Jak obecność Polski w UE przyczyniła się do rozwoju potencjału małopolskich samorządów? Debata w Niepołomicach Patronat honorowy: Marek Sowa Marszałek Województwa Małopolskiego
Jak samorządowcy oceniają obecność Polski w UE? Według 84% przedstawicieli samorządu terytorialnego integracja z Unią Europejską przyniosła Polsce więcej korzyści niż strat. Prawie 2/3 jest przekonanych, że Polska dobrze wykorzystuje szanse, jakie daje członkostwo w UE. Prawie 90% twierdzi, że fundusze unijne mają znaczący wpływ na rozwój samorządu. Źródło: Unia daje czy zabiera? Dekada członkostwa Polski w UE w oczach przedstawicieli polskich samorządów, Instytut Spraw Publicznych 2013
Co samorządy mają z Unii? Główne korzyści dla samorządu terytorialnego wg samych samorządowców to: napływ inwestycji (77%), poprawa infrastruktury transportowej (76%), sportowej (75%) i społecznej (73%), nowe możliwości edukacyjne (70%), rozwój rolnictwa i modernizacja gospodarstw rolnych (65%), rozwój turystyki (64%). Rzadziej sygnalizowane korzyści: rozwój współpracy międzynarodowej samorządu (54%), promocja samorządu na arenie międzynarodowej (50%), powstanie nowych miejsc pracy (44%).
Co Unia zabiera samorządom? Główne koszty, jakie ponoszą samorządy w związku z obecnością Polski w UE: rozpad więzi rodzinnych spowodowany emigracją zarobkową (71%), tzw. drenaż mózgów, czyli emigracja dobrze wykształconych ludzi do krajów, gdzie panują lepsze warunki do rozwoju (70%), odpływ wykwalifikowanych pracowników fizycznych (68%), podwyżka cen towarów i usług (57%)
Obecność w UE jako wyzwanie dla samorządu Prawie wszyscy samorządowcy potwierdzają, że członkostwo w UE postawiło przed ich samorządem nowe wyzwania i obowiązki. Główne wyzwania to: znalezienie funduszy (tzw. wkładu własnego) na dofinansowanie projektów realizowanych z funduszy unijnych (93%), konieczność zdobycia nowych kwalifikacji przez pracowników (84%), stworzenie nowych komórek w urzędzie (72%), konieczność zatrudnienia nowych pracowników (65%).
Fundusze unijne dla polskich samorządów tzw. fundusze przedakcesyjne pomoc finansowa, której celem było zmniejszenie różnic gospodarczych między państwami starej Unii a państwami kandydującymi, środki finansowe w ramach perspektywy finansowej 2000-2006, środki finansowe w ramach perspektywy finansowej 2007-2013, środki finansowe w ramach perspektywy finansowej 2014-2020.
Fundusze unijne dla Małopolski Małopolski Regionalny Program Operacyjny 2007-2013 przewidywał przekazanie województwu środków w wysokości ponad miliarda euro (1 290 274 402 euro). W 2011 roku zwiększono tę kwotę o dodatkowe 65,59 mln. Pieniądze są wydawane na: rozwój przedsiębiorczości, rozwój turystyki, kultury, infrastruktury, ochronę zdrowia, rozwój miast i wsi, ochronę środowiska, współpracę międzyregionalną.
Największe małopolskie inwestycje sfinansowane ze środków unijnych linia kolejowa Kraków Rzeszów (dotacja: 2,18 mld zł), autostrada A4 Szarów Tarnów (887 mln zł), zakup pociągów dla PKP Intercity (794 mln zł), spalarnia odpadów w Krakowie (372 mln zł), oczyszczalnia ścieków w Krakowie (230 mln zł), system ciepłowniczy w Krakowie (224,5 mln zł), transport publiczny w Krakowie (217 mln zł). Nie wszystkie milionowe inwestycje są uważane za trafione. Np. farma fotowoltaiczna w Wierzchosławicach, zamiast zapowiadanych zysków, przynosi coraz większe straty. Problemem dla gminy są kredyty zaciągnięte w parabankach i mały zysk z energii słonecznej.
Fundusze unijne dla Niepołomic W okresie przed akcesją z funduszy unijnych sfinansowano dwa duże projekty: projekt z zakresu ochrony środowiska: kanalizacja sanitarna w dwóch sołectwach, wyposażenie Niepołomickiej Strefy Przemysłowej we własną oczyszczalnię ścieków i system wodociągowo-kanalizacyjny oraz budowa 3,5 km drogi dojazdowej. Bez tych inwestycji nie powstałaby Specjalna Strefa Ekonomiczna, nie byłoby wielu inwestycji zagranicznych, w tym MAN a. Od inwestorów nie oczekujemy partycypacji w inwestycjach drogowych i innych, a o pieniądze z Unii Europejskiej walczymy wszędzie, gdzie tylko można. Stanisław Kracik, U nas inwestorzy nie muszą wydawać na drogi wywiad dla Gazety Prawnej, maj 2009
Fundusze unijne dla Niepołomic W latach 2004 2014 Niepołomicom udało się pozyskać w sumie prawie 170 mln zł dofinansowania unijnego. W 2009 roku Niepołomice jako pierwsza gmina w Polsce zakończyły inwestycję sanitarno-wodociągową finansowaną z Funduszu Spójności. Zakończona w 2006 roku budowa ul. Wimmera i modernizacja sieci kanalizacyjno-wodociągowej w Niepołomickiej Strefie Inwestycyjnej była dotowana z programu PHARE, przeznaczonego dla państw ubiegających się o członkostwo w UE (16 mln zł). W 2007 roku otwarto Centrum Konferencyjne i hotel w Zamku Królewskim w Niepołomicach. Dofinansowanie na ten cel wyniosło 4,2 mln zł. Dawna restauracja Zamkowa zmieniła się w Małopolskie Centrum Dźwięku i Słowa dzięki 5,4 mln zł dotacji z UE. 6,4 mln zł dotacji pozwoliło m.in. na przekazanie prawie 200 rodzinom komputerów z dostępem do Internetu.
Niepołomice tygrys ekonomiczny Małopolski? (Radio Kraków, listopad 2014) Na terenie gminy Niepołomice mieszka obecnie ponad 25 tys. osób, a co roku przybywa ok. 0,5 tys. nowych mieszkańców. Niepołomicka Strefa Inwestycyjna jest jedną z największych stref gospodarczych w Małopolsce. Ma ponad 500 ha powierzchni. W NSI działa ok. 60 firm, które zatrudniają ponad 5 tys. osób z terenu gminy, ościennych powiatów, a nawet ze Śląska. Na terenie gminy Niepołomice swoje zakłady mają m.in.: Coca-Cola, MAN Trucks, Oknoplast, Royal Canin, Somfy, Food Care, Woodward Governor Poland, DHL Express, Fabryka Kart Trefl-Kraków.
Niepołomice po 10 latach w UE 4. miejsce w rankingu najlepiej rozwijających się gmin w Polsce 4. miejsce w Rankingu Gmin Małopolski 1. miejsce w Rankingu Polskich Miast Przyszłości wśród małych miast wg fdi Magazine 2. miejsce w rankingu Samorządowy Menedżer Regionu redakcji Pulsu Biznesu dla burmistrza Niepołomic
Niepołomice po 10 latach w UE ( Dziennik Polski, październik 2014) Gmina Niepołomice, gdzie mieszka 25 tys. osób, ma ok. 60 mln zł długu (66,83 proc. w stosunku do rocznych dochodów). Przeliczając zadłużenie na liczbę mieszkańców Niepołomice zajmują 5. miejsce w Małopolsce, a 16. w Polsce wśród małych miast. Zawsze musi być coś za coś. My nie przejadamy tych pieniędzy, ale inwestujemy. Bez kredytów i pożyczek nie byłoby nas stać na realizację przedsięwzięć dotowanych z funduszy unijnych. Długi kiedyś spłacimy, a infrastruktura pozostanie dla mieszkańców. Roman Ptak, burmistrz Miasta i Gminy Niepołomice
Jak obecność Polski w UE przyczyniła się do rozwoju potencjału małopolskich samorządów? Czego uczy nas przykład Niepołomic? Czy korzyści z wydatkowania funduszy unijnych przewyższają problemy wynikające z ogromnego zadłużania się samorządów? Czy strategia o pieniądze z Unii Europejskiej walczymy wszędzie, gdzie tylko można jest nadal aktualna? Czy w przyszłości polskie samorządy powinny lepiej rozważać kierunki inwestycji, na które pozyskują pieniądze unijne? Co Unia dała, a co zabrała małopolskim samorządom?
Jak obecność Polski w UE przyczyniła się do rozwoju potencjału małopolskich samorządów? Debata w Niepołomicach Patronat honorowy: Marek Sowa Marszałek Województwa Małopolskiego