Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013

Dostępność i jakość usług publicznych w powiecie parczewskim. Raport z badań zrealizowanych w ramach projektu Model efektywnego zarządzania systemem usług publicznych na poziomie lokalnym z wykorzystaniem narzędzi GIS 1. Wprowadzenie...2 2. Podstawowe założenia metodologiczne...4 3. Charakterystyka badanej grupy...6 4. Jednostki samorządu terytorialnego na terenie powiatu parczewskiego... 11 5. Ocena dostępności i jakości usług publicznych oferowanych przez jednostki samorządu terytorialnego na terenie powiatu parczewskiego... 18 a. Usługi transportowo-komunikacyjne... 25 b. Usługi medyczne i ochrona zdrowia... 32 c. Usługi edukacyjne... 40 d. Usługi z zakresu informacji przestrzennej i geodezyjnej... 47 e. Usługi kulturalne... 52 6. Diagnoza społecznego zapotrzebowania na usługi publiczne... 63 7. Narzędzia poprawiające jakość oferowanych usług publicznych w opinii przedstawicieli władz lokalnych... 67 8. Podsumowanie: wnioski i rekomendacje... 69 1

1. Wprowadzenie Niniejszy raport prezentuje wyniki badania przeprowadzonego w ramach projektu Model efektywnego zarządzania systemem usług publicznych na poziomie lokalnym z wykorzystaniem narzędzi GIS realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013. Głównym celem projektu jest zdobycie i upowszechnienie wiedzy na temat możliwości wykorzystania narzędzi analitycznych GIS do efektywnego zarządzania systemem usług publicznych na poziomie lokalnym. Projekt zakłada utworzenie modelu monitorowania dostępności i jakości usług publicznych w wymiarze przestrzennym z wykorzystaniem narzędzi informatycznych. Model przeznaczony jest w pierwszej kolejności dla jednostek samorządu terytorialnego. Opracowanie modelu poprzedza etap badawczy polegający na przygotowaniu analizy dostępności i jakości oferowanych usług publicznych. Analiza ta bazuje na badaniach ilościowych i jakościowych zrealizowanych w biorących udział w projekcie jednostkach samorządu terytorialnego z terenu powiatu parczewskiego (województwo lubelskie). Badania przeprowadzono wśród mieszkańców oraz przedstawicieli władz lokalnych poszczególnych gmin. Zebrane wyniki, przedstawione w niniejszym raporcie prezentują, zatem subiektywne oceny i opinie ankietowanych osób, które nie zawsze muszą się pokrywać z rzeczywistością. Tego rodzaju rozdźwięk pomiędzy odczuciami respondentów a danymi statystycznymi widać chociażby na przykładzie gminy Jabłoń, w której pomimo wysokiego odsetka dzieci w wieku 3-5 lat objętych wychowaniem przedszkolnym (wynoszącego 78,5) dostępność przedszkoli przez większość badanych mieszkańców gminy oceniona została średnio (36,8%), w dalszej zaś kolejności źle i bardzo źle (28,1%), a dobrze i bardzo dobrze jedynie przez 24,6%. Prezentowany raport składa się z ośmiu części. Dwie pierwsze zawierają wprowadzenie i podstawowe założenia metodologiczne przeprowadzonych badań. W następnych rozdziałach scharakteryzowano grupę badawczą oraz jednostki samorządu terytorialnego w powiecie parczewskim. W rozdziale piątym zaprezentowano wyniki badań pokazujące, jak mieszkańcy badanych gmin oceniają oferowane im usługi publiczne, głównie pod kątem ich dostępności i jakości. Analizowane usługi podzielono na następujące obszary: transportu i komunikacji, ochrony zdrowia, edukacji, informacji przestrzennej i geodezyjnej oraz kultury. Diagnoza społecznego zapotrzebowania na usługi publiczne przedstawiona w części szóstej powstała 2

w oparciu o zestawienie tych usług, którym mieszkańcy wystawili najwięcej ocen złych i bardzo złych. W kolejnym rozdziale znalazły się wyniki badań przeprowadzonych wśród przedstawicieli władz lokalnych na temat ogólnej oceny świadczonych usług publicznych oraz narzędzi poprawiających ich jakość. Raport podsumowują zawarte w rozdziale ostatnim wnioski i rekomendacje. 3

2. Podstawowe założenia metodologiczne Głównym celem zrealizowanego badania było uzyskanie wiedzy na temat dostępności i jakości usług publicznych oferowanych przez następujące jednostki samorządu terytorialnego z terenu powiatu parczewskiego: miasto i gmina Parczew, gmina Dębowa Kłoda, gmina Jabłoń, gmina Milanów, gmina Siemień oraz gmina Podedwórze. W badaniu skoncentrowano się na świadczonych usługach transportowo-komunikacyjnych, zdrowotnych, edukacyjnych, kulturalnych oraz z zakresu informacji przestrzennej i geodezyjnej. Cele szczegółowe badania dotyczyły identyfikacji: głównych czynników wpływających na jakość oferowanych usług publicznych, barier utrudniających mieszkańcom dostęp do oferowanych usług publicznych, poziomu świadomości i wiedzy władz lokalnych na temat mechanizmów i narzędzi poprawiających jakość oferowanych usług publicznych. W realizacji badania wykorzystano metodę ilościową i jakościową, obejmując badaniem zarówno mieszkańców wskazanych gmin, jak i urzędników oraz przedstawicieli władz lokalnych. W badaniu ilościowym posłużono się kwestionariuszem wywiadu skierowanym do mieszkańców korzystających z usług publicznych, czyli petentów zgłaszających się do urzędów gmin (przeprowadzono 397 wywiadów) oraz kwestionariuszem wywiadu skierowanym do przedstawicieli władz lokalnych, czyli radnych i urzędników pracujących na stanowiskach związanych z problematyką poruszaną w badaniu (przeprowadzono 127 wywiady). Łącznie przeprowadzono zatem 524 wywiadów 1. Liczba 397 zrealizowanych wywiadów z mieszkańcami odpowiada procentowo liczbie mieszkańców tych gmin w stosunku do liczby mieszkańców ogółem z obszaru objętego badaniem i w poszczególnych gminach przedstawia się następująco: miasto i gmina Parczew 161 gmina Dębowa Kłoda 46 gmina Jabłoń 57 1 W projekcie założono liczebność 500 wywiadów. 4

gmina Milanów 56 gmina Podedwórze 23 gmina Siemień 54 Z kolei liczba 127 wywiadów zrealizowanych wśród przedstawicieli władz lokalnych obejmuje 108 wywiadów z radnymi (radni gmin i radni powiatu) oraz 19 wywiadów z urzędnikami: 12 urzędników pracujących w urzędach gmin (po 2 z każdej gminy) i 7 urzędników pracujących w urzędzie miejskim w Parczewie. Kwestionariusz wywiadu skierowany do mieszkańców składał się z 10 pytań zamkniętych, 1 pytania otwartego i 3 metryczkowych. Jego wzór stanowi załącznik nr 1 do niniejszego raportu. Natomiast kwestionariusz wywiadu przygotowany dla urzędników obejmował 11 pytań zamkniętych, 1 pytanie otwarte i 3 pytania metryczkowe wzór kwestionariusza zawiera załącznik nr 2. Drugą część projektu badawczego stanowiły badania jakościowe zrealizowane w formie trzech zogniskowanych wywiadów grupowych przeprowadzonych z przedstawicielami lokalnych władz i urzędnikami, a także z przedstawicielami instytucji oświatowych i kulturalnych. Łącznie we wszystkich wywiadach grupowych uczestniczyło 36 osób. Scenariusz badań fokusowych, przedstawiony jako załącznik nr 3 do niniejszego opracowania, skupiał się na ocenie usług publicznych z obszaru edukacji, ochrony zdrowia, transportu i komunikacji, kultury oraz informacji przestrzennej i geodezyjnej. Wszystkie badania zrealizowano w okresie od kwietnia do czerwca 2013 roku. 5

3. Charakterystyka badanej grupy Powiat parczewski zajmuje obszar 952 km 2, a więc 3,79% powierzchni województwa lubelskiego. Mieszka w nim ogółem 36430 osób (18410 kobiet i 18020 mężczyzn), co pod względem liczby ludności plasuje powiat na ostatnim miejscu w województwie lubelskim (ludność powiatu stanowi 1,67% ludności województwa). Powiat ma również jedną z najniższych w województwie średnią gęstość zaludnienia (38 osób na 1 km 2, a w województwie 86 osób na 1 km 2 ). 69,8% ludności zamieszkałej w powiecie to ludność wiejska (w województwie procent ten wynosi 53,5%). W skład powiatu wchodzi gmina wiejsko-miejska Parczew oraz sześć gmin wiejskich: Siemień, Milanów, Dębowa Kłoda, Jabłoń, Sosnowica i Podedwórze. Najwięcej mieszkańców ma gmina miejsko-wiejska Parczew (14902), najmniej zaś gmina Podedwórze (1751). W pozostałych gminach liczba ludności jest porównywalna. 6

15,5% ludności powiatu parczewskiego to osoby w wieku 65 lat i więcej dla porównania osób w wieku poprodukcyjnym w województwie lubelskim jest 17,9%. Z kolei odsetek osób w wieku 25-64 lata wynosi w powiecie parczewskim 55,2%. 21,8% to młodzież do 19. roku życia (odsetek ten jest nieco większy niż dane wojewódzkie, które mówią o 18,9% osób w wieku przedprodukcyjnym). Przyglądając się wykształceniu mieszkańców powiatu parczewskiego, należy stwierdzić, że co czwarta osoba w powiecie to osoba z wykształceniem średnim i policealnym (25,2%), a co piąta z podstawowym (20,4%). Osób z wykształceniem wyższym jest zaledwie 9,4% (stanowią 1,2% ludności z wykształceniem wyższym w województwie lubelskim). 7

Realizowanym w ramach projektu badaniem ilościowym objęto mieszkańców sześciu gmin: miejsko-wiejskiej Parczew oraz wiejskich: Dębowa Kłoda, Jabłoń, Milanów, Siemień, Podedwórze. W badaniu udział wzięli ci mieszkańcy, którzy korzystali z usług w urzędach gmin, a więc petenci. W grupie tej, liczącej 397 osób, blisko 52% stanowili mężczyźni, a 48% kobiety. Większość respondentów miała wykształcenie pomaturalne (26%), w dalszej zaś kolejności średnie (22,8%) i zawodowe (22,6%). Badani petenci to przede wszystkim ludzie pomiędzy 26. a 55. rokiem życia: prawie jedna czwarta to osoby w wieku 36-45 lat (24,8%), ponad 20% w wieku 46-55 (22,5%) oraz w wieku 26-35 (20,3%). Najmniej wśród badanych było mieszkańców najstarszych, powyżej 65 lat (jedynie 3,5%). Zdecydowana większość wszystkich mieszkańców badanych gmin mieszka w nich od urodzenia. Zarówno przed, jak i po 1990 r. najwięcej osób osiedliło się w gminie Milanów (łącznie w tym czasie gminę zamieszkało 29% badanych mieszkańców). Po 1990 r., oprócz gminy Milanów, najwięcej osób zamieszkało w gminie Jabłoń (12,3%) i Siemień (11,5%). 8

Większość mieszkańców powiatu parczewskiego jest zadowolona z faktu zamieszkania na terenie swojej gminy. Odpowiedzi takiej udzieliło łącznie blisko 42% respondentów. Średnio zadowolonych jest 37% badanych, natomiast co piąta osoba wyraziła swoje niezadowolenie. Najbardziej zadowoleni są mieszkańcy gminy Jabłoń prawie 67% osób stwierdziło, że jest zadowolona i bardzo zadowolona z tego, że mieszkają właśnie w tej gminie. Podobnej odpowiedzi udzieliła również ponad połowa pytanych w gminie Milanów (60,7%). Jak pokazały badania, najwięcej niezadowolonych respondentów znalazło się w gminie Podedwórze i Dębowa Kłoda po 39,1% (choć w przypadku tej ostatniej nieznacznie więcej jest osób zadowolonych, bo 43,5%). Badania ilościowe realizowano także wśród przedstawicieli władz lokalnych w powiecie parczewskim: radnych i urzędników z miasta i gminy Parczew oraz z gmin Dębowa Kłoda, Jabłoń, Milanów, Podedwórze i Siemień. W tej grupie badanych, liczącej łącznie 127 osób, 9

61% stanowiły kobiety, a 39% mężczyźni. Większość respondentów była w wieku pomiędzy 26. a 65. rokiem życia: 27,4% w wieku 46-55, jedna czwarta w wieku 56-65 i po około 20% w grupach wiekowych 26-65 oraz 36-45. Blisko połowa radnych i urzędników biorących udział w badaniu to osoby z wykształceniem wyższym magisterskim (48,4%), co piąta osoba miała wykształcenie średnie (20,6%). Trzecią pod względem liczebności grupę stanowiły osoby z wykształceniem pomaturalnym (14,3%). 10

Transport i łączność Oświata i wychowanie Edukacyjna opieka wychowawcza Pomoc społeczna i pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej Ochrona zdrowia Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego Kultura fizyczna Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 4. Jednostki samorządu terytorialnego na terenie powiatu parczewskiego Powiat parczewski, położony w podregionie bialskopodlaskim województwa lubelskiego, obejmuje 7 gmin, w tym jedną miejsko-wiejską Parczew oraz wiejskie: Dębowa Kłoda, Jabłoń, Milanów, Podedwórze, Siemień i Sosnowica, 111 sołectw oraz 119 miejscowości (w tym jedno miasto Parczew). Wydatki budżetu gmin powiatu parczewskiego oraz wydatki budżetu powiatu w wybranych obszarach w 2011 r. Powiat parczewski 26,5% 25,5% 3,2% 15,8% 3,5% 0,5% 0,1% ogółem Miasto i gmina 5,8% 41,1% 2,4% 22,2% 0,8% 3,1% 1,2% Parczew Gmina Dębowa 5,7% 25,3% 1,5% 25,1% 0,2% 1,5% 8,4% Kłoda Gmina Jabłoń 15,5% 29,4% 0,5% 12,0% 0,3% 2,4% 6,9% Gmina Milanów 2,4% 29,9% 1,5% 17,6% 0,2% 4,7% 7,4% Gmina Podedwórze 21,7% 25,3% 1,1% 11,6% 0,1% 3,2% 0,0% Gmina Siemień 3,0% 43,9% 1,2% 21,4% 0,2% 1,5% 0,2% Gmina Sosnowica 0,6% 25,9% 1,0% 24,4% 0,3% 6,5% 0,2% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych US Lublin, 2012 r. 11

Jak pokazują dane GUS, najwięcej wydatków budżetu powiatu parczewskiego w 2011 r. przeznaczono na transport i łączność (26,5%), oświatę i wychowanie (25,5%) oraz pomoc społeczną i pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej (15,8%). W dalszej zaś kolejności powiat wydatkował budżet na: bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową (8,9%), administrację publiczną (7,9%), ochronę zdrowia (3,5%), edukacyjną opiekę wychowawczą (3,2%), rolnictwo i łowiectwo (1,6%), działalność usługową (1,4%), gospodarkę mieszkaniową (0,6%), kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego (0,5%) oraz na kulturę fizyczną (0,1%). W porównaniu z rokiem 2010 w roku 2011 odnotowano wzrost wydatków w przeliczeniu na 1 mieszkańca powiatu o 18%. Transport i komunikacja W 2011 r. w powiecie parczewskim było 305 kilometrów powiatowych dróg publicznych o twardej nawierzchni (co stanowi 3% ogółu takich dróg w województwie) oraz 165,7 kilometrów publicznych dróg gminnych o twardej nawierzchni (2,1% dróg w województwie). Drogi wojewódzkie przebiegające przez powiat to: 813 Międzyrzec Podlaski Parczew Ostrów Lubelski Łęczna 814 Radzyń Podlaski Suchowola - Żminne 815 Wisznice Parczew Siemień Lubartów 818 Przewłoka Wyryki Adampol 819 Parczew Kołacze Wola Uhruska W powiecie pomimo istniejącej infrastruktury transport kolejowy nie funkcjonuje. Ochrona zdrowia i opieka społeczna Ochrona zdrowia w powiecie parczewskim zapewniana jest przez 18 zakładów opieki zdrowotnej i 15 praktyk lekarskich. W powiecie funkcjonuje 1 szpital (w Parczewie). Łóżek w szpitalach jest 248, zaś wskaźnik łóżek stacjonarnych na 10 tysięcy mieszkańców wynosi 68,3 i jest jednym z najwyższych w całym województwie (dla województwa wskaźnik ten to 56,5). Na 1 lekarza w szpitalu przypada 157,2 chorych (dla porównania w województwie: 160,3). W 2011 r. lekarzy zatrudnionych w publicznych zakładach opieki zdrowotnej było w powiecie 35, w zakładach niepublicznych 12, a w gabinetach prywatnych 6. Natomiast 12

lekarzy dentystów w zakładach niepublicznych zatrudnionych było 3, a w gabinetach prywatnych 9. W powiecie funkcjonuje jeden dom pomocy społecznej z 90 miejscami (w całym województwie zakładów i domów pomocy społecznej jest 90) oraz 15 aptek (1,86% wszystkich w województwie), z czego 9 znajduje się w mieście i gminie Parczew, 2 w gminie Sosnowica, zaś po 1 w gminach Dębowa Kłoda, Jabłoń, Podedwórze i Siemień. Apteki Przychodnie województwo lubelskie 805 1103 powiat parczewski ogółem 15 17 miasto i gmina Parczew 9 8 gmina Dębowa Kłoda 1 2 gmina Jabłoń 1 1 gmina Milanów 0 2 gmina Podedwórze 1 1 gmina Siemień 1 2 gmina Sosnowica 2 1 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL, 2012 r. W 2012 r. w powiecie parczewskim z pomocy społecznej korzystało ponad 6 tys. osób, najwięcej w gminie Dębowa Kłoda (38,1% wszystkich jej mieszkańców). Wśród korzystających w poszczególnych gminach najwięcej osób zagrożonych problemem ubóstwa było w gminie Sosnowica (85,2%), dalej w gminach Milanów (69,2%) i Siemień (65,1%). Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ROPS Lublin, 2012 r. 13

Edukacja W powiecie parczewskim funkcjonują cztery przedszkola: po jednym w gminie Milanów i Podedwórze oraz dwa w mieście i gminie Parczew. Odsetek dzieci w wieku 3-5 lat objętych wychowaniem przedszkolnym w 2012 r. wyniósł 60% i był niższy od średniej wojewódzkiej o niecałe 6 punktów procentowych. Przedszkola Punkty przedszkolne Odsetek dzieci w wieku 3-5 lat objętych wychowaniem przedszkolnym Województwo lubelskie 480 103 65,7 Powiat parczewski ogółem 4 3 60,0 Miasto i gmina Parczew 2 0 67,0 Gmina Dębowa Kłoda 0 0 55,3 Gmina Jabłoń 0 3 78,5 Gmina Milanów 1 0 47,9 Gmina Podedwórze 1 0 59,4 Gmina Siemień 0 0 50,0 Gmina Sosnowica 0 0 44,3 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL, 2012 r. Infrastrukturę oświatową w powiecie tworzą szkoły podstawowe, gimnazjalne i ponadgimnazjalne. W roku szkolnym 2011/12 funkcjonowały 2 zasadnicze szkoły zawodowe, 2 licea ogólnokształcące dla młodzieży, 1 liceum profilowane dla młodzieży, 4 technika oraz ogólnokształcące szkoły artystyczne dla młodzieży, 4 szkoły policealne, a także 6 szkół dla dorosłych (w tym 4 licea ogólnokształcące i 2 technika). W 2013 r. zdających egzamin maturalny po raz pierwszy było 312 osób, a zdawalność matury wyniosła 78%. Najwyższa, bo 94-procentowa, była w liceum ogólnokształcącym. W pozostałych rodzajach placówek kształtowała się następująco: liceum profilowane 72%, technikum 58%, liceum uzupełniające 0%, technikum uzupełniające 17%. 14

Szkoły podstawowe Szkoły gimnazjalne Szkoły ponadgimnazjalne Województwo lubelskie 1002 468 511 Powiat parczewski ogółem 23 7 12 Miasto i gmina Parczew 4 1 9 Gmina Dębowa Kłoda 3 1 0 Gmina Jabłoń 5 1 0 Gmina Milanów 4 1 3 Gmina Podedwórze 1 1 0 Gmina Siemień 5 1 0 Gmina Sosnowica 1 1 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL i Kuratorium Oświaty w Lublinie, 2012 r. Kultura W obszarze kultury działają w powiecie parczewskim m.in. biblioteki, domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice czy kluby sportowe. Placówek bibliotecznych jest w powiecie 22, a zgromadzone księgozbiory w woluminach wynoszą blisko 120 tys. W 2012 r. było 4,1 tys. czytelników najmniej ze wszystkich powiatów województwa lubelskiego. Domów i ośrodków kultury, klubów i świetlic zanotowano na terenie powiatu 6, natomiast klubów sportowych 18. Województwo lubelskie Powiat parczewski ogółem Miasto i gmina Parczew Gmina Dębowa Kłoda Placówki biblioteczne Czytelnicy w ciągu roku (2012 r) Księgozbiór w woluminach Domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice Kluby sportowe 590 383071 6139065 176 790 22 4116 119971 6 18 4 1249 27328 1 4 4 352 20535 1 2 Gmina Jabłoń 4 650 18760 1 4 Gmina Milanów 2 451 12578 1 4 Gmina Podedwórze 2 266 10198 0 1 Gmina Siemień 3 541 19455 1 2 Gmina Sosnowica 3 607 11117 1 1 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL, 2012 r. 15

Wykaz jednostek organizacyjnych funkcjonujących w poszczególnych gminach powiatu parczewskiego podsumowuje tabela zamieszczona poniżej. Gmina Miasto i Gmina Parczew Gmina Dębowa Kłoda Gmina Jabłoń Jednostki organizacyjne w gminach powiatu parczewskiego Szkoła podstawowe w Parczewie, Tyśmienicy, Przewłoce Publiczne Gimnazjum im. W. Jagiełły w Parczewie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. S. Staszica w Parczewie (technikum, zasadnicza szkoła zawodowa, liceum profilowane, technikum uzupełniające) Liceum Ogólnokształcące im. M. Kopernika w Parczewie Publiczne Przedszkole nr 1 i nr 2 w Parczewie Zespół Placówek Szkolnych w Przewłoce Parczewski Dom Kultury Powiatowa Biblioteka Publiczna Centrum Kultury w Parczewie Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Parczewie Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Parczewie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Parczewie Dom Pomocy Społecznej w Kalince Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Parczewie Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Parczewie Środowiskowy Dom Samopomocy w Laskach Zakład Usług Komunalnych w Parczewie Powiatowy Urząd Pracy w Parczewie Samodzielny Publiczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej w Parczewie Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Parczewie Zarząd Dróg Powiatowych w Parczewie Szkoły podstawowe w Dębowej Kłodzie, Uhninie, Kodeńcu Gimnazjum w Dębowej Kłodzie Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dębowej Kłodzie Gminny Ośrodek Kultury w Dębowej Kłodzie Gminna Biblioteka Publiczna w Dębowej Kłodzie Szkoły podstawowe w Jabłoniu, Kolanie, Paszenkach, Dawidach i Gęsi Gimnazjum w Jabłoniu Gminny Zakład Komunalny Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jabłoniu Gminna Biblioteka Publiczna wraz z filiami w Gęsi, Kolanie i Paszenkach Gminny Ośrodek Kultury i świetlice wiejskie w Kolanie, Paszenkach i Kalince Muzeum Augusta Zamoyskiego w Jabłoniu 16

Szkoły podstawowe w Radczu, Rudnie i Kostrach Zespół Szkół w Milanowie (szkoła podstawowa i gimnazjum) Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. M. Konopnickiej w Milanowie (liceum ogólnokształcące, liceum ogólnokształcące dla dorosłych, szkoła policealna dla Gmina Milanów dorosłych) Przedszkole Samorządowe w Milanowie Gminny Ośrodek Kultury w Milanowie Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Milanowie Gminna Biblioteka Publiczna w Milanowie Zespół Placówek Oświatowych w Podedwórzu (przedszkole, szkoła podstawowa i gimnazjum) Gmina Podedwórze Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Podedwórzu Gminna Biblioteka Publiczna w Podedwórzu Szkoły podstawowe w Jeziorze, Juliopolu, Gródku Szlacheckim, Miłkowie Zespół Placówek Oświatowych Gimnazjum w Siemieniu Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Siemieniu Gmina Siemień Gminna Biblioteka Publiczna w Siemieniu Gminny Ośrodek Kultury w Siemieniu Gminny Zespół Obsługi Szkół Zakład Gospodarki Komunalnej Zespół Szkół Publicznych w Sosnowicy (szkoła podstawowa i gimnazjum) Ośrodek Pomocy Społecznej w Sosnowicy Gmina Sosnowica Gminny Ośrodek Kultury w Sosnowicy Gminna Biblioteka Publiczna im. K. Krahelskiej w Sosnowicy Źródło: opracowanie własne na podstawie BIP poszczególnych gmin, 2013 r. 17

5. Ocena dostępności i jakości usług publicznych oferowanych przez jednostki samorządu terytorialnego na terenie powiatu parczewskiego Dostępność i jakość oferowanych usług publicznych i związany z nimi poziom zaspokojenia potrzeb mieszkańców powiatu parczewskiego były głównym przedmiotem prowadzonych badań. Dlatego też zasadniczą część kwestionariusza wywiadu stanowił blok pytań poświęcony ocenie poszczególnych usług realizowanych przez objęte badaniem jednostki samorządu terytorialnego. Pytania te dotyczyły zarówno ogólnej oceny jakości świadczonych usług i pracy urzędników, jak i realizacji konkretnych usług z zakresu transportu i komunikacji, ochrony zdrowia, edukacji, kultury oraz informacji geodezyjnej i przestrzennej. Wszystkich mieszkańców powiatu parczewskiego biorących udział w badaniu poproszono o wskazanie, czy w ciągu ostatniego roku załatwili w urzędzie jakąś sprawę. Zdecydowana większość z nich, bo 95,4%, odpowiedziała twierdząco. Znacząca część tej grupy (aż 89%) to osoby, które w ubiegłym roku nawet kilka razy załatwiały w urzędzie swoje sprawy. Na uwagę zasługuje ogólnie pozytywna ocena pracy urzędników zatrudnionych w urzędach gminy w udzielanych odpowiedziach dominowały bowiem oceny wysokie i bardzo wysokie (41,9%) oraz średnie (37,3%). Najwyżej oceniona została praca urzędników w gminie Milanów (48,2% wysoko i 17,9% bardzo wysoko). Ponad połowa badanych dobrze oceniła także pracę urzędników w gminie Podedwórze (60,9%) i Jabłoń (52,6%). Najgorzej natomiast pod względem pracy urzędników wypadła gmina Siemień (31,4% wskazań nisko i 9,8% bardzo nisko), w której dominują oceny negatywne. Gmina ta uzyskała najwięcej ocen negatywnych łącznie 41,2%, a wynik ten znacząco odbiega od pozostałych gmin (w dalszej kolejności jest bowiem dopiero wynik 21,7% negatywnych ocen, który otrzymała gmina Dębowa Kłoda). 18

Jak pokazały badania, zdecydowana większość petentów mieszka w poszczególnych gminach powiatu parczewskiego od urodzenia (ogółem 82,3%) i więcej aniżeli mniej respondentów jest z tego faktu zadowolona (ogółem 41,9% w stosunku do 20,8% niezadowolonych i 37,3% średnio zadowolonych). Oprócz tak wyrażonej ogólnej oceny związanej z zamieszkaniem w swojej gminie i korzystaniem z oferowanych w jej ramach usług publicznych mieszkańców poproszono także o ocenę innych aspektów wpływających na jakość i warunki życia w danym miejscu. Do analizowanych tu kwestii należą następujące: jakość wody pitnej, czystość środowiska naturalnego, powietrza i miejsc publicznych, obecność przyrody w otoczeniu człowieka, dbałość instytucji publicznych o stan środowiska naturalnego, estetyka budynków publicznych, a także możliwość segregacji śmieci i odbiór śmieci z gospodarstw domowych. Spośród wymienionych aspektów mieszkańcy powiatu parczewskiego oceniają najlepiej czystość powietrza (aż 90,6% ocen dobrych i bardzo 19

dobrych). Równie wysoko cenią obecność przyrody w otoczeniu człowieka (84,5%). Dobrze i bardzo dobrze oceniają ponadto jakość wody pitnej (76,6%) oraz czystość środowiska naturalnego (70,1%). Ponad połowa badanych przyznała też dobre i bardzo dobre oceny takim kwestiom, jak czystość miejsc publicznych (63,5%), estetyka budynków publicznych (62,7%) oraz dbałość instytucji publicznych o stan środowiska naturalnego. Najgorzej natomiast spośród ocenianych aspektów wygląda w opinii badanych możliwość segregacji śmieci (30,5% ocen źle i bardzo źle, 38,5% ocen średnio ) oraz odbiór śmieci z gospodarstw domowych (18,5% ocen źle i bardzo źle, 44,5% ocen średnio ) w obu przypadkach dobre i bardzo dobre oceny wskazała około jedna trzecia respondentów. Wśród najlepiej ocenianych w zrealizowanym badaniu aspektów składających się na jakość i warunki życia na pierwszym miejscu znajduje się czystość powietrza. W każdej z gmin czystość powietrza oceniono w przeważającej większości (ponad 80%) dobrze i bardzo dobrze. Ponadto w gminach Siemień i Podedwórze nie odnotowano żadnej negatywnej odpowiedzi. Duży odsetek dobrych ocen występuje także w przypadku pytania dotyczącego obecności przyrody w otoczeniu człowieka w postaci parków czy terenów zielonych w każdej gminie jest to ponad 78%. W okolicach 90% ocen dobrych i bardzo dobrych zanotowano w gminach Podedwórze (w której dodatkowo nie pojawiła się ani jedna ocena zła), Milanów i Dębowa Kłoda. Jakość wody pitnej jest w opinii mieszkańców dobra i bardzo dobra oceny takie przeważały w każdej z badanych gmin (Podedwórze 87,0%; 20

Parczew 86,3%; Siemień 80,4%; Milanów 76,8% i Dębowa Kłoda 67,4%). Najsłabszy wynik na tle pozostałych gmin odnotowano w gminie Jabłoń, w której jakość wody jako dobrą i bardzo dobrą ocenia 49,1%, zaś 17,5 % jako złą, a jedna trzecia jako średnią. Czystość środowiska naturalnego jest dobra i bardzo dobra przede wszystkim w opinii mieszkańców gminy Podedwórze (91,3%), Dębowa Kłoda (87,0%), Jabłoń (82,5%) oraz Siemień (68,6%). W mieście i gminie Parczew jedna trzecia respondentów czystość środowiska naturalnego ocenia średnio, a 63,4% dobrze i bardzo dobrze. Na tym tle najsłabiej wypada gmina Milanów z 14,3% ocen złych i bardzo złych i 55,4% ocen dobrych i bardzo dobrych. 21

Na podobnym poziomie oceniono czystość miejsc publicznych, estetykę budynków oraz dbałość instytucji publicznych o stan środowiska naturalnego. Czystość miejsc publicznych w postaci sprzątania placów, parków czy ulic jest wysoko oceniana zwłaszcza przez mieszkańców gminy Podedwórze aż 82,6% osób wskazuje na ocenę dobrą i bardzo dobrą i nikt nie zaznacza oceny złej. Duży odsetek dobrych odpowiedzi występuje też w gminie Jabłoń (75,4% ocen dobrze i bardzo dobrze ). Najgorzej czystość miejsc publicznych oceniają respondenci z gminy Siemień 60,8% wskazań średnio. Estetyka budynków publicznych podoba się najbardziej badanym w gminie Milanów i Dębowa Kłoda (ponad 80% ocen dobrych i bardzo dobrych). Niewielki odsetek złych ocen zanotowała również gmina i miasto Parczew (przy 64,6% ocen dobrych i bardzo dobrych). Słabiej ocena estetyki budynków wypadła natomiast w pozostałych gminach. Jedna czwarta mieszkańców gminy Jabłoń źle i bardzo źle ocenia wygląd budynków w swojej gminie i jest to najwięcej negatywnych wskazań spośród wszystkich badanych gmin. Średnio także wygląd budynków 22

oceniają mieszkańcy gminy Siemień (47,1% ocen średnio ). Dbałość instytucji publicznych o stan środowiska naturalnego najlepiej oceniają respondenci z gminy Dębowa Kłoda (80,4% wskazań dobrze i bardzo dobrze ) oraz Podedwórze (73,9% wskazań dobrze i bardzo dobrze ). W każdej z gmin odsetek ocen negatywnych jest zaledwie kilkuprocentowy. W przypadku gminy Siemień wystąpił niemal równo podział odpowiedzi pomiędzy oceną średnio (49,0%) a dobrze i bardzo dobrze (51,0%). 23

Najsłabiej spośród wszystkich wskazanych aspektów oceniono możliwość segregacji śmieci i ich odbiór z gospodarstw domowych. W gminach Podedwórze, Siemień oraz w mieście i gminie Parczew najwięcej było wskazań średnio. Choć w gminie Dębowa Kłoda badani również średnio ocenili odbiór śmieci, to już w przypadku możliwości ich segregacji ocen negatywnych było 41,3%. Gminą, której mieszkańcy najlepiej oceniają kwestie związane z odbiorem i segregacją śmieci, jest gmina Jabłoń. Tutaj 50,9% respondentów pozytywnie wypowiada się na temat odbioru śmieci z gospodarstw domowych, a 42,1% na temat możliwości segregacji śmieci. Z kolei najwięcej złych ocen wskazali mieszkańcy gminy Milanów: ponad połowa z nich źle i bardzo źle oceniła możliwość segregacji śmieci (53,6%), a 44,6% odbiór śmieci z gospodarstw domowych. 24

a. Usługi transportowo-komunikacyjne Oceny świadczonych usług publicznych w zakresie transportu i komunikacji mieszkańcy mieli dokonać poprzez odniesienie się do kwestii związanych z jakością i dostępnością transportu publicznego na terenie gminy, dostępnością tras rowerowych, stanem nawierzchni dróg i ulic, utrzymaniem dróg publicznych w czasie zimy oraz z bezpieczeństwem na drogach. Zdecydowanie najgorzej oceniona została w powiecie jakość i stan nawierzchni dróg oraz ulic (prawie 85% negatywnych ocen). Niespełna 60% mieszkańców źle i bardzo źle oceniło dostępność transportu publicznego na terenie swojej gminy, a 56,2% jakość transportu zbiorowego na terenie gminy. Najlepiej natomiast, choć nie tak wysoko, oceniono przepustowość głównych tras komunikacyjnych w gminie w godzinach szczytu (65,5%) oraz bezpieczeństwo na drogach (52,9%). 25

Jakość i stan nawierzchni dróg oraz ulic został oceniony najgorzej spośród wszystkich usług oferowanych w zakresie transportu i komunikacji w aż czterech z sześciu badanych gmin powiatu parczewskiego. Trzeba podkreślić, że w każdej gminie usługa ta została oceniona źle przez ponad 80% mieszkańców. Najgorzej ocena jakości dróg i ulic wypadła w gminie Dębowa Kłoda, gdzie wskazano prawie 98% ocen negatywnych. Blisko 60% wszystkich respondentów źle oceniło dostępność transportu publicznego na terenie swojej gminy. Ten aspekt usług oceniono bardzo źle zwłaszcza w gminie Dębowa Kłoda i Podedwórze (w obu tych gminach 91,3% mieszkańców zaznaczyło ocenę złą i bardzo złą) oraz w gminie Milanów (80,4%). Z kolei najlepiej, choć nie za wysoko, usługa ta 26

wypadła w gminie i mieście Parczew oraz w gminie Jabłoń tutaj co czwarty badany zaznaczył odpowiedź dobrze i bardzo dobrze. Z drugiej jednak strony należy nadmienić, że uczestniczący w badaniach fokusowych przedstawiciele władz lokalnych zauważali, iż niekiedy funkcjonujące połączenia transportowe muszą być zamykane, ponieważ korzysta z nich niewiele osób. Ponad połowa badanych mieszkańców powiatu wypowiedziała się negatywnie na temat transportu zbiorowego. Najwięcej negatywnych wskazań odnotowano w gminie Podedwórze (78,3%). Najlepiej z kolei, choć tutaj również dominują oceny złe, jakość transportu zbiorowego oceniono w mieście i gminie Parczew prawie 20% ocen dobrych i bardzo dobrych oraz 31% ocen średnich. 27

Najgorszy wynik pod względem dostępności tras rowerowych uzyskała gmina Siemień z blisko 78% negatywnych ocen, z kolei najlepiej kwestia ta wygląda w gminie Dębowa Kłoda połowa badanych mieszkańców tej gminy wypowiedziała się pozytywnie na temat dostępności tras rowerowych, przyznając oceny dobre i bardzo dobre (37% zaś dało oceny średnie). Dębowa Kłoda to jedyna spośród wszystkich badanych gmin, w której w odniesieniu do kwestii dostępności tras rowerowych dominują oceny dobre i bardzo dobre. W pozostałych gminach mieszkańcy źle ocenili dostępność ras rowerowych (wyjątkiem jest miasto i gmina Parczew, w której większość wskazań to średnio ). Więcej ocen dobrych i bardzo dobrych oraz średnich aniżeli negatywnych otrzymały ogółem usługi publiczne związane z przepustowością głównych tras komunikacyjnych w gminie w godzinach szczytu (utrudnienia w ruchu drogowym, korki), bezpieczeństwem na drogach oraz utrzymaniem dróg publicznych w zimie (np. odśnieżanie). Usługi te zostały więc ocenione najlepiej spośród wszystkich usług realizowanych w zakresie transportu i komunikacji. Najlepiej wygląda kwestia przepustowości głównych tras komunikacyjnych w gminie 65,5% ocen pozytywnych ogółem w powiecie, natomiast w okolicach 70% w gminach: Milanów, Jabłoń, Dębowa Kłoda oraz w gminie i mieście Parczew. Bezpieczeństwo na swoich drogach najlepiej oceniają mieszkańcy gminy Milanów i Parczew. Najwięcej skrajnych ocen pojawiło się w gminie Podedwórze, w której prawie 40% mieszkańców średnio oceniło bezpieczeństwo na drogach, zaś jedna trzecia wystawiła 28

oceny złe i bardzo złe (30,4%) i tyle samo respondentów wystawiło oceny dobre i bardzo dobre (30,4%). W przypadku kwestii utrzymania dróg publicznych w zimie w większości gmin dominują oceny średnie. Najwięcej pozytywnych ocen wystawiono w gminie Milanów (46,4%), zaś najwięcej negatywnych w gminie Podedwórze (30,4%), w której jednocześnie tyle samo było ocen dobrych i bardzo dobrych (30,4%). 29

Miasto i gmina Parczew Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 Analizując poszczególne usługi publiczne oferowane przez wszystkie gminy w zakresie transportu i komunikacji, można zauważyć, że w większości badanych gmin usługi te oceniane są podobnie najlepiej oceniono przepustowość głównych tras komunikacyjnych w godzinach szczytu, najgorzej zaś jakość i stan nawierzchni dróg oraz ulic. Szczegółowe zestawienie zhierarchizowanych usług transportowo-komunikacyjnych oferowanych we wszystkich gminach od usług, które uzyskały najwięcej dobrych i bardzo dobrych ocen, do usług, które ocen takich uzyskały najmniej przedstawia zamieszczona poniżej tabela. HIERARCHIZACJA USŁUG TRANSPORTOWO-KOMUNIKACYJNYCH W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH Ocena usługi Gmina Usługi transportowo-komunikacyjne Dobrze i Źle i bardzo Średnio bardzo dobrze źle 1. Przepustowość głównych tras komunikacyjnych w gminie w godzinach szczytu (utrudnienia w ruchu 69,6% 21,1% 9,3% drogowym, korki) 2. Bezpieczeństwo na drogach w gminie 57,1% 31,7% 9,9% 3. Utrzymanie dróg publicznych w zimie w gminie 36,0% 49,7% 13,7% 4. Dostępność transportu publicznego na terenie gminy 25,5% 32,3% 39,1% 5. Jakości transportu zbiorowego na terenie gminy 19,9% 31,1% 46,0% 6. Dostępność tras rowerowych w gminie 15,5% 46,0% 38,5% 7. Jakość/stan nawierzchni dróg, ulic w gminie 6,2% 11,8% 81,4% 30

gmina Siemie ń gmina Podedwórze gmina Milanów gmina Jabłoń gmina Dębowa Kłoda Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 1. Przepustowość głównych tras komunikacyjnych w gminie w godzinach szczytu (utrudnienia w ruchu 69,6% 26,1% 4,3% drogowym, korki) 2. Dostępność transportu publicznego na terenie gminy 50,0% 37,0% 13,0% 3. Bezpieczeństwo na drogach w gminie 45,7% 34,8% 19,6% 4. Utrzymanie dróg publicznych w zimie w gminie 39,1% 32,6% 28,3% 5. Jakości transportu zbiorowego na terenie gminy 19,6% 23,9% 56,5% 6. Dostępność tras rowerowych w gminie 0,0% 8,7% 91,3% 7. Jakość/stan nawierzchni dróg, ulic w gminie 0,0% 2,2% 97,8% 1. Przepustowość głównych tras komunikacyjnych w gminie w godzinach szczytu (utrudnienia w ruchu 70,2% 14,0% 12,3% drogowym, korki) 2. Bezpieczeństwo na drogach w gminie 52,6% 24,6% 21,1% 3. Utrzymanie dróg publicznych w zimie w gminie 38,6% 40,4% 19,3% 4. Dostępność transportu publicznego na terenie gminy 24,6% 17,5% 57,9% 5. Jakości transportu zbiorowego na terenie gminy 14,0% 22,8% 56,1% 6. Dostępność tras rowerowych w gminie 12,3% 19,3% 61,4% 7. Jakość/stan nawierzchni dróg, ulic w gminie 12,3% 7,0% 80,7% 1. Przepustowość głównych tras komunikacyjnych w gminie w godzinach szczytu (utrudnienia w ruchu 75,0% 19,6% 3,6% drogowym, korki) 2. Bezpieczeństwo na drogach w gminie 58,9% 26,8% 14,3% 3. Utrzymanie dróg publicznych w zimie w gminie 46,4% 39,3% 14,3% 4. Dostępność tras rowerowych w gminie 17,9% 28,6% 50,0% 5. Dostępność transportu publicznego na terenie gminy 7,1% 12,5% 80,4% 6. Jakości transportu zbiorowego na terenie gminy 7,1% 21,4% 66,1% 7. Jakość/stan nawierzchni dróg, ulic w gminie 5,4% 5,4% 89,3% 1. Przepustowość głównych tras komunikacyjnych w gminie w godzinach szczytu (utrudnienia w ruchu 34,8% 47,8% 17,4% drogowym, korki) 2. Bezpieczeństwo na drogach w gminie 30,4% 39,1% 30,4% 3. Utrzymanie dróg publicznych w zimie w gminie 30,4% 39,1% 30,4% 4. Jakość/stan nawierzchni dróg, ulic w gminie 13,0% 0,0% 87,0% 5. Dostępność tras rowerowych w gminie 8,7% 26,1% 65,2% 6. Jakości transportu zbiorowego na terenie gminy 8,7% 13,0% 78,3% 7. Dostępność transportu publicznego na terenie gminy 4,3% 4,3% 91,3% 1. Bezpieczeństwo na drogach w gminie 50,0% 35,2% 14,8% 2. Przepustowość głównych tras komunikacyjnych w 48,1% 27,8% 24,1% 31

gminie w godzinach szczytu (utrudnienia w ruchu drogowym, korki) 3. Utrzymanie dróg publicznych w zimie w gminie 35,2% 46,3% 18,5% 4. Jakości transportu zbiorowego na terenie gminy 18,5% 14,8% 66,7% 5. Dostępność transportu publicznego na terenie gminy 16,7% 20,4% 63,0% 6. Dostępność tras rowerowych w gminie 7,4% 14,8% 77,8% 7. Jakość/stan nawierzchni dróg, ulic w gminie 5,6% 11,1% 83,3% b. Usługi medyczne i ochrona zdrowia Usługi publiczne oferowane przez jednostki samorządu terytorialnego w gminach powiatu parczewskiego w zakresie ochrony zdrowia analizowane były poprzez ocenę realizacji następujących aspektów: możliwości skorzystania przez potrzebujących z usług opiekuńczych finansowanych przez gminę, pomocy udzielanej przez instytucje gminy oraz organizacje społeczne osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, przystosowania budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych, zainteresowania instytucji gminnych problemami seniorów, działalności instytucji opieki społecznej, funkcjonowania apteki na terenie gminy, a także dostępu do lekarzy specjalistów. Najsłabszą stroną usług medycznych i ochrony zdrowia jest w opinii mieszkańców powiatu dostęp do lekarzy specjalistów w gminie źle i bardzo źle usługę tę ocenia ponad 73% osób, średnio zaś 16,4% (jedynie 8% przyznało ocenę dobrą i bardzo dobrą). Ponad połowa respondentów źle oceniła także przystosowanie budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych (55,2% ocen źle i bardzo źle, 30,7% ocen średnio ), a blisko połowa zainteresowanie instytucji gminnych problemami seniorów (49,4% ocen źle i bardzo źle, 24,4% ocen średnio ). Jak pokazały badania, najmocniejszą z kolei stroną realizowanych usług zdrowotnych jest zdaniem mieszkańców funkcjonowanie apteki na terenie gminy kwestia ta uzyskała najwięcej wskazań dobrych i bardzo dobrych, bo ponad 73%. Pozostałe usługi z dziedziny ochrony zdrowia oceniono na poziomie średnim, przy czym odnotować należy kilkunastoprocentowy odsetek odpowiedzi nie wiem przy pytaniach związanych z możliwościami i pomocą świadczoną osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej. 32

Kwestia dostępu do lekarzy specjalistów w gminie nie tylko została źle oceniona przez ponad 70% ogółu badanych, lecz także, co należy podkreślić, ocenę taką wystawiła ponad połowa mieszkańców każdej gminy objętej badaniem. Najwięcej ocen negatywnych odnotowano w gminie Podedwórze (87,0%), a także w gminie Dębowa Kłoda (82,6%) oraz w gminie i mieście Parczew (79,5%). Nieco lepszy wynik od pozostałych uzyskała gmina Jabłoń, w której co piąty respondent wskazał ocenę dobrą i bardzo dobrą oraz średnią. Trudności w dostępie do lekarzy specjalistów podkreślali również respondenci uczestniczący w badaniu fokusowym. 33

Do słabiej ocenionych usług z zakresu ochrony zdrowia należą także: przystosowanie budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz zainteresowanie instytucji gminnych problemami seniorów. Ogółem mieszkańcy powiatu obu tym kwestiom przyznali ok. 50% negatywnych ocen. Przystosowanie budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych oceniono źle w każdej z badanych gmin (w każdej gminie dominują bowiem oceny negatywne). Najgorzej natomiast przystosowanie budynków do potrzeb osób niepełnosprawnych wypadło w gminie Podedwórze (69,6% ocen źle i bardzo źle). Złe oceny dominują również w każdej gminie w przypadku usługi związanej z zainteresowaniem instytucji gminnych problemami seniorów: najwięcej takich ocen jest w gminie Dębowa Kłoda (60,9%). 34

Na średnim poziomie mieszkańcy gmin powiatu parczewskiego ocenili usługi związane z pomocą udzielaną przez instytucje gminy i organizacje społeczne osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, a także z działalnością instytucji opieki społecznej i możliwością skorzystania przez potrzebujących z usług opiekuńczych finansowanych przez gminę. Średnie oceny przeważają we wszystkich badanych gminach w przypadku kwestii dotyczącej pomocy udzielanej potrzebującym przez organizacje społeczne, a także przez instytucje gminy wyjątek stanowi tu jedynie gmina Podedwórze, w której nieco więcej mieszkańców pomoc udzielaną przez instytucje gminy oceniła jako dobrą i bardzo dobrą (43,5%). Podobnie, na średnim poziomie, oceniono też w każdej gminie możliwość skorzystania przez potrzebujących z usług opiekuńczych finansowanych przez gminę. Ponadto, około jedna trzecia mieszkańców gminy Milanów czy Jabłoń, nie ma wiedzy na temat wskazanych usług. 35

Średnie oceny dominują także w pytaniu dotyczącym działalności instytucji opieki społecznej. Ogółem 52,9% mieszkańców powiatu parczewskiego ocenia ją jako średnią, 27,7% jako dobrą i bardzo dobrą, a 8,8% jako złą i bardzo złą. Wynik średni dominuje także w poszczególnych gminach. Od tego obrazu odbiega gmina Dębowa Kłoda, w której zdecydowana większość pytanych oceniła działalność instytucji opieki społecznej jako dobrą i bardzo dobrą (60,9%), a niecała jedna trzecia jako średnią. Różnicę widać również w gminie Milanów, w której uzyskane odpowiedzi rozłożyły się niemal równomiernie: co piąta osoba uznała, że instytucje opieki społecznej działają źle i bardzo źle (21,4%), tyle samo oceniło ich działalność dobrze i bardzo dobrze (21,4%), a 19,6% wskazało odpowiedź nie wiem. 36

Najwięcej dobrych ocen spośród wszystkich usług z zakresu ochrony zdrowia przyznano ogółem funkcjonowaniu apteki na terenie gminy. W poszczególnych gminach ocena tego aspektu wypada również korzystnie, bo w każdej z nich ponad połowa badanych przyznała oceny dobre i bardzo dobre. Najwięcej ocen dobrych i bardzo dobrych wystawili mieszkańcy gminy i miasta Parczew (84,5%) oraz gminy Milanów (78,6%). Najsłabiej, choć tu również dominują oceny dobre, funkcjonowanie apteki ocenili mieszkańcy gminy Jabłoń, przyznając 17,5% ocen złych i bardzo złych oraz 24,6% ocen średnich. Jak pokazały badania, funkcjonowanie apteki na terenie gminy to jedyny aspekt usług z obszaru ochrony zdrowia, który przez większość respondentów w każdej gminie został oceniony dobrze. Pozostałe usługi oceniono generalnie na średnim poziomie (pomoc udzielana przez instytucje gminy oraz organizacje społeczne osobom znajdującym się 37

gmina Dębowa Kłoda miasto i gmina Parczew Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 w trudnej sytuacji życiowej, działalność instytucji opieki społecznej, możliwość skorzystania przez potrzebujących z usług opiekuńczych finansowanych przez gminę) lub źle i bardzo źle (dostęp do lekarzy specjalistów, przystosowanie budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych, zainteresowanie instytucji gminnych problemami seniorów). Zestawienie wszystkich ocenianych aspektów związanych z realizacją usług publicznych w zakresie ochrony zdrowia zawiera tabela poniżej od usług, które otrzymały w danej gminie najwięcej ocen dobrych i bardzo dobrych, po usługi, które ocen takich otrzymały najmniej. HIERARCHIZACJA USŁUG MEDYCZNYCH I OCHRONY ZDROWIA W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH Ocena usługi Gmina Usługi medyczne i ochrona zdrowia Dobrze i Źle i bardzo Średnio bardzo dobrze źle 1. Funkcjonowanie apteki na terenie gminy 84,5% 11,2% 4,3% 2. Pomoc udzielana przez instytucje gminy osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej 17,4% 45,3% 21,7% 3. Działalność instytucji opieki społecznej w gminie 17,4% 68,3% 5,6% 4. Możliwość skorzystania przez potrzebujących z usług opiekuńczych finansowanych przez gminę 11,2% 38,5% 31,7% 5. Pomoc udzielana przez organizacje społeczne osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej 10,6% 46,0% 26,7% 6. Zainteresowanie instytucji gminnych problemami seniorów 9,9% 19,3% 54,7% 7. Przystosowanie budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych w gminie 9,3% 30,4% 59,6% 8. Dostęp do lekarzy specjalistów w gminie 5,6% 13,7% 79,5% 1. Funkcjonowanie apteki na terenie gminy 65,2% 21,7% 13,0% 2. Działalność instytucji opieki społecznej w gminie 60,9% 28,3% 8,7% 3. Przystosowanie budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych w gminie 10,9% 30,4% 56,5% 4. Możliwość skorzystania przez potrzebujących z usług opiekuńczych finansowanych przez gminę 10,9% 56,5% 30,4% 5. Pomoc udzielana przez instytucje gminy osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej 4,3% 56,5% 34,8% 6. Zainteresowanie instytucji gminnych problemami 4,3% 28,3% 60,9% 38

gmina Podedwórze gmina Milanów gmina Jabłoń Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 seniorów 7. Pomoc udzielana przez organizacje społeczne osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej 2,2% 47,8% 45,7% 8. Dostęp do lekarzy specjalistów w gminie 2,2% 13,0% 82,6% 1. Funkcjonowanie apteki na terenie gminy 56,1% 24,6% 17,5% 2. Działalność instytucji opieki społecznej w gminie 35,1% 45,6% 5,3% 3. Możliwość skorzystania przez potrzebujących z usług opiekuńczych finansowanych przez gminę 24,6% 33,3% 14,0% 4. Pomoc udzielana przez instytucje gminy osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej 24,6% 43,9% 12,3% 5. Dostęp do lekarzy specjalistów w gminie 22,8% 22,8% 52,6% 6. Pomoc udzielana przez organizacje społeczne osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej 14,0% 45,6% 12,3% 7. Przystosowanie budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych w gminie 12,3% 40,4% 43,9% 8. Zainteresowanie instytucji gminnych problemami seniorów 12,3% 28,1% 31,6% 1. Funkcjonowanie apteki na terenie gminy 78,6% 16,1% 3,6% 2. Pomoc udzielana przez instytucje gminy osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej 28,6% 32,1% 14,3% 3. Działalność instytucji opieki społecznej w gminie 21,4% 37,5% 21,4% 4. Możliwość skorzystania przez potrzebujących z usług opiekuńczych finansowanych przez gminę 19,6% 30,4% 21,4% 5. Pomoc udzielana przez organizacje społeczne osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej 19,6% 33,9% 16,1% 6. Przystosowanie budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych w gminie 16,1% 26,8% 48,2% 7. Zainteresowanie instytucji gminnych problemami seniorów 8,9% 28,6% 39,3% 8. Dostęp do lekarzy specjalistów w gminie 3,6% 21,4% 71,4% 1. Funkcjonowanie apteki na terenie gminy 60,9% 30,4% 8,7% 2. Pomoc udzielana przez instytucje gminy osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej 43,5% 39,1% 8,7% 3. Pomoc udzielana przez organizacje społeczne osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej 34,8% 39,1% 13,0% 4. Działalność instytucji opieki społecznej w gminie 26,1% 52,2% 0,0% 5. Możliwość skorzystania przez potrzebujących z usług opiekuńczych finansowanych przez gminę 17,4% 47,8% 8,7% 39

gmina Siemień Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 6. Zainteresowanie instytucji gminnych problemami seniorów 8,7% 30,4% 43,5% 7. Przystosowanie budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych w gminie 8,7% 21,7% 69,6% 8. Dostęp do lekarzy specjalistów w gminie 8,7% 4,3% 87,0% 1. Funkcjonowanie apteki na terenie gminy 64,8% 25,9% 7,4% 2. Działalność instytucji opieki społecznej w gminie 29,6% 51,9% 13,0% 3. Możliwość skorzystania przez potrzebujących z usług opiekuńczych finansowanych przez gminę 16,7% 55,6% 16,7% 4. Przystosowanie budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych w gminie 11,1% 29,6% 53,7% 5. Pomoc udzielana przez instytucje gminy osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej 11,1% 53,7% 24,1% 6. Pomoc udzielana przez organizacje społeczne osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej 9,3% 48,1% 33,3% 7. Zainteresowanie instytucji gminnych problemami seniorów 9,3% 25,9% 55,6% 8. Dostęp do lekarzy specjalistów w gminie 9,3% 20,4% 66,7% c. Usługi edukacyjne Mieszkańców powiatu parczewskiego proszono o ocenę jakości oferowanych usług edukacyjnych poprzez odniesienie się po pierwsze do kwestii jakości jakości nauczania w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i średnich, po drugie zaś do kwestii dostępności dostępności przedszkoli, placów zabaw dla dzieci, całorocznych świetlic dla dzieci i młodzieży, zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży, a także różnych form ciekawego spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży. Najwyżej ocenianą usługą edukacyjną przez mieszkańców powiatu parczewskiego jest jakość nauczania w tamtejszych szkołach. Połowa badanych uznała jakość nauczania za dobrą i bardzo dobrą ocena taka dotyczy zarówno szkół podstawowych (64% respondentów), jak i gimnazjalnych (47%) oraz średnich (53%). Pozostałe usługi edukacyjne nie zostały już tak dobrze ocenione zwłaszcza te związane z dostępnością dodatkowych zajęć czy świetlic. Najsłabiej wypadła kwestia dostępności różnych form ciekawego spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży, którą blisko 50% respondentów oceniło źle (34% wskazało ocenę złą, 40

a 15% bardzo złą). W przypadku usług edukacyjnych na uwagę zasługuje też 10-procentowy odsetek odpowiedzi nie wiem, który może świadczyć o tym, że badani ci nie mieli styczności i wynikającej z tego wiedzy na temat funkcjonowania edukacji w ich gminie. Jak wynika z przeprowadzonych badań, mocną stroną świadczonych usług publicznych w zakresie edukacji jest zdaniem mieszkańców jakość nauczania. Jakość nauczania we wszystkich typach szkół (podstawowych, gimnazjalnych i średnich) to najlepiej oceniana usługa niemal w każdej gminie objętej badaniem. W przypadku nauczania podstawowego w badanych gminach dominują oceny dobre i bardzo dobre, zaś ocen negatywnych jest zaledwie kilka procent. W kwestii kształcenia podstawowego najbardziej odbiega gmina Podedwórze, w której to w stosunku do reszty gmin ocen pozytywnych było najmniej (34,8), najwięcej zaś pojawiło się ocen średnich (52,2%). Jest to gmina, w której jest tylko jedna szkoła podstawowa. Natomiast zdecydowanie najlepiej jakość nauczania w szkole podstawowej ocenili mieszkańcy gminy Dębowa Kłoda (87% ocen dobrych i bardzo dobrych). Jakość nauczania w gimnazjach oceniona została dobrze i średnio. Ocen negatywnych jest tutaj więcej niż w przypadku nauczania podstawowego, niemniej jednak nie przekraczają one 41

kilkunastu procent w każdej z gmin. Najwięcej ocen dobrych i bardzo dobrych pojawiło się w gminie Siemień (66,7%), w gminie Dębowa Kłoda (58,7%) oraz w gminie Jabłoń (56,1%). W pozostałych gminach kształcenie gimnazjalne uzyskało przede wszystkim oceny średnie. Równie dobrze oceniono nauczanie w szkołach średnich. Ponad połowa mieszkańców niemal każdej gminy stwierdziła, że jakość kształcenia na tym poziomie jest dobra i bardzo dobra. Jedynie w gminie Podedwórze dominowały oceny średnie (52,2%), zaś dobrze i bardzo dobrze nauczanie w szkołach średnich oceniła jedna trzecia respondentów (30,4%). W realizowanych badaniach fokusowych z przedstawicielami władz lokalnych również wyrażano opinie, że jakość nauczania w szkołach powiatu parczewskiego jest dobra, a pracująca w nich kadra nauczycielska dobrze wyspecjalizowana. Jak stwierdziła jedna z uczestniczek badania, jakość kształcenia przekłada się na wybrane kierunki i na renomowane uczelnie. 42

W powiecie parczewskim są cztery przedszkola: jedno w gminie Milanów, jedno w gminie Podedwórze oraz dwa w mieście i gminie Parczew. Dostępność przedszkoli oceniana jest ogólnie średnio ocena taka dominuje w gminach: Dębowa Kłoda, Podedwórze, Siemień, Jabłoń oraz w mieście i gminie Parczew. Najgorzej dostępność przedszkoli ocenili mieszkańcy gminy Milanów (46,4% ocen złych i bardzo złych). Oceny średnie dominują również w przypadku usługi związanej z dostępnością placów zabaw dla dzieci. Rozkład odpowiedzi w tej kwestii jest jednak bardziej równomierny: jedna trzecia badanych ogółem zaznaczyła oceny dobre i bardzo dobre (31,5%), nieco więcej osób wskazało ocenę średnią (35,3%), a jedna czwarta ocenę złą i bardzo złą (25,2%). Najwięcej ocen dobrych i bardzo dobrych w odniesieniu do dostępności placów zabaw dla dzieci w okolicach 44% pojawiło się w mieście i gminie Parczew oraz Jabłoń, natomiast ocen złych i bardzo złych w gminie Siemień i Dębowa Kłoda. 43

Najgorzej spośród wszystkich usług edukacyjnych wypadły te związane z dostępnością różnych form spędzania wolnego czasu, pozalekcyjnych zajęć oraz całorocznych świetlic dla dzieci i młodzieży. Mieszkańcy powiatu parczewskiego najsłabiej ocenili dostępność ciekawych form spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży w pięciu na sześć badanych gmin dominowały oceny złe i bardzo złe. Najgorzej ten aspekt usług edukacyjnych oceniono w gminie Dębowa Kłoda i Siemień (w okolicach 70% wskazań jako złe i bardzo złe ), a także w gminach Milanów i Podedwórze (powyżej 60% wskazań jako złe i bardzo złe ). Źle w większości gmin oceniono również dostępność pozalekcyjnych zajęć dla dzieci i młodzieży. Dotyczy to przede wszystkim gminy Siemień (68,5% złych ocen). Najlepiej dostępność zajęć pozalekcyjnych ocenili mieszkańcy miasta i gminy Parczew oraz gminy Jabłoń przeważają tutaj wskazania średnio. Na podobnym poziomie respondenci ocenili też dostępność całorocznych świetlic dla dzieci i młodzieży: najsłabiej pod tym względem wypadła gmina Dębowa Kłoda i Siemień, najlepiej zaś miasto i gmina Parczew. Natomiast przedstawiciele środowisk oświatowych i władz lokalnych biorący udział w zogniskowanych wywiadach grupowych podkreślali, że szkoły na terenie powiatu parczewskiego pozyskują dodatkowe środki na kształcenie w zakresie zajęć wyrównawczych czy zajęć dodatkowych, jednak często uczniowie nie chcą z nich korzystać. 44

W ocenie usług edukacyjnych widać większe zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi gminami niż w przypadku usług transportowo-komunikacyjnych. Mieszkańcy badanych gmin są zgodni co do dobrej oceny jakości nauczania w szkołach (wyjątek stanowi tu gmina Podedwórze, w której respondenci przyznali więcej ocen średnich oraz gmina Milanów, w której średnio oceniono jakość nauczania w szkołach gimnazjalnych). Zróżnicowanie ocen 45

gmina Jabłoń gmina Dębowa Kłoda miasto i gmina Parczew Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 widać natomiast w odniesieniu do kwestii dostępności placów zabaw dla dzieci: dobra ocena wystawiona w mieście i gminie Parczew oraz Jabłoń, zła w gminie Siemień i Dębowa Kłoda, a średnia w gminie Podedwórze i Milanów. Pozostałe aspekty realizacji usług edukacyjnych oceniono źle lub średnio. Zamieszczona poniżej tabela przedstawia dokładne dane dotyczące ocen przyznawanych analizowanym aspektom usług edukacyjnych w poszczególnych gminach. HIERARCHIZACJA USŁUG EDUKACYJNYCH W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH Ocena usługi Gmina Usługi edukacyjne dobrze i źle i bardzo średnio bardzo dobrze źle 1. Jakość nauczania w szkołach podstawowych 64,0% 20,5% 5,6% 2. Jakość nauczania w szkołach średnich 56,5% 28,6% 4,3% 3. Dostępność placów zabaw dla dzieci 44,1% 29,2% 18,0% 4. Jakość nauczania w szkołach gimnazjalnych 39,8% 38,5% 10,6% 5. Dostępność przedszkoli 31,7% 44,1% 16,1% 6. Dostępność całorocznych świetlic dla dzieci i młodzieży 24,2% 44,1% 18,6% 7. Dostępność zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży 16,1% 40,4% 26,7% 8. Dostępność różnych form ciekawego spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży 15,5% 39,8% 31,1% 1. Jakość nauczania w szkołach podstawowych 87,0% 10,9% 0,0% 2. Jakość nauczania w szkołach gimnazjalnych 58,7% 37,0% 2,2% 3. Jakość nauczania w szkołach średnich 52,2% 41,3% 0,0% 4. Dostępność przedszkoli 26,1% 60,9% 13,0% 5. Dostępność placów zabaw dla dzieci 15,2% 39,1% 43,5% 6. Dostępność zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży 13,0% 34,8% 52,2% 7. Dostępność całorocznych świetlic dla dzieci i młodzieży 8,7% 21,7% 69,6% 8. Dostępność różnych form ciekawego spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży 6,5% 19,6% 73,9% 1. Jakość nauczania w szkołach podstawowych 59,6% 24,6% 0,0% 2. Jakość nauczania w szkołach gimnazjalnych 56,1% 21,1% 5,3% 3. Jakość nauczania w szkołach średnich 56,1% 28,1% 0,0% 4. Dostępność placów zabaw dla dzieci 43,9% 29,8% 15,8% 5. Dostępność zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży 26,3% 31,6% 24,6% 6. Dostępność przedszkoli 24,6% 36,8% 28,1% 46

gmina Siemień gmina Podedwórze gmina Milanów Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 7. Dostępność różnych form ciekawego spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży 24,6% 28,1% 36,8% 8. Dostępność całorocznych świetlic dla dzieci i młodzieży 19,3% 40,4% 28,1% 1. Jakość nauczania w szkołach podstawowych 62,5% 26,8% 1,8% 2. Jakość nauczania w szkołach gimnazjalnych 50,0% 26,8% 5,4% 3. Jakość nauczania w szkołach średnich 30,4% 39,3% 16,1% 4. Dostępność placów zabaw dla dzieci 25,0% 42,9% 21,4% 5. Dostępność przedszkoli 16,1% 25,0% 46,4% 6. Dostępność całorocznych świetlic dla dzieci i młodzieży 14,3% 35,7% 35,7% 7. Dostępność zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży 8,9% 35,7% 46,4% 8. Dostępność różnych form ciekawego spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży 7,1% 19,6% 66,1% 1. Jakość nauczania w szkołach gimnazjalnych 39,1% 39,1% 13,0% 2. Jakość nauczania w szkołach podstawowych 34,8% 52,2% 4,3% 3. Jakość nauczania w szkołach średnich 30,4% 52,2% 8,7% 4. Dostępność przedszkoli 17,4% 52,2% 21,7% 5. Dostępność całorocznych świetlic dla dzieci i młodzieży 17,4% 30,4% 43,5% 6. Dostępność placów zabaw dla dzieci 13,0% 52,2% 26,1% 7. Dostępność zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży 13,0% 30,4% 47,8% 8. Dostępność różnych form ciekawego spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży 4,3% 21,7% 65,2% 1. Jakość nauczania w szkołach podstawowych 66,7% 20,4% 5,6% 2. Jakość nauczania w szkołach gimnazjalnych 66,7% 16,7% 5,6% 3. Jakość nauczania w szkołach średnich 55,6% 22,2% 5,6% 4. Dostępność przedszkoli 20,4% 46,3% 27,8% 5. Dostępność placów zabaw dla dzieci 9,3% 40,7% 44,4% 6. Dostępność zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży 7,4% 14,8% 68,5% 7. Dostępność różnych form ciekawego spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży 7,4% 13,0% 70,4% 8. Dostępność całorocznych świetlic dla dzieci i młodzieży 5,6% 22,2% 64,8% d. Usługi z zakresu informacji przestrzennej i geodezyjnej Realizację usług świadczonych z zakresu informacji przestrzennej i geodezyjnej badano poprzez ocenę dostępności następujących aspektów: miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla mieszkańców map ewidencyjnych gruntów i budynków 47

wypisu z rejestru gruntów informacji o udostępnionych do obrotu publicznego nieruchomościach publicznych Analizując zebrane dane, należy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na wysoki w stosunku do pozostałych pytań odsetek odpowiedzi nie wiem oscylujący w granicach 17% przy każdym z ocenianych aspektów. Wartość ta może świadczyć o tym, że badani mieszkańcy nie korzystali dotychczas z tego rodzaju usług. Ci natomiast, którzy dokonali oceny, wszystkie wymienione aspekty usług w zakresie informacji przestrzennej i geodezyjnej ocenili na poziomie średnim (40% wskazań). Niewiele było wskazań bardzo dobrze czy bardzo źle. Każdy z badanych aspektów świadczonych usług z zakresu informacji przestrzennej i geodezyjnej oceniony został średnio. Najwięcej ocen dobrych zanotowano ogółem w pytaniu dotyczącym dostępności wypisu z rejestru gruntów (30,4% dobrych i 4,8% bardzo dobrych) oraz dostępności do map ewidencyjnych gruntów i budynków (30,1% dobrze i 4,0% bardzo dobrze ). Dostępność wypisu z rejestru oceniono dobrze w mieście i gminie Parczew (44,8% ocen dobrych i bardzo dobrych). Oceny dobre przeważają także w gminach 48

Jabłoń i Milanów, jednak w przypadku tych gmin więcej jest jednocześnie ocen złych i bardzo złych (odpowiednio: 12,7% oraz 21,8%). W pozostałych gminach mieszkańcy ocenili dostępność wypisu z rejestru gruntów na poziomie średnim. Również w odniesieniu do pytania o dostęp do map ewidencyjnych gruntów i budynków najlepsze oceny wystawili mieszkańcy miasta i gminy Parczew 42,1% ocen dobrych i bardzo dobrych, 34,5% ocen średnich i zaledwie 4,1% ocen złych i bardzo złych. W pozostałych gminach dominują oceny dobre i bardzo dobre (Jabłoń, Milanów) lub średnie (Dębowa Kłoda, Podedwórze, Siemień), jednak w gminach tych jest także kilkunastoprocentowy odsetek odpowiedzi negatywnych. Wyjątek stanowi tutaj jedynie gmina Siemień, w której nie pojawiła się żadna zła ocena. Gmina Siemień zasługuje pod tym względem na uwagę, bowiem jej mieszkańcy nie wystawili prawie żadnych ocen złych i bardzo złych wszystkim usługom realizowanym w zakresie informacji przestrzennej i geodezyjnej. 49

Zdecydowanie na średnim poziomie oceniono w poszczególnych gminach dostępność miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla mieszkańców (wyjątkiem jest gmina Milanów, w której prawie połowa respondentów oceniła tę usługę dobrze i bardzo dobrze). Natomiast najwięcej ocen negatywnych wystawiono ogółem w pytaniu o dostęp do informacji o udostępnianych do obrotu publicznego nieruchomościach publicznych. W poszczególnych gminach dostęp ten oceniono średnio i oceny te znacząco przeważają nad innymi wskazaniami. Jedynie w gminie Milanów ocen średnich jest tyle samo co ocen złych i bardzo złych (po 16,4%), dominują zaś oceny dobre. 50

gmina Dębowa Kłoda miasto i gmina Parczew Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 Analizując usługi z zakresu informacji przestrzennej i geodezyjnej, można zauważyć, że nie występują tutaj znaczące różnice w ocenie poszczególnych aspektów. Ich poziom jest w opinii badanych mieszkańców wyrównany i oceniany jako średni. W tabeli poniżej zestawiono zebrane dane dotyczące realizacji usług informacji przestrzennej i geodezyjnej (w kolejności od największego do najmniejszego odsetka wskazań dobrych i bardzo dobrych). HIERARCHIZACJA USŁUG Z ZAKRESU INFORMACJI PRZESTRZENNEJ I GEODEZYJNEJ W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH Ocena usługi Gmina Usługi z zakresu informacji przestrzennej i geodezyjnej Dobrze i Źle i bardzo Średnio bardzo dobrze źle 1. Dostępność wypisu z rejestru gruntów 44,8% 31,7% 5,5% 2. Dostęp do map ewidencyjnych gruntów i budynków 42,1% 34,5% 4,1% 3. Dostępność miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla mieszkańców 35,9% 36,6% 9,0% 4. Dostęp do informacji o udostępnianych do obrotu publicznego nieruchomościach publicznych 20,7% 40,7% 23,4% 1. Dostępność miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla mieszkańców 28,3% 39,1% 15,2% 2. Dostęp do map ewidencyjnych gruntów i budynków 26,1% 41,3% 15,2% 3. Dostępność wypisu z rejestru gruntów 26,1% 43,5% 13,0% 4. Dostęp do informacji o udostępnianych do obrotu publicznego nieruchomościach publicznych 17,4% 47,8% 15,2% 51

gmina Siemień gmina Podedwórze gmina Milanów gmina Jabłoń Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 1. Dostępność wypisu z rejestru gruntów 41,8% 27,3% 12,7% 2. Dostęp do map ewidencyjnych gruntów i budynków 40,0% 23,6% 18,2% 3. Dostępność miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla mieszkańców 32,7% 40,0% 9,1% 4. Dostęp do informacji o udostępnianych do obrotu publicznego nieruchomościach publicznych 21,8% 32,7% 14,5% 1. Dostępność miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla mieszkańców 47,3% 29,1% 7,3% 2. Dostępność wypisu z rejestru gruntów 34,5% 25,5% 21,8% 3. Dostęp do map ewidencyjnych gruntów i budynków 32,7% 32,7% 18,2% 4. Dostęp do informacji o udostępnianych do obrotu publicznego nieruchomości publicznych 29,1% 16,4% 16,4% 1. Dostępność wypisu z rejestru gruntów 26,1% 39,1% 26,1% 2. Dostęp do map ewidencyjnych gruntów i budynków 21,7% 43,5% 26,1% 3. Dostęp do informacji o udostępnianych do obrotu publicznego nieruchomości publicznych 13,0% 52,2% 26,1% 4. 4. Dostępność miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla mieszkańców 13,0% 47,8% 30,4% 1. Dostęp do map ewidencyjnych gruntów i budynków 18,8% 68,8% 0,0% 2. Dostępność wypisu z rejestru gruntów 12,5% 75,0% 0,0% 3. Dostęp do informacji o udostępnianych do obrotu publicznego nieruchomości publicznych 12,5% 68,8% 2,1% 4. Dostępność miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla mieszkańców 8,3% 79,2% 0,0% e. Usługi kulturalne W ramach realizowanego badania analizie poddano jakość usług kulturalnych oferowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. W tym celu respondenci biorący udział w badaniu zostali poproszeni o ocenę: działalności domu/ów kultury oraz bibliotek możliwości udziału w imprezach sportowych jako widz oraz czynnego uprawiania sportu możliwości uczestniczenia w życiu kulturalnym jako widz lub słuchacz oraz podejmowania działań artystycznych 52

możliwości czynnego uczestniczenia w różnych działaniach społecznych, jak np. organizacje społeczne dostępności miejsc do rekreacji oraz takich, w których dorośli mogą spędzać czas wolny poza domem jakości dróg dla pieszych w ich najbliższej okolicy. Ogólny rozkład odpowiedzi na pytania związane z usługami kulturalnymi pomiędzy ocenami: dobrą i bardzo dobrą, średnią oraz złą i bardzo złą jest dosyć równomierny. Pokazuje on, że respondenci każdemu z wymienionych aspektów realizacji usług kulturalnych przyznawali ogółem mniej więcej tyle samo ocen dobrych, jak i złych czy średnich. Spośród nich najwięcej ocen dobrych i bardzo dobrych przyznano działalności bibliotek (42,2%), zaś najwięcej ocen negatywnych dostępności miejsc, w których dorośli mogą spędzać wolny czas poza domem, takich jak kluby, świetlice czy kawiarnie (46,7%). Poza tym uwagę zwraca fakt, że w przypadku pytania o możliwość czynnego uczestniczenia w różnych działaniach społecznych blisko jedna trzecia respondentów odpowiedziała, że nie wie. Działalność bibliotek to usługa, która otrzymała najwięcej dobrych i bardzo dobrych ocen przyznanych przez respondentów ogółem. Ponad połowa mieszkańców gminy i miasta 53

Parczew oceniła działalność bibliotek dobrze i bardzo dobrze (53,4%). Tyle samo respondentów w gminie Podedwórze oceniło z kolei tę usługę źle i bardzo źle (52,2%). Tutaj także nikt nie wskazał oceny dobrej. Negatywnie działalność bibliotek oceniła również większość badanych z gminy Siemień (39,6%). W przypadku działalności domów kultury dobre i bardzo dobre oceny przeważają w gminach Dębowa Kłoda (63,0%), Milanów (50,0%) oraz Jabłoń (42,1%). Natomiast w gminie Siemień i Podedwórze działalność domu kultury oceniono źle w przypadku gminy Podedwórze odsetek ocen złych i bardzo złych wyniósł aż 82,6%. Usługi kulturalne związane z działalnością artystyczną analizowano z jednej strony pod kątem możliwości uczestniczenia w życiu kulturalnym jako widz lub słuchacz, m.in. poprzez oglądanie przedstawień czy słuchanie koncertów, z drugiej zaś pod kątem możliwości podejmowania konkretnych działań artystycznych typu śpiewanie w chórze, granie w zespole bądź udział w warsztatach malarskich. Ogółem usługi te oceniono na poziomie średnim. 54

Możliwość uczestniczenia w życiu kulturalnym jako widz czy słuchacz w swojej gminie dobrze i bardzo dobrze oceniają tylko mieszkańcy gminy Jabłoń i Milanów. W gminie i mieście Parczew prawie 50% mieszkańców wskazało ocenę średnią. Z kolei zdaniem badanych w gminach Siemień, Dębowa Kłoda i Podedwórze możliwość uczestniczenia w życiu kulturalnym jest zła najgorzej w kwestii tej wypada gmina Podedwórze z 73,9% ocen złych i bardzo złych i jedynie 4,3% ocen dobrych i bardzo dobrych. Sytuacja kształtuje się podobnie, jeśli chodzi o możliwość podejmowania działań artystycznych. Tutaj także najlepiej wypada gmina Jabłoń z prawie 44% ocen dobrych i bardzo dobrych. Średnio taką możliwość oceniają respondenci z gminy Milanów i miasta i gminy Parczew. Natomiast w gminach Dębowa Kłoda, Siemień i Podedwórze usługa ta została oceniona źle, uzyskując odpowiednio 43,5%, 54,7% i 60,9% ocen negatywnych (złych i bardzo złych). W podobny sposób w badaniu przyglądano się dziedzinie sportu, analizując możliwość zarówno uczestniczenia w wydarzeniach sportowych, jak i samodzielnego uprawiania sportu. Podobnie jak w przypadku imprez kulturowych, tak i w ocenie możliwości udziału 55

w wydarzeniach sportowych w opinii respondentów sytuacja wygląda dobrze w gminie Jabłoń (47,4% ocen dobrych i bardzo dobrych) i Milanów (42,9% ocen dobrych i bardzo dobrych) choć dodać trzeba, że w obu tych gminach jedna trzecia respondentów wystawiła oceny średnie, zaś ponad 10% oceny złe i bardzo złe. W mieście i gminie Parczew możliwość udziału w imprezach sportowych większość badanych oceniła dobrze (37,9% ocen dobrych i bardzo dobrych), jednak ponad 27% respondentów wystawiło oceny złe i bardzo złe, a nieco ponad 30% średnie. Najgorzej pod względem możliwości uczestniczenia w wydarzeniach sportowych wypadły gminy Podedwórze (78,3% ocen złych i bardzo złych i żadnej oceny dobrej), Dębowa Kłoda (65,2% ocen złych i bardzo złych i zaledwie 2,2% ocen dobrych) oraz Siemień (39,6% ocen złych i bardzo złych i 24,5% ocen dobrych). Z kolei możliwość czynnego uprawiania sportu w swojej gminie najlepiej ocenili mieszkańcy miasta i gminy Parczew oraz gminy Jabłoń (w obu gminach odnotowano ponad 50% wskazań dobrych i bardzo dobrych). Średnio możliwość taką oceniają mieszkańcy gmin Dębowa Kłoda i Milanów, natomiast źle i bardzo źle gmin Siemień i Podedwórze (w gminie Podedwórze było aż 73,9% ocen złych i bardzo złych oraz 4,3% ocen dobrych). 56

Badanych poproszono o ocenę możliwości czynnego uczestniczenia w różnych działaniach społecznych w ich gminach, a także o dostęp do miejsc rekreacji w najbliższej okolicy czy też miejsc, w których dorośli mogą spędzać czas wolny poza domem. W odniesieniu do pytania związanego z możliwością uczestniczenia w organizacjach społecznych zanotowano spory odsetek odpowiedzi typu nie wiem (ogółem 28,0%). Ten aspekt usług kulturalnych nie został oceniony dobrze: w gminie Jabłoń tyle samo było ocen dobrych i bardzo dobrych co średnich (po 36,8%), w gminach Milanów, Dębowa Kłoda oraz w mieście i gminie Parczew dominowały oceny średnie, zaś w gminie Siemień i Podedwórze najwięcej było ocen złych i bardzo złych. Dostęp do miejsc rekreacji w najbliższej okolicy i możliwości wypoczynku na łonie natury cenią w swojej gminie przede wszystkim mieszkańcy miasta i gminy Parczew (52,8% ocen dobrych i bardzo dobrych) oraz gminy Podedwórze (39,1% ocen dobrych i bardzo dobrych). Średnio możliwość taka wypada w oczach respondentów z gmin Dębowa Kłoda, Jabłoń i Milanów (odpowiednio: 39,1%, 33,3%, 39,3%). Natomiast zdaniem badanych z gminy Siemień dostęp do miejsc rekreacji w najbliższej okolicy zamieszkania jest zły i bardzo zły (45,3%). W pięciu na sześć badanych gmin źle i bardzo źle oceniono dostępność miejsc, w których dorośli mogą spędzać czas poza domem, jak kluby, świetlice czy kawiarnie. Najgorzej pod tym względem wypadła gmina Podedwórze (78,3% ocen złych i bardzo złych oraz 4,3% ocen dobrych) oraz Dębowa Kłoda (73,9% ocen złych i bardzo złych i żadnej oceny dobrej). 57

58

Na średnim i złym poziomie wypadła w badaniach ocena jakości dróg dla pieszych (dostępności i stanu chodników, oświetlenia w nocy) w najbliższej okolicy respondentów. Ogółem w powiecie przeważały oceny średnie (38,4%) oraz złe i bardzo złe (31,8%). Rozkład odpowiedzi wygląda podobnie w poszczególnych gminach: dominują oceny średnie (miasto i gmina Parczew 43,5%; gmina Dębowa Kłoda 41,3%; gmina Siemień 37,7%) oraz złe i bardzo złe (gminy: Milanów 62,5% i Podedwórze 52,2%). Przyglądając się rozkładowi odpowiedzi na pytanie dotyczące oceny świadczonych usług kulturalnych, można zauważyć, że w większości analizowanych aspektów usługi te są źle oceniane przez mieszkańców gminy Podedwórze i Siemień. W pozostałych gminach więcej jest ocen średnich. Szczegółowe zestawienie prezentuje poniższa tabela, zawierająca hierarchizację usług kulturalnych (w kolejności: od tych, które otrzymały najwięcej ocen dobrych i bardzo dobrych po takie, które otrzymały takich ocen najmniej). Warto zwrócić uwagę zwłaszcza na gminę Podedwórze, w której dominują oceny złe i bardzo złe, zaś ocen dobrych i bardzo dobrych jest niewiele. HIERARCHIZACJA USŁUG KULTURALNYCH W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH Gmina Usługi kulturalne Ocena usługi 59

gmina Jabłoń gmina Dębowa Kłoda miasto i gmina Parczew Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 Dobrze i bardzo dobrze Średnio Źle i bardzo źle 1. Działalność biblioteki/ek 53,4% 27,3% 10,6% 2. Dostęp do miejsc rekreacji w najbliższej okolicy zamieszkania 52,8% 24,8% 19,3% 3. Możliwość czynnego uprawiania sportu 52,5% 33,1% 8,8% 4. Możliwość udziału w imprezach sportowych jako widz 37,9% 31,1% 27,3% 5. Jakość dróg dla pieszych w najbliższej okolicy 37,9% 43,5% 17,4% 6. Możliwość uczestnictwa jako widz/słuchacz w życiu kulturalnym 32,3% 49,1% 14,9% 7. Działalności domu/ów kultury 28,0% 31,1% 26,1% 8. Dostępność miejsc, w których dorośli mogą spędzać czas wolny poza domem 21,7% 42,2% 28,0% 9. Możliwość podejmowania działań artystycznych 19,3% 41,6% 15,5% 10. Możliwość czynnego uczestniczenia w różnych działaniach społecznych 18,6% 27,3% 16,1% 1. Działalności domu/ów kultury 63,0% 10,9% 21,7% 2. Działalność biblioteki/ek 50,0% 23,9% 21,7% 3. Dostęp do miejsc rekreacji w najbliższej okolicy zamieszkania 30,4% 39,1% 30,4% 4. Możliwość czynnego uprawiania sportu 30,4% 39,1% 28,3% 5. Jakość dróg dla pieszych w najbliższej okolicy 26,1% 41,3% 32,6% 6. Możliwość uczestnictwa jako widz/słuchacz w życiu kulturalnym 10,9% 32,6% 54,3% 7. Możliwość podejmowania działań artystycznych 8,7% 39,1% 43,5% 8. Możliwość czynnego uczestniczenia w różnych działaniach społecznych 4,3% 41,3% 37,0% 9. Możliwość udziału w imprezach sportowych jako widz 2,2% 30,4% 65,2% 10. Dostępność miejsc, w których dorośli mogą spędzać czas wolny poza domem 0,0% 23,9% 73,9% 1. Możliwość czynnego uprawiania sportu 50,9% 24,6% 12,3% 2. Możliwość udziału w imprezach sportowych jako widz 47,4% 31,6% 10,5% 3. Możliwość uczestnictwa jako widz/słuchacz w życiu kulturalnym 45,6% 33,3% 14,0% 4. Możliwość podejmowania działań artystycznych 43,9% 33,3% 5,3% 60

g mi na Si e mi eń gmina Podedwórze gmina Milanów Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 5. Działalności domu/ów kultury 42,1% 40,4% 8,8% 6. Działalność biblioteki/ek 40,4% 42,1% 5,3% 7. Możliwość czynnego uczestniczenia w różnych działaniach społecznych 36,8% 36,8% 10,5% 8. Dostęp do miejsc rekreacji w najbliższej okolicy zamieszkania 29,8% 33,3% 24,6% 9. Jakość dróg dla pieszych w najbliższej okolicy 29,8% 36,8% 29,8% 10. Dostępność miejsc, w których dorośli mogą spędzać czas wolny poza domem 17,5% 33,3% 40,4% 1. Działalności domu/ów kultury 50,0% 21,4% 12,5% 2. Możliwość uczestnictwa jako widz/słuchacz w życiu kulturalnym 44,6% 33,9% 16,1% 3. Możliwość udziału w imprezach sportowych jako widz 42,9% 39,3% 10,7% 4. Działalność biblioteki/ek 30,4% 35,7% 16,1% 5. Możliwość czynnego uprawiania sportu 30,4% 48,2% 12,5% 6. Możliwość podejmowania działań artystycznych 26,8% 28,6% 21,4% 7. Dostęp do miejsc rekreacji w najbliższej okolicy zamieszkania 26,8% 39,3% 32,1% 8. Możliwość czynnego uczestniczenia w różnych działaniach społecznych 21,4% 28,6% 14,3% 9. Dostępność miejsc, w których dorośli mogą spędzać czas wolny poza domem 17,9% 25,0% 53,6% 10. Jakość dróg dla pieszych w najbliższej okolicy 10,7% 25,0% 62,5% 1. Dostęp do miejsc rekreacji w najbliższej okolicy zamieszkania 39,1% 34,8% 26,1% 2. Jakość dróg dla pieszych w najbliższej okolicy 13,0% 34,8% 52,2% 3. Możliwość czynnego uprawiania sportu 4,3% 21,7% 73,9% 4. Możliwość uczestnictwa jako widz/słuchacz w życiu kulturalnym 4,3% 17,4% 73,9% 5. Możliwość podejmowania działań artystycznych 4,3% 26,1% 60,9% 6. Możliwość czynnego uczestniczenia w różnych działaniach społecznych 4,3% 17,4% 43,5% 7. Dostępność miejsc, w których dorośli mogą spędzać czas wolny poza domem 4,3% 17,4% 78,3% 8. Działalności domu/ów kultury 0,0% 0,0% 82,6% 9. Działalność biblioteki/ek 0,0% 30,4% 52,2% 10. Możliwość udziału w imprezach sportowych jako widz 0,0% 17,4% 78,3% 1. Działalność biblioteki/ek 34,0% 22,6% 39,6% 61

2. Jakość dróg dla pieszych w najbliższej okolicy 26,4% 37,7% 35,8% 3. Możliwość udziału w imprezach sportowych jako widz 24,5% 34,0% 39,6% 4. Działalności domu/ów kultury 22,6% 20,8% 50,9% 5. Dostęp do miejsc rekreacji w najbliższej okolicy zamieszkania 20,8% 34,0% 45,3% 6. Możliwość czynnego uprawiania sportu 13,2% 26,4% 56,6% 7. Możliwość uczestnictwa jako widz/słuchacz w życiu kulturalnym 13,2% 34,0% 47,2% 8. Możliwość podejmowania działań artystycznych 7,5% 30,2% 54,7% 9. Możliwość czynnego uczestniczenia w różnych działaniach społecznych 5,7% 32,1% 52,8% 10. Dostępność miejsc, w których dorośli mogą spędzać czas wolny poza domem 3,8% 24,5% 66,0% 62

6. Diagnoza społecznego zapotrzebowania na usługi publiczne Przeprowadzona analiza oceny jakości i dostępności usług publicznych oferowanych w gminach powiatu parczewskiego pozwala na wskazanie obszarów, w których potrzeby mieszkańców nie są zaspokajane w wystarczającym stopniu i w odniesieniu do których istnieje społeczne zapotrzebowanie ich realizacji. Poniżej zdiagnozowano potrzeby mieszkańców zarówno całego powiatu parczewskiego, jak i poszczególnych gmin objętych projektem w zakresie usług transportowo-komunikacyjnych, edukacyjnych, kulturalnych, zdrowotnych oraz informacyjnych. Diagnoza ta powstała w oparciu o zestawienie najgorzej ocenianych aspektów badanych rodzajów usług. W każdym obszarze zdiagnozowano po trzy usługi, które otrzymały najwięcej ocen złych i bardzo złych. Społeczne zapotrzebowanie na usługi publiczne w powiecie parczewskim w zakresie usług transportowokomunikacyjnych w zakresie usług medycznych i ochrony zdrowia w zakresie usług edukacyjnych w zakresie usług informacji przestrzennej i geodezyjnej w zakresie usług kulturalnych 1. Jakość i stan nawierzchni dróg oraz ulic 2. Dostępność transportu publicznego 3. Jakość transportu zbiorowego 1. Dostęp do lekarzy specjalistów 2. Przystosowanie budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych 3. Zainteresowanie instytucji gminnych problemami seniorów 1. Dostępność różnych form ciekawego spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży 2. Dostępność całorocznych świetlic dla dzieci i młodzieży 3. Dostępność zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży 1. Dostęp do informacji o udostępnianych do obrotu publicznego nieruchomościach publicznych 2. Dostęp do map ewidencyjnych gruntów i budynków 3. Dostępność wypisu z rejestru gruntów 1. Dostępność miejsc, w których dorośli mogą spędzać czas wolny poza domem 2. Jakość dróg dla pieszych w najbliższej okolicy 3. Możliwość udziału w imprezach sportowych jako widz Społeczne zapotrzebowanie na usługi publiczne w poszczególnych gminach 63

gmina Dębowa Kłoda miasto i gmina Parczew gmina Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 usługi transportowokomunikacyjne usługi edukacyjne usługi medyczne i ochrona zdrowia usługi w zakresie informacji przestrzennej i geodezyjnej usługi kulturalne Jakość/stan Dostępność Dostęp do lekarzy Dostępność Dostępność nawierzchni dróg różnych form specjalistów informacji o miejsc, w których i ulic ciekawego udostępnianych do dorośli mogą spędzania czasu obrotu publicznego spędzać czas dla dzieci i nieruchomościach wolny poza młodzieży publicznych domem Dostępność tras Dostępność zajęć Przystosowanie Dostępność Możliwość rowerowych pozalekcyjnych budynków miejscowego planu udziału w dla dzieci i publicznych do zagospodarowania imprezach młodzieży potrzeb osób przestrzennego dla sportowych jako niepełnosprawnych mieszkańców widz Jakość transportu Dostępność Zainteresowanie Działalność zbiorowego całorocznych instytucji domu/ów kultury świetlic dla gminnych dzieci i problemami młodzieży seniorów Jakość/stan Dostępność Dostęp do lekarzy Dostępność Dostępność nawierzchni dróg różnych form specjalistów informacji o miejsc, w których i ulic ciekawego udostępnianych do dorośli mogą spędzania czasu obrotu publicznego spędzać czas dla dzieci i nieruchomościach wolny poza młodzieży publicznych domem Dostępność Dostępność Zainteresowanie Dostępność map Możliwość transportu całorocznych instytucji ewidencyjnych udziału w publicznego świetlic dla gminnych gruntów i budynków imprezach dzieci i problemami sportowych jako młodzieży seniorów widz Jakość transportu Dostępność zajęć Przystosowanie Dostępność Możliwość zbiorowego pozalekcyjnych budynków miejscowego planu uczestnictwa jako dla dzieci i publicznych do zagospodarowania widz/słuchacz w młodzieży potrzeb osób przestrzennego dla życiu kulturalnym niepełnosprawnych mieszkańców 64

gmina Milanów gmina Jabłoń Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 Jakość/stan Dostępność Dostęp do lekarzy Dostępność Dostępność nawierzchni dróg różnych form specjalistów informacji o miejsc, w których i ulic ciekawego udostępnianych do dorośli mogą spędzania czasu obrotu publicznego spędzać czas dla dzieci i nieruchomościach wolny poza młodzieży publicznych domem Dostępność tras Dostępność Przystosowanie Jakość dróg dla rowerowych całorocznych budynków pieszych w świetlic dla publicznych do najbliższej dzieci i potrzeb osób okolicy młodzieży niepełnosprawnych Dostępność Dostępność Zainteresowanie Dostęp do miejsc transportu przedszkoli instytucji rekreacji w publicznego gminnych najbliższej problemami okolicy seniorów zamieszkania Jakość/stan Dostępność Dostęp do lekarzy Dostępność wypisu z Jakość dróg dla nawierzchni dróg różnych form specjalistów rejestru gruntów pieszych w i ulic ciekawego najbliższej spędzania czasu okolicy dla dzieci i młodzieży Dostępność Dostępność zajęć Przystosowanie Dostępność map Dostępność transportu pozalekcyjnych budynków ewidencyjnych miejsc, w których publicznego dla dzieci i publicznych do gruntów i budynków dorośli mogą młodzieży potrzeb osób spędzać czas niepełnospra- wolny poza wnych domem Jakość transportu Dostępność Zainteresowanie Dostępność Dostęp do miejsc zbiorowego przedszkoli instytucji informacji o rekreacji w gminnych udostępnianych do najbliższej problemami obrotu publicznego okolicy seniorów nieruchomościach zamieszkania publicznych 65

gmina Siemień gmina Podedwórze Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 Dostępność Dostępność Dostęp do lekarzy Dostępność Działalność transportu różnych form specjalistów miejscowego planu domu/ów kultury publicznego ciekawego zagospodarowania spędzania czasu przestrzennego dla dla dzieci i mieszkańców młodzieży Jakość/stan Dostępność zajęć Przystosowanie Dostępność Możliwość nawierzchni dróg pozalekcyjnych budynków informacji o udziału w i ulic dla dzieci i publicznych do udostępnianych do imprezach młodzieży potrzeb osób obrotu publicznego sportowych jako niepełnosprawnych nieruchomościach widz publicznych Jakość transportu Dostępność Zainteresowanie Dostępność map Dostępność zbiorowego całorocznych instytucji ewidencyjnych miejsc, w których świetlic dla gminnych gruntów i budynków dorośli mogą dzieci i problemami spędzać czas młodzieży seniorów wolny poza domem Jakość/stan Dostępność Dostęp do lekarzy Dostępność nawierzchni dróg różnych form specjalistów miejsc, w których i ulic ciekawego dorośli mogą spędzania czasu spędzać czas dla dzieci i wolny poza młodzieży domem Dostępność tras Dostępność zajęć Zainteresowanie Możliwość rowerowych pozalekcyjnych instytucji czynnego dla dzieci i gminnych uprawiania sportu młodzieży problemami seniorów Jakość transportu Dostępność Przystosowanie Możliwość zbiorowego całorocznych budynków podejmowania świetlic dla publicznych do działań dzieci i potrzeb osób artystycznych młodzieży niepełnosprawnych 66

7. Narzędzia poprawiające jakość oferowanych usług publicznych w opinii przedstawicieli władz lokalnych Zdaniem prawie wszystkich badanych przedstawicieli władz lokalnych jakość świadczonych usług publicznych dla mieszkańców to ważny priorytet w zadaniach gminy. Realizację usług w gminie oceniają oni w większości dobrze na pytanie o ogólną ocenę świadczonych usług w swojej gminie najwięcej jest odpowiedzi dobrze (61,4%) i bardzo dobrze (11,8%). Niemniej jednak, pomimo wyrażanej pozytywnej oceny na temat świadczonych usług, większość z badanych widzi potrzebę wprowadzenia zmian w poziomie ich jakości (73,6%). Zdaniem 41,6% respondentów zmian takich powinno być nawet wiele. Poza tym ponad 80% badanych urzędników i radnych uważa, że poziom zaspokojenia potrzeb mieszkańców gminy w zakresie edukacji, zdrowia, komunikacji, kultury i informacji nie jest wystarczająco wysoki (przeciwne zdanie ma 17,3% osób). W ich opinii istnieją różne luki i bariery w dostępie mieszkańców do wskazanych rodzajów usług pogląd taki wyraziło 88,2% badanych. 67