Roczny Raport Środowiskowy 2006 Opracował: Zatwierdził: Maria Malczewska Wydział Zarządzania Środowiskiem Janusz Budzyński Dyrektor Techniczny Maj 2007 Strona 1/10
1. Wprowadzenie Toruńska Energetyka Cergia SA publikuje swój pierwszy Raport Środowiskowy za rok 2006. Począwszy od tego wydania Raport publikowany będzie co roku. Raport jest jednym z narzędzi do realizacji przyjętego celu strategicznego Być postrzeganym i rozpoznawanym przez interesariuszy jako wiarygodny i solidny dostawca ciepła Dokument ten przekazuje w sposób syntetyczny podstawowe informacje w zakresie realizacji przez Spółkę wymagań środowiskowych oraz przedstawia osiągnięcia w zakresie zarządzania środowiskiem. Zdjęcie 1. Siedziba Spółki Misja naszej Spółki brzmi: Dostarczając ciepło i energie elektryczną, zapewniamy komfort i bezpieczeństwo energetyczne naszych klientów oraz dbamy o zaufanie akcjonariuszy, partnerów i społeczności Torunia W ostatnich latach znacznie wzrosła wrażliwość społeczna na potrzeby ochrony środowiska naturalnego dlatego nasza firma stara się sukcesywnie podnosić świadomość swoich pracowników jak również otoczenia zewnętrznego w zakresie konieczności dbania o środowisko, w którym żyjemy. W ramach stałej współpracy z uczelniami, szkołami gimnazjalnymi i średnimi, w Cergii regularnie odbywają się wykłady dla uczniów i studentów popularyzujące tematykę ekologicznego wytwarzania energii. Toruńska Energetyka Cergia SA nieustannie modernizuje i optymalizuje technologię wytwarzania ciepła i energii elektrycznej oraz unowocześnia i rozbudowuje sieci przesyłu i dystrybucji swojego produktu. W sposób ciągły doskonalony jest również system zarządzania Spółką. Wynikiem tych działań jest wdrożenie Zintegrowanego Systemu Zarządzania w zakresie Jakości, Środowiska i Bhp. Zdjęcie 2. Pogotowie Ciepłownicze Pierwszy audit certyfikujący odbył się w marcu 2002 roku, a uroczyste wręczenie certyfikatów ISO nastąpiło 24 maja 2002 r. Trwa systematyczne doskonalenie Systemu. Strona 2/10
1. Priorytety środowiskowe Spółki Cytując fragment Strategii Spółki chcemy być wiarygodnym i znaczącym podmiotem gospodarczym miasta Torunia. W swoich działaniach kierujemy się zasadami zrównoważonego rozwoju, co oznacza dla nas osiągniecie sukcesu biznesowego przy poszanowaniu środowiska, dbałości o rozwój regionu stosowanie zasad etyki w stosunku do naszych pracowników i otoczenia Świadomi wpływu jaki działalność Spółki Cergia wywiera na środowisko nasze działania skierowane są w kierunku poszanowania środowiska i zrównoważonego rozwoju. W działaniach Spółki jako priorytety uwzględnia się: - zmniejszanie negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne, - poszanowanie uregulowań prawnych w zakresie ochrony środowiska, - rozwój spółki zmierzający do efektywnego wykorzystania paliw i energii, - monitorowanie i pełna kontrola emitowanych do powietrza zanieczyszczeń, - minimalizację wytwarzanych odpadów, - oszczędną gospodarkę wodną - dbałość o postrzeganie firmy jako spółki przyjaznej środowisku, - podnoszenie świadomości środowiskowej wśród pracowników i otoczenia. 2. Struktura kosztów w zakresie opłat za korzystanie ze środowiska Ochrona środowiska jest obszarem działalności Spółki związanej z ponoszeniem określonych kosztów. Wynikają one m.in z wnoszenia opłat za wprowadzanie zanieczyszczeń gazowych i pyłowych oraz za składowanie odpadów. Struktura kosztów w zakresie opłat środowiskowych w 2006 roku 1 77% 4% 19% 0% 20% 40% 60% 80% 100% za wprowadzenie gazów do powietrza za składowanie odpadów paleniskowych za wprowadzenie pyłów do powietrza Strona 3/10
3. Struktura paliw pierwotnych Paliwem podstawowym do produkcji ciepła w Cergii SA jest miał węglowy Ilość i parametry paliwa zużytego w 2006 r. Ilość Wartość opałowa Zawartość popiołu Zawartość siarki [Mg] [kj/kg] [%] [%] 148 038 22 629 19,9 0,59 4. Pozwolenia środowiskowe Spółka działa w oparciu wymagane przez prawo ochrony środowiska decyzje i pozwolenia w zakresie: - wprowadzania zanieczyszczeń do powietrza, - wytwarzania odpadów, - pozwoleń wodno-prawnych - oraz koniecznych uzgodnień uregulowanych w postaci umów. Z dniem 1 stycznia 2002 roku weszły w życie przepisy prawa ochrony środowiska dotyczące pozwoleń zintegrowanych. Zobowiązały one Cergię SA do uzyskania pozwoleń zintegrowanych do końca czerwca 2006 roku. Wprowadzenie tej instytucji do polskiego systemu prawa jest efektem działań związanych z dostosowaniem prawa polskiego do prawodawstwa Unii Europejskiej. W prawie wspólnotowym pozwolenie zintegrowane zostało wprowadzone przez Dyrektywę 96/61 w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń, zwaną dalej Dyrektywą IPPC (ang. Integrated Pollution Prevention and Control), której stosowanie w państwach członkowskich Unii Europejskiej rozpoczęło się już 31 października 1999 roku. Pozwolenie zintegrowane to nowa instytucja zarówno w prawie polskim jak i wspólnotowym. Istota tej regulacji polega przede wszystkim na objęciu pozwoleniem wszystkich emisji do środowiska. Obowiązek uzyskania pozwolenia zintegrowanego przewidziany jest zarówno dla instalacji nowych, jak i już istniejących, a także dla każdej istotnej zmiany instalacji. W świetle prawa uzyskanie pozwolenia jest równoznaczne z pełnym rozpoznaniem szeroko pojętych oddziaływań na środowisko i z panowaniem nad procesami produkcyjnymi w celu systematycznej redukcji emisji zanieczyszczeń przy zastosowaniu najnowszych osiągnięć technologicznych, kodyfikowanych w postaci wytycznych dla tak zwanych Najlepszych Dostępnych Technik (ang. BAT Best) Spółka dostosowała się do powyższych przepisów. W czerwcu 2006 roku w wyniku wcześniej podjętych działań, przeprowadzenia szeregu wymaganych analiz i badań w zakresie wszystkich aspektów środowiskowych uzyskała pozwolenia zintegrowane w wymaganym terminie. Pozwolenie zintegrowane dla instalacji EC1 przy ul. Ceramicznej 6 wydane zostało przez Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy natomiast dla instalacji EC3 przy ul Szosa Bydgoska 40/62 Urząd Miasta Torunia. Strona 4/10
Najważniejsze decyzje administracyjne jakie zostały wydane Spółce w zakresie środowiska to: - pozwolenia zintegrowane dla instalacji EC1 przy ul Ceramicznej 6 i EC3 przy ul Szosa Bydgoska 40/62, - pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza dla instalacji EC2 przy ul. Wapiennej. - pozwolenia na wytwarzanie odpadów oraz zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów. - decyzja w sprawie zatwierdzenia instrukcji eksploatacji składowiska - decyzje - zezwolenia upoważniające do uczestnictwa we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji dla instalacji EC1 w Toruniu przy ul. Ceramicznej 6, EC2 przy ul. Wapiennej i EC3 przy ul Szosa Bydgoska 40/62, Realizowane są wszystkie postanowienia wyżej wymienionych decyzji administracyjnych. 5. Aspekty środowiskowe związane z działalnością Cergii Dla realizacji zobowiązań środowiskowych zidentyfikowane zostały znaczące aspekty środowiskowe (tzn. te, które mają lub mogą mieć znaczący wpływ na środowisko). Dotyczą one m in: - emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do atmosfery, - emisji zanieczyszczeń do wód i ścieków, - wytwarzania odpadów, - zużycia wody, - zużycia paliw i energii. Aspekty zostały zidentyfikowane we wszystkich procesach związanych z wytwarzaniem. Aktualizowane są w dokumencie zwanym Rejestr aspektów środowiskowych. Aspekty w zakresie wprowadzania zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do powietrza atmosferycznego W celu monitorowania wielkości emitowanych zanieczyszczeń gazowych i pyłowych dla źródeł EC1 prowadzony jest ciągły pomiar emisji natomiast dla źródeł EC2 i EC3 przeprowadzane są pomiary okresowe. W 2006 roku pomiary nie wykazywały przekroczeń w zakresie obecnie obowiązujących standardów. Urządzenia odpylające pracowały z wysoką skutecznością odpylania. Zdjęcie 3. Elektrofiltry Strona 5/10
Emisje zanieczyszczeń gazowych i pyłowych w 2006 r. Rodzaj emisji Ilość [Mg] Dwutlenek węgla 314 673 Dwutlenek siarki 1 596 Tlenek azotu 529 Pył 163 Stężenia zanieczyszczeń gazowych i pyłowych w 2006 roku Średnie stężenia zanieczyszczeń gazowych i pyłowych w warunkach normalnych, przy zawartości tlenu 6% w gazach odlotowych emitowanych w 2006 roku 2350 mg/nm3 2000 1500 1000 500 0 2000 1564 963 710 499 540 347 350 203 271 400 74 242 EC1 EC2 EC3 średnie stężenie dwutlenku siarki średnie stężenie tlenków azotu średnie stężenie pyłu standard emisyjny dla dwutlenku siarki standard emisyjny dla tlenków azotu standard emisyjny dla pyłu w EC1 oraz dla pyłu i NOx w EC2 i EC3 Handel emisjami dwutlenku węgla Od 2005 roku Polska uczestniczy w europejskim systemie handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla. Handel wprowadzony został jako narzędzie powodujące: - ograniczenie emisji w wartościach bezwzględnych, zgodnie z poziomem całkowitego limitu, - korzyści społeczne: redukcje emisji osiągane są niższym kosztem, niż przy użyciu innych instrumentów. - wprowadzanie nowych technologii: Konkurencja na rynku handlu emisjami prowadzi do opracowywania i wykorzystywania nowych technologii. Systemem objęte zostały również instalacje Cergii. Spółka spełnia wszystkie wymagania w zakresie monitorowania emisji dwutlenku węgla. Strona 6/10
Weryfikacja rocznych raportów zarówno w roku 2005 jak również w 2006 zakończyła się wynikiem pozytywnym stwierdzając, że zastosowana metodologia monitorowania i wyliczona na jej podstawie emisja CO 2 jest materialnie rzetelna oraz poprawnie określona. Aspekty w zakresie gospodarowania odpadami Rodzaje odpadów wytworzonych w 2006 roku w związku z prowadzoną działalnością: odpady inne niż niebezpieczne: - kod 10 01 80 - mieszanka popiołowo-żużlowa z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych, - kod 10.01 01 żużle, popioły paleniskowe z kotłów rusztowych, - kod 19 09 03 osady z dekarbonizacji wody, - kod 17 06 04 materiały izolacyjne, - kod 17 09 04 zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu - kod 08 03 18 odpadowy toner drukarski - kod 17 04 05 żelazo i stal, - kod 16 02 14 zużyte urządzenia odpady niebezpieczne: - kod 16 02 13 zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy, - kod 16 05 06 chemikalia laboratoryjne i analityczne zawierające substancje niebezpieczne Sposób postępowania z odpadami uregulowany został w uzyskanych pozwoleniach. Podstawowymi odpadami Toruńskiej Energetyki Cergia SA są odpady paleniskowe - popiół lotny i żużel. Stosunek ilości odpadów paleniskowych z poszczególnych instalacji do ogólnej ilości wytworzonych odpadów paleniskowych w Cergii kształtuje się nastepująco: Odpady paleniskowe wytworzone w poszczególnych instalacjach w 2006 r. EC2 19,4% EC3 19,5% EC1 61,2% Strona 7/10
Odpady paleniskowe ze spalania w kotłach EC1 są składowane natomiast odpady paleniskowe z kotłów EC2 i EC3 przekazywane są na zewnętrz do wykorzystania Spółka posiada własne składowisko odpadów paleniskowych, na którym składowane są odpady ze spalania w kotłach wodnych WP-120 w EC1. Monitoring składowiska w zakresie wymagań środowiskowych prowadzony jest zgodnie z decyzją zatwierdzającą instrukcję składowiska odpadów paleniskowych wydaną przez Wojewodę Kujawsko-Pomorskiego. Pozostałe wytworzone odpady inne niż niebezpieczne i niebezpieczne przekazywane są zgodnie z wymaganiami prawnymi do wykorzystania, unieszkodliwienia lub odzysku. Aspekty w zakresie gospodarki wodno - ściekowej Racjonalna gospodarka wodno ściekowa zmierzająca do ograniczenia poboru wody realizowana jest m.in. poprzez wykorzystywanie ścieków deszczowo-przemysłowych z terenu EC1 do hydraulicznego transportu popiołu z kotłów WP-120 na składowisko odpadów paleniskowych. Działania spółki zmierzają w kierunku wykorzystania wytwarzanych ścieków minimalizując ilość zużywanej na cele technologiczne wody, ograniczając jednocześnie odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi. 6. Programy i plany w zakresie poprawy stanu środowiska Na podstawie zidentyfikowanych aspektów znaczących podejmowane są działania w zakresie poprawy stanu środowiska. Na rok 2006 zaplanowano i zrealizowano działania optymalizacyjne: - zmniejszenie zużycia paliwa oraz emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych poprzez wyłączenie z eksploatacji urządzeń mniej sprawnych i przejęcie produkcji przez urządzenia bardziej sprawne (wyłączenie z eksploatacji kotła OR16 w EC3) - zmniejszenie zużycia energii elektrycznej poprzez optymalizację rozkładu obciążenia na jednostki wytwórcze - zmniejszenie zużycia energii na potrzeby własne modernizacja wyposażenia rozdzielni poprzez montaż układów pomiarowych oraz systemu nadzorowania gospodarki energii elektrycznej, Zmniejszenie ubytków wody sieciowej W celu wykrycia i usunięcia nieszczelności systemu ciepłowniczego, oprócz rutynowych działań, prowadzi się proces barwienia wody grzewczej. W celu wykrycia nieszczelności prowadzi się również badania termowizyjne. Efektem tych działań jest wczesne wykrycie nieszczelności, zarówno w węzłach cieplnych oraz nieszczelności sieci cieplnej umożliwiające minimalizacje niepotrzebnych ubytków cennej wody.. W związku z tym faktem zlokalizowano i usunięto: - 31 awarii sieci cieplnej i przyłączy. Zdjęcie 4. Węzeł cieplny Strona 8/10
Zmniejszenie strat energii na przesyle W 2006 roku wybudowano 5185 mb sieci i przyłączy preizolowanych. Sukcesywnie stare sieci wymieniane są na nowe. W ramach modernizacji miejskiego systemu ciepłowniczego zmodernizowano 12 węzłów cieplnych. Zbudowano 52 nowoczesne zautomatyzowane węzły cieplne. W celu ciągłej kontroli pracy węzłów cieplnych systematycznie rozbudowywany jest system telemetrii. Obecnie podłączonych jest do systemu 185 węzłów cieplnych i 12 komór cieplnych. Zdjęcie 5. Podziemna sieć ciepłownicza rury preizolowane W wyniku prowadzonych prac na sieci ciepłowniczej odbiorca zasilany jest z bezpiecznego i niezawodnego systemu ciepłowniczego. Klient otrzymuje optymalną ilość ciepła wynikającą z zapotrzebowania budynku i ma możliwość oszczędzania ciepła. Zero emisji dla Starówki W przyszłym roku planowane jest rozpoczęcie realizacji programu Zero Emisji dla Starówki. Gmina Miasta Toruń oraz Toruńska Energetyka Cergia SA. zamierza wyprowadzić z terenu Zespołu Staromiejskiego tzw. niską emisję, powstającą w wyniku spalania węgla i gazu w piecach. Dzięki temu, emitowane dotychczas przez lokalne kotłownie znaczne ilości pyłów, spalin, związków siarki ulegną całkowitej redukcji, co wpłynie korzystnie na zdrowie mieszkańców, środowisko naturalne i unikalne toruńskie zabytki. Tym samym do mieszkańców Starówki dotrze konkurencyjne na rynku ciepło sieciowe, produkowane i dostarczane przez Toruńską Energetykę Cergia SA. W sfinansowaniu tej inwestycji oprócz producenta i dostawcy ciepła sieciowego oraz Gminy Miasta Toruń planuje się wykorzystanie środków pochodzące z UE. Obecnie trwają intensywne prace nad dokumentacją techniczną. Podpisanie stosownej umowy z Gminą Miasta Toruń jest gwarantem realizacji zadania, gdyż pozwoli sięgnąć po środki z UE. 7. Grupa środowiskowa EDF Cergia S.A. jest jedną ze spółek Grupy EDF Polska. W ramach Grupy powołany został przez Radę Dyrektorów EDF Polska Zespół Środowiskowy, który pracuje od września 2002 roku. W skład zespołu wchodzą przedstawiciele zajmujący się zagadnieniami środowiska w spółkach tworzących grupę EDF w Polsce tj. Elektrowni Rybnik, EC Krakowa, EC Wybrzeża, Kogeneracji Wrocław, EC Zielonej Góry oraz Cergii SA. Podstawowym zadaniem Zespołu jest wspieranie działań spółek Grupy w podejmowaniu decyzji strategicznych, związanych z zagadnieniami środowiska. Pełni rolę organizatora wymiany informacji i doświadczeń w zakresie zarządzania środowiskowego oraz prowadzi ogólne badania i analizy. Zespół współpracuje z innymi zespołami zadaniowymi Strona 9/10
utworzonymi przez EDF Polska, z organizacjami i stowarzyszeniami w polskiej energetyce (PTEZ, TGPE, Energoprojekt). Członkowie Zespołu zaangażowani są w prace Grupy Roboczej przy Ministerstwie Środowiska. Spotkania robocze Zespołu odbywają się systematycznie, co pozwala na bieżące monitorowanie i analizowanie zmian w krajowych regulacjach prawnych dostosowujących się do standardów Europejskich. Strona 10/10