ETYCZNE DYLEMATY IN VITRO. Paweł Bortkiewicz UAM

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ETYCZNE DYLEMATY IN VITRO. Paweł Bortkiewicz UAM bortpa@amu.edu.pl"

Transkrypt

1 ETYCZNE DYLEMATY IN VITRO Paweł Bortkiewicz UAM

2 Technika reprodukcji od strony medycznej kilka etapów diagnostyka wstępna badania diagnostyczne rozpoczyna się od bardzo szczegółowego wywiadu badanie temperatury ciała przez pacjentkę, badanie śluzu szyjkowego, badanie nasienia u mężczyzn badania specjalne - badania hormonalne, badania pozwalające ocenić budowę wewnętrznych narządów płciowych i ewentualne wady rozwojowe tych narządów; badania ultrasonograficzne USG, badania endoskopowe - pozwalają rozpoznać i usunąć pewne wady narządów wewnętrznych

3 Technika reprodukcji od strony medycznej przygotowanie nasienia męskiego do zapłodnienia pobranie poprzez masturbację analiza testy na nich przygotowanie komórki jajowej silna stymulacja jajeczkowania określonymi związkami chemicznymi proces przygotowania ich w określonych podłożach i w określonych warunkach laboratoryjnych

4 Technika reprodukcji od strony medycznej zabieg sztucznego zapłodnienia - stosując jedną z wielu technik sztucznej prokreacji : "AIH (Artificial Isemination Husband or Homologous) - sztuczna inseminacja homologiczna; AID (Artificial Isemination Donor) - sztuczna inseminacja heterologiczna; FIVET (Fecondation In Vitro - Embryo Transfer) - zapłodnienie in vitro i wszczepienie embrionu do łona matki; SM (Surrogate Mother) - zapłodnienie w łonie dawczyni komórki jajowej lub zapłodnienie in vitro i następnie przeniesienie embrionu po kilku dniach do innej kobiety; GIFT (Gametes Intra Fallopian Transfer) - medycznie wspomagane zapłodnienie wewnątrzustrojowe - pobrane jajeczka i plemniki umieszcza się bezpośrednio w jajowodach - poza wszelkimi miejscami niedrożnymi - i zapłodnienie dokonuje się w ciele kobiety ZIFT zapłodnienie in vitro i przeniesienie zygoty do jajowodu matki

5 Technika reprodukcji od strony medycznej Metody medycznie wspomaganego rozrodu 2 rodzaje ingerencji: zapłodnienie wewnątrzustrojowe (in vivo) - sztuczna inseminacja lub sztuczne zapłodnienie; wprowadzenie wcześniej pobranej od mężczyzny spermy w żeński organy rozrodcze celem umożliwienia jej połączenia z komórką jajową pozaustrojowe (in vitro) -połączenie komórek rozrodczych w tzw. probówce czyli poza organizmem matki. To połączenie dokonuje się w warunkach laboratoryjnych i w tym środowisku zachodzi proces podziału komórkowego. Gdy embrion ludzki osiągnie stadium ośmiu blastometrów, zostaje z "probówki" przeniesiony i implantowany w macicy matki

6 Technika reprodukcji od strony medycznej Drugie rozróżnienie dotyczące sztucznej reprodukcji - ze względu na dawców komórki rozrodczej heterologiczne i homologiczny zapłodnieniu heterologicznemu metodą in vitro lub in vivo mogą poddać się samotne kobiety, które z "powodu wad anatomicznych nie są zdolne do zapłodnienia w wyniku naturalnego współżycia bądź współżycie takie z góry wykluczają powstanie ośrodków badań i konserwacji spermy, zwanych również bankami spermy technika przechowywania komórek jajowych możliwość na zapłodnienie dokonane po śmierci dawcy komórek rozrodczych - sztuczne zapłodnienie postmortalne

7 Technika reprodukcji od strony medycznej jeśli w organizmie kobiety nie może rozwinąć się embrion, wtedy istnieje możliwość posłużenia się metodą tzw. zastępczej matki. gdy u zlecającej kobiety dochodzi do jajeczkowania, ale nie może ona donosić ciąży embrion przez zapłodnienie in vitro, który umieszcza się w macicy zastępczej matki

8 niektóre konsekwencje medyczne syndrom nadowulacji zwiększenie ilości uszkodzeń zarodków brak synchroniczności na poziomie endometrium - embrion niemożliwym zagnieżdżenie się poczętego dziecka "in vitro" w macicy wzrost poziomu estrogenów aborcje spontaniczne uszkodzenia embrionów

9 niektóre konsekwencje medyczne anomalie genetyczne - od 5 do 10 proc. zapłodnionych komórek jajowych posiada trzy przedjądrza, które nie są ze sobą kompatybilne w sterowaniu rozwojem zarodka por. uczeni szwedzcy - obserwacje u siedemnastu kobiet poddanych procesowi stymulacji hormonalnej przy pomocy klomifenu: pobrane dwadzieścia trzy komórki jajowe od siedemnastu kobiet. 17 komórek jajowych - od 19 do 25 chromosomów w stadium drugiej metafazy 4 komórki 15 chromosomów 1 komórka - dwadzieścia trzy chromosomy podwójne w pierwszej metafazie 1 z komórek nie była poddana obserwacji z 17 komórek posiadających od 19 do 25 chromosomów - jedynie 9 z nich posiadało ilość 23 chromosomów

10 niektóre konsekwencje medyczne ciąże ektopiczne (ciąże pozamaciczne) ryzyko wystąpienia tego rodzaju ciąży w technice przenoszenia embrionów z probówki do narządów rodnych kobiety zwiększa się trzykrotnie w wyniku zastosowania techniki FIVET ilość ciąż ektopicznych wzrasta z 2,5 proc. (ilość ciąż pozamacicznych występujących w naturze) do 8,3 proc.

11 niektóre konsekwencje medyczne pojawienie się ciąży mnogiej - przez niektórych lekarzy jako wskazanie do tzw. "redukcji embrionalnej (aborcji selekcyjnej) następstwa zdrowotne związane z indukowaniem nadowulacji oraz z pobieraniem komórek jajowych występowanie cyst, problemy z koagulacją (tromboembolizm), ciąża trzonową (molar pregnancy), zawał serca mięśniowego i rak jajnika powikłania związane z laparoskopią przeprowadzaną w anastezji generalnej (wysokie ryzyko zejścia śmiertelnego, zawał serca mięśniowego, krwotoki, przebicie jelita)

12 pytania otwarte? czy procedurę sztucznego zapłodnienia "in vitro" można nazwać techniką służącą życiu? czy technika FIVET leczy bezpłodność? czy należy refundować w ramach systemu opieki zdrowia zabieg, który nie ma charakteru leczniczego?

13 pojęcia reprodukcja (re- + ang., fr. production z łc.) 1. kopia oryginału zrobiona w dowolnej skali, np. metodą drukarską, fotograficzną. 2. wykonanie takiej kopii; odtworzenie, odwzorowanie, powtórzenie czegoś. 3. rozmnażanie roślin i zwierząt w celach użytkowych. terapia (gr. therapeía leczenie ) med. przywracanie zdrowia przez stosowanie róznego rodzaju zabiegów, leków; także metoda leczenia choroby

14 Manipulacja terminologią TECHNIKI sztucznej REPRODUKCJI METODY wspomaganej PROKREACJI METODY LECZENIA niepłodności TECHNIKA METODA REPRODUKCJA TERAPIA = manipulacja językowa

15 dylematy etyczne - PRO 1. Zabieg in vitro służy powstaniu nowego życia i służy rodzinom, które wyczerpały inne możliwości prokreacji własnych biologicznych dzieci, jest zatem dobrem. W obecnym stanie rozwoju tej techniki powstają nadliczbowe embriony. Ich ewentualne unicestwienie nie budzi niczyjej radości, ale ma charakter przejściowy i podlega w pierwszym rzędzie ocenie sumienia najbardziej zainteresowanych - bezpłodnych rodzin. 2. Decyzja o finansowaniu zabiegu zapłodnienia in vitro powinna być podjęta wyłącznie merytoryczne na gruncie medycyny z uwzględnieniem możliwości finansowych państwa i polityki demograficznej wpływającej na priorytety wspierania określonych świadczeń medycznych. 3. Właściwe urzędy nie mogą działać tu pod dyktando ani Świadków Jehowy ani Kościoła Katolickiego, ani żadnego innego stowarzyszenia wyznaniowego.

16 dylematy etyczne - PRO 1. Zabieg in vitro służy powstaniu nowego życia i służy rodzinom, które wyczerpały inne możliwości prokreacji własnych biologicznych dzieci, jest zatem dobrem w tej argumentacji odwołanie się do schematu argumentacji teleologicznej rodziny/ małżeństwa CHCĄ/PRAGNĄ ZYSKUJĄ = DOBRO

17 chcą/pragną [zamiar] dziecko [skutek] zapłodnienie homologiczne małżeńskie zapłodnienie homologiczne po obezpłodnieniu w wyniku radioterapii zapłodnienie heterologiczne z jednym obcym dawcą zapłodnienie heterologiczne z dwoma obcymi dawcami (i matką zastępczą) zapłodnienie heterologiczne eugeniczne

18 [zamiar] [skutek] białemu małżeństwu z Long Island w USA urodziło się czarne dziecko, (pomylono materiał genetyczny) VI 2004 Elizabeth Sales, 53 letnia Brazylijka urodziła własną wnuczkę synowa miała problemy z donoszeniem dziecka do końca ciąży V 2005 w Belgii kobieta, która za odpowiednią opłatą przyjęła do swojego łona embrion od bezdzietnej pary, ale gdy jeszcze była w ciąży, odstąpiła to dziecko innemu małżeństwu Sharon i Candy Mc Cullogh: urodzić głuche dziecko (m.in. nasienie od mężczyzny głuchego już w piątym pokoleniu) i dziecko urodziło się idealnie głuche!

19 dylematy etyczne - PRO małżonkowie mają prawo do dziecka Jacques Testart, Przejrzysta komórka

20 dylematy etyczne - PRO 2. Decyzja o finansowaniu zabiegu zapłodnienia in vitro powinna być podjęta wyłącznie merytorycznie na gruncie medycyny z uwzględnieniem możliwości finansowych państwa i polityki demograficznej wpływającej na priorytety wspierania określonych świadczeń medycznych

21 PRO - teleologiści a) Funkcjonalistyczna definicja osoby embriony przeznaczone do prokreacji mają inną wartość i godność niż embriony powołane do życia w celu dokonania na nich eksperymentów godność embrionów jest zmienna zmienione zostanie ich przeznaczenie, por. tzw. embriony nadliczbowe nigdy nie dorównuje ona wartości i godności dorosłej osoby ludzkiej

22 PRO - teleologiści b) Argument autonomii jednostki prawo do swobodnego dysponowania embrionami, traktowanymi jako własność rodziców, w szczególności kobiety - może ona decydować o samym fakcie dokonania zapłodnienia jej komórek jajowych P. Singer: poważne interesy kobiety zasadniczo zawsze przeważają nad jeszcze w pełni nie ukształtowanymi interesami płodu. (Por. P. Singer, Praktische Ethik, Stuttgart 1994, s. 197.)

23 PRO - teleologiści c) Argument autonomii nauki Czy można ograniczać wolność nauki i stawiać bariery na drodze do postępu, czy poznawczy cel nauki powinien być podporządkowany jakiejkolwiek, choćby najbardziej słusznej ideologii? [A. Przyłuska-Fischer, Klonowanie człowieka jako problem etyczny, Medycyna Wieku Rozwojowego 3 (1999) suplement I do nr 3, s. 131] obarczanie winą poglądów religijne za bycie przeszkodą na drodze do postępu

24 PRO - teleologiści d) Postulat etosu specjalistów odmawia rzecznikom koncepcji sił nadprzyrodzonych kompetencji do wypowiadania się w kwestiach najnowszych technik medycznych każda koncepcja etyczna, która nie kieruje się podejściem wyłącznie empirycznym określana bywa jako tradycjonalistyczne, obskuranckie poglądy

25 PRO - teleologiści e) Argument równowagi korzyści i strat Życie pojedynczego embrionu, które może ulec zniszczeniu w efekcie sztucznej reprodukcji in vitro musi na teleologicznej wadze zmierzyć się z innymi dobrami, takimi jak np. prawo rodziców do posiadania dziecka

26 CONTRA - deontologiści a) Argument godności osoby ludzkiej osobą jest każdy człowiek, niezależnie od stopnia swojego rozwoju i aktualnej kondycji psychofizycznej imperatyw kategoryczny Kanta norma personalistyczna Wojtyły

27 CONTRA - deontologiści b) Argument nieprzeliczalnego dobra wartość ludzkiego życia nie może być traktowana jako dobro w szeregu innych dóbr życie jest dla osoby dobrem podstawowym Dziecko nie jest czymś należnym, ale jest darem. Największym darem małżeństwa jest osoba ludzka. Dziecko nie może być uważane za przedmiot własności, za coś, do czego prowadziłoby uznanie rzekomego prawa do dziecka. W tej dziedzinie jedynie dziecko posiada prawdziwe prawa: prawo, by być owocem właściwego aktu miłości małżeńskiej rodziców i jako osoba od chwili swego poczęcia mająca również prawo do szacunku metoda FIVET powierza życie i tożsamość embrionów w ręce władzy lekarzy i biologów, i ustala panowanie techniki nad pochodzeniem i przeznaczeniem osoby ludzkiej. Tego rodzaju relacja panowania sama w sobie sprzeciwia się godności i równości, które powinny być wspólne rodzicom i dzieciom

28 CONTRA - deontologiści c) Argument godności kobiety Z punktu widzenia praw kobiet wytwarzanie i uprzedmiotowienie nadliczbowych embrionów stanowi przekroczenie granicy. Badania nad komórkami macierzystymi bazują na dostępności komórek jajowych i embrionów. Kobiety zostają obarczone łączącymi się z wysokim ryzykiem stymulacjami hormonalnymi w celu uzyskania komórek jajowych, które drogą okrężną poprzez fertylizację in vitro lub też zostaną bezpośrednio wykorzystane do badań. Leczenie bezpłodności jest wykorzystywane i przekształcone w zdobywaniu środków dla badań. [M. Knoche, Ein Tabubruch mit schweren Folgen, Tagespost z r., s. 10]

29 CONTRA - deontologiści d) Znaczenie naturalnego porządku naturalny porządek biologiczny, którego człowiek nie jest autorem, lecz go zastaje, nie może być przedmiotem dowolnych manipulacji

30 CONTRA - deontologiści e) Argument szczelnej tamy tzw. argument przerwania tamy (niem. Dammbruchargument) lub argument równi pochyłej (ang. Slippery slope argument) argument ten - krytycznym komentarzem do ww. argumentu autonomii nauki

31 CONTRA - deontologiści f) Niebezpieczeństwo eugeniki poddawanie embrionów kontroli jakości lub też tworzenie designerbabys jest równoznaczne z uprzedmiotowieniem ludzkiego życia

32 przedmiot podmiot człowiek? Prof. Zoll: Na gruncie obecnej konstytucji można stwierdzić, że w momencie powstania genomu ludzkiego mamy do czynienia z człowiekiem, którego życie jest przedmiotem ochrony prawnej." orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z r.: ochrona prawna życia ludzkiego dotyczy okresu prenatalnego. I nie uzależnia tej ochrony od takich czy innych cech człowieka ani środowiska, w którym on się znajduje por. ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka z 6 stycznia 2000 r. Art. 2 p. 1 stanowi, że w rozumieniu tej ustawy dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do uzyskania pełnoletności

Paweł Bortkiewicz UAM bortpa@amu.edu.pl ETYCZNE DYLEMATY IN VITRO

Paweł Bortkiewicz UAM bortpa@amu.edu.pl ETYCZNE DYLEMATY IN VITRO Paweł Bortkiewicz UAM bortpa@amu.edu.pl ETYCZNE DYLEMATY IN VITRO TECHNIKA REPRODUKCJI OD STRONY MEDYCZNEJ kilka etapów diagnostyka wstępna badania diagnostyczne rozpoczyna się od bardzo szczegółowego

Bardziej szczegółowo

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA SPRAWOZDANIE KOMISJI ZDROWIA. (wraz z zestawieniem wniosków)

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA SPRAWOZDANIE KOMISJI ZDROWIA. (wraz z zestawieniem wniosków) SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA Warszawa, dnia 9 lipca 2015 r. Druk nr 949 Z SPRAWOZDANIE KOMISJI ZDROWIA (wraz z zestawieniem wniosków) Komisja, na posiedzeniu w dniu 9 lipca 2015 r. rozpatrzyła

Bardziej szczegółowo

1 Proces zapłodnienia 15 Kobiecy cykl miesiączkowy 15 Spermatogeneza 20 Zapłodnienie 22. Kiedy należy zwrócić się o pomoc do lekarza?

1 Proces zapłodnienia 15 Kobiecy cykl miesiączkowy 15 Spermatogeneza 20 Zapłodnienie 22. Kiedy należy zwrócić się o pomoc do lekarza? SPIS TREŚCI Wstęp 10 1 Proces zapłodnienia 15 Kobiecy cykl miesiączkowy 15 Spermatogeneza 20 Zapłodnienie 22 Zagnieżdżenie 23 Prawdopodobieństwo zajścia w ciążę 23 Kiedy należy zwrócić się o pomoc do lekarza?

Bardziej szczegółowo

Problem niepłodności w małżeństwie, a metoda in vitro

Problem niepłodności w małżeństwie, a metoda in vitro Problem niepłodności w małżeństwie, a metoda in vitro Definicja i skala zjawiska niepłodności na świecie i w Polsce Niepłodność rozpoznaje się u pary nie mogącej począć dziecka po 12 miesiącach regularnego

Bardziej szczegółowo

Rodzina katolicka - Zapłodnienie in vitro środa, 28 października 2009 12:03

Rodzina katolicka - Zapłodnienie in vitro środa, 28 października 2009 12:03 FIVETE - Fecundatio In Vitro et Transferatio Embrionis. Jest to technika laboratoryjna polegająca na połączeniu w naczyniu owocytów z plemnikami, w celu zajścia w środowisku hodowlanym tego, co w sposób

Bardziej szczegółowo

Kiedy zaczyna się człowiek? Cywilizacyjny spór o początek istoty ludzkiej

Kiedy zaczyna się człowiek? Cywilizacyjny spór o początek istoty ludzkiej Kiedy zaczyna się człowiek? Cywilizacyjny spór o początek istoty ludzkiej Jesteśmy dziś świadkami głębokich zmian kulturowych, które zachodzą we współczesnych postmodernistycznych społeczeństwach. Pod

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wykaz skrótów Wstęp Rozdział I. Status prawny podmiotu chronionego Rozdział II. Rodzice a dziecko poczęte

Spis treści Wykaz skrótów Wstęp Rozdział I. Status prawny podmiotu chronionego Rozdział II. Rodzice a dziecko poczęte Wykaz skrótów... 11 Wstęp... 15 Rozdział I. Status prawny podmiotu chronionego... 23 1. Uwagi wstępne... 23 2. Sytuacja dziecka poczętego w polskim prawie... 32 3. Status prawny dziecka poczętego de lege

Bardziej szczegółowo

Spis treści Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... Wykaz aktów prawnych... Wykaz pozostałych dokumentów... XIII XVII

Spis treści Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... Wykaz aktów prawnych... Wykaz pozostałych dokumentów... XIII XVII Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... Wykaz aktów prawnych... Wykaz pozostałych dokumentów... XIII XVII XXI XXXIII XXXIX Rozdział I. Rekonstrukcja koncepcji demokratycznego

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO LEKARZE

PROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO LEKARZE Lp. TEMAT SZKOLENIA Czas trwania 1. Polskie i europejskie przepisy prawne dotyczące medycznie wspomaganej prokreacji oraz gromadzenia, testowania, przetwarzania, przechowywania i dystrybucji komórek rozrodczych

Bardziej szczegółowo

Prawda i kłamstwa o IN VITRO. s. Paulina Romanowska SCSC

Prawda i kłamstwa o IN VITRO. s. Paulina Romanowska SCSC Prawda i kłamstwa o IN VITRO s. Paulina Romanowska SCSC In vitro z języka łacińskiego na szkle, jest skrótem od In Vitro Fertilisation (IVF) i w sensie ścisłym oznacza zapłodnienie na szkle, tj. zapłodnienie

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA TEORETYCZNE DLA PRACOWNIKÓW MEDYCZNYCH I ADMINISTRACYJNYCH (SZKOLENIA USTAWICZNE)

ZAJĘCIA TEORETYCZNE DLA PRACOWNIKÓW MEDYCZNYCH I ADMINISTRACYJNYCH (SZKOLENIA USTAWICZNE) ZAJĘCIA TEORETYCZNE DLA PRACOWNIKÓW MEDYCZNYCH I ADMINISTRACYJNYCH (SZKOLENIA USTAWICZNE) Lp. TEMAT. Hodowla zarodków in vitro. Ocena potencjału rozwojowego zarodków. Parametry predykcji pełnego rozwoju

Bardziej szczegółowo

ZGODA NA ZASTOSOWANIE TECHNIK WSPOMAGANEGO ROZRODU - INSEMINACJA DOMACICZNA

ZGODA NA ZASTOSOWANIE TECHNIK WSPOMAGANEGO ROZRODU - INSEMINACJA DOMACICZNA ZGODA NA ZASTOSOWANIE TECHNIK WSPOMAGANEGO ROZRODU - INSEMINACJA DOMACICZNA My imię i nazwisko imię i nazwisko PESEL: PESEL:... kod pocztowy i pełny adres zamieszkania pozostający w związku małżeńskim

Bardziej szczegółowo

Zgoda na leczenie IN VITRO Z WŁASNĄ KOMÓRKĄ JAJOWĄ. Pełny program zapłodnienia in vitro z zastosowaniem komórki jajowej pacjentki PAKIET 1A PLN

Zgoda na leczenie IN VITRO Z WŁASNĄ KOMÓRKĄ JAJOWĄ. Pełny program zapłodnienia in vitro z zastosowaniem komórki jajowej pacjentki PAKIET 1A PLN Zgoda na leczenie IN VITRO Z WŁASNĄ KOMÓRKĄ JAJOWĄ komórki jajowej pacjentki PAKIET 1A 7 650 PLN 1 350 PLN 4 300 PLN 2 000 PLN kontrolą USG, spermiogram, preparatykę nasienia do IVF, preparatykę oocytów,

Bardziej szczegółowo

Opracowanie: ks. prof. UKSW, dr hab. Janusz Balicki, ks. dr hab. Jacek Bramorski, ks. dr Jan Uchwat Ilustracje: Tomasz Nikrant, Mateusz Zawadzki

Opracowanie: ks. prof. UKSW, dr hab. Janusz Balicki, ks. dr hab. Jacek Bramorski, ks. dr Jan Uchwat Ilustracje: Tomasz Nikrant, Mateusz Zawadzki OTOCZMY TROSKĄ ŻYCIE Podstawowe aspekty przesłania etycznego instrukcji Kongregacji Nauki Wiary Dignitas personae w perspektywie duszpastersko-wychowawczej Opracowanie: ks. prof. UKSW, dr hab. Janusz Balicki,

Bardziej szczegółowo

Leszek Pawelczyk Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Leszek Pawelczyk Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Leszek Pawelczyk Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Nagroda Nobla w dziedzinie Fizjologii i Medcyny 2010 Człowiek należy do gatunku

Bardziej szczegółowo

Kwestie moralne dotyczące. ce rezultatów w badań w zakresie medycyny współczesnej

Kwestie moralne dotyczące. ce rezultatów w badań w zakresie medycyny współczesnej Kwestie moralne dotyczące ce rezultatów w badań w zakresie medycyny współczesnej Instrukcja Kongregacji Nauki Wiary DIGNITAS PERSONAE (Godność Osoby) Dotycząca ca niektórych problemów w bioetycznych (12

Bardziej szczegółowo

Spis treści VII. Rozdział 1. Wprowadzenie do etyki. Rozdział 2. Zarys dziejów etyki lekarskiej. Rozdział 3. Prawa pacjenta

Spis treści VII. Rozdział 1. Wprowadzenie do etyki. Rozdział 2. Zarys dziejów etyki lekarskiej. Rozdział 3. Prawa pacjenta Spis treści Rozdział 1. Wprowadzenie do etyki 1.1. Podstawowe pojęcia etyki ogólnej, niezbędne do zrozumienia zasad etyki lekarskiej i bioetyki..................................... 1 1.2. Pojęcia dobra

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DLA PACJENTA ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA KRIOKONSERWACJĘ (ZAMROŻENIE) OOCYTÓW DO PROCEDUR MEDYCZNIE WSPOMAGANEJ PROKREACJI

INFORMACJA DLA PACJENTA ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA KRIOKONSERWACJĘ (ZAMROŻENIE) OOCYTÓW DO PROCEDUR MEDYCZNIE WSPOMAGANEJ PROKREACJI Pola do uzupełnienia INFORMACJA DLA PACJENTA ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA KRIOKONSERWACJĘ (ZAMROŻENIE) OOCYTÓW DO PROCEDUR MEDYCZNIE WSPOMAGANEJ PROKREACJI Imię PACJENTKA(DAWCZYNI) Nazwisko Data urodzenia

Bardziej szczegółowo

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2015 r. w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia ośrodka medyczn

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2015 r. w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia ośrodka medyczn Szczegółowy program szkolenia ustawicznego dla pielęgniarek i położnych pracujących w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, których czynności mają bezpośredni wpływ na jakość komórek rozrodczych i

Bardziej szczegółowo

Moralne aspekty procedury zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro) str

Moralne aspekty procedury zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro) str Moralne aspekty procedury zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro) str. 50-76 Przedstawiona w tej części pozycji Wobec in vitro krytyka metody zapłodnienia pozaustrojowego z perspektywy moralności kościoła

Bardziej szczegółowo

Konferencja prasowa 29 października 2012

Konferencja prasowa 29 października 2012 Konferencja prasowa 29 października 2012 Konferencja prasowa 29 października 2012 NAGRODA NOBLA ROBERT GEOFFREY EDWARDS 2010 Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii Twórca metody invitro, Laureat

Bardziej szczegółowo

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA GENOWEFA REJMAN ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa 11 Spis treści Wstęp 7 Rozdział I Pojęcie odpowiedzialności i różne jej formy 9 1. Analiza odpowiedzialności

Bardziej szczegółowo

Biotechnologia w rozrodzie świń

Biotechnologia w rozrodzie świń .pl https://www..pl Biotechnologia w rozrodzie świń Autor: prof. dr hab. inż. Damian Knecht Data: 19 marca 2018 Efektywność zarządzania rozrodem, wyrażona poziomem plenności loch, zależy od szeregu czynników

Bardziej szczegółowo

Opinia. do ustawy o leczeniu niepłodności (druk nr 949)

Opinia. do ustawy o leczeniu niepłodności (druk nr 949) Warszawa, 2 lipca 2015 r. Opinia do ustawy o leczeniu niepłodności (druk nr 949) I. Cel i przedmiot ustawy Z uzasadnienia załączonego do projektu przedmiotowej ustawy wynika, że jej celem jest ochrona

Bardziej szczegółowo

Przykład rodzicielstwa

Przykład rodzicielstwa Czy prawo może funkcjonować bez oznaczenia płci? Przykład rodzicielstwa dr Małgorzata Szeroczyńska Warszawa, 5 listopada 2013 r. Mężczyzna w ciąży Kazus Thomasa Beatie Jak zarejestrować dziecko, które

Bardziej szczegółowo

Tematyka zajęć (z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych).

Tematyka zajęć (z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych). Szczegółowy program szkolenia wstępnego dla lekarzy pracujących w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, których czynności bezpośrednio wpływają na jakość komórek rozrodczych i zarodków. Program obejmuje

Bardziej szczegółowo

W toku analizy przepisów prawa dotyczących autonomii pacjentów w zakresie leczenia

W toku analizy przepisów prawa dotyczących autonomii pacjentów w zakresie leczenia RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich RPO-634333-X-09/ST 00-090 Warszawa Tel. centr. 0-22 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 0-22 827 64 53 Pani Ewa Kopacz Minister Zdrowia W toku analizy przepisów

Bardziej szczegółowo

Moduł I. Podstawy wychowania do życia w rodzinie 24 godz. (24 wykłady) zakończony egzaminem

Moduł I. Podstawy wychowania do życia w rodzinie 24 godz. (24 wykłady) zakończony egzaminem OPZ załącznik nr 1 Przygotowanie i przeprowadzenie wykładów oraz ćwiczeń audytoryjnych w ramach Kursu kwalifikacyjnego z zakresu zajęć edukacyjnych Wychowanie do życia w rodzinie - 4 zadania. Tematyka

Bardziej szczegółowo

Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności

Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności Polskie Towarzystwo Ginekologiczne Polskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu 2012 Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i Polskie Towarzystwo Medycyny

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 21/2014 z dnia 24 lutego 2014 r. o projekcie programu Leczenie niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 25 czerwca 2015 r. o leczeniu niepłodności. Rozdział 1. Przepisy ogólne

USTAWA. z dnia 25 czerwca 2015 r. o leczeniu niepłodności. Rozdział 1. Przepisy ogólne Tekst ustawy przyjęty przez Senat bez poprawek USTAWA z dnia 25 czerwca 2015 r. 1), 2) o leczeniu niepłodności Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa określa: 1) zasady ochrony zarodka i komórek rozrodczych

Bardziej szczegółowo

Program wsparcia prokreacji dla mieszkańców Chojnic na lata

Program wsparcia prokreacji dla mieszkańców Chojnic na lata Program wsparcia prokreacji dla mieszkańców Chojnic na lata 2017-2020 Program wsparcia prokreacji dla mieszkańców Chojnic na lata 2017-2020 CZĘŚCI SKŁADOWE PROGRAMU I. MEDYCZNA A. LECZENIE NIEPŁODNOŚCI

Bardziej szczegółowo

Rola biotechnologii w rozrodzie świń

Rola biotechnologii w rozrodzie świń .pl https://www..pl Rola biotechnologii w rozrodzie świń Autor: prof. dr hab. inż. Damian Knecht Data: 1 lutego 2016 Efektywność zarządzania rozrodem, wyrażona poziomem plenności loch, zależy od szeregu

Bardziej szczegółowo

U S T AW A z z poprawkami z 2016

U S T AW A z z poprawkami z 2016 U S T AW A z 1993 z poprawkami z 2016 o o powszechnej ochronie życia ludzkiego i wychowaniu do życia w rodzinie Uznając, że wyrażona w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasada prawnej ochrony życia

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Epidemiologia niepłodności 11 Jerzy Radwan. Psychologiczny aspekt niepłodności 15 Jerzy Radwan

Spis treści. Epidemiologia niepłodności 11 Jerzy Radwan. Psychologiczny aspekt niepłodności 15 Jerzy Radwan Epidemiologia niepłodności 11 Psychologiczny aspekt niepłodności 15 Czynniki zawodowe i styl życia a płodność 19 Wojciech Hanke Czynniki chemiczne 19 Czynniki fizyczne 21 Czynniki psychologiczne 21 Nikotynizm

Bardziej szczegółowo

Wkrótce polski parlament powinien zająć się rozpatrzeniem zgłoszonych projektów aktów prawnych, regulujących kwestię tzw. zapłodnienia in vitro.

Wkrótce polski parlament powinien zająć się rozpatrzeniem zgłoszonych projektów aktów prawnych, regulujących kwestię tzw. zapłodnienia in vitro. Wkrótce polski parlament powinien zająć się rozpatrzeniem zgłoszonych projektów aktów prawnych, regulujących kwestię tzw. zapłodnienia in vitro. Dotychczas powstały dwa projekty ustaw Jarosława Gowina

Bardziej szczegółowo

Położnictwo. Klasyfikuj: Pielęgniarstwo położnicze w WY 157.

Położnictwo. Klasyfikuj: Pielęgniarstwo położnicze w WY 157. WQ Położnictwo Klasyfikuj: Pielęgniarstwo położnicze w WY 157. WQ 1-150 Wydawnictwa ogólne i informacyjne WQ 152-175 Poród siłami natury i w domu, akuszerstwo. Opieka prenatalna WQ 200-212 Ciąża WQ 215-260

Bardziej szczegółowo

Lp. TEMAT SZKOLENIA Czas trwania

Lp. TEMAT SZKOLENIA Czas trwania Lp. TEMAT SZKOLENIA Czas trwania 1. Polskie i europejskie przepisy prawne dotyczące medycznie wspomaganej prokreacji oraz gromadzenia, testowania, przetwarzania, przechowywania i dystrybucji komórek rozrodczych

Bardziej szczegółowo

Spis treści VII. Przedmowa... Wykaz skrótów...

Spis treści VII. Przedmowa... Wykaz skrótów... Przedmowa Wykaz skrótów V XIII Rozdział 1 Pojęcie i podstawy prawne szczególnych świadczeń zdrowotnych 1 11 Uwagi wstępne 2 12 Pojęcie świadczenia zdrowotnego w rozumieniu art 2 ust 1 pkt 10 DziałLeczU

Bardziej szczegółowo

Bioetyka teologiczna cz. 8

Bioetyka teologiczna cz. 8 Bioetyka teologiczna cz. 8 Sztuczna prokreacja Wykład dla studentów teologii Louisa Brown (*1978) - pierwsze dziecko z probówki z córkami bliźniaczkami 2 "techniki sztucznej reprodukcji, które wydają się

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 31 lipca 2015 r. Poz. 1087 USTAWA z dnia 25 czerwca 2015 r. 1), 2) o leczeniu niepłodności Art. 1. Ustawa określa: Rozdział 1 Przepisy ogólne 1)

Bardziej szczegółowo

PACJENTKA (BIORCZYNI) Seria i nr dowodu osobistego. Zgodnie oświadczamy, że pozostajemy; w związku małżeńskim

PACJENTKA (BIORCZYNI) Seria i nr dowodu osobistego. Zgodnie oświadczamy, że pozostajemy; w związku małżeńskim Pola do uzupełnienia INFORMACJA DLA PACJENTÓW ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA LECZENIE POPRZEZ PRZENIESIENIE DO MACICY ZARODKA PODDANEGO PROCESOWI MROŻENIA I ROZMRAŻANIA (FET) PACJENTKA (BIORCZYNI) PACJENT

Bardziej szczegółowo

Rządowy projekt ustawy o leczeniu niepłodności satysfakcjonować może tylko biznes in vitro.

Rządowy projekt ustawy o leczeniu niepłodności satysfakcjonować może tylko biznes in vitro. Rządowy projekt ustawy o in vitro jeszcze gorszy niż początkowy Rządowy projekt ustawy o leczeniu niepłodności satysfakcjonować może tylko biznes in vitro. Rządowy projekt ustawy o leczeniu niepłodności

Bardziej szczegółowo

Klinika Zdrówko s.c. Iwona Adamczak, Rafał Adamczak Al. Adama Mickiewicza 23, 86-032 Niemcz tel.52 375-25-07 www. klinika-zdrowko.

Klinika Zdrówko s.c. Iwona Adamczak, Rafał Adamczak Al. Adama Mickiewicza 23, 86-032 Niemcz tel.52 375-25-07 www. klinika-zdrowko. Klinika Zdrówko s.c. Iwona Adamczak, Rafał Adamczak Al. Adama Mickiewicza 23, 86-032 Niemcz tel.52 375-25-07 www. klinika-zdrowko.pl ZGODA NA WYKONA ZABIEGU WSPOMAGANEGO ROZRODU ( dołączyć do ZGODA NA

Bardziej szczegółowo

POMOC FINANSOWA DLA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Z OBSZARU WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO Z PRZEZNACZENIEM NA DOFINANSOWANIE

POMOC FINANSOWA DLA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Z OBSZARU WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO Z PRZEZNACZENIEM NA DOFINANSOWANIE II WERSJA PO KOMISJI ZDROWIA 08.05.2018 Załącznik nr 1 do uchwały nr 699 Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 23.04.2018 r. POMOC FINANSOWA DLA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Z OBSZARU WOJEWÓDZTWA

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DLA PACJENTA ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA KRIOKONSERWACJĘ (ZAMROŻENIE) DEPOZYTU NASIENIA DO PROCEDUR MEDYCZNIE WSPOMAGANEJ PROKREACJI

INFORMACJA DLA PACJENTA ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA KRIOKONSERWACJĘ (ZAMROŻENIE) DEPOZYTU NASIENIA DO PROCEDUR MEDYCZNIE WSPOMAGANEJ PROKREACJI Pola do uzupełnienia INFORMACJA DLA PACJENTA ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA KRIOKONSERWACJĘ (ZAMROŻENIE) DEPOZYTU NASIENIA DO PROCEDUR MEDYCZNIE WSPOMAGANEJ PROKREACJI PACJENT (DAWCA P E S E L Seria

Bardziej szczegółowo

TRANSPLANTACJA KKK 2296, 2300-2301

TRANSPLANTACJA KKK 2296, 2300-2301 TRANSPLANTACJA KKK 2296, 2300-2301 CO TO TAKIEGO? (ang. organ transplantation) zabiegi medyczne polegające na przeniesieniu organu lub tkanki z jednego osobnika na drugiego albo w ramach jednego organizmu

Bardziej szczegółowo

STUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO

STUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO STUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO Dokumentacja związana z programem studiów program kształcenia Nazwa kierunku studiów i kod programu wg USOS Studia Podyplomowe Bioetyki i Prawa Medycznego

Bardziej szczegółowo

Tematyka zajęć (z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych).

Tematyka zajęć (z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych). Szczegółowy program szkolenia ustawicznego dla lekarzy pracujących w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, których czynności bezpośrednio wpływają na jakość komórek rozrodczych i zarodków. Program

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO

RAMOWY PROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO RAMOWY PROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO LP Tematyka zajęć (z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych) Forma zajęć Czas Lekarze i położne Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności.

Bardziej szczegółowo

BIOETYKA Wykład 10 Problemy etyczne związane z klonowaniem organizmów. Krzysztof Turlejski. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

BIOETYKA Wykład 10 Problemy etyczne związane z klonowaniem organizmów. Krzysztof Turlejski. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego BIOETYKA Wykład 10 Problemy etyczne związane z klonowaniem organizmów. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Klonowanie Klonowanie celowe tworzenie osobników o takim samym kodzie

Bardziej szczegółowo

Między medycyną terapii a medycyną pragnień

Między medycyną terapii a medycyną pragnień Poniżej przedstawiamy referat wygłoszony 21 maja 2002 r. w Lublinie w ramach spotkań organizowanych przez Koło Naukowe Teologów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Zauważmy, że już w 1949 r., czyli

Bardziej szczegółowo

Metoda in vitro - szansa czy zagrożenie dla życia ludzkiego?

Metoda in vitro - szansa czy zagrożenie dla życia ludzkiego? Metoda in vitro - szansa czy zagrożenie dla życia ludzkiego? Rozwój, doskonalenie i wykorzystanie technik sztucznego zapłodnienia u człowieka 1 związany był początkowo tylko ze zjawiskiem niepłodności,

Bardziej szczegółowo

Bioetyka teologiczna cz. 6

Bioetyka teologiczna cz. 6 Bioetyka teologiczna cz. 6 Sterylizacja Wykład dla studentów II roku Instytutu Nauk o Rodzinie KUL Sterylizacja, czyli inaczej obezpłodnienie, należy do tych manipulacji medycznych, które mają na celu

Bardziej szczegółowo

Wizyta kwalifikująca do procedury. Wizyta lekarska w trakcie monitoringu cyklu (jedna wizyta) Estradiol (jedno badanie) Progesteron (jedno badanie)

Wizyta kwalifikująca do procedury. Wizyta lekarska w trakcie monitoringu cyklu (jedna wizyta) Estradiol (jedno badanie) Progesteron (jedno badanie) InviMed Wrocław In vitro Pakiet IVF ICSI 7.991 PLN Wizyta kwalifikująca do procedury Estradiol (jedno badanie) Progesteron (jedno badanie) Punkcja jajników (ze znieczuleniem i wywiadem anestezjologicznym)

Bardziej szczegółowo

Tematyka zajęć (z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych).

Tematyka zajęć (z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych). Szczegółowy program szkolenia wstępnego dla pielęgniarek i położnych pracujących w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, których czynności mają bezpośredni wpływ na jakość komórek rozrodczych i zarodków.

Bardziej szczegółowo

Tematyka zajęć (z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych).

Tematyka zajęć (z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych). Szczegółowy program szkolenia ustawicznego dla lekarzy pracujących w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, których czynności bezpośrednio wpływają na jakość komórek rozrodczych i zarodków. Program

Bardziej szczegółowo

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ DZIECKO Z PROBÓWKI - POSTAWY WOBEC ZAPŁODNIENIA POZAUSTROJOWEGO BS/78/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MAJ 2003

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ DZIECKO Z PROBÓWKI - POSTAWY WOBEC ZAPŁODNIENIA POZAUSTROJOWEGO BS/78/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MAJ 2003 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Prawa i obowiązki pacjenta

Prawa i obowiązki pacjenta Prawa i obowiązki pacjenta Podstawowe unormowania prawne Wynikają one z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) oraz następujących ustaw: z dnia 27 sierpnia

Bardziej szczegółowo

Nowe techniki rodzicielstwa w perspektywie godności rodziny i człowieczeństwa

Nowe techniki rodzicielstwa w perspektywie godności rodziny i człowieczeństwa SPOŁECZEŃSTWO I EDUKACJA Międzynarodowe Studia Humanistyczne Nr 2/2012 [s. 339-346] Lidia Pawelec Nowe techniki rodzicielstwa w perspektywie godności rodziny i człowieczeństwa New techniques of parenthood

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1 Przepisy ogólne

Rozdział 1 Przepisy ogólne Projekt z dnia 24 lutego 2015 r., godz. 8.10 Ustawa z dnia. o leczeniu niepłodności 1),2) Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa określa: 1) zasady ochrony zarodka i komórek rozrodczych w odniesieniu

Bardziej szczegółowo

Jeśli myślisz. o posiadaniu dziecka po przebytej chorobie nowotworowej, chcemy przekazać Ci potrzebne informacje, które pomogą spełnić to marzenie.

Jeśli myślisz. o posiadaniu dziecka po przebytej chorobie nowotworowej, chcemy przekazać Ci potrzebne informacje, które pomogą spełnić to marzenie. Wstęp Dzięki postępowi medycyny coraz większej liczbie pacjentów udaje się pokonać choroby onkologiczne. W grupie tych pacjentów są również osoby młode, w wieku rozrodczym, które pragną mieć dzieci po

Bardziej szczegółowo

Rodzina katolicka - In vitro w ustawodawstwie krajów Europy i pozaeuropejskich wtorek, 30 października :06

Rodzina katolicka - In vitro w ustawodawstwie krajów Europy i pozaeuropejskich wtorek, 30 października :06 Metoda zapłodnienia in vitro ma swoje regulacje w prawodawstwie większości państw europejskich. Rozwiązania są różne i nie można wskazać jednego wzorcowego rozwiązania prawnego dla tego zagadnienia. Według

Bardziej szczegółowo

Klonowanie. Kidy tak, a kiedy nie? Ks. Maciej Drewniak

Klonowanie. Kidy tak, a kiedy nie? Ks. Maciej Drewniak Klonowanie Kidy tak, a kiedy nie? Ks. Maciej Drewniak Klonowanie 2 Definicja Manipulacja mająca na celu otrzymanie genetycznej kopii pierwowzoru, którym może być fragment DNA, komórka lub cały organizm.

Bardziej szczegółowo

InviMed Katowice. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)

InviMed Katowice. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) InviMed Katowice In vitro Pakiet IVF ICSI 6.500 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem)

Bardziej szczegółowo

Podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz U. Nr 78, poz 483), określone w ustawach:

Podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz U. Nr 78, poz 483), określone w ustawach: Podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz U. Nr 78, poz 483), określone w ustawach: - z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 2 do zarządzenia Nr 3806/VII/16 Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 21 czerwca 2016 r.

Załącznik Nr 2 do zarządzenia Nr 3806/VII/16 Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 21 czerwca 2016 r. Załącznik Nr 2 do zarządzenia Nr 3806/VII/16 Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 21 czerwca 2016 r. Szczegółowe warunki konkursu ofert na wybór realizatorów w 2016 r. programu polityki zdrowotnej pn. Program

Bardziej szczegółowo

ustawy o zmianie ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.

ustawy o zmianie ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Art. 1 W ustawie z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu

Bardziej szczegółowo

InviMed Bydgoszcz. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)

InviMed Bydgoszcz. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) InviMed Bydgoszcz In vitro Pakiet IVF 5.500 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem) Procedury

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... 11

Spis treści. Wykaz skrótów... 11 Spis treści Wykaz skrótów............................................... 11 Wstęp........................................................ 15 ROZDZIAŁ I. Teoretycznoprawny aspekt aktu urodzenia.........

Bardziej szczegółowo

PACJENTKA (BIORCZYNI) Seria i nr dowodu osobistego. Zgodnie oświadczamy, że pozostajemy; w związku małżeńskim

PACJENTKA (BIORCZYNI) Seria i nr dowodu osobistego. Zgodnie oświadczamy, że pozostajemy; w związku małżeńskim Pola do uzupełnienia Klinika Zdrówko s.c. Iwona Adamczak, Rafał Adamczak INFORMACJA DLA PACJENTÓW ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA LECZENIE POPRZEZ PRZENIESIENIE DO MACICY ZARODKA POCHODZCEGO OD ANONIMOWYCH

Bardziej szczegółowo

Ciąża - radiofarmaceityki

Ciąża - radiofarmaceityki Warunki bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej: Ekspozycje medyczne dzieci, kobiet w ciąży i kobiet karmiących Jezierska Karolina Ciąża - radiofarmaceityki

Bardziej szczegółowo

TRANSPLANTACJA KKK 2296,

TRANSPLANTACJA KKK 2296, TRANSPLANTACJA KKK 2296, 2300-2301 CO TO TAKIEGO? (ang. organ transplantation) zabiegi medyczne polegające na przeniesieniu organu lub tkanki z jednego osobnika na drugiego albo w ramach jednego organizmu

Bardziej szczegółowo

InviMed Wrocław. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)

InviMed Wrocław. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) InviMed Wrocław In vitro Pakiet IVF ICSI 7.400 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem) Procedury

Bardziej szczegółowo

STUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO

STUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO STUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO Plan zajęć na rok akad. 2013/2014 ZJAZD I (12-13 października 2013) (16h) 10.00-10.45 Organizatorzy Studiów Podyplomowych 10.45-11.30 Ks. prof. dr hab. Wojciech

Bardziej szczegółowo

Scenariusz zajęć dla klasy 6 Wychowanie do życia w rodzinie

Scenariusz zajęć dla klasy 6 Wychowanie do życia w rodzinie mgr Jolanta Ignaczak nauczycielka przyrody S.P. nr 8 w Zgierzu Scenariusz zajęć dla klasy 6 Wychowanie do życia w rodzinie TEMAT : Dlaczego rodzi się dziewczynka albo chłopiec? CELE: UCZEŃ: - utrwala sobie

Bardziej szczegółowo

Regulamin uczestnictwa w programie zdrowotnym pn. Program - Leczenie Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego na lata 2013 2016

Regulamin uczestnictwa w programie zdrowotnym pn. Program - Leczenie Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego na lata 2013 2016 Regulamin uczestnictwa w programie zdrowotnym pn. Program - Leczenie Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego na lata 2013 2016 1. Informacje ogólne Niniejszy regulamin określa zasady uczestnictwa

Bardziej szczegółowo

Klinika Zdrówko s.c. Iwona Adamczak, Rafał Adamczak ul. Aleja Adama Mickiewicza 23, Niemcz tel

Klinika Zdrówko s.c. Iwona Adamczak, Rafał Adamczak ul. Aleja Adama Mickiewicza 23, Niemcz tel Pola do uzupełnienia INFORMACJA DLA PACJENTA ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA POBRANIE BIOPTATU METODĄ BIOPSJI JĄDRA ORAZ NA KRIOKONSERWACJĘ PLEMNIKÓW POZYSKANYCH Z BIOPTATU Imię PACJENT (DAWCA) Nazwisko

Bardziej szczegółowo

Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego

Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego mgr Magdalena Kramska Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Medycznie wspomagana prokreacja standardy międzynarodowe i europejskie* 1. Wprowadzenie Akty prawne o charakterze międzynarodowym, które

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 14

Tyreologia opis przypadku 14 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 14 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 32 letnia pacjentka zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

ZGODA NA WYKONANIE ZABIEGU WSPOMAGANEGO ROZRODU Z OOCYTÓW DAWCY (KOMÓREK JAJOWYCH) Nr..

ZGODA NA WYKONANIE ZABIEGU WSPOMAGANEGO ROZRODU Z OOCYTÓW DAWCY (KOMÓREK JAJOWYCH) Nr.. Centrum Leczenia Niepłodności Grupa Medyczna PARENS Klinika Zdrówko s.c. Iwona Adamczak, Rafał Adamczak Al. Adama Mickiewicza 23, 86-032 Niemcz tel.52 375-25-07 www. klinika-zdrowko.pl ZGODA NA WYKONA

Bardziej szczegółowo

InviMed Gdynia. In vitro. Wizyta kwalifikująca do procedury. Kontrola stymulacji (trzy wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)

InviMed Gdynia. In vitro. Wizyta kwalifikująca do procedury. Kontrola stymulacji (trzy wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) InviMed Gdynia In vitro Pakiet IVF 5.500 PLN Wizyta kwalifikująca do procedury Kontrola stymulacji (trzy wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem) Procedury embriologiczne

Bardziej szczegółowo

Wycofanie zgody. (dawstwo partnerskie)

Wycofanie zgody. (dawstwo partnerskie) Dane dawcy wycofującego zgodę: (dawstwo partnerskie) Ja, niżej podpisany, zgodnie z art. 29 ust. 2 Ustawy o leczeniu niepłodności, w obecności osoby zatrudnionej w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji,

Bardziej szczegółowo

InviMed Poznań. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)

InviMed Poznań. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) InviMed Poznań In vitro Pakiet IVF ICSI 6.700 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem) Procedury

Bardziej szczegółowo

Płodność jako element zdrowia. Problemy z płodnością- przyczyny, diagnostyka, terapia.

Płodność jako element zdrowia. Problemy z płodnością- przyczyny, diagnostyka, terapia. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 Płodność jako element zdrowia. Problemy z płodnością- przyczyny, diagnostyka, terapia. Ewa Ślizień Kuczapska Lekarz położnik

Bardziej szczegółowo

Bunt nastolatka na sali operacyjnej czyli o sprzecznej woli rodziców i małoletnich pacjentów w zakresie leczenia

Bunt nastolatka na sali operacyjnej czyli o sprzecznej woli rodziców i małoletnich pacjentów w zakresie leczenia Bunt nastolatka na sali operacyjnej czyli o sprzecznej woli rodziców i małoletnich pacjentów w zakresie leczenia mgr Katarzyna Smyk Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej

Bardziej szczegółowo

InviMed Katowice. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)

InviMed Katowice. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) InviMed Katowice In vitro Pakiet IVF ICSI 6.500 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem)

Bardziej szczegółowo

MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE

MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE Organizm człowieka jest zbudowany z narządów i tkanek. Czasem mogą być uszkodzone od urodzenia (np. w skutek wad genetycznych), częściej w ciągu życia może dojść do poważnego

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLENIA USTAWICZNEGO LEKARZE

PROGRAM SZKOLENIA USTAWICZNEGO LEKARZE Lp. TEMAT SZKOLENIA Czas trwania 1. Polskie i europejskie przepisy prawne dotyczące medycznie wspomaganej prokreacji oraz gromadzenia, testowania, przetwarzania, przechowywania i dystrybucji komórek rozrodczych

Bardziej szczegółowo

S T A N O W I S K O U Z A S A D N I E N I E

S T A N O W I S K O U Z A S A D N I E N I E Warszawa, 29 maja 2013 r. S T A N O W I S K O Osoba pracująca w weterynaryjnym laboratorium diagnostycznym nie może używać tytułu zawodowego diagnosty laboratoryjnego, w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca

Bardziej szczegółowo

Cennik InviMed Warszawa

Cennik InviMed Warszawa Cennik InviMed Warszawa In Vitro Pakiet ICSI 7 7 Monitoring cyklu Punkcja jajników (ze znieczuleniem) 1 6 Procedury embriologiczne 3 Zapłodnienie metodą ICSI 1 Transfer świeży zarodka/zarodków 1 200 zł

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

USTAWA. z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży Kancelaria Sejmu s. 1/7 USTAWA z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży Uznając, że życie jest fundamentalnym dobrem człowieka,

Bardziej szczegółowo

Zgoda pacjenta na świadczenie zdrowotne

Zgoda pacjenta na świadczenie zdrowotne Zgoda pacjenta na świadczenie zdrowotne dr nauk prawn. Małgorzata Serwach, Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Łódzki Zgoda pacjenta jako zasada generalna Zgodnie z postanowieniami ustawy z 5 grudnia 1996

Bardziej szczegółowo

Dylematy w bioetyce - in vitro - rodzina - medycyna - etyka

Dylematy w bioetyce - in vitro - rodzina - medycyna - etyka Ks. dr Adam Sikora Wydział Teologiczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza W Poznaniu Dylematy w bioetyce - in vitro - rodzina - medycyna - etyka Bioetyka. Na początku warto przybliżyć pojęcie bioetyka.

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DLA PACJENTKI ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA LECZENIE METODĄ POBRANIA I KRIOKONSERWACJI KOMÓREK ROZRODCZYCH (OOCYTÓW)

INFORMACJA DLA PACJENTKI ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA LECZENIE METODĄ POBRANIA I KRIOKONSERWACJI KOMÓREK ROZRODCZYCH (OOCYTÓW) Pola do uzupenienia INFORMACJA DLA PACJENTKI ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA LECZE METODĄ POBRANIA I KRIOKONSERWACJI KOMÓREK ROZRODCZYCH (OOCYTÓW) Imię PACJENTKA (DAWCZYNI) Nazwisko Data urodzenia P

Bardziej szczegółowo

Terapie przełomowe: konsekwencje etyczne

Terapie przełomowe: konsekwencje etyczne Terapie przełomowe: konsekwencje etyczne Zbigniew Szawarski Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH Seminarium WHC, Warszawa 27.I.2016 Nowe jest lepsze! Nowe odkrycia wiemy więcej Nowe terapie ( = terapie

Bardziej szczegółowo

1) opiekę prenatalną nad płodem oraz opiekę medyczną nad kobietą w ciąży,

1) opiekę prenatalną nad płodem oraz opiekę medyczną nad kobietą w ciąży, brzmienie od 2002-01-01 Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z dnia 7 stycznia 1993 r. (Dz.U. Nr 17, poz. 78) zmiany: Dz.U. 2001 Nr 154, poz.

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka i leczenie ciąży ektopowej. Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych

Diagnostyka i leczenie ciąży ektopowej. Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych Diagnostyka i leczenie ciąży ektopowej Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych Co to jest ciąża ektopowa? Ciąża ektopowa- lokalizacja Ciąża ektopowa - lokalizacja Najczęstsza lokalizacja bańka jajowodu

Bardziej szczegółowo