Nr 5 (32) grudzieñ 2002 ISSN

Transkrypt

1 Nr 5 (32) grudzieñ 2002 ISSN

2

3 WSPO PRACA ZAGRANICZNA Magna Charta Universitatum Podczas uroczystoœci zorganizowanej 18 wrzeœnia 2002 roku w Uniwersytecie Boloñskim, Rektor Politechniki Koszaliñskiej prof. Krzysztof Wawryn, z³o y³ swój podpis pod wa nym europejskim dokumentem. W ten sposób Politechnika do³¹czy³a do grona ponad 600 uczelni sygnatariuszy WIELKIEJ KARTY UNIWERSYTETÓW EUROPEJSKICH. Drug¹ polsk¹ uczelni¹, która jednoczeœnie dost¹pi³a tego zaszczytu, by³a Szko³a G³ówna Handlowa w Warszawie. Magna Charta Universitatum powsta³a w 1988 roku. Podpisanie dokumentu nast¹pi³o 18 wrzeœnia przez rektorów ponad szeœciuset zachodnioeuropejskich uczelni i by³o czêœci¹ obchodów 900-lecia Uniwersytetu w Bolonii. 18 wrzeœnia 2002 roku, w rocznicê proklamowania dokumentu, do tego grona do³¹czy³y trzy uczelnie w³oskie, po dwie z Polski, Portugalii i Rumunii oraz po jednej z Czech, Kirgizji, otwy, Rosji, Szwecji, Turcji i Wlk. Brytanii. Uroczystoœæ podpisania Magna Charta Universitatum odby³a siê w niezwykle podnios³ym nastroju, w Auditorium Maximum Uniwersytetu Boloñskiego. Magna Charta Universitatum zawiera podstawowe zasady, na jakich oparte musi byæ nowoczesne szkolnictwo wy sze w Europie. Okreœla Europê jako spo³eczeñstwo wiedzy. Zobowi¹zuje uczelnie do utrzymania autonomii procesów dydaktycznych i badañ naukowych oraz obrony ich niezale noœci od polityki. Zapewnia swobodny dostêp studentów do kszta³cenia. Fakt do³¹czenia do grona sygnatariuszy Magna Charta Universitatum sankcjonuje trwaj¹c¹ ju od wielu lat aktywn¹ obecnoœæ Politechniki Koszaliñskiej w europejskiej spo³ecznoœci akademickiej. Magna Charta Universitatum zapocz¹tkowa³a proces integracji europejskiego szkolnictwa wy szego. Kolejnymi krokami w tym kierunku by³y Deklaracja sorboñska z 1998 roku i podpisana rok póÿniej Deklaracja boloñska. Problematyka przekszta³ceñ systemów szkolnictwa wy szego w Europie w kierunku uczynienia ich konkurencyjnymi w stosunku przede wszystkim do oferty uniwersytetów amerykañskich sta³a siê w ostatnich latach przedmiotem dyskusji nie tylko w œrodowiskach akademickich, lecz tak e na forum spotkañ ministrów edukacji. Doprowadzi³o to do podpisania w 1998 r. przez cztery kraje europejskie (Wielka Brytania, Francja, Niemcy i W³ochy) wspomnianej Deklaracji Sorboñskiej wytyczaj¹cej g³ówne kierunki wspó³pracy systemów szkolnictwa wy szego w Europie. Przyjête wówczas za³o enia w zakresie zbli enia systemów oraz intencja poszerzenia liczby krajów europejskich uczestnicz¹cych w tym procesie, znalaz³y wyraz w podpisanej 19 czerwca 1999 r. Deklaracji Boloñskiej, której myœl¹ przewodni¹ jest tworzenie wspólnej europejskiej przestrzeni szkolnictwa wy szego. Deklaracjê podpisali Ministrowie Edukacji 29 pañstw Europy, w tym tak e Polski. Upowszechnianiem i realizacj¹ Deklaracji zajmuj¹ siê liczne instytucje i organizacje, w tym m.in. Komisja Europejska, Europejskie Stowarzyszenie Instytucji Szkolnictwa Wy szego (EURASHE), Europejskie Stowarzyszenie Uniwersyteckie (EUA) oraz Stowarzyszenie Krajowych Zwi¹zków Studentów Europy (ESIB). O podpisanym dokumencie i znaczeniu tego faktu dla uczelni, rektor prof. Krzysztof Wawryn, powiedzia³: Dla europejskiego œrodowiska akademickiego ma on tak¹ rangê, jak dla nas wszystkich Deklaracja Praw Cz³owieka. Dla nas p³ynie z tego przede wszystkim korzyœæ moralna. Przypieczêtowana zosta³a nasza przynale noœæ do europejskiego œwiata nauki. Podpisanie karty jest te zobowi¹zaniem do przestrzegania zapisanych w niej zasad. W dniach maja 2001 r. odby³a siê w Pradze Konferencja Ministrów Edukacji krajów sygnatariuszy Deklaracji Boloñskiej, na której zosta³o dokonane podsumowanie podjêtych dzia³añ oraz wyznaczenie dalszych kierunków realizacji. Kolejnym wa nym spotkaniem bêdzie Konferencja Ministrów Edukacji krajów sygnatariuszy Deklaracji Boloñskiej zaplanowana w Berlinie w roku Polska uczestniczy w tocz¹cym siê procesie boloñskim poprzez m.in. udzia³ przedstawicieli Rady G³ównej Szkolnictwa Wy szego oraz Pañstwowej Komisji Akredytacyjnej w specjalistycznych seminariach i spotkaniach organizowanych przez kraje-sygnatariusze Deklaracji Boloñskiej na temat poszczególnych za³o eñ ww. dokumentu. W latach dzia³ania te obejmuj¹ nastêpuj¹ce grupy tematyczne: q Wspó³praca dotycz¹ca akredytacji i gwarancji jakoœci, q Uznawalnoœæ i stosowanie systemu punktów kredytowych (ECTS), q Rozwój joint degree (wspólnych stopni), q Wymiar spo³eczny procesu boloñskiego (ze szczególnym uwzglêdnieniem utrudnieñ w zakresie mobilnoœci) i zaanga owanie studentów, q Kszta³cenie ustawiczne (Lifelong learning). Opracowany przez MENiS harmonogram wdra ania Deklaracji Boloñskiej przewiduje, e w Polsce w roku akademickim 2004/2005 absolwenci obligatoryjnie bêd¹ otrzymywaæ dyplom razem z suplementem w jêzyku angielskim, zawieraj¹cym pe³n¹ informacjê o rodzaju ukoñczonych studiów oraz nabytych kwalifikacjach akademickich i zawodowych. Oprac. A. Markiewicz Nr 5/2002 Pismo Politechniki Koszaliñskiej 3

4 WSPO PRACA ZAGRANICZNA Deklaracja Boloñska Szkolnictwo wy sze w Europie Wspólna Deklaracja Europejskich Ministrów Edukacji, zebranych w Bolonii, w dniu 19 czerwca 1999 r. Proces europejski, dziêki nadzwyczajnym osi¹gniêciom z ostatnich kilku lat, staje siê, dla Unii Europejskiej i jej obywateli, coraz bardziej konkretn¹ i widoczn¹ rzeczywistoœci¹. Perspektywy rozszerzenia, wraz z pog³êbiaj¹c¹ siê wspó³prac¹ z innymi pañstwami Europy, nadaj¹ tej rzeczywistoœci jeszcze szerszy wymiar. Tymczasem w szerokich krêgach akademickich, politycznych oraz w opinii publicznej pog³êbia siê œwiadomoœæ ustanowienia bardziej kompletnej i szerszej Europy, przede wszystkim poprzez wzmocnienie jej wymiaru intelektualnego, kulturalnego, spo³ecznego, naukowego i technologicznego. Europa Wiedzy jest teraz powszechnie uznawana za niezast¹piony czynnik rozwoju spo³ecznego i ludzkiego oraz za niezbêdny element konsolidacji i wzbogacania to samoœci europejskiej, daj¹cej obywatelom Europy umiejêtnoœci niezbêdne do stawienia czo³a wyzwaniom nowego tysi¹clecia wraz ze œwiadomoœci¹ wspólnych wartoœci oraz przynale noœci do wspólnej przestrzeni spo³eczno-kulturalnej. Znaczenie edukacji oraz wspó³pracy edukacyjnej dla rozwoju i umocnienia stabilnych, pokojowych oraz demokratycznych spo- ³eczeñstw jest powszechnie uznawane za bardzo wa ne, szczególnie w œwietle wydarzeñ w Europie Po³udniowo-Wschodniej. Deklaracja z Sorbony z 25 maja 1998 r., oparta na tych rozwa aniach, podkreœli³a centraln¹ rolê uniwersytetów w budowie kulturalnego obszaru Europy. Podkreœli³a znaczenie stworzenia europejskiego obszaru szkolnictwa wy szego jako klucza do promowania mobilnoœci obywateli, nowych mo liwoœci pracy oraz ogólnego rozwoju kontynentu. Kilkanaœcie pañstw europejskich zobowi¹za³o siê do osi¹gniêcia celów postawionych w deklaracji poprzez jej podpisanie lub poprzez wyra enie zgody ogólnej. Kierunek, jaki przyjê³o kilkanaœcie wprowadzonych w ycie reform szkolnictwa wy szego w Europie, jest dowodem determinacji wielu rz¹dów. Europejskie instytucje szkolnictwa wy szego podjê³y wyzwanie i wziê³y na siebie odpowiedzialnoœæ za budowanie europejskiego obszaru szkolnictwa wy szego, równie w zwi¹zku z fundamentalnymi zasadami, ustalonymi na Uniwersytecie Magna Charta w Bolonii w Ma to ogromne znaczenie, bior¹c pod uwagê, e niezale noœæ i autonomia uniwersytetów gwarantuj¹, e instytucje szkolnictwa wy szego oraz instytucje badawcze przystosowuj¹ siê na bie ¹co do zmieniaj¹cych siê potrzeb, wymagañ spo³eczeñstwa oraz postêpu wiedzy naukowej. Wydarzenia id¹ w dobrym kierunku i maj¹ znacz¹cy cel. Pe³ne uzyskanie wiêkszej kompatybilnoœci i porównywalnoœci systemów szkolnictwa wy szego wymaga jednak ci¹g³ego podtrzymywania tempa zmian. Wymaga to pomocy poprzez promocjê konkretnych œrodków, zapewniaj¹cych wymierne efekty. Spotkanie w dniu 18 czerwca zgromadzi³o najwy sze autorytety ze wszystkich naszych pañstw i da³o bardzo po yteczne wskazówki co do dalszych, niezbêdnych do podjêcia inicjatyw. W szczególnoœci trzeba zwróciæ uwagê na koniecznoœæ zwiêkszenia miêdzynarodowej konkurencyjnoœci europejskiego systemu szkolnictwa wy szego. Witalnoœæ i efektywnoœæ ka - dej cywilizacji mo na mierzyæ tym, w jaki sposób jej kultura jest odbierana przez inne kraje. Musimy dopilnowaæ, aby europejski system szkolnictwa wy szego sta³ siê równie atrakcyjny na skalê œwiatow¹, jak nasze nadzwyczajne tradycje kulturalne i naukowe. Potwierdzaj¹c nasze poparcie dla ogólnych zasad ustalonych w Deklaracji Sorboñskiej, anga ujemy siê w koordynacjê naszej polityki, zmierzaj¹cej do osi¹gniêcia w krótkim okresie, a w ka dym razie najpóÿniej do koñca pierwszej dekady trzeciego tysi¹clecia, poni szych celów, które uwa amy za najistotniejsze dla utworzenia europejskiego obszaru szkolnictwa wy szego oraz dla promowania europejskiego systemu szkolnictwa wy szego na skalê œwiatow¹: q Przyjêcie systemu ³atwo czytelnych i porównywalnych systemów oceniania, równie poprzez wdro enie Suplementu do Dyplomu, w celu promowania mo liwoœci zatrudnienia obywateli europejskich oraz miêdzynarodowej konkurencyjnoœci europejskiego systemu szkolnictwa wy szego. q Przyjêcie systemu opartego zasadniczo na dwóch g³ównych etapach: licencjackim i magisterskim. Dostêp do drugiego cyklu wymaga pomyœlnego ukoñczenia pierwszego etapu studiów, trwaj¹cego minimum trzy lata. Stopieñ naukowy, przyznany po pierwszym etapie, bêdzie równie uznawany na europejskim rynku pracy jako odpowiedni poziom kwalifikacji. Drugi etap powinien prowadziæ do tytu³u magistra i/lub doktoratu w wielu pañstwach Europy. q Ustalenie systemu uznawania wyników z innych uczelni, takiego jak ECTS jako odpowiedniego œrodka promowania jak najwiêkszej mobilnoœci studentów. Punkty mog¹ równie byæ zdobywane nie tylko w szkolnictwie wy szym, pod warunkiem, e s¹ uznane przez rekrutuj¹ce uczelnie wy sze. q Promocja mobilnoœci poprzez pokonanie przeszkód na drodze do wolnego przemieszczania siê, ze szczególnym uwzglêdnieniem: studentów dostêp do mo liwoœci nauki i szkolenia oraz zwi¹zanych z tym us³ug; nauczycieli, naukowców oraz personelu administracyjnego uznanie i waloryzacja okresów w europejskim kontekœcie badañ, nauczania i szkolenia bez uszczerbku dla ich praw ustawowych. q Promocja wspó³pracy europejskiej w zakresie zapewniania jakoœci, w celu opracowania porównywalnych kryteriów i metodologii. q Promocja niezbêdnych europejskich wymiarów szkolnictwa wy szego, szczególnie pod wzglêdem rozwoju zawodowego, wspó³pracy miêdzyinstytucjonalnej, planów dotycz¹cych mobilnoœci oraz zintegrowanych programów nauczania, szkolenia i badañ. Niniejszym zobowi¹zujemy siê do osi¹gniêcia powy szych celów w ramach naszych kompetencji instytucjonalnych oraz bior¹c w pe³ni pod uwagê ró norodnoœæ kultur, jêzyków, krajowych systemów szkolnictwa oraz autonomiê uniwersytetów, w celu skonsolidowania europejskiego szkolnictwa wy szego. W zwi¹zku z tym bêdziemy prowadziæ wspó³pracê miêdzyrz¹dow¹ wraz z pozarz¹dowymi organizacjami europejskimi maj¹cymi wp³yw na system szkolnictwa wy szego. Jeszcze raz wyra amy nadziejê, e uniwersytety odpowiedz¹ niezw³ocznie i pozytywnie na nasz¹ inicjatywê i wnios¹ znacz¹cy wk³ad w powodzenie naszego wysi³ku. Przekonani, e utworzenie europejskiego obszaru szkolnictwa wy szego wymaga sta³ego wsparcia, nadzoru i adaptacji do ci¹gle ewoluuj¹cych potrzeb, zdecydowaliœmy spotkaæ siê ponownie za dwa lata, w celu dokonania oceny postêpu oraz okreœlenia dalszych etapów dzia³ania. Podpisy Ministrów 30 pañstw 4 Pismo Politechniki Koszaliñskiej Nr 5/2002

5 1. Suplement do dyplomu Projekt wprowadzenia dodatkowego dokumentu otrzymywanego ³¹cznie z dyplomem ukoñczenia studiów wy szych, którego wzór zosta³ wypracowany przez ekspertów Komisji Europejskiej, Rady Europy i ONZ, zyska³ aprobatê polskich uczelni. W projekcie pilota owym, prowadzonym przez agendê Ministerstwa Edukacji Narodowej, bierze udzia³ 69 uczelni ró nych typów. Na potrzeby projektu zosta³ opracowany formularz suplementu w polskiej i angielskie wersji jêzykowej. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu wysoko oceni- ³o wyniki projektu pilota owego i uznaj¹c koniecznoœæ wprowadzenia, obok dyplomu, dodatkowego dokumentu dostarczaj¹cego pe³nych informacji o rodzaju odbytych studiów, a tak e nabytych kwalifikacji akademickich i zawodowych zdecydowa³o o wprowadzeniu tego dokumentu do wszystkich uczelni. Opracowany zosta³ projekt aktu prawnego, który obecnie poddawany jest obowi¹zuj¹cej procedurze legislacyjnej. Zak³adamy, i wspomniany akt prawny wejdzie w ycie w rozpoczynaj¹cym siê roku akademickim. Obligatoryjny obowi¹zek wydawania dyplomu, ³¹cznie z suplementem przewidujemy od roku akademickiego 2004/2005. Do tego czasu uczelnie bêd¹ mog³y wydawaæ suplement na yczenie absolwenta. 2. Systemy kredytowe Nie istnieje krajowy system transferów i akumulacji kredytów. Poszczególne uczelnie przyst¹pi³y do wypracowania systemu kredytów, w oparciu o system ECTS, dla ró nych kierunków studiów. Odbywa³o to siê w ramach projektów Tempus/Phare, a obecnie w ramach programu Socrates/Erasmus. W roku akademickim 1998/99 bra³o w nich udzia³ 13 polskich uczelni, które wprowadza³y system ECTS ³¹cznie na 217 kierunkach studiów. Wykorzystuj¹c doœwiadczenia wspomnianych 13 uczelni inne uczelnie sukcesywnie wprowadzaj¹ system kredytowy. W roku 2000/2001 wsparcie finansowe w ramach projektów Erasmus na wprowadzanie ECTS otrzymywa³y 52 uczelnie, w tym 13 uczelni niepañstwowych. Ogólnie w ostatnich latach 120 uczelni otrzyma³o wsparcie finansowe na wprowadzenie systemu ECTS (w tym 17 uczelni niepañstwowych). Obecnie wdra anie systemu ECTS jest najpopularniejszym (po wyjazdach studentów i kadry dydaktycznej) dzia³aniem pojmowanym w ramach kontraktów miêdzyuczelnianych Programu Soctares/Erasmus. W roku 2001/ uczelnie bêd¹ nadal otrzymywa³y grant na wdra anie tego systemu. 3. Mobilnoœæ studentów i kadry naukowej Polskie uczelnie aktywnie uczestnicz¹ w realizacji komponentu ERASMUS w Programie SOCRATES ( adresowanego do potencjalnej grupy odbiorców, jakimi s¹ uczelnie pañstwowe (oko³o 100) oraz 136 uczelni niepañstwowych. W roku akademickim 1998/99 46 uczelni zawar³o kontrakty z uczelniami partnerskimi i w wymianie uczestniczy³o ok. 700 nauczycieli akademickich oraz ok studentów. W nastêpnym roku akademickim kontrakt zawar³o ju 74 uczelni i do wymiany zg³oszono ok nauczycieli i studentów. W roku akademickim 2000/2001 liczba kontraktów wzros³a do 100 a liczba studentów odbywaj¹cych czêœciowe studia zagraniczne wynios³a ju Jakoœæ kszta³cenia Zapewnienie odpowiedniej jakoœci kszta³cenia to najpowa - niejsze zadanie, jakie stanê³o przed œrodowiskiem akademickim oraz Ministerstwem Edukacji Narodowej i Sportu ju na WSPO PRACA ZAGRANICZNA Wdra anie postanowieñ Deklaracji Boloñskiej w polskim szkolnictwie wy szym pocz¹tku przemian ustrojowych i spo³ecznych. Pañstwowe uczelnie uwolnione z odgórnie, na szczeblu rz¹dowym, ustalanych limitów naboru na studia wprowadzi³y politykê szeroko otwartych drzwi i same zaczê³y decydowaæ o liczbie przyjêtych studentów. Od 1992 r. rozpocz¹³ siê proces dynamicznego rozwoju sektora uczelni niepañstwowych. W rezultacie zmian zapocz¹tkowanych z pocz¹tkiem lat dziewiêædziesi¹tych wspó³czynnik skolaryzacji wzrós³ z 12% do 40,8%. Te uwarunkowania zdecydowa³y o koniecznoœci wprowadzenia wewnêtrznych systemów zapewnienia jakoœci kszta³cenia oraz budowania œrodowiskowych (w ramach typów uczelni) systemów akredytacji. Dzia³ania uczelni mia³y charakter dobrowolny i nie rodzi³y sankcji prawnych. Zgodnie z ustaw¹ o szkolnictwie wy szym z 1990 r. pewne funkcje zwi¹zane z ocen¹ jakoœci kszta³cenia wykonywa³a Rada G³ówna Szkolnictwa Wy szego, niezale ny, pochodz¹cy z wyborów organ akademicki. Do kompetencji Rady G³ównej nale a³o, miêdzy innymi, okreœlanie wymagañ kadrowych niezbêdnych dla prowadzenia przez uczelniê danego kierunku studiów, ustalanie wykazu kierunków studiów, ustalanie minimalnych wymagañ programowych oraz ustalanie warunków, które musi spe³niæ uczelnia, aby wydawaæ dyplomy ukoñczenia studiów wy szych. Ponadto Rada G³ówna opiniowa³a wnioski o utworzenie nowych uczelni, a w odniesieniu do uczelni niepañstwowych opiniowa³a wnioski o uruchomienie kierunku studiów oraz o podniesienie poziomu kszta³cenia z zawodowego na magisterski. Niezale nie od wymienionych dzia³añ Rada G³ówna przeprowadzi³a pilota owe oceny poziomu kszta³cenia na kilku wybranych kierunkach studiów. W odniesieniu do wy szych szkó³ zawodowych dzia³aj¹cych na podstawie ustawy z 1997 r. o wy szych szko³ach zawodowych, zadania zwi¹zane z ocen¹ jakoœci kszta³cenia i akredytacj¹ spe³nia³a Komisja Akredytacyjna Wy szego Szkolnictwa Zawodowego, która obok funkcji zwi¹zanych z ustalaniem warunków, jakim powinna odpowiadaæ uczelnia zawodowa aby tworzyæ i prowadziæ kierunek i (lub) specjalnoœæ zawodow¹, okreœlenia wymagañ kadrowych oraz oceny programów nauczania przedstawianych przez uczelnie dokonuje okresowych ocen jakoœci kszta³cenia. Proces oceny uczelni sk³ada siê z etapu samooceny, wizytacji zespo³u ekspertów oraz raportu koñcowego. Obowi¹zuj¹ce dotychczas ustawy o szkolnictwie wy szym oraz o wy szych szko³ach zawodowych zosta³y znowelizowane przez Sejm RP w lipcu 2001 r. Zgodnie z nowelizacj¹ z dniem 1 stycznia 2002 r. rozpoczê³a dzia³alnoœæ Pañstwowa Komisja Akredytacyjna, obejmuj¹ca swym dzia³aniem ca³e wy sze szkolnictwo cywilne, zarówno pañstwowe, jak i niepañstwowe, w tym równie wy sze szko³y zawodowe. Komisja sk³ada siê z cz³onków powo³anych przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu spoœród kandydatów zg³oszonych przez Radê G³ówn¹ Szkolnictwa Wy szego oraz senaty uczelni. Kandydatów do Komisji zg³aszaæ mog¹ równie stowarzyszenia naukowe, zawodowe, twórcze oraz organizacje pracodawców. Opinie Pañstwowej Komisji Akredytacyjnej s¹ podstaw¹ dla decyzji Ministra w sprawie przyznania uprawnieñ do prowadzenia studiów wy szych, ich zawieszania lub cofania. Do zadañ Komisji nale y równie opiniowanie wniosków o utworzenie nowych uczelni oraz utworzenie przez uczelniê filii lub wydzia³u zamiejscowego. MENiS Nr 5/2002 Pismo Politechniki Koszaliñskiej 5

6 WSPO PRACA ZAGRANICZNA Eurograd Politechnika Koszaliñska znajduje siê w grupie oœmiu europejskich uczelni, które zawi¹za³y konsorcjum edukacyjne European Graduate Studies Group (EGSG) Przedstawiciele grupy EGSG spotkali siê w dniach paÿdziernika w Politechnice Koszaliñskiej. Goœcie przybyli z Palma w Hiszpanii, Kassel w Niemczech, Vasterls w Szwecji, Loughborough w Wielkiej Brytanii. W spotkaniu wzi¹³ udzia³ Rektor Politechniki Koszaliñskiej prof. Krzysztof Wawryn, który zaprezentowa³ goœciom Politechnikê Koszaliñsk¹. Organizatorem i uczestnikiem spotkania by³ Prorektor ds. Nauki prof. Tomasz Krzy yñski. Przyby³ym na spotkanie goœciom zaprezentowano uczelniê, jej niektóre pracownie i laboratoria przy ulicy Rac³awickiej, Œniadeckich i Kwiatkowskiego. Cz³onkami grupy EGSG, poza Politechnik¹ Koszaliñsk¹, s¹ jeszcze nastêpuj¹ce uczelnie: Prifysgol Cymru Bangor, Wales, UK; Eötvös Loraánd Tudományegyetem, Budapest, Hungary; Uniwersität Kassel, Germany; Loughborough University, England, UK; Oulun Yliopisto, Oulu, Finland; Universitat de les Illes Balears, Palma de Mallorca, Spain; Mälardalen Högskola, Västerµs, Schweden. Sekretariat konsorcjum znajduje siê na Uniwersytecie w Kassel. Wspó³twórc¹ konsorcjum EGSG i inicjatorem udzia³u w nim Politechniki Koszaliñskiej jest jej Rektor prof. Krzysztof Wawryn, który utrzymuje bogate kontakty z uczelniami zagranicznymi, a zw³aszcza europejskimi. Prof. K. Wawryn bra³ udzia³ w spotkaniu inicjuj¹cym grupê EGSG w Kassel, a nastêpnie uczestniczy³ w podpisaniu umowy przez rektorów uczelni cz³onków EGSG, na uniwersytecie w Palmie w Hiszpanii. Podpisanie umowy mia³o bardzo uroczysty charakter, podkreœlone zosta- ³o znaczenie i ranga tego wydarzenia przez jego bogat¹ oprawê i obecnoœæ wielu goœci, a zakoñczy³o siê ono konferencj¹ prasow¹ z udzia³em telewizji, radia i prasy. Obecnie Politechnikê Koszaliñsk¹ w ramach EGSG reprezentuje prorektor prof. Tomasz Krzy yñski, który bra³ udzia³ w pracach konsorcjum w Palmie oraz Budapeszcie. W pracach przygotowawczych w Kassel uczestniczy³ tak e prof. Witold Precht. Studia proponowane przez konsorcjum tych europejskich uczelni nosz¹ nazwê EUROGRAD. Bêd¹ to stawiaj¹ce wysokie wymagania studia magisterskie dla ambitnych studentów i m³odych naukowców z Europy i ca³ego œwiata. Dziêki EU- ROGRAD bêd¹ oni mogli rozwijaæ swoje kwalifikacje zawodowe i naukowe, odkrywaæ bogactwo intelektualne i kulturowe oraz zró nicowanie geograficzne Europy. W programie oferuje siê szeroki zakres kursów, studiów magisterskich i doktoranckich. S¹ one zorganizowane w bloki tematyczne, które mo na studiowaæ na jednym lub kilku uniwersytetach, nale ¹cych do EGSG. Obecnie EUROGRAD oferuje studia w nastêpuj¹cych dziedzinach: Miêdzynarodowe i europejskie studia etniczne, In ynieria ochrony œrodowiska, Technologie innowacyjne, Media i komunikowanie, Finanse, bankowoœæ i handel. 6 Pismo Politechniki Koszaliñskiej Nr 5/2002

7 WSPO PRACA ZAGRANICZNA EUROGRAD zrzesza 8 uczelni, znajduj¹cych siê na szerokiej przestrzeni geograficznej Europy, od Hiszpanii na po³udniowym zachodzie do Szwecji i Finlandii na pó³nocnym wschodzie, i od Walii na pó³nocnym zachodzie do Wêgier na po³udniowym wschodzie. S¹ to œredniej wielkoœci, bardzo dynamiczne i innowacyjne uczelnie, które s¹ zaanga owane w miêdzynarodow¹ i europejsk¹ wspó³pracê, zainteresowane wysokiej jakoœci standardem nauki. Skonsolidowane w EGSG uczelnie, wspólnie oferuj¹ i rozwijaj¹ swoje najbardziej atrakcyjne i wysokiej jakoœci studia magisterskie oraz pracuj¹ wspólnie z zamiarem rozwoju swoich programów w ramach EUROGRAD. Podstawa sukcesu grupy EGSG le y w po³¹czeniu siê w zakresie umiejêtnoœci przekazu wiedzy i zarz¹dzania studiami. Mieœci siê w tym pojêciu wspólne og³aszanie siê i marketing oraz kooperacja w zakresie projektowania programów i ich rozwoju, tworzenia systemu transferu punktów kredytowych pomiêdzy uczestnicz¹cymi instytucjami i studentami. Konsorcjum EGSG szybko rozwija ofertê studiów EUROGRAD, uwzglêdniaj¹c zainteresowania studentów i mo liwoœci kadrowe uczelni. Studenci bêd¹ mieli mo liwoœæ wyboru najbardziej interesuj¹cych ich elementów programu studiów, oferowanych na ró nych uniwersytetach. Studiowanie w ró nych miejscach w Europie umo liwi studentom wejœcie w kontakt z bogatym dziedzictwem kulturowym kontynentu i dope³ni ich wszechstronny rozwój intelektualny i kulturowy. Konsorcjum umo liwi uczelniom cz³onkowskim zbudowanie wyj¹tkowego doœwiadczenia akademickiego, w rozmaitych, ale komplementarnych dziedzinach. Powy sze argumenty s¹ bardzo istotnym czynnikiem, który stanowi o atrakcyjnoœci naukowej oferty grupy uczelni. Oprac. A. Markiewicz Nr 5/2002 Pismo Politechniki Koszaliñskiej 7

8 Z YCIA UCZELNI Nowe habilitacje na wydziale mechanicznym Prze³om listopada i grudnia by³ okresem wytê onej pracy dla cz³onków Rady Wydzia³u Mechanicznego, poniewa finalizowa³y siê 3 postêpowania kwalifikacyjne: dwa dotycz¹ce nadania stopnia doktora habilitowanego i jedno doktora w zakresie nauk technicznych. Doc. dr in. Marian Czapp przedstawia rozprawê habilitacyjn¹ 26 listopada 2002 r. o godz odby³o siê kolokwium habilitacyjne doc. dr in. Mariana Czappa, który przedstawia³ rozprawê habilitacyjn¹ pt.: Przemiany fazowe w wê ownicowych ch³odniczych wymiennikach ciep³a. Podstawowym celem opracowania monograficznego by³a eksperymentalnoteoretyczna analiza zjawisk zachodz¹cych podczas skraplania i wrzenia czynników ch³odniczych w d³ugich rurach wê ownic wymienników ciep³a. Analiz¹ obj¹³ nie tylko dotychczasowy stan wiedzy o tych zjawiskach, ale równie jego rozszerzenie i uzupe³nienie w oparciu o badania w³asne dla nowych czynników ch³odniczych. Pozytywne recenzje tej monografii wydane przez œ.p. prof. dr ha. in. Zbigniewa Bilickiego z Instytutu Maszyn Przep³ywowych PAN w Gdañsku oraz prof. dr hab. in. W³adys³awa Nowaka z Politechniki Szczeciñskiej umo liwi³y jej opublikowanie. Rada Wydzia³u Mechanicznego PK na swym posiedzeniu 23 lipca 2002 r. podjê³a uchwa³ê w wszczêciu przewodu habilitacyjnego i powo³a³a recenzentów w osobach: prof. dr hab. Jaros³aw Mikielewicz z Politechniki Koszaliñskiej, prof. dr hab. in. W³adys³aw Nowak z Politechniki Szczeciñskiej oraz prof. dr hab. in. Leon Troniewski z Politechniki Gadañskiej. Recenzenci bardzo pozytywnie ocenili monografiê habilitacyjn¹ oraz dorobek naukowy, dydaktyczny i organizacyjny doc. dr in. M. Czappa. Mo na tu (i nale y) nadmieniæ, e jest to jedna z najbardziej zas³u onych osób dla Wydzia³u Mechanicznego. Prace organizacyjne w naszej Uczelni rozpocz¹³ bowiem doc. M. Czapp od wrzeœnia 1969 r. (czyli w rok po jej powstaniu), organizuj¹c laboratoria dydaktyczne Termodynamiki i Mechaniki P³ynów oraz zaplecza dydaktyczne wyk³adów i æwiczeñ z wymienionych przedmiotów. Przez ca³y czas pracy na Wydziale zajmowa³ siê skupianiem kadry naukowej i dydaktycznej z zakresu Termomechaniki i Ch³odnictwa. Organizowa³ tak e prace na Wydziale by³ Dziekanem ( ), Prodziekanem ( i ), Dyrektorem Instytutu Konstrukcji Eksploatacji Maszyn, wieloletnim kierownikiem Zak³adu Termodynamiki i Ch³odnictwa, a obecnie jest kierownikiem Katedry Techniki Cieplnej i Ch³odnictwa Po przedstawieniu przez kandydata rozprawy habilitacyjnej i dyskusji na ten temat odby³o siê tajne g³osowanie wœród samodzielnych pracowników naukowych Wydzia³u jego wynikiem by³o jednomyœlne przyjêcie rozprawy habilitacyjnej. Nastêpnie Rada wybra³a jeden z trzech zaproponowanych przez kandydata tematów wyk³adu habilitacyjnego, który brzmia³: Ekologiczne aspekty konwersji energii. Po jego wyg³oszeniu odby³o siê ponownie tajne g³osowanie tym razem dwukrotnie: jedno w sprawie przyjêcia wyk³adu, a drugie w sprawie nadania tytu³u, po których prowadz¹cy obrady Dziekan, prof. dr hab. in.. Wojciech Kacalak, móg³ podaæ kandydatowi informacjê Rada Wydzia³u Mechanicznego jednomyœlnie podjê³a uchwa³ê o nadaniu Panu stopnia doktora habilitowanego nauk technicznych w dyscyplinie: Budowa i Eksploatacja Maszyn. Zaznaczy³ jednoczeœnie e (zgodnie z pragmatyk¹ postêpowania w sprawie nadawania stopni naukowych) uchwa³a ta podlega zatwierdzeniu przez Centraln¹ Komisjê ds. Tytu³ów i Stopni Naukowych. Potem ju tylko yczenia i gratulacje. Nie by³ to jednak koniec pracy Rady Wydzia³u w tym dniu, bowiem ju oczekiwa³ na swe wyst¹pienie przed Rad¹ kandydat na nowego doktora. O godz Dziekan otworzy³ wiêc, tym razem dostêpne dla publicznoœci, posiedzenie Rady Wydzia³u Mechanicznego, dotycz¹ce obrony pracy doktorskiej, pt: Analiza zjawisk cieplnych i odkszta³ceñ w strefie obróbki w procesach szlifowania bezk³owego przelotowego, której autorem by³ mgr in. Jaros³aw Kustra absolwent studiów doktoranckich na Wydziale Budowy Maszyn i Zarz¹dzania Politechniki Poznañskiej. Promotorem pracy by³ pracownik naszego Wydzia³u prof. dr hab. in. Leon Kukie³ka. Recenzji pracy dokonali: prof. dr in. Tadeusz Karpiñski z Politechniki Koszaliñskiej i prof. dr h.c. in. Kazimierz Wieczorowski z Politechniki Poznañskiej. Po wyst¹pieniu doktoranta odby³a siê publiczna dyskusja nad rozpraw¹, w czasie której doktorant odpowiada³ na pytania i uwagi przedstawione w recenzjach i od osób zgromadzonych w sali. Nastêpnie odby³o siê tajne g³osowanie w 8 Pismo Politechniki Koszaliñskiej Nr 5/2002

9 Promotor pracy prof. dr hab. in. Leon Kukie³ka i mgr in. Jaros³aw Kustra Z YCIA UCZELNI sprawie przyjêcia rozprawy doktorskiej. W czasie dyskusji podkreœlano bardzo wysoki poziom naukowy przedstawianej pracy i zaproponowano jej wyró nienie. Rada jednomyœlnie g³osowa³a za przyjêciem rozprawy doktorskiej i przyjê³a wniosek o jej wyró nienie (w wyniku odpowiedniej procedury g³osowania). Dziekanowi Wydzia³u nie pozostawa³o wiêc nic innego jak poinformowaæ doktoranta o nadaniu mu stopnia doktora nauk technicznych w dyscyplinie: Budowa i Eksploatacja Maszyn, co uczyni³ z du ¹ satysfakcj¹ i do³¹czy³ do tego swoje gratulacje i yczenia szybkiego sfinalizowania kontynuowanych badañ i przedstawienia ich w postaci rozprawy habilitacyjnej. Tydzieñ póÿniej, tj.3 grudnia o godz Rada Wydzia³u zebra³a siê w tej samej sali by debatowaæ ponownie (!) w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego tym razem jednak dotyczy³o to doktora Czes³awa ukianowicza kierownika Zak³adu Metrologii i Jakoœci na Wydziale Mechanicznym PK. (myœlê, e Rada nie oponowa³a by bardzo, gdybym yczy³ jej co tydzieñ takich ponownych spotkañ). Dr in. Czes³aw ukianowicz (zatrudniony na Wydziale od 1973 r. pracownik Katedry In ynierii Produkcji i Wzornictwa ) opracowa³ i przedstawi³ w postaci monografii zagadnienie pt.: Podstawy pomiarów nierównoœci powierzchni metodami rozpraszania œwiat³a. Monografiê tê Rada Wydzia³u przyjê³a jako monografie habilitacyjn¹ po pozytywnych recenzjach wydawniczych: dr hab. in. Marka Dobosza z Politechniki Warszawskiej i prof. dr in. Mieczys³awa Felda z Politechniki Koszaliñskiej. Podstawowym celem autora monografii by³o przeanalizowanie i przedstawienie wyników badañ i analiz dotycz¹cych zjawiska rozpraszania œwiat³a przez powierzchnie nierówne, z punktu widzenia mo liwoœci jego wykorzystania do oceny i pomiarów nierównoœci powierzchni. Rada Wydzia³u w dniu 11czerwca 2000 r. dokona³a wszczêcia przewodu habilitacyjnego i wyznaczy³a recenzentów rozprawy w osobach: prof. dr hab. in. Janusz Mroczka z Politechniki Wroc³awskiej, prof. dr hab. in. Eugeniusz Ratajczyk z Politechniki Warszawskiej oraz prof. dr hab. in. Wojciech Kacalak z Politechniki Koszaliñskiej. Poniewa wszystkie recenzje by³y pozytywne, Rada dopuœci³a dr in. Cz. ukianowicza do kolokwium habilitacyjnego, wyznaczonego w³aœnie na dzieñ 3 grudnia 2002 r. W tym dniu kandydat do stopnia przedstawi³ wiêc tezy swojej pracy i ustosunkowa³ siê do pytañ kolokwialnych i innych uwag zwi¹zanych z prac¹. W tajnym g³osowaniu jednomyœlnie przyjêto rozprawê habilitacyjn¹, podkreœlaj¹c jej bardzo wysoki poziom merytoryczny i edytorski. Nastêpnie wytypowano na wyk³ad habilitacyjny temat: Komputerowa analiza danych reprezentuj¹cych obrazy optyczne. Wyk³ad ten by³ znakomicie przygotowany i zosta³ wys³uchany z bardzo du- ym zainteresowaniem. W czasie kolejnych g³osowañ podkreœlano osobowoœæ dr in. Czes³awa ukianowicza jako wyró niaj¹cego siê nauczyciela akademickiego i naukowca. Jednomyœlnie podjêto uchwa³ê o nadaniu Mu stopnia naukowego doktora habilitowanego i wyró nieniu monografii habilitacyjnej. Po zatwierdzeniu jej przez CK ds. T i SN (miejmy nadziejê, ze szybkie) dr in. zajmie nale ne mu niew¹tpliwie miejsce wœród samodzielnych pracowników naukowych Wydzia³u Mechanicznego, powiêkszaj¹c tym samym ich liczbê do po³owy wszystkich pracowników tej grupy pracuj¹cych na Uczelni. Gratulacje osobiste i od innych pracowników Wydzia³u! Bronis³aw S³owiñski Dr in. Czes³aw ukianowicz (z prawej) odbiera gratulacje od dziekana Wydzia³u Mechanicznego, prof. dr. hab. in. Wojciecha Kacalaka Nr 5/2002 Pismo Politechniki Koszaliñskiej 9

10 ROZMOWA NA TEMAT Kszta³cimy na dobrym poziomie Panie Dziekanie, ju przesz³o trzy miesi¹ce piastuje Pan swój urz¹d. Powróæmy jednak do pocz¹tku Pañskiej kariery naukowej. Kto przyczyni³ siê do tego, e rozpocz¹³ Pan Profesor pracê w Wy szej Szkole In ynierskiej w Koszalinie? Prof. Pa³kowski: Po ukoñczeniu studiów w Politechnice Gdañskiej w 1967 roku podj¹³em pracê zawodow¹ w Elbl¹skim Przedsiêbiorstwie Budowlanym, gdy stamt¹d pobiera³em stypendium fundowane. W tym czasie rozpoczê³a funkcjonowanie Wy sza Szko³a In ynierska w Koszalinie, gdzie prof. Filipkowski tworzy³ Zak³ad Mechaniki Budowli i zaproponowa³ mi wspó³pracê. W Koszalinie jestem od 1970 roku. Które ze swoich osi¹gniêæ naukowych i in ynierskich Pan Profesor ceni sobie najbardziej? Dwie moje prace, opublikowane w 1987 roku w czasopiœmie Stahlbau zosta³y bezpoœrednio wykorzystane w niemieckiej normie DIN 18800/2, dotycz¹cej statecznoœci konstrukcji stalowych, z podaniem nazwiska autora. Podobnego wyró - nienia dost¹pi³ jedynie prof. D¹browski z Politechniki Gdañskiej. Jestem równie autorem trzech podrêczników akademickich, z których jeden zosta³ opublikowany w miêdzynarodowym wydawnictwie Springer Verlag, a pozosta³e w WNT i PWN. Treœæ podrêczników obejmowa³a zagadnienia statyki konstrukcji ciêgnowych i statecznoœci konstrukcji stalowych. Co jest najwa niejszym zadaniem, które zamierza Pan Dziekan realizowaæ w bie ¹cej kadencji? Uwa am, e najistotniejsze s¹ dwa cele, a mianowicie: uzyskanie prawa doktoryzowania na kierunku In ynieria Œrodowiska oraz takie wzmocnienie kadrowe kierunku Geodezja i Kartografia, aby pod koniec bie ¹cej kadencji (2005 rok) mo na by³o rozpocz¹æ kszta³cenie na poziomie magisterskim. Któr¹ kategoriê dydaktyczn¹, przyznawan¹ przez Pañstwow¹ Komisjê Akredytacyjn¹ ma Wydzia³ Budownictwa i In ynierii Œrodowiska? Bardzo dobr¹, bo drug¹. Czy ona bêdzie d³ugo utrzymana? Chcia³bym, eby przez ca³¹ kadencjê. Kategoria dydaktyczna jest przyznawana co roku, na podstawie osi¹gniêæ naukowych uzyskanych w ostatnich czterech latach. W jaki sposób zamierza Pan Dziekan pozyskiwaæ dodatkowe œrodki finansowe dla Wydzia³u? Sprawa pozyskiwania dodatkowych (pozabud etowych) œrodków na rozwój uczelni jest niezwykle wa na, ale napotyka w Polsce na du e trudnoœci. W warunkach krajowych najwiêkszy udzia³ w dodatkowym finansowaniu szkó³ wy szych maj¹ chyba studenci studiów zaocznych, a za granic¹ najwiêksze dochody uczelni technicznych przynosi, jak wiadomo, wspó³praca z przemys³em (studia zaoczne w Europie nie istniej¹). W Polsce zak³ady przemys³owe s¹ obecnie bardziej zainteresowane szybkimi wdro eniami gotowych rozwi¹zañ ni poszukiwaniem niesprawdzonych w praktyce technologii i w zwi¹zku z tym niechêtnie nawi¹zuj¹ wspó³pracê z uczelniami. Kiedy rozpocznie siê budowa zespo- ³u laboratoriów wydzia³owych przy ul. Œniadeckich? Najszybciej w 2004 roku, po zakoñczeniu budowy gmachu Wydzia³u Elektroniki i Rektoratu. Warunkiem rozpoczêcia inwestycji bêdzie pozyskanie œrodków finansowych od Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu. To bêdzie obiekt trzykondygnacyjny, a bêd¹ siê w nim mieœciæ wszystkie laboratoria, które s¹ zwi¹zane z Wydzia³em Budownictwa i In ynierii Œrodowiska. Czy w³adze Wydzia³u myœl¹ o zorganizowaniu czytelni, gdzie m. in. studenci mogliby po ytecznie spêdzaæ czas, czekaj¹c na kolejne zajêcia? Uwa am, e czytelnia wydzia³owa jest konieczna! Potrzebna jest ona do prawid³owego funkcjonowania procesu naukowo-dydaktycznego na Wydziale. W³aœciwym miejscem mog³aby byæ wydzielona czêœæ du ego obecnie holu na parterze bloku B. W celu zmniejszenia kosztów tego przedsiêwziêcia mo na te uwzglêdniæ wariant utworzenia wspólnej czytelni dla WBiIŒ oraz nowo budowanego Wydzia³u Elektroniki. Czy Pan Profesor uwa a, e Wydzia³ odpowiednio przygotowuje studentów do ycia w jednocz¹cej siê Europie? Myœlê, e tak. Kszta³cimy na dobrym poziomie i tak jak zagraniczne uczelnie. Jak w³adze Wydzia³u dbaj¹ o wysoki poziom prac dyplomowych? Z Profesorem Szymonem Pa³kowskim, dziekanem Wydzia³u Budownictwa i In ynierii Œrodowiska, rozmawia³ Mariusz Meller Prof. dr hab. in. Szymon Pa³kowski urodzi³ siê w 1943 roku w Che³micy ko³o W³oc³awka. Studiowa³ na Wydziale Budownictwa L¹dowego Politechniki Gdañskiej. Stopieñ naukowy doktora uzyska³ na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Szczeciñskiej (1976 rok), a doktora habilitowanego na Politechnice Gdañskiej (1981 rok). Tytu³ naukowy profesora otrzyma³ w 1992 roku. W latach pe³ni³ funkcjê prorektora ds. nauki w WSIn. w Koszalinie. Prof. Pa³kowski jest uznanym autorytetem w dziedzinie statyki konstrukcji ciêgnowych oraz statecznoœci konstrukcji stalowych. Dbamy o wysoki poziom prac dyplomowych poprzez sprawowanie indywidualnej opieki nad dyplomantami. Na Wydziale na jednego promotora przypada zaledwie kilku dyplomantów. Ponadto, corocznie Zarz¹d Oddzia³u PZITB w Koszalinie wspólnie z WBiIŒ organizuj¹ konkurs na wyró niaj¹ce siê prace dyplomowe, przygotowane w danym roku akademickim. Zadaniem konkursu jest m.in. promocja najlepszych absolwentów Wydzia³u. W poprzednim numerze Na temat Uczelniany Koordynator programu Erasmus-Socrates prof. T. Hryniewicz stwierdzi³, e tylko jeden student z WBiIŒ wyjecha³ na studia za granicê w ramach tego programu i mia³ on potem du e trudnoœci z zaliczeniem tutaj roku studiów, odbytego w Hiszpanii. Czy zamierza Pan Dziekan to zmieniæ? Jestem jak najbardziej za zwiêkszeniem uczestnictwa studentów w tego typu 10 Pismo Politechniki Koszaliñskiej Nr 5/2002

11 ROZMOWA NA TEMAT programach, a informacjê na ten temat przewidujê na najbli - szej Radzie Wydzia³u. S¹dzê, e wyjazdów bêdzie wiêcej. Trzeba jednak dbaæ o to, by programy studiów na obu uczelniach by³y podobne. Czy Wydzia³ uruchomi kiedykolwiek SUM (Studia Uzupe³niaj¹ce Magisterskie)? Co ze studiami podyplomowymi? Wydzia³ jest chêtny, mamy opracowane programy nauczania, ale niestety, mamy ma³o kandydatów. Aby uruchomiæ SUM lub studia podyplomowe potrzeba przynajmniej kilkunastu kandydatów. W obecnym roku akademickim zamierzamy jednak uruchomiæ SUM na kierunku In ynieria Œrodowiska (dwie grupy). Czy zamierza Pan Dziekan ubiegaæ siê o utworzenie Architektury w Koszalinie? A mo e jakiœ inny kierunek? Na razie nie. G³ównie ze wzglêdu na trudnoœci z pozyskaniem kadry. Aby uruchomiæ nowy kierunek trzeba zebraæ grupê oœmiu profesorów i doktorów habilitowanych, pracuj¹cych na pierwszym etacie w Koszalinie. W tej chwili, jak ju wspomnia³em, koncentrujê siê na zapewnieniu odpowiedniej kadry na kierunku Geodezja i Kartografia. Czym Wydzia³ Budownictwa i In ynierii Œrodowiska wyró nia siê spoœród innych, podobnych w kraju? Je eli chodzi o dzia³alnoœæ dydaktyczn¹ i badawcz¹, to jest ona prowadzona podobnie, jak w innych oœrodkach. Natomiast, je eli chodzi o bazê lokalow¹, to wyró niamy siê znacznie. W ostatnich latach bardzo ma³a liczba uczelni w kraju odda³a do u ytku nowe obiekty. Jak W³adze zamierzaj¹ obchodziæ jubileusz 35-lecia istnienia Wydzia³u? Jubileusz 35-lecia istnienia Uczelni i Wydzia³u bêdzie dobr¹ okazj¹ do naukowej promocji Wydzia³u. W tym celu zarezerwowaliœmy numer znanego periodyka krajowego In- ynierii i Budownictwa, gdzie przedstawimy osi¹gniêcia pracowników Wydzia³u. Skoro Pan Profesor wspomnia³ o In ynierii i Budownictwie, to w tym miejscu chcia³bym poinformowaæ Czytelników, e Kolegium Redakcyjne tego czasopisma przyzna³o Panu nagrodê za wyró niaj¹c¹ siê wspó³pracê z redakcj¹ w 2001 roku ( za treœæ i formê przygotowania materia³ów ). Gratulujê. Jak Pan Dziekan uwa a, dlaczego poprzedni dziekan (prof. Pi¹tek) zachêca³ swojego nastêpcê, aby utrzymywa³ jednoœæ i zwartoœæ Wydzia³u. Czy s¹ jakieœ oznaki rozpadu? Jestem za tym, eby Wydzia³ stanowi³ jednoœæ i nie widzê adnych oznak rozpadu. Nie wykluczam jednak w przysz³oœci podzia³u na dwa odrêbne wydzia³y w przypadku odpowiedniego rozwoju kadry. Dot¹d jeszcze WBiIŒ nie opracowa³ europejskiego systemu kredytów (ECTS). Kiedy to nast¹pi? W tym roku akademickim. Musimy to zrobiæ jak najszybciej. Na temat przypomina felietony prof. Rzymkowskiego. Jak Pan Dziekan wspomina Profesora? Bardzo dobrze. To by³ cz³owiek o wybitnych walorach osobistych, a jednoczeœnie by³ osob¹ o wielkim poczuciu humoru. Czy by³y jakieœ pora ki w Pana yciu? Na pewno by³y, ale szczegó³ów nie pamiêtam. Przecie ycie nie sk³ada siê z samych sukcesów. Gdzie siê Pan tak dobrze nauczy³ jêzyka niemieckiego? Naukê niemieckiego rozpocz¹³em dopiero w liceum. Jêzykiem tym pos³ugiwa³em siê nastêpnie w czasie wielu zagranicznych sta y naukowych, g³ównie w RFN i Holandii. Stopieñ opanowania przeze mnie jêzyka (w mowie i piœmie) ja sam okreœli³bym jako przeciêtny. Jak Pan spêdza wolny czas? Czy ma Pan jakieœ hobby? Bardzo lubiê pracê w przydomowym ogródku. Czasami, gdy pogoda dopisuje, je d ê na rowerze. Panie Dziekanie, serdecznie dziêkujê za rozmowê i yczê wielu sukcesów na zajmowanym stanowisku. Poniewa wchodzimy w czas œwi¹teczny, yczê wszystkim Pracownikom i Studentom Wydzia³u zdrowych i spokojnych Œwi¹t Bo ego Narodzenia oraz szczêœliwego Nowego Roku. Z prof. dr. hab. in. Szymonem Pa³kowskim rozmawia³ dr in. Mariusz Meller Gmach Wydzia³u Budownictwa i In ynierii Œrodowiska Nr 5/2002 Pismo Politechniki Koszaliñskiej 11

12 NAUKA I PRAKTYKA Podsumowano uczestnictwo w 5.PR Udzia³ Polski w przekszta³caniu gospodarki europejskiej wzroœnie z chwil¹ przyjêcia do Unii Europejskiej, ale ju od 1999 r., przez udzia³ w 5.PR, nauka polska zaznaczy³a tam swój potencja³ badawczy i innowacyjny. Nauka polska jest ju pe³noprawnym cz³onkiem Wspólnoty. Polscy naukowcy wykazali du ¹ aktywnoœæ w ostatnim okresie udzia³u w 5.PR i zdobyli wiele doœwiadczeñ, realizuj¹ szereg miêdzynarodowych projektów, weszli do grona ekspertów i stworzyli sieæ Centrów Doskona³oœci. Szacuje siê, e odzyskaliœmy nasz¹ sk³adkê w wysokoœci 80%, co jest wynikiem bardzo dobrym, typowym dla poziomu odzysku du ych krajów UE. Dlaczego nie odzyskaliœmy 100% lub nawet wiêcej, jak Czesi i Wêgrzy? Jest kilka przyczyn, które podaje Jerzy Supel z Krajowego Punktu Kontaktowego: Po pierwsze: nasz start do 5.PR by³ s³abo przygotowany, zbyt póÿno zorganizowano akcjê informacyjn¹, st¹d nasz mniejszy udzia³ w pierwszych konkursach, tych o najwy szych bud etach. Nasze zespo³y uczy³y siê pisania wniosków projektowych po pierwszych niepowodzeniach. Po drugie: s¹ przyczyny obiektywne, np. nasze zespo³y s¹ tañsze od zespo³ów europejskich, œrednio dwukrotnie. Dwa razy wiêcej polskich zespo³ów musi uzyskaæ finansowanie dla tego samego efektu finansowego. Po trzecie: z funduszy 5.PR finansowane s¹ wspólnotowe przedsiêwziêcia, jak Joint Research Centers, na które przeznacza siê ok. 10% bud etu, a w dzia³aniu których mamy znikomy udzia³ (jak dotychczas). Granty Europejskie Statystyka udzia³u polskich zespo³ów w 5. PR Mamy jednak tak e niezaprzeczalne sukcesy, nawet w porównaniu z Czechami i Wêgrami. Niezwyk³a mobilizacja œrodowisk naukowych spowodowa³a, e w konkursach na do³¹czanie do biegn¹cych projektów i Centra Doskona³oœci, polskim zespo³om przypad³o ponad 60% bud etu. Szkoda tylko, e nabraliœmy rozpêdu dopiero pod koniec programu, ale mo e ta mobilizacja spowoduje, i pierwsze konkursy 6.PR przynios¹ wyniki du o lepsze ni na starcie 5.PR. Wa ne jest, e stworzy³a siê atmosfera sprzyjaj¹ca przewartoœciowywaniu jakoœci badañ w Polsce. Cech¹ nobilituj¹c¹ badaczy sta³o siê ich doœwiadczenie w udziale w programach unijnych. Polskie pieni¹dze powracaj¹ce z Unii Europejskiej u³atwiaj¹ restrukturyzacjê polskiej nauki. Zmiana œwiadomoœci uczonych, przede wszystkim koniecznoœæ znalezienia koñcowego u ytkownika wyników swoich badañ (jeden z podstawowych wymogów dobrego projektu) i przestawienie siê na potrzeby rynku nie da siê wyceniæ w prosty sposób. Polscy uczeni w 5. Programie Ramowym UE Ponad 5,6 tysi¹ca polskich zespo³ów naukowych oraz przedsiêbiorstw do 30 wrzeœnia br. zg³osi³a swój udzia³ w projektach 5. PR. Z tej liczby zespo³ów i firm uczestniczy lub bêdzie uczestniczyæ w projektach badawczych skierowanych do realizacji. Oczekiwane dofinansowanie z Komisji Europejskiej dla zakwalifikowanych zespo³ów ma wynieœæ ok. 150 milionow euro. Szczegó³owe informacje zawiera tabela. W projektach zg³oszonych Razem QoL IST GRO ENV ENE Inco-2 Innov IHP Liczba projektów ogó³em Liczba uczestników ogó³em Liczba projektów z udzia³em polskich zespo³ów Liczba projektów z polskim koordynatorem Liczba zespo³ów z Polski Wnioskowane dofinansowanie z UE dla polskich uczestników [MEUR] 637, , ,1 63,8 W projektach wybranych do finansowania Liczba projektów ogó³em Liczba uczestników ogó³em Liczba projektów z udzia³em polskich zespo³ów Liczba projektów z polskim koordynatorem Liczba zespo³ów z Polski wybranych do finansowania Oczekiwane dofinansowanie z UE polskich uczestników [ MEUR] ,1 27,2 23,4 37,9 21,2 12,7 9,1 3,2 15,4 12 Pismo Politechniki Koszaliñskiej Nr 5/2002

13 NAUKA I PRAKTYKA Potrzebne zmiany w sektorze nauki Raport KE o postêpach krajów kandyduj¹cych Komisja Europejska co roku przygotowuje raport na temat sytuacji w krajach kandyduj¹cych, ich celem jest wsparcie decyzji w Unii Europejskiej co do przyjêcia tych krajów do UE. W czêœci dotycz¹cej sektora badañ raport stwierdza, e kraje kandyduj¹ce s¹ gotowe do uczestnictwa w 6. Programie Ramowym na tej samej stopie co kraje cz³onkowskie. Odnoœnie Polski zauwa ono postêp w kierunku tworzenia polityki naukowo-badawczej. Wœród zaleceñ znalaz³o siê stwierdzenie, ze nasz kraj powinien siê skupiæ na wzmocnieniu powi¹zañ nauki, przedsiêbiorstw i MŒP oraz zbudowaniu podstaw finansowania innowacji. Raport dostêpny jest w Internecie pod adresem: report2002/#report2002 Przygotowania 6.PR Na Szczycie Unii Europejskiej, wiosn¹ tego roku, nakreœlony zosta³ ambitny cel przekszta³cenia gospodarki europejskiej w najbardziej dynamiczn¹ i konkurencyjn¹ na œwiecie. Znaczniejsz¹ rolê w tworzeniu nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy powinna odgrywaæ nauka i naukowcy. Dlatego nak³ady na badania naukowe maj¹ wzrosn¹æ w UE do 3% PKB w 2010 roku, podczas kiedy w Polsce wynosz¹ one 0,65%. Przyjêcie Polski do Unii Europejskiej oznacza, e rozwój techniczny i naukowy naszego kraju bêdzie zale a³ od polityki ca- ³ej Europy. 6.PR ma wspieraæ naukowe i technologiczne podstawy gospodarki Wspólnoty Europejskiej, tak aby j¹ umocniæ na rynku œwiatowym; ma wzmocniæ bazê naukow¹ i technologiczn¹ Europy i zintegrowaæ naukowców we wspó³pracy badawczo-wdro eniowej. Ambitnym celem politycznym jest stworzenie Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA European Research Area). Na pocz¹tku czerwca Parlament Europejski oraz Rada Europejska zaakceptowa³y podstawowe dokumenty 6. Programu Ramowego, okreœlaj¹ce jego priorytety oraz bud et. D³ugi zazwyczaj proces uzgodnieñ i poprawek zosta³ zakoñczony przed czasem i odt¹d mo na mówiæ o uchwaleniu 6.PR. Uruchomienie i realizacja 6.PR le y w kompetencjach organu wykonawczego, czyli Komisji Europejskiej. Gie³da idei Opublikowano bazê zg³oszeñ pomys³ów na projekty w 6.PR 7 czerwca zakoñczy³a siê akcja zg³aszania pomys³ów na projekty zintegrowane i sieci doskona³oœci w ramach konkursu Expression of Interest (EoI) pomys³ów projektowych, które œrodowiska naukowe planuj¹ zg³osiæ w pierwszych konkursach 6. Programu Ramowego UE. Jak podaj¹ ró ne Ÿród³a, do Komisji Europejskiej przes³ano oko³o zg³oszeñ. Zapewne, gdy przyjdzie do sk³adania konkretnych wniosków projektowych, liczba tych zg³oszeñ drastycznie siê zmniejszy. Zosta- ³y one ocenione przez ekspertów, oraz wziête pod uwagê w przygotowywaniu tematyki pierwszych konkursów. 25 wrzeœnia oficjalny serwis internetowy CORDIS uruchomi³ bazê danych zg³oszeñ Expression of Interest. Z opisów Eol mo na siê domyœliæ, e niektórzy zg³oszeniodawcy wcale nie planowali wziêcia na siebie ciê aru zbudowania konsorcjum i przygotowania wniosku, celem ich by³o zg³oszenie chêci uczestnictwa w projekcie przygotowanym przez innych. Niektórzy pomys³odawcy pewnie te po³¹cz¹ swoje si³y i wyst¹pi¹ ze wspólnym projektem. Dla wszystkich potencjalnych uczestników tych, którzy planuj¹ koordynacjê projektów, jak i do³¹czanie siê do powstaj¹cego konsorcjum, baza Eol jest podstawowym narzêdziem odszukania partnerów. Cieszy, e w bazie znalaz³o siê sporo zg³oszeñ z Polski. Wed³ug wyliczeñ Ma³gorzaty Œwiderskiej z KPK, polskie instytucje zg³osi³y 372 pomys³y na projekty zintegrowane i 144 sieci doskona³oœci. Przeszukiwanie bazy danych Eol udostêpniono w internecie pod adresem: Umowa stowarzyszeniowa z 6.PR 29 paÿdziernika na spotkaniu ministerialnym w Brukseli podpisane zosta³y umowy stowarzyszenia krajów kandyduj¹cych (w tym Polski) z 6. Programem Ramowym Badañ i Rozwoju UE. Umowy te reguluj¹ warunki uczestnictwa oraz wysokoœæ sk³adek wnoszonych przez kraje kandyduj¹ce do bud etu 6PR. Zapowiedzi pierwszych konkursów Poszczególne jednostki Komisji dopracowuj¹ kolejne wersje programów roboczych (Workprogramme) i konsultuj¹ je z ekspertami i z Krajowymi Punktami Kontaktowymi. Programy robocze s¹ kluczowymi dokumentami dla wszystkich, którzy zamierzaj¹ prowadziæ projekty w 6.PR. Dokument taki powstaje dla ka dego priorytetu tematycznego oraz ka dej innej akcji Nr 5/2002 Pismo Politechniki Koszaliñskiej 13

14 NAUKA I PRAKTYKA programu i zawiera szczegó³owy opis dzia³añ, które bêd¹ finansowane w ramach danej czêœci programu. Powinny siê tam te znajdowaæ informacje o podziale bud etu i kalendarz konkursów (nie wszystkie wersje je ju maj¹). Jako e Komisja nie zwyk³a oficjalnie publikowaæ niewi¹ ¹cych jeszcze dokumentów, wszystkich zainteresowanych odsy³a po nieoficjalne dokumenty do koordynatorów w Krajowym Punkcie Kontaktowym. Wiêkszoœæ z nich opublikowana jest te na stronach niemieckiej organizacji KOWI ( Nieoficjalne Ÿród³a podaj¹, e w³aœciwie wszystkie konkursy bêd¹ og³oszone w po³owie grudnia, a terminy sk³adania przypadn¹ na koniec marca. Mimo e mo na by³o spodziewaæ siê takiego scenariusza, nie jest to dobra wiadomoœæ dla tych, którzy jednoczeœnie chcieliby napisaæ kilka wniosków w tym samym czasie, np.: badawczy (specific targeted research project), CRAFT i o grant na przyjmowanie stypendystów. Konferencje inauguruj¹ce 6.PR W dniach listopada br. w Brukseli, Komisja Europejska zorganizowa³a konferencjê inauguruj¹c¹ 6. Program Ramowy, obejmuj¹cy lata Konferencja ta by³a g³ównym forum prezentacji celów i priorytetów oraz regu³ uczestnictwa w 6. Programie. W konferencji udzia³ wziê³o ok. 8 tys. uczestników. Poni ej przedstawiamy zdjêcia z tej konferencji. Dwa tygodnie póÿniej, w dniach listopada, odby³a siê krajowa edycja konferencji inauguracyjnej 6. PR UE. Organizatorem by³ Komitet Badañ Naukowych. Warszawska konferencja inauguruj¹ca 6. Program Ramowy UE sta³a siê najwa niejsz¹ imprez¹ poœwiêcon¹ 6.PR w krajach kandyduj¹cych, ustêpuj¹c rang¹ jedynie ogólnoeuropejskiej inauguracji w Brukseli. Konferencja poœwiêcona by³a promocji 6.PR, przedstawieniu zasad uczestnictwa oraz omówieniu, podczas sesji plenarnych, poszczególnych priorytetowych obszarów tematycznych. Honorowy Patronat nad konferencj¹ obj¹³ Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej, Aleksander Kwaœniewski. Na konferencjê w Polsce zaproszeni zostali wysocy urzêdnicy Komisji Europejskiej zarz¹dzaj¹cy 6.PR, wziêli w niej tak e udzia³ wysocy urzêdnicy pañstwowi z Polski, krajów cz³onkowskich i kandyduj¹cych. Konferencja ta adresowana zosta³a do szerokiego grona naukowców i ludzi ze œrodowiska biznesu. W programie konferencji znalaz³y siê: ogólne wyk³ady na temat 6.PR, sesje poœwiêcone poszczególnym dzia³aniom i tematom 6.PR oraz imprezy towarzysz¹ce: spotkanie ministerialne Europa Œrodkowo-Wschodnia w Europejskiej Przestrzeni Badawczej ; Konferencja IDEALIST; wystawa sukcesów polskich projektów w 5.PR; wystawa: Maria Curie-Sk³odowska; seminarium Stypendia Marii Curie: Jak usprawniæ system ; wizyty w warszawskich Centrach Doskona³oœci. Warszawska Konferencja, oczywiœcie oprócz oficjalnej w Brukseli, mia³a za cel rozpowszechnienie idei 6. Programu Ramowego w krajach Europy Œrodkowo-Wschodniej, a tak e w œrodowisku naukowym Wspólnoty Niepodleg³ych Pañstw. Jedn¹ z interesuj¹cych nowoœci programu jest otwarcie nowych instrumentów oraz stypendiów dla uczestników z tzw. krajów trzecich. Polskie œrodowisko powinno wykorzystaæ te mo liwoœci i dziêki unijnym funduszom odnowiæ kontakty z naszymi wschodnimi s¹siadami. W trakcie konferencji przedstawiono wszystkie aspekty, dzia³ania i priorytety interesuj¹ce dla naszego regionu oraz szczegó³y pierwszych konkursów przygotowywanych w Brukseli. Wœród zaproszonych goœci znaleÿli siê przedstawiciele Komisji Europejskiej pracuj¹cy nad zasadami 6.PR oraz eksperci z krajów cz³onkowskich UE. Przed konferencj¹ w Warszawie Regionalne Punkty Kontaktowe z Wroc³awia, Poznania, Szczecina i Krakowa zorganizowa³y cykl dni informacyjnych (18 22 listopada) o 6. Programie Ramowym. Ich celem by³o dostarczenie zainteresowanym naukowcom i przedsiêbiorcom aktualnych informacji o 6.PR oraz mo liwoœciach uczestnictwa. W seminariach udzia³ wziêli wyk³adowcy z Komisji Europejskiej, KPK, RPK oraz Punktu Kontaktowego z Holandii. Ostatnie spotkanie w dniu 22 listopada odby³o siê w Szczecinie. We wszystkich tych konferencjach, w Brukseli, Warszawie i Szczecinie, uczestniczyli pracownicy naszej uczelni. 6.PR g³ówne idee Jak informuje dr Andrzej Siemaszko dyrektor KPK 6.PR w programie ramowym uczestniczyæ mog¹ wszystkie instytucje maj¹ce osobowoœæ prawn¹ i organizacje miêdzynarodowe z krajów cz³onkowskich, stowarzyszonych, kandyduj¹cych oraz (pod okreœlonymi warunkami) pañstw trzecich. Z wnioskiem o dofinansowanie swoich dzia³añ mog¹ wystêpowaæ zespo³y z³o one z minimum trzech partnerów z ró nych krajów. Dofinansowanie Wspólnoty do podejmowanych przedsiêwziêæ (w zale noœci od ich rodzaju) bêdzie mia³o charakter grantu na integracje lub grantu do bud etu. Z konferencji w Brukseli. Druga z prawej mgr in. Urszula Marchlewicz z BPK Politechniki Koszaliñskiej Fotografowa³ Jerzy Supel 14 Pismo Politechniki Koszaliñskiej Nr 5/2002

15 Konsorcjum realizuj¹ce projekt uzyskuje znaczn¹ autonomiê, m.in. w: zarz¹dzaniu projektem; zarz¹dzaniu finansami, bud etem projektu; mo liwoœciach rozszerzenia zadañ lub ich modyfikacji w trakcie realizacji projektu; mo liwoœci zmiany lub przyjmowania nowych partnerów. Zwiêkszona autonomia poci¹ga za sob¹ zwiêkszon¹ odpowiedzialnoœæ konsorcjum za realizacjê przyjêtych zobowi¹zañ. W interesie partnerów bêdzie wiêc przygotowanie przemyœlanych umów wewnêtrznych miêdzy partnerami. Nadzór Komisji Europejskiej nad realizacj¹ projektu, w ogólnym zarysie, bêdzie polega³ na: wstêpnych precyzyjnych ustaleniach, monitorowaniu przebiegu prac i audycie koñcowym przeprowadzonym przez niezale nych ekspertów. 6. Program Ramowy Badañ i Rozwoju zbudowano wokó³ trzech g³ównych idei: zogniskowanie i integracja badañ naukowych, budowanie i strukturyzacja ERA, utrwalanie fundamentów ERA. Zogniskowanie i integracja badañ naukowych przejawia siê w opracowaniu siedmiu priorytetowych obszarów badawczych. S¹ to problemy, których rozwi¹zanie uznane zosta³o przez autorytety naukowe jako najwa niejsze dla Europy. S¹ to: nauki o yciu, genomika i biotechnologia dla zdrowia, technologie spo³eczeñstwa informacyjnego, nanotechnologie i nauki o materia³ach, materia³y funkcjonalne oparte na wiedzy i nowe procesy produkcyjne i urz¹dzenia, aeronautyka i przestrzeñ kosmiczna, jakoœæ i bezpieczeñstwo ywnoœci, zrównowa ony rozwój, zmiany globalne i ekosystemy (zrównowa one systemy energetyczne; harmonijny rozwój transportu powierzchniowego; zmiany globalne i ekosystemy), obywatele i sprawowanie w³adzy w spo³eczeñstwie opartym na wiedzy. Wymienione priorytety badawcze objête zostan¹ nastêpuj¹cymi wybranymi typami dzia³añ: wspieranie polityki i przewidywanie potrzeb naukowych i technologicznych, horyzontalna dzia³alnoœæ badawcza w³¹czaj¹ca ma³e i œrednie przedsiêbiorstwa, specjalne inicjatywy wspieraj¹ce miêdzynarodow¹ wspó³pracê z krajami rozwijaj¹cymi siê, œródziemnomorskimi (³¹cznie z zachodnimi Ba³kanami), Rosj¹ i Nowymi Niezale nymi Krajami (NIS). Uzupe³nieniem priorytetowych obszarów badawczych bêdzie realizacja wieloletniego programu ramowego Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej pod nazw¹ EUROATOM. Idea zogniskowania integracji badañ naukowych oznacza uwzglêdnienie dzia³alnoœci i rozwoju Wspólnotowego Centtrum Badawczego Joint Reseach Centre. Budowanie i strukturyzacja ERA realizowaæ siê bêdzie przez nastêpuj¹ce dzia³ania: badania i innowacje; zasoby ludzkie i mobilnoœæ; infrastruktury badawcze. Wizyta w Greifswaldzie i Warnemünde (cd. ze str. 16) NAUKA I PRAKTYKA Utrwalanie fundamentów ERA przewiduje promowanie dzia³añ podnosz¹cych poziom koordynacji wspó³pracy naukowej i wspieranie spójnego rozwoju polityki naukowej w Europie. Serwis informacyjny w Internecie W koñcu lata uruchomiono nowy, bardziej przejrzysty, serwis informacyjny o 6. Programie Ramowym pod has³em Are you ready for 6FP?. Mo na tam odnaleÿæ najnowsze wersje dokumentów 6PR oraz inne informacje. Nowy tygodnik UE Co jakiœ czas pojawiaj¹ siê nowe witryny i us³ugi internetowe, które maj¹ u³atwiæ dostêp do informacji o programach badawczych UE i dzia³aniach dla innowacji. 23 wrzeœnia uruchomiono elektroniczny tygodnik CORDIS Express dostêpny na stronach internetowych, jak i jako biuletyn rozsy³any owo. W za³o eniu ma byæ to tygodnik popularny, ³atwiejszy w odbiorze, ni znany CORDIS FOCUS. Sam biuletyn, jak te mo liwoœæ subskrypcji owej pod adresem: / Nowy serwis Krajowego Punktu Kontaktowego We wrzeœniu uruchomiony zosta³ nowy serwis Internetowy Krajowego Punktu Kontaktowego, poœwiêcony 6 Programowi Ramowemu Badañ i Rozwoju UE. W okresie przejœciowym miêdzy programami utrzymywane s¹ dwa serwisy stary zwi¹zany jeszcze z 5.PR i nowy dostosowany do nowego programu. Jak w poprzednim serwisie s¹ dzia³y ogólne (jak imprezy, biuletyny czy poszukiwanie partnerów) oraz tematyczne zwi¹zane z poszczególnymi czêœciami 6.PR, prowadzone przez koordynatorów z KPK. Struktura czêœci tematycznych podporz¹dkowana jest zaleceniom Komisji dla organizacji krajowych punktów kontaktowych dzia³aj¹cych w dziedzinach priorytetów tematycznych: P1 (BIO) Genomika i biotechnologia dla zdrowia, P2 (IST) Technologie spo³eczeñstwa informacyjnego, P3 (MAT) Nanotechnologie, nauka o materia³ach, P4 (AERO) Aeronautyka i przestrzeñ kosmiczna, P5 (FOOD) Jakoœæ i bezpieczeñstwo ywnoœci, P6a (ECO) Zmiany globalne, P6b (ENE) Energia, P7 (SOC) Obywatele i sprawowanie w³adzy w spo³eczeñstwie opartym na wiedzy. Prowadzone s¹ te dzia³y dotycz¹ce innych dzia³añ 6.PR: SME ma³e i œrednie przedsiêbiorstwa i innowacje, Stypendia, konferencje, sieci badawczo-szkoleniowe, Infrastruktura badawcza, Nauka i spo³eczeñstwo, INCO wspó³praca z krajami trzecimi, oraz innych programów i inicjatyw: EUROATOM, JRC Wspólnotowe centrum badawcze, oraz Centrum Informacji o stypendiach. Oprac. A. Markiewicz Wnioski, jakie nasuwaj¹ siê po wizycie w Greifswaldzie i Warnemünde: 1. Doœwiadczenia naszych partnerów s¹ bardzo przydatne dla rozwoju Parku N-T w Koszalinie, szczególnie w zakresie wspierania firm innowacyjnych zamierzaj¹cych rozpocz¹æ dzia³alnoœæ gospodarcz¹. 2. Wspó³praca z partnerami z Niemiec stwarza dodatkowe mo liwoœci wspólnego udzia³u w projektach badawczo-rozwojowych finansowanych przez UE. 3. Pojawia siê szansa konkretnej wspó³pracy w zakresie praktyk studenckich i sta y dla absolwentów Politechniki Koszaliñskiej, tworzenia bazy danych tematów prac dyplomowych w celu ich wspólnego wykorzystania dla potrzeb praktyki gospodarczej. 4. Wspó³praca partnerska jest równie szans¹ na wymianê doœwiadczeñ w celu dalszego rozwoju gospodarki opartej na wiedzy i nowoczesnych technologiach, nawi¹zywania kontaktów sprzyjaj¹cych bli szemu poznaniu siê, co jest istotne w kontekœcie naszej integracji z UE. W³adys³aw Husejko Nr 5/2002 Pismo Politechniki Koszaliñskiej 15

16 NAUKA I PRAKTYKA Wizyta w Greifswaldzie i Warnemünde Wizyta odby³a siê na zaproszenie p. Petry Ludwig dyrektora Technologiezentrum Warnemünde (TZW) i p. Mario Kokowskiego dyrektora Technologiezentrum Vorpommern Greifswald (TZV) jako efekt spotkania w Rostocku w dniu 25 czerwca 2002 roku podczas prezentacji Województwa Zachodniopomorskiego. W spotkaniu z ramienia Parku Naukowo- Technologicznego uczestniczyli: dr hab. in. prof. nadzw. P.K. Leon Kukie³ka dyrektor Parku oraz in. W³adys³aw Husejko z-ca dyrektora. Zgodnie z programem wizyta rozpoczê³a siê w Greifswaldzie w TZV Pan Mario Kokowsky przekaza³ informacje o dzia³alnoœci TZV, które powsta³o w 1991 roku i obecnie dysponuje obiektami wyposa onymi w nowoczesn¹ infrastrukturê o pow. 10 tys. m 2, z czego 2.5 tys. m 2 powierzchni zajmuj¹ laboratoria. W TZV prowadzi dzia³alnoœæ 40 przedsiêbiorstw, które w sumie zatrudniaj¹ 200 osób i zajmuj¹ 50% pow. TZV. W latach 90. przybywa³o znacznie wiêcej firm ni obecnie. W sumie od 1991 roku powsta³o w TZV ok. 140 firm, spoœród których funkcjonuje na rynku ok. 95%. Firmy w TZV otrzymuj¹ szerokie wsparcie w postaci wynajmu pomieszczeñ wyposa onych w niezbêdn¹ infrastrukturê, doradztwa, itp. TZV wspierany jest finansowo w postaci dotacji oraz œrodków UE przeznaczonych na rozwój bazy (obiekty, infrastruktura). W trakcie wizyty pokazano równie prowadz¹ce dzia- ³alnoœæ w TZV przedsiêbiorstwa. TZV sprzyja rozwojowi przedsiêbiorczoœci, tworzeniu i wdra aniu nowych technologii i rozwi¹zañ innowacyjnych do praktyki gospodarczej. Podczas spotkania w TZV omawiano równie mo liwoœci wspó³pracy z Parkiem N-T. Ustalono, e zorganizowane bêd¹ praktyki studenckie w TZV dla dwóch osób. Jedna bêdzie dotyczyæ dziedziny œrodowiska w zakresie gospodarki odpadami, druga zaœ bêdzie z dziedziny elektroniki. Od studentów wymagana jest znajomoœæ jêzyka niemieckiego. Ustalono ponadto, e szczegó³owy zakres wspó³pracy bêdzie okreœlony podczas wizyty w Koszalinie. Po zakoñczeniu rozmów o mo liwoœciach wspó³pracy pomiêdzy TZV i PN-T, odby³y siê spotkania w Instytucie Max- Planc, Zak³adzie Biotechologii Biotechnikum Greifswald oraz Instytucie Niskich Temperatur Fizyki Plazmowej. W Instytucie Maxa-Plancka przedstawiono prowadzone badania w zakresie wykorzystania plazmy dla pozyskania nowych Ÿróde³ energii. Instytut Maxa-Plancka prowadzi swoje badania w Garching (Bawaria), gdzie pracuje 900 osób oraz w Greifswaldzie (200 osób). W Biotechnikum funkcjonuje 25 firm zajmuj¹cych siê genetyk¹ i biotechnologiami, w których pracuje 140 osób. Firmy s¹ zak³adane g³ównie przez absolwentów Uniwersytetu. Produkty firm s¹ kupowane zarówno przez sektor publiczny, jak i prywatny. Podczas wizyty w Instytucie Niskich Temperatur Fizyki Plazmowej zapoznano siê unikatow¹ aparatur¹ badawcz¹, a podczas rozmów ustalono, e istnieje mo liwoœæ praktyk studenckich w Instytucie. W³adys³aw Husejko W dniach 7 i 8 paÿdziernika 2002 r. przebywa³a w Greifswaldzie i Warnemünde delegacja Parku Naukowo- Technologicznego Politechniki Koszaliñskiej. Celem wizyty by³o rozpoznanie mo liwoœci nawi¹zania wspó³pracy pomiêdzy Parkiem Naukowo-Technologicznym w Koszalinie i Technologiezentrum Vorpommern Greifswald oraz Technologiezentrum Warnemünde. Podsumowuj¹c wizytê w Grifswaldzie nale y stwierdziæ, e doœwiadczenia tam zdobyte w ci¹gu dziesiêciu lat funkcjonowania Technologie-Zentrum Vorpommern s¹ bardzo przydatne dla funkcjonowania i rozwoju Parku Naukowo-Technologicznego zarówno w zakresie tworzenia i transferu nowych technologii do praktyki gospodarczej, jak równie w zakresie tworzenia warunków dla powstawania firm w Parku, w tym poprzez organizowanie praktyk dla tych studentów, którzy s¹ zainteresowani prowadzeniem dzia³alnoœci gospodarczej w Parku. Ustalono ponadto, e nastêpne spotkanie odbêdzie siê w Koszalinie, na którym okreœlone konkretne mo liwoœci wspó³pracy. W dniu 8 paÿdziernika odby³o siê spotkanie w Technologiezentrm Warnemünde Prezentacji TZW dokona³a p. dyrektor Petra Ludwig oraz p. Kristin Papenfuss. TZW powsta³o w 1990 roku, w którym stworzono ponad 600 miejsc pracy. Obecnie funkcjonuje w TZW 46 firm. Œrednio w TZW firmy przebywaj¹ 5 6 lat. Nowo tworzone firmy s¹ pod opiek¹ sieci instytucji i firm wspieraj¹cych nowo powsta³e przedsiêbiorstwa. Ca³kowita powierzchnia TZW wynosi 10 tys. m 2, z czego 4 tys. m 2 zajmuj¹ przedsiêbiorstwa, które w pe³ni wykorzystuj¹ dostêpn¹ powierzchniê. Dzia³alnoœæ oraz sposób finansowania TZW jest podobne do TZV w Greifswaldzie. TZW prowadzi rzadko spotykan¹, a zarazem bardzo u yteczn¹ dzia³alnoœæ w postaci banku danych o tematach prac dyplomowych. Zasady funkcjonowania banku danych przedstawi³ p. Tom Freiheit. System jest tak zorganizowany, e tematy prac dyplomowych s¹ zg³aszane przez przedsiêbiorców i wynikaj¹ one z aktualnych i przysz³ych potrzeb gospodarki. Dostêp do bazy jest mo liwy poprzez stronê internetow¹ Tematy prac dyplomowych s¹ równie pomys³em na biznes wœród studentów, którzy po zakoñczeniu studiów wdra aj¹ jej efekty do praktyki gospodarczej, prowadz¹c w³asn¹ firmê. Tematy prac dyplomowych s¹ chêtnie zg³aszane przez przedsiêbiorców. Podczas wizyty w Warnemünde zaprezentowano równie znacz¹ce firmy funkcjonuj¹ce w TZW. Firma TERAKLIN prowadzi dzia³alnoœæ w zakresie technologii biomedycyny. Produkty firmy s¹ sprzedawane zarówno w Niemczech, jak i za granic¹. Firma równie prowadzi dzia- ³alnoœæ serwisow¹ swoich produktów. Druga zaprezentowana firma RATINAL zajmuje siê technologiami w zakresie ochrony œrodowiska. W trakcie rozmów pojawi³a siê mo liwoœæ praktyk studenckich dla tych studentów, którzy zamierzaj¹ w przysz³oœci rozpocz¹æ dzia³alnoœæ w Parku N-T. Doœwiadczenia tych firm mog¹ byæ przydatne dla firm powstaj¹cych w Parku N-T zarówno w zakresie kreowania pomys³u na biznes, ale równie organizacji firmy, zdobywania rynków zbytu oraz wzajemnej wspó³pracy i kooperacji. W podsumowaniu wizyty Warnemünde nale y podkreœliæ mo liwoœci skorzystania z doœwiadczeñ zdobytych przez ponad 11 lat dzia³alnoœci TZW, szczególnie w zakresie wspó³pracy nauka-gospodarka. Istotnego znaczenia nabiera równie mo liwoœæ praktyk studenckich skierowanych do potencjalnych przedsiêbiorców zamierzaj¹cych rozpocz¹æ dzia³alnoœæ w Parku. ci¹g dalszy na str Pismo Politechniki Koszaliñskiej Nr 5/2002

17 NAUKA I PRAKTYKA Park szkoli przysz³ych przedsiêbiorców W dniu 26 listopada 2002 r. Park Naukowo-Technologiczny Politechniki Koszaliñskiej we wspó³pracy z Biurem Promocji Zawodowej Studentów i Absolwentów, zorganizowa³ drugie spotkanie informacyjne dla studentów, absolwentów i doktorantów nt. Jak utworzyæ w³asn¹ firmê w Parku Naukowo-Technologicznym. Odby³o siê ono w sali wyk³adowej Wydzia³u Budownictwa i In ynierii Œrodowiska przy ul. Œniadeckich. Pierwsze spotkanie z tego cyklu mia³o miejsce w czerwcu br. i pomimo sesji oraz zbli aj¹cych siê wakacji cieszy³o siê sporym zainteresowaniem m³odzie y akademickiej. Oni zainspirowali nas do zorganizowania nastêpnego spotkania, tym razem z udzia³em instytucji pañstwowych, które na swojej drodze spotyka ka dy, kto chce za³o yæ w³asn¹ firmê. Zaprosiliœmy zatem do udzia³u w spotkaniu przedstawicieli Urzêdu Miejskiego, Urzêdu Skarbowego, Zak³adu Ubezpieczeñ Spo- ³ecznych, a tak e Powiatowego Urzêdu Pracy. Spotkanie poprowadzi³ Pan W³adys³aw Husejko zastêpca dyrektora Parku Naukowo-Technologicznego. W swoim wyst¹pieniu, przedstawi³ Park N-T Politechniki Koszaliñskiej, jako jednostkê, której celem jest m.in. tworzenie warunków do powstawania i rozwoju przedsiêbiorstw zak³adanych przez absolwentów szkó³ wy szych. Podkreœli³ tak e wa n¹ rolê Parku N-T oraz Politechniki Koszaliñskiej jako poœredników w transferze wiedzy, myœli i nowoczesnych technologii do przemys³u. Nastêpnie g³os zabra³a Pani El bieta Habich dyrektor Wydzia³u Planowania Rozwoju Miasta Urzêdu Miejskiego. Przedstawi³a szczegó³owo procedurê rejestracji firmy oraz poinformowa³a o niezbêdnych dokumentach i kosztach, które nale y ponieœæ, chc¹c zarejestrowaæ dzia³alnoœæ gospodarcz¹. Z ramienia Urzêdu Skarbowego informacji udziela³y: Pani Janina Katafiasz na temat podatku VAT, Pani Daniela Hapun o sposobie naliczania podatku od osób fizycznych i Pani Helena Polek o sposobie naliczania podatku od osób prawnych. Zak³ad Ubezpieczeñ Spo³ecznych reprezentowa³a Pani Beata Kalkowska naczelnik Wydzia³u Obs³ugi Interesantów. W swoim wyst¹pieniu poinformowa³a m.in. o mo liwoœciach korzystania z ulg przez absolwentów przy op³acaniu sk³adki ZUS. Ostatni¹ prelegentk¹ spotkania by³a Pani Wanda Baranowska zastêpca kierownika Powiatowego Urzêdu Pracy, która omówi³a preferencyjne zasady dla absolwentów rozpoczynaj¹cych dzia³alnoœæ gospodarcz¹ oraz mo liwoœci zatrudniania absolwentów i organizowane przez PUP kursy i szkolenia. Zainteresowanie studentów tematyk¹ zak³adania firm jest bardzo du e, szczególnie wœród studentów i absolwentów Wydzia³u Mechanicznego oraz Wydzia³u Budownictwa i In ynierii Œrodowiska. Mamy nadziejê, e nastêpne spotkania bêd¹ cieszyæ siê wiêkszym zainteresowaniem studentów z pozosta³ych Wydzia³ów, a my ze swojej strony bêdziemy s³u yæ im wszelk¹ pomoc¹. Jesteœmy przekonani, e organizowane przez nas spotkania s¹ zasadne i potrzebne, na co wskazuje równie zainteresowanie mediów. Zarówno Telewizja kablowa MAX, jak i Telewizja Szczecin oddzia³ w Koszalinie, w swoich wiadomoœciach umieœci³y relacjê ze spotkania. Pozwala to na kreowanie pozytywnego wizerunku Parku N-T i Politechniki Koszaliñskiej nie tylko w Koszalinie, ale tak e w województwie. Przyszli przedsiêbiorcy s¹dzimy, e spe³niliœmy Wasze oczekiwania i czekamy na dalsze propozycje. Beata Krzy yñska, Park Naukowo-Technologiczny Absolwenci, dyplomanci i studenci, przyszli przedsiêbiorcy korzystajcie z oferty Wasz sukces jest naszym celem Wszystkim tym, którzy maj¹ ju pomys³ na biznes, ale nie posiadaj¹ niezbêdnej wiedzy w zakresie prowadzenia biznesu, nie maj¹ warunków lokalowych oraz œrodków finansowych na prowadzenie dzia³alnoœci Park Naukowo-Technologiczny oferuje daleko id¹c¹ pomoc w realizacji zamierzonego przedsiêwziêcia. Park tworzy warunki dla powstawania i rozwoju przedsiêbiorstw, zw³aszcza innowacyjnych. Oferuje pomoc w za³o eniu i prowadzeniu firmy w pierwszych latach dzia³alnoœci. Wspó³pracuje z instytucjami wspieraj¹cymi rozwój przedsiêbiorczoœci oraz œwiadcz¹cymi nowo powstaj¹cym firmom aktywne doradztwo w zakresie biznesu, zarz¹dzania, prawa, finansów, marketingu i ochrony w³asnoœci intelektualnej. Oferta Parku kierowana jest równie do przysz³ych przedsiêbiorców, którzy jeszcze nie maj¹ pomys³u na biznes. Studentom i dyplomantom oferujemy udzia³ w realizacji Programu ABSOLWENT, który obejmuje swym zakresem: Ø dobór tematów prac dyplomowych, których efektem koñcowym mo e byæ produkt rynkowy w postaci nowej technologii, nowego wyrobu lub nowoczesnej us³ugi, Ø wybór studentów zamierzaj¹cych utworzyæ w³asn¹ firmê w Parku wdra aj¹c efekty pracy dyplomowej do praktyki gospodarczej, Ø przygotowanie zainteresowanych studentów utworzeniem w³asnej firmy w zakresie niezbêdnej wiedzy do prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej. Jak skorzystaæ z oferty i rozpocz¹æ dzia³alnoœæ w Parku Naukowo-Technologicznym? n Zg³osiæ siê do Parku Naukowo-Technologicznego ul. Rac³awicka 15 17, blok C, p.107, tel n W zale noœci od stanu przygotowania, zainteresowany kandydat na przedsiêbiorcê mo e: przyst¹piæ do realizacji programu ABSOLWENT studenci ostatniego roku, którzy nie maj¹ jeszcze pomys³u na biznes, ale s¹ zainteresowani za³o eniem w³asnej firmy, rozpocz¹æ szkolenie przygotowuj¹ce kandydata do prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej dotyczy tych osób, które maj¹ ju pomys³ na biznes. n Z³o yæ wniosek wraz z uzasadnieniem realizacji zamierzonego przedsiêwziêcia w Parku n Po uzyskaniu zezwolenia na prowadzenie dzia³alnoœci w Parku, nale y: zg³osiæ do ewidencji dzia³alnoœci gospodarczej w Urzêdzie Miasta chêæ prowadzenia dzia³alnoœci, za³atwiæ inne niezbêdne formalnoœci zwi¹zane z prowadzon¹ dzia³alnoœci¹, podpisaæ umowê na najem pomieszczeñ w Parku. n Rozpocz¹æ dzia³alnoœæ gospodarcz¹. W³adys³aw Husejko zastêpca dyrektora PT Nr 5/2002 Pismo Politechniki Koszaliñskiej 17

18 NAUKA I PRAKTYKA Z Komitetu Badañ Naukowych 21 listopada 2002 r. Obradom przewodniczy³ prof. Micha³ Kleiber, minister nauki przewodnicz¹cy KBN. Przed przyjêciem porz¹dku obrad i protoko³u z poprzedniego posiedzenia minister Kleiber poinformowa³, e prof. Bogdan Ney zosta³ przewodnicz¹cym Wydzia³u VII Nauk o Ziemi i Nauk Górniczych Polskiej Akademii Nauk (funkcje obejmie 1 stycznie 2003). Minister Nauki oraz Cz³onkowie KBN z³o yli Panu Profesorowi serdeczne gratulacje. Cz³onkowie Komitetu otrzymali odpowiedÿ Komisji Senatu RP na wrzeœniow¹ uchwa³ê skierowan¹ do Sejmu i Senatu RP w sprawie rz¹dowego projektu bud etu na 2003 r. Przewodnicz¹cy Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, Marian enkiewicz oraz Przewodnicz¹cy Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, Jerzy Markowski zapewnili, e przes³ana uchwa³a zostanie wykorzystana w pracach Senatu nad ustaw¹ bud etow¹. Po przyjêciu porz¹dku obrad i protoko³u z poprzednich obrad Komitet podj¹³ uchwa³y o przyznaniu œrodków finansowych: q dla jednostek naukowych na finansowanie lub dofinansowanie: w latach inwestycji s³u ¹cych potrzebom badañ naukowych lub prac rozwojowych w kwocie z³, z tego w 2002 r z³, a w 2003 r z³. w 2002 r. inwestycji budowlanych s³u ¹cych potrzebom badañ naukowych lub prac rozwojowych w kwocie z³. inwestycji aparaturowych w latach w kwocie z³. q na dofinansowanie w latach badañ naukowych i prac rozwojowych bêd¹cych czêœci¹ 5.PR, MNS, EWWS, programu Leonardo da Vinci, COST, CERN, NATO w kwocie z³, z tego w: 2002 r z³, w 2003 r z³, w 2004 r z³, w 2005 r z³. q dla jednostek naukowych, które w ramach 5. PR zg³osi³y projekty ocenione przez Komisjê Europejsk¹ jako co najmniej dobre, lecz nie przyjêto ich do realizacji, na koszty kontynuacji wspó³pracy z partnerami zagranicznymi lub na koszty ponownego przygotowania wniosku do Komisji Europejskiej ³¹cznie z³ (po z³ dla jednostek wymienionych w za³¹czniku do uchwa³y) q dla jednostek naukowych wystêpuj¹cych w charakterze koordynatora projektu 5. PR w og³oszonym (20 wrzeœnia 2001 r.) przez Komisjê Europejsk¹ konkursie na wsparcie centrów doskona³oœci, dla instytucji naukowych krajów kandyduj¹cych do Unii Europejskiej, na refundacjê czêœci kosztów przygotowania wniosku ³¹cznie z³ (po z³ dla jednostek wymienionych w za³¹czniku do uchwa³y). q dla podmiotów dzia³aj¹cych na rzecz nauki, wystêpuj¹cych w charakterze koordynatora projektu 5. PR, na refundacjê czêœci kosztów przygotowania przyjêtego wniosku lub na koszty ponownego przygotowania wniosku nieprzyjêtego do realizacji przez Komisjê Europejsk¹ ³¹cznie z³ (po z³ dla podmiotów wymienionych w za³¹czniku do uchwa³y). q dla Przedsiêbiorstwa Realizacji Inwestycji proinvest Sp. z o. o. w odzi i Zamku Królewskiego na Wawelu na koszty kontynuacji wspó³pracy z partnerami zagranicznymi lub na koszty ponownego przygotowania wniosku do Komisji Europejskiej, dla projektów ocenionych jako co najmniej dobre lecz nie przyjête do realizacji po z³. q dla Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, pe³ni¹cej funkcjê krajowego punktu kontaktowego programu econtent równowartoœæ EURO, co stanowi czêœæ wk³adu do tego programu pokrywan¹ z bud etu KBN. Ca³kowity wk³ad do programu econtent wynosi w 2002 r EURO, z czego UERO pokryte zostanie z funduszu PHARE. W dalszej czêœci posiedzenia Komitet: q Podj¹³ decyzjê o odst¹pieniu od ustanowienia nastêpuj¹cych projektów celowych zamawianych: Opracowanie systemu ochrony zdrowia pracowników i funkcjonariuszy policji przed negatywnymi konsekwencjami stresu zawodowego, Opracowanie metodyki wykorzystania systemu monitoringu i os³ony kraju dla poprawy bezpieczeñstwa ruchu drogowego w Polsce. q Rozpatrzy³ sprawê zagospodarowania wolnych œrodków z tegorocznego bud etu nauki. Postanowiono, e Zespo³y KBN przedstawi¹ do 27 listopada propozycje co do sposobu rozdysponowania tych œrodków. q Kontynuowa³ dyskusjê nad projektem ustawy o finansowaniu nauki. q Przyj¹³ rozliczenia z wykonania projektów realizowanych w ramach 5. PR w 2001 r., oraz poj¹³ decyzjê o ich kontynuowaniu w 2002 r. q Zapozna³ siê z informacj¹ na temat: ogólnopolskiej sieci optycznej PIONIER w latach uczestnictwa Polski w 5. Programie Ramowym Unii Europejskiej (informacja poni ej) udzia³u polskich zespo³ów w projektach realizowanych w ramach Programu Ramowego Badañ i Szkolenia Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej EURATOM. W zwi¹zku z ma³¹ liczb¹ projektów zrealizowanych w tym programie, Komitet podj¹³ decyzjê o dalszym uczestnictwie w tym programie w formule project by project, a nie na zasadzie stowarzyszenia z tym programem. realizacji bud etu nauki w 2002 r. wg. stanu w dniu 8 listopada br. Anna Czerniszewska Biuro Prasy i Informacji KBN 18 Pismo Politechniki Koszaliñskiej Nr 5/2002

19 Centralna Komisja do Spraw Tytu³u Naukowego i Stopni Naukowych, pismem z dnia 30 wrzeœnia 2002 r., zatwierdzi³a uchwa³ê Rady Wydzia³u Chemicznego Politechniki Gdañskiej o nadaniu stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk chemicznych w zakresie chemii cia³a sta³ego dr. Waleremu Sienickiemu. Studia wy sze ukoñczy³ 1972 na Wydziale Matematyki Fizyki i Chemii, Uniwersytetu Gdañskiego, uzyskuj¹c tytu³ magistra chemii. Pracê zawodow¹ rozpocz¹³ pocz¹tkowo jako nauczyciel chemii Liceum Ogólnokszta³c¹cego, a nastêpnie w Wy szej Szkole In ynierskiej w Koszalinie, kolejno jako pracownik naukowo-badawczy, st. asystent i adiunkt w Zak³adzie Chemii. Pracowa³ naukowo pod kierunkiem doc.dr Zygmunta Cybulskiego, badaj¹c problemy dotycz¹ce g³ównie siarczków i selenków metali przejœciowych o w³aœciwoœciach pó³przewodnikowych. Uzyskany dorobek pozwoli³ mu na napisanie i obronê w 1979 roku pracy doktorskiej z zakresu chemii cia³a sta³ego, pt. Nowe tiozwi¹zki z metalami trzeciej grupy na Wydziale Technologii i In ynierii Chemicznej Politechniki Szczeciñskiej. Po uzyskaniu stopnia doktora nauk chemicznych mianowany zosta³ na stanowisko adiunkta w Zak³adzie Chemii. Powierzono mu dodatkowo prowadzenie wyk³adów z chemii ogólnej oraz teorii krystalizacji i dyfuzji. Po reorganizacji uczelni i utworzeniu Politechniki Koszaliñskiej pracuje jako adiunkt w Katedrze Elektrochemii i Technologii Powierzchni Wydzia³u Mechanicznego. Prowadzi wyk³ady i æwiczenia z trzech przedmiotów: (1) chemii ogólnej i nieorganicznej, (2) materia³ów eksploatacyjnych w technice samochodowej, (3) œrodków ochrony roœlin. Naukowo pracuje rozwijaj¹c szerzej tematykê rozpoczêt¹ jeszcze w swojej pracy doktorskiej. W obszarze jego zainteresowañ naukowych le ¹ metody otrzymywania i w³aœciwoœci elektrofizyczne, pó³przewodnikowych siarczków i selenków molibdenu i wolframu. Warstwowa struktura heksagonalna tych zwi¹zków umo liwia w procesie zwanym interkalacj¹, na wprowadzenie dodatkowych atomów miêdzy warstwy, a tym samym zmianê ich budowy krystalicznej oraz w³aœciwoœci elektrycznych, magnetycznych, optycznych i innych. Mo na w ten sposób otrzymaæ materia³ o specjalnych, z góry okreœlonych w³aœciwoœciach, pozwalaj¹cych zastosowaæ go w urz¹dzeniach elektronicznych. Prace jego doprowadzi³y do otrzymania nowych materia- ³ów elektronicznych o w³aœciwoœciach fotoelektrycznych, wymaganych dla fotoelektrod w ogniwach s³onecznych o wysokiej sprawnoœci przetwarzania energii promieniowania œwietlnego w energiê elektryczn¹. Wynikiem jego prac jest 60 pozycji literaturowych, w tym 19 prac opublikowanych w wydawnictwach krajowych i zagranicznych o zasiêgu œwiatowym. Prace te ukaza³y siê w: (1) Materials Chemistry and Physics, (2) Solar Energy Materials and Solar Cells, (3) Materials Science, (4) Polish Journal of Chemistry, (5) Physica Status Solidi, (6) Przemys³ Chemiczny. W znacz¹cej czêœci s¹ to prace samodzielne. Opublikowa³ i przedstawi³ 19 referatów na sympozjach naukowych krajowych i miêdzynarodowych. Jest wspó³autorem dwóch skryptów studenckich. Posiada 7 patentów, w tym dwa zg³oszenia patentowe zarejestrowane. Recenzowa³ prace naukowe do Materia³ów Szko³y Letniej In ynierii Materia³owej w Mielnie, do czasopisma Solar Energy Materials and Solar Cells i do Zeszytów Naukowych Politechniki Koszaliñskiej. W ramach przyznanego grantu z funduszy KBN, bra³ udzia³ w badaniach dotycz¹cych pokrywania powierzchni metali cienkimi warstwami interkalowanych tlenków metali przejœciowych, celem poprawienia w³aœciwoœci eksploatacyjnych tr¹cych czêœci narzêdzi i maszyn. Uczestniczy³ w projekcie badawczym KBN zamawianym przez wojewodê koszaliñskiego pt. Ekorozwój Województwa Koszaliñskiego. Wykona³ szereg prac dla podmiotów gospodarczych, z których czêœæ znalaz³a zastosowanie w praktyce w Zak³adach Elektronicznych KAZEL w Koszalinie, w Fabryce Podzespo³ów Radiowych w Ko³obrzegu, w Zak³adach Ceramiki Budowlanej w Z³ocieñcu, Polanowie i innych. Wykona³ równie badania zwi¹zane z ochron¹ œrodowiska naturalnego, przez zagospodarowanie i unieszkodliwienie przemys³owych odpadów poprodukcyjnych. Za prace wdro one do produkcji przemys³owej odznaczony zosta³ medalem i tytu³em Racjonalizator Produkcji. KADRA Habilitacja dr hab. Walery Sienicki Badania te znacznie rozszerzy³y wiedzê na temat interkalacji zwi¹zków o budowie warstwowej, co pozwala na otrzymywanie nowych materia³ów pó³przewodnikowych o za³o onych w³aœciwoœciach. Nawi¹za³ wspó³pracê z uznanymi oœrodkami naukowymi w kraju i za granic¹. Metody i wyniki swoich badañ konsultowa³ z naukowcami Politechniki Gdañskiej, Krakowskiej, Koszaliñskiej, Warszawskiej, Wroc³awskiej, AGH w Krakowie, Uniwersytecie w Stuttgardzie, Uniwersytecie w Jenie, Technicznym Uniwersytecie w Berlinie, Uniwersytecie w Sigen i innych. Wyniki badañ naukowych w³asnych, oraz wspó³praca z ró nymi oœrodkami naukowymi pos³u y³y mu do napisania pracy habilitacyjnej, pt. Technologia otrzymywania interkalowanych siarczków i selenków wolframu o za³o onych w³aœciwoœciach fotoelektrochemicznych. Pozna³ równie gorycz pora ki. Jego dorobek i praca pisana pod k¹tem in ynierii materia³owej uzyska³a pozytywne recenzje i zosta³a bardzo pozytywnie oceniona i obroniona podczas kolokwium habilitacyjnego na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdañskiej. Skierowana zosta³a jednak wbrew jego oczekiwaniom do Sekcji Nauk Matematycznych, Fizycznych, Chemicznych i Nauk o Ziemi, Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej do Spraw Tytu³u Naukowego i Stopni Naukowych, gdzie jako praca z in ynierii materia³owej nie znalaz³a uznania. Zmusi³o go to do podjêcia dodatkowego wysi³ku, rozszerzenia dorobku naukowego, napisania nowej monografii: pt. Nr 5/2002 Pismo Politechniki Koszaliñskiej 19

20 KADRA Interkalowane disiarczki i diselenki molibdenu i wolframu i przejœcia ponownie ca³ej procedury habilitacyjnej, której efektem koñcowym by³a Uchwa³a Rady Wydzia³u Chemicznego Politechniki Gdañskiej z dnia 3 kwietnia 2002 roku o nadaniu stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk chemicznych w zakresie chemii cia³a sta³ego oraz decyzja Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej do Spraw Tytu- ³u Naukowego i Stopni Naukowych z dnia 30 wrzeœnia 2002 roku o zatwierdzeniu tej uchwa³y. Uzyskany stopieñ doktora habilitowanego jest wynikiem wieloletnich wnikliwych studiów literaturowych, rozwa añ teoretycznych i wszechstronnych badañ doœwiadczalnych. Opracowa³ now¹ metodê interkalacji dichalkogenidków molibdenu i wolframu, wykorzystuj¹c¹ reakcje utlenienia i redukcji w fazie sta³ej. Zbada³ wszechstronnie w³aœciwoœci otrzymanych pó³przewodnikowych, interkalowanych zwi¹zków w postaci polikrystalicznych cienkich warstw, ich budowê krystaliczn¹, w³aœciwoœci chemiczne, elektrofizyczne, fotoelektrochemiczne oraz mo liwoœci zastosowania w urz¹dzeniach fotowoltaicznych. Badania te znacznie rozszerzy- ³y wiedzê na temat interkalacji zwi¹zków o budowie warstwowej, co pozwala w du- ym stopniu na otrzymywanie nowych materia³ów pó³przewodnikowych o za³o- onych w³aœciwoœciach. Szczególn¹ uwagê poœwiêci³ ogniwom fotoelektrochemicznym z zastosowaniem otrzymanych interkalatów, poniewa spoœród licznych rodzajów ogniw fotowoltaicznych s¹ one najmniej poznane; dotychczas brak by³o polskiego opracowania na ich temat. Jego zainteresowania pozanaukowe to kontakt z przyrod¹ realizowany przez uprawianie ³owiectwa oraz turystyka samochodowa. Za dzia³alnoœæ zwi¹zan¹ z gospodark¹ ³owieck¹ otrzyma³ Br¹zowy Medal Zas³ugi owieckiej, Medal Zas³u ony dla owiectwa Ziemi Koszaliñskiej oraz kilka dyplomów. Uprawiaj¹c turystykê samochodow¹ zwiedzi³ wiêksz¹ czêœæ krajów Europy staraj¹c siê poznaæ jej najciekawsze zak¹tki. EUROIN YNIER czyli: jak utrzymaæ swój tytu³ w zjednoczonej Europie? Sta³o siê: od 1 maja 2004 r. Polska stanie siê cz³onkiem Unii Europejskiej. W 1992 r. w ma³ym holenderskim miasteczku Maastricht spotkali siê przedstawiciele krajów Europy Zachodniej i umówili siê, e z krajów stowarzyszonych tworz¹ Uniê Europejsk¹, na terenie której bêdzie obowi¹zywa³ swobodny przep³yw: towarów, kapita³ów i ludzi. Zniesiono tym samym formalne granice pomiêdzy pañstwami stowarzyszonymi, a obywatele tych krajów mog¹ siê swobodnie poruszaæ, zamieszkiwaæ i podejmowaæ pracê w dowolnym kraju Unii. Prêdzej czy póÿniej dotyczyæ to te bêdzie i Polski. Wielu Polaków bêdzie wiec mia³o szansê znalezienia pracy dla siebie pytanie tylko: czy w wyuczonym zawodzie? Dotyczy to szczególnie absolwentów i studentów uczelni technicznych, z których ju dziœ wielu stawia sobie pytanie: Czy uzyskane przeze mnie kwalifikacje in ynierskie bêd¹ uznawane na obszarze Unii Europejskiej??? TAK jeœli bêd¹ potwierdzone przez uzyskanie tytu³u EUROIN YNIERA Tytu³ zawodowy IN YNIER EUROPEJSKI EURO ING wprowadzi³a w1987 r. Federacja FEANI. Co to jest FEANI? FEANI (Federation Europeenne d Associations Nationales d Ingenieurs) jest to federacja zrzeszaj¹ca zawodowe stowarzyszenia in ynierów (po jednym z ka dego kraju), utworzona w 1951 r., a jej siedzib¹ jest obecnie Bruksela. Aktualnie kraje cz³onkowskie FEANI to: Austria, Belgia, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Malta, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, S³owacja, S³owenia, Szwajcaria, Szwecja, Wêgry, Wielka Brytania i W³ochy. FEANI œciœle wspó³pracuje z Komisj¹ Europejsk¹ (organ wykonawczy Unii Europejskiej) w granicach dotycz¹cych zawodu in yniera oraz uznawania dyplomów do celów akademickich i zawodowych. Bronis³aw S³owiñski W 1994 r. Komisja Europejska wyda³a deklaracjê, w której poda³a system FEANI jako doskona³y przyk³ad samoregulacji zawodu i zalecaj¹c krajom cz³onkowskim Unii Europejskiej uznanie tytu³u EUR ING w miejsce koniecznoœci nostryfikacji narodowych dyplomów in ynierskich. Oznacza to przyznanie FEANI prawa g³osu na rzecz i w imieniu Europejskiej Spo³ecznoœci In ynierskiej. Polskim Cz³onkiem Narodowym FEANI, od wrzeœnia 1992 r., jest Federacja Stowarzyszeñ Naukowo-Technicznych FSNT NOT. Skupia ona bran owe stowarzyszenia in ynierskie, takie przyk³adowo, jak: PZTIB, PZITS, SIMP, SITR, SITK, SIT- Spo., SEP i inne. Cz³onkostwo FSN-NOT w FEANI umo liwi³o polskim uczelniom technicznym ubieganie siê o uznanie wydawanych dyplomów na równi z uczelniami zachodnioeuropejskimi. Sta³o siê to mo liwe po wizytacji ich przez ekspertów FEANI w marcu 1993 r. Szko³y charakteryzuj¹ce siê odpowiednim poziomem nauczania zasta³y wpisane do tzw. Indeksu FEANI. Dziêki temu polskie tytu³y: magister in ynier i in ynier wydawane przez te szko³y s¹ uznawane w Europie na równi z niemieckimi czy brytyjskimi Master of Science i Bachelor of Science. Posiadaj¹c tytu³: mgr in. lub in. polscy in ynierowie wiêkszoœci uczelni technicznych staj¹ siê ju po ich ukoñczeniu potencjalnymi kandydatami do tytu³u IN YNIER EU- ROPEJSKI EUR ING Kto mo e ubiegaæ siê o tytu³ in yniera europejskiego? O tytu³ EUR ING mog¹ siê ubiegaæ wy³¹cznie in ynierowie czynni zawodowo (bez ograniczeñ wiekowych) zrzeszeni w narodowych organizacjach cz³onkowskich FEANI, którzy: ukoñczyli uczelniê techniczn¹ i kierunek studiów dziennych znajduj¹cych siê w Indeksie FEANI i posiadaj¹ dyplom ukoñczenia tych studiów, posiadaj¹ udokumentowane doœwiadczenie in ynierskie (wynosz¹ce z nominalnym czasem studiów minimum 7 lat) pracê na stanowiskach in ynierskich oraz dorobek w za- 20 Pismo Politechniki Koszaliñskiej Nr 5/2002