Spis treści: Wykaz jadłodajni w województwie Kujawsko-Pomorskim Wykaz schronisk/noclegowni/ogrzewalni w województwie Kujawsko-Pomorskim...

Transkrypt

1 Spis treści: Statystyki w zakresie liczebności populacji osób bezdomnych... 5 System rozwiązywania i łagodzenia skutków bezdomności... 8 Działania profilaktyczne... 8 Ośrodki wsparcia dla osób bezdomnych... 9 Finansowanie pomocy dla osób bezdomnych Infrastruktura pomocy i wsparcia osób bezdomnych w województwie kujawsko-pomorskim Liczba miejsc w placówkach Kryteria przyjmowania osób bezdomnych Oferta pomocowa Zaplecze medyczne Wychodzenie z kręgu bezdomności Dobre praktyki w obszarze wsparcia osób bezdomnych w województwie kujawsko-pomorskim Streetworking i mieszkanie adaptacyjne dla bezdomnych Dach nad Twoją Przyszłością Wykaz jadłodajni w województwie Kujawsko-Pomorskim Wykaz schronisk/noclegowni/ogrzewalni w województwie Kujawsko-Pomorskim

2

3 Szanowni Państwo, Problem bezdomności wymaga, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, zaangażowania wielu podmiotów na rzecz świadczenia doraźnej pomocy osobom bezdomnym poprzez zabezpieczenie noclegu, wyżywienia, środków higieny i odzieży, jak również w niezbędnym obszarze podstawowej pomocy medycznej i sanitarnej. Z tego względu Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Toruniu, od lat realizując projekt informacyjny pn. Akcja Zima, włącza się w działania na rzecz rozpowszechniania informacji na temat działań w obszarze wsparcia osób bezdomnych. W ramach ww. projektu systematycznie monitorujemy i badamy strukturę osób bezdomnych przebywających na terenie województwa oraz analizujemy zakres usług świadczonych w obszarze pomocy i wsparcia udzielanego tym osobom. W bieżącym roku, wzorem lat poprzednich, przygotowaliśmy broszurę informacyjną w oparciu o dane z powiatowych centrów pomocy rodzinie oraz informacje na temat sytuacji osób bezdomnych, zebrane na podstawie badania przeprowadzonego wśród podmiotów prowadzących ośrodki wsparcia dla osób bezdomnych, tj. schroniska, noclegownie i inne miejsca schronienia. Materiał ten został poświęcony prezentacji podstawowych zagadnień dot. charakterystyki środowiska osób bezdomnych, a przede wszystkim szczegółów związanych z działalnością infrastruktury pomocy i wsparcia dla osób pozbawionych dachu nad głową w naszym regionie. W ramach prezentowanego opracowania przedstawione zostały również dobre praktyki z terenu województwa kujawsko-pomorskiego w obszarze wsparcia osób bezdomnych oraz źródła finansowania działalności placówek funkcjonujących w tej sferze. Mamy nadzieję, że przygotowane w ramach projektu Akcja Zima materiały usprawnią pomoc kierowaną do osób bezdomnych, zwłaszcza w obliczu zbliżającego się zimowego okresu. 3

4

5 Statystyki w zakresie liczebności populacji osób bezdomnych Jednym z podstawowych problemów w odniesieniu do zjawiska bezdomności jest kwestia rzetelnego oszacowania liczby osób bezdomnych przebywających na danym obszarze. Jednak aby projektować skuteczne działania mające na celu ograniczenie negatywnych skutków bezdomności konieczne jest przede wszystkim dysponowanie wiedzą na temat wielkości populacji osób bezdomnych. Bez rzetelnej informacji o liczbie osób bezdomnych przebywających na terenie województwa kujawsko-pomorskiego nie sposób określić skali potrzeb w zakresie pomocy i wsparcia tej grupy osób wykluczonych społecznie oraz środków finansowych, które należy przeznaczyć na ten cel. Tego rodzaju dane są istotne do pozyskania nie tylko na poziomie krajowym, czy regionalnym, ale przede wszystkim w odniesieniu do obszaru gminy, gdyż powinny leżeć u podstaw decyzji o utworzeniu infrastruktury pomocy i wsparcia dla osób bezdomnych, jak i prowadzenia odpowiedniej gminnej polityki mieszkaniowej. Punktem wyjścia dla realizacji badań w zakresie określenia liczebności populacji osób bezdomnych musi być kwestia wskazania przyjętej definicji osoby bezdomnej. Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej 1, jako osobę bezdomną należy rozumieć osobę: niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy, niezameldowaną na pobyt stały w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności, osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym i zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania (art. 6), w szczególności ze względu na: wyrok eksmisyjny bądź sądowy zakaz kontaktowania się z dotychczasowymi współlokatorami (najczęściej w wyniku konfliktów rodzinnych), zagrożenie życia lub zdrowia spowodowane np. złym stanem technicznym budynku czy w wyniku sprzeciwu i odmowy dostępu ze strony innych osób w nim zameldowanych. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej we współpracy z Wydziałami Polityki Społecznej poszczególnych Urzędów Wojewódzkich prowadzi sprawozdawczość i analizuje skalę zjawiska bezdomności na poziomie krajowym, jak i regionalnym. Pierwsza próba określenia liczby osób bezdomnych w Polsce z inicjatywy MPiPS została przeprowadzona w styczniu 2010 roku. W nocy z 7 na 8 lutego 2013 roku zrealizowane zostało kolejne ogólnopolskie badanie w gminach, które następnie ma być kontynuowane systematycznie co 2 lata w miesiącach zimowych (w tym okresie można najłatwiej określić liczbę 1 Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2013 r. poz. 182, z późn. zm.) 5

6 Pomoc dla bezdomnych Zima 2014/2015 osób bezdomnych, ponieważ korzystają oni wówczas chętniej z placówek noclegowych dla osób bezdomnych). Badanie w tym zakresie przeprowadzone zostało przy zaangażowaniu wszelkich dostępnych służb publicznych, m.in. centrów zarządzania kryzysowego, policji, straży miejskiej i gminnej, pracowników socjalnych. W ramach pomiaru liczby osób pozostających bez dachu nad głową, liczono nie tylko osoby bezdomne korzystające na danym terenie z oferty schronisk, noclegowni, mieszkań chronionych itp., ale przebywających również w tzw. miejscach niemieszkalnych. Według uzyskanych w tym badaniu danych w województwie kujawsko-pomorskim przebywało osób bezdomnych. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Toruniu corocznie aktualizuje dane odnośnie liczby osób bezdomnych dzięki informacjom pozyskiwanym od ośrodków pomocy społecznej z terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Pracownicy OPS są proszeni o oszacowanie liczby bezdomnych przebywających na terenie ich gmin w oparciu o przytoczoną powyżej definicję. W odniesieniu do stanu na dzień roku, na podstawie informacji przekazanych przez OPS, można wskazać, iż w województwie kujawsko-pomorskim przebywało osób bezdomnych, w tym 467 kobiet. W stosunku do roku ubiegłego nastąpił niewielki spadek ogólnej liczby bezdomnych - o 13 osób. Natomiast liczba kobiet wśród bezdomnych wzrosła o 6 osób. Zasadnicze różnice w liczbie osób bezdomnych wykazały miasta Toruń (spadek o 251 osób) i Bydgoszcz (wzrost o 284 osoby). Różnice w liczbie osób bezdomnych w poszczególnych latach mają swoje źródło w trudnościach, jakie wynikają z szacowania ich liczby przez ośrodki, które najczęściej (zwłaszcza w przypadku dużych miejskich aglomeracji) czerpią informacje na temat liczby bezdomnych z instytucji świadczących pomoc dla tej grupy osób. Tabela 1. Liczba osób bezdomnych z terenów gmin województwa kujawsko-pomorskiego (zarówno przebywających w placówkach, jak i poza nimi) Rok Liczba osób bezdomnych w tym liczba kobiet Źródło: dane ROPS w Toruniu 6

7 Mapa 1. Szacunkowa liczba osób bezdomnych w województwie kujawsko-pomorskim w podziale na powiaty SĘPOLEŃSKI (28) TUCHOLSKI (27) ŚWIECKI (103) GRUDZIĄDZ GRUDZIĄDZKI (231) (20) BYDGOSKI CHEŁMIŃSKI WĄBRZESKI BRODNICKI (55) (138) (41) (69) NAKIELSKI (108) BYDGOSZCZ (886) TORUŃSKI (75) TORUŃ (263) DOBRZYŃSKI (27) RYPIŃSKI (28) ŻNIŃSKI (59) INOWROCŁAWSKI (272) ALEKSANDROWSKI (33) LIPNOWSKI (66) MOGILEŃSKI (45) RADZIEJOWSKI (15) WŁOCŁAWEK (344) WŁOCŁAWSKI (35). (X) liczba osób bezdomnych (dane ROPS w Toruniu na rok 2013 ) Źródło: dane ROPS w Toruniu Największą liczbę osób bezdomnych wykazują miasta na prawach powiatu (szczegółowe dane przedstawia Mapa 1): Bydgoszcz 886, Włocławek 344, Toruń i Grudziądz 231. Znaczną liczbę osób bezdomnych wykazują również łącznie gminy powiatu inowrocławskiego (272), w czym duży udział ma miasto Inowrocław 186 osób. Najniższą zaś liczbę osób bezdomnych wykazują gminy z powiatów: radziejowskiego (15 osób), grudziądzkiego (20 osób), tucholskiego (27 osób), golubsko-dobrzyńskiego (27 osób), sępoleńskiego (28 osób) i rypińskiego (28 osób). Co w znaczniej mierze pokrywa się z mapą obrazującą infrastrukturę dla osób bezdomnych w województwie (Mapa 2), gdzie na terenie powiatów grudziądzkiego i sępoleńskiego nie są zlokalizowane żadne placówki wsparcia, a w powiatach tucholskim i radziejowskim funkcjonuje jedynie po jednej jadłodajni. 7

8 Pomoc dla bezdomnych Zima 2014/2015 System rozwiązywania i łagodzenia skutków bezdomności W świetle obowiązujących przepisów prawa do udzielenia pomocy osobie bezdomnej zobowiązana jest gmina ostatniego miejsca zameldowania tej osoby na pobyt stały (art. 101 ust. 2 ustawy z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej). W przypadkach uzasadnionych pomoc i wsparcie organizuje gmina będąca aktualnym miejscem pobytu, występując o zwrot kosztów do gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania albo na ostatnie miejsce zameldowania tej osoby na pobyt stały. Organizacja usług adresowanych do osób bezdomnych realizowana jest w gminach naszego kraju zazwyczaj za pośrednictwem różnorodnych, niezależnych organizacji pozarządowych 2, które stają się głównymi podmiotami działającymi w gminie w obszarze przeciwdziałania bezdomności. Odbywa się to na drodze zlecania zadań poprzez zawarcie z gminą kontraktów, choć część z organizacji prowadzi swoją działalność na polu wspierania osób bezdomnych samodzielnie, a środki na niniejszą pomoc pozyskuje raczej od sponsorów niż od gmin 3. W województwie kujawsko-pomorskim placówki świadczące pomoc i wsparcie osobom bezdomnym są w zdecydowanej większości prowadzone przez organizacje pozarządowe oraz organizacje kościelne (spośród 33 placówek w przypadku aż 23 podmiotem prowadzącym są instytucje tego rodzaju). Od lat obowiązujące przepisy w Polsce definiują jedynie obowiązek świadczenia pomocy ludziom bezdomnym, lecz nie określają sposobu realizacji i jakości usług świadczonych na rzecz tej grupy osób wykluczonych społecznie. W ostatnich latach podejmowane są różnego rodzaju działania, zwłaszcza w ramach projektów unijnych, które służą wypracowaniu standardów usług adresowanych do osób pozbawionych dachu nad głową. Jest to niezbędne, aby możliwy był proces weryfikacji jakości usług oferowanych w tym obszarze m.in. przez organizacje pozarządowe. Działania profilaktyczne W przypadku zjawiska bezdomności szczególnie istotne wydaje się podejmowanie działań profilaktycznych. W obszarze bezdomności profilaktykę rozpatruje się w kontekście zapobiegania pojawieniu się tego problemu, poprzez rozwój zasobów mieszkaniowych gmin. Jednak równie istotna wydaje się praca nad tym, aby nie dopuścić do rozwoju zjawiska. W tym kontekście powinno kłaść się nacisk na skracanie czasu, w jakim osoby bezdomne przebywają w placówkach. Przedłużający się okres pozostawania w stanie bezdomności powoduje, że małe zdolności adaptacyjne jednostki, które doprowa- 2 Stenka, Rafał, Piotr Olech, Łukasz Browarczyk (red.) 2014 Podręcznik. Model gminny standard wychodzenia z bezdomności, Gdańsk: Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności, s Tamże, s

9 dziły do bezdomności, jeszcze ulegają obniżeniu, a stopień trudności poradzenia sobie z sytuacją wzrasta 4. Ponadto pojawia się zjawisko uzależnienia od pomocy, przywiązania do miejsca, w którym się przebywa i do wsparcia, z którego się korzysta 5. W tym miejscu należy również zwrócić uwagę na zjawisko dziedziczenia bezdomności, które może dotyczyć dzieci przebywających z matkami w schroniskach dla samotnych matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Sprawnie prowadzone działania zaradcze w odniesieniu do tej grupy osób wpisują się w system profilaktyki, gdyż dzieci, mając zakodowany określony wzorzec funkcjonowania społecznego, powielają go w swoim dorosłym życiu 6. Jedynie 43 ośrodki pomocy społecznej naszego województwa wykazują, iż podejmują działania prewencyjne w zakresie przeciwdziałania bezdomności, jak wynika z badania przeprowadzonego przez ROPS w Toruniu - Profilaktyka instytucjonalna 7. Najwięcej wskazań wśród form prowadzonej profilaktyki w obszarze bezdomności otrzymały: praca socjalna, poradnictwo prawne, poradnictwo psychologiczne, działania informacyjne. Kilka gmin wykazało również, iż realizuje: działania edukacyjne, poradnictwo rodzinne, asystenturę rodzinną oraz streetworking. Ośrodki pomocy społecznej, poproszone o wskazanie rangi przyczyn, dla których profilaktyka w obszarze bezdomności jest tak rzadko podejmowana, wskazały na pierwszym miejscu kwestię braku środków finansowych, w drugiej kolejności ograniczoną infrastrukturę w zakresie instytucji, które mogłyby prowadzić działalność profilaktyczną w obszarze przeciwdziałania bezdomności. Ośrodki wsparcia dla osób bezdomnych System pomocy osobom bezdomnym zakłada funkcjonowanie różnego typu placówek, których zakres usług jest różny, od świadczenia pomocy doraźnej, poprzez udzielanie schronienia, aż do zapewnienia zakwaterowania. Aby zagwarantować efektywność sieci pomocy udzielanej osobom bezdomnym za pośrednictwem ośrodków wsparcia, należy organizować placówki świadczące różne modele pomocy i wsparcia. Każda gmina powinna zaplanować strukturę sieci pomocy uzależnioną od lokalnych potrzeb. W praktyce wśród 4 Pospiszyl, Irena Patologie społeczne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s Dębski, Maciej Analiza systemu pomocy osobom bezdomnym w Polsce. Próba krytycznej syntezy [w:] Maciej Dębski (red.) Problem bezdomności w Polsce. Wybrane aspekty diagnoza Zespołu Badawczego, Gdańsk: Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności, s Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej - z upoważnienia ministra - na interpelację nr w sprawie problemu bezdomności w Polsce, dokument dostępny na stronie [na dzień r.] 7 Badanie zostało zrealizowane przez Obserwatorium Integracji Społecznej działające w strukturze Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu w ramach projektu 1.16 Koordynacja na rzecz aktywnej integracji współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

10 Pomoc dla bezdomnych Zima 2014/2015 placówek świadczących pomoc bezdomnym zakłada się funkcjonowanie trzech grup 8, tj.: placówek pomocy doraźnej, tj. ogrzewalni i noclegowni, punktów informacyjno-konsultacyjnych, punktów wydawania żywności, jadłodajni, łaźni, punktów wydawania odzieży; placówek stacjonarnych i całodobowych, tj. schronisk, w tym profilowanych i opiekuńczych, oferujących pobyt do czasu usamodzielnienia lub przejścia do placówek z poziomu trzeciego; placówek umożliwiających pobyt w warunkach samodzielnego zamieszkania, tj. wszelkiego rodzaju mieszkań wspieranych. Każda z tych placówek pełni istotną rolę w procesie przeciwdziałania i wychodzenia z bezdomności. Ogrzewalnia Placówka dla osób bezdomnych zapewniająca pomoc w postaci interwencyjnego miejsca w warunkach zapobiegających wychłodzeniu organizmu i zapewniających bezpieczeństwo. Szczególnie istotne jest zapewnienie tego rodzaju schronienia w porze wieczorno-nocnej, w okresie jesienno-zimowym, choć możliwe jest także całoroczne funkcjonowanie placówki. Rozwój doraźnego wsparcia świadczonego przez tego rodzaju placówki wydaje się szczególnie istotny z punktu widzenia realizacji celu, jakim jest zmniejszenie liczby osób bezdomnych pozostających w miejscach niemieszkalnych i/lub pozostających bez dachu nad głową. Ogrzewalnia nie może być formą ustawowego obowiązku zapewnienia schronienia przez gminę ostatniego miejsca zameldowania, ale jest skierowana do tych osób bezdomnych, które nie godzą się na długofalową pomoc 9. Noclegownia Placówka dla bezdomnych zapewniająca tymczasowy nocleg osobom bezdomnym (w tym nocleg o charakterze interwencyjnym). Noclegownia jest otwarta w godzinach wieczorno-nocnych, a w szczególnych przypadkach czas jej funkcjonowania może zostać wydłużony (np. w okresie panowania znacznie obniżonych temperatur). Noclegownia zapewnia kompleksową informację na temat dostępnych form pomocy dla 8 Stenka, Rafał, Łukasz Browarczyk, (red.) 2012, Model. Gminny standard wychodzenia z bezdomności, Gdańsk: Pomorskie Forum Wychodzenia z Bezdomności, s Charakterystyka placówek pochodzi z: Podręcznik. Model gminny standard, s

11 osób bezdomnych oraz ściśle współpracuje z instytucjami działającymi na rzecz osób bezdomnych, w szczególności z OPS-ami. Ponadto w placówce realizowana jest praca socjalna nakierowana na rozwiązanie podstawowych potrzeb związanych z uregulowaniem sytuacji osobistej osoby bezdomnej. W przypadku, gdy na terenie gminy nie ma innej placówki interwencyjnej, wskazane jest wprowadzenie rozwiązań niskoprogowych związanych z przyjmowaniem także osób pod wpływem alkoholu i/lub środków psychoaktywnych. Schronisko Placówka zapewniająca całodobowe tymczasowe schronienie w warunkach mieszkalnych, oferująca pakiet usług ukierunkowanych na wzmocnienie aktywności społecznej, wyjście z bezdomności, uzyskanie samodzielności życiowej. W ramach oferty wsparcia organizowane są indywidualne i/lub grupowe spotkania w zakresie aktywizacji społecznej i zawodowej, bądź kierowanie podopiecznych do udziału w tego typu działaniach w placówkach zewnętrznych. Często zabezpieczane są również potrzeby w zakresie pomocy psychologicznej i wsparcia terapeutycznego, zwłaszcza w obszarze uzależnień. Szczególnym typem schroniska są schroniska profilowane, dostosowane do grupy odbiorców zgodnej z profilem działania. W województwie kujawsko-pomorskim funkcjonują: schroniska dla bezdomnych kobiet, matek z dziećmi i bezdomnych mężczyzn. Profil jest uwzględniony w nazwie placówki. Mieszkania wspierane Mieszkanie wspierane to usługa skierowana do osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością, zapewniająca lokal mieszkalny lub pomieszczenie mieszkalne. Mieszkania takie umożliwiają czasowy lub stały całodobowy pobyt, z jednoczesnym zapewnieniem specjalistycznego wsparcia w zakresie integracji społecznej, obejmującego pakiet usług ukierunkowanych na rozwijanie i wzmacnianie aktywności społecznej, wyjście z bezdomności, uzyskanie samodzielności życiowej. W literaturze wyróżnia się mieszkania wspierane rozproszone (niezależne, osadzone w środowisku pojedyncze mieszkania wspierane) i zespolone (placówki, w których znajduje się zespół mieszkań wspieranych w postaci lokali mieszkalnych). 11

12 Pomoc dla bezdomnych Zima 2014/2015 Celem ujednolicenia terminologii w niniejszym opracowaniu mieszkania chronione, adaptacyjne i treningowe funkcjonujące w województwie kujawsko-pomorskim określone zostały mianem mieszkań wspieranych. Finansowanie pomocy dla osób bezdomnych Przepisy prawa obowiązek udzielenia schronienia, zapewnienia posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym nakładają na samorządy gmin, zgodnie z art. 17 ustawy o pomocy społecznej. Kwestię pomocy osobom bezdomnym określają ponadto przepisy art ww. ustawy. Jedną z form świadczenia niepieniężnego z pomocy społecznej, jakie przysługuje osobie bezdomnej, jest objęcie indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności. Jest on opracowywany przez pracownika socjalnego we współpracy z osobą bezdomną i zawiera plan działań wspierających tę osobę w rozwiązywaniu jej problemów życiowych w różnych obszarach, m.in. rodzinnym, mieszkaniowym czy zawodowym. Osobom bezdomnym może być również przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne. Programy rządowe Dodatkową formą finansowania działań na rzecz osób bezdomnych, mającą charakter uzupełniający w stosunku do rozwiązań ustawowych, jest program realizowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej pn. Program wspierający powrót osób bezdomnych do społeczności. Program jest skierowany do podmiotów uprawnionych, wymienionych w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, których działalność obejmuje: pomoc doraźną w sytuacji kryzysowej (usługi interwencyjne), integrację społeczną i wychodzenie z bezdomności (indywidualne programy wychodzenia z bezdomności oraz aktywizacja zawodowa na otwartym rynku pracy), profilaktykę bezdomności (działania osłonowe skierowane do osób zagrożonych bezdomnością). Program funkcjonuje od 2010 roku w trybie konkursowym i ma za zadanie wspierać finansowo realizację najlepszych projektów mających na celu przeciwdziałanie bezdomności i pomoc osobom bezdomnym. W edycji 2013 programu dwie instytucje z województwa kujawsko-pomorskim uzyskały dofinansowanie. Szczególny rodzaj wsparcia finansowego, po który mogą również aplikować organizacje funkcjonujące w obszarze wsparcia osób bezdomnych, to środki z Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem oraz Pomocy Postpenitencjarnej rozdzielane przez Mi- 12

13 nisterstwo Sprawiedliwości. Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka w Inowrocławiu, prowadzący m.in. Schronisko dla bezdomnych kobiet, w ramach dofinansowania z tego źródła organizuje m.in. wsparcie specjalistów, pokrycie kosztów czasowego zakwaterowania lub udzielania schronienia oraz żywności lub bonów żywnościowych czy finansowanie kosztów przejazdu. Środki unijne Placówki świadczące pomoc osobom bezdomnym mogą również aplikować o środki Europejskiego Funduszu Społecznego m.in. w ramach Priorytetu VII PO KL Promocja integracji społecznej. W województwie są realizowane następujące projekty dofinansowane z EFS: Otwarta furtka projekt realizowany przez Brodnickie Centrum Caritas, Rewitalizacja społeczna grudziądzkiej starówki projekt realizowany przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Grudziądzu w partnerstwie z Grudziądzkim Centrum Caritas im. Błogosławionej Juty, Dach nad Twoją Przyszłością - realizowany przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Toruniu we współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy dla miasta Torunia i Fundacją Gospodarczą Pro Europa, Caritas drogą do wyjścia z bezdomności - program wsparcia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym realizowany przez Toruńskie Centrum Caritas im. Błogosławionej Marii Karłowskiej, Moja szansa II program realizowany przez Caritas Diecezji Włocławskiej. W ramach przytoczonych przedsięwzięć prowadzone są m.in. szkolenia i staże zawodowe, wsparcie psychologiczne, socjoterapeutyczne, prawne. Na uwagę zasługują również takie działania, jak zatrudnienie streetworkerów, stworzenie mieszkania adaptacyjnego, wymiana doświadczeń w ramach współpracy międzynarodowej, organizacja opieki nad osobami zależnymi w trakcie trwania szkoleń i staży. Programy współfinansowane ze środków Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego Dodatkowym źródłem finansowania, z którego mogą również skorzystać placówki świadczące pomoc osobom bezdomnym są programy realizowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Przykładem przedsięwzięcia współfinansowanego ze środków Samorządu Województwa w ramach Programu Rozwiązywanie 13

14 Pomoc dla bezdomnych Zima 2014/2015 Problemów Alkoholowych w Województwie Kujawsko-Pomorskim jest projekt Czas na mnie realizowany przez Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka w Inowrocławiu prowadzący Schronisko dla Bezdomnych Kobiet, którego celem jest wsparcie dla kobiet wychodzących z kręgu przemocy poprzez zorganizowanie grupy terapeutycznej. W ramach zadań publicznych związanych z realizacją działań Samorządu Województwa w zakresie promocji i ochrony zdrowia w latach w obrębie programu pn. Ochrona i promocja zdrowia dofinansowanie uzyskały dwa podmioty: Koło Inowrocławskie Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta i Ośrodek Wsparcia Caritas Diecezji Toruńskiej w Chełmży. Realizują one projekty: Nowe życie i Poprawa jakości życia osób chorych, które pozwalają pokryć koszt opieki pielęgniarskiej oraz lekarskiej podopiecznych schroniska i noclegowni dla bezdomnych mężczyzn w Inowrocławiu oraz opieki pielęgniarskiej w schronisku i noclegowni w Chełmży. Infrastruktura pomocy i wsparcia osób bezdomnych w województwie kujawsko-pomorskim Na terenie 12 powiatów województwa kujawsko-pomorskiego funkcjonują 33 ośrodki wsparcia (schroniska, noclegownie, ogrzewalnie i mieszkania wspierane) zapewniające schronienie osobom bezdomnym. W pozostałych 11 powiatach (aleksandrowskim, bydgoskim, chełmińskim, grudziądzkim, lipnowskim, radziejowskim, sępoleńskim, tucholskim, wąbrzeskim, włocławskim, żnińskim) nie występuje infrastruktura w tym zakresie. Placówki wsparcia dla osób bezdomnych dysponują łącznie miejscami, z możliwością zwiększenia ich liczby o kolejne 222 miejsca. W odniesieniu do roku 2013, ogólna liczba miejsc w placówkach wsparcia dla osób bezdomnych w województwie wzrosła o 15. W ramach funkcjonującej infrastruktury wyróżniamy: 15 schronisk, 8 noclegowni, 3 ogrzewalnie, 7 miejsc, gdzie znajdują się mieszkania wspierane. Spośród 26 schronisk, noclegowni i ogrzewalni 22 funkcjonują całorocznie, a cztery placówki działają sezonowo w miesiącach jesiennych i zimowych. Ponadto 19 placówek jest dostępnych przez całą dobę, a 7 jedynie w godzinach nocnych. Poza tym w województwie kujawsko-pomorskim w gminach 19 powiatów funkcjonuje 39 jadłodajni/punktów wydawania posiłków. W stosunku do roku 2013 przybyły dwie jadło- 14

15 dajnie w Bydgoszczy. W czterech powiatach ziemskich (bydgoskim, grudziądzkim, sępoleńskim i włocławskim) nie działa tego typu infrastruktura. W 31 jadłodajniach posiłek wydawany jest na, a w 8 z posiłku skorzystać może każda osoba potrzebująca. Dodatkowo osoby bezdomne z terenu Bydgoszczy mają możliwość otrzymania posiłku na w dwóch stołówkach funkcjonujących przy domach dziennego pobytu: Stołówka Domu Dziennego Pobytu Senior, ul. Jodłowa 14, Bydgoszcz, tel ; posiłek jednodaniowy zupa z wkładką i pieczywem lub posiłek typu drugiego dania, wydawany od (pn.-pt.) Stołówka Domu Dziennego Pobytu Kapuściska, ul. Kapuściska 10, Bydgoszcz, tel ; posiłek jednodaniowy zupa z wkładką i pieczywem lub posiłek typu drugiego dania, wydawany od do (pn.-pt.) Mapa 2. Placówki wsparcia dla osób bezdomnych w województwie kujawsko-pomorskim. TUCHOLSKI ŚWIECKI GRUDZIĄDZ GRUDZIĄDZKI SĘPOLEŃSKI BYDGOSKI CHEŁMIŃSKI WĄBRZESKI BRODNICKI NAKIELSKI BYDGOSZCZ TORUŃSKI TORUŃ GOLUBSKO- DOBRZYŃSKI RYPIŃSKI INOWROCŁAWSKI ŻNIŃSKI ALEKSANDROWSKI LIPNOWSKI MOGILEŃSKI WŁOCŁAWEK RADZIEJOWSKI Legenda WŁOCŁAWSKI Schroniska (15) Noclegownie (8) Ogrzewalnie (3) Mieszkania wspierane (7) Jadłodajnie (39) Źródło: dane ROPS w Toruniu 15

16 Pomoc dla bezdomnych Zima 2014/2015 W 2014 roku, w porównaniu z rokiem poprzednim, w województwie kujawsko-pomorskim rozpoczęły funkcjonowanie dodatkowe dwa mieszkania wspierane mieszkanie adaptacyjne w Grudziądzu i mieszkanie treningowe w Inowrocławiu, o łącznej liczbie 9 miejsc. Mieszkania wspierane dla osób bezdomnych znajdują się obecnie w 6 powiatach: brodnickim, inowrocławskim, świeckim, toruńskim oraz w miastach: Grudziądz i Włocławek. Mieszkanie chronione w Nowem prowadzone jest przez Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowem. W przypadku pozostałych mieszkań jednostkami prowadzącymi są organizacje pozarządowe lub organizacje kościelne: Brodnickie Centrum Caritas, Koło Grudziądzkie Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta, Koło Inowrocławskie Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta, Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka w Inowrocławiu, Ośrodek Wsparcia Caritas Diecezji Toruńskiej w Chełmży, Caritas Diecezji Włocławskiej. W obszar infrastruktury pomocowej dla osób bezdomnych wpisuje się również funkcjonujący przy Centrum Pomocy dla Bezdomnych Mężczyzn w Bydgoszczy Punkt Pomocy Osobom Nietrzeźwym prowadzony przez Kujawsko-Pomorski Zarząd Wojewódzki PKPS. Punkt mieści się przy ul. Fordońskiej 422 w Bydgoszczy. Dysponuje 18 miejscami dla osób uzależnionych i nietrzeźwych, w szczególności osób bezdomnych. Liczba miejsc w placówkach W 15 schroniskach jest dostępnych 961 miejsc dla osób bezdomnych, z czego 722 miejsca przeznaczone są dla mężczyzn, 180 dla kobiet, a 59 dla matek z dziećmi. Dziesięć schronisk deklaruje możliwość zwiększenia liczby miejsc w przypadku zaistnienia takiej potrzeby (o łączną liczbę 152 miejsc). Noclegownie dysponują 179 miejscami, w tym 122 miejscami dla mężczyzn, 39 dla kobiet i 18 dla matek z dziećmi. W trzech noclegowniach istnieje możliwość zwiększenia liczby miejsc o dodatkowych 47. W trzech ogrzewalniach dla bezdomnych jest przygotowanych 51 łóżek, z czego jedynie jedna ogrzewalnia (Ogrzewalnia dla Bezdomnych w Nowem) deklaruje możliwość przyjęcia bezdomnych kobiet. Wszystkie ogrzewalnie przewidują możliwość zwiększenia stałej liczby miejsc łącznie o 18. Razem w mieszkaniach wspieranych dla osób bezdomnych w województwie kujawsko- 16

17 -pomorskim znajduje się 66 miejsc. Jednostki prowadzące dwa mieszkania przewidują możliwość zwiększenia w nich liczby miejsc o 5. Ze wsparcia 33 placówek w 2013 roku skorzystało łącznie osób, w tym 340 kobiet, z czego w schroniskach przebywało osób, w noclegowniach 469 osób, 104 osoby skorzystały z oferty pomocowej ogrzewalni, a 74 osoby zamieszkiwały mieszkania wspierane. W łącznej liczbie osób bezdomnych, które skorzystały ze wsparcia placówek, jedna osoba może zostać wykazana kilka razy, dlatego, że mogła ona skorzystać w danym roku zarówno z oferty noclegowni, schroniska, jak i np. mieszkania chronionego. Kryteria przyjmowania osób bezdomnych Większość placówek ustanowiło kryteria formalne, które musi spełnić osoba bezdomna, aby móc skorzystać z oferty danej placówki. W 26 placówkach wymagane jest skierowanie z ośrodka pomocy społecznej, w tym w większości schronisk i noclegowni. Jedynie Miejskie Schronisko dla bezdomnych mężczyzn w Toruniu i funkcjonująca przy nim noclegownia nie wymagają skierowania z OPS, natomiast pobyt w tym schronisku jest zarezerwowany tylko dla osób, których ostatnim miejscem zameldowania była Gmina Miasta Toruń. 11 placówek wymaga od klientów przedstawienia zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia, a w 22 wymagany jest także dokument tożsamości. Część placówek (13) przyjmuje jedynie osoby bezdomne z terenu swojej gminy. Ogrzewalnie z zasady nie ustanawiają kryteriów dostępu. Jedynie ogrzewalnia prowadzona przez Koło Inowrocławskie Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta wymaga dokumentu tożsamości przy rejestracji. Infrastruktura pomocowa dla osób bezdomnych otwarta jest na osoby niepełnosprawne. We wszystkich schroniskach, noclegowniach i ogrzewalniach przyjmuje się osoby niepełnosprawne, zastrzegając jednak, że muszą być to osoby zdolne do samoobsługi, jak również spełniające wymóg samodzielnego poruszania się. Warunkiem korzystania ze wsparcia większości placówek dla osób bezdomnych jest zachowanie trzeźwości. Jedynie Ogrzewalnia dla Bezdomnych w Nowem deklaruje, iż do placówki przyjmowane są również osoby po spożyciu alkoholu lub innych środków odurzających. Piętnaście z 26 placówek (ogrzewalni, noclegowni i schronisk) przyjmuje osoby po spożyciu alkoholu tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. w okresie dużych mrozów bądź zagrożenia życia lub zdrowia tych osób. 17

18 Pomoc dla bezdomnych Zima 2014/2015 W połowie schronisk, noclegowni i ogrzewalni (w 13 placówkach) bezdomni ponoszą odpłatność za korzystanie ze wsparcia. Wysokość tych opłat jest zróżnicowana i zależy od indywidualnej sytuacji finansowej osoby bezdomnej oraz wewnętrznych uregulowań jednostki prowadzącej daną placówkę. Niekiedy warunkiem uzyskania wsparcia w postaci miejsca w mieszkaniu wspieranym jest posiadanie własnego dochodu. Możliwość objęcia tą formą wsparcia bywa również uzależniana od realizacji przez osobę bezdomną kontraktu socjalnego lub indywidualnego programu wychodzenia z bezdomności 10. Oferta pomocowa Oferta placówek dla osób bezdomnych, poza podstawową pomocą, jaką jest udzielenie schronienia, zapewnienie ciepłego posiłku i ubrania, zawiera także wachlarz dodatkowych form pomocy stwarzających realną szansę na wyjście z bezdomności i powrót do życia społecznego. Katalog form pomocy może zawierać m.in.: streetworking, pracę socjalną, edukację, szkolenia zawodowe, terapię uzależnień, warsztaty samopomocy, socjoterapię, reintegrację społeczną i zawodową oraz asystowanie przy załatwianiu codziennych spraw np. urzędowych. Zakres pomocy świadczonej przez schroniska, noclegownie i ogrzewalnie jest względnie szeroki. Wszystkie spośród 26 placówek oferują schronienie oraz w 25 placówkach istnieje możliwość skorzystania z łaźni. Posiłek lub miejsce na przygotowanie posiłku znajduje się w ofercie 23 ośrodków. W 22 placówkach można uprać ubranie, a 21 oferuje podopiecznym odzież. W ramach wsparcia, osoby bezdomne otrzymują również artykuły higieny osobistej (w 17 placówkach), leki (w 8 placówkach) i pomoc finansową (w 5 placówkach). 10 Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie mieszkań chronionych (Dz.U poz. 305): decyzja o skierowaniu osoby do korzystania ze wsparcia w mieszkaniu chronionym wydawana jest po dokonaniu uzgodnień pomiędzy pracownikiem socjalnym jednostki organizacyjnej pomocy społecznej prowadzącej mieszkanie chronione a osobą ubiegającą się o skierowanie do korzystania ze wsparcia w mieszkaniu chronionym. Uzgodnienia, o których mowa mają przyjąć formę pisemną a dotyczą m.in. zasad i sposobu realizacji programu wsparcia. Termin dostosowania warunków pobytu w mieszkaniach chronionych upływa z dniem 31 grudnia 2014 r. 18

19 Wykres 1. Zakres świadczonej pomocy przez schroniska, noclegownie i ogrzewalnie w województwie kujawsko-pomorskim. Zakres świadczonej pomocy schronienie łaźnia posiłek/miejsce na przygotowanie posiłku pranie ubrań/miejsce do prania odzież artykuły higieny osobistej leki pomoc finansowa liczba wskazań Źródło: dane ROPS w Toruniu W ramach oferowanego wsparcia, 13 placówek zapewnia dostęp do specjalistów, najczęściej w ramach dyżurów w wymiarze kilku godzin tygodniowo. Wśród najczęściej wymienianych znajdują się: pracownik socjalny, psycholog, terapeuta uzależnień, prawnik, pedagog. Specjaliści są najczęściej finansowani z dodatkowych środków pozyskanych w związku z realizacją projektów lub udzielają wsparcia w ramach współpracy z partnerami projektowymi. Współpracę ze streetworkerem deklarują jedynie placówki prowadzone przez Koło Grudziądzkie Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta. Pięć placówek dopuszcza możliwość zameldowania osoby bezdomnej. Możliwy czas zameldowania waha się od 3 do 6 miesięcy. Placówki stwarzające możliwość zameldowania swoim podopiecznym: Centrum Pomocy - Punkt pomocy bezdomnym kobietom i osobom w stanie kryzysu, ul. Waryńskiego 36, Grudziądz, Schronisko prowadzone przez Kujawsko-Pomorskie Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu Judym, Kołaczkowo, ul. Powstańców Wielkopolskich 35, Szubin, Miejskie Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn, ul. Skłodowskiej-Curie 82-84, Toruń, Noclegownia przy Miejskim Schronisku dla Bezdomnych Mężczyzn, ul. Skłodowskiej- -Curie 82-84, Toruń, Toruński Dom dla Osób Bezdomnych i Najuboższych MONAR-MARKOT, ul. Dybowska 1, Toruń. 19

20 Pomoc dla bezdomnych Zima 2014/2015 Zaplecze medyczne Własnym zapleczem medycznym dysponuje 7 placówek spośród schronisk i noclegowni, przy czym najczęściej jest to opieka pielęgniarska świadczona w różnym wymiarze czasu pracy, od kilku godzin w tygodniu, aż po pełen ośmiogodzinny etat pielęgniarski. Podopieczni schroniska dla bezdomnych mężczyzn w Inowrocławiu mogą liczyć na opiekę lekarza rodzinnego i lekarza psychiatry w wymiarze dwóch godzin w tygodniu. Placówki, które dysponują własnym zapleczem medycznym: Schronisko im. św. Brata Alberta dla Bezdomnych Mężczyzn, ul. Jacewska 118, Inowrocław, Miejskie Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn, ul. Skłodowskiej-Curie 82-84, Toruń, Noclegownia przy Miejskim Schronisku dla Bezdomnych Mężczyzn, ul. Skłodowskiej- -Curie 82-84, Toruń, Toruńskie Centrum Caritas - Noclegownia dla Bezdomnych Kobiet, ul. Szosa Bydgoska 1A, Toruń, Ośrodek Wsparcia Caritas Diecezji Toruńskiej w Chełmży Schronisko, ul. Polna 20, Chełmża, Ośrodek Wsparcia Caritas Diecezji Toruńskiej w Chełmży Noclegownia, ul. Polna 20, Chełmża, Caritas Diecezji Włocławskiej - Schronisko dla Bezdomnych Kobiet i Mężczyzn, ul. Karnkowskiego 7, Włocławek. Dwie placówki udostępniają swoje zaplecze medyczne osobom potrzebującym spoza schroniska/noclegowni. Są to: Noclegownia dla Bezdomnych Kobiet w Toruniu prowadzona przez Toruńskie Centrum Caritas i Ośrodek Wsparcia Caritas Diecezji Toruńskiej w Chełmży. Prowadzący schronisko i noclegownię w Chełmży, deklaruje jednak, iż pomoc medyczna osobom spoza placówki jest udzielana jedynie w sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia. Z analizy zebranych informacji wynika, iż bezdomni przebywający w 5 placówkach poddawani są okresowym badaniom lekarskim. W dwóch przypadkach są to badania sprawdzające ogólny stan zdrowia, w jednej z placówek osoby bezdomne poddawane są badaniom dermatologicznym. W dwóch innych miejscach prowadzone są badania profilaktyczne pod kątem gruźlicy. Placówki, w których osoby bezdomne poddawane są okresowym badaniom lekarskim: 20

21 Centrum Pomocy dla Bezdomnych Mężczyzn, ul. Fordońska 422, Bydgoszcz, Schronisko dla Bezdomnych Kobiet i Mężczyzn, ul. Łąkowa 1b, Mogilno, Ośrodek Wsparcia dla Osób Bezdomnych, ul. Łąkowa 5, Mrocza, Schronisko dla Bezdomnych, ul. Ogrodowa 9B, Świecie, Ogrzewalnia dla Bezdomnych, ul. Tylna, Nowe. Wychodzenie z kręgu bezdomności Prowadzących placówki wsparcia dla osób bezdomnych zapytano, czy mają wiedzę na temat losów swoich podopiecznych. Jak wynika ze zgromadzonych danych, przedstawiciele 19 placówek (spośród 33) dysponują informacjami na temat liczby osób, którym w ciągu ostatniego roku udało się wyjść z kręgu bezdomności. Łącznie ich liczbę szacuje się na 206 osób. Wśród powodów, których konsekwencją stało się wyjście z bezdomności, wymienia się: uzyskanie mieszkania, również socjalnego lub chronionego (15 placówek wskazało taki powód), podjęcie zatrudnienia (14 wskazań), powrót do rodziny (14 wskazań). Tak dużą liczbę osób, które wyszły z bezdomności należy traktować z pewną ostrożnością, między innymi dlatego, iż wśród przyczyn placówki wymieniają uzyskanie przez ich podopiecznych miejsc w placówkach wsparcia innego typu, np. domu pomocy społecznej czy specjalnym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy. Szczególnie interesująca wydaje się informacja dotycząca liczby osób korzystających ze wsparcia w ramach mieszkań wspieranych, którym udało się wyjść z bezdomności. Z 74 osób, które w minionym roku skorzystały z tej formy wsparcia, 28 osobom z 5 mieszkań, udało się powrócić do funkcjonowania w społeczeństwie. Dwa mieszkania dopiero rozpoczęły funkcjonowanie i przebywają w nich pierwsi podopieczni. 21

22 Pomoc dla bezdomnych Zima 2014/2015 Dobre praktyki w obszarze wsparcia osób bezdomnych w województwie kujawsko-pomorskim Streetworking i mieszkanie adaptacyjne dla bezdomnych Nie od dziś wiadomo, iż powrót osoby bezdomnej do pełnego funkcjonowania w społeczeństwie możliwy staje się nie tylko dzięki zabezpieczeniu mieszkania. Niezbędne jest również ułatwienie powrotu na rynek pracy, co pozwoli osiągnąć dochody zapewniające utrzymanie tego mieszkania. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Grudziądzu we współpracy z Grudziądzkim Centrum Caritas im. Błogosławionej Juty realizując cel, jakim jest poprawa warunków mieszkaniowych osób zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu bezdomności, zorganizował szkolenia zawodowe, indywidualne doradztwo zawodowe, poradnictwo psychologiczne, a także zatrudnienie w formie robót publicznych i staży. Ponadto trzem osobom bezdomnym uczestnikom projektu - udostępniono specjalnie do tego celu przygotowane mieszkanie adaptacyjne. Opisywane działania wpisują się w projekt pn. Rewitalizacja społeczna grudziądzkiej Starówki obejmujący swym zakresem szersze spektrum oddziaływania. Projekt jest realizowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i potrwa do 30 listopada 2014 r. Osoby biorące udział w projekcie zostały wytypowane dzięki współdziałaniu szerokiego grona grudziądzkich instytucji pomocy społecznej. Są wśród nich osoby przebywające w schronisku im. św. Brata Alberta, które wykazują wolę wyjścia z bezdomności. 11 Mieszkanie, które udostępniło Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Nieruchomościami, jest zlokalizowane w kamienicy w centrum Grudziądza na ulicy Toruńskiej. Bezdomni przez pół roku będą się w nim uczyć prowadzić samodzielne, normalne życie. Zostaną również podjęte starania, aby po tym okresie mieli szansę trafić do lokali socjalnych. 12 W ramach projektu zatrudniono także dwóch streetworkerów, których zadaniem jest docieranie bezpośrednio do osób bezdomnych przebywających na ulicy i przekonywanie ich do skorzystania z pomocy medycznej, sanitarnej i żywieniowej. Od marca 2014 roku rozpoczęli oni intensywną pracę wśród grudziądzkich bezdomnych, docierając zwłaszcza do tych, którzy przebywają poza placówkami. Celem ich działalności jest namówienie tych osób, aby przenieśli się do schroniska, co ma być pierwszym krokiem w powrocie do normalnego życia. Streetworkerzy sporządzili listę grudziądzkich bezdomnych. Jest na niej około 50 nazwisk. - To osoby w różnym wieku. Wielu ma bardzo skomplikowane życiorysy. - W więk- 11 Strona internetowa GRUDZIADZ01/ [na dzień r.] 12 Tamże 22

23 szości są to porządni ludzie dodaje Grzegorz Hanuś, który sam był pensjonariuszem grudziądzkiego schroniska dla bezdomnych, a dziś niesie pomoc, jako streetworker osobom w podobnym położeniu. 13 Dach nad Twoją Przyszłością We wrześniu 2013 roku Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Toruniu we współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy dla Miasta Torunia i Fundacją Gospodarczą Pro Europa rozpoczął realizację projektu ponadnarodowego pn. Dach na Twoją Przyszłością. W ramach projektu wsparciem zostanie objęta grupa 40 osób bezdomnych, pozostających bez zatrudnienia przebywających w Miejskim Schronisku dla Bezdomnych Mężczyzn w Toruniu. Głównym celem programu jest podniesienie poziomu aktywności zawodowej w grupie osób bezdomnych i ogólna poprawa jakości życia tych osób. Uczestnicy projektu w ramach utworzonego Klubu Integracji Społecznej korzystają z doradztwa prawnego, wsparcia psychologicznego, doradztwa zawodowego. Odbywają kursy zawodowe przygotowujące do podjęcia zatrudnienia w zawodach: kucharz, pracownik ogólnobudowlany, pracownik ochrony fizycznej, konserwator terenów zielonych. Po ich odbyciu zostaną skierowani na sześciomiesięczne staże zawodowe. Inicjatywa ma też swój komponent ponadnarodowy zasadzający się na współpracy z organizacją Crisis z Wielkiej Brytanii, świadczącą pomoc samotnym osobom bezdomnym. W kwietniu br. pracownicy instytucji wspierających osoby bezdomne (m.in. Policji, Straży Miejskiej, MOPR w Toruń, PUP dla Miasta Torunia, Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego, Toruńskiego Domu dla Bezdomnych i Najuboższych MONAR-MARKOT, Schroniska Caritas, Miejskiego Ośrodka Edukacji i Profilaktyki Uzależnień w Toruniu, Kolegium Pracowników Służb Społecznych w Toruniu) mieli okazję wziąć udział w szkoleniu połączonym z wymianą doświadczeń polsko-brytyjskich w pracy z osobami bezdomnymi. Podwyższenie poziomu wiedzy i świadomości pracowników instytucji pozwoli uzyskać narzędzia do wypracowania długotrwałych sposobów pracy z osobami bezdomnymi Strona internetowa GRUDZIADZ01/ [na dzień r.] 14 Informacje na podstawie materiałów przesłanych przez Miejskie Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn w Toruniu 23

24 WYKAZ JADŁODAJNI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM Lp. Jadłodajnia Adres Nr telefonu 1 2 Caritas Diecezji Bydgoskiej Centrum Pomocy Betlejem Polski Komitet Pomocy Społecznej - Stołówka ul. Drukarska 6, Bydgoszcz ul. Fordońska 422, Bydgoszcz BYDGOSZCZ Zakres świadczonej pomocy posiłki wydawane na Uwagi posiłek jednodaniowy - zupa z wkładką i pieczywem lub posiłek typu drugiego dania; wydawany od do (pn.-pt.) posiłek jednodaniowy - zupa z wkładką i pieczywem lub posiłek typu drugiego dania; wydawany od do (pn.-pt.) 3 Kuchnia dla Ubogich im. św. Brata Alberta ul. Koronowska 14, Bydgoszcz posiłek wydawany bez decyzji OPS posiłek jednodaniowy - zupa, pieczywo, owoce; od do (pn.-sob.) 4 5 Stołówka Polskiego Czerwonego Krzyża Bydgoskie Stowarzyszenie Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo ul. Floriana 18, Bydgoszcz ul. Ossolińskich 2, Bydgoszcz posiłek wydawany bez decyzji OPS posiłek wydawany bez decyzji OPS posiłek jednodaniowy - zupa z wkładką i pieczywem lub posiłek typu drugiego dania; wydawany od do (pn.-pt.) posiłek jednodaniowy - zupa z wkładką i pieczywem lub posiłek typu drugiego dania i gorąca herbata; wydawany od do (pn.-pt.); kanapki i herbata od do (sob.) kanapki i gorąca herbata; wydawany od do (sob.) 6 Jadłodajnia MOPS ul. Ogrodowa 9, Bydgoszcz posiłek jednodaniowy - zupa z wkładką i pieczywem lub posiłek typu drugiego dania; wydawany od do (pn.-pt.) 24

25 Lp. Jadłodajnia Adres Nr telefonu Zakres świadczonej pomocy 7 Jadłodajnia MOPS ul. Toruńska 272, Bydgoszcz Jadłodajnia Grudziądzkiego Centrum Caritas im. Błogosławionej Juty miejsce wydawania posiłków - al. 23 Stycznia 16, Grudziądz GRUDZIĄDZ TORUŃ 9 Disco-Bar ul. Kujawska 18, Toruń 10 Toruńskie Centrum Caritas ul. Szosa Bydgoska 1a, Toruń posiłek wydawany bez decyzji OPS 11 Centrum Pielęgnacji Caritas ul. Wyszyńskiego 7/9, Toruń posiłek wydawany bez decyzji OPS WŁOCŁAWEK 12 Miejska Jadłodajnia U św. Antoniego ul. Św. Antoniego 11, Włocławek Kuchnia Caritas Diecezji Włocławskiej ul. Gdańska 10, Włocławek posiłek wydawany bez decyzji OPS Uwagi posiłek jednodaniowy - zupa z wkładką i pieczywem lub posiłek typu drugiego dania; wydawany od do (pn.-pt.) gorący posiłek; wydawany od do posiłek dwudaniowy; wydawany od do posiłek dwudaniowy; wydawany od do jadłodajnia działa od października do kwietnia; śniadanie w formie ciepłego posiłku; wydawane od 9.00 do posiłek dwudaniowy; wydawany od do posiłek w formie zupy; wydawany od

26 Lp. Jadłodajnia Adres Nr telefonu Zakres świadczonej pomocy POWIAT ALEKSANDROWSKI 14 Stołówka przy MOPS w Ciechocinku ul. Kopernika 14, Ciechocinek POWIAT BRODNICKI 15 Jadłodajnia Brodnickiego Centrum Caritas ul. Gajdy 3, Brodnica POWIAT BYDGOSKI Brak jadłodajni POWIAT CHEŁMIŃSKI 16 Bar Mini PSS Społem Rynek Chełmno Punkt wydawania posiłków 18 Punkt wydawania posiłków przez Raffalko ul. Brodnicka 1, Kowalewo Pomorskie ul. Wodna 13, Golub- Dobrzyń POWIAT GOLUBSKO-DOBRZYŃSKI w. 42 POWIAT GRUDZIĄDZKI Brak jadłodajni Uwagi posiłek jednodaniowy - zupa z wkładką posiłek jednodaniowy lub dwudaniowy - zupa z wkładką lub zupa i drugie danie; wydawany od do posiłek jednodaniowy - zupa z wkładką w okresie od listopada do marca; wydawany od do jadłodajnia działa od listopada do marca z możliwością przedłużenia do kwietnia; wydaje posiłki od do posiłek wydawany od do

27 Lp. Jadłodajnia Adres Nr telefonu 19 Jadłodajnia przy Schronisku dla Bezdomnych Mężczyzn im. św. Brata Alberta ul. Jacewska 118, Inowrocław Zakres świadczonej pomocy POWIAT INOWROCŁAWSKI Mała Gastronomia Edward Gugała ul. Mickiewicza 22, Kruszwica POWIAT LIPNOWSKI 21 Świetlica Wiejska ul. Targowa 1a, Kikół w Stołówka przy MOPS ul. Włocławska 16a, Lipno POWIAT MOGILEŃSKI 23 Jadłodajnia przy MGOPS ul. Rynek 10, Mogilno Stołówka przy MGOPS ul. Ks. P. Skargi 2, Nakło nad Notecią POWIAT NAKIELSKI Jadłodajnia im. św. Faustyny ul. Kcyńska 34, Szubin posiłek wydawany bez decyzji OPS 26 Punkt Wydawania Posiłków ul. Łąkowa 5, Mrocza Uwagi posiłek jednodaniowy; wydawany od posiłek dwudaniowy; wydawany od do posiłek dwudaniowy - zupa i drugie danie; wydawany od do posiłek jednodaniowy - zupa z wkładką; wydawany od do posiłek dwudaniowy; wydawany od do posiłek jednodaniowy; wydawany od do posiłek jednodaniowy; wydawany od do posiłek jednodaniowy - zupa z wkładką; wydawany od do

28 Lp. Jadłodajnia Adres Nr telefonu POWIAT RADZIEJOWSKI Zakres świadczonej pomocy 27 Jadłodajnia im. św. Rafała Chylińskiego ul. Franciszkańska 4, Radziejów posiłek wydawany bez decyzji OPS POWIAT RYPIŃSKI 28 Punkt wydawania posiłków Bar przy Rynku ul. Orzeszkowej, Rypin POWIAT SĘPOLEŃSKI Brak jadłodajni POWIAT ŚWIECKI 29 Jadłodajnia Caritas przy Parafii Rzymskokatolickiej św. Józefa ul. Ks. St. Krausego 2, Świecie Bar Kajtek ul. Mały Rynek 4, Świecie Jadłodajnia ul. Pod Murami 1, Nowe POWIAT TORUŃSKI 32 Restauracja Mistral ul. Łazienna 2, Chełmża Uwagi posiłek jednodaniowy - zupa z wkładką, dwa razy w tygodniu dodatkowe danie na wynos; wydawany od do posiłek jednodaniowy oraz suchy prowiant; wydawany od 8.00 do posiłek jednodaniowy - zupa z wkładką (pn.-niedz.), posiłek dwudaniowy w niedzielę; wydawany od do pełen obiad; wydawany od do posiłek jednodaniowy - zupa lub drugie danie; wydawany od do (pn.-niedz.) posiłek dwudaniowy z możliwością spożycia na miejscu lub na wynos; wydawany od do