Wyniki Ogólnopolskiego badania liczby osób bezdomnych na terenie województwa łódzkiego Edycja 2015

Transkrypt

1 Wyniki Ogólnopolskiego badania liczby osób bezdomnych na terenie województwa łódzkiego Edycja 2015 Bezdomność należy do jednego z problemów występujących w naszym społeczeństwie. Definicja osoby bezdomnej jest wyjaśniona w ustawie z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz.182 ze zm.). Zgodnie z art. 6 pkt 8 ustawy - za osobę bezdomna uważa się: osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowaną na pobyt stały, w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym i zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania. Przyczyny występowania bezdomności są różnorodne, wynikają one m. in. z nadużywania alkoholu, zażywania substancji psychoaktywnych, rozpadu rodziny, eksmisji, utraty pracy, braku środków na utrzymanie, śmierci żywiciela rodziny, przemocy w rodzinie itd. Zadaniem własnym gmin o charakterze obowiązkowym jest pomoc bezdomnym i ograniczenie negatywnych skutków bezdomności poprzez udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym (art. 17 ust.1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej). Minister Pracy i Polityki Społecznej, uznając bezdomność za istotny i poważny problem naszego kraju, po raz drugi zlecił przeprowadzenie Ogólnopolskiego badania liczby osób bezdomnych. Bezdomność jest zjawiskiem, które wymaga systematycznej kontroli, gdyż na jej występowanie składa się wiele czynników. Badanie przeprowadzane jest co 2 lata. Obecne badanie zostało prze w I kwartale 2015 r., w nocy z 21 na 22 stycznia. Zostały policzone osoby bezdomne przebywające w noclegowniach, schroniskach, szpitalach i innych placówkach zdrowia, zakładach karnych, aresztach śledczych, izbach wytrzeźwień, pogotowiach socjalnych oraz miejscach niemieszkalnych, znajdujących się na terenie województwa łódzkiego. Szczegółowe wyniki badania znajdują się w Tabeli nr 1. Tabela nr 1 liczba osób bezdomnych przebywających na terenie województwa łódzkiego w nocy z 21 na 22 stycznia 2015 r. Liczba osób bezdomnych Miejsca przebywania osób bezdomnych w tym: Ogółem mężczyźni kobiety dzieci Ogrzewalnia, noclegownia Schronisko, dom dla osób bezdomnych, hostel

2 Szpitale, hospicja, ZOL-e, inne zdrowia Zakłady karne, areszty śledcze Izby wytrzeźwień, pogotowia socjalne Miejsca niemieszkalne Pustostany, domki, altany działkowe Inne RAZEM: Poprzednie badanie odbyło się w nocy z 7 na 8 lutego 2013 r. Wyniki zostały przedstawione w Tabeli nr 2. Tabela nr 2 liczba osób bezdomnych przebywających na terenie województwa łódzkiego w nocy z 7 na 8 lutego 2013 r. Miejsca przebywania osób bezdomnych Ogółem Liczba osób bezdomnych w tym: mężczyźni kobiety dzieci Ogrzewalnia, noclegownia Schronisko, dom dla osób bezdomnych, hostel Mieszkania wspierane, chronione, treningowe, wynajmowane Szpitale, hospicja, ZOL-e, inne zdrowia Zakłady karne, areszty śledcze Izby wytrzeźwień, pogotowia socjalne Miejsca niemieszkalne 159* Pustostany, domki, altany działkowe 175* Inne 163* RAZEM: * - wartości ogółem są wyższe niż suma wartości w poszczególnych kolumnach, gdyż Miasto Łódź nie podało danych z podziałem na mężczyzn, kobiety i dzieci Jak wynika z powyższych danych, w I kwartale 2013 r. liczba osób bezdomnych na terenie województwa łódzkiego wynosiła 2156, natomiast 2 lata później liczba ta zmalała do 2082 osób (badanie w I kwartale 2015r.). Ponadto, w ramach Ogólnopolskiego badania liczby osób bezdomnych zebrano dodatkowe informacje dotyczące liczby placówek noclegowych dla osób bezdomnych w województwie łódzkim oraz liczbę miejsc noclegowych w tych placówkach, w tym liczbę placówek nisko- 2

3 progowych dla osób bezdomnych będących pod wpływem alkoholu i innych środków psychoaktywnych. Szczegółowe dane przedstawione są w Tabeli nr 3 oraz 3A. Tabela nr 3: Liczba placówek noclegowych dla osób bezdomnych w województwie oraz liczba miejsc noclegowych w tych placówkach Placówki w ramach zadań własnych lub zleconych z zakresu administracji rządowej ze środków na pomoc i integrację społeczną przez gminy przez gminy przez inny podmiot przez powiaty przez powiaty przez inny podmiot Razem Inne, które korzystają z innych źródeł finansowania OGÓŁEM Liczba placówek Liczba miejsc w placówkach Liczba możliwych dodatkowych miejsc OGÓŁEM liczba miejsc Tabela nr 3A: W tym: Liczba placówek niskoprogowych dla osób bezdomnych będących pod wpływem alkoholu, oraz liczba miejsc w tych placówkach Placówki w ramach zadań własnych lub zleconych z zakresu administracji rządowej ze środków na pomoc i integrację społeczną przez gminy przez gminy przez inny podmiot przez powiaty przez powiaty przez inny podmiot Razem Inne, które korzystają z innych źródeł finansowania OGÓŁEM Liczba placówek Liczba miejsc w placówkach Liczba możliwych dodatkowych miejsc OGÓŁEM liczba miejsc

4 Na terenie województwa łódzkiego funkcjonuje 41 placówek noclegowych oferujących ogółem 1570 miejsc dla osób bezdomnych. Od czasu badania w 2013 r. liczba placówek wzrosła o 4. W wyniku badania w 2013 r. stwierdzono brak placówek nisko-progowych dla osób bezdomnych pod wpływem alkoholu, natomiast w 2015 r. pojawiło się 5 placówek niskoprogowych oferujących ogółem 202 miejsc dla osób bezdomnych pod wpływem alkoholu. W wyniku badania uzyskano również informacje o placówkach zapewniających pomoc osobom bezdomnym inną niż schronienie. Dane w tym zakresie przedstawia Tabela nr 4. Tabela 4: Placówki zapewniające inne usługi dla osób bezdomnych (poza schronieniem) w tym: (lub Placówki zapewniające inne usługi (poza schronieniem Liczba placówek zlecone do przez i zakwaterowaniem) dla osób bezdomnych: ogółem prowadzenia) przez inny podmiot gminę/powiat 1) jadłodajnie ) łaźnie ) pralnie ) punkty wydawania żywności ) punkty wydawania odzieży ) świetlice dla osób bezdomnych ) punkty konsultacyjno - informacyjne ) punkty pomocy medycznej ) inne Jak wynika z informacji przekazanych przez gminy województwa łódzkiego, w sezonie zimowym 2014/2015 na rzecz osób bezdomnych podjęto m.in. następujące działania: pomoc w formie schronienia (schroniska, noclegownie, mieszkania readaptacyjne, świetlice, ogrzewalnia), pomoc rzeczowa (zakup żywności, odzież, obuwie, opał, itp.), pomoc medyczna i sanitarna, pomoc psychologiczna, terapia uzależnień, realizacja indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności, rozpowszechnianie informacji o placówkach udzielających pomocy osobom bezdomnym 4

5 lub potrzebującym, monitorowanie przez pracowników socjalnych, straży miejskiej, funkcjonariuszy Policji miejsc, w których mogą przebywać osoby bezdomne i oferowanie tym osobom pomocy w formie schronienia lub posiłku, rozpowszechnianie informacji o miejscach noclegowych, schroniskach, itp., prowadzenie punktów konsultacyjno - informacyjnych, realizacja programu pn. Autobus dla bezdomnych i potrzebujących (teren Miasta Łodzi), wydłużenie godzin pracy Noclegowni dla Osób Bezdomnych, zarówno dla kobiet jak i mężczyzn (Miasto Łódź), kontynuacja pracy streetworkerów na terenie Miasta Łodzi, w ramach realizowanego przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łodzi projektu systemowego POKL pn. Nowy obraz pomocy społecznej w Łodzi, kontynuacja prowadzenia punktu pomocy dla osób bezdomnych przy ul. Wschodniej 32 w Łodzi, w celu podejmowania interwencji, Kutno została przeprowadzona Akcja Zima , w ramach której utworzono zespół roboczy koordynujący działania na rzecz osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością w celu zabezpieczenia przed zamarznięciem i wychłodzeniem. Do współpracy zaproszono instytucje i organizacje, jak również lokalne media. W ramach podejmowanych działań do miejsc przebywania osób bezdomnych dostarczano ciepły posiłek i herbatę, odzież, środki higieny, obuwie, pościel i bieliznę pościelową oraz umożliwiono umycie się. Ponadto udzielono pomocy w uzyskaniu dowodu osobistego, Bełchatów na terenie miasta podejmowane były działania m. in. przez Policję, Straż Miejską, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Schronisko dla Bezdomnych, Bełchatowskie Centrum Pomocy Bliźniemu Monar Markot. Strażnicy Miejscy codziennie, zwłaszcza wieczorem i w nocy sprawdzali miejsca przebywania osób bezdomnych: pustostany, pergole śmietnikowe, ogródki działkowe, piwnice i klatki schodowe. Na stronie internetowej KPP został umieszczony apel skierowany do mieszkańców o informowaniu bełchatowskiej Policji o miejscach przebywania osób bezdomnych. Pracownicy socjalni kierowali osoby bezdomne do specjalistów (psychologa, specjalisty terapii uzależnień, pedagoga, prawnika) pracujących w Zespole Poradnictwa Specjalistycznego go przez MOPS, Łowicz otwarto 2 noclegownie, Pabianice Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Pabianickie uruchomiło schronisko dla osób bezdomnych, działające w okresie r., oraz dom 5

6 noclegowy działający w okresie r. W schronisku i domu noclegowym dyżurowali pracownicy socjalni. W grudniu 2014 r. pracownicy socjalni przeprowadzili akcję informacyjną dotyczącą miejsc noclegowych dla osób bezdomnych. Dodatkowo, Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Pabianickie prowadzi przeznaczoną dla osób bezdomnych, w tym nie korzystających z schronienia: jadłodajnię, punkt wydawania żywności, świetlicę dla osób bezdomnych, punkt konsultacyjno informacyjny, Tomaszów Mazowiecki - w sezonie zimowym 2014/2015 działały dwie Ogrzewalnie całodobowe dla osób bezdomnych, monitorowane były pustostany przez pracowników socjalnych i straży miejskiej, w których przebywały osoby bezdomne i oferowano im pomoc m. in. pobyt w ogrzewalni. W poniższej Tabeli nr 5 przedstawiono liczbę osób bezdomnych, którym gminy udzieliły różnego rodzaju wsparcia przewidzianego w ustawie o pomocy społecznej dla osób mających status bezdomnych. Tabela nr 5 Wsparcie i pomoc osobom bezdomnym (gminy) Wyszczególnienie Liczba wszystkich zdiagnozowanych osób bezdomnych, których ostatnim miejscem zameldowania była dana gmina (przebywających na terenie gminy i poza jej granicami) Liczba wszystkich osób bezdomnych, którym gmina opłaciła w 2014r. pobyt w placówkach noclegowych dla osób bezdomnych (na terenie gminy i poza jej granicami) Liczba osób objętych Indywidualnym Programem Wychodzenia z Bezdomności w roku 2014 Liczba osób bezdomnych Kwota 3410 X 2331 X 369 X Liczba osób bezdomnych objętych Kontraktem Socjalnym w roku X Liczba osób bezdomnych, które się usamodzielniły 118 X Liczba osób bezdomnych, które podjęły zatrudnienie, w tym zatrudnienie wspierane w roku 2014 (umowa o pracę, umowy cywilnoprawne) Wybrane materialne formy wsparcia i pomocy 267 X Składka na ubezpieczenie zdrowotne ,91 Zasiłek stały ,72 W 2014 r. gmina opłaciła pobyt w placówkach noclegowych 2331 osobom bezdomnym. Liczba ta zwiększyła się od poprzedniego badania o 106 osób. Porównując wyniki z badania w 2013 r. zwiększyła się również liczba osób bezdomnych, które podjęły zatrudnienie. W 2012 r. zatrudnienie podjęło 131 osób, a już w 2014 r. tych osób było 267. Gminy wspierając osoby bezdomne przekazały środki finansowe na składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie ,91zł, natomiast na zasiłki stałe ,78 zł. 6

7 Ponadto, na realizacje działań przeciwdziałających bezdomności w 2014 r. zostało przekazane z budżetu państwa ,24 zł, natomiast wkład środków własnych gmin wynosił ,51 zł. W ramach działań na rzecz przeciwdziałania bezdomności wspomagane są również organizacje pozarządowe udzielające pomocy osobom bezdomnym i zagrożonym bezdomnością. W 2014 r. z publicznych środków finansowych przekazano tym organizacjom łącznie ,00 zł. W tym Wojewoda Łódzki przekazała ,00zł na realizacje programu Pomoc w wychodzeniu bezdomności, natomiast Marszałek Województwa Łódzkiego ,00zł. Środki zostały wykorzystane na finansowanie usług i działalności placówek świadczących pomoc ludziom bezdomnym prowadzonym przez organizacje pozarządowe. Dodatkowo w 2014 r. na terenie województwa łódzkiego zostały przekazane nowe lokale osobom bezdomnym (Tabela nr 6). Tabela nr 6 Lokale przekazane osobom bezdomnym w 2014r. Wyszczególnienie Liczba lokali Lokale przekazane osobom bezdomnym OGÓŁEM 71 W tym: 1. Lokale socjalne 2.Lokale komunalne Inne lokale (proszę wymienić jakie?) Liczba lokali - 0 Budynek po szkolny w Brodni używany na rzecz Stowarzyszenia LABOR w Brodni gm. Buczek (umowa użyczenia z gminą) Mieszkania chronione Łączna liczba lokali przekazanych osobom bezdomnym wynosiła 71, w tym 47 socjalnych oraz 21 komunalnych. Pozostałymi lokalami przekazanymi były 2 mieszkania chronione oraz 1 budynek po szkolny w Brodni używany na rzecz Stowarzyszenia LABOR. W sezonie zimowym 2014/2015 zanotowano również zgony i przypadki śmierci z wyziębienia. Szczegółowe dane przedstawiono w Tabeli nr 7. 7

8 Tablica nr 7 Zgony i przypadki śmierci z wyziębienia w sezonie zimowym 2014/2015 Liczba osób które zmarły z W tym liczba osób powodu wyziębienia na Wyszczególnienie bezdomnych terenie gminy 1 2 Ogółem 4 1 W tym z powodu alkoholu 4 1 Z powodu narkotyków i innych środków psychotropowych 0 0 Nie zanotowano innych dodatkowych czynników, które mogły spowodować śmierć z wyziębienia. W sezonie zimowym 2014/2015 liczba osób bezdomnych, która zmarła z powodu wyziębienia wynosiła 1 osobę. Powodem tego było nadużycie alkoholu, co w poprzednich badaniach wskazywało na najczęstszą przyczynę śmierci osób bezdomnych. W porównaniu z wynikiem badania w sezonie zimowym 2012/2013 liczba zgonów zmalała. Podczas ostatniego badania ustalono, że w wyniku wyziębienia spowodowanego upojeniem alkoholowym oraz uduszeniem wymiocinami na skutek nadużycia alkoholu zmarły 3 osoby bezdomne. 8