SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI ZADAŃ Z ZAKRESU WSPIERANIA RODZINY I SYSTEMU PIECZY ZASTĘPCZEJ ZA ROK 2013

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI ZADAŃ Z ZAKRESU WSPIERANIA RODZINY I SYSTEMU PIECZY ZASTĘPCZEJ ZA ROK 2013 Giżycko marzec

2 Dla dobra dzieci, które potrzebują szczególnej ochrony i pomocy osób dorosłych, środowiska rodzinnego, atmosfery szczęścia, miłości i zrozumienia, w trosce o ich harmonijny rozwój i przyszłą samodzielność życiową, dla zapewnienia ochrony przysługujących im praw i wolności, dla dobra rodziny, która jest podstawową komórką społeczeństwa oraz naturalnym środowiskiem rozwoju i dla dobra wszystkich jej członków w szczególności dzieci, w przekonaniu, że skuteczna pomoc dla rodziny przeżywającej trudności w opiekowaniu się i wychowywaniu dzieci oraz skuteczna ochrona dzieci i pomoc dla nich może być osiągnięta przez współpracę wszystkich osób, instytucji i organizacji pracujących z dziećmi i rodzicami. (z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej) Dnia 1 stycznia 2012r. weszła w życie ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, która określiła nowy model realizacji przez szczebel powiatowy samorządu pieczy zastępczej oraz zadania gmin w zakresie wspierania rodziny przeżywającej trudności opiekuńczo - wychowawcze. Wspieranie rodziny przeżywającej trudności opiekuńczo - wychowawcze to zespół planowanych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania swoich funkcji. Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej do zadań gminy należy: opracowanie i realizacja 3 - letnich programów wspierania rodziny, tworzenie możliwości podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny, tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia dziennego, oraz praca z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo- wychowawczych poprzez: 2

3 zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy asystenta rodziny oraz dostęp do specjalistycznego wsparcia, organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działań rodzin wspierających, prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci, podnoszenia kwalifikacji asystentów rodziny, kosztów związanych z udzielaniem wsparcia przez rodziny wspierające, współfinansowanie pobytu dziecka w pieczy zastępczej, sporządzanie sprawozdań rzeczowo finansowych z zakresu wsparcia rodziny i przekazywanie ich do wojewody, prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziną zagrożoną kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych, przekazywanie do biura informacji gospodarczej danych o zaległościach z tytułu nieponoszenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, wykonywanie zadań wynikających z rządowych programów z zakresu wspierania rodziny. Zgodnie z ustawowymi wymogami Uchwałą Rady Miasta z dnia 18 października 2012r. Nr XXIV/59/2012 przyjęto w naszym mieście Gminny program wspierania rodziny na lata Nadrzędnym zadaniem wynikającym z realizacji programu jest takie wspieranie rodzin, aby zapewnić jej prawidłowe funkcjonowanie, wychowanie dzieci, przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, korzystając w pierwszej kolejności z zasady pomocniczości, która kładzie nacisk na wspieranie rodziny a nie bezpośrednie zaspokajanie potrzeb. 3

4 Cele szczegółowe wspierania rodziny realizowane są m.in. poprzez zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych rodzin i świadczenia pomocy społecznej dla rodzin żyjących w trudnych warunkach materialnych. Tabela 1. Rodziny objęte pomocą społeczną w Giżycku w 2013r. rodziny z dziećmi liczba rodzin Łączna liczba osób w rodzinach z 1 dzieckiem dzieci dzieci dzieci dzieci i więcej dzieci 3 26 Tabela 2. Informacja na temat rodzin pobierających świadczenia rodzinne w 2013r. liczba osób pobierających świadczenia rodzinne 1664 liczba rodzin pobierających zasiłek rodzinny na 1 dziecko na 2 dzieci na 3 dzieci 87 - na 4 dzieci i więcej 31 4

5 Tabela 3. Informacja na temat rodzin korzystających z funduszu alimentacyjnego w 2013r. liczba osób pobierających świadczenia 256 z funduszu alimentacyjnego - z 1 dzieckiem z 2 dzieci 56 - z 3 dzieci 17 - z 4 dzieci i więcej 4 Wspierano również rodziny z dziećmi poprzez dofinansowanie obiadów szkolnych. W 2013 r. tą formą pomocy objęto łącznie 557 dzieci (131 dzieci w wieku do 7 lat w wieku szkolnym). Wśród wszystkich dzieci objętych pomocą w formie dożywiania w tym 18 dzieci objęto pomocą w formie opłaty do drugiego śniadania (dotyczy klas 0 w szkołach). Łączny koszt dofinansowania dożywiania wyniósł zł (w tym zł z budżetu państwa). Dofinansowaniem obejmujemy również w zależności od potrzeb - okres ferii zimowych i wakacji letnich. W okresie wakacji pracownicy socjalni weryfikowali sytuację materialną, rodzinną i zdrowotną uczestników wyjazdów kolonijnych. W roku 2013 w wyniku współpracy MOPS z Kuratorium Oświaty w Olsztynie pozyskano 30 bezpłatnych miejsc kolonijnych dla dzieci i młodzieży z terenu miasta. Miejski Zespół Obsługi Szkół i Przedszkoli wspierał rodziny wychowujące dzieci m.in. poprzez wypłacanie stypendiów szkolnych. Pomoc w tym zakresie ilustruje poniższa tabela. 5

6 Tabela 4. Pomoc materialna dla uczniów (średniorocznie) Wyszczególnienie Liczba dzieci stypendium szkolne uczniowie szkół podstawowych 180 stypendia szkolne uczniowie gimnazjów 79 stypendia szkolne uczniowie szkół policealnych 3 zasiłek szkolny - uczniowie szkół podstawowych 3 zasiłek szkolny - uczniowie gimnazjów 1 stypendium szkolne- uczniowie zasadniczych szkół zawodowych stypendium szkolne uczniowie liceum ogólnokształcącego i profilowanego stypendium szkolne uczniowie techników 22 Zasiłek szkolny uczniowie szkół policealnych 2 Łączne wydatki na stypendia i zasiłki szkolne wyniosły ,52 zł w tym zasiłki szkolne 4,970,00. W roku 2013 w pieczy zastępczej umieszczono 12 dzieci z terenu miasta Giżycka ( w tym 2 dzieci okresowo -od lutego do października 2013, Ponadto 1 dziecko umieszczono w Domu Dziecka. W roku 2013 zabezpieczono w budżecie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej środki finansowe na finansowanie pieczy zastępczej. Łącznie wydatki w tym zakresie wyniosły zł. Warto podkreślić, że w pierwszym roku pobytu dzieci w pieczy zastępczej gmina ponosi koszty w wysokości 10% wydatków na umieszczone dziecko. W drugim roku pobytu udział finansowy gminy wynosi 30%, a od trzeciego roku 50 % ogółu kosztów. 6

7 Tabela 5. Struktura wydatków na rzecz dzieci przebywających w pieczy zastępczej L.p Wyszczególnienie Koszt w zł 1. Rodzinna piecza zastępcza udzielone świadczenia w tym: Świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka w tym rodziny zastępcze spokrewnione Świadczenie jednorazowe na pokrycie niezbędnych kosztów związanych z potrzebami przyjmowanego 200 dziecka 1.3 Dofinansowanie do wypoczynku dziecka poza miejscem zamieszkania Środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domku jednorodzinnym 1.5 Świadczenie na pokrycie kosztów przeprowadzenia niezbędnego remontu Rodzinna piecza zastępcza wynagrodzenia wraz z pochodnymi w tym: Wynagrodzenie dla rodzin zastępczych zawodowych Wynagrodzenie dla zleceniobiorców oraz osób zatrudnionych w rodzinnym domu dziecka Szkolenie asystenta w zakresie pieczy zastępczej Odpłatność za pobyt 3 dzieci w Domu Dziecka Od października 2012 w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej jest zatrudniony asystent rodziny. W związku z jego zatrudnieniem poniesiono koszty zatrudnienia w wysokości zł, z tego: z budżetu gminy zł, z budżetu państwa zł. 7

8 W roku 2013 prowadzono pracę z rodzinami na rzecz zapobiegania sytuacjom kryzysowym. Powyższe realizowano przede wszystkim za pośrednictwem pracowników socjalnych wykonujących pracę socjalną oraz asystenta rodziny zatrudnionego w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej. W zależności od sytuacji występującej w rodzinie udzielana jest pomoc w zakresie przeciwdziałania bezrobociu, rozwiązywania problemu alkoholowego, przeciwdziałania przemocy w rodzinie, i pomoc w rozwiązywaniu problemów opiekuńczo wychowawczych. Najważniejszym elementem pracy socjalnej jest jednak działanie na rzecz odbudowy i utrzymania więzi między rodzicami i dziećmi. Praca asystenta rodziny jest jednym z głównych narzędzi wspierania rodziny. Asystent ma za zadanie np. wspomagać rodzinę w osiągnięciu przez nią stabilizacji życiowej umożliwiającej wypełnianie funkcji opiekuńczo- wychowawczych. Asystent rodziny udaje się na polecenie Kierownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej do rodziny problemowej po analizie wywiadu środowiskowego sporządzonego przez pracownika socjalnego. Rodzinę do pracy z asystentem zobowiązuje również Sąd Rodzinny na mocy odpowiednich postanowień. Asystent pracuje z rodziną zagrożoną umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej jak też, w przypadku czasowego umieszczenia dziecka w pieczy poza rodziną. Współpracuje z koordynatorem pieczy zastępczej zatrudnionym w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, placówkami opiekuńczowychowawczymi, kuratorami zawodowymi i społecznymi oraz Strażą Miejską. Asystent rodziny podejmuje pracę z rodziną zawsze za jej zgodą. W przypadku braku zgody asystent rodziny nie jest uprawniony do podejmowania działań. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy Sąd decyduje o wsparciu asystenta. Do zadań asystenta rodziny należy m.in.: opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną; 8

9 udzielanie pomocy w poprawie sytuacji życiowej rodziny, w tym umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego; udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów socjalnych, psychologicznych, wychowawczych; wspieranie aktywności społecznej rodziny; udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu, utrzymywaniu pracy zarobkowej; podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin; motywowanie rodzin do korzystania ze wsparcia innych instytucji, specjalistów, organizacji pozarządowych; dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny; sporządzanie na wniosek sądu opinii o rodzinie i jej członkach. Asystent pracuje w ramach umowy zlecenia, co umożliwia dostosowanie aktywności asystenta do indywidualnych potrzeb rodziny. Z uwagi na fakt, iż jest to nowy zawód, wypracowywane są na bieżąco metody pracy, narzędzia, dokumentacja rodziny, a także zasady współpracy z pracownikami socjalnymi oraz instytucjami pracującymi na rzecz rodzin mających problemy opiekuńczo-wychowawcze. Asystent rodziny może zgodnie z ustawą pracować jednocześnie z 20 rodzinami, jednakże jak pokazują doświadczenia z pracy asystenta optymalna liczba rodzin, jaką powinien się zajmować wynosi Asystent rodziny zatrudniony w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej pracował w roku 2013 z 12 rodzinami z problemami wychowawczymi. Rodzina nr 1 Konkubinat z jednym dzieckiem, utrzymuje się z pracy dorywczej oraz wsparcia uzyskiwanego z Ośrodka Pomocy Społecznej. Rodzina objęta jest nadzorem kuratora sądowego. Występuje problemem alkoholowy, rodzice nie zwracają uwagi na higienę i właściwe wychowywanie dziecka. Asystent rodziny dokonał 18 wejść w środowisko domowe, odbył 3 spotkania z kuratorem sądowym celem 9

10 ustalenia trybu postępowania z rodziną, środowisko było ponadto kontrolowane 4 razy wspólnie ze strażą miejską, 2 razy wspólnie z pracownikiem socjalnym odbyły się 2 wizyty asystenta, pracownika socjalnego i matki z dzieckiem u lekarza rodzinnego. Asystent rodziny 2 razy spotkał się z wychowawcą w przedszkolu, do którego uczęszcza dziecko. Rodzina nr 2 Konkubinat z trojgiem małych dzieci, w tym jedno niepełnosprawne. W mieszkaniu mieszka wspólnie dorosła siostra głównej lokatorki osoba niepełnosprawna. W rodzinie występuje poważny problem alkoholowy. Interwencje Straży Miejskiej i Policji z uwagi na hałas w mieszkaniu, skargi sąsiadów, pobyt dzieci bez opieki na ulicy. Na skutek działań asystenta rodzinę objęto dozorem kuratora, wymieniono okna w mieszkaniu, odzyskano sprzęt AGD zastawiony w lombardzie, częściowo spłacono zadłużenie za media. Asystent zmotywował matkę dzieci do wizyt u psychologa, a konkubenta do systematycznego uczęszczania na terapię przeciwalkoholową. Asystent dokonał od października 2012 roku 106 wejść w środowisko, 4 razy wspólnie z matką dzieci i dziećmi wychodził do lekarza rodzinnego, 4 razy spotkał się z pedagogiem szkolnym i wychowawcą klasy, 6 razy wspólnie ze Strażą Miejską dokonano wejścia w środowisko w godzinach wieczornych i w weekendy, 8 razy wspólnie z kuratorem omawiano sytuacje rodziny ( w tym w trakcie wspólnego wejścia w środowisko ). Rodzina nr 3 Samotna matka z trojgiem dzieci, utrzymuje się z pomocy MOPS oraz alimentów. Matka dzieci jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Objęta nadzorem kuratora sądowego, nadużywająca alkoholu. Okresowo w latach wcześniejszych dzieci przebywały w pieczy zastępczej. Na skutek działań asystenta rodziny w/w podjęła leczenie odwykowe, uczęszcza na grupę wsparcia AA, złożyła w sądzie wniosek o ustalenie ojcostwa syna łącznie z badaniem genetycznym, podjęła starania o ustalenie stopnia niepełnosprawności. Asystent dokonał od 10

11 października 2012 roku 57 wejść w środowisko, odbył 10 spotkań z pedagogiem szkolnym i wychowawcą klasy, 6 spotkań z kuratorem sądowym oraz 4 wejścia ze Strażą Miejską w godzinach wieczornych. Rodzina nr 4 Samotna matka, do lutego 2012r. wychowywała troje dzieci. W chwili obecnej dwoje najmłodszych przebywa w Domu Dziecka, najstarszy syn przebywa w Areszcie Śledczym. W/w wielokrotnie leczona na oddziale detoksykacyjnym. Asystent rodziny pracuje nad zmianą postawy życiowej w/w i powrotem dzieci z pieczy zastępczej do środowiska domowego. Dokonano 15 wejść w środowisko domowe ( 7 spotkań było nieudanych z uwagi na tzw. zapicie). Asystent siedmiokrotnie spotkał się z dziećmi i wychowawcami w Domu Dziecka. Odbył 2 spotkania z koordynatorem pieczy zastępczej w PCPR oraz dwukrotnie kontaktował się z kuratorem sądowym omawiając sytuację dzieci i ich matki. Rodzina nr 5 Małżeństwo z dwójką dzieci. Matka dzieci jest osobą ze zdiagnozowaną schizofrenią paranoidalną ojciec bezrobotny, pracujący dorywczo. Ojciec dzieci nadużywa alkoholu, w związku z tym sąd zobowiązał go do leczenia niestacjonarnego. W związku z sytuacją życiową rodzina ma nadzór kuratora sądowego. Rodzina raczej chętnie podejmuje współpracę z asystentem. Asystent rodziny wchodził w środowisko 29 razy. Odbył 5 spotkań z kuratorem sądowym. Dokonał 6 wejść w środowisko ze strażą miejską. Przeprowadził też rozmowę z lekarzem rodzinnym matki dzieci na temat stanu zdrowia i jej możliwości wychowawczych Rodzina nr 6 Samotny ojciec z dwojgiem dzieci z trudnościami wychowawczymi. Zona po urodzeniu drugiego dziecka odeszła od rodziny. W bieżącym roku ma odbyć się sprawa rozwodowa. Działania asystenta nakierowane są na poprawę relacji wewnątrz rodziny. Ojciec ma trudności wychowawcze, nie radzi sobie z wychowaniem dzieci. Rodzina miała nadzór kuratora, ale po wejściu do rodziny asystenta nadzór został zniesiony. Asystent dokonał 29 wejść w środowisko w godzinach 11

12 popołudniowych i wieczornych. Odbył 2 spotkania z w/w i pracownikiem socjalnym. Ponadto 6 razy kontrolował sytuację rodziny wspólnie ze strażą miejską.. Rodzina nr 7 Rodzina z dwojgiem dzieci. Syn jest uczniem szkoły podstawowej a córka wymagająca stałego leczenia z powodu stwardnienia guzowatego uczęszcza do oddziału przedszkolnego. Choroba wpływa na opóźnienia rozwojowe dziewczynki. Poważny problem alkoholowy rodziny ma wpływ na wychowywanie dzieci i ich rozwój emocjonalny. Matka dzieci postanowieniem sądu była leczona odwykowo w trybie stacjonarnym. Asystent rodziny pracuje z rodzina na skutek interwencji sądu. Asystent dokonał 10 wejść w środowisko celem weryfikacji sytuacji. W tym 3 wizyty odbyły się w godzinach wieczornych. Ponadto odbyły się 2 spotkania asystenta i kuratora sądowego z rodzina. Początkowo stosunek rodziny do asystenta był powściągliwy jednakże zauważalna jest pozytywna zmiana w nastawieniu rodziny do współpracy z asystentem. Rodzina nr 8 - Samotna matka z czworgiem dzieci. Ojciec dzieci przebywa w Zakładzie Karnym. Matka w okresach wcześniejszych używała narkotyków i alkoholu. Utrzymuje się z pomocy MOPS i alimentów. Na skutek działań asystenta w/w realizuje wiele spraw, z którymi wcześniej sobie nie radziła tj. złożenie wniosku o spłatę zadłużenia mieszkaniowego w trybie ratalnym, złożenie wniosku o dodatek mieszkaniowy, wystąpienie o naprawę usterek mieszkaniowych do administratora budynku. Asystent dokonał 27 wejść w środowisko życiowe rodziny, 6 wizyt w szkole u pedagoga i wychowawcy klasy, 8 spotkań z kuratorem w celu omówienia sytuacji życiowej osoby, wyjście z dzieckiem do lekarza rodzinnego i Urzędu Miasta. Rodzina nr 9 Samotna matka z trojgiem dzieci. Dwoje nie sprawia problemów wychowawczych. Syn mocno przeżył odejście ojca od rodziny. Matka dzieci jest po chorobie nowotworowej, którą przeszła w wieku 12

13 nastoletnim. Po odejściu partnera w życie w/w wdał się chaos, poczucie niskiej wartości i problemy z synem. Obecnie korzysta ze wsparcia asystenta rodziny i psychologa. Asystent dokonał 18 wejść w środowisko rodzinne, 3 razy konsultował sytuację syna z pedagogiem szkolnym, odbył wizytę u lekarza rodzinnego. Wspólnie ze Strażą Miejską dokonał 5 kontroli środowiska domowego. Rodzina nr 10 - Samotna matka z dwójką dzieci. W/w jest osobą nadużywającą alkoholu. Na skutek problemów alkoholowych i wychowawczych młodsza córka przebywała okresowo zgodnie z decyzją sądu w rodzinie zastępczej zawodowej. W związku z tym klientka poddała się dobrowolnej terapii odwykowej. W trakcie terapii okazało się, że jest w kolejnej ciąży. W chwili obecnej sytuacja rodziny normuje się. Po odbyciu leczenia Sąd przywrócił opiekę nad dzieckiem przebywającym w rodzinie zastępczej. W październiku 2013r. urodziło się kolejne dziecko (ojciec dziecka przebywa w Areszcie Śledczym). Asystent rodziny dokonał 29 wejść w środowisko. Odbył 2 spotkania z koordynatorem pieczy zastępczej Powiatowego Centrum Pomocy Społecznej oraz 5 spotykań z kuratorem. Wspólnie ze Strażą Miejską 6-cio krotnie kontrolował sytuację w rodzinie w tym w godzinach popołudniowych. Rodzina nr 11 Samotna matka wychowująca do niedawna 2 dzieci. Na skutek hulaszczego trybu życia została objęta dozorem kuratorskim. We wrześniu 2013r. dzieci decyzja Sądu Rodzinnego trafiły do rodziny zastępczej. W październiku 2013r. w/w podjęła współpracę z asystentem. Wkrótce okazało się, że w/w ponownie jest w ciąży a jej relacje z dziećmi umieszczonymi w pieczy zastępczej pogorszyły się. Asystent rodziny 11 razy wchodził w środowisko domowe w/w. Ponadto 2 razy wspólnie ze Strażą Miejską kontrolował sytuację domową. Odbyły się dwa spotkania z kuratorem sądowym i 2 spotkania z koordynatorem pieczy zastępczej. 13

14 Rodzina nr 12 Małżeństwo z dwojgiem dzieci. Środowisko z trudnościami wychowawczymi, zagrożone skierowaniem dzieci do pieczy zastępczej. Działania asystenta koncentrują się na poradnictwie i wspieraniu w zakresie nauki postępowania z dziećmi. Proponowany był m. innymi udział w szkole dla rodziców. Należy podkreślić, że rodzina nie dostrzega wszystkich swoich problemów i niechętnie współpracuje z asystentem. Asystent odbył 12 spotkań z rodziną, 6 z kuratorem sądowym omawiając sytuację rodziny. Dwukrotnie omawiał sytuację dzieci w przedszkolu. W roku 2013 asystent rodziny brał udział w 2 szkoleniach podnoszącym jego kompetencje zawodowe i umiejętności. Planowane jest dalsze szkolenie asystenta w w/w zakresie w celu podniesienia jego umiejętności zawodowych. Na zakończenie należy podkreślić w szczególny sposób rolę i zrozumienie funkcjonariuszy Straży Miejskiej, co do specyfiki działań, potrzeb i oczekiwań asystenta rodziny. Właściwie pojęta współpraca, poczucie obowiązku, odpowiedzialność, zrozumienie potrzeby zbieżnych działań na rzecz wspólnoty lokalnej, to podstawowe zasady i reguły, którymi kierowali się funkcjonariusze Straży Miejskiej współpracując i zapewniając bezpieczeństwo pracownikom Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, a przede wszystkim asystenta rodziny. 14