INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU. INFORMACJA o stanie środowiska na terenie powiatu hajnowskiego

Transkrypt

1 INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU INFORMACJA o stanie środowiska na terenie powiatu hajnowskiego WIOŚ BIAŁYSTOK, październik 2008

2 spis treści 1 DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO KONTROLNA I BADAWCZA ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ MONITORING ŚRODOWISKA POWIETRZE EMISJA IMISJA WNIOSKI Z BADAŃ IMISJI STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH KLASYFIKACJE WÓD NAREW NURZEC LEŚNA PRAWA NAREWKA WODY PODZIEMNE GOSPODARKA ODPADAMI ODPADY NIEBEZPIECZNE WYNIKI KONTROLI SKŁADOWISK I ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY POLA ELEKTROMAGNETYCZNE OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH TRANSPORT KONTROLE INTERWENCYJNE

3 1 Działalność inspekcyjno kontrolna i badawcza Prawne podstawy funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska określono w ustawie z dnia 20 lipca 1991 r., która nałożyła na nią obowiązek: kontrolowania przestrzegania przepisów prawa o ochronie środowiska przez podmioty gospodarcze, prowadzenia badania stanu środowiska, informowania społeczeństwa o wynikach tych badań. Cele działalności inspekcyjno kontrolnej WIOŚ są corocznie ustalane w planach pracy, tworzonych na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, analizy wyników dotychczasowej działalności, propozycji przekazanych przez Marszałka, Wojewodę oraz propozycji zgłaszanych przez organy samorządowe. 1.1 ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ Podstawowym celem kontroli jest wymuszenie na jednostkach organizacyjnych podejmowania działań, które w konsekwencji mają spowodować zmniejszenie ich negatywnego wpływu na środowisko. Inspekcja Ochrony Środowiska zgodnie z przysługującymi kompetencjami może zastosować różnego rodzaju środki dyscyplinujące, między innymi: wydać zarządzenia pokontrolne, wydać decyzję wyznaczającą termin usunięcia zaniedbań, a w przypadku stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia a także znacznych szkód w środowisku, w porozumieniu z Wojewodą, wydać decyzję wstrzymującą działalność zakładu, wymierzyć karę pieniężną za naruszanie warunków korzystania ze środowiska, skierować wystąpienia do innych organów administracji państwowej, rządowej i samorządu terytorialnego z wnioskiem o podjęcie działań związanych z ich właściwością, zastosować karę grzywny (mandat karny), skierować wniosek do sądu i organów ścigania. W rejestrze obiektów kontrolowanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku na terenie powiatu hajnowskiego znajduje się aktualnie 95 podmiotów i obiektów gospodarczych mających wpływ na stan środowiska. W okresie od przedstawienia poprzedniej informacji o stanie środowiska na terenie powiatu (grudzień 2007 r.) przeprowadzono 28 kontroli w najbardziej uciążliwych podmiotach i obiektach. W wyniku przeprowadzonych kontroli, w przypadkach stwierdzanych przekroczeń wymierzono kary pieniężne za naruszenie warunków korzystania za środowiska. 1.2 MONITORING ŚRODOWISKA W ramach działalności badawczej główny zakres prac prowadzony jest w oparciu o Program Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ), którego koordynatorem jest Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie. System PMŚ składa się z 3 głównych bloków zagadnień: jakość środowiska, emisja oraz oceny i prognozy. 3

4 Zadania PMŚ realizowane są głównie przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska. Stanowią one również wojewódzką bazę informacji o stanie środowiska. Program badawczy realizowany przez WIOŚ obejmuje następujące komponenty środowiska: monitoring powierza atmosferycznego, monitoring wód powierzchniowych płynących i stojących, monitoring wód podziemnych, monitoring hałasu, monitoring pól elektromagnetycznych, monitoring odpadów niebezpiecznych. Aktualne wyniki kontroli i badań stanu środowiska na terenie powiatu przedstawiono poniżej. 2 Powietrze 2.1 EMISJA Substancjami zanieczyszczającymi, mającymi największy udział w emisji zanieczyszczeń, pochodzące głównie z procesów spalania energetycznego są: dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek węgla i pyły. Od środków transportu największy udział w emisji zanieczyszczeń mają tlenki azotu, tlenek węgla i benzen. Głównymi źródłami zanieczyszczeń atmosfery na terenie powiatu są rozproszone źródła emisji z sektora komunalno bytowego, a także zanieczyszczenia komunikacyjne związane z ruchem pojazdów, głównie na trasie Białystok Hajnówka, Białystok Bielsk Podlaski Kleszczele przejście graniczne Połowce oraz Hajnówka Bielsk Podlaski. Na terenie powiatu największa emisja zanieczyszczeń powietrza pochodzi z miast gdzie głównymi źródłami zanieczyszczeń są miejskie przedsiębiorstwa energetyki cieplnej i zakłady przemysłowe. Do zakładów kontrolowanych przez WIOŚ należą m. in: RINDIPOL S.A. w Chojnicach Ciepłownia w Hajnówce, Nasycalnia Podkładów w Czeremsze, Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe MPO Sp. z o.o. w Białymstoku, Spalarnia odpadów medycznych eksploatowana w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Hajnówce, Pronar Sp. z o.o. w Narwi, RUNO Sp. z o.o. w Hajnówce, Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna ROLMAK w Makówce, Ferma Trzody Chlewnej w Krzywcu Wyniki kontroli tych źródeł przedstawiono poniżej. RINDIPOL S.A w Chojnicach, Ciepłownia w Hajnówce. Źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza są: kotłownia węglowa wyposażona w 2 kotły o nominalnej mocy 12,5 MW każdy, posiadające cyklonofiltry, kotłownia na biomasę wyposażona w 3 kotły o nominalnej mocy cieplnej 5,8 MW każdy, posiadające multicyklony oraz kotłownia olejowa wyposażona w 2 kotły o nominalnej mocy cieplnej 6,8 MW każdy. Spółka posiada pozwolenie zintegrowane z dnia r. wydane przez Starostwo Powiatowe w Hajnówce na prowadzenie instalacji spalającej paliwa w celu wytwarzania energii cieplnej. Podczas kontroli przeprowadzonej w 4

5 styczniu 2008 r. dokonano pomiaru wielkości emisji zanieczyszczeń do powietrza z jednego kotła w kotłowni na biomasę. Przekroczeń nie stwierdzono. Nasycalnia Podkładów w Czeremsze Źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza jest kotłownia zakładowa wyposażona w 2 kotły z czego jeden posiada odpylacz multicyklonowy. Kotłownia eksploatowana jest na cele technologiczne oraz centralnego ogrzewania powierzchni zakładu. Zgodnie z Ustawą Prawo Ochrony Środowiska eksploatowana kotłownia nie wymaga pozwolenia na wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza. Kontrola przeprowadzona w kwietniu 2008 r. nie wykazała nieprawidłowości. Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe MPO Sp. z o.o. w Białymstoku Spalarnia odpadów medycznych eksploatowana w Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Hajnówce. Źródłem emisji zanieczyszczeń jest spalarnia odpadów medycznych firmy Hoval. W skład ciągu technologicznego termicznego unieszkodliwiania odpadów wchodzą: system załadowczy odpadów do komory pizolitycznej, pirolityczna komora do unieszkodliwiania odpadów medycznych, komora termiczna dopalania parogazów (termoreaktor), wymiennik ciepła do wytwarzania pary technologicznej, komin awaryjny stalowy dwupłaszczowy izolowany, instalacja do oczyszczania gazów odlotowych wraz z kominem, urządzenia do cementacji popiołów, pyłów oraz zużytego sorbentu. W dniu r. Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe MPO Sp. z o.o. w Białymstoku wystąpiło do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku z wnioskiem o wydanie pozwolenia na emisje gazów i pyłów do powietrza z przedmiotowej instalacji spalania odpadów. Do dnia zakończenia kontroli ( r.) pozwolenie takie nie zostało wydane. W czasie kontroli, ze względu na nieuregulowany stan formalnoprawny w zakresie emisji zanieczyszczeń nie przeprowadzono pomiarów emisji ze spalarni odpadów medycznych firmy Hoval. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe MPO Sp. z o.o. nie realizuje obowiązku wykonywania ciągłych i okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji spalania odpadów eksploatowanej w SPZOZ w Hajnówce. W dniu r. PU-H MPO Sp. z o. o. zleciło Wojskowemu Instytutowi Chemii i Radiologii w Warszawie wykonanie pomiarów stężeń i emisji zanieczyszczeń z przedmiotowej spalarni odpadów. Przewidywany termin wykonania pomiarów wrzesień 2008 r. Zgodnie z umową dzierżawy, MPO zobowiązało się do dnia r. wykonać system ciągłego monitoringu składu spalin zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawnymi. Pronar Sp. z o.o. w Narwi Źródłami emisji zanieczyszczeń są: dwa kotły olejowe o mocy cieplnej 0,333 MW każdy, suszarka komorowa przeponowa, piec do polimeryzacji proszku, nagrzewnice hali lakierni proszkowej, suszarka komorowa, stanowiska cięcia plazmy, stanowiska diagnostyki i montażu silników, nagrzewnice kabin malarskich, instalacja wentylacyjna malarni ciągników i przyczep, instalacja wentylacyjna malarni detali urządzeń ciągników i przyczep oraz 45 stanowisk spawalniczych. Zgodnie z przepisami prawnymi określającymi standardy emisyjne z instalacji 1, Starosta Powiatowy wydał decyzję o nie zakwalifikowaniu procesów malarskich prowadzonych w zakładzie Nr 2 do wspomnianych przepisów prawnych. Kontrola przeprowadzona w lipcu 2008 r. nie wykazała nieprawidłowości. RUNO Sp. z o.o. Źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza jest kocioł o mocy 35 kw opalany olejem, pracujący na potrzeby grzewcze zakładu. Zgodnie z Ustawą Prawo Ochrony Środowiska nominalna moc kotła pozwala na zakwalifikowanie jej jako źródła emisji zwolnionego z ustawowego obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. Kontrola przeprowadzona w maju 2008 r. nie wykazała nieprawidłowości. 1 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji; Dz.U. Nr 260 poz

6 Sumaryczne wielkości emisji 2 w 2007 r. dla poszczególnych zanieczyszczeń w strefie bielsko siemiatyckiej, w której leży powiat hajnowski, przedstawiały się następująco: dwutlenku azotu (NO 2 ) 253,09 Mg/rok, dwutlenku siarki (SO 2 ) 287,99 Mg/rok, tlenku węgla (CO) 773,7 Mg/rok, dwutlenku węgla (CO 2 ) , 65 Mg/rok, pył ogółem - 346,26 Mg/rok,l benzo(a)piren 0,29 Mg/rok 2.2 IMISJA Ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza na terenie woj. podlaskiego dokonywana jest w oparciu o pomiary kontrolne głównych zanieczyszczeń bezpośrednio emitowanych do atmosfery (emisja) oraz badania monitoringowe substancji powstających w atmosferze (imisja). Na terenie strefy bielsko siemiatyckiej, w której której leży powiat hajnowski oceny jakości powietrza dokonano na podstawie pomiarów prowadzonych metodą pasywną 3, w okresie od lutego 2003 r. do stycznia 2004 r. W 2003 roku wykonano również pomiary przy pomocy laboratorium mobilnego. Wyniki tych badań wskazały na problem z dotrzymaniem norm dopuszczalnych dla pyłu zawieszonego PM10 na terenie Hajnówki. Wykonywana corocznie (zgodnie art. 89 Ustawy Prawo ochrony środowiska) Ocena poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref województwa podlaskiego w 2007 roku nie wykazała przekroczeń norm zanieczyszczenia powietrza, jednakże wyniki pomiarów wskazują, że z dużym prawdopodobieństwem istnieje możliwość wystąpienia przekroczeń wartości dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10. W związku z tym, że dotychczasowe pomiary miały charakter okresowy, nie podjęto decyzji o zakwalifikowaniu strefy (w której leży powiat hajnowski) do stref z przekroczoną normą. W 2008 roku Inspektorat wykonuje pomiary w powiecie siemiatyckim który leży również w strefie bielsko siemiatyckiej. Przeprowadzenie ciągłych całorocznych badań, niezbędne jest do jednoznacznego określenia czy dotrzymana jest norma jakości powietrza ze względu na zapylenie. 2.3 WNIOSKI Z BADAŃ IMISJI 1. Wyniki badań wykazują, że na terenie miasta Hajnówka istnieje problem z dotrzymaniem normy jakości powietrza w zakresie stężeń pyłu PM10. Źródłem tego zanieczyszczenia jest tzw. niska emisja. 2. Nie stwierdzono przekroczeń średniorocznych stężeń pozostałych badanych zanieczyszczeń: SO 2, NO 2, i benzenu. Wartości były znacznie niższe od norm dopuszczalnych. 3. W sezonie grzewczym obserwowano nieznaczny wzrost zanieczyszczeń SO 2. W przypadku NO 2 i benzenu nie obserwowano podobnej zależności. 4. W celu poprawy jakości powietrza należałoby skierować działania inwestycyjne na rozwój centralnych systemów ogrzewania lub zamianę kotłów opalanych paliwami stałymi na kotły np. olejowe bądź gazowe. 2 na podstawie Ocena poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref województwa podlaskiego za 2007 rok. 3 Szczegółowe wyniki badań zawarto w opracowaniu Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu hajnowskiego z 2004 r. Są one również opublikowane na stronie internetowej Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska ( dział publikacje) 6

7 3 Stan czystości wód powierzchniowych Zasady monitoringu wód uwzględniają badanie i ocenę jakości wód w sposób odpowiedni do celów jej użytkowania i prowadzonej działalności na obszarze zlewni. Badania objęły: monitoring wód dla celów ogólnej oceny jakości wody, w tym stopnia eutrofizacji poprzez badania stężeń związków azotu i fosforu oraz w celu określenia odcinków wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. monitoring jakości wód przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków w warunkach naturalnych, monitoring wód prowadzony w ujęciach zaopatrujących ludność w wodę do spożycia oraz w obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych, monitoring jakości wód granicznych. 3.1 KLASYFIKACJE WÓD Ogólna ocena jakości wód. Jest podstawową oceną 4 obejmującą 5 klas jakości tych wód (z uwzględnieniem warunków jakości wody powierzchniowej wykorzystywanej do zaopatrzenia ludności do spożycia). Są to: - klasa I - wody o bardzo dobrej jakości. - klasa II - wody dobrej jakości. - klasa III - wody zadowalającej jakości. - klasa IV - wody niezadowalającej jakości. - klasa V - wody złej jakości. Ocena przydatności do bytowania ryb. Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. Nr 176, poz. 1455). Ocena przydatności wody do spożycia. Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. Nr 204 poz. 1728). Ocena wrażliwości wód na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych i podatności na eutrofizację. Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. Nr 241 poz. 2093). Na terenie powiatu hajnowskiego, WIOŚ w Białymstoku prowadzi badania monitoringowe rzek: Narwi, Narewki, Leśnej Prawej i Nurca. Ostatnie badania rzeki Narew wykonano w 2007 roku. W przypadku Leśnej Prawej, ostatnie badania przeprowadzono w 2006 roku na odcinku powyżej i poniżej Hajnówki, a w 2007 roku w profilu granicznym w m. Topiło. Ostatnie badania Nurca na terenie powiatu wykonano w 2004 roku. Ostatnie badania Narewki przeprowadzono w 2006 roku. Stąd w niniejszym opracowaniu w przypadku Nurca i Narewki ograniczono się do przypomnienia wniosków z 4 od sierpnia 2008 roku wprowadzono nową klasyfikację wód; patrz. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 20 sierpnia 2008 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych Dz.U. 162, poz

8 poprzedniej oceny stanu środowiska powiatu, zaktualizowano natomiast informacje z kontroli źródeł zanieczyszczeń. 3.2 NAREW Narew jest prawostronnym dopływem Wisły I rzędu o powierzchni zlewni 75175,2 km 2. Długość całkowita rzeki wynosi 484 km, w tym długość odcinka płynącego na terenie Polski 455 km. Rzeka bierze początek na terenie Białorusi w bagnach wschodniego skraju Puszczy Białowieskiej. Zlewnię górnej Narwi stanowią tereny stosunkowo słabo uprzemysłowione o charakterze typowo rolniczym oraz duże obszary leśne. Przy granicy białoruskiej zlokalizowano zbiornik zaporowy Siemianówka, pełniący obecnie funkcje rekreacyjne. Na terenie województwa podlaskiego rzeka przepływa przez teren Narwiańskiego Parku Narodowego oraz Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi. Głównymi źródłami zanieczyszczeń Narwi na terenie woj. podlaskiego są miejscowości: Białystok i Łomża. Na terenie powiatu hajnowskiego badania prowadzono w 2 punktach pomiarowych (m. Babia Góra i m. Bondary) WNIOSKI Z BADAŃ PRZEPROWADZONYCH W 2007 ROKU 1. Ogólna ocena jakości wód w profilach pomiarowych zlokalizowanych na terenie powiatu odpowiadała: III klasie (wody zadowalającej jakości) w m. Babia Góra i V klasie (wody złej jakości) w m. Bondary (431,7 km). 2. Ocena przydatności do bytowania ryb wykazała, że wody rzeki w żadnym z wyżej wymienionych profili nie spełniają kryteriów bytowania ryb w warunkach naturalnych. 3. Ocena podatności na eutrofizację nie wykazała przekroczeń wartości granicznych wskaźników kryterialnych w punktach pomiarowych: w m. Babia Góra i Narew, natomiast w punkcie Bondary poniżej zbiornika Siemianówka podobnie jak latach , wystąpiło przekroczenie wartości chlorofilu a - jednego z podstawowych wskaźników eutrofizacji wód. Przyczyną jest występowanie (od wielu lat) sezonowych zakwitów w zbiorniku Siemianówka i spływ glonów do koryta rzeki. W roku 2007 zanotowano wzrost koncentracji chlorofilu a (w stosunku do badań z 2005 i 2006 r.) OSTATNIE WYNIKI KONTROLI GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ W OBSZARZE ZLEWNI NA TERENIE POWIATU Oczyszczalnia gminna w Narwi. Obiekt został skontrolowany w okresie luty-marzec 2008 roku. Stan formalno-prawny w zakresie odprowadzania ścieków z oczyszczalni jest uregulowany (pozwolenie wodno-prawne obowiązuje do roku). Oczyszczalnia posiada punkt zlewny ścieków dowożonych. Ścieki oczyszczone odprowadzane są do rowu melioracyjnego, a następnie do rzeki Narew. Przeprowadzone przez WIOŚ badania jakości odprowadzanych ścieków nie wykazały przekroczeń dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń. 3.3 NURZEC Rzeka należy do rzek typowo nizinnych przepływających przez tereny bagienne i podmokłe. Wypływa w podmokłej dolinie na południowy-wschód od m. Czeremcha na wysokości ok. 180 m n.p.m. Całkowita długość rzeki wynosząca 100,2 km i powierzchnia zlewni rzędu 2082,6 km 2 stawiają rzekę w pierwszej grupie największych rzek Makroregionu Północno Wschodniego i jednocześnie 8

9 kwalifikują do jednej z większych zlewni dopływów Bugu. Jednym z większych dopływów w górnej części zlewni rzeki jest rzeka Nurczyk o powierzchni zlewni 238 km 2. Inne dopływy to: Kukawka, Pełchówka i Płonka. Ostatnie badania rzeki prowadzono w 2004 roku. Na terenie powiatu zlokalizowano 2 punkty pomiarowe: powyżej Czeremchy w m. Stawiszcze oraz poniżej oczyszczalni w Kleszczelach WNIOSKI Z BADAŃ PRZEPROWADZONYCH W 2004 ROKU 1. Ogólna ocena jakości wód w 2 profilach pomiarowych zlokalizowanych na terenie powiatu odpowiadała IV klasie czystości (wody niezadowalającej jakości). 2. Ocena przydatności do bytowania ryb wykazała, że wody rzeki w żadnym z wyżej wymienionych profili nie spełniają kryteriów bytowania ryb w warunkach naturalnych. 3. Ocena podatności na eutrofizację nie wykazała przekroczeń wartości granicznych wskaźników stosowanych przy ocenie eutrofizacji wód powierzchniowych OSTATNIE WYNIKI KONTROLI GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ PRZEPROWADZONE W ZLEWNI RZEKI NA OBSZARZE POWIATU Nasycalnia podkładów P.P. w Czeremsze została skontrolowana w kwietniu 2008 roku. Woda na potrzeby zakładu pobierana jest z wodociągu gminnego, a następnie przeznaczana do sporządzania roztworu do nasycania solami, do wytwarzania pary technologicznej w kotle wysokoprężnym oraz do celów socjalnych. W przedsiębiorstwie powstają tylko ścieki socjalne, które są odprowadzane do gminnych urządzeń kanalizacyjnych. Na terenie zakładu nie ma kanalizacji deszczowej. Ścieki przemysłowe skażone chemicznie występują w obiegach zamkniętych i nie są odprowadzane do kanalizacji (po odparowaniu wody zawartej w oleju krezolowym - olej jest ponownie używany w procesie technologicznym). Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. Gmina Czeremcha. Kontrolę przeprowadzono w okresie maj - czerwiec 2008 roku. Gmina jest właścicielem ujęcia wody w Kuzawie i 2 oczyszczalni ścieków w Czeremsze. Stan formalnoprawny w zakresie poboru wody podziemnej oraz odprowadzania oczyszczonych ścieków są uregulowane decyzjami Starostwa Powiatowego w Hajnówce (pozwolenie wodno-prawne na szczególne korzystanie z wód w w/w zakresie ma ważność do końca marca 2013 roku). Ujęcie wody w Kuzawie zaopatruje w wodę wsie: Kuzawa, Połowce, Stawiszcze, Wólka Terechowska, wieś Czeremcha, osada Czeremcha z gminy Czeremcha oraz Dobrowoda i Repczyce z gminy Kleszczele. Wielkości poboru określone w pozwoleniu wodno-prawnym nie są przekraczane. Ostatnie badania wody z lutego 2008 roku potwierdzają jej przydatność do spożycia. Gmina Czeremcha eksploatuje 2 oczyszczalnie ścieków: typu BOS-100 zlokalizowaną na ulicy Fabrycznej (po Nasycalni Podkładów, przekazaną gminie z końcem 1999 roku) i typu Hydrocentrum na ulicy Duboisa. Do oczyszczalni przy ul. Duboisa dowożone są ścieki z terenów nie objętych kanalizacją. Po oczyszczeniu ścieki są odprowadzane do rowów. W ramach kontroli pobrano do badań ścieki z obydwu oczyszczalni. Wyniki badań nie wykazały przekroczeń dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń. 9

10 3.4 LEŚNA PRAWA Rzeka Leśna Prawa bierze początek (132,7 km) na północ od miasta Hajnówka. Na 105,0 km swego biegu opuszcza granice Polski i uchodzi na 263,7 km do rzeki Bug po stronie Białorusi. Przepływając przez Hajnówkę rzeka przyjmuje ścieki komunalne i przemysłowe z miasta, a następnie wpływa na teren Puszczy Białowieskiej. Zlewnia ma charakter typowo leśny. W 2007 roku rzeka badana była w punkcie granicznym w m. Topiło w ramach monitoringu diagnostycznego WNIOSKI Z BADAŃ PRZEPROWADZONYCH W 2007 ROKU 1. Ogólna ocena jakości wód w m. Topiło podobnie jak w 2006 roku odpowiadała V klasie (wody złej jakości). 2. Ocena przydatności do bytowania ryb wykazała, że wody rzeki Leśnej Prawej w m. Topiło nie spełniają kryteriów, przydatności do bytowania ryb w warunkach naturalnych (przekroczone wartości tlenu rozpuszczonego, azotynów i fosforu ogólnego). 3. Ocena podatności na eutrofizację wykazała w m. Topiło przekroczenie, podobnie jak w 2006 roku wartości granicznej fosforu ogólnego. 4. W ogólnej ocenie Leśnej Prawej w roku 2006 woda rzeki odpowiadała IV klasie czystości (o niezadowalającej jakości) przekroju pomiarowym: powyżej m. Hajnówka, natomiast w profilach poniżej m. Hajnówka i w m. Topiło jakość wód uległa pogorszeniu do V klasy. 5. Wyniki badań wskazują, że wody rzeki Leśnej są zanieczyszczane przez dotychczas nie zaewidencjonowane źródła zanieczyszczeń zlokalizowane w obszarze Hajnówki. Wielkość zanieczyszczenia wód sięga profilu granicznego w m. Topiło WYNIKI KONTROLI GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ PRZEPROWADZONE W ZLEWNI RZEKI NA OBSZARZE POWIATU RINDIPOL S.A. ciepłownia w Hajnówce. Kontrolę przeprowadzono w styczniu 2008 roku. Podmiot pobiera wodę z 3 studni głębinowych zlokalizowanych na terenie ciepłowni. Część wody jest odsprzedawana innym podmiotom. Szczegółowe warunki poboru są uregulowane pozwoleniem sektorowym wydanym przez Starostwo Powiatowe w Hajnówce. Ścieki bytowo gospodarcze trafiają do kanalizacji miejskiej poprzez kanalizację Fabryki Mebli FORTE S.A. Ścieki technologiczne powstałe przy produkcji wody zmiękczonej są odprowadzane do odstojnika i wywożone do oczyszczalni miejskiej. Wody opadowe odprowadzane są do kanalizacji deszczowej Fabryki Mebli FORTE S.A. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. IMPORT-EXPORT Artykułów Przemysłowych i Spożywczych Jerzy Daniłowicz. W lutym 2008 przeprowadzono kompleksową kontrolę podmiotu. Podstawową działalnością jest hurtowy i detaliczny handel narzędziami i częściami zamiennymi do maszyn rolniczych. W obiekcie planowany jest obrót środkami ochrony roślin. Woda do celów socjalnych pobierana jest z miejskiej sieci wodociągowej. Pobór wody i odprowadzanie ścieków odbywa się zgodnie z umową zawartą z Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o.o. w Hajnówce. W wyniku kontroli obiektu nie stwierdzono nieprawidłowości. Transport Międzynarodowy i Krajowy BOJAR Grzegorz Kicel. Kontrolę przeprowadzono w okresie luty-kwiecień 2008 roku. Firma prowadzi działalność w zakresie transportu drogowego oraz konserwacji i naprawy pojazdów samochodowych. Zakład pobiera wodę z wodociągu miejskiego na potrzeby bytowe pracowników, a ścieki bytowo-socjalne odprowadza do kanalizacji 10

11 miejskiej. Plac, na którym znajduje się firma jest nieutwardzony, a wody opadowe wsiąkają w ziemię. Według oświadczenia właściciela mycie pojazdów odbywa się w myjni, co jest poświadczone rachunkami za mycie pojazdów. Firma od strony północno-wschodniej znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Leśnej Prawej. Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. Fabryka Mebli FORTE S.A. Oddział w Hajnówce. Kontrolę przeprowadzono w kwietniu 2008 r. w wyniku zgłoszenia do WIOŚ informacji o zanieczyszczeniu rowu odprowadzającego wody opadowe z terenu zakładu FORTE SA do rzeki Leśnej. W trakcie kontroli stwierdzono, że teren byłego zakładu FURNEL S.A. uzbrojony jest w sieć wodno-ściekową, z której korzysta kilka podmiotów:: FORTE S.A. Oddział w Hajnówce, Rindipol S.A. (kotłownia w Hajnówce), Walenty Wasiluk (wyrób materiałów podłogowych), FORNIR Mikołaj Sawicki i POLCOVA (okleiniarnia). Ścieki bytowo-przemysłowe z w/w zakładów dopływają grawitacyjnie do zbiornika przepompowni. Ze zbiornika przepompowni ścieki są tłoczone do miejskich urządzeń kanalizacyjnych. W 2005 roku kanalizacja deszczowa na terenie FORTE została zmodernizowana. Stanowią ją 2 ciągi kanałów zakończonych wspólnym wylotem do rowu melioracyjnego, który uchodzi do rzeki Leśnej Prawej. Głównym użytkownikiem kanalizacji sanitarnej i deszczowej jest Fabryka Mebli FORTE S.A. posiadająca pozwolenie wodno-prawne na odprowadzanie wód opadowych (ważne do r.). Przedstawiciel firmy FORTE S.A. poinformował że r. firma POLCOVA (okleiniarnia) dokonała spuszczenia wody z dołów warzelnianych. Wystąpiła niedrożność kolektora sanitarnego tłoczącego ścieki do kanalizacji miejskiej, przez co doszło do przelania ścieków w studzience na kolektorze sanitarnym, mającej połączenie z kanalizacją deszczową. Nastąpił przelew ścieków do kanału burzowego, a następnie odpływ ścieków do rowu melioracyjnego. W celu zabezpieczenia przed zanieczyszczeniem dalszego odcinka rowu Straż Pożarna usypała zapory ziemne. Zgromadzone w rowie ścieki łącznie 56 m 3 zostały usunięte i wywiezione do punktu zlewnego nieczystości płynnych w Hajnówce. W dniu w wyniku oględzin rowu odprowadzającego wody opadowe nie stwierdzono zanieczyszczenia wód. Na dnie rowu występowały osady. Nie stwierdzono także występowania wód opadowych w studzienkach rewizyjnych na kolektorach deszczowych. Z powodu istniejącej możliwości nielegalnego odprowadzania ścieków bytowo-przemysłowych do kanalizacji deszczowej wydano zarządzenie pokontrolne, które obliguje Fabrykę Mebli FORTE S.A. do wyeliminowania możliwości nielegalnego odprowadzania w/w ścieków do rowu melioracyjnego poprzez zlikwidowanie połączenia kanalizacji sanitarnej z deszczową. Zarządzenie pokontrolne zostało zrealizowane dnia RUNO Sp. z o.o. w Hajnówce. Kontrolę podmiotu przeprowadzono w okresie maj-czerwiec 2008 roku. Zakład pobiera wodę z wodociągu miejskiego, którą zużywa do celów technologicznych oraz na potrzeby bytowe pracowników. Powstające ścieki gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych i wywożone według potrzeb przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Hajnówce. Wody opadowe z terenu zakładu odprowadzane są systemem kanalizacji deszczowej do miejskiej sieci kanalizacji deszczowej. W trakcie kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. 11

12 3.5 NAREWKA Narewka wypływa z terytorium Białorusi i jest lewobrzeżnym dopływem Narwi. W górnym biegu rzeka przepływa przez teren Puszczy Białowieskiej, a w zlewni rzeki znajduje się Białowieski Park Narodowy. Ostatnie badania rzeki przeprowadzono w 2006 roku na całym 39,4 kilometrowym odcinku od granicy państwa do ujścia do rzeki Narew. Badania prowadzono w 3 punktach pomiarowokontrolnych na terenie powiatu WNIOSKI BADAŃ PRZEPROWADZONYCH W 2006 ROKU 1. Ogólna ocena jakości wód w profilach pomiarowych zlokalizowanych na terenie powiatu odpowiadała IV klasie (wody niezadowalającej jakości) powyżej Białowieży, III klasie (wody zadowalającej jakości) poniżej Białowieży oraz IV klasie w profilu ujściowym w m. Kordon. 2. Ocena przydatności do bytowania ryb wykazała, że wody rzeki w żadnym z wyżej wymienionych profili nie spełniają kryteriów bytowania ryb w warunkach naturalnych. 3. Ocena podatności na eutrofizację w punktach pomiarowych nie wykazała przekroczeń wartości granicznych wskaźników kryterialnych. 4. W porównaniu do poprzednich badań rzeki, przeprowadzonych w 2001 roku, nastąpiło pogorszenie ogólnej klasyfikacji wód. W górnym biegu rzeki uwidacznia się wpływ źródeł zanieczyszczeń pochodzących z terenu Białorusi. Rzekę tą, w ramach prowadzonej współpracy międzynarodowej, objęto od 2007 roku wspólną kontrolą w profilu granicznym, także po stronie białoruskiej OSTATNIE WYNIKI KONTROLI GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ PRZEPROWADZONE W ZLEWNI RZEKI NA OBSZARZE POWIATU Gmina Białowieża. Kontrola odbyła się w 4 lipca 2008 roku w wyniku zgłoszenia nieprawidłowości dotyczących wylewania szamba na terenie Białowieskiego Parku Narodowego kilkaset metrów przed obszarem ochrony ścisłej parku. W trakcie kontroli ustalono, że teren miejscowości Białowieża jest uzbrojony w kanalizacje sanitarną. Na ulicy Paczoskiego znajduje się kolektor sanitarny wyposażony w studzienki rewizyjne. Do kolektora wprowadzane są ścieki zebrane od większości użytkowników. Kolerktor stanowi końcówkę sieci kanalizacyjnej przed grawitacyjnym odprowadzeniem ścieków na oczyszczalnię gminną. W dniu 28 czerwca 2008r. w pobliżu mostu na rzece Narewce przy ulicy Paczoskiego zaobserwowano wypływ ścieków ze studzienki rewizyjnej na znajdującą się obok drogę, a następnie do rzeki. Ustalono, że przyczyną zanieczyszczenia była niedrożność kolektora, która została usunięta tego samego dnia około godziny 19. W dniu roku pracownicy WIOŚ wspólnie z pracownikami Gminy Białowieża dokonali oględzin terenu awarii oraz rzeki. W wyniku oględzin nie stwierdzono bezpośredniego wypływu ścieków, a jedynie ślady zanieczyszczenia ściekami. Wydano zarządzenie pokontrolne nakładające na Urząd Gminy w Białowieży systematyczne prowadzenie nadzoru nad drożnością kolektorów, przebiegu i pracy przepompowni ścieków na obszarze objętym zasięgiem kanalizacji oraz natychmiastowe usuwanie awarii. Terminal INTEGRO Sp. z o.o. Zakład w Plancie. Obiekt został skontrolowany we wrześniu 2008 roku. Podstawową działalnością firmy jest przeładunek gazu płynnego propan-butan. Woda na potrzeby Terminal "INTEGRO" Spółka z o.o. pobierana jest z własnego ujęcia - z dwóch studni wierconych o głębokości 56 m każda. Woda wykorzystywana jest do celów socjalno-bytowych 12

13 oraz do instalacji zraszaczowej wykorzystywanej do schładzania cystern oraz do celów przeciwpożarowych. Stan formalno-prawny na eksploatację urządzeń i pobór wody z własnego ujęcia jest uregulowany decyzją z r. wydaną przez Starostwo Powiatowe w Hajnówce ważną do r. Ścieki socjalno-bytowe gromadzone są w zbiorniku podziemnym o pojemności 57 m 3. Wywozu nieczystości płynnych do gminnej oczyszczalni ścieków w Narewce dokonuje firma Usługi Transportowe i Krajowe Paweł Danilewski. Terminal posiada również pozwolenie wodno-prawne na odprowadzanie wód drenarskich z rowów odwadniających teren bazy (ważne do dnia r). Wody drenażowe i z rowów odwadniających odprowadzane są poprzez rów melioracyjny o długości ok. 0,5 km. do rzeki Bobrówki. Ostatnie badanie wód drenażowych przeprowadzono r. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. 4 Wody podziemne Wody podziemne należące do zasobów naturalnych, coraz bardziej zagrożone są zanieczyszczeniami z powierzchni ziemi. Konieczna jest ich szczególna ochrona, gdyż są to zasoby nieodnawialne. W szczególności niezbędna jest ochrona znacznych obszarów, pod którymi znajdują się Główne Zbiorniki Wód Podziemnych. W Polsce jest ich około 180, a obszar obejmuje ponad 52 % powierzchni naszego kraju. Wody podziemne zanieczyszczone są rozmaitymi substancjami chemicznymi, najczęściej są to: azotany, fosforany, substancje ropopochodne, chlorki, siarczany i inne. Najpowszechniej występującymi przyczynami zanieczyszczeń wód podziemnych są wycieki z nieizolowanych wysypisk odpadów, z baz paliwowych i stacji sprzedaży paliw do pojazdów samochodowych. Zanieczyszczenia siarczanami występują przede wszystkim na terenach uprzemysłowionych, azotanami i fosforanami na terenach rolniczych (są one także przyczyną degradacji zbiorników wodnych). Na terenie powiatu hajnowskiego zlokalizowanych jest 7 studni sieci monitoringu wód podziemnych, która jest opomiarowania przez Państwowy Instytut Geologiczny. W latach badania przeprowadzono w 2 punktach pomiarowych w sieciach monitoringu diagnostycznego. Zestawienie stanowisk badawczych na terenie powiatu hajnowskiego i klasyfikacja jakości wód podziemnych w latach Nr otworu w sieci Miejscowość / Gmina Straty grafia głębokość stropu (m) Użytkowanie terenu Klasa wód 2007 Przekroczone wskaźniki 2007 Klasa wód 2006 Przekroczone wskaźniki 2006 r 732 Białowieża/ Q 1,8 7 III (brak II (brak Białowieża,[sk] przekroczeń) przekroczeń) 1678 Hajnówka/Hajnówka, [sw] T 133,0 2 IV (Mn,Fe) (IV Fe,NH 4 ) OBJAŚNIENIA DO TABELI Q Czwartorzęd T trzeciorzęd Rodzaj studni: [sw]-studnia wiercona, [sk]-studnia kopana Użytkowanie terenu dominujący sposób użytkowania w promieniu 500 m 2 użytki zielone 7 obszary zabudowane 13

14 W 2007 roku stan czystości studni w Białowieży pogorszył się. W 2006 roku zakwalifikowano ją do II klasy a w 2007 roku do III klasy czystości. Studnia w Hajnówce w 2007 roku, podobnie jak w 2006 roku charakteryzowała się wodami podziemnymi zaliczonymi do IV klasy czystości (wody niezadowalającej jakości). Należy podkreślić, że przedstawiona klasyfikacja wód podziemnych skierowana jest na ocenę stopnia zanieczyszczenia wód i nie obejmuje oceny stanu sanitarnego oraz badań pod kątem przydatności wody do picia (po uzdatnieniu). Oceny te wykonuje Państwowa Inspekcja Sanitarna. 5 Gospodarka odpadami Na terenie powiatu hajnowskiego funkcjonują 2 składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne przyjmujących odpady komunalne urządzone zgodnie z wymogami ochrony środowiska. Są to: wysypisko gminy Narewka we wsi Olchówka oraz wysypisko dla gminy Narew (zmodernizowane w 1998 r.). Na terenie powiatu, żadne z eksploatowanych składowisk komunalnych nie jest przystosowane do składowania odpadów niebezpiecznych. Brak jest również wyznaczonego miejsca do wywożenia produktów zneutralizowanych w wyniku przeprowadzonych akcji ratowniczych o znamionach poważnych awarii (np. skażonej gleby itp.). Na terenie powiatu hajnowskiego nie ma stałych składowisk odpadów przemysłowych. Oprócz istniejących, urządzonych wysypisk gminnych, które przedstawione zostały w poniższej tabeli w gminach Hajnówka oraz Czeremcha istnieje szereg wysypisk wiejskich. Część z nich została zrekultywowana. Pozostałe przeznaczone są do likwidacji w terminie do 2009 roku. Wykaz eksploatowanych wysypisk komunalnych na terenie powiatu hajnowskiego: Lp Nazwa obiektu, właściciel, zarządzający Składowisko odpadów komunalnych dla Miasta Hajnówka w Poryjewie Urząd Gminy ul.aleksego Zina 1 Elementy wyposażenia a) uszczelnienie b) odcieki c) wody opadowe d) gaz składowiskowy a) brak Rok uruchomienia\ deklarowany rok zamknięcia Powierzchnia całkowita [ha] Powierzchnia wykorzystania [ha] Pojemność całkowita [Mg] Pojemność wykorzystania [%] , Ilość odpadów zdeponowana w 2007 r. [Mg] Uwagi - ocena WIOŚ, - pozwolenie zintegrowane < do wstrzymania działalności/ rekultywacji b) nie ujmowane 8708, Hajnówka c) nie ujmowane ,5 97% < nie podlega PUK Sp.z.o.o. d) nie ujmowany Składowisko odpadów < do zamknięcia i komunalnych w Kleszczelach a) brak ,5 rekultywacji Urząd Miejski b) nie ujmowane 299,19 Ul.1 Maja 4 c) nie ujmowane po ,8 36% < nie podlega Kleszczele d) nie ujmowany Składowisko odpadów komunalnych w Białowieży / Stoczek a) brak , < do wstrzymania działalności /rekultywacji Urząd Gminy b) nie ujmowane 149 Ul.Sportowa1 c) nie ujmowane ,7 20% < nie podlega Białowieża d) nie ujmowany Składowisko odpadów w < do wstrzymania Czeremsze a) brak ,5 bd działalności/ Urząd Gminy b) nie ujmowane 150,875 rekultywacji Ul. Duboisa 14 c) nie ujmowane ,6 bd < nie podlega Czeremcha d) nie ujmowany Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Czeremsze Ul. 1 Maja Czeremcha 14

15 < do wstrzymania Gminne składowisko odpadów komunalnych w Czyżach a) brak ,7 216 działalności/rekult ywacji Gmina Czyże b) nie ujmowane 44 Czyże 98 c) nie ujmowane ,2 28% < nie podlega d) nie ujmowany < do wstrzymania Gminne składowisko odpadów w działalności/rekult Dubiczach Cerkiewne a) glina , ywacji Urząd Gminy b) nie ujmowane 22 Ul. Główna 65 c) nie ujmowane ,2 52% < nie podlega Dubicze Cerkiewne d) nie ujmowany Składowisko odpadów we wsi < do wstrzymania Stare Berezowo a) brak , działalności/ Urząd Gminy b) nie ujmowane 8,4 rekultywacji Ul. A. Zina 1 c) nie ujmowane przed ,5 21% < nie podlega Hajnówka d) nie ujmowany Składowisko odpadów w Nowosadach a) brak ,9 700 < do wstrzymania działalności/ Urząd Gminy b) nie ujmowane 8 rekultywacji Ul. A. Zina 1 c) nie ujmowane ,7 49% < nie podlega Hajnówka d) nie ujmowany Składowisko odpadów w miejscowości Narew a) bentomat , < spełnia wymogi b) zbiornik Urząd Gminy retencyjny 1065 Ul. Mickiewicza 101 c) nie ujmowane ,2 28% < nie podlega Narew d) nie ujmowany Składowisko odpadów w Olchówce a) folia , < spełnia wymogi b) zbiornik żelbetowy Urząd Gminy bezodpływowy 485,05 Ul. Białowieska 1 c) nie ujmowane po ,4 7% < nie podlega d) dwa kominki do Narewka ujęcia gazu (2062) 5.1 ODPADY NIEBEZPIECZNE Informacje o odpadach niebezpiecznych pochodzą z ankiet przesyłanych do zakładów przez WIOŚ w Białymstoku. W 2008 roku, w wyniku poszerzenia gromadzonej przez Inspektorat ewidencji dokonano zmiany kryteriów wyboru producentów odpadów niebezpiecznych 5. W związku z powyższym łączna ilość odpadów za 2007 rok jest znacznie wyższa od ilości wykazywanych w latach ubiegłych. Na podstawie danych uzyskanych za 2007 r., zgromadzono informacje o odpadach wytworzonych przez 8 producentów odpadów niebezpiecznych. Pod względem ilości wytworzonych odpadów do czołówki należały: Samodzielny Publiczny ZOZ w Hajnówce 76,344 Mg, PRONAR Sp. z o.o. w Narwi 44,141 Mg, Jednostka Wojskowa 3090 Skład Hajnówka 1,501 Mg, Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna ROLMAK w Makówce 0,773 Mg, Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Hajnówka 0,368 Mg. Łączna ilość odpadów niebezpiecznych wytworzonych przez wszystkich producentów wyniosła 123,344 Mg; 14,062 Mg zostało przekazane do odzysku, 109,716 Mg unieszkodliwiono poza składowaniem, a 2,785 Mg tymczasowo zmagazynowano u producenta. W 2007 roku nie przekazano odpadów niebezpiecznych do unieszkodliwienia poprzez składowanie 6. 5Wzięto pod uwagę także mniejszych wytwórców odpadów, którzy w 2006 roku wytwarzali powyżej 0,100 Mg/rok. 6 Wymienione dane nie bilansują się, gdyż w niektórych przypadkach zakłady przekazały do wykorzystania bądź unieszkodliwienia większą ilość odpadów od wytworzonej w 2007 roku (były one czasowo magazynowane w roku poprzednim). 15

16 Struktura odpadów niebezpiecznych wytworzonych w 2007 roku i sposób postępowania Lp Rodzaj odpadu Kod odpadu Wytworzona Magazynowana Ilość w Mg Przekazana do odzysku Unieszkodliwiona poza składowaniem Inne odpady, które zaw. żywe ,145 0,000 73,145 drobnoustr. chorob. lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego z wyłączeniem i Opakowania zawierające ,563 0,000 13,563 pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone Odpady farb i lakierów zawierających rozpuszczalniki organiczne lub inne substancje niebezpieczne ,000 0,000 12,000 Mineralne oleje silnikowe, ,296 0,537 11,252 przekładniowe i smarowe niezawierające związków chlorwcoorganicznych Odpadowe emulsje i roztwory z obróbki metali niezawierające chlorowców Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne zanieczyszcz. subst. niebezpiecznymi (np. PCB) Części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania ,000 0,000 6, ,795 1,500 2, ,766 0,000 1,766 Unieszkodliwiona przez składownie Większość wytwarzanych na terenie powiatu hajnowskiego odpadów niebezpiecznych stanowią medyczne odpady niebezpieczne (75,017 Mg). Są one w całości unieszkodliwiane poprzez spalanie w zmodernizowanej w sierpniu 2001 r. spalarni odpadów medycznych Samodzielnego Publicznego ZOZ-u w Hajnówce. 5.2 WYNIKI KONTROLI SKŁADOWISK I ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH W 2008 roku kontrole gospodarki odpadami przeprowadzono w 7 zakładach i składowiskach. Rezultaty kontroli opisano poniżej. Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne miasta i gminy Hajnówka w m. Poryjewo. Kontrole obiektu przeprowadzono dwukrotnie. W trakcie kontroli przeprowadzonej 18 lipca 2008 r. w związku ze skargą dotyczącą uciążliwości składowiska ustalono, iż na składowisku prowadzone są prace przygotowawcze zmierzające do budowy kwatery składowania odpadów inertnych w ramach planowanego utworzenia Zakładu Zagospodarowania Odpadów (wydana została decyzja Starosty Hajnowskiego zatwierdzająca projekt budowlany i udzielająca pozwolenia na budowę Zakładu). Infrastrukturę zakładu będą stanowić: budynek hali produkcyjnej z częścią socjalną, budynek dyspozytorni, kompostowni, kwatery składowania odpadów inertnych, zbiorniki wód opadowych, szczelny zbiornik na ścieki, stanowisko wagi samochodowej oraz brodzik. Wykonane zostanie ponadto utwardzenie terenu wraz z miejscami postojowymi dla samochodów osobowych, sieć kanalizacji sanitarnej i deszczowej, energetycznej i oświetlenia terenu oraz zjazd z drogi wojewódzkiej. Pozwolenie na budowę zostało wydane w oparciu o projekt budowlany wraz z opiniami i uzgodnieniami oraz ostateczną decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach wydaną przez 16

17 Burmistrza Miasta Hajnówka, ustalającą środowiskowe warunki zgody na realizację planowanego przedsięwzięcia. Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych w Hajnówce (prowadzące instalację), zostało zobligowane do uzyskania pozwolenia zintegrowanego do dnia r. Ze względu na jego brak (do dnia kontroli nie przystąpiono nawet do opracowania wniosku o jego wydanie), decyzją Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Białymstoku, wstrzymano od 31 sierpnia 2008 r. użytkowanie instalacji do składowania odpadów (na składowisko przyjmowane są jedynie odpady wymienione w decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji). Ze względu na wstrzymanie użytkowania składowiska, w grudniu 2007 roku Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych podjęło rozmowy z Wójtami gmin: Czyże, Narew, Narewka, Białowieża, Dubicze Cerkiewne, Czeremcha, Milejczyce i Nurzec Stacja w sprawie przejęcia odpadów komunalnych z Hajnówki na gminne składowiska odpadów. Efekt rozmów był negatywny. W trakcie kontroli ustalono, że składowisko nie posiada wagi, a odpady są ważone w pobliskiej składnicy złomu. Nie istnieje system ujmowania wód odciekowych i deszczowych. Odciek z odpadów zasila bezpośrednio wody gruntowe i środowisko glebowo-gruntowe. Dotychczasowy monitoring wysypiska ograniczał się jedynie do pomiaru poziomu i badania składu wód podziemnych z 3 piezometrów. Ostatnie badania przeprowadzone r. wykonała spółka ROLEX z Białegostoku, nie posiadająca akredytowanego laboratorium. Zakład dysponuje również wynikami dobowych sum opadów atmosferycznych za okres V-XII 2007 r. wykonanymi przez IMGW na posterunku opadowym w Hajnówce. Pomimo obowiązku, wyniki badań nie były przekazywane do Inspektoratu po zakończonym roku kalendarzowym. W dniu r. WIOŚ przeprowadził ponownie kontrolę obiektu. Stwierdzono, że brama wjazdowa jest zamknięta (brak oznakowania tablicą informującą o zamknięciu składowiska), a przed bramą są składowane odpady wielkogabarytowe. Na składowisku prowadzono prace budowlane. Nową kwaterę przygotowano do położenia folii i drenażu. Prowadzono profilowanie skarp i obsypywanie w ramach wstępnej rekultywacji składowiska. Składowisko od strony lasu oznakowano tablicami informującymi o zakazie wysypywania śmieci. W trakcie oględzin nie stwierdzono dowożenia odpadów przez śmieciarki PUK. Inspektorat poinformowano, iż wszystkie odpady z terenu miasta Hajnówka są zbierane i ważone przez Rejonowy Zbiór i Skup Złomu w Hajnówce, a następnie wywożone i składowane na składowiskach w Milejczycach i Białowieży. Prowadzono ewidencję odpadów. Do dnia kontroli nadal nie opracowano wniosku o uzyskanie pozwolenia zintegrowanego. Transport Międzynarodowy i Krajowy BOJAR Grzegorz Kicel. Podmiot objęto kontrolą problemową w okresie luty-kwiecień 2008 roku. Prowadzi działalność w zakresie: transport drogowy towarów pojazdami uniwersalnymi, konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych. Firma wytwarza następujące odpady: zużyte oleje silnikowe pochodzące z wymiany oleju, zużyte opony, zużyte akumulatory, zużyte lampy fluorescencyjne, zużyte filtry olejowe, zmieszane odpady komunalne. W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości polegające na braku ilościowej i jakościowej ewidencji wytwarzanych odpadów (przedstawiono jedynie karty przekazania odpadów: zużytych opon i olejów odpadowych). Z informacji uzyskanych podczas kontroli wynika, że większość środków transportu jest serwisowana w warsztatach mechanicznych znajdujących się na terenie całego kraju. Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki odpadami nie był uregulowany ( r. wystąpiono do Starostwa Powiatowego w Hajnówce z wnioskiem o wydanie decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi). RUNO Sp. z o.o. w Hajnówce. Podmiot objęto kontrolą problemową w okresie maj-czerwiec 2008 roku. Zakład funkcjonuje od 1991 roku. Wiodącym przedmiotem działalności gospodarczej 17

18 jest przerób ziół (pozyskiwanie i przetwarzaniem ziół i surowców zielarskich), produkcja wyrobów rękodzieła ludowego (głównie z drewna i wikliny) oraz produkcja własnych mieszanek przyprawowych i herbatek. Głównymi dostawcami surowców ekologicznych wykorzystywanych do produkcji są rolnicy, plantatorzy i zbieracze. Firma posiada certyfikat zgodności AGROBIOTEST na zgodność z wymogami Rozporządzenia (EWG) nr 2092/91 w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i środków spożywczych (certyfikat jest ważny do roku). Kontrolowana jednostka wytworzyła następujące odpady (zaliczane do innych niż niebezpieczne): odpadowa masa roślinna i odpady komunalne. Zgodnie z przepisami nie ma obowiązku prowadzenia ich ewidencji, natomiast prowadzi ewidencję wprowadzonych na rynek opakowań i przekazuje stosowne deklaracje kwartalne do Organizacji Odzysku Odpadów i Opakowań EKOLA S.A. w Gdańsku. Oczyszczalnie ścieków w Czeremsze. Kontrola 2 obiektów, przeprowadzona w okresie majczerwiec 2008 r. wykazała, iż ewidencja ilościowa i jakościowa wytwarzanych odpadów prowadzona jest w sposób prawidłowy. Zbiorcze zestawienie danych w zakresie wytwarzanych odpadów są przekazywane do Urzędu Marszałkowskiego. Stan formalno-prawny jest uregulowany. Osady powstające na oczyszczalni przy ul. Fabrycznej są odwadniane i workowane w urządzeniu DRAIMAD, gromadzone na placu łącznie ze skratkami i wywożone na wysypisko w Czeremsze. W oczyszczalni ścieków przy ul. Dubois osady są odwadniane i workowane w urządzeniu DRAIMAD, gromadzone na placu i wywożone na wysypisko w Czeremsze. Skratki i piasek są wywożone na wysypisko w Czeremsze. Wywóz odpadów na wysypisko odbywa się raz w tygodniu. W przyszłości planuje się wykorzystywanie osadów ściekowych w rolnictwie. W listopadzie 2007 r. wykonano badania osadów ściekowych, z których wynika, że spełniają one kryteria dopuszczalnych zawartości metali ciężkich i warunki sanitarne do stosowania w rolnictwie, rekultywacji gruntów czy kompostowania. IMPORT-EXPORT Artykułów Przemysłowych i Spożywczych Jerzy Daniłowicz w Hajnówce. Podmiot objęto kontrolą ze względu na planowane magazynowanie i obrót środkami ochrony roślin. W trakcie kontroli (w dniach r.) stwierdzono że na terenie obiektu, prowadzono handel narzędziami i częściami zamiennymi do maszyn rolniczych. Powstające przy tej działalności odpady komunalne gromadzone są w pojemniku i odbierane przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych w Hajnówce, na podstawie umowy z dnia r. Na potrzeby planowanego obrotu środkami ochrony roślin, w istniejącym budynku zostało wydzielone pomieszczenie na magazynowanie toksycznych i bardzo toksycznych środków ochrony roślin. Według uzyskanych informacji ilość magazynowanych jednorazowo środków będzie wynosić ok. 200 kg. Będą one dowożone przez dostawców, m.in. firmę ADLER AGRO w Białymstoku. Nie przewiduje się konfekcjonowania środków. Sprzedaż będzie prowadzona w opakowaniach szczelnych. Kontrolowana jednostka będzie prowadziła zbiórkę opakowań po środkach ochrony roślin, które będą odbierane przez dostawcę środków. W wyniku kontroli nie stwierdzono przeciwwskazań do prowadzenia na terenie obiektu, magazynowania i obrotu środkami ochrony roślin, również toksycznymi i bardzo toksycznymi na warunkach opisanych jak wyżej. Nasycalnia Podkładów w Czeremsze, Przedsiębiorstwo Państwowe. Przedsiębiorstwo prowadzi działalność w zakresie: produkcja tartaczna, nasycanie podkładów kolejowych olejem impregnacyjnym, nawiercanie i płytowanie podkładów, nasycanie elementów budowlanych solami bezchromowymi. Kontrola przeprowadzona w dniu r. nie wykazała żadnych nieprawidłowości w zakresie gospodarki odpadami. Wytworzone w 2007 r. żużle i popioły paleniskowe zostały wykorzystane w całości do utwardzenia wewnętrznych dróg przeciwpożarowych. Przepracowane oleje przekładniowe i smarowe oraz przepracowane oleje 18

19 hydrauliczne gromadzone są w zamkniętej beczce pod wiatą o utwardzonym podłożu do czasu odbioru przez firmę ASTWA na podstawie umowy zawartej w dniu r. Całość wytworzonych wiórów i trocin odsprzedano firmie BIOPAL w Chojnicach oraz firmie Ekologiczne Materiały Grzewcze w Szepietowie. Niesegregowane odpady komunalne gromadzone są w kontenerze i wywożone (za zgodą Urzędu Gminy w Czeremsze) we własnym zakresie na wysypisko gminne. Przedsiębiorstwo posiada decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz zezwalającą na prowadzenie działalności w zakresie odzysku odpadów wydaną przez Starostę Powiatowego w Hajnówce. Ewidencja ilościowa i jakościowa wytwarzanych odpadów prowadzona jest prawidłowo. Terminowo przekazywano Marszałkowi Województwa zbiorcze zestawienie danych o wytworzonych odpadach. Oczyszczalnia ścieków w Narwi. Kontrola przeprowadzona w okresie luty-marzec 2008 r. wykazała, że ewidencja odpadów powstających na oczyszczalni prowadzona była prawidłowo. Osady z oczyszczalni były odwadniane na urządzeniu typu DRAIMAD i usuwane bezpośrednio na gminne składowisko odpadów. Terminal INTEGRO w Plancie gmina Narewka. Podstawową działalnością funkcjonowania obiektu stanowi przeładunek gazu płynnego propan-butan. Może to być przeładunek pomiędzy cysternami kolejowymi, rozładunek do zbiorników magazynowych oraz załadunek autocystern. Według uzyskanych informacji Terminal INTEGRO Sp. z o.o. Zakład w Plancie nie posiada własnego transportu do przewozu towarów niebezpiecznych. Na terenie Bazy funkcjonuje Zakład przeładunku i przerobu parafiny, będący własnością Spółki, oddany do użytkowania w styczniu 2006 r. Przedmiotową instalację oraz niezbędne pomieszczenia użytkuje GAZIMPORT Sp. z o.o. w Warszawie. W trakcie kontroli przeprowadzonej w dniu r. stwierdzono, iż podmiot przedłożył Staroście Hajnowskiemu informację o wytwarzanych w trakcie prowadzonej działalności odpadach. Kontrolowany podmiot prowadzi ewidencję wytwarzanych odpadów zgodnie z obowiązującymi wzorami dokumentów. Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów i o sposobach gospodarowania nimi w 2007 roku przedłożono Marszałkowi Województwa Podlaskiego. 6 Hałas komunikacyjny i przemysłowy Klimat akustyczny województwa podlaskiego kształtuje głównie komunikacja drogowa oraz w niewielkim stopniu, hałas przemysłowy, którego uciążliwość ma charakter lokalny o stosunkowo niedużym zasięgu. Uregulowania prawne dotyczące zagadnienia ochrony przed hałasem zawiera ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska. Według tej ustawy ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub, co najmniej na tym poziomie oraz zmniejszenie poziomu hałasu, co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku zawarte są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku (Dz. U. Nr 120, poz.826). Według powyższego rozporządzenia wartości poziomów dopuszczalnych hałasu są zależne od funkcji urbanistycznej, jaką spełnia dany teren oraz od pory dnia i nocy. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku prowadzi badania hałasu komunikacyjnego i przemysłowego na terenie całego województwa podlaskiego. Badania 19

20 przeprowadzane są w ramach planowych kontroli, a także w ramach działań interwencyjnych w wyniku skarg społeczeństwa. Hałas komunikacyjny Hałas komunikacyjny jest obecnie najpowszechniejszym i najbardziej uciążliwym źródłem hałasu w środowisku zurbanizowanym. Ciągły wzrost ilości pojazdów mechanicznych, przy jednoczesnym braku właściwych rozwiązań drogowych, braku obwodnic miejskich, złej jakości nawierzchni znacząco powiększa obszar środowiska o ponadnormatywnym hałasie drogowym. Na terenie powiatu hajnowskiego, w roku 2008, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku nie prowadził badań hałasu komunikacyjnego. Hałas przemysłowy Hałas przemysłowy na terenie województwa stanowi zagrożenie o charakterze lokalnym, występujące głównie w dzielnicach przemysłowych miast. Przyczyną wzrostu uciążliwości jest rozbudowa miast, wchłanianie terenów przemysłowych i rozbudowa w ich sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej. Zagrożenie hałasem przemysłowym związane jest głównie z niekorzystną lokalizacją zabudowy mieszkaniowej, w pobliżu zakładów przemysłowych. Emisja hałasu przemysłowego jest uzależniona w dużym stopniu od procesu technologicznego i wykorzystywanych w nim maszyn i urządzeń, których ilość, stan techniczny, poziom nowoczesności, a także izolacyjność akustyczna i lokalizacja źródła są czynnikami decydującymi o stopniu uciążliwości dla otoczenia. W ewidencji Inspektoratu znajdują się 3 podmioty gospodarcze z obszaru powiatu hajnowskiego, które posiadają decyzje określające dopuszczalne wielkości hałasu przenikającego do środowiska powstającego w wyniku prowadzonej działalności. Są to: Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna ROLMAK w Makówce, RINDIPOL S.A w Chojnicach - Ciepłownia w Hajnówce Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej w Lewkowie Starym. W kwietniu 2008 r. przeprowadzono kontrolę przestrzegania wymogów ochrony środowiska przed hałasem, w zakładzie stolarskim Drewexpol Sp. z o.o. w Kleszczelach przy ul. Stacja Kolejowa 8. Wewnętrznymi źródłami hałasu jest praca zainstalowanych wewnątrz pomieszczeń produkcyjnych maszyn do obróbki drewna, natomiast zewnętrznymi źródłami hałasu są wentylatory wyciągowe z trzech suszarni drewna, praca cyklonu transportującego trociny i wióry oraz praca sprzętu jeżdżącego (wózki widłowe i samochody ciężarowe). Zakład nie posiada decyzji Starosty Powiatowego w Hajnówce określającej dopuszczalne wielkości hałasu przenikającego do środowiska powstających w wyniku prowadzonej działalności. Biorąc pod uwagę uwarunkowania lokalizacyjne, oraz uregulowania prawne 7, dopuszczalne wielkości hałasu dla tego zakładu wynoszą: 50 db A w godz oraz 40 db A w godz Podczas kontroli przeprowadzono kontrolne pomiary emisji hałasu emitowane przez zakład na chronionych terenach mieszkalnych w porze dziennej. W wyniku pomiarów nie stwierdzono występowania przekroczeń wartości dopuszczalnych. 7 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku; Dz. U. Nr 120, poz