WIEDZA O LITERATURZE I KULTURZE

Transkrypt

1 Imię i nazwisko... klasa... liczba punktów... WIEDZA O LITERATURZE I KULTURZE Budowa wiersza, środki poetyckie Andrzej Krzysztof Torbus Lato zamknięte kluczem ptaków zostawia tylko swe wspomnienia. Jesień odważne stawia kroki, zaczyna mgłami dyszeć ziemia. A.... A w górach nie ma już nikogo, niebo nas straszy niepogodą, lato do ciepłych stron umyka, w skłębionych chmurach i strumykach. Na niebie mokrym od jesiennej słoty koczuje tabor żalu i tęsknoty, a drzewa pogubiły liście na szybkie zimy przyjście. B.... C.... D.... A w górach nie ma już nikogo, niebo nas straszy niepogodą, lato do ciepłych stron umyka, w skłębionych chmurach i strumykach. Wiatr tylko plącze się dokoła, na wrzosach pajęczyny wiesza i zasypiają leśne zioła jak smutne słowa tego wiersza. E.... F.... G.... A w górach nie ma już nikogo... Zadanie 1. (0 7pkt) W każde z pól oznaczonych literami od A do G wpisz wszystkie nazwy elementów budowy wiersza oraz środków poetyckich, które występują w kolejnych wskazanych podkreśleniami fragmentach. Odpowiednie nazwy wybierz z poniższej ramki. Pamiętaj, że niektóre elementy budowy wiersza mogą pojawiać się w kilku fragmentach. Do niektórych fragmentu można przypisać po kilka określeń. wers, rym, przenośnia, porównanie, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy Zadanie 2. (0 1 pkt) Zacytuj pierwszą linijkę refrenu. 1

2 GATUNKI WYPOWIEDZI Zadanie 3. (0 6 pkt) W ramkach w przypadkowej kolejności podano definicje: baśni, legendy, mitu, bajki, fraszki, przysłowia. Po każdej definicji w miejscach oznaczonych literami wpisz odpowiednią nazwę gatunku. Krótki, wierszowany utwór, którego bohaterami często są zwierzęta; zawiera morał wyrażony wprost lub wynikający z treści. A.... Utwór, w którym często dobro walczy ze złem, bohaterami są fantastyczne postacie (krasnoludki, wróżki itp.), miejsce i czas akcji są nieokreślone. B.... Wywodzący się ze starożytności krótki utwór poetycki o tematyce żartobliwej lub refleksyjnej. C.... Opowieść fantastyczna, wyjaśniająca powstanie jakiegoś państwa, miasta, niezwykłego miejsca lub obiektu; najczęściej osadzona w czasie historycznym, z udziałem historycznych postaci. D.... Wywodzące się z tradycji zdanie zawierające wyrażoną wprost lub przenośnie myśl wskazówkę odnoszącą się do jakiejś sytuacji życiowej. E.... Opowieść z życia starożytnych ludów, występują w niej bogowie, ludzie i herosi; wyjaśnia, jak powstał świat, skąd się wzięli ludzie, co jest przyczyną zjawisk atmosferycznych itp. F.... Zadanie 4. (0 6pkt) Nazwy gatunków wymienionych w zadaniu 3. wpisz w ramkach umieszczonych przy cytowanych niżej utworach lub fragmentach. Kolejność została zmieniona. Jan Kochanowski Na nabożną Jesli nie grzeszysz, jako mi powiadasz, Czego się, miła, tak często spowiadasz? A. Ignacy Krasicki Pan i pies Pies szczekał na złodzieja, całą noc się trudził; Obili go nazajutrz, że pana obudził. Spał smaczne drugiej nocy, złodzieja nie czekał; Ten dom skradł; psa obili za to, że nie szczekał. B. 2

3 Henryk Sienkiewicz Bajka Za górami, za morzami, w dalekiej krainie czarów, przy kolebce małej księżniczki zebrały się dobre wróżki ze swoją królową na czele. I gdy, otoczywszy księżniczkę, patrzyły na uśpioną twarzyczkę dzieciny, królowa ich rzekła: Niechaj każda z was obdarzy ją jakimś cennym darem wedle swej możliwości i chęci! (...) C. Lucjan Siemieński Smok Pod górą Wawel, gdzie dzisiaj stoi zamek krakowski, był smok wielki, który troje dobytka naraz zjadał, także i ludzi kradł i jadł; przeto musieli mu dawać obrok, każdy dzień troje cieląt albo baranów. Kazał tedy Krak nadziać skórę cielęcą siarką, a przeciw jamie położyć rano: co uczynił za radą Skuba, szewca niejakiego, którego potem dobrze udarowa! i opatrzył. Smok wyszedłszy z jamy mniemał, by ciele pożarł razem: gdy to w nim tłalo tak długo, pił wodę, aż zdechł. Jest jeszcze jego jama pod zamkiem Smoczą Jamą zwana. D. Miłe złego początki, lecz koniec żałosny. E. Demeter Demeter była boginią urodzaju i szczęśliwą matką. Pewnego razu Hades porwał do podziemi jej ukochaną córkę Korę. Demeter bardzo rozpaczała, aż w końcu w poszukiwaniu córki opuściła Olimp. Wtedy ziemia przestała rodzić i stała się jałowa. Hades musiał ustąpić i uwolnić Korę nie mógł jednak całkiem oddać jej matce, ponieważ w podziemiach skosztowała pożywienia zmarłych. Doszło więc do kompromisu Kora dziewięć miesięcy spędza na ziemi z matką, a na trzy schodzi do podziemi. Wtedy przychodzi zima i życie na ziemi zamiera. Ale na wiosnę Kora powraca, a wraz z nią odradza się życie. F. 3

4 POZNAJ SWOJĄ KLASĘ FILM I TEATR Zadanie 5. (0 7) W wykropkowane miejsca wpisz odpowiednie terminy z zakresu sztuki filmowej. Postanowiliśmy nakręcić film na podstawie fragmentu powieści Marka Twaina Przygody Tomka Sawyera. Pani powiedziała, że takie przetworzenie utworu literackiego na język innej sztuki to.... Ponieważ nie da się nakręcić filmu bezpośrednio na podstawie powieści, musieliśmy zacząć od napisania.... Gdy był już gotowy, do pracy przystąpił..., czyli osoba koordynująca całość prac nad filmem i odpowiedzialna za jego kształt artystyczny. Został nim Marek. Poprosił on następnie uzdolnioną plastycznie Anię o zaprojektowanie..., czyli szczegółowego wyglądu dekoracji, w których będą się rozgrywać kolejne... filmu. Potem Marek zaczął wybierać spośród nas aktorów do odgrywania poszczególnych.... Najwięcej kłopotów było z postacią Tomka. Chciał nim zostać każdy chłopiec. W takiej sytuacji Marek postanowił przeprowadzić konkurs, czyli.... Zadanie 6. (0 8) Niżej zamieszczono fotografie czterech wielkich polskich reżyserów filmowych i teatralnych. W ramce znajdziesz ich nazwiska i po dwa tytuły wyreżyserowanych przez każdego z nich filmów. Wpisz pod zdjęciami odpowiednie nazwiska i tytuły filmów. Andrzej Wajda, Krzysztof Kieślowski, Jerzy Hoffman, Roman Polański, Człowiek z żelaza, Pianista, Dekalog, Potop, Ogniem i mieczem, Piraci, Katyń, Trzy kolory. Niebieski Fotografia 1 Fotografia 2 Fotografia 3 Fotografia 4 4

5 WIEDZA O JĘZYKU Zadanie 7. (0 8 pkt) Z jakich części mowy składa się zapisane niżej zdanie. Wpisz ich nazwy do kratek oznaczonych literami. Wychowawczyni A.... trzeci B.... raz C.... upomniała D.... klasę E.... za F.... niegrzeczne G.... zachowanie. H.... Zadanie 8. (0 5 pkt) W przykładzie z zadania 7. nazwij części zdania. A. Wychowawczyni... B. upomniała... C. klasę... D. za zachowanie... E. niegrzeczne... Zadanie 9. (0 5) Poniżej zapisano w przypadkowej kolejności następujące wypowiedzenia: równoważnik zdania, zdanie pojedyncze nierozwinięte, zdanie pojedyncze rozwinięte, zdanie złożone współrzędnie, zdanie złożone podrzędnie. Wpisz przy każdym wypowiedzeniu odpowiednia nazwę. A. Wstałem i wyszedłem.... B. Informacja w recepcji.... C. Od rana pada rzęsisty deszcz.... D. Wrócę, jeśli zechcesz.... E. Kowalski stał się bohaterem.... 5

6 Imię i nazwisko... klasa... liczba punktów... WIEDZA O LITERATURZE I KULTURZE Budowa wiersza, środki poetyckie Andrzej Krzysztof Torbus Lato zamknięte kluczem ptaków zostawia tylko swe wspomnienia. Jesień odważne stawia kroki, zaczyna mgłami dyszeć ziemia. A.... A w górach nie ma już nikogo, niebo nas straszy niepogodą, lato do ciepłych stron umyka, w skłębionych chmurach i strumykach. Na niebie mokrym od jesiennej słoty koczuje tabor żalu i tęsknoty, a drzewa pogubiły liście na szybkie zimy przyjście. B.... C.... D.... A w górach nie ma już nikogo, niebo nas straszy niepogodą, lato do ciepłych stron umyka, w skłębionych chmurach i strumykach. Wiatr tylko plącze się dokoła, na wrzosach pajęczyny wiesza i zasypiają leśne zioła jak smutne słowa tego wiersza. E.... F.... G.... A w górach nie ma już nikogo... Zadanie 1. (0 7pkt) W każde z pól oznaczonych literami od A do G wpisz wszystkie nazwy elementów budowy wiersza oraz środków poetyckich, które występują w kolejnych wskazanych podkreśleniami fragmentach. Odpowiednie nazwy wybierz z poniższej ramki. Pamiętaj, że niektóre elementy budowy wiersza mogą pojawiać się w kilku fragmentach. Do niektórych fragmentu można przypisać po kilka określeń. wers, rym, przenośnia, porównanie, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy Zadanie 2. (0 1 pkt) Zacytuj pierwszą linijkę refrenu. 1

7 GATUNKI WYPOWIEDZI Zadanie 3. (0 6 pkt) W ramkach w przypadkowej kolejności podano definicje: baśni, legendy, mitu, bajki, fraszki, przysłowia. Po każdej definicji w miejscach oznaczonych literami wpisz odpowiednią nazwę gatunku. Wywodzące się z tradycji zdanie zawierające wyrażoną wprost lub przenośnie myśl wskazówkę odnoszącą się do jakiejś sytuacji życiowej. A.... Krótki, wierszowany utwór, którego bohaterami często są zwierzęta; zawiera morał wyrażony wprost lub wynikający z treści. B.... Opowieść fantastyczna, wyjaśniająca powstanie jakiegoś państwa, miasta, niezwykłego miejsca lub obiektu; najczęściej osadzona w czasie historycznym, z udziałem historycznych postaci. C.... Opowieść z życia starożytnych ludów, występują w niej bogowie, ludzie i herosi; wyjaśnia, jak powstał świat, skąd się wzięli ludzie, co jest przyczyną zjawisk atmosferycznych itp. D.... Wywodzący się ze starożytności krótki utwór poetycki o tematyce żartobliwej lub refleksyjnej. E.... Utwór, w którym często dobro walczy ze złem, bohaterami są fantastyczne postacie (krasnoludki, wróżki itp.), miejsce i czas akcji są nieokreślone. F.... Zadanie 4. (0 6pkt) Nazwy gatunków wymienionych w zadaniu 3. wpisz w ramkach umieszczonych przy cytowanych niżej utworach lub fragmentach. Kolejność została zmieniona. Demeter Demeter była boginią urodzaju i szczęśliwą matką. Pewnego razu Hades porwał do podziemi jej ukochaną córkę Korę. Demeter bardzo rozpaczała, aż w końcu w poszukiwaniu córki opuściła Olimp. Wtedy ziemia przestała rodzić i stała się jałowa. Hades musiał ustąpić i uwolnić Korę nie mógł jednak całkiem oddać jej matce, ponieważ w podziemiach skosztowała pożywienia zmarłych. Doszło więc do kompromisu Kora dziewięć miesięcy spędza na ziemi z matką, a na trzy schodzi do podziemi. Wtedy przychodzi zima i życie na ziemi zamiera. Ale na wiosnę Kora powraca, a wraz z nią odradza się życie. A. 2

8 Jan Kochanowski Na nabożną Jesli nie grzeszysz, jako mi powiadasz, Czego się, miła, tak często spowiadasz? B. Miłe złego początki, lecz koniec żałosny. C. Ignacy Krasicki Pan i pies Pies szczekał na złodzieja, całą noc się trudził; Obili go nazajutrz, że pana obudził. Spał smaczne drugiej nocy, złodzieja nie czekał; Ten dom skradł; psa obili za to, że nie szczekał. D. Henryk Sienkiewicz Bajka Za górami, za morzami, w dalekiej krainie czarów, przy kolebce małej księżniczki zebrały się dobre wróżki ze swoją królową na czele. I gdy, otoczywszy księżniczkę, patrzyły na uśpioną twarzyczkę dzieciny, królowa ich rzekła: Niechaj każda z was obdarzy ją jakimś cennym darem wedle swej możliwości i chęci! (...) E. Lucjan Siemieński Smok Pod górą Wawel, gdzie dzisiaj stoi zamek krakowski, był smok wielki, który troje dobytka naraz zjadał, także i ludzi kradł i jadł; przeto musieli mu dawać obrok, każdy dzień troje cieląt albo baranów. Kazał tedy Krak nadziać skórę cielęcą siarką, a przeciw jamie położyć rano: co uczynił za radą Skuba, szewca niejakiego, którego potem dobrze udarowa! i opatrzył. Smok wyszedłszy z jamy mniemał, by ciele pożarł razem: gdy to w nim tłalo tak długo, pił wodę, aż zdechł. Jest jeszcze jego jama pod zamkiem Smoczą Jamą zwana. F. 3

9 POZNAJ SWOJĄ KLASĘ FILM I TEATR Zadanie 5. (0 7) W wykropkowane miejsca wpisz odpowiednie terminy z zakresu sztuki filmowej. Postanowiliśmy nakręcić film na podstawie fragmentu powieści Marka Twaina Przygody Tomka Sawyera. Pani powiedziała, że takie przetworzenie utworu literackiego na język innej sztuki to.... Ponieważ nie da się nakręcić filmu bezpośrednio na podstawie powieści, musieliśmy zacząć od napisania.... Gdy był już gotowy, do pracy przystąpił..., czyli osoba koordynująca całość prac nad filmem i odpowiedzialna za jego kształt artystyczny. Został nim Marek. Poprosił on następnie uzdolnioną plastycznie Anię o zaprojektowanie..., czyli szczegółowego wyglądu dekoracji, w których będą się rozgrywać kolejne... filmu. Potem Marek zaczął wybierać spośród nas aktorów do odgrywania poszczególnych.... Najwięcej kłopotów było z postacią Tomka. Chciał nim zostać każdy chłopiec. W takiej sytuacji Marek postanowił przeprowadzić konkurs, czyli.... Zadanie 6. (0 8) Niżej zamieszczono fotografie czterech wielkich polskich reżyserów filmowych i teatralnych. W ramce znajdziesz ich nazwiska i po dwa tytuły wyreżyserowanych przez każdego z nich filmów. Wpisz pod zdjęciami odpowiednie nazwiska i tytuły filmów. Andrzej Wajda, Krzysztof Kieślowski, Jerzy Hoffman, Roman Polański, Człowiek z żelaza, Pianista, Dekalog, Potop, Ogniem i mieczem, Piraci, Katyń, Trzy kolory. Niebieski Fotografia 1 Fotografia 2 Fotografia 3 Fotografia 4 4

10 WIEDZA O JĘZYKU Zadanie 7. (0 8 pkt) Z jakich części mowy składa się zapisane niżej zdanie. Wpisz ich nazwy do kratek oznaczonych literami. Mama A.... drugi B.... raz C.... poprosiła D.... syna E.... o F.... grzeczną G.... odpowiedź. H.... Zadanie 8. (0 5 pkt) W przykładzie z zadania 7. nazwij części zdania. A. Mama... B. poprosiła... C. syna... D. o odpowiedź... E. grzeczną... Zadanie 9. (0 5) Poniżej zapisano w przypadkowej kolejności następujące wypowiedzenia: równoważnik zdania, zdanie pojedyncze nierozwinięte, zdanie pojedyncze rozwinięte, zdanie złożone współrzędnie, zdanie złożone podrzędnie. Wpisz przy każdym wypowiedzeniu odpowiednia nazwę. A. Wrócę, jeśli zechcesz.... B. Od rana pada rzęsisty deszcz.... C. Kowalski stał się bohaterem.... D. Informacja w recepcji.... E. Wstałem i wyszedłem.... 5