Telemedycyna i ezdrowie 2015

Transkrypt

1 Polskie Towarzystwo Telemedycyny i e-zdrowia Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN Streszczenia referatów Konferencja międzynarodowa Telemedycyna i ezdrowie września 2015, Warszawa Pod Honorowym Patronatem JM Rektora Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego prof. dr hab. n. med. Marka Krawczyka Polskie Towarzystwo Telemedycyny i e-zdrowia Fax: pttmboard@googlegroups.com Strona Konferencji:

2 P R O G R A M 29. IX Sesja I II II IV Moderator W. Glinkowski E. Oczeretko M. Bujnowska- Fedak M. Bujnowska- Fedak R. Mężyk T. Cedro Godzina Nazwisko prelegenta i tytuł prezentacji SESJA I 08:00 Powitanie i sprawy organizacyjne. W.Glinkowski, PTTM. T.Burczyński, IPPT PAN. 08:10 M. Karlińska, M. Karliński, E. Krupinski, W. Glinkowski, Polska telemedycyna i ezdrowie w światowej literaturze naukowej Polskie Towarzystwo Telemedycyny i ezdrowia CSIOZ, Platforma Telemedyczna Ministerstwa Zdrowia Centrum Systemów 08:20 Informacyjnych Ochrony Zdrowia, Warszawa 08:50 Przerwa SESJA II 09:00 09:20 09:30 E. Szkiłądź, J. Niedziałek, Wyzwania społeczne: Zdrowie, zmiany demograficzne i dobrostan Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej (KPK PB UE), Instytut Podstawowych Problemów Technik Polskiej Akademii Nauk (IPPT PAN), Warszawa G. Glanowski, Finansowanie telemedycyny ze środków publicznych Zakład Bioetyki i Prawa Medycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków E. Szkiłądź, J. Niedziałek, HORYZONT Nowy program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej (KPK PB UE), Instytut Podstawowych Problemów Technik Polskiej Akademii Nauk (IPPT PAN), Warszawa 09:50 Przerwa 10:00 10:10 10:20 10:30 10:40 10:50 11:00 SESJA III M. Magdalena Bujnowska-Fedak, M. Tomczak, Mobilne aplikacje medyczne (m-health) przyszłością telemedycyny? Katedra Medycyny Rodzinnej UM we Wrocławiu A. Strzelecka, Rozwiązania systemowe w obszarze e-zdrowia w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej w opinii badanych pacjentów województwa świętokrzyskiego Instytut Zdrowia Publicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach E. Brzozowska, E. Oczeretko, Telemedyczne wykorzystanie Miejskiej Sieci Komputerowej BIAMAN w Białymstoku Wydział Mechaniczny, Katedra Inżynierii Materiałowej i Biomedycznej, Politechnika Białostocka, Białystok A. Sołtysik-Piorunkiewicz, M. Furmankiewicz, P. Ziuziański, Zastosowanie aplikacji mobilnych w e-zdrowiu Wydział Informatyki i Komunikacji Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice G. Południewski, T. Cedro, Mobilna instrukcja obsługi dziecka IQBobas, IQCREDO S.P. Z O.O. R. Doniec, Telemedycyna w monitorowaniu cukrzycy Katedra Inżynierii Wiedzy Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach SESJA NOWE HORYZONTY I S. Śmigiel, T. Marciniak, Mobilny system wykrywania anomalii serca w oparciu o analizę elektrokardiogramu, Koło Naukowe Sonda, Wydział Telekomunikacji, Elektrotechniki i Informatyki, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. i J. Śniadeckich w Bydgoszczy, Wydział Telekomunikacji, Elektrotechniki, Informatyki, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. i J. Śniadeckich w Bydgoszczy, Bydgoszcz 11:10 Przerwa SESJA SPONSOROWANA Asseco / Pixel - Telemedycyna na naszym "podwórku" - na przykładzie regionalnych 11:30 systemów w województwach podkarpackim, lubuskim i kujawsko-pomorskim. 12:00 COMARCH Healthcare - Wdrażanie rozwiązań telemedycznych. 12:30 HP - Produkty HP dedykowane dla medycyny 13:00 V Sz. Wilk 14:30 14:40 LUNCH 13:30-14:30 SESJA PRAWNA E. Sarnacka, Prawo a telemedycyna - prawne konsekwencje telekonsultacji, Zakład Zintegrowanej Opieki Medycznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku W. Maczuch, Medycyna na odległość w ujęciu prawnym i etycznym Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Śląski w Katowicach SESJA DSS Polskie Towarzystwo Telemedycyny i e-zdrowia Fax: pttmboard@googlegroups.com Strona Konferencji:

3 VI VII VIII Sz. Wilk R. Mężyk T. Cedro M.Grabowski Sz. Wilk, W. Michalowski, Systemy wspomagania decyzji klinicznych Instytut 14:50 Informatyki, Politechnika Poznańska, Telfer School of Management, University of Ottawa, Kanada A.Maruszak, P.Masiarz, R.Mężyk, Systemy Wspomagania Decyzji Klinicznych 15:10 Świętokrzyskie Centrum Onkologii, Kielce, Polskie Towarzystwo Telemedycyny i ezdrowia, Warszawa 15:20 Przerwa SESJA TELEREHABILITACYJNA 15:30 15:50 16:00 16:10 E. R. Cohn, Telerehabilitation circa 2015 Department of Communication Science and Disorders School of Health and Rehabilitation Sciences University of Pittsbugh Pittsburgh, Pennsylvania, USA E. Marek, Jakie możliwości stwarza lekarzom i rehabilitantom wykorzystanie polskiego serwisu do rehabilitacji on-line? CMZ sp. z o.o., Brąszewice K. Krawczak, K.Walesiak, A. Żukowska, S. Paśko, W. Glinkowski, Telerehabilitacja u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego - doświadczenia własne. Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM, Warszawa, Polska K. Walesiak, K. Krawczak, A. Żukowska, A. Czyżewska, D. Cabaj, W. Glinkowski, Telerehabilitacja u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowegodoświadczenia własne. Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus, Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu, Centrum Doskonałości TeleOrto Warszawski Uniwersytet Medyczny 16:20 Przerwa 16:30 16:50 17:05 17:15 SESJA MIĘDZYNARODOWA E. A. Krupinski, Status of Telemedicine Guidelines, Policy & Practice in the USA Department of Radiology & Imaging Sciences Emory University, Atlanta, GA USA A. Suwalska, S. Tobis, W. Pałys, A. Tapus, R. Rosso, C. Salatino, P. Barattini, K. Wieczorowska-Tobis, members of Enrichme consortium Projekt europejski ENRICHME / ENRICHME European Project S. A. Chouakri, A. Taleb-Ahmed, Improved run length encoding - IRLE method applied to ECG compression and transmission signal LTTNS, Université de SidB el Abbes, Algeria, Laboratoire LAMIH UMR, Université de Valenciennes et du Hainaut Cambrésis, France Jędrzej Jarocki, Krzysztof Wołk, Mobile medical communication for deaf and mentally disabled patients, based on pictograms. Polish Japanese Academy of Information Technology, Warsaw Polskie Towarzystwo Telemedycyny i e-zdrowia Fax: pttmboard@googlegroups.com Strona Konferencji:

4 Telemedycyna i ezdrowie 2015 Komitet Organizacyjny Konferencji Wojciech Glinkowski Tomasz Cedro Ryszard Mężyk Maria Karlińska Ewa Szkiłądź Joanna Niedziałek Zespół organizacyjny Joanna Michalik, Krzysztof Krasuski, Mateusz Struś, Bartłomiej Bober, Karolina Krawczak, Katarzyna Walesiak, Agnieszka Żukowska, Jerzy Narloch, Jakub Janowicz Oficjalnymi językami konferencji są język polski i angielski. Organizatorzy nie zapewniają symultanicznego tłumaczenia. Polskie Towarzystwo Telemedycyny i e-zdrowia Fax: pttmboard@googlegroups.com Strona Konferencji:

5 Telemedycyna i ezdrowie 2015 Rada Naukowa Wojciech Glinkowski, Polish Telemedicine Society, and Medical University of Warsaw, Poland Mariusz Duplaga, Jagiellonian University Collegium Medicum, Krakow, Poland Krzysztof Marasek, Polish-Japanese Institute of Information Technology, Warsaw, Poland Emanuele Neri, University of Pisa, Italy Claudia C. Bartz International Council of Nurses, Geneva Switzerland Maria Magdalena Bujnowska-Fedak, Wroclaw Medical University, and Polish Telemedicine Society Grzegorz Bliźniuk, Military University of Technology, Warsaw Tomasz Cedro, Polish Telemedicine Society Antoni Grzanka, Warsaw University of Technology, Warsaw, Poland Marcin Grabowski, Medical University of Warsaw, and Polish Telemedicine Society Hermie Hermens, Roessingh Research & Development and University of Twente, the Netherlands Dorota Kaczorek-Kozioł, Polish Telemedicine Society Zbigniew Kotwica, Kazimierz Pulaski University of Technology and Humanities in Radom, Poland Elizabeth A. Krupinski, University of Arizona, USA Ryszard Krzyminiewski, Adam Mickiewicz University, Poznań, Poland Izet Masic, University of Sarajevo, BiH Saroj K. Mishra, Telemedicine Society of India Ryszard Mężyk, Polish Telemedicine Society Tadeusz Pałko, Warsaw University of Technology, Warsaw, Poland Ewa Piotrowicz, Telecardiology Center, Institute of Cardiology, Warsaw, Poland Ewa Piętka, Silesian University of Technology, Gliwice, Poland Bob Pyke, Akron, USA Jarmo Reponen, FinnTelemedicum, University of Oulu, Finland Agnieszka Saracen, Polish Telemedicine Society Stephan H Schug, European Health Telematics Association (EHTEL), Brussels, Belgium Francesco Sicurello, International Institute Of Tele Medicine, Italy Robert Sitnik, Warsaw University of Technology, Warsaw, Poland Andrzej Staniszewski, Wroclaw Medical University, Poland Agnieszka Strzelecka, The Jan Kochanowski University, Kielce, Poland Jerzy Walecki, Centre of Postgraduate Medical Education, Poland Anton Vladzymyrskyy, Association for Ukrainian Telemedicine and ehealth Development, Ukraine Miriam Vollenbroek-Hutten, Roessingh Research & Development and University of Twente, the Netherlands Polskie Towarzystwo Telemedycyny i e-zdrowia Fax: pttmboard@googlegroups.com Strona Konferencji:

6 Telemedycyna i ezdrowie 2015 SPONSOR ZŁOTY SPONSOR SREBRNY SPONSOR BRĄZOWY Organizacje partnerskie i Partnerzy Medialni Polskie Towarzystwo Telemedycyny i e-zdrowia Fax: pttmboard@googlegroups.com Strona Konferencji:

7 Lokalizacja Konferencji IPPT PAN ul. Pawinskiego 5B; Warszawa, Polska (centrala) Polskie Towarzystwo Telemedycyny i e-zdrowia Fax: pttmboard@googlegroups.com Strona Konferencji:

8 Polskie Towarzystwo Telemedycyny i e-zdrowia Fax: pttmboard@googlegroups.com Strona Konferencji:

9 Polska telemedycyna i ezdrowie w światowej literaturze naukowej M. Karlińska., M. Karliński, E. Krupinski, W.Glinkowski Polskie Towarzystwo Telemedycyny i ezdrowia, Emory University School of Medicine, Atlanta, Georgia, United States Wprowadzenie Autorzy podjęli badania przeglądowe literatury światowej, aby określić udział prac polskich dotyczących telemedycyny i ezdrowia. Metody Przeprowadzono przegląd systematyczny artykułów w bazach PubMed i EMBASE. Do lipca 2015 znaleziono 129 publikacji odpowiadajacyh kryterium włączenia. Wyniki. Jeżeli przyjąć jako kryterium publikacji to można stwierdzić że działalność naukowa w zakresie Telemedycyny i ezdrowia ma tendencje rosnące. Czasopisma, w których opublikowano artykuły poddane analizie w 59% znajdowały się na liście Journal Citation Report. Prace oryginalne stanowiły 47% publikacji. Tematyka publikacji skupiała się najczęściej, na takich dziedzinach jak: kardiologia (16%), medycyna rodzinna (15%), anatomia patologiczna (11%), e-nauczanie (9%), oraz diabetologia (7%). Wnioski Aktywność naukowa badaczy i praktyków w Polsce na polu ezdrowia i Telemedycyny nie jest jeszcze zbyt duża, ale obserwuje się wyraźny wzrost takiej aktywności w ostatnich kilku latach, w porównaniu z początkiem wieku. Wzrost częstości prac opublikowanych w czasopismach o wysokim współczynniku oddziaływania świadczy nie tylko o wzroście zainteresowań tematyka, ale również o wzroście jakości naukowej w tej dziedzinie. Platforma Telemedyczna Ministerstwa Zdrowia Marcin Kędzierski, Marcin Węgrzyniak, Natalia Żylińska-Puta Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia ul. Dubois 5a Warszawa, Polska Wprowadzenie i cel pracy: Celem pracy jest przedstawienie założeń rządowego projektu Platforma Telemedyczna Ministerstwa Zdrowia, którego realizacja doprowadzi do podniesienia jakości usług medycznych świadczonych na rzecz społeczeństwa dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii informacyjnych. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez stworzenie infrastruktury technicznej, informatycznej i środowiska, które pozwolą na wprowadzenie specjalistycznych e-usług z zakresu telemedycyny. Materiał i metody. W ramach projektu Platforma Telemedyczna Ministerstwa Zdrowia zostanie wytworzona Ogólnopolska Platforma Telemedyczna, na której zostaną uruchomione dwa systemy (telestroke oraz telemonitoring). Ogólnopolska Platforma Telemedyczna będzie oferowała oraz umożliwiała integrację funkcjonujących oraz planowanych do wytworzenia systemów telemedycznych w Polsce. Dzięki takiej strukturze będzie miała ona charakter ogólnokrajowy. Docelowo ma ona doprowadzić do standaryzacji tworzonych w kraju systemów telemedycznych. Zapewni to wykorzystanie wspólnych zasobów danych oraz jednolitych rozwiązań aplikacyjnych. Stopień wykorzystania systemu zostanie zbadany na podstawie danych systemowych. Wyniki. Z Platformy będą mogły korzystać wszystkie podmioty lecznicze na terenie całego kraju, posiadające oddział udarowy, leczące pacjentów z udarem mózgu oraz wszystkie podmioty lecznicze na terenie całego kraju, posiadające oddział kardiologiczny, które leczą pacjentów chorujących na przewlekłą niewydolność serca z wszczepionym: stymulatorem serca, kardiowerteremdefibrylatorem, BiV-ICD. Według danych pozyskanych z Rejestru Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą w Polsce funkcjonuje 257 podmiotów leczniczych w strukturze, których działają oddziały kardiologiczne i/lub oddziały udarowe. Przyłączenie się do Platformy Telemedycznej będzie wymagało od podmiotów dostosowania zarówno w aspekcie technologicznym jak i organizacyjnym. Wnioski. Ogólnopolska Platforma Telemedyczna będzie rozwiązaniem skalowalnym i zapewniającym wspólne narzędzia np. w zakresie gromadzenia danych medycznych związanych z daną usługą telemedyczną, uwierzytelniania czy analizy danych. Możliwe będzie osadzanie na niej także innych 1

10 ogólnokrajowych usług telemedycznych, które w przyszłości pojawią się na rynku świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Słowa kluczowe: telemedycyna, telemonitoring, telestroke, Platforma Telemedyczna Wyzwania społeczne: Zdrowie, zmiany demograficzne i dobrostan Ewa Szkiłądź, Joanna Niedziałek, Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej (KPK PB UE), Instytut Podstawowych Problemów Technik Polskiej Akademii Nauk (IPPT PAN) Ul. Krzywickiego Warszawa Streszczenie Badania w obszarze zdrowia w programie Horyzont 2020 są finansowane w ramach wyzwania społecznego Zdrowie, zmiany demograficzne i dobrostan (SC1). Budżet na 7 lat ( ) to 7.4 mld euro. Konkurs w ramach SC1 w latach jest zorientowany na spersonalizowaną medyczne i opiekę (37 tematy konkursowe). Budżet konkursu to około 1 mld euro. Badania i innowacje wspierane w ramach tego konkursu mają: Poprawić zrozumienie przyczyn i mechanizmów odpowiedzialnych za zdrowie, zdrowe starzenie się i choroby Poprawić nasze możliwości monitorowania zdrowia oraz prewencji, wykrywania, leczenia i zarządzania chorobami Wspierać proce aktywnego i zdrowego starzenia się Testować i wdrażać nowe modele i narzędzia w obszarze zdrowia i opieki Konkurs został podzielony na 7 obszarów: 1. Zrozumienie zdrowia, starzenia się i schorzeń 2. Efektywna promocja zdrowia, zapobiegania chorobom, gotowość i badania przesiewowe 3. Lepsza diagnostyka 4. Innowacyjne metody lecznicze i technologie 5. Postęp w dziedzinie zdrowego i aktywnego starzenia 6. Zintegrowana, zrównoważona i skoncentrowana na obywatelu opieka 7. Poprawa informacji o zdrowiu, wykorzystanie danych i dostarczenie wiedzy dla polityki zdrowotnej i regulacji Badania w obszarze zdrowia są także wspierane poprzez kontynuację czy rozszerzenie wielu działań nie będących częścią bieżącego konkursu Inicjatywy Innowacyjnych Leków (IMI), Programu finansowania badań klinicznych w państwach europejskich i rozwijających się (EDCTP) oraz Programu Wspólnego AAL (AAL). Słowa kluczowe: Horyzont 2020, zdrowie, ezdrowie Finansowanie telemedycyny ze środków publicznych Grzegorz Glanowski Zakład Bioetyki i Prawa Medycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego ul. Olszewskiego Kraków, Polska Upowszechnienie udzielania świadczeń zdrowotnych przy pomocy technologii informacyjno-telekomunikacyjnej (TIK) jest uwarunkowane wieloma czynnikami (demograficznymi, społecznymi, geograficznymi itd.), jednakże najdonioślejszym z nich wydaje się rozpoczęcie finansowania tego typu świadczeń ze środków publicznych. Wskazując na upowszechnianie mam tutaj na myśli, realne wykorzystanie telemedycyny w codziennej pracy świadczeniodawców, tak aby telemedycyna nie była traktowana jedynie jako eksperymentalna nowinka techniczna. Z perspektywy normatywnej, wprowadzenie telemedycyny do systemu ochrony zdrowa odbywa się na dwóch poziomach. Pierwszy z nich dotyczy stworzenia ogólnej regulacji o charakterze publicznoprawnym, umożliwiającej zastosowanie telemedycyny w procesie świadczenia usług zdrowotnych niezależnie od źródeł jej finansowania. Mowa tutaj o stworzeniu ram prawnych jej legalnego wykonywania, będących wywarzeniem swobody podejmowania decyzji terapeutycznych lekarza, wolności działalności gospodarczej oraz bezpieczeństwa pacjenta. Drugi poziom odnosi się już do regulacji powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, tj. stworzenia 2

11 mechanizmów pozwalających objąć telemedycynę finansowaniem publicznym. Aktualnie prowadzone są prace legislacyjne mające na celu m.in. nowelizację ustawy o działalności leczniczej. Dokonanie nowelizacji tej ustawy poprzez wyraźne stwierdzenie, iż lekarz może wykonywać działalność leczniczą przy pomocy TIK nie powoduje jednak rozwiązania kluczowego problemu interpretacyjnego, który wyrósł na gruncie art. 42 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Dodatkowo, sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia w odpowiedzi na interpelację nr 7498 stwierdził, iż wskazanie konsultacji telemedycznych jako sposobu realizacji procedury medycznej finansowanej w ramach środków publicznych, wydaje się nieuzasadnione, ponieważ jest to w dalszym ciągu konsultacja będąca elementem świadczenia gwarantowanego. W mojej ocenie twierdzenie, jakoby finansowanie telemedycyny w ramach środków płaconych przez NFZ mogło mieć miejsce bez zmiany prawa w zakresie rozporządzeń koszykowych, czy też właściwych zarządzeń Prezesa NFZ określających warunki zawierania i realizacji umów jest nieuprawnione. W pierwszej kolejności wymaga rozważenia, czy finansowanie publiczne obejmie telemedycynę informacyjną, czy także kliniczną. W dalszej mierze, czy telemedycyna kliniczna oferuje nam nowe produkty kontraktowe, czy też należy ja potraktować, jako alternatywną formę relacji pacjenta i lekarza. Przyjęcie pierwszego lub drugiego stanowiska decyduje o głębokości zmian w prawie. Zmiany te przede wszystkim będą się odnosić do kwestii ujęcia lub nie danej procedury w koszyku, warunków realizacji danego świadczenia (NFZ dokonuje przecież standaryzacji okołomedycznej tj. standaryzacji kadrowej, sprzętowej, lokalowej), kwestii sprawozdawczości i rozliczeń. Niniejszy referat skupia się na wskazaniu kluczowych pól, na których powinna mieć miejsce reakcja ustawodawcy, aby świadczenia wykonywane przy pomocy TIK mogły zostać uznane za świadczenia gwarantowane. Autor posługuje się metodą dogmatycznoprawnej analizy przepisów, dochodząc do wniosku, iż obecnie podejmowane działania legislacyjne nie są wystarczające z perspektywy celu do jakiego zmierzają. Słowa kluczowe: telemedycyna, świadczenie gwarantowane, świadczeniodawca, pacjent, system ochrony zdrowia Abstract: Dissemination of healthcare services using information and telecommunication technology (ICT) is subject to many factors (demographic, social, geographic etc.), but one of most important of them seems to start financing this type of benefits from public funds. Pointing to the dissemination I mean here, the real use of telemedicine in the daily work of providers, so that telemedicine is not treated merely as an experimental technological innovation. From a normative perspective, the introduction of telemedicine in the healthcare system takes place on two levels. The first concerns the establishment of a generic regulation of public law which enables the use of telemedicine in the provision of health services regardless of the sources of its financing. This refers to the legal framework of its legal exercise, which balance between freedom of taking therapeutic decisions, freedom of economic activity and patient safety. The second level applies already to regulate public health insurance, i.e. the creation of mechanisms for public funding to cover telemedicine. Ongoing legislative work is aimed at, among others, amendment to the Act on medical activity. Making amendment to the act by a clear statement that the doctor can perform medical activities using ICT does not, however, solve the key problem of interpretation, which grew out of art. 42 of the Act on professions of physician and dentist. In addition, the Secretary of State in the Ministry of Health in response to an interpellation No stated that the "indication of telemedicine consultations as a way to implement a medical procedure financed in the framework of public funds, seems unjustified, because it is still consultation which is part of the guaranteed benefits." In my opinion the assertion that the financing of telemedicine in the context of measures paid for by the NFZ could have taken place without changing the law in regulations basket or the relevant orders of the President of the NHF specifying the conditions for the conclusion and execution of contracts is ineligible. The first requires consideration of whether public financing will cover informative telemedicine, whether as clinic telemedicine. In a further measure, whether clinic telemedicine offers us new products contract, or should I treat as an 3

12 alternative form of relationship the patient and the doctor. The adoption of the first or second position determines the depth of the changes in the law. These changes primarily will relate to the issue of the recognition or not the procedure in the basket, conditions for realization of the benefits (NHF made quasi medical standardization i.e. the standardization of personnel, hardware, housing conditions), the issue of reporting and billing. This paper focuses on the identification of key fields in which there should be a legislative response to the provision made using ICTs to be recognized as guaranteed benefits. The author uses the method of dogmatic examination of the provisions, concluding that legislative measures currently being undertaken are not sufficient for an order to which they are going. Key words: telemedicine, guaranteed benefit, health care provider, patient, health care system Piśmiennictwo 1: Draft Law amending the Law on healthcare information and other acts, 2: Response of Secretary of State in the Ministry of Health to an interpellation No. 7498, c.xsp?key=1726dc5c. 3: P. Simon, J. Lucas, Telemedicine is not e- commerce!, HORYZONT Nowy program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji Ewa Szkiłądź, Joanna Niedziałek, Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej (KPK PB UE), Instytut Podstawowych Problemów Technik Polskiej Akademii Nauk (IPPT PAN) Ul. Krzywickiego Warszawa Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej (KPK) działa przy Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN. Naszym głównym zadaniem jest promocja europejskich programów naukowo-badawczych (w szczególności Horyzont 2020) w Polsce. Prowadzimy akcje szkoleniowo-informacyjne, wspieramy współpracę międzynarodową i proces budowy konsorcjów projektowych. Link: Horyzont 2020 to największy w historii Unii Europejskiej program w zakresie badań naukowych i innowacji, w którym przewidziano budżet prawie 80 mld euro na 7 lat ( ). Program zbudowany jest z trzech zasadniczych i wzajemnie wspierających się obszarów, dotyczących: Doskonałej Nauki, która jest podstawą technologii jutra Wiodącej Roli w przemyśle zaangażowanej w kluczowe technologie (np. zawansowana produkcja, nanomateriały, mikroelektronika, biotechnologia) Wyzwań społecznych zidentyfikowano 7 kluczowych obszarów: 1. Zdrowie, zmiany demograficzne i dobrostan 2. Bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważone rolnictwo, badania mórz i wód śródlądowych oraz biogospodarka 3. Bezpieczna, czysta i efektywna energia 4. In inteligentny, zielony i zintegrowany transport 5. Działania w dziedzinie klimatu, środowisko, efektywna gospodarka zasobami i surowce 6. Europa w zmieniającym się świecie integracyjne, innowacyjne i refleksyjne społeczeństwa 7. Bezpieczne społeczeństwa ochrona wolności i bezpieczeństwa Europy i jej obywateli Uzupełnieniem programu są : Upowszechnianie doskonałości i zapewnienie szerszego uczestnictwa oraz 4

13 Nauka z udziałem społeczeństwa i dla społeczeństwa oraz działalna w ramach Wspólnego Centrum Badawczego i Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii. Zachętą do udziału w Horyzoncie 2020 jest między innymi uproszczenie realizacji grantów: prostsze zasady finansowania, szersza akceptacja zwykłych praktyk księgowych beneficjenta łatwiejsze niż dotychczas zasady aplikowania o dofinansowanie, uczestniczenia w projektach i rozliczania. Słowa kluczowe: Horyzont 2020 Mobilne aplikacje medyczne (m-health) przyszłością telemedycyny? M. Magdalena Bujnowska-Fedak, M. Tomczak Katedra Medycyny Rodzinnej UM we Wrocławiu Mobilne zdrowie (z ang. mobile health, m-health), skrótowo m-zdrowie, obejmuje działalność w obszarze medycyny i zdrowia publicznego wykonywaną przy użyciu urządzeń mobilnych, takich jak telefony komórkowe, urządzenia do monitorowania pacjentów, palmtopy i inne urządzenia bezprzewodowe. Narzędzia m-zdrowia opierają się na różnych technologiach. Dzięki możliwości przechowywania danych w chmurze, użyciu czujników i aplikacji mobilnych możliwe staje się zbieranie znacznej ilości danych medycznych, np. danych na temat fizjologii, stylu życia i codziennej aktywności, a także danych o czynnikach środowiskowych. Do typowych przykładów takich aplikacji należą rozwiązania służące informacji i narzędzia motywacyjne, np. przypominające o zażyciu leków lub oferujące porady na temat aktywności fizycznej i sposobu odżywiania lub też służące do monitorowania parametrów życiowych. Dzięki takim rozwiązaniom użytkownicy mają łatwiejszy dostęp do informacji o swoim zdrowiu w dowolnym miejscu i czasie. Rynek aplikacji mobilnych rozwija się bardzo szybko w ostatnich latach. Staje się tak przede wszystkim za sprawą dynamicznego rozpowszechnienia smartfonów. W roku 2010 sprzedano na świecie 296 mln egzemplarzy, w 2013 r. dostarczono na światowe rynki już ponad miliard smartfonów. Jak pokazują prognozy, do 2017 r. 3,4 mld ludzi na całym świecie będzie miało smartfony, a połowa z nich będzie korzystać z aplikacji m-zdrowia. Ponad 30% wszystkich aplikacji mobilnych w działach Zdrowie i fitness oraz Medyczne\" stanowią monitory aktywności i instruktaże ćwiczeń fizycznych. Drugą i trzecią największą grupą są programy z informacjami medycznymi (16,6%) i Wellnes (15,5%). Na dalszym miejscu znajdują się aplikacje żywieniowe (7,4%) wspomagające użytkowników w przestrzeganiu diety, informujące o zawartości witamin, składników odżywczych w produktach oraz programy zarządzające stanem zdrowia, które reprezentują piątą z największych grup aplikacji m- health (6,6%). Zawierają one wszystkie typy programów służące monitorowaniu i obrazowaniu parametrów zdrowotnych, przyjmowania leków, zachowania, stanów emocjonalnych, i/lub dostarczają informacji na temat specyficznych grup chorób np. cukrzycy, otyłości, chorób serca. M- zdrowie jest nową gwałtownie rozwijającą się gałęzią medycyny, która może niewątpliwie odegrać rolę w szybko postępujących przemianach w opiece zdrowotnej, podnosząc jej jakość i efektywność, zwiększając świadomość zdrowotną i jakość życia korzystających z niej osób. Rozwiązania systemowe w obszarze e-zdrowia w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej w opinii badanych pacjentów województwa świętokrzyskiego Agnieszka Strzelecka Instytut Zdrowia Publicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Al. IX Wieków Kielc Kielce, Polska Potrzeba informacji oraz gromadzenia danych opisujących pacjenta powinna być konkretnym zadaniem dla systemu informatycznego, który poprzez budowę powinien być czytelny dla użytkownika oraz bezpieczny ze względu na ochronę danych osobowych (danych wrażliwych pacjenta). Podstawowa opieka zdrowotna jest pierwszym poziomem kontaktu pacjenta z systemem usług medycznych. W krajach, gdzie 5

14 wprowadzono rozwiązania systemowe obszaru e- Zdrowia, informacje opisujące pacjenta na tym poziomie są fundamentem dokumentacji medycznej. Celem pracy było poznanie opinii badanych pacjentów na temat rozwiązań w obszarze e-zdrowie w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej na terenie województwa świętokrzyskiego. Badania przeprowadzono w wylosowanych placówkach podstawowej opieki zdrowotnej na terenie województwa świętokrzyskiego. Badani pacjenci wobec rozwiązań systemowych oczekują jednoznacznej identyfikacji pacjenta, usprawnienia pracy w palcówkach podstawowej opieki zdrowotnej, wprowadzenia możliwości elektronicznej rezerwacji wizyt do lekarza oraz poprawy dostępu do historii choroby. Jednocześnie wiedza pacjentów na temat strategii e-zdrowie w badanych placówkach jest niezadowalająca. Istnieje potrzeba zapoznawania pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej z założeniami wdrażanych systemów informatycznych w obszarze ochrony zdrowia oraz o korzyściach z nich wynikających. Słowa kluczowe: e-zdrowie, podstawowa opieka zdrowotna, pacjent System solutions in the area of e-health in primary care institutions in the opinion of the patients of Świętokrzyskie Province Agnieszka Strzelecka Institute of Public Health, Faculty of Health Sciences Jan Kochanowski University, Kielce Al. IX Wieków Kielc Kielce, Poland Abstract: The need for information and the collection of data describing the patient should be a specific task for a computer system that by building should be readable to the user and safe for the protection of personal data (sensitive patient data). Primary health care is the first level of a patient s contact with the health services system. In countries where the system solutions in the field of e-health were introduced, information describing the patient at this level is the foundation of medical records. The aim of the study was to investigate the opinion of the surveyed patients on solutions in the area of e- Health in primary care institutions in Świętokrzyskie region. The study was conducted in randomly selected primary care institutions in Świętokrzyskie region. The surveyed patients expect from system solutions unambiguous identification of the patient, improving the work in primary care institutions, introducing the possibility of electronic visit booking to the doctor and improving the access to medical history. At the same time knowledge of patients on the strategy of e-health in the surveyed institutions is unsatisfactory. There is a need to acquaint primary care patients with the assumptions of implemented systems in the area of health care and the benefits resulting from them. Keywords: e-health, primary health care, patient Telemedyczne wykorzystanie Miejskiej Sieci Komputerowej BIAMAN w Białymstoku E. Brzozowska 1, E. Oczeretko 1 1 Wydział Mechaniczny, Katedra Inżynierii Materiałowej i Biomedycznej, Politechnika Białostocka, ul. Wiejska 45C, Białystok, Polska PIONIER, czyli Polski Internet Optyczny jest ogólnopolską szerokopasmową siecią optyczną wykorzystująca własne światłowody do transmisji danych w technologii DWDM i 10 GigabitEthernet 1. PIONIER umożliwia Polsce równorzędne partnerstwo z innymi krajami - stanowi bazę badań naukowych i prac rozwojowych wielu obszarów telekomunikacji oraz innych usług, w tym usług telemedycznych. Obecnie łączy on 21 ośrodków Miejskich Sieci Akademickich (MAN - Metropolitan Area Network) i 5 centrów Komputerów Dużej Mocy (KDM). Celem pracy jest przedstawienie wykorzystania należącej do konsorcjum PIONIER Miejskiej Sieci Komputerowej BIAMAN w Białymstoku jest w zakresie telemedycyny. Statutowym zadaniem BIAMAN-u jest zapewnienie łączności sieciowej dla środowiska naukowego miasta Białegostoku i Białowieży, bardzo ważny jest aspekt naukowy. W chwili obecnej są do niej podłączone prawie 6

15 wszystkie białostockie szpitale oraz wszystkie uczelnie. Dobrym przykładem jest współpraca z Kliniką Perinatologii i Położnictwa Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. W ramach projektu opracowano rozwiązania umożliwiające zdalną wymianę informacji medycznych w jakości diagnostycznej pomiędzy oddalonym od siebie o setki kilometrów klinikami i jednostkami badawczymi. Rozwiązanie to zapewnia możliwość stawiania bardziej trafnych diagnoz już w czasie operacji fetoskopowych (laparoskopia płodowa w łonie matki na najnowocześniejszej w Polsce sali laparoskopowej ENDOAlpha). Istotna jest tutaj szybkość i jakość połączenia pozwalająca na bezszwowe przesyłanie obrazu i dźwięku 2. Konsultacje z innymi ośrodkami w zakresie diagnostyki obrazowej stały się codziennością, korzysta z tej możliwości między innymi Laboratorium Obrazowania Medycznego Białostockiego Parku Naukowo-Technologicznego. Istnieje ogromna potrzeba wykorzystania rozwiązań telemedycznych ze względu na jakość leczenia, komfort i wygodę pacjenta oraz oszczędność czasu i pieniędzy związanych z dojazdami. Słowa kluczowe: telemedycyna, BIAMAN, Polski Internet Optyczny Podziękowania Praca finansowana w ramach projektu badawczego nr MB/WM/3/2014 w ramach środków służących rozwojowi młodych naukowców oraz uczestników studiów doktoranckich. Piśmiennictwo: 1: 2: Brzozowska E. Telemedycyna wprowadzenie. Praca inżynierska. Politechnika Białostocka Zastosowanie aplikacji mobilnych w e-zdrowiu A. Sołtysik-Piorunkiewicz, M. Furmankiewicz, P. Ziuziański Wydział Informatyki i Komunikacji Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach ul. 1-go Maja 50, Katowice, Polska Obecnie zarówno na świecie jak i w Polsce obserwuje się coraz szersze i bardziej zintensyfikowane zastosowanie urządzeń mobilnych w różnych dziedzinach życia człowieka (Sołtysik- Piorunkiewicz, 2014, 2015). Trend ten wpisuje się w opisywaną w literaturze idee ubiquitous communication (Sołtysik-Piorunkiewicz, 2013) oraz Internet of Things (IoT) i Internet of Everything (IoE). Nowoczesne technologie umożliwiają nieustanne ewoluowanie zachowania społeczeństwa informacyjnego w stronę zastosowania urządzeń zapewniających coraz łatwiejszy dostęp do informacji w przystępnej i interaktywnej formie. W obliczu zwiększenia popularności mobilnego internetu i urządzeń przenośnych uwagę użytkowników skupiają aplikacje na te urządzenia realizujące funkcje związane z ochroną zdrowia i zdrowym trybem życia, czyli tzw. m-zdrowie. Autorzy prezentują wyniki analizy popularności aplikacji mobilnych wykorzystywanych w obszarze e-zdrowia na różnych platformach. Ponadto celem artykułu jest sklasyfikowanie aplikacji mobilnych i wydzielenie kategorii aplikacji, które powiązane są z obszarem e-zdrowia. CEL: Przedstawienie charakterystyki aplikacji mobilnych w obszarze e-zdrowia na podstawie analizy 100 różnych aplikacji oraz danych dotyczących użytkowania aplikacji mobilnych pochodzących z raportów GUS oraz UE, a także przedstawienie schematu systemu zarządzania wiedzą w e-zdrowiu z uwzględnieniem aplikacji mobilnych. METODY: Analiza wybranych 100 aplikacji mobilnych na podstawie przeprowadzonych badań ilościowych i jakościowych, uwzględniających opisy aplikacji oraz ilość pobrań, a także oceny użytkowników. WYNIKI: Wyniki analizy popularności aplikacji mobilnych wykorzystywanych w obszarze e-zdrowia na różnych platformach mobilnych urządzeń. WNIOSKI: Sklasyfikowanie aplikacji mobilnych i wydzielenie kategorii aplikacji, które powiązane są z obszarem e-zdrowia, a także wskazanie dalszych kierunków rozwoju mobilnych aplikacji dla potrzeb ochrony zdrowia. Słowa kluczowe: m-zdrowie, aplikacje mobilne, zachowanie użytkowników aplikacji mobilnych Abstract: 7

16 Currently, both worldwide and in Poland is becoming wider and more intensified use of mobile devices in various fields of human life (Sołtysik- Piorunkiewicz, 2014, 2015). This trend is in line with the ideas described in the literature like ubiquitous communication (Sołtysik-Piorunkiewicz, 2013) and the Internet of Things (IoT), and Internet of Everything (IoE). Modern technologies allow for the constant evolution of the information society behaves towards the use of devices providing more and easier access to information in an accessible and interactive way. In the face of increasing popularity of mobile internet and mobile devices users' attention focused on applications and mobile devices performing functions related to health and healthy lifestyle, i.e. m-health. The authors present the results of the popularity of mobile applications used in the area of e-health services on the different platforms. Moreover, the aim of this article is to classify mobile applications and separation of categories of applications that are related to the area of e-health. OBJECTIVE: Presentation the characteristics of mobile applications in the area of e-health based on an analysis of 100 different applications and data concerning the use of mobile applications from Central Statistical Office of Poland and the EU reports, and to present a knowledge management system scheme in the e-health with regard to mobile applications. METHODS: Analysis of selected 100 mobile applications based on extensive quantitative and qualitative research, taking into account the descriptions of the applications and the number of downloads, and user ratings. RESULTS: The results of the popularity of mobile applications used in the area of e-health services on various mobile device platforms. CONCLUSIONS: Classifying separation of mobile applications and application categories that are associated with the area of e-health, as well as to indicate further directions of the development of mobile applications for health protection. Key words: m-health, mobile applications, mobile application users' behavior Piśmiennictwo: 1: Sołtysik-Piorunkiewicz A. The development of mobile Internet technology and ubiquitous communication in a knowledge-based organization [w:] Levy, Y., Kohun, F., Ziemba, E. (Ed.): A Publication of the International Institute for Applied Knowledge Management, Volume1, Issue 1, 2013, str Online Journal of Applied Knowledge Management ISSN : Sołtysik-Piorunkiewicz A. Technologie mobilne w zarządzaniu organizacją opartą na wiedzy. [w:] R. Knosala (Red.) Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, PTZP, Opole : Sołtysik-Piorunkiewicz A. Web technology in mobile organization management. [w:] R. Knosala (Red.) Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, PTZP, Opole Instrukcja obsługi dziecka Po Połogu Grzegorz POŁUDNIEWSKI 1, Tomasz CEDRO 1 1 IQ Credo Sp. Z.O.O Aplikacje mobilne stały się już częścią życia codziennego zarówno zawodowego jak i domowego. Inteligentne telefony posiadają szerokopasmowy dostęp do zasobów globalnej sieci internet, usług lokalizacji, poczty elektronicznej, płatności i zakupów online, mogą zostać wyposażone również o dodatkowe akcesoria poszerzające zakres ich zastosowań i funkcji, są więc często pierwszym źródłem informacji, a także asystentem organizacji pracy oraz życia domowego. Sukces aplikacji Grzegorza Południewskiego Moje dziecko wspomagającej codzienne życie kobiet w ciąży potwierdza potrzebę tworzenia dedykowanych rozwiązań mobilnych w obszarze ezdrowie dostępnych bezpośrednio dla końcowych odbiorców. W artykule prezentujemy autorską aplikację mobilną dedykowaną dla kobiet w ostatnim trymestrze ciąży mającą na celu jasne i przystępne przedstawienie przydatnych i ważnych informacji o porodzie oraz wychowaniu noworodka. CEL: multimedialny podręcznik porodu i wychowania noworodka METODY: aplikacja mobilna na smartphone WYNIKI: darmowy program wspierający życie matki po porodzie WNIOSKI: aplikacje mobilne stają się nowymi podręcznikami i osobistymi asystentami 8

17 Słowa kluczowe: poród, dziecko, połóg, android, aplikacja mobilna Telemedycyna w monitorowaniu cukrzycy dr inż. Rafał Doniec Katedra Inżynierii Wiedzy Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach Początków telemedycyny należy doszukiwać się w momencie, kiedy jeden z pierwszych medyków przekazał informację na temat stanu zdrowia swojego pacjenta pozostałym zainteresowanym. Innymi słowy, gdzie medycyna potrzebuje informacji, tam musi być medium, które tą informację prześle bez zakłóceń. Informację zbiera się za pomocą danych. Wzrost wymiany danych zawdzięczmy rozwojowi technik transmisji danych, które należy wiązać z rozwojem telemedycyny. Jak rozwijała się sieć telekomunikacyjna w Polsce? Pierwsze prywatne centrale telefoniczne International Bell Telephone Company powstały w Warszawie w okresie przedwojennym. Jednak pierwsze sieci telekomunikacyjne musiały poczekać znacznie dłużej do lat powojennych. Formalnie od państwowego przedsiębiorstwa Polska Poczta, Telegraf i Telefon, rynek usług i infrastruktury sieciowej został oddzielony dopiero w 1990 roku. Od tego czasu do roku 1998 w Polskiej Telekomunikacji w zakresie gęstości aparatów telefonicznych przypadających na jednego mieszkańca kraju, nic znaczącego nie nastąpiło. Przełomem okazał się rok 1991, kiedy to Polska uwolniła pierwsze częstotliwości dla sieci komórkowych. Od tego czasu ilość aparatów telefonicznych przypadających na jednego mieszkańca naszego kraju wynosi dziś około 1,34 telefonu na osobę. Monitorowanie chorych z cukrzycą Jaką korzyść dla pacjentów z diagnozowaną cukrzycą typu 1, 2 lub inną, miał wzrost liczby telefonów na jednego mieszkańca? Aby odpowiedzieć na to pytanie, zastanówmy się, czym jest cukrzyca. Cukrzyca zaliczana jest do chorób cywilizacyjnych, przewlekłych, gdzie ogromne znaczenie ma monitorowanie stanu pacjenta. Na podstawie wcześniejszych długookresowych badań można optymalnie dobrać zakres i sposób leczenia, oraz ocenić postęp rozwoju choroby. Gdy pojawiła się szansa współpracy Instytutu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej Polskiej Akademii Nauk z Instytutem Gastrologii Klinicznej i Chorób Metabolicznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego uruchomiono pierwsze projekty, pozwalające ciągle monitorować i nadzorować przebieg leczenia na przykład chorych z zespołem stopy cukrzycowej. Mobilny system wykrywania anomalii serca w oparciu o analizę elektrokardiogramu S. Śmigiel 1, T. Marciniak 2 1 Koło Naukowe Sonda, Wydział Telekomunikacji, Elektrotechniki i Informatyki, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. i J. Śniadeckich w Bydgoszczy, ul. Kaliskiego 7, Bydgoszcz, Polska 1 Wydział Telekomunikacji, Elektrotechniki, Informatyki, Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy im. J. i J. Śniadeckich w Bydgoszczy, ul. Kaliskiego 7, Bydgoszcz, Polska Wstęp. Badanie elektrokardiograficzne jest badaniem powszechnie wykorzystywanym, dostarczającym wiele informacji o stanie zdrowia pacjenta. Jego analiza przeprowadzana jest w większości przypadków przez lekarza, rzadziej przez wyspecjalizowane urządzenia. W pracy podjęto próbę opracowania koncepcji urządzenia pozwalającego w warunkach domowych na wykrywanie nieprawidłowości załamka T, które mogą świadczyć o ryzyku wystąpienia zawału serca. Metodologia badań. Wykorzystany dla potrzeb niniejszej pracy materiał kliniczny pochodzi z Physiobank Database, udostępnionej za pośrednictwem organizacji PhysioNet. Testowanie opracowanych algorytmów przeprowadzono na 50 wybranych przebiegach ze stwierdzonym zawałem serca oraz 10 określających stan zdrowy. Zaproponowane rozwiązanie oparto o istniejący moduł pozyskiwania sygnału EKG oraz telefon komórkowy. Obie części komunikują się ze sobą za pomocą technologii bluetooth. Na potrzeby rozwiązania opracowano algorytm analizy sygnału 9

18 EKG z wykorzystaniem filtracji dopasowanej opartej na splocie sygnałów w dziedzinie czasu. Charakterystyka impulsowa filtru odpowiada zniekształceniu załamka T, co po analizie stosunku prążka głównego do bocznych w wyniku splotu pozwala na pozyskanie informacji o jego nieprawidłowości. Aby zwiększyć skuteczność metody uzupełniono ją o dwa dodatkowe algorytmy, wspomagające proces analizy. Pierwszy z nich odpowiada za dopasowanie charakterystyki impulsowej filtra do aktualnego tętna badanego pacjenta. Drugi dotyczy ustandaryzowania wartości amplitudy w analizowanych przebiegach. Wyniki. Klasyfikacja uzyskanych wyników, względem ryzyka wystąpienia zawału serca, wykazała wysoką efektywność i skuteczność wykorzystania filtracji dopasowanej. Jak pokazały badania zabieg dopasowania charakterystyki impulsowej pozwala na uzyskanie wyniku filtracji o 25% wyższej niż w przypadku braku dopasowania. Opracowany algorytm decyzyjny po wstępnym wykryciu zaburzeń analizowanego załamka przez filtr dopasowany sprawdza dodatkowo dwa parametry. Są nimi współczynniki nachylenia prostej przechodzącej przez punkt należący do odcinka ST oraz załamka T. Współczynniki te określane są zarówno w sygnale wejściowym, jak i w wyniku splotu. Tak skonstruowany algorytm decyzyjny pozwala na osiągnięcie wyników na poziomie przekraczającym 90% poprawnych decyzji. Wnioski. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że filtracja dopasowana stanowi jedną z nowych metod, które doskonale spełniają swoje zadanie w cyfrowym przetwarzaniu i analizie sygnałów. Dotychczas nie spotkano się z jej wykorzystaniem w analizie sygnałów elektrokardiograficznych. W obliczu stale wzrastającej liczby przypadków występowania zawału serca proponowane rozwiązanie może przyczynić się do poprawy aktualnych statystyk i zwiększyć szanse na przeżycie chorego. Słowa kluczowe: urządzenia mobilne, analiza EKG, filtracja dopasowana, załamek T Prawo a telemedycyna prawne konsekwencje telekonsultacji Emilia Sarnacka Zakład Zintegrowanej Opieki Medycznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku ul. M. Curie Skłodowskiej 7A Białystok Tematem wystąpienia jest problematyka bezpieczeństwa pacjenta podczas świadczenia usług zdrowotnych na odległość. Prezentacja problemu skupiać się będzie wokół prawnych aspektów prowadzenia telekonsultacji. Analizie zostanie poddany obowiązujący stan prawny oraz podjęte działania legislacyjne. Polski ustawodawca stanął na stanowisku, iż lekarz może orzec o stanie zdrowia pacjenta wyłącznie po uprzednim osobistym zbadaniu (art. 42 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty). Jednakże, od 1 stycznia 2015 r. lekarz jest uprawniony określonych prawem okolicznościach do wystawienia recepty pacjentowi bez osobistego zbadania celem kontynuacji leczenia. Ponadto, 24 czerwca 2014 r. Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw dotyczące wprowadzenia pełnego systemu informacji w ochronie zdrowia. Wspomniane działania zakładają przygotowanie rozwiązań prawnych umożliwiających m.in. monitorowanie przez lekarza stanu zdrowia pacjenta bez osobistego kontaktu. W wystąpieniu zostaną przedstawione rozważania związane ze statusem telekonsultacji zarówno stanowiącej podstawę do postawienia diagnozy, jak również podjętej celem kontynuacji leczenie. Analiza będzie prowadzona w dwóch aspektach: aktualnego stanu prawnego oraz procedowanych zmian legislacyjnych. Wystąpienie zostanie zakończone konkluzją, iż tylko kompleksowa regulacja prawna może zapewnić pełne wykorzystanie telemedycyny przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa pacjenta. Słowa kluczowe: telemedycyna, telekonsultacja, prawo 10

19 Abstract: The main topic of the lecture is patient s safety during health care provision with ICT tools. Presentation will be concentrated on legal aspects of teleconsultations. Current legal regulations and legislation actions will be analysed. Polish legislator decided that physician is obliged to decide about patient s health only after personally made examination (article 42 bill of physician and dentist professions). However, since 1 st January 2015, physician is obliged to prescribe a drug for continuation of treatment in legally defined circumstances without personal contact. Moreover, on 24 th June 2014 Ministry agreed on bill project on health care computerization. Abovementioned actions assume preparation of telemonitoring legal background. Presentation will present analysis of teleconsultation legal status according to two aspects: deciding of patient s health and treatment continuation. Analysis will be proceed according to current legal aspects and projected new regulations. Speech will be concluded that only complex legal regulation can allow to both full use of telemedicine solutions in health care and patients safety. Key words: telemedicine, teleconsultation, law Medycyna na odległość w ujęciu prawnym i etycznym W. Maczuch Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Śląski w Katowicach ul. Bankowa 11b Katowice Wstęp: Telemedycyna to świadczenie usług zdrowotnych na odległość, w sytuacji, gdy lekarz i pacjent nie znajdują się w tym samym miejscu. Zjawisko telemedycny stanowi klasyczny przypadek, w którym życie wyprzedza prawo. Rozwój wiedzy, a co za tym idzie postęp technologiczny przenika z coraz większą siłą i tempem do rzeczywistości ochrony zdrowia. To z kolei odbija się na gruncie prawa i etyki, które nie nadążają za tymi zmianami. Pojawia się szereg normatywnych i moralnych wątpliwości wymagających rozstrzygnięcia. Celem pracy jest analiza definicji prawnej i zakresu telemedycyny oraz jej dyscyplin, ustalenie prawnej i etycznej dopuszczalności leczenia na odległość oraz zmian zachodzących w relacji lekarz-pacjent. Materiał i metody: W niniejszej pracy materiałem jest całokształt przepisów prawa polskiego i wspólnotowego, a także wybrane akty prawa amerykańskiego. Zbadano normy etyczne wyrażone w Kodeksie Etyki Lekarskiej, orzecznictwo sądowe oraz publikacje naukowe. Przyjęto następujące metody badawcze: dogmatyczną, prawnoporównawczą, historycznoporównawczą oraz analizę orzecznictwa sądowego. Wyniki: W krajowym i europejskim prawodawstwie brak definicji legalnej telemedycyny. Lepsze rezultaty dostarcza analiza tzw. soft-law (opracowania i wytyczne). Nie mają one jednak obowiązującej mocy prawnej. Kwestia dopuszczalności leczenia na odległość dotychczas nie została jednoznacznie uregulowana. Fragmentaryczne i niejasne przepisy ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz Kodeks Etyki Lekarskiej stanowią fundament do szukania interpretacyjnych rozwiązań. W świetle norm etycznych brak bezpośredniego kontaktu lekarza z pacjentem możliwy jest tylko w wyjątkowych sytuacjach. Wnioski: Obowiązujące regulacje prawne i normy etyczne zderzają się z całkowicie nowym zjawiskiem, jakim jest telemedycyna. Badania pokazują, że nie ma swoistej próżni w tym zakresie, która uniemożliwia proces stosowania prawa. Jednak pojawiające się wątpliwości i trudne przypadki wymagają adekwatnej reakcji ustawodawcy. Słowa kluczowe: telemedycyna, prawo, etyka Piśmiennictwo: 1. Ustawa z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 1997 r. Nr 28, poz. 152 ze zm.). 2. Kodeks Etyki Lekarskiej uchwała Nadzwyczajnego II Krajowego Zjazdu Lekarzy z 14 grudnia 1991 r. z ze zm. 3. B. Stanberry, Legal and ethical aspects of telemedicine, J Telemed Telecare 2006 Jun:1(12): Ethical and legal aspects of distance medicine 11

20 Abstract: Background: Telemedicine is the provision of healthcare services at a distance, where the doctor and the patient are not in the same place. Telemedicine is a classic case in which we acknowledge "life ahead of the law." The development of knowledge, thus permeates advances in technology with increasing strength and pace to the reality of health care. This in turn reflects a matter of law and ethics that have not kept pace with these changes. There are a number of normative and moral concerns that require resolution. The aim of the study is to analyze the legal definition and scope of Telemedicine and its disciplines, to establish the legal and ethical acceptability of treatment at a distance and changes in the doctorpatient relationship. Material and methods: In this paper, the material is a whole provision of Polish law and EU, as well as selected acts in American law. Examined ethical standards expressed in the Code of Medical Ethics, judicial decisions and scientific publications. We adopted the following test methods: dogmatic, comparative law, historical and analyzing of judicial decisions Result: In the national and European legislation, the lack of a legal definition of telemedicine was noted.. Better results were obtained from the analysis of so called softlaw (studies and guidelines). However, they have binding legal force. The issue of the admissibility of treatment at a distance has not yet been clearly regulated. The fragmentary and unclear provisions of the Act on professions of physician and dentist and the Code of Medical Ethics are the foundation to seek interpretive solutions. Based on ethical norms, service without personal contact of the patient and physicians is only possible in an exception. Conclusions: Actual legal regulations and ethical standards collide with a completely new phenomenon that is telemedicine. Research shows that there is a sort of "vacuum" in this regard that prevents the process of applying the law. However, emerging doubts and difficult cases require an adequate response from the legislature. Key words: telemedicine, law, ethics References 1. Ustawa z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 1997 r. Nr 28, poz. 152 ze zm.). 2. Kodeks Etyki Lekarskiej uchwała Nadzwyczajnego II Krajowego Zjazdu Lekarzy z 14 grudnia 1991 r. z ze zm. 3. B. Stanberry, Legal and ethical aspects of telemedicine, J Telemed Telecare 2006 Jun:1(12): Systemy wspomagania decyzji klinicznych Sz. Wilk 1, W. Michalowski 2 1 Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska ul. Piotrowo Poznań, Polska 2 Telfer School of Management, University of Ottawa 55 Laurier Ave East K1N 6N5 Ottawa, Kanada CEL: Przedstawienie koncepcji systemów wspomagania decyzji klinicznych (SWDK), omówienie kolejnych generacji SWDK oraz przykładowych systemów reprezentujących poszczególne generacje, a także prezentacja badań związanych ze wspomaganiem decyzji klinicznych prowadzonych w ramach grupy badawczej MET (Mobile Emergency Triage) na University of Ottawa. WYNIKI: Wczesne SWDK skupiały się na wspomaganiu decyzji diagnostycznych i wykorzystywały sformalizowaną wiedzę odkrytą z danych lub pozyskaną od ekspertów. Były one implementowane jako samodzielnie aplikacje, odizolowane od istniejącej systemów. Wraz z rozwojem technologii informatycznych definicja SWDK uległa znacznemu uogólnieniu i objęła również systemy do zarządzania informacją i wiedzą (np. publikacjami medycznymi), a także do przypominania i alarmowania. Kolejne SWD zaczęto też integrować z innymi systemami (np. elektroniczny rekord pacjenta), osadzając je jako wewnętrzne moduły, albo podłączając poprzez usługi sieciowe. Zmienił się też sposób reprezentacji wiedzy coraz częściej wykorzystywane są odpowiednio poindeksowane dokumenty tekstowe, które dopasowywane są do opisu pacjenta. W ostatnim okresie można wreszcie zauważyć rosnące zainteresowanie SWDK, które wspomagają jednoczesne stosowanie wielu wytycznych postępowania klinicznego dla tego samego pacjenta. Z uwagi na starzenie się społeczeństw sytuacje takie zdarzają się coraz częściej, a właściwe 12