E/m business. dr inż. Jarosław M. Janiszewski

Transkrypt

1 E/m business dr inż. Jarosław M. Janiszewski

2 Kontakt dr inż. Jarosław M. Janiszewski Pok. 907 C-5 Telefon: Materiały do wykładu: Portal Kursy J.M. Janiszewski 2

3 Reguły Wykład Obecność nieobowiązkowa Kolokwium końcowe Seminarium Obecność obowiązkowa (2 nieobecności niezaliczenie kursu) Ocena końcowa średnia ważona oceny z seminarium (30%) i wykładu (70%) J.M. Janiszewski 3

4 E/m business Electronic business Mobile business J.M. Janiszewski 4

5 Konwergencja usług J.M. Janiszewski 5

6 Nowa generacja J.M. Janiszewski 6

7 E/m busines Cele wykładu Podstawy prawne funkcjonowania rynku telekomunikacyjnego Zasady działalności gospodarczej Rynek Wskaźniki ekonomiczne Planowanie działalności Przykłady J.M. Janiszewski 7

8 Zakres wykładu 1. Wprowadzenie 2. Społeczeństwo informacyjne 3. Prawo telekomunikacyjne 4. Działalność telekomunikacyjna uprawnienia 5. Rynek teleinformacyjny podstawy 6. Analiza rynku telekomunikacyjnego 7. Działania marketingowe badania rynku, cena usług, zapotrzebowanie na usługi, czynniki ryzyka 8. Planowanie sieci nakłady inwestycyjne i koszty eksploatacji 9. Planowanie działalności telekomunikacyjnej biznes plan 10. Strategia ustalania cen usług przychody, plany taryfowe 11. Projekcje finansowe 12. Zarządzanie projektami teleinformatycznymi 13. Przykład działalności teleinformatycznej analiza przypadku J.M. Janiszewski 8

9 Literatura - książki Piątek S.,Prawo telekomunikacyjne - Komentarz, Wydanie 2, C.H.Beck, Warszawa Maciej Rogalski, Zmiany w prawie telekomunikacyjnym. Komentarz, WoltersKluwer Polska, Warszawa Gołaczyński J. (red.), Prawne i ekonomiczne aspekty komunikacji elektronicznej, LexisNexis, Warszawa Hawawini G., Viallet, Finanse menedżerskie, PWE, Warszawa Brigham E.F., Gapenski L.C., Zarządzanie finansami, PWE, Warszawa Fiore F.F., Jak szybko przygotować biznesplan, Woltewrs Kluwer, Kraków Snedaker S., Zarządzanie projektami IT w małym palcu, Helion, Gliwice Janiszewski J.M. (red.), Budowa sieci szerokopasmowych. Planowanie i przygotowanie koncepcji. Poradnik dla samorządowców, Fundacja Wspierania Wsi, Warszawa Eugeniusz W. Gaca, Krzysztof J. Heller, Paweł M. Marchelek, Budowa sieci szerokopasmowych. Projekt techniczny, budowa i eksploatacja sieci. Część II. Poradnik dla samorządowców, Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa Wiesław Baług, Jarosław Józik, Robert Mierzwiński, Jacek Oko, Andrzej Sobczak, Ostatnia mila. Budowa i eksploatacja teleinformatycznej sieci dostępowej. Część III. Poradnik dla operatorów i samorządowców, Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa J.M. Janiszewski 9

10 Literatura akty prawne Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne ( z późniejszymi zmianami) ( Rozporządzenia Ministra Infrastruktury ( właściwego ) ( Zarządzenia i Decyzje Prezesa UKE ( J.M. Janiszewski 10

11 Literatura - inne Czasopisma Prawo i ekonomia Migut Media Przegląd Telekomunikacyjny Strony www UKE (uke.gov.pl) Izby kigeit.org.pl (SOT) piit.org.pl pike.org.pl J.M. Janiszewski 11

12 Prawo w Polsce Ustawy Sejm Senat Prezydent RP Trybunał Konstytucyjny J.M. Janiszewski 12

13 Rozporządzenia Rada Ministrów Prezes Rady Ministrów Dla rynku telekomunikacyjnego - Minister właściwy do spraw łączności Minister Łączności Minister Gospodarki Minister Infrastruktury Minister Transportu i Budownictwa Minister Transportu Minister Infrastruktury J.M. Janiszewski 13

14 Zakres telekomunikacji Zadaniem współczesnej telekomunikacji jest dostarczenie wiadomości z dowolnego źródła do dowolnego obiektu przeznaczenia w dowolnym czasie i miejscu. Usługi telekomunikacyjne powinny być świadczone: każdemu użytkownikowi, tzn. człowiekowi jak i maszynie, bezwzględnie na to gdzie się znajduje niezależnie od tego czy jest w ruchu czy w spoczynku W wielu opracowaniach i w dydaktyce traktuje się sieć telekomunikacyjną jako dedykowaną poszczególnym usługom, chociaż obecnie to się zmienia Takie podejście obowiązuje w również w publikacjach, mediach a nawet w mowie potocznej J.M. Janiszewski 14

15 Podstawy prawne (1) Krajowe Ustawa Prawo Telekomunikacyjne, Dz.U. z 2004 r. Nr 171, poz Minister właściwy do spraw łączności może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić do stosowania wymagania i zalecenia międzynarodowe o charakterze specjalistycznym, w tym dotyczące bezpieczeństwa i prawidłowości telekomunikacji, gospodarowania numeracją, częstotliwościami oraz zasobami orbitalnymi, ustanawiane, w szczególności przez organizacje międzynarodowe J.M. Janiszewski 15

16 Podstawy prawne (2) Międzynarodowe Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU) Europejska Konferencja Administracji Pocztowych i Telekomunikacyjnych(CEPT) Europejski Komitet do spraw Normalizacji Elektrotechniki (CENELEC) Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczną (IEC) Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI) J.M. Janiszewski 16

17 Kalendarium liberalizacji rynku Wydanie pierwszej koncesji lokalnej (1991) Przyznanie koncesji warszawski ej Rząd sprzedaje 35% TP SA zagranicznemu inwestorowi Druga koncesja warszawsk a sygnalizuje koniec duopolu Oparte o koszty zasady rozliczeń międzyoperatorskich Oczekiwana deregulacja VoIP Przetarg na koncesję UMTS? Kosztowe metody ustalania cen dla operatorów o dominującej pozycji rynkowej Działające dwie sieci GSM Przyznanie koncesji DCS Przyznane trzech koncesji na połączenia międzystrefowe Wejście w życie nowego Prawa Telekomunikacyjneg o Liberalizacja połączeń międzystrefowych i lokalnych Nowelizacja Prawa Telekomunikacyjnego Członkostwo w UE J.M. Janiszewski 17

18 Etapy liberalizacji rynku J.M. Janiszewski 18

19 Liberalizacja rynku kamienie milowe (1) Początki lata 90-te Ustawa z listopada 1990 r. (weszła w życie w 1991 r) Rozdzielenie poczty od telekomunikacji Powstanie TP S.A r. Zniesienie monopolu Państwa na usługi telekomunikacyjne Nowelizacja w 1995 r. Możliwość funkcjonowania operatorów niezależnych J.M. Janiszewski 19

20 Liberalizacja rynku kamienie milowe (2) Początki lata 90-te Liberalizacja rynku lokalnego (w strefie numeracyjnej), najpierw spółdzielnie np. w Tyczynie Duopol Budowa równoległej, nakładkowej struktury telekomunikacyjnej Zalety: nowocześniejsza, ale czasem nawet HFC (Telefony Polskie Zachód) Wady: duże nakłady J.M. Janiszewski 20

21 Liberalizacja rynku kamienie milowe (3) Przetargi na koncesje (na 15 lat) Założenia Gęstość telefoniczna ok. 20 (ok. 8 mln abonentów TPSA) W krajach rozwiniętych 40-60, rynek podobny do dotychczasowych Duże opłaty koncesyjne (umożone w większości), np. ponad 100 mln EUR za Warszawę (El-Net) Błędy w założeniach Dzisiaj gęstość ok. 30 (11 mln abonentów) Substytucja przez GSM Liczba gosp. domowych Anglia 1,7 os./gosp.; Polska 4 os./gosp W Polsce ok., 10 mln mieszkań brak popytu Operatorzy niezależni Przejmowali najlepszych klientów (duże miasta) Nie budowali w terenach wiejskich (nieuzasadnione biznesowo) Wg UE (sierpień 2006) 12 % osób w Polsce nie ma telefonu (ani stacjonarnego, ani komórkowego) J.M. Janiszewski 21

22 Liberalizacja rynku kamienie milowe (4) Polityka rozwoju telekomunikacji -Uchwała Rady Ministrów 1996 r. OCHRONA TPSA Nie powstanie żaden konkurencyjny do TPSA operator świadczący usługi we wszystkich segmentach rynku (lokalny, mm, mn) Otwierane rynku od połączeń lokalnych przez międzymiastowe do międzynarodowych Stworzenie duopolu TPSA + operator niezależny w strefie numeracyjnej (49 stref numeracyjnych) Planowane otwarcie rynku Mm 1999 r. Mn 2003 r. Blokowanie rozwoju operatorów niezależnych dominująca pozycja TPSA cel zwiększenie wartości przed prywatyzacją J.M. Janiszewski 22

23 Liberalizacja rynku kamienie milowe (5) Historyczne ceny niepowiązane z kosztami Równoważenie taryf (mm;lok) :1 (ale niski abonament + darmowe połaczenia) Obecnie 3:1 (wysoki abonament) ceny powiązane z kosztami lub benchmarking Subsydiowanie usług Monopol na rynku długodystansowym i międzynarodowym Trudności z interkonektem J.M. Janiszewski 23

24 Liberalizacja rynku kamienie milowe (6) Sprzedaż TPSA Harmonizacja z prawem UE Prawo telekomunikacyjne z 21 lipca 2000 r. (Dz.U. z 6 września 2000 r. nr 73, poz.852) Powstanie URT Gwarancja świadczenia usług międzynarodowych przez TP do końca 2002 r. Likwidacja ograniczeń kapitałowych (części kapitału obcego) J.M. Janiszewski 24

25 Struktura właścicielska TP (październik 2010 r.) żródłó: strona TP J.M. Janiszewski 25

26 Liberalizacja rynku kamienie milowe (7) Ustawa z 21 lipca 2000 r. (weszła w życie 1 stycznia 2001 r.) Pierwsza próba dopasowania się do wymagań UE Likwidacja koncesjonowania usług NOL dążenie do zamiany opłat koncesyjnych na inwestycje Uwolnienie rynku Połączeń lokalnych Mm od 1 stycznia 2002 r. Mn od 1 stycznia 2003 r. Nowelizacja w czerwcu 2003 r. dostosowanie się do Dyrektyw UE z 1998 r. Zmiana definicji usługi powszechnej Przenaszalnośc numerów Dostęp do pętli lokalnej Nowelizacja 16 lipca 2004 r. (weszła w życie 3 września 2004 r.) implementacja pakietu Dyrektyw UE z 2002 r. J.M. Janiszewski 26

27 Kolejne wersje Ustawy (1) Dz.U nr 171 poz Dz.U nr 154 poz Dz.U nr 122 poz Dz.U nr 73 poz. 852 Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne. Ustawa z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustaw: o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, Prawo energetyczne, o partiach politycznych, o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych, o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej, Prawo telekomunikacyjne, o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe", o spółdzielniach mieszkaniowych, o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach , o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych oraz o utracie mocy ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe. Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne. Ustawa z dnia 21 lipca 2000 r. Prawo telekomunikacyjne. J.M. Janiszewski 27

28 Akty prawne zmieniające ustawę z 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (1) 31 sierpnia 2011 r. Sejm przyjął nowelizację ustawy Prawo telekomunikacyjne, która zwiększa ochronę abonentów korzystających z usług o podwyższonej opłacie. Nowe przepisy powstały we współpracy Urzędu Komunikacji Elektronicznej oraz Ministerstwa Infrastruktury z dnia 26 lipca 2011 r. o wdrożeniu naziemnej telewizji cyfrowej z dnia 6 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych z dnia 29 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw (Dziennik Ustaw Nr 85, poz. 716). Jest to tzw. nowelizacja unijna, której głównym celem jest usprawnienie instytucji i mechanizmów związanych z rynkiem telekomunikacyjnym, w tym pełniejsze dostosowanie przepisów polskiego Prawa telekomunikacyjnego do prawa europejskiego; ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 18, poz. 97) - obowiązuje od 6 marca 2009 r.; ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 11, poz. 59) - obowiązuje od 9 lutego 2009 r.; ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505) - obowiązuje od 24 marca 2009 r.; ustawa z dnia 11 stycznia 2008 r. o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne oraz ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 17, poz. 101) - obowiązuje od 1 sierpnia 2008 r.; ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o kompatybilności elektromagnetycznej (Dz. U. Nr 82, poz. 556) - obowiązuje od 20 lipca 2007 r.; ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 z dnia 21 marca 2007 r.) - obowiązuje od 21 kwietnia 2007 r. i zmieniła: art. 1 ust. 3 oraz art. 21 ust. 2; ustawa z dnia 12 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 23, poz. 137 z dnia J.M. 12 Janiszewski lutego 2007 r.) - weszła w życie 27 lutego 2007 r.; 28

29 Akty prawne zmieniające ustawę z 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (2) ustawa z dnia 15 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 249, poz z dnia 29 grudnia 2006 r.) - weszła w życie 7 stycznia 2007 r. i zmieniła: art. 152, art. 153 ust. 1 i 2, art. 154 ust. 1-3, art. 155 ust. 1, art. 156, art. 157 ust. 4, art. 158 ust. 1, art. 199 ust. 2, art. 200 ust. 1 pkt 6, art. 209 ust. 1 pkt 11 i 23; ustawa z dnia 17 listopada 2006 r. o systemie oceny zgodności wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa (Dz. U. Nr 235, poz z dnia 19 grudnia 2006 r.) - weszła w życie 1 stycznia 2007 r. i dodała art. 152a; ustawa z dnia 18 października 2006 r. o zmianie i uchyleniu niektórych upoważnień do wydawania aktów wykonawczych (Dz. U. Nr 220, poz z dnia 1 grudnia 2006 r.) - weszła w życie 31 grudnia 2006 r. i zmieniła: art. 32, art. 42 ust. 4, art. 100, art. 138 ust. 2; ustawa z dnia 24 sierpnia 2006 r. o państwowym zasobie kadrowym i wysokich stanowiskach państwowych (Dz. U. Nr 170, poz z dnia 26 września 2006 r.); ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 711 z dnia 23 czerwca 2006 r.); ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz. U. Nr 104, poz. 708 z dnia 23 czerwca 2006 r.); ustawa z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 12, poz. 66 z dnia 25 stycznia 2006 r.); ustawa z dnia 29 grudnia 2005 r. o przekształceniach i zmianach w podziale zadań i kompetencji organów państwowych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji (Dz. U. Nr 267, poz z dnia 30 grudnia 2005 r.); ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. o przeprowadzaniu konkursów na stanowiska kierowników centralnych urzędów administracji rządowej, prezesów agencji państwowych oraz prezesów zarządów państwowych funduszy celowych (Dz. U. Nr 163, poz z dnia 26 sierpnia 2005 r.); ustawa z dnia 25 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 273, poz z dnia 27 grudnia 2004 r.). J.M. Janiszewski 29

30 Ustawa Prawo telekomunikacyjne określa: zasady wykonywania i kontroli działalności polegającej na świadczeniu usług telekomunikacyjnych, dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych lub udogodnień towarzyszących, zwanej działalnością telekomunikacyjną; prawa i obowiązki przedsiębiorców telekomunikacyjnych; prawa i obowiązki użytkowników oraz użytkowników urządzeń radiowych; warunki podejmowania i wykonywania działalności polegającej na dostarczaniu sieci i udogodnień towarzyszących oraz świadczeniu usług telekomunikacyjnych, w tym sieci i usług służących rozpowszechnianiu lub rozprowadzaniu programów radiofonicznych i telewizyjnych; warunki regulowania rynków telekomunikacyjnych; warunki świadczenia usługi powszechnej; warunki ochrony użytkowników usług; warunki gospodarowania częstotliwościami, zasobami orbitalnymi oraz numeracją; warunki przetwarzania danych w telekomunikacji i ochrony tajemnicy telekomunikacyjnej; zadania i obowiązki na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, w zakresie telekomunikacji; wymagania, jakim powinny odpowiadać aparatura oraz urządzenia radiowe i telekomunikacyjne urządzenia końcowe; funkcjonowanie administracji łączności, jej współdziałanie z innymi organami krajowymi oraz instytucjami Unii Europejskiej w zakresie regulacji telekomunikacji.

31 Rynek żródłó: KIGEiT i IRE, Raport nr 9/10 J.M. Janiszewski 31

32 Telefonia stacjonarna żródłó: KIGEiT i IRE, Raport nr 9/10 Gęstość telefoniczna liczba telefonów na 100 mieszkańców TP vs operatorzy niezależni J.M. Janiszewski 32

33 Telefonia stacjonarna żródłó: UKE, Raport Zmiany liczby użytkowników telefonii stacjonarnej Udział TP i operatorów alternatywnych w liczbie użytkowników telefonii stacjonarnej J.M. Janiszewski 33

34 Telefonia stacjonarna w 2008 r. żródłó: UKE, Raport Telekomunikacja Polska S.A. nadal liderem rynku pod względem przychodów ze sprzedaży usług telefonii stacjonarnej Podmioty, których udział w rynku przekroczył 1% Netia S.A., Tele2 Polska Sp. z o.o (od września 2008 wchodzi w skład Netii), Dialog S.A., UPC Polska Sp. z o.o., Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. W 2008 roku operatorzy alternatywni posiadali ok. 23,1 % rynku mierzonego liczbą łączy abonenckich. Największy udział prawie 3,5 % miała Netia S.A. Na przestrzeni lat zaobserwowano spadek wielkości przychodów z usług telefonii stacjonarnej o prawie 36% Na skutek malejących cen na rynku połączeń głosowych oraz spadającego zainteresowania usługami telefonii stacjonarnej, operatorzy telekomunikacyjni koncentrują się na maksymalizowaniu przychodów z abonamentu. Coraz powszechniejsze są taryfy z bezpłatnymi połączeniami w określonych godzinach lub dniach J.M. Janiszewski 34

35 Operatorzy stacjonarni żródłó: KIGEiT i IRE, Raport nr 9/10 Przychody i zatrudnienie J.M. Janiszewski 35

36 Operatorzy stacjonarni żródłó: UKE, Raport, 2008 Udział operatorów telekomunikacyjnych w liczbie użytkowników telefonii stacjonarnej J.M. Janiszewski 36

37 Operatorzy stacjonarni żródłó: UKE, Raport, 2008 Procentowy udział w rynku pod względem przychodów J.M. Janiszewski 37

38 Operatorzy stacjonarni żródłó: UKE, Raport, 2008 Procentowy udział połączeń pod względem przychodów J.M. Janiszewski 38

39 Struktura połączeń pod względem ruchu Połączenia lokalne Połączenia międzynarodowe Połączenia międzystrefowe J.M. Janiszewski 39

40 Telefonia stacjonarna żródłó: UKE, Raport za 2009 Zmiany przychodów operatorów Udział TP i operatorów alternatywnych w rynku J.M. Janiszewski 40

41 Telefonia stacjonarna żródłó: UKE, Raport za 2009 Udziały procentowe pod względem przychodów Udziały procentowe pod względem ilości łączy J.M. Janiszewski 41

42 Telefonia stacjonarna żródłó: UKE, Raport za 2009 Struktura procentowa przychodów przychodów Udziały typów połączeń mierzony przychodami J.M. Janiszewski 42

43 Telefonia stacjonarna żródłó: UKE, Raport za 2009 Zmiany liczby użytkowników Udziały pod względem liczby użytkowników J.M. Janiszewski 43

44 Telefonia stacjonarna żródłó: UKE, Raport za 2009 Przyczyny nieposiadania telefonu stacjonarnego J.M. Janiszewski 44

45 Telefonia stacjonarna - trendy Penetracja (wskaźnik telefonizacji) spadł do 25% (31% w 2005 r.) Spadek przychodów z głosu Spadek cen konkurencja Spadek cen interkonektów aktywność Prezesa UKE Substytucja przez GSM Komunikatory (Gadu-Gadu, Skype ) Triple-play J.M. Janiszewski 45

46 Rynek telekomunikacji komórkowej w Polsce na koniec 2008 r. (1) W Polsce ponad 43 mln użytkowników co dało penetrację na poziomie 115,2%. Biorąc jednak pod uwagę 17,7% tzw. nieaktywnych użytkowników, rzeczywista penetracja rynku wyniosła na koniec 2008 roku 97,5% Wg raportu Komisji Europejskiej Polska znalazła się w 2008 roku na 22 miejscu ze wszystkich 27 krajów Unii Europejskiej wg kryterium penetracji rynku. Szacowana dla Polski penetracja na poziomie 101% znalazła się zdecydowanie poniżej średniej dla Unii, która wyniosła 119% (październik 2008) Zmniejszał się wskaźnik ARPU (średni dochód z abonenta). Wg prognoz Analysys Research z września 2008 roku wyniósł dla Polski na koniec roku 59,42 PLN. J.M. Janiszewski 46

47 Rynek telekomunikacji komórkowej w Polsce (2) Operatorzy działający na koniec 2008 r. PTK Centertel sp. z o.o. (pod marką Orange); Polkomtel S.A. (Plus, Simplus, Sami Swoi, 36,6); PTC Sp. z o.o. (Era, Tak Tak, Heyah); P4 Sp. z o.o. (Play) MNO z wykorzystaniem roamingu krajowego sieci Polkomtel S.A.; emfinanase Sp. z o.o. (mbank mobile) MVNO w sieci Polkomtel S.A.; Avon Mobile Sp. z o.o. (myavon) MVNO w sieci PTK Centertel Sp. z o.o.; Wirtualna Polska S.A. (WPmobi) MVNO w sieci PTK Centertel Sp. z o.o.; MNI Telecom S.A. (Simfonia, Ezo) MVNO/MVNE w sieci PTK Centertel Sp. z o.o.; W zakresie struktury rynku, 2008 rok nie przyniósł większych zmian w porównaniu poprzednimi latami, pomimo efektywnego wejścia P4 Sp. z o.o. J.M. Janiszewski 47

48 Rynek telekomunikacji komórkowej w Polsce (3) W rejestrze przedsiębiorców komunikacyjnych prowadzonym przez Prezesa UKE zarejestrowanych było także 160 operatorów wirtualnych MVNO[1] Do dnia jedynie dwóch operatorów MVNO (mbank mobile, myavon) podjęło rzeczywistą działalność W 2008 roku na krajowym rynku telefonii ruchomej swoją działalność rozpoczęło siedmiu kolejnych operatorów: Mobile Entertaiment Company Sp. z o.o. (Mobilking) MVNO w sieci PTC Sp. z o.o. CP Telecom Sp. z o.o. (Carrefour Mova) MVNO w sieci Polkomtel S.A.; MediaTel S.A. (telepin mobi) MVNO w sieci PTK Centertel Sp z o.o.; Cyfrowy Polsat S.A. MVNO w sieci w PTC Sp. z o.o.; Aster Sp. z o.o. - MVNO w kooperacji z PTK Centertel Sp. z o.o.; Crowley Data Poland Sp. z o.o. (CROWLEY TeleMobile) MVNO w sieci PTK Centertel Sp. z o.o.; Netia S.A. MVNO w sieci P4 Sp. z o.o. [1] Na dzień J.M. Janiszewski 48

49 Telefonia komórkowa struktura rynku (liczba użytkowników) J.M. Janiszewski 49

50 Telefonia komórkowa - penetracja W Polsce W krajach UE J.M. Janiszewski 50

51 ARPU średni przychód na abonenta J.M. Janiszewski 51

52 Wyślij Wyślij Telewizja kablowa źródło: PIKE, 1Q 2011 Operator Udział w rynku Miejscowości Liczba abonentów UPC Polska % Vectra % Multimedia Polska % ASTER 8.44 % TOYA 3.56 % INEA 3.07 % Stream Communications 2.25 % Petrus 1.07 % Promax 0.74 % Sat Film 0.56 % Aster - Dane za 4 kw J.M. Janiszewski 52

53 Telewizja kablowa żródło: PIKE, marzec 2010 Usługi oferowane przez największych polskich operatorów kablowych liczba abonentów l.p. operator ogółem analogowe programy TV internet telefon cyfrowe lokalne (gosp.domowe) stacjon. mobilny stacjon. mobilny 1 UPC Polska VECTRA Multimedia Polska ASTER TOYA INEA Stream Communications Petrus Promax Sat Film J.M. Janiszewski 53

54 Dostęp do sieci Internet (1) żródło: Raport, 2008 UKE, Liczba osób korzystających z usług szerokopasmowego dostępu do sieci Internet (dostęp stały) w Polsce w ciągu 2008 roku wzrosła do 4,7 mln, co stanowiło wzrost ponad 12% w stosunku do roku W roku 2008 nadal najpopularniejszą formą dostępu do sieci Internet w gospodarstwach domowych była usługa neostrada tp oparta na technologii xdsl oraz oferty operatorów telewizji kablowych oferowanych poprzez modem kablowy TVK Łączna liczba użytkowników dostępu do Internetu w technologii xdsl zwiększyła się w 2008 roku do 2,7 mln, co stanowiło wzrost o 15% Usługi dostępu szerokopasmowego do sieci Internet w Polsce zdominowane są przez trzynastu operatorów telekomunikacyjnych. Trzech z nich, na czele z TP S.A., to operatorzy telefonii stacjonarnej. Czterech to operatorzy telefonii ruchomych oraz sześciu operatorów telewizji kablowych Szerokopasmowy powyżej 144 kb/s J.M. Janiszewski 54

55 Dostęp do sieci Internet (2) żródło: Raport, 2008 UKE, Zestawienie wskaźnika penetracji i liczby użytkowników stacjonarnego dostępu do sieci Internet w Polsce w latach Zestawienie wskaźnika penetracji i liczba użytkowników bezprzewodowego dostępu do sieci Internet poprzez modemy w sieciach operatorów sieci ruchomych w Polsce w 2008 roku J.M. Janiszewski 55

56 Dostęp do sieci Internet (3) żródło: Raport, 2008 UKE, Udział procentowy liczby użytkowników końcowych korzystających z dostępu szerokopasmowego w podziale na województwa w 2008 roku J.M. Janiszewski 56

57 Dostęp do sieci Internet (4) żródło: Raport, 2008 UKE, Udział w rynku dostępu do sieci Internet pod względem liczby użytkowników w 2008 roku J.M. Janiszewski 57

58 Dostęp do sieci Internet (5) żródło: Raport, 2008 UKE, Udział procentowy poszczególnych rodzajów technologii w liczbie abonentów korzystających z usług stacjonarnego dostępu do Internetu W krajach OECD J.M. Janiszewski 58

59 Dostęp do sieci Internet (6) żródło: Raport, 2008 UKE, Rynek dostępu szerokopasmowego do sieci Internet pod względem wykorzystywanych technologii w Polsce, stan na 31 grudnia 2008 J.M. Janiszewski 59

60 Dostęp do sieci Internet (7)żródło:, 2008 UKE, Raport Rynek dostępu szerokopasmowego do sieci Internet pod względem przepływności, 31 grudnia 2008 J.M. Janiszewski 60

61 Internet w TVK żródło: UKE, Raport, 2008 Liczba użytkowników dostępu do sieci Internet w technologii TVK w Polsce w poszczególnych sieciach w latach , w tys. Udział w rynku usług dostępu do sieci Internet pod względem liczby użytkowników w 2008 r. J.M. Janiszewski 61

62 Telekomunikacja (wg PT) Nadawanie, odbiór lub transmisja informacji, niezależnie od ich rodzaju, za pomocą przewodów, fal radiowych bądź optycznych lub innych środków wykorzystujących energię elektromagnetyczną J.M. Janiszewski 62

63 Usługi multimedialne - zakres Integracja (tripleplay) Głos Dane (w tym dostęp do internetu) Telewizja (cyfrowa) Próby wprowadzania przez Operatorów stacjonarnych Operatorów CATV (CAble TeleVision) Nowych operatorów (sieci METRO, WiMax, UMTS) J.M. Janiszewski 63

64 Przyczyny integracji (1) Obniżka przychodów z pojedynczych usług (erozja cen) Substytucja telefonii przez Telefonię komórkową Komunikatory (Gadu-Gadu) VoIP np. Skype Poszukiwanie źródeł przychodów, wykorzystując istniejącą infrastrukturę Stacjonarni rekonfiguracja sieci xdsl, NGN CATV wykorzystanie HFC, wprowadzenie standardu DOCSIS J.M. Janiszewski 64

65 Przyczyny integracji (2) CATV Wprowadzenie multipleksów naziemnych (Digital Video Broadcasting-Terrestrial) odbierze klientów ok r. Wiele programów Bardzo dobra jakość Bezpłatnie? Próbują wykorzystać istniejącą infrastrukturę Konieczność przejścia na technologię cyfrową J.M. Janiszewski 65

66 Operatorzy stacjonarni Modyfikacja sieci (największej) Jednolity protokół transmisyjny (IP) obniżka kosztów Zastosowanie xdsl Konieczne stosowanie technik FITL (Fibre In the Loop) FTTC (Fibre to the Curb) - krawężnik FTTB (Fibre to the Building) - budynek FTTH (Fibre to the Home) mieszkanie Dzisiaj w Polsce stosuje się FTTC i FTTB J.M. Janiszewski 66

67 Operatorzy CATV Muszą cyfryzować sieć Poszukiwanie nowych możliwości (w stosunku do DVB-T) Interakcyjność Private Video Recorder Video on Demand Time shift J.M. Janiszewski 67

68 Nowi operatorzy Duże nakłady na sieci typu METRO lub szerokopasmowe sieci radiowe Duża elastyczność usługowa Otwarte wszystkie fronty walki konkurencyjnej J.M. Janiszewski 68