Recent trends in development of open XML applications

Transkrypt

1 Jan Jełowicki Katedra Matematyki Akademii Rolniczej we Wrocławiu Tendencje rozwojowe otwartych formatów użytkowych XML Strona 1 z 15 Recent trends in development of open XML applications XXXV Seminarium Zastosowań Matematyki Kobyla Góra, wrzesień 2005 r.

2 Which is which SGML : metajęzyk opisu danych, który służy do definiowania wyspecjalizowanych języków opisu danych. XML : metajęzyk opisu danych, który dostarcza reguł gramatyki dla języków opisu danych; może też służyć do ich definiowania. Aplikacje XML : języki opisu danych korzystajace z gramatyki XML. Dokumenty XML : zbiory danych opisanych zgodnie z regułami XML lub jego jednej albo wielu aplikacji. Strona 1 z 15 Rodowód 1998 r. : grupa robocza Konsorcjum WWW (W3C) wyodrębnia XML 1.0 jako podzbiór SGML 2000 r. : poprawiona wersja XML 1.0 Second Edition 2003 r. : wstępna specyfikacja wersji XML 1.1

3 Elementarz znakowania XML Tekst nieznakowany: strumień znaków o nieopisanej strukturze: Strona 2 z 15 Dokument przykładowy Ala & As Witaj, świecie! Ala ma Asa. Nic ważnego nie zaszło. Elementy: identyfikowane przez nazwę; odpowiadaja sensowi znakowania. Znaczniki: wyznaczaja zakres elementu. Znacznik otwierajacy: <element>. Znacznik zamykajacy: </element>. Znacznik elementu pustego: <element />. Atrybuty: identyfikowane przez nazwę. Przypisane wystapieniom elementów; rozróżniaja je ze względu na drugorzędne cechy. Jednostki (encje): symbole rozwijane do tekstu; pełnia rolę pomocnicza. Opracowanie: &autor; (&afiliacja;). Aktualność: &data;. Dokument: tekst opatrzony znacznikami opisujacymi zawartość elementów: <dokument> <tytul>dokument przykładowy</tytul> <autor>ala & As</autor> <sekcja> <para>witaj, świecie!</para> <para>ala ma Asa.</para> </sekcja><sekcja> <para>nic ważnego nie zaszło.</para> </sekcja> </dokument>

4 Nazwy i sens elementów znakowania O tym reguły XML nie mówia. Każdy podmiot może definiować własne aplikacje XML. Przykłady: Strona 3 z 15 XHTML (proste dokumenty hipertekstowe), XML DOCBOOK (dokumenty techniczne), MATHML (wyrażenia matematyczne), CML (zwiazki i reakcje chemiczne), SVG (grafika wektorowa na płaszczyźnie), XMLSCHEMA (definiowanie aplikacji XML), XSL (reguły transformacji i prezentacji dokumentów XML), WAP (protokół komunikacyjny telefonii komórkowej). Definicję aplikacji XML da się wyrazić za pomoca XML.

5 Poprawność dokumentu XML Poprawność gramatyczna Weryfikacja w oparciu o pojęcia elementu,atrybuty, znacznika, jednostki. Każde wystapienie elementu znakowania obejmuje pewien (być może pusty) obszar dokumentu. Elementy można zagnieżdżać. Dokument musi zawierać dokładnie jeden element najwyższego rzędu. Poprawność gramatyczna da się przetestować bez wnikania w znaczenie użytych elementów języka. Test taki jest wykonalny za pomoca analizatora (dostępnego np. w przegla- darkach WWW). Dokument niepoprawny gramatycznie jest niepoważny. Strona 4 z 15 Poprawność składniowa Weryfikacja w oparciu o zasady używania konkretnego zbioru elementów i ich atrybutów. Aplikacja XML opisuje reguły użycia elementów i ich atrybutów w dokumentach. Dokumenty korzystajace z danej aplikacji musza stosować się do jej zasad składniowych. Poprawość składniowa da się przetestować na podstawie zgodności z dostarczona definicja aplikacji XML. Czynność ta jest wykonalna za pomoca standardowych analizatorów XML.

6 Dlaczego XML? Strona 5 z 15 Czytelność danych i metadanych (notacja znakowa) Niezależność danych od oprogramowania Możliwość opisywania złożonych struktur danych Możliwość weryfikowania poprawności gramatycznej i składniowej zbiorów danych Możliwość zastapienia narzędzi dedykowanych narzędziami standardowymi Ścisłe i publicznie dostępne definicje języka Otwartość na rozszerzenia O czym będzie mowa? Normalizacja aplikacji XML jako oficjalnego standardu wymiany informacji.

7 Dramatis personæ Strona 6 z 15 i wszyscy zainteresowani

8 Status quo Orientacja producentów na własne potrzeby Orientacja użytkowników i decydentów na wybrane narzędzie, w praktyce Strona 7 z 15 Analogie: decydent preferuje powszechne użytkowanie danego modelu pojazdu, opis procesu technologicznego odwołuje się do obsługi obrabiarki danego typu. Pożadany stan końcowy Orientacja producentów na formaty wymiany danych Orientacja użytkowników i decydentów na formaty wymiany danych Analogie: przepisy ruchu drogowego, standardy technologiczne.

9 Pytania Czy monokultura jest konieczna? Czy powstanie standardów nie spowoduje stagnacji? Jak korzystanie z formatów o niejawnej lub niepełnej, lub zastrzeżonej dokumentacji może wpłynać na funkcjonowanie instytucji istotnych dla społeczeństwa światowego? Czy standaryzacja uporzadkuje sytuację? Strona 8 z 15

10 Standaryzacja Strona 9 z 15 SGML (1986) by ISO (metajęzyk) ODA/CDA ( ) Open Document Architecture by ISO / Compound Document Architecture by DEC XML (1998) by W3C (metajęzyk) SGML Open (od 1993) Organization for Advancement of Structured Information Standards (OASIS, 1998) SGML DOCBOOK (1991), OASIS DOCBOOK (2000: wersja 4.1) TEX/L A TEX (od 1986) by AMS (wyspecjalizowany język znakowania) RTF (1987) by Microsoft (język znakowania, przepadł przez politykę producenta) PDF (1990) by Adobe (wyspecjalizowany, szeroko przydatny format binarny) Format STARDIVISION WRITER StarOffice Sun OpenOffice OpenOffice.Org OASIS XML OpenDoc (2005: wer. 1.0) od 1 maja 2005 standard OASIS standard ISO w planowanej przyszłości (patrz dalej) DOC by Microsoft (standard de facto od 199* prawem kaduka) MS XML (2003) by Microsoft (patrz dalej) 2004: EU TAC (European Union Telematics between Administrations Committee)

11 Wymagania względem oficjalnego otwartego standardu (raport Valoris dla EU TAC wg D. Carrera) Strona 10 z 15 Neutralność Otwarty: posiada jawna, kompletna i powszechnie dostępna dokumencję Nie jest niczyja własnościa Tekstowy: nie zawiera niezbywalnych elementów binarnych Niezależny od platformy Wymagania techniczne Wierność odwzorowania dokumentu, właczaj ac w to treść, strukturę i wyglad Modyfikowalność formatu do lokalnych lub przyszłych potrzeb Wsparcie dla możliwości współczesnych procesorów dokumentów (UNICODE, wielojęzyczność, kierunki pisma,... ) Bezpieczeństwo: kontrola wersji dokumentu, kontrola praw dostępu, szyfrowanie, podpisy cyfrowe,... Popularność niekoniecznie w sensie dominacji. Format niepopularny pozostanie martwy.

12 Wyniki raportu Strona 11 z 15 Zalety Wady Microsoft MS XML wsparcie dla rozszerzalności niekompletna otwartość niepełna przenośność OASIS OPENDOCUMENT brak ograniczeń prawnych wykorzystanie standardów W3C: SVG, MATHML,... pełna podatność na przetwarzanie narzędziami dla XML ograniczona rozszerzalność Inne fakty Sun i IBM wspieraja OPENDOCUMENT. OpenOffice.org wspiera OPENDOCUMENT. Microsoft jest członkiem OASIS (sic!) Unia Europejska (EU TAC) rekomenduje OPENDOCUMENT. Administracje krajów europejskich i regionów podejmuja wstępne decyzje. OASIS stara się o uznanie OPENDOCUMENT za standard ISO. 2005: MNiInf wspiera polonizację oprogramowania OpenOffice.org na licencji GNU. Administracje stanowe USA: w 2007 roku formaty otwarte OPENDOCUMENT.

13 Rzut oka na nowe standardy Formaty przechowywania: tekstu i jego formatowania, arkuszy przeliczeniowych, pokazów multimedialnych, grafiki, z zapewnieniem ochrony informacji, czyli tego wszystkiego, co jest potrzebne w administracji. Porównanie Strona 12 z 15 Próbka dokumentu OPENDOCUMENT Próbka dokumentu MS XML

14 Wnioski Strona 13 z 15 W wystapieniu przedstawiono aktualny stan techniczny i prawny standaryzacji języków znakowania jako oficjalnych standartów przechowywania i wymiany informacji. Daje się zauważyć, zarówno na platformie formalnej jak nieformalnej, zainteresowanie społeczeństw narzędziami sprzyjajacymi nieograniczonej wymianie informacji. Monopolizacja standardów komunikacyjnych jest postrzegana jako potencjalne zagrożenie nieskrępowaniego komunikowania się. Instytucje admninistracyjne sa zainteresowane wypracowaniem standardów będacych własnościa publiczna i szerokiego ich stosowania. Zgłoszony przez OASIS standard OPENDOCUMENT ma szansę spełniać tę funkcję. Przedstawione zagadnienie należy do szerszego nurtu zwi azanego z postrzeganiem standardów i technologii informacyjnych jako dóbr ogólnospołecznych. W tym znaczeniu jest ono czymś znacznie istotniejszym, niż przejawem wojny producentów oprogramowania.

15 Strona 14 z 15 Dziękuję za uwagę