III etap Wojewódzkiego Konkursu Historycznego. 500 lat reformacji. Filip II Habsburg Karol IX Walezy Maria Tudor Elż bieta I Wielka

Transkrypt

1 III etap Wojewódzkiego Konkursu Historycznego 500 lat reformacji Nazwisko i imię : r. Czas na rozwią zanie zadań : 45 minut Zadanie 1. (0-2 p.) Spoś ród wymienionych w ramce postaci wskaż tę, która nie pasuje do pozostał ych. Uzasadnij swój wybór podają c przynajmniej 1 argument. Filip II Habsburg Karol IX Walezy Maria Tudor Elż bieta I Wielka Uzasadnienie:... Zadanie 2. (0-1 p.) Którego z wymienionych poniż ej artystów moż emy uznać za malarskiego kronikarza reformacji? A. Tycjan B. Michał Anioł C. Ł ukasz Cranach Starszy D. Filip Melanchton E. Erazm z Rotterdamu Zadanie 3. (0-1 p.) Z jakiego zakonu uciekł a Katarzyna von Bora ż ona Marcina Lutra? A. karmelitanek B. cysterek C. franciszkanek D. augustianek Zadanie 4. (0-1 p.) Dokoń cz zdanie. Hasł o sola scriptura mówi, ż e gł ównym ź ródł em i normą wiary chrześ cijań skiej jest A. Papież. B. Sobór Powszechny. C. orzeczenia teologów. 1

2 D. Pismo Świę te i Tradycja. E. Pismo Świę te. Zadanie 5. (0-1 p.) Dokoń cz zdanie. Annaty to A. opł aty skł adane papież owi przy obejmowaniu godnoś ci koś cielnych. B. moż liwość kupienia sobie stanowiska w koś ciele. C. ł amanie celibatu przez duchownych. D. obsadzanie stanowisk koś cielnych krewnymi duchownych. Ilustracja do zadania 6. Luther Pabst Calvinus (miedzioryt z pisma ulotnego z 1619 r.) Zadanie 6. (0-1 p.) Odwoł ują c się do treś ci powyż ej zamieszczonej ilustracji wyjaś nij, co wedł ug autora miedziorytu przyczynił o się walnie do zahamowania postę pu reformacji w Europie? Zadanie 7. (0-1 p.) Jak się nazywał jedyny biskup katolicki, który podpisał akt konfederacji warszawskiej? A. Franciszek Krasiń ski B. Stanisł aw Hozjusz 2

3 C. Jan Ł aski D. Mikoł aj Rej E. Anzelm Gostomski Tekst ź ródł owy do zadania 8, 9, 10. Podwalinę tej doktryny stanowił a skrajnie pojmowana nauka o przeznaczeniu. Z wszechwiedzy Stwórcy (autor tej doktryny) wycią gnął wniosek, iż zna on dalsze losy ludzi od samego ich urodzenia. Ci, którzy mają zostać zbawieni, już na tym ś wiecie korzystają z ł aski Boż ej, której przejawem jest mię dzy innymi posiadanie mają tku i pomyś lne prowadzenie interesów. Natomiast potę pieni za ż ycia cierpią nę dzę, muszą ciężko pracować, a po ś mierci idą do piekł a. Ź ródł o: J. Tazbir, Reformacja kontrreformacja tolerancja, Wrocł aw 1999, s. 15. Zadanie 8. (0-1 p.) Podaj nazwę opisanej w powyż szym tekś cie doktryny. Odpowiedź :... Zadanie 9. (0-2 p.) Wskaż obraz przedstawiają cy wizerunek autora tej doktryny oraz podaj jego imię i nazwisko. Ilustracja 1. Ilustracja 2. Ilustracja 3. Ilustracja 4. 3

4 Autor tej doktryny został ukazany na ilustracji oznaczonej numerem.... Imię i nazwisko autora doktryny:... Zadanie 10. (0-1 p.) Dokoń cz zdanie. Zacytowany powyż ej fragment tekstu jest czę ś cią doktryny Koś cioł a A. unickiego. B. ewangelicko-augsburskiego. C. anglikań skiego. D. ewangelicko-reformowanego. Zadanie 11. (0-1 p.) Który wł adca Polski miał powiedzieć : Nie bę dę królem waszych sumień? A. Zygmunt Stary B. Zygmunt August C. Henryk Walezy D. Stefan Batory Tekst ź ródł owy do zadania 12. Nurt reformacji, który powstał w Niderlandach pod koniec lat 30. XVI w. Wyznawcy tego nurtu izolowali się od ś wiata. Obowią zywał wś ród nich cał kowity zakaz noszenia broni i skł adania przysię gi instytucjom pań stwowym, co ś cią gnęł o na nich falę represji katolickich wł adców Niderlandów. Uciekają c przed prześ ladowaniami, znaleź li schronienie w okolicach Gdań ska i Elblą ga. Zasł uż yli się m. in. osuszają c i zagospodarowują c Ż uł awy Wiś lane. Zadanie 12. (0-1 p.) Jak nazywa się wyznawców tego nurtu protestantyzmu? Odpowiedź :... Zadanie 13. (0-1 p.) Dokoń cz zdanie. Katedra, na której drzwiach Marcin Luter miał wedł ug tradycji przybić 95 tez przeciwko odpustom jest poł oż ona na terenie księ stwa A. Saksonii. B. Hesji. C. Wirtembergii. D. Brandenburgii. Zadanie 14. (0-1 p.) 4

5 Jaki ptak jest symbolem protestantyzmu? A. goł ąb B. ł abę dź C. orzeł D. kaczka Ilustracje do zadania 15 i 16. Ilustracja 1. Ilustracja 2. Ilustracja 3. Ilustracja 4. Zadanie 15. (0-1 p.) Uł óż w porzą dku chronologicznym sceny z ż ycia Marcina Lutra przedstawione na ilustracjach. Ilustracja nr... Ilustracja nr... Ilustracja nr... Ilustracja nr... Zadanie 16. (0-3 p.) Wskaż ilustrację, na której został o ukazane wydarzenie uznawane za symboliczne zerwanie przez Marcina Lutra zwią zków z Rzymem. Nazwij to wydarzenie i podaj jego datę roczną. Odpowiedź 5

6 Ilustracja nr.... Wydarzenie:... Data:... r. Zadanie 17. (0-4 p.) Do wymienionych miast dopisz po nazwie jednego wyznania, które w nich dominował o. Wybierz je spoś ród wymienionych w tabelce. luteranie kalwini bracia czescy unici arianie Raków... Leszno... Gdań sk... Kiejdany... Zadanie 18. (0-5 p.) Ustal, które zdania podają prawdziwe, a które fał szywe informacje. Wpisz obok nich sł owa PRAWDA lub FAŁ SZ. Celebrowanie ś wiat maryjnych i odmawianie róż ań ca jest obowią zkiem kalwinów. Koś ciół pobierał opł aty za odpusty wył ącznie w zł otych monetach. Anabaptyś ci byli przeciwnikami chrztu niemowlą t. Marcin Luter uważ ał, ż e należ y być posł usznym prawu pań stwowemu. Zasady konfesji augsburskiej został y wył oż one w 95 tezach przeciwko odpustom. Drzewko genealogiczne do zadania 19. 6

7 Zadanie 19. (0-1 p.) Dokoń cz zdanie. Godność cesarza w trakcie tzw. nocy ś wię tego Bartł omieja piastował syn.... Teksty ź ródł owe do zadania 20 i 21. TEKST 1 Akt konfederacji warszawskiej (fragment). (...) staraliś my się o to wszyscy pilnie (...), jako byś my przykł adem przodków swych sami mię dzy sobą pokój, sprawiedliwość (...) zachować mogli, (...) na ż adnego [króla] nie pozwalać, jedno z takową (...) umową : iż nam pierwej prawa wszystkie (...) poprzysią c ma. A mianowicie to przysią c: pokój pospolity mię dzy (...) róż nymi ludź mi w wierze (...) zachować. A iż w Rzeczpospolitej naszej jest róż ność niemał a w sprawie religii chrześ cijań skiej, zabiegają c temu, aby (...) bunt, jaki szkodliwy się nie wszczął, które po inszych królestwach jaś nie widzimy, obiecujemy to sobie spólnie (...) dla róż nej wiary (...) krwie nie przelewać (...). Ź ródł o: Wiek XVI-XVIII w ź ródł ach, pod red. M Sobań skiej-bondaruk i S. B. Lenarda, Warszawa 1999, s TEKST 2 Edykt nantejski (fragment). Henryk z ł aski Boż ej król (...) Zabraniamy wszystkim poddanym naszym (...) zaczepiać się wzajemnie z powodu tego, co zaszł o w przeszł oś ci (...); lecz mają się zachowywać i ż yć razem, jak bracia, przyjaciele i współ obywatele (...). 7

8 Zarzą dzamy, ż e religia katolicka (...) ma być przywrócona (...) we wszystkich miejscach naszego królestwa (...), gdzie wykonywanie tejż e został o przerwane (...). (...) pozwalamy rzeczonej religii reformowanej [hugenotom] ż yć i przebywać we wszystkich miastach i miejscach naszego królestwa (...) z tym, ż e nie bę dą (...) prześ ladowani i niepokojeni ani też zmuszani do czynienia czegokolwiek w rzeczach dotyczą cych religii wbrew ich sumieniu. Ź ródł o: Wiek XVI-XVIII w ź ródł ach, pod red. M Sobań skiej-bondaruk i S. B. Lenarda, Warszawa 1999, s Zadanie 20. (0-1 p.) Po zapoznaniu się z tekstami ź ródł owymi ustal, czy zamieszczone zdania podają prawdziwe czy fał szywe informacje. Wpisz obok nich sł owa PRAWDA lub FAŁ SZ. Oba dokumenty koń czył y wojny religijne w róż nych pań stwach europejskich. Oba dokumenty został y nadane w XVI wieku przez wł adców tych pań stw. Oba dokumenty nawią zują w kontekś cie do tzw. nocy ś wię tego Bartł omieja. Zadanie 21. (0-1 p.) Odwoł ują c się do treś ci tekstów ź ródł owych 1 i 2 wyjaś nij, który z nich był bardziej tolerancyjny. Podaj przynajmniej jeden argument. Zadanie 22. (0-7 p.) Uzupeł nij luki w tekś cie. Papiestwo podjęł o szeroki wachlarz kroków mają cych na celu powstrzymanie postę pów reformacji. Szybko okazał o się, ż e odnowienie trybunał ów..., które bezwzglę dnie zwalczał y herezje, okaż e się niewystarczają ce. Uznano zatem za konieczne dokonanie wewnę trznej odnowy Koś cioł a. Zadanie do zrealizował sobór obradują cy od... roku w miejscowoś ci.... Jego uchwał y precyzyjnie okreś lił y, w co katoliccy wierni mają wierzyć. Od pontyfikatu papież a... zaczę to takż e publikować..., na których umieszczano tytuł y dzieł sprzecznych z nauką Koś cioł a. Do walki z reformacją sł uż yć miał takż e zakon.... Powoł any z inicjatywy... (podaj imię i nazwisko) prowadził dział alność edukacyjną na wysokim poziomie, jak również zaangaż ował się w chrystianizację innych kontynentów. Zadanie 23. (0-2 p) 8

9 Kto jest autorem zdania: Paryż wart jest mszy? Wyjaś nij, w jakich okolicznoś ciach został o ono wypowiedziane. Odpowiedź : Autor:... Okolicznoś ci:... Zadanie 24. (0-2 p.) Wyjaś nij poję cia. nikolaizm... sekularyzacja... Zadanie 25. (0-1 p.) Jak nazywał o się pierwsze protestanckie pań stwo w Europie? A. Szwajcaria B. Wirtembergia C. Brandenburgia D. Prusy Ksią ż ę ce E. Niderlandy KLUCZ ODPOWIEDZI Zadanie 1. Elż bieta Wielka Elż bieta Wielka był a protestantką, pozostali wł adcy katolikami. Zadanie 2. C Zadanie 3. B Zadanie 4. E Zadanie 5. A 9

10 Zadanie 6. Konflikty pomię dzy protestantami. Na miedziorycie są przedstawieni kł ócą cy się i szarpią cy Luter i Kalwin. Papież zatyka sobie uszy, ż eby nie sł yszeć tej kł ótni. Zadanie 7. A Zadanie 8. predestynacji Zadanie 9. 4 Jan Kalwin Zadanie 10. D Zadanie 11. B Zadanie 12. mennonici Zadanie 13. A Zadanie 14. B Zadanie 15. 4, 1, 3, 2 Zadanie spalenie przez Marcina Lutra bulli papież a (Exsurge Domine) 1520 Zadanie 17. Raków arianie Gdań sk luteranie Leszno bracia czescy Kiejdany - kalwini Zadanie 18. FAŁ SZ FAŁ SZ PRAWDA PRAWDA FAŁ SZ Zadanie 19. Ferdynanda I (i Anny) Zadanie 20. FAŁ SZ FAŁ SZ 10

11 PRAWDA Zadanie 21. Bardziej tolerancyjny był akt konfederacji warszawskiej. Dopuszczał on współ istnienie na terenie Rzeczpospolitej rozmaitych wyznań. Z kolei edyktem nantejskim zostali obję ci tylko katolicy i hugenoci. Zadanie 22. inkwizycyjnych 1545 Trydent Pawł a IV indeks ksią g zakazanych jezuitów Ignacego Loyoli Zadanie 23. Henryk IV Burbon (Henryk, ksią ż ę Nawarry) Był on przywódcą hugenotów. Warunkiem zostania królem Francji po ś mierci Henryka III Walezego był o przejś cie na katolicyzm. Zadanie 24. Nikolaizm ł amanie celibatu przez duchownych. Sekularyzacja inaczej ześ wiecczenie, np. 1) przejś cie duchownego ze stanu kapł ań skiego w stan ś wiecki. 2) przejecie przez pań stwo mają tków koś cielnych. 3) przekształ cenie pań stwa zakonnego (koś cielnego) w pań stwo ś wieckie. (wystarczy podać jedno z powyż szych objaś nień ). Zadanie 25. D 11