ALKOHOL A ZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA

Transkrypt

1 Rozdział IV ALKOHOL A ZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA 4.1. Nietrzeźwość a przestępstwa i wykroczenia Osoby nietrzeźwe stanowią często źródło zagrożenia dla otoczenia. Przybiera ono różne formy: od łagodniejszych w postaci zaczepek do najbardziej drastycznych w postaci agresji fizycznej. Narażenie na przejawy agresji ze strony nietrzeźwych badano pytając czy respondent w czasie ostatnich 12 miesięcy przed badaniem spotkał się ze strony pijanego z przejawami agresji słownej (zaczepki, używanie wulgarnych wyrazów, obrażanie itp.) lub przejawami agresji fizycznej (bicie, popychanie, zranienie), które byłyby skierowane na niego. Ponadto badani byli proszeni o podanie, czy zaobserwowali takie zachowania ze strony pijanych adresowane do innych osób. Wyniki przedstawia tabela poniżej: Tabela 4.1. Zagrożenie ze strony nietrzeźwych (odsetki badanych) Osoba nietrzeźwa lub pijana: Respondent Respondent jako świadek jako ofiara zaczepiała, zagadywała, używała wulgarnych wyrazów, obraziła (wszelka agresja słowna) 20,8 18,2 uderzyła, popchnęła, zaczepiała, zraniła (wszelka agresja fizyczna) 12,0 6,5 Źródło: Wyniki badań przeprowadzonych na zlecenie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2002 roku. Alkohol powoduje zanik samokrytycyzmu, osłabia wewnętrzną kontrolę, stymuluje do zachowań agresywnych oraz naruszających ogólnie przyjęte normy społeczne. Kryminogenny charakter napojów alkoholowych wyznacza specyfikę podejmowanych przez Policję działań w zakresie przeciwdziałania zjawisku alkoholizmu. Alkohol często decyduje o sposobie realizacji czynów zabronionych, wielokrotnie też staje się motywem, dla którego przestępstwo zostaje popełnione. Zagrożenia, jakie niesie za sobą zjawisko uzależnienia od alkoholu powodują, że problem ten pozostaje w stałym zainteresowaniu Policji. Policjanci wykonują szereg zadań dotyczących rozpoznawania oraz wykrywania przestępstw i wykroczeń popełnionych pod wpływem alkoholu, jak również często przy współudziale innych podmiotów, organizują akcje profilaktyczne, edukacyjne oraz podejmują wiele czynności i działań prewencyjnych, ukierunkowanych na przeciwdziałanie alkoholizmowi. Inicjatywy podejmowane w tym celu mają charakter stały i systematyczny, ale też część z nich przybiera formy lokalnych działań, uwarunkowanych specyfiką regionu i poziomem zagrożenia omawianym zjawiskiem. Na terenie Polski przez cały 2002 rok prowadzone były liczne działania, których celem było m.in.: ujawnianie przestępstw związanych z nielegalną produkcją alkoholu oraz nielegalnym jego handlem; interwencje wobec nieletnich będących pod wpływem alkoholu, łącznie z ustaleniem miejsca zakupu alkoholu przez nieletniego oraz wyciągnięciem stosownych konsekwencji wobec sprzedawcy; ujawnianie osób spożywających alkohol w miejscach publicznych; kontrolowanie lokali gastronomicznych, rozrywkowych, dyskotek, pubów, kawiarenek internetowych oraz innych miejsc gromadzenia się młodzieży w kontekście przestrzegania przez ich właścicieli przepisów Ust. o wychowaniu w trzeźwości...; ujawnianie nietrzeźwych użytkowników dróg wraz z wyciągnięciem stosownych konsekwencji. Ze sprawozdania Biura Służby Prewencyjnej KGP wynika, że ogółem w 2002 roku na terenie Polski przeprowadzono akcji służących osiągnięciu wyżej wymienionych celów, z czego 52

2 4.841 prowadzonych było z udziałem podmiotów pozapolicyjnych. Ogółem we wszystkich kategoriach przestępstw w Polsce w okresie styczeń grudzień 2002 roku popełniono przestępstw (w 2001 roku ), Policja zarejestrowała podejrzanych (w 2001 roku ) nieletnich popełniło łącznie czynów karalnych. Posiadane przez Komendę Główną Policji dane statystyczne wyraźnie wskazują na powiązania alkoholizmu z przestępczością. W wielu kategoriach dokonanych przestępstw alkohol był bezpośrednią przyczyną działania sprawców. Dane dotyczące udziału nietrzeźwych sprawców w wybranych kategoriach przestępstw obrazuje poniższa tabela. Tabela 4.2. Udział nietrzeźwych sprawców w wybranych kategoriach przestępstw istotnych dla bezpieczeństwa publicznego w okresie styczeń grudzień 2002 r. Podejrzani Kwalifikacja prawna Zabójstwo Uszczerbek na zdrowiu Bójka lub pobicie Zgwałcenie Kradzież cudzej rzeczy Kradzież z włamaniem Ogółem Dorośli Ustalono trzeźwoś Nieletni Ustalono Nietrzeźwi Ogółem trzeźwoś Nietrzeźwi Rozbój, kradzież rozbójnicza i wymuszenie rozbójnicze

3 Ogółem w wybranych kategoriach* przestępstw w Polsce w okresie styczeń grudzień 2002 r. Policja odnotowała podejrzanych, z czego było pod wpływem alkoholu co stanowi 56,5% ogółu podejrzanych w wybranych kategoriach przestępstw. Analogicznie w tym samym okresie odnotowano w wybranych kategoriach* nieletnich sprawców czynów karalnych spośród sprawców w chwili popełnieni czynu było pod wpływem alkoholu, co stanowi 6,6% sprawców w branych pod uwagę kategoriach Nietrzeźwość w miejscach publicznych Tabela 4.3. Ilość zatrzymanych (doprowadzonych) w izbach wytrzeźwień i policyjnych pomieszczeniach dla osób zatrzymanych (na podstawie przesłanych sprawozdań z komend wojewódzkich Policji). L.p. Województwo ogółem/w tym nieletni Liczba odprowadzonych do: izb wytrzeźwień chłopcy/ dziewczęta policyjnych pomieszczeniach dla osób zatrzymanych/ w tym nieletni 1. Dolnośląskie / / / Kujawsko pomorskie / /7 471/0 3. Lubelskie 6.422/ / /0 4. Lubuskie 6.151/ / /0 5. Łódzkie 392/17 14/ /0 6. Małopolskie / / /0 7. Mazowieckie 1.137/32 29/ /0 8. Opolskie 2.032/47 47/ /0 9. Podkarpackie 6.121/ / /0 10. Podlaskie 5.163/95 85/ /0 11. Pomorskie / / /0 12. Śląskie / / /0 13. Świętokrzyskie / / /1 14. Warmińsko mazurskie /122 99/ /0 15. Wielkopolskie / / /0 16. Zachodniopomorskie 9.425/ / /0 17. KSP Warszawa / /30 613/0 SUMA / / /212 W analizowanym okresie policjanci zatrzymali w miejscach publicznych ogółem nietrzeźwych, z których: nietrzeźwych zostało doprowadzonych do izb wytrzeźwień (jest to liczba czynności policyjnych polegających na doprowadzeniu, a nie faktycznie przebywających w izbach); osób przewieziono do placówek służby zdrowia; nietrzeźwych odwieziono do miejsca zamieszkania. * Dotyczy przestępstw z art. 148, , , , 207, 216, 217, , , oraz rozdziałów XX, XXI KK. 54

4 4.3. Wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu ruchu na drogach W badaniach zrealizowanych na zlecenie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zadano pytanie dotyczące kierowania samochodem pod wpływem alkoholu. Do prowadzenia samochodu lub innego pojazdu w stanie po spożyciu alkoholu przyznało się 4,5% badanych. Odsetek ten należy traktować jako dolną granicę oszacowania, bowiem przyznanie się do tego zachowania w badaniu ankietowym, nawet anonimowym, wymagało dużej odwagi, ponieważ prowadzenie pojazdów w stanie nietrzeźwym w świetle prawa jest przestępstwem. Można zatem założyć, że faktycznie osób dopuszczających takich czynów jest więcej. Na uwagę zasługuje fakt, że 26% badanych była chociaż raz w czasie ostatnich 12 miesięcy przed badaniem świadkiem sytuacji, gdy ktoś inny będąc pod wpływem alkoholu zasiadał za kierownicę pojazdu. W grudniu 2002 w Europie (SARTRE 3) przeprowadzono wśród kierowców sondaże opinii na temat zagrożeń występujących w ruchu drogowym. Jedna z kategorii pytań dotyczyła problematyki nietrzeźwości kierowców: 20% badanych kierowców uważa, że zawsze prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu jest przyczyną wypadków drogowych, 46% że bardzo często i 26% że często; 91% badanych kierowców deklaruje, że nigdy nie prowadzi pojazdów pod wpływem alkoholu, 7% że rzadziej niż raz w tygodniu, a 1,3% że 1 lub 2 razy w tygodniu; 75% badanych kierowców uważa, że w ogóle nie należy pić alkoholu przed kierowaniem pojazdem, 7% że dopuszczalna norma powinna być niższa, 12% że obecny limit jest dobry, a 4% że powinno się zwiększyć dopuszczalny limit alkoholu we krwi kierowcy; 78% kierowców deklaruje, że w ciągu ostatnich 3 lat policja ani razu nie sprawdziła u nich poziomu alkoholu we krwi, 12% że 1 raz i 9% więcej niż raz. ponad 90% badanych kierowców popiera wprowadzenie całkowitego zakazu picia alkoholu przed prowadzeniem pojazdu dla początkujących kierowców; ponad 80% badanych kierowców popiera wprowadzenie kursów reedukacyjnych dla kierowców zatrzymanych po raz drugi za jazdę pod wpływem alkoholu; ponad 80% badanych kierowców popiera wprowadzenie zasady kierowania osób zatrzymanych po raz drugi za jazdę pod wpływem alkoholu na badania stopnia uzależnienia od alkoholu Na ogólną liczbę sporządzonych wniosków o ukaranie z wybranych artykułów Kodeksu Wykroczeń w 2002 roku (patrz tabela 4.4.), dotyczyło wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi ruchu na drogach, a za wykroczenia przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu. 55

5 Tabela 4.4. Liczba sporządzonych wniosków o ukaranie z wybranych artykułów Kodeksu Wykroczeń dane liczbowe wg STP 7/B. Liczba sporządzonych wniosków Rodzaj wykroczenia W tym czyny Ogółem nieletnich Za wszystkie wykroczenia ogółem Za wykroczenia przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu ogółem w tym: Art KW Za wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi ruchu na drogach ogółem W tym w stanie nietrzeźwym: Art KW Art KW Popełnionych przez pieszych: W tym nietrzeźwych Źródło: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Tabela 4.5. Liczba sporządzonych wniosków o ukaranie do sądów grodzkich z wybranych artykułów Kodeksu Wykroczeń (dane liczbowe wg STP 7/B oraz przesłanych sprawozdań z komend wojewódzkich Policji) Ilość sporządzonych wniosków o ukaranie L.p. Województwo z wybranych artykułów Kodeksu Wykroczeń art KW art KW art KW 1. Dolnośląskie Kujawsko pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie KSP Warszawa SUMA W celu przeciwdziałania kierowaniu pojazdem przez osoby będące pod wpływem alkoholu Policja prowadzi działania profilaktyczno propagandowe i represyjne, zmierzające do eliminowania

6 z ruchu nietrzeźwych użytkowników dróg. Działania takie nasilone są w okresach wzmożonego ruchu, takich jak wakacje, święta i inne uroczystości, które pociągają za sobą przemieszczanie się dużej ilości pojazdów. W 2002 roku kontynuowana była akcja pod kryptonimem POMIAR koordynowana przez Zarząd Drogowego Biura Służby Prewencyjnej KGP. Polegała ona na prowadzeniu działań na terenie poszczególnych województw mających przekonać uczestników ruchu drogowego o nieuchronności kary za kierowanie pojazdem w stanie po spożyciu alkoholu. W akcjach tych w 2002 r. na terenie całej Polski wzięło udział ogółem policjantów, z czego z ruchu drogowego, a z pionu prewencji. W działaniach tych wykorzystano radiowozów oraz użyto urządzeń do badania stanu trzeźwości użytkowników dróg. Skontrolowano ogółem pojazdy, zatrzymano dowodów rejestracyjnych. Według informacji uzyskanych z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji szczegółowe dane za rok 2002 przedstawiają się następująco: 1. liczba zatrzymanych praw jazdy ogółem: ogółem (w 2001 roku ), z powodu kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwym (w 2000 roku ), Tabela 4.6. Liczba odebranych praw jazdy, w tym za jazdę po spożyciu alkoholu w 2002 roku, w podziale na województwa Lp. Województwo Ilość odebranych praw jazdy ogółem w tym za jazdę po spożyciu alkoholu 1. Dolnośląskie Kujawsko pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie KSP Warszawa SUMA Źródło: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji 57

7 Tabela 4.7. Liczba podejrzanych w 2002 r. w związku z prowadzeniem pojazdu w stanie nietrzeźwości (dane z Policyjnego Systemu Statystyki Przestępczości TEMIDA). Ilość podejrzanych za prowadzenie pojazdu L.p. Województwo w stanie nietrzeźwośc art. 178 a 1 art. 178 a 2 1. Dolnośląskie Kujawsko pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie KSP Warszawa SUMA Tabela 4.8. Liczba ujawnionych kierujących pojazdami pod wpływem alkoholu Liczba ujawnionych osób Styczeń grudzień 2001 r. art.87 1 i 2 KW; Od r. art.178a 1 i 2 KK Styczeń grudzień 2002 r art.87 1 i 2 KW oraz art.178a 1 i 2 KK W porównaniu z 2001 rokiem stwierdzono wzrost liczby ujawnionych przypadków kierowania pojazdami pod wpływem alkoholu (w stanie po użyciu oraz w stanie nietrzeźwości) o osób. 2. liczba sporządzonych wniosków o ukaranie za kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwym: ogółem (w 2001 roku ), z tego: wnioski do kolegiów za kierowanie pojazdami mechanicznymi w stanie nietrzeźwym: (w 2001 roku ), 3. liczba wniosków za naruszenia bezpieczeństwa i porządku na drodze przez pieszych: (w 2001 roku ), w tym przez nietrzeźwych: (w 2001 roku ), 4. liczba wypadków drogowych: ogółem: (w 2001 roku ), spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców: (w 2001 roku 4.056), z udziałem nietrzeźwego uczestnika ruchu: (w 2001 roku 6.230),

8 5. liczba ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych: ogółem liczba ofiar: (w 2001 roku 5.534), w wypadkach spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców: 568 (w 2001 roku 479), w wypadkach z udziałem nietrzeźwego uczestnika ruchu: 809 (w 2001 roku 696), 6. liczba rannych w wypadkach drogowych: ogółem: (w 2001 roku ), w wypadkach spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców: (w 2001 roku 5.634), w wypadkach z udziałem nietrzeźwego uczestnika ruchu: (w 2001 roku 7.684). Tabela nr 4.9. Zestawienie statystyczne wypadków drogowych spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców (na podstawie danych z Zarządu Ruchu Drogowego BSP KGP). L.p. Województwo wypadki zabici ranni 1. Dolnośląskie Kujawsko pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie KSP Warszawa SUMA W 2002 roku Policja stwierdziła przestępstw polegających na kierowaniu pojazdem przez osoby w stanie nietrzeźwości; wszczęto w związku z tym postępowania; zarejestrowano podejrzanych. Z danych Prokuratury Krajowej wynika, iż w 2002 r. stwierdzono: przestępstwa o prowadzenie pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości (art. 178a 1 KK), z czego prokuratorzy skierowali do sądu akty oskarżenia oraz 54 wnioski o warunkowe umorzenie; przestępstw o prowadzenie innych pojazdów w stanie nietrzeźwości (art. 178a 2 KK), z czego prokuratorzy skierowali do sądu aktów oskarżenia oraz 24 wnioski o warunkowe umorzenie. 59

9 4.4. Nietrzeźwość a przestępstwa wśród dzieci i młodzieży Zagrożenie przestępczością, przypadki zakłócania ładu i porządku publicznego o charakterze chuligańskim popełniane przez nieletnich stanowią w Polsce poważny problem społeczny. Mając na uwadze poprawę sytuacji w tym zakresie Pierwszy Zastępca Komendanta Głównego Policji, w dn r. zobowiązał pisemnie komendantów wojewódzkich do podejmowania stosownych działań. (pismo E V 101/99). Na tej podstawie czynności Policji w przypadku zatrzymania bądź ujawnienia nieletniego pod wpływem alkoholu muszą zmierzać w kierunku ustalenia, kto sprzedał lub udostępnił mu trunek; następnym zaś etapem powinno być wystąpienie o cofnięcie koncesji na sprzedaż alkoholu lub wszczęcie postępowania z art. 208 KK. W 2002 roku stwierdzono 658 przestępstw z art. 208 KK (rozpijanie małoletniego) i zarejestrowano 350 podejrzanych o naruszanie tego artykułu, (w tym 146 nieletnich). W 2002 roku nieletni byli podejrzani o popełnienie następujących czynów (wg kwalifikacji prawnych): Zabójstwo 51 osób (w tym 11 nietrzeźwych) Uszczerbek na zdrowiu osób (w tym 74 nietrzeźwych) Bójka lub pobicie osób (w tym 276 nietrzeźwych) Zgwałcenie 172 osoby ( w tym 22 nietrzeźwych) Kradzież cudzej rzeczy osoby (w tym 289 nietrzeźwych) Kradzież z włamaniem osób(w tym 576 nietrzeźwych) Rozbój, kradzież rozbójnicza i wymuszenie rozbójnicze osób (w tym 395 nietrzeźwych). Według danych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, w 2002 roku Policja w całej Polsce ujawniła nieletnich pod wpływem alkoholu. Obligatoryjnie nieletni wraz z opiekunami wzywani byli przez specjalistów d.s. nieletnich, celem odbycia rozmowy profilaktyczno ostrzegawczej, podczas której ustalano sytuację wychowawczą dziecka oraz informowano o wpływie spożywania napojów alkoholowych na zachowania zabronione. Jak pokazuje praktyka, trudno jest ustalić w jaki sposób nieletni wszedł w posiadanie alkoholu. Najczęściej odmawia on podania źródła jego nabycia lub twierdzi, że alkohol kupił mu jakiś nieznany dorosły, bądź wyniósł go z domu rodzinnego. Policjanci w całej Polsce odbyli szereg spotkań z młodzieżą, podczas których omawiano konsekwencje prawne i skutki spożywania napojów alkoholowych. Organizowane były akcje, festyny i imprezy promujące życie bez alkoholu, np. Nietrzeźwy nieletni, Rezerwa, Pasażer, często przy współudziale podmiotów pozapolicyjnych. Problematyka spożywania alkoholu przez młodzież uwzględniana była w programach profilaktycznych kierowanych do dzieci i młodzieży realizowanych przez poszczególne jednostki terenowe, np. Stop patologiom, Alkohol kradnie wolność, Trzeźwy nieletni. Wydział ds. Patologii Społecznej Biura Służby Prewencyjnej KGP wzorem ubiegłych lat monitoruje charakter i dynamikę przestępstw popełnianych pod wpływem alkoholu na podstawie sprawozdań przesyłanych z komend wojewódzkich i dokonuje ich analizy oraz zbiera dane dotyczące np. rozmiarów nielegalnego rynku alkoholowego, liczby wszczętych postępowań w związku z nie legalną produkcją i obrotem napojami alkoholowymi, ilość nietrzeźwych sprawców w wybranych kategoriach przestępstw, itd. Powyżej przytaczane czynności będą miały swe odzwierciedlenie w przygotowywanym przez Wydział Raporcie o rozpoznanych zjawiskach patologii społecznej, przestępczości i demoralizacji nieletnich w roku

10 4.5. Samobójstwa pod wpływem alkoholu W 2002 roku nastąpił spadek liczby zamachów samobójczych. Jednak liczba osób będących w chwili zamachu samobójczego pod wpływem alkoholu utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Tabela Liczba zamachów samobójczych Rok Ogółem Zakończonych zgonem Liczba osób będących w chwili zamachu pod wpływem alkoholu Nietrzeźwość związana z wypadkami w pracy i naruszenia obowiązku trzeźwości zawodowej Picie w miejscu i czasie pracy w ciągu ostatnich 12 miesięcy było udziałem 11,1% badanych, którzy byli zatrudnieni w tym okresie. 19,5% badanych było świadkiem takiej sytuacji (badania zrealizowane na zlecenie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2002 roku). Inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy kontrolują pracodawców, którzy zgodnie z art Kodeksu pracy mają obowiązek zgłosić, że w ich zakładach doszło do śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego wypadku przy pracy. W 2001 r. inspektorzy prowadzili kontrole w związku z wypadkami przy pracy, w których poszkodowanych zostało osób. Wśród przyczyn, dla 65 poszkodowanych wskazano nadużycie alkoholu jako jedną z kilku przyczyn danego wypadku, co stanowi 0,73% wszystkich ustalonych przyczyn wypadków w 2001 r. W 2002 r. inspektorzy zbadali wypadków, w których poszkodowanych zostało osób. Wśród przyczyn, dla 73 poszkodowanych wskazano nadużycie alkoholu jako jedną z kilku przyczyn danego wypadku, co stanowi 0,86% wszystkich ustalonych przyczyn wypadków w 2002 r. W roku 2002 nie prowadzono badania kosztów wypadków przy pracy, a latach 2000 i 2001 badano koszty w wybranych działach gospodarki głównie ze względu na ich skutki (śmiertelne, ciężkie), bez ich ukierunkowania na konkretne przyczyny, między innymi w celu przetestowania metodyki opracowanej przez Centralny Instytut Ochrony Pracy. 61

11 Tabela Zestawienie wypadków, dla których jako jedną z przyczyn ustalono nadużycie alkoholu. Liczba W tym poszkodowanych Województwo Rok Z ciężkimi ogółem w Ze skutkiem uszkodzeniami wypadkach śmiertelnym ciała Podlaskie Kujawsko pomorskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Małopolskie Lubelskie Łódzkie Warmińsko mazurskie Opolskie Wielkopolskie Podkarpackie Zachodniopomorskie Mazowieckie Dolnośląskie Lubuskie Razem:

12 W 2002 roku Policja zanotowała naruszenia obowiązku trzeźwości zawodowej: z art. 180 k.k. (Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, pełni czynności związane bezpośrednio z zapewnieniem bezpieczeństwa ruchu pojazdów mechanicznych, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.) w 95 przypadkach (w 2001 roku w 92 przypadkach), z art. 179 k.k. (Kto wbrew szczególnemu obowiązkowi dopuszcza do ruchu pojazd mechaniczny albo inny pojazd w stanie bezpośrednio zagrażającym bezpieczeństwu w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym lub dopuszcza do prowadzenia pojazdu mechanicznego albo innego pojazdu na drodze publicznej przez osobę znajdującą się w stanie nietrzeźwości, będącą pod wpływem środka odurzającego lub osobę nie posiadającą wymaganych uprawnień, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2) w 68 przypadkach (w 2001 roku w 90 przypadkach). 63