10 najważniejszych zasad prowadzenia dokumentacji przez stomatologów 1

Transkrypt

1

2 Jak postąpić, gdy dojdzie do zakażenia... 2 Kiedy poniesiesz odpowiedzialność kontraktową... 3 Jak przestrzegać wzorca dobrego lekarza... 3 Wyrok sądu: niezręczność i nieuwaga też mogą świadczyć o winie... 4 Jak się uwolnić od poniesienia odpowiedzialności... 4 W praktyce pojawia się coraz więcej pacjentów gabinetów stomatologicznych, którzy są niezadowoleni z procesu leczenia i decydują się na rozpoczęcie batalii przed sądem. Wiele z tych spraw dotyczy stomatologii estetycznej zabiegów, które mają na celu głównie poprawę wyglądu zębów, są inwazyjne i kosztowne. Sprawdź, jaki wpływ na wynik procesu ma dokumentacja medyczna z leczenia dentystycznego. Teresa P. w pozwie przeciwko MAR-DENT wniosła o zasądzenie na jej rzecz kwoty zł związanej z wadliwie wykonanym zabiegiem wszczepienia implantów. Na tę kwotę składały się dotychczasowe koszty leczenia, odszkodowanie za nienależyte wykonanie umowy, zadośćuczynienie za ból i cierpienie związane z leczeniem. Pełnomocnik powódki wyjaśnił, że w związku z wadliwie wykonanym zabiegiem u pacjentki doszło do nasilonego odczynu zapalnego. Podkreślił, że zastosowane metody leczenia były dyskusyjne. Zdaniem Teresy P. skutkiem przeprowadzonego leczenia doszło do zaburzenia funkcji i estetyki przyzębia. Ponadto pacjentka zarzuciła lekarzowi dentyście, że przed wykonaniem prac nie poinformował jej o całkowitym planie leczenia, sposobie jego prowadzenia, czasie trwania. MAR-DENT wniósł o oddalenie powództwa, zarzucając brak podstaw do przyjęcia odpowiedzialności. Jego zdaniem prace wykonał właściwie, co znajduje potwierdzenie w dokumentacji medycznej pacjentki. Powódka nie wykazała istnienia szkody. W ocenie sądu, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, które opierało się głównie na opinii biegłego wydanej na podstawie dokumentacji medycznej i badania pacjentki, powódka nie wykazała, które konkretnie prace były wykonane przez pozwaną niewłaściwie. Dokumentacja medyczna w pełni potwierdziła, że działania podejmowane przez stomatologa były właściwe. Powództwa nie uwzględniono, a Teresa P. musiała zwrócić pozwanemu koszty procesu. Jednym z elementów przesądzających o wyniku sprawy była rzetelne prowadzona przez stomatologa dokumentacja medyczna pacjentki. I w tym miejscu należy podkreślić, że obowiązek ten jest często bagatelizowany przez lekarzy dentystów. Przepisy regulujące zagadnienie prowadzenia dokumentacji medycznej dotyczą każdego zabiegu przeprowadzanego u pacjenta leczenia próchnicy czy zabiegów bardziej inwazyjnych, do których należą te związane ze stomatologią estetyczną. 10 najważniejszych zasad prowadzenia dokumentacji przez stomatologów 1

3 10 najważniejszych zasad prowadzenia dokumentacji przez stomatologów, które pomogą się zabezpieczyć na wypadek ewentualnego procesu 1. Przeprowadzaj badanie pacjenta, opisuj w dokumentacji medycznej stan wyjściowy pacjenta (również informacje wskazujące na zaniedbania higieniczne) i ustalony plan leczenia. 2. Umieszczaj w dokumentacji medycznej informacje o przebiegu każdej konsultacji, wykonanych zabiegach, podanych medykamentach, wypisanych receptach. 3. Przeprowadź niezbędne zabiegi higieniczne w celu bezpiecznego wykonania zabiegu głównego i umieść na ten temat stosowną informację w dokumentacji medycznej. 4. Wskaż wszelkiego rodzaju problemy związane ze współpracą z pacjentem (np. braki zgody na wskazane działania medyczne, niestosowanie się do zaleceń, informowanie o wizytach kontrolnych). 5. Poucz pacjenta o możliwych konsekwencjach prowadzonych zabiegów i uzyskaj pisemne oświadczenia pacjentów o zapoznaniu się z nimi i wyrażeniu na nie zgody. 6. Gdy pacjent jest skoncentrowany, aby za wszelką cenę uzyskać śliczny uśmiech, informuj go o możliwych powikłaniach przeprowadzanego zabiegu, uzyskuj pisemną zgodę na przeprowadzenie zabiegu. 7. Udzielaj pacjentowi informacji o poszczególnych etapach leczenia. 8. Wykonuj zdjęcia RTG, które będą potwierdzały poprawność leczenia. 9. Pamiętaj, że to nie pacjent ma decydować o procesie leczenia jeżeli nie wyraża zgody na proponowany przebieg leczenia (niezbędny etap), to zgodnie ze sztuką lekarską podejmuj decyzję co do dalszego leczenia. 10. Kontroluj poziom higieny jamy ustnej podczas kolejnych wizyt pacjenta. U 40-letniego pacjenta w sierpniu 2016 r. w prywatnym gabinecie stomatologicznym usunięto zęba lewą, dolną szóstkę. Trzy dni później pacjent zgłosił się do lekarza stomatologa z ogólnym osłabieniem, opuchlizną, nudnościami, wymiotami. Pacjent otrzymał antybiotyk. Lekarz zalecił staranną dezynfekcję rany i wizytę kontrolną. 10 dni po zabiegu ekstraktacji pacjent z prawie czterdziestostopniową gorączką trafił na oddział szpitalny. Rozpoznano u niego ogólnoustrojowe zakażenie krwi. Proces leczenia pacjenta był długi i kosztowny. Doprowadził jednak do powrotu do zdrowia. Pacjent wytoczył powództwo przeciwko dentyście, domagając się wysokiego 10 najważniejszych zasad prowadzenia dokumentacji przez stomatologów 2

4 zadośćuczynienia i wskazując, że leczenie było niewłaściwe. Jak możesz się bronić, gdy masz pewność, że dochowałeś należytej staranności? W gabinecie stomatologicznym nie ma przeszkód, abyś umowę związaną z leczeniem pacjenta zawarł w formie ustnej. W omawianym przypadku można zatem przyjąć, że między lekarzem a pacjentem powstało zobowiązanie. Co ważne, taka umowa jest umową starannego wykonania, a nie rezultatu. Istotne jest, by w procesie leczenia zachować wszystkie wymagane od lekarza standardy. Dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że było to następstwem okoliczności, za które dłużnik nie odpowiada (art. 471 Kodeksu cywilnego). Pacjent nie ma obowiązku udowodnienia winy lekarza. Wręcz przeciwnie to lekarz może uwolnić się od odpowiedzialności, jeśli udowodni, że nie jest winny powstania szkody powstałej u pacjenta (art. 471 Kodeksu cywilnego). Kwestia winy wiąże się z ustaleniem, czy w danych okolicznościach doszło do naruszenia zasad należytej staranności przy udzielaniu świadczenia zdrowotnego. 3 warunki odpowiedzialności lekarza 1. Szkoda uszczerbek, którego doznał pacjent. 2. Zdarzenie, z którego wynika szkoda niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, 3. Związek przyczynowy między szkodą a zdarzeniem, z którego wynika szkoda. Lekarz ma obowiązek wykonywać zawód zgodnie ze: wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością (art. 4 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty). 10 najważniejszych zasad prowadzenia dokumentacji przez stomatologów 3

5 Od lekarzy wymaga się staranności wyższej niż przeciętna. Skutki wadliwego leczenia często mogą być nieodwracalne. Z orzecznictwa sądów wynika, że wysokie wymagania staranności, jakiej oczekuje się od lekarzy, nie mogą przeradzać się w przypisywanie im obowiązków niemożliwych do wykonania. Obowiązkiem lekarza jest więc wykonywanie zawodu przy pomocy wszelkich dostępnych metod i środków zapobiegania chorobom, ich diagnostyki i leczenia. Wzorzec dobrego lekarza jest budowany według obiektywnych kryteriów takiego poziomu fachowości, poniżej którego postępowanie danego lekarza należy ocenić negatywnie. Właściwy poziom fachowości wyznaczają specjalizacja, stopień naukowy, doświadczenie ogólne i przy wykonywaniu określonych zabiegów medycznych, charakter i zakres dokształcania się w pogłębianiu wiedzy medycznej i poznawaniu nowych metod leczenia. O winie lekarza może zdecydować nie tylko zarzucenie mu braku wystarczającej wiedzy i umiejętności praktycznych, które odpowiadają wzorcowi należytej staranności, ale także niezręczność i nieuwaga podczas przeprowadzanego zabiegu. Nie powinny one obiektywnie wystąpić w konkretnych okolicznościach. Nie chodzi zatem o staranność wyższą od przeciętnej wymaganą wobec lekarza, lecz o wysoki poziom przeciętnej staranności każdego lekarza jako staranności zawodowej (art Kodeksu cywilnego) i ocenianie według tej przeciętnej konkretnego zachowania (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 15 maja 2015 r., sygn. akt I ACa 1077/14). Jeśli dentysta udowodni, że nie zawinił powstaniu szkody czyli to nie jego działanie czy zaniechanie było przyczyną powstałego u pacjenta uszczerbku nie poniesie odpowiedzialności. W tej sytuacji powinien wykazać, że przy leczeniu pacjenta zachował należytą staranność. 4 sposoby wykazania, że zachowałeś należytą staranność przy leczeniu pacjenta 1. Wykonałeś pełną diagnostykę pacjenta przed rozpoczęciem leczenia, przeprowadziłeś wywiad, udzieliłeś informacji o możliwych powikłaniach i o postępowaniu w dalszym procesie leczenia, szczególnie w przypadku pojawienia się komplikacji. Wpisałeś te informacje w dokumentację medyczną. 10 najważniejszych zasad prowadzenia dokumentacji przez stomatologów 4

6 2. Wykonałeś zabieg stosownie do stanu uzębienia pacjenta, przy zastosowaniu aktualnych metod leczenia i uwzględnieniu obowiązujących standardów medycznych. 3. Posiadasz kwalifikacje do wykonywania danych zabiegów medycznych. 4. Masz doświadczenie zawodowe dotyczące danego zabiegu. W opisywanym przypadku lekarz powinien wykazać, że przed zabiegiem dysponował niezbędnymi wynikami badań, w tym zdjęciem rentgenowskim, a pacjent nie informował go o dolegliwościach, które wykluczałyby przeprowadzenie zabiegu. Istotne jest odniesienie się do drugiej wizyty pacjenta tej kontrolnej. Również i w tym przypadku lekarz powinien potwierdzić, że jego działanie odzwierciedlało wzorzec dobrego lekarza. Powinieneś wykazać, że usunąłeś zęba przy użyciu odpowiednich narzędzi i metod, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i obowiązującymi procedurami przeciwzakażeniowymi. Pomocne może być także potwierdzenie doświadczenia w przeprowadzaniu tego typu zabiegów. Katarzyna Włodarczyk, aplikant adwokacki, Kancelaria Fortak&Karasiński, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego 10 najważniejszych zasad prowadzenia dokumentacji przez stomatologów 5

7 Redaktor: Renata Kajewska ISBN: E-book nr: Wydawnictwo: Adres: Kontakt: 2HH0551 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o Warszawa, ul. Łotewska 9a Telefon , faks , cok@wip.pl NIP: Numer KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: zł Copyright by: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa najważniejszych zasad prowadzenia dokumentacji przez stomatologów 6