Wzywa się COREPER do przekazania projektu konkluzji Radzie EPSCO w celu jego przyjęcia.

Transkrypt

1 RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 23 lutego 2009 r. (27.02) (OR. en) 6480/09 SOC 110 MI 60 NOTA Od: Grupa Robocza ds. Społecznych Do: Komitet Stałych Przedstawicieli (część I) / Rada (EPSCO) Nr poprz. dok.: 6464/09 SOC 102 MI 59 Dotyczy: Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Skutki swobodnego przepływu pracowników w kontekście rozszerzenia UE Sprawozdanie z pierwszego etapu (od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r.) funkcjonowania uzgodnień przejściowych określonych w Traktacie o przystąpieniu z 2005 r. oraz zgodnie z wymogami uzgodnień przejściowych określonych w Traktacie o przystąpieniu z 2003 r. - Zawodowa i geograficzna mobilność siły roboczej oraz swobodny przepływ pracowników na terytorium Unii Europejskiej = Przyjęcie konkluzji Rady Delegacje otrzymują w załączeniu projekt konkluzji Rady 1, co do których osiągnięto porozumienie 2 na szczeblu Grupy Roboczej ds. Społecznych w dniu 23 lutego 2009 r. Wzywa się COREPER do przekazania projektu konkluzji Radzie EPSCO w celu jego przyjęcia. 1 2 Sekretariat Rady wprowadził do tekstu drobne poprawki redakcyjne. Delegacja AT zgłosiła zastrzeżenie językowe do momentu otrzymania niemieckiej wersji tekstu. 6480/09 hs/pa/kd 1 DG G PL

2 Projekt KONKLUZJE RADY ZAŁĄCZNIK w sprawie zawodowej i geograficznej mobilności siły roboczej oraz swobodnego przepływu pracowników na terytorium Unii Europejskiej RADA UNII EUROPEJSKIEJ, PRZYPOMINAJĄC 1. że swobodny przepływ pracowników jest jedną z czterech podstawowych swobód, na których zgodnie z art. 39 i 42 Traktatu WE opiera się Unia Europejska; 2. komunikaty Komisji z 8 lutego 2006 r. i z 18 listopada 2008 r. w sprawie skutków swobodnego przepływu pracowników w kontekście rozszerzenia UE 3 ; 3. komunikat Komisji z 16 grudnia 2008 r. zatytułowany Nowe umiejętności w nowych miejscach pracy przewidywanie wymogów rynku pracy i potrzeb w zakresie umiejętności oraz ich wzajemne dopasowywanie 4 ; 3 Komunikaty Komisji: - Sprawozdanie z funkcjonowania ustaleń przejściowych określonych w Traktacie o przystąpieniu z 2003 r. (w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 30 kwietnia 2006 r.) (COM(2006) 48 wersja ostateczna) - Skutki swobodnego przepływu pracowników w kontekście rozszerzenia UE Sprawozdanie z pierwszego etapu (od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r.) funkcjonowania uzgodnień przejściowych określonych w Traktacie o przystąpieniu z 2005 r. oraz zgodnie z wymogami uzgodnień przejściowych określonych w Traktacie o przystąpieniu z 2003 r. (COM (2008) 765 wersja ostateczna). 4 COM (2008) 868 wersja ostateczna 6480/09 hs/pa/kd 2

3 4. komunikat Komisji z 27 czerwca 2007 r. na temat wspólnych zasad wdrażania modelu flexicurity 5, konkluzje Rady z 5 grudnia 2007 r. na temat wspólnych zasad wdrażania modelu flexicurity, konkluzje Rady z 17 grudnia 2008 r. w sprawie wspólnych zasad aktywnej integracji na rzecz skuteczniejszego zwalczania ubóstwa oraz komunikat Komisji z 6 grudnia 2007 r. zatytułowany Mobilność, instrument na rzecz większej liczby lepszych miejsc pracy: europejski plan działania na rzecz mobilności w zatrudnieniu ( ) 6 ; UZNAJĄC, ŻE 5. swobodny przepływ pracowników to znaczący, pozytywny i konkretny przykład korzyści, jakie ze zjednoczenia Europy odnoszą obywatele UE; przynosi on większą wolność obywatelom UE, jednoczy Europę i zbliża do siebie jej mieszkańców oraz przyczynia się do przełamania uprzedzeń między narodami i eliminacji tendencji ksenofobicznych w Europie; 6. rzeczywista zawodowa, geograficzna i społeczna mobilność siły roboczej to najwyższy priorytet Unii Europejskiej, jako że mobilność pracowników sprzyja tworzeniu większej liczby miejsc pracy o lepszej jakości, wydajnemu wykorzystywaniu zasobów ludzkich i dostosowaniu gospodarki do gwałtownych zmian, również w czasach kryzysu gospodarczego, a także zmniejszaniu wyłączenia społecznego i ubóstwa; mobilność również pozytywnie wpływa na wzrost gospodarczy oraz konkurencyjność UE na rynkach światowych; 7. mobilność pomaga obywatelom UE w osiąganiu ich celów zawodowych i osobistych, które stanowią podstawę udanego i przynoszącego zadowolenie życia; umożliwia im znalezienie lepszej pracy i samorealizację, przyczyniając się zarazem do podniesienia stopy życiowej i jakości życia mieszkańców Europy jako całości; 5 6 COM (2007) 359 wersja ostateczna COM (2007) 773 wersja ostateczna 6480/09 hs/pa/kd 3

4 8. koordynacja polityk zatrudnienia w ramach strategii lizbońskiej wymaga zaangażowania całej dostępnej siły roboczej, w tym grup znajdujących się w najmniej korzystnej sytuacji, z uwzględnieniem faktu, że integracja i ponowna integracja z rynkiem pracy daje rzeczywiste możliwości awansu społecznego; 9. zgodnie ze sprawozdaniem Komisji transgraniczna mobilność siły roboczej ma skłonność do samoregulacji i obniża się, gdy w gospodarce występują tendencje spadkowe ; 10. szczególnie produktywną formą mobilności pracowników jest praca przygraniczna, która jest w stanie pobudzić rozwój gospodarczy dzięki przynoszącym wzajemne korzyści atutom regionów przygranicznych; 11. dostępne dane z państw, które w okresie objętym sprawozdaniem nie stosowały środków przejściowych, wskazują, że swobodny przepływ pracowników, który nastąpił po rozszerzeniu, nie doprowadził do poważnych zakłóceń na rynkach pracy i miał niewielki negatywny wpływ (lub wcale go nie miał) na wysokość uposażeń i stopę bezrobocia lokalnych pracowników w państwach, do których napłynęli nowi pracownicy; 12. swobodny przepływ pracowników pomaga w eliminacji niedoborów siły roboczej i wykwalifikowanej kadry w państwach członkowskich, a także zwiększa mobilność pracowników i przyczynia się do lepszego funkcjonowania europejskich rynków pracy i rynku wewnętrznego, przyczyniając się w ten sposób do wzrostu gospodarczego; 13. państwa członkowskie mają prawo do utrzymywania ograniczeń do zakończenia trzeciego etapu okresu przejściowego. Jednak obecny poważny międzynarodowy kryzys finansowy i gospodarczy nie powinien być jedynym i ogólnym uzasadnieniem dalszego stosowania uzgodnień przejściowych dotyczących swobodnego przepływu pracowników w Unii Europejskiej; 14. podejście oparte na modelu łączącym elastyczny rynek pracy z bezpieczeństwem socjalnym (flexicurity), które uwypukla znaczenie rynku pracy sprzyjającego integracji społecznej, ułatwiającego przechodzenie z jednego stanowiska pracy na drugie i wchodzenie na rynek pracy, sprzyja zwiększaniu ogólnej mobilności siły roboczej i pozwala pracownikom na skuteczniejsze dostosowanie się do zmian na rynkach pracy i do korzystania z istniejących możliwości zatrudnienia; 6480/09 hs/pa/kd 4

5 PODKREŚLA, ŻE 15. mobilność siły roboczej i swobodny przepływ pracowników przyczyniają się do zaspokojenia potrzeb rynków pracy i zwiększają konkurencyjność Unii Europejskiej; są to zasadnicze elementy europejskiej strategii zatrudnienia, którą popierają wszystkie państwa członkowskie; 16. państwa członkowskie uzgodniły w traktatach o przystąpieniu, że cały okres przejściowy będzie trwał maksymalnie siedem lat (formuła ), i przy okazji podpisywania tych traktatów oświadczyły, że jak najszybciej przystąpią do pełnego stosowania dorobku prawnego Wspólnoty w sprawie swobodnego przepływu pracowników; 17. państwa członkowskie, które stosują prawo WE w zakresie swobodnego przepływu pracowników, mogą w razie konieczności powołać się na klauzulę ochronną; 18. wczesne całkowite lub częściowe zniesienie ograniczeń może przygotować rynki pracy w państwach członkowskich do ostatecznego pełnego stosowania dorobku prawnego Wspólnoty i do wypełnienia zobowiązań przewidzianych w Traktatach; 19. publiczne służby zatrudnienia odgrywają kluczową rolę w zachęcaniu pracowników do mobilności i w ułatwianiu mobilności na terytorium UE, gdyż obserwują przepływy na rynkach pracy, przygotowują wsparcie dopasowane do konkretnych potrzeb i oferują coraz bardziej złożone ścieżki kariery; 20. intensywne przygotowania do stosowania nowego prawodawstwa UE dotyczącego koordynacji systemów zabezpieczeń społecznych są jednym z najważniejszych czynników, od których zależy udane wprowadzenie unowocześnionych przepisów służących ułatwianiu swobodnego przepływu w rozszerzonej Europie; 21. należy promować dzięki partnerstwom między Komisją, państwami członkowskimi i partnerami społecznymi wszystkie inicjatywy, które sprzyjają szerzeniu w społeczeństwie europejskim wiedzy na temat pozytywnych skutków mobilności na terytorium Unii Europejskiej; 6480/09 hs/pa/kd 5

6 Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE 22. i szczególnie popiera plan Komisji dotyczący opracowania przejrzystego i łatwego w obsłudze europejskiego serwisu internetowego mającego na celu uzupełnienie i wzmocnienie systemu i sieci EURES (Match and Map, który ma zostać uruchomiony w roku 2009), podkreślając w tym kontekście znaczenie dostarczania aktualnych i dokładnych informacji o wolnych stanowiskach oraz o programach nauczania i szkolenia dostępnych w całej Unii Europejskiej; 23. inicjatywy Komisji mające na celu promowanie zawodowej i geograficznej mobilności w Europie, np.: Europejskie Dni Pracy i europejskie partnerstwo na rzecz mobilności w zatrudnieniu; europejski format życiorysu Europass; europejskie ramy kwalifikacji; system i sieć EURES, które dostarczają informacji o wolnych miejscach pracy, warunkach pracy i życia oraz systemach kształcenia i szkolenia, wspierają mobilnych pracowników i przedsiębiorstwa oferujące zatrudnienie oraz promują współpracę na obszarach przygranicznych; Europejski Monitor Rynku Pracy; inicjatywy Komisji mające na celu zwiększenie mobilności młodzieży uczestniczącej w szkoleniach związanych z pracą, zwłaszcza stażystów uczestniczących w programie Leonardo da Vinci; 6480/09 hs/pa/kd 6

7 plan Komisji, by wprowadzić regularną, systematyczną ocenę długoterminowego popytu i podaży na rynkach pracy w UE w okresie do roku 2020, z podziałem na sektory, zawody, poziomy kwalifikacji i państwa, i z uwzględnieniem odpowiedzialności państw członkowskich za kontrolę dostępu pracowników z państw nienależących do UE do ich rynków pracy; plan Komisji, by w roku 2009 stworzyć standardowy wielojęzyczny słownik zawodów i umiejętności, co pozwoli zwiększyć jakość i przejrzystość informacji na temat wolnych miejsc pracy i lepiej dobierać kandydatów na dostępne stanowiska; ZACHĘCA WSZYSTKIE PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE, BY 24. uwzględniały kwestie mobilności we wszystkich stosownych decyzjach dotyczących kierunków polityki, uznały mobilność za jeden z celów swoich strategii krajowych lub krajowych programów reform oraz upowszechniały środki wspierające mobilność siły roboczej i mobilność społeczną oraz równe traktowanie i niedyskryminację migrantów zgodnie z obowiązującym dorobkiem prawnym; 25. w dalszym ciągu przygotowywały odpowiednie strategie i narzędzia służące identyfikacji i analizie barier w geograficznej i zawodowej mobilności pracowników oraz skutecznie przyczyniały się do usuwania istniejących barier zgodnie z Traktatami; 26. ułatwiały ocenę i przewidywanie przyszłych unijnych wymogów w zakresie umiejętności, a także zwiększanie synergii między europejskimi systemami kształcenia i szkolenia a potrzebami rynku pracy. Polityki państw członkowskich w zakresie kształcenia, szkolenia i zatrudnienia powinny koncentrować się na poszerzaniu i dostosowywaniu umiejętności i zapewnianiu lepszych możliwości nauki na wszystkich poziomach, zwłaszcza grupom w najmniej korzystnej sytuacji, tak by przygotowywać siłę roboczą, która będzie wysoko wykwalifikowana i zdolna do reagowania na potrzeby gospodarki związane z umiejętnościami; 6480/09 hs/pa/kd 7

8 27. ułatwiały pewne przechodzenie z jednego stanowiska pracy na drugie i podejmowanie pracy po okresie bezrobocia. W tym kontekście należy wzmocnić aktywne strategie dotyczące rynku pracy i uczenia się przez całe życie oraz zwiększyć możliwości zarówno publicznych służb zatrudnienia w zakresie zarządzania coraz silniejszym napływem mobilnych pracowników, jak i instytucji zajmujących się kształceniem i szkoleniem, zwłaszcza w czasach kryzysu gospodarczego; 28. unowocześniły systemy ochrony socjalnej, po to by wspierać i ułatwiać przepływy na rynku pracy, a także by zachęcały osoby poszukujące pracy do korzystania z systemu i sieci EURES oraz innych dostępnych narzędzi; 29. przygotowywały i wdrażały zintegrowane strategie uwzględniające model flexicurity w ramach zintegrowanych wytycznych w sprawie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, zgodnie z ustalonymi wspólnymi zasadami, oraz by modernizowały rynki pracy i instytucje zajmujące się kształceniem i szkoleniem, co umożliwi skuteczne reagowanie na wyzwania dotyczące rynku pracy, przed którymi stoi Unia Europejska; 30. przyspieszyły przygotowania do wprowadzenia nowych rozporządzeń w sprawie koordynacji zabezpieczenia społecznego, w szczególności szkoląc swoich urzędników i w stosownych przypadkach dostarczając własnym obywatelom wyczerpujących informacji; ZACHĘCA KOMISJĘ, BY 31. jako strażnik prawodawstwa WE w odniesieniu do stosowania uzgodnień przejściowych analizowała uzasadnienia w przypadku, gdy państwa członkowskie postanowią o dalszym stosowaniu takich uzgodnień w trzecim etapie; 32. nadal ściśle monitorowała stosowanie tych uzgodnień oraz skutki swobodnego przepływu siły roboczej; 6480/09 hs/pa/kd 8

9 33. podejmowała nowe inicjatywy służące lepszemu informowaniu obywateli i poszerzaniu ich wiedzy na temat praw przysługujących im podczas przemieszczania się na terytorium UE, przyczyniając się w ten sposób do skutecznego usuwania jednej z głównych barier dla mobilności geograficznej i zawodowej; 34. upowszechniała najlepsze wzorce dotyczące usuwania barier stojących przed pracownikami przygranicznymi; 35. rozpoczęła przygotowania, by zapewnić niezakłócone wejście w życie unowocześnionych przepisów regulujących koordynację krajowych systemów zabezpieczenia społecznego, a w szczególności przygotowania do elektronicznej wymiany danych, a także by zaktualizowała komunikat Komisji z roku 2002 dotyczący dorobku prawnego Wspólnoty w dziedzinie swobodnego przepływu pracowników 7 ; 36. wraz ze stosownymi zainteresowanymi stronami w poszczególnych krajach, w tym z krajowymi publicznymi służbami zatrudnienia, instytucjami zajmującymi się kształceniem i szkoleniem oraz partnerami społecznymi, monitorowała rozwój rynku pracy i analizowała zmiany w strukturze zatrudnienia na europejskich rynkach pracy, tak by umożliwić wczesną identyfikację potrzeb w zakresie umiejętności; w związku z tym by rozwijała możliwości EURES w zakresie dopasowywania umiejętności i prognozowania oraz by przedstawiła propozycje zmiany systemu i sieci EURES, tak by uwzględnić nowe potrzeby rynku pracy; 37. nadal propagowała europejski model flexicurity oraz jego wspólne zasady, dążąc do tego, by wszystkie zainteresowane strony przyjęły większą odpowiedzialność i by ułatwić wdrażanie modelu flexicurity na poziomie krajowym; 38. pogłębiła dialog prowadzony w dziedzinie swobodnego przepływu pracowników ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, rządami, partnerami społecznymi i innymi podmiotami; 7 Komunikat Komisji zatytułowany Swobodny przepływ pracowników pełne wykorzystanie korzyści i potencjału (COM(2002) 694 wersja ostateczna z 11 grudnia 2002 r.). 6480/09 hs/pa/kd 9

10 39. wspierała europejskich partnerów społecznych w wysiłkach na rzecz przeprowadzenia analizy wszystkich wyzwań, które mogą prowadzić do zwiększenia liczby różnych form mobilności pracowników w Unii Europejskiej i ich wpływu na konkurencyjność UE, ochronę praw pracowniczych, funkcjonowanie krajowych rynków pracy oraz różne modele stosunków pracy; ZACHĘCA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE, KTÓRE NADAL STOSUJĄ OGRANICZENIA ZGODNIE Z UZGODNIENIAMI PRZEJŚCIOWYMI, BY przy pełnym zaangażowaniu partnerów społecznych i zgodnie z praktykami krajowymi 40. w świetle dostępnych danych rozważyły dalsze stosowanie ograniczeń w drugim etapie, mając na uwadze jak najszybsze przejście do pełnego stosowania dorobku prawnego w dziedzinie swobodnego przepływu pracowników; 41. zniosły ograniczenia w trzecim etapie, jeżeli nie będzie można stwierdzić, że na rynkach pracy tych państw członkowskich zachodzą poważne zakłócenia lub istnieje groźba takich zakłóceń. 6480/09 hs/pa/kd 10