Since dla domu i ogrodu. Trawniki rolowane. Zielone dachy

Transkrypt

1 Since 1996 dla domu i ogrodu Trawniki rolowane Zielone dachy

2 Since 1996 Spis treści Firma 3 Trawniki rolowane 4 Idea 5 Zielony trawnik przez cały rok 6 Dane techniczne 8 Technika układania trawnika z rolki 10 Pielęgnacja 12 Zielone dachy 18 Zalety zielonego dachu 20 Ekstensywny system zielonych dachów Xero Flor 22 Zasady projektowania 26 Podstawy 26 Warstwy zielonego dachu 29 Pielęgnacja 32 Obróbki krawędzi dachu 34 Katalog produktów 38 Warstwy roślinne 38 Warstwy wegetacyjno-magazynujące 39 Warstwy drenażowe 41 Warstwy filtracyjne, ochronne 43 Przykładowe rozwiązania techniczne 44 Firma Firma Xero Flor powstała w roku 1996 z pasji do zieleni. Chcieliśmy, aby zieleń była bardziej widoczna nie tylko na ziemi, ale również na dachach. Aby produkować trawnik rolowany i maty wegetacyjne potrzeba odpowiednio dużej przestrzeni, którą znaleźliśmy w okolicach Szprotawy (woj. lubuskie). Odpowiedni rodzaj gleby oraz osobliwy urok przepięknej leśnej okolicy zadecydowały o powstaniu plantacji właśnie tu, nie gdzie indziej. Przez szerg lat uprawa trawników rolowanych oraz mat wegetacyjnych z roku na rok powiększała się i tak obszar upraw z 65 ha wzrósł do prawie 250 ha w roku

3 TRAWNIKI ROLOWANE Wieloletnie doświadczenie... Since 1996 Nowatorska i pierwsza w Polsce technologia uprawy trawnika rolowanego na gruncie przepuszczalnym w roku 1996 była dużym zaskoczeniem w środowisku ogrodniczym. Dziś już prawie każdy zna wyrób pod nazwą trawnika rolowanego i nie budzi żadnego zdziwienia fakt, że piękny trawnik można mieć w jeden dzień. Idea Funkcje trawnika można podzielić na dwie grupy: Ukryte, których nie można dostrzec wzrokiem: tłumienie hałasu, pochłanianie pyłów z powietrza (1m2 potrafi pochłonąć około 40 kg rocznie), wiązanie trujących gazów, nawilżanie powietrza, dzięki parowaniu wody z liści, co w konsekwencji reguluje mikroklimatyczne warunki temperatury, krążenie tlenu (100 m2 trawnika wytwarza w ciągu roku ilość tlenu zaspokajającą w tym samym czasie potrzeby oddechowe 10 osób). Widoczne, które dostrzegalne są od razu: 4 podniesienie walorów estetycznych ogrodu, bowiem trawniki stanowią jeden z najważniejszych elementów ogrodu, uprawianie wielu różnych sportów, zapobiega erozji gleby na spadzistym terenie, funkcja estetyczna i dobroczynny wpływ na ludzki umysł i duszę.

4 Zielony trawnik przez cały rok Wszystkim tym, którzy nie planują długiego czasu oczekiwania i znacznego nakładu pracy, nasza firma poleca gotowy trawnik rolowany. Pośród wielkiego bogactwa traw oferowanych na rynku, nie wszystkie odmiany i gatunki dobrze przystosowują się do naszego klimatu. My dobieramy różne gatunki traw, wysiewamy je, pielęgnujemy, podlewamy, nawozimy ponad półtora roku do momentu aż powstanie piękny, gęsty, zielony, wolny od chwastów trawnik. Dzięki różnym odmianom i gatunkom traw zastosowanym na naszym trawniku wyhodowana darń jest odporna na choroby, wytrzymała na różne warunki klimatyczne. Gotowy trawnik rolowany można rozwijać w różnych rejonach Polski bez względu czy jest to klimat północny czy południowy i nie wymaga żadnych specjalnych warunków glebowych, uprawy i pielęgnacji. I chyba najważniejszą zaletą jest to, że można go zakładać przez cały rok! 6 Since 1996

5 Dane techniczne XF Sportowy trawnik rolowany Darń najwyższej jakości typu sportowego, do intensywnego użytkowania na boiskach. Trawnik uprawiany na podłożu przygotowanym w/g normy DIN Dzięki uprawie na odpowiednim podłożu i odpowiedniemu wyselekcjonowaniu odmian traw można stosować na stadionach z podgrzewaną płytą. Długość Szerokość Ciężar Dostawa 2,5 m 40 cm kg 40 m 2 na palecie m 60 cm kg m 120 cm kg XF Trawnik na tereny trudne i zdegradowane O szerokim zastosowaniu, do zadarniania i umacniania oraz ochrony przed erozją nasypów przydrożnych, skarp, rekultywacji hałd pokoplanianych, wysypisk. Długość Szerokość Ciężar Dostawa 250 cm 40 cm kg 40 m 2 na palecie XF Uniwersalny trawnik rolowany Długość Szerokość Ciężar Dostawa Uniwerslana darń o szerokim zastosowaniu, prosta i łatwa w utrzymaniu. Na boiska, do ogrodów. 250 cm 40 cm kg 40 m 2 na palecie 8

6 Technika układania trawnika z rolki Rozkładanie trawnika teren płaski Na przygotowany teren rozwija się trawnik-rolka obok rolki. Ważne jest, aby trawnika nie rzucać i nie naciągać. Trawnik ma swoją określoną wilgotność po rozłożeniu. Kiedy jego wilgotność spadnie trawnik zacznie się kurczyć i powstaną szpary między rolkami. Dlatego ważne jest, aby trawniki rozkładać ściśle jeden obok drugiego i pasy rozłożonego trawnika raczej dopychać do siebie a nie rozciągać. Wystające brzegi przycina się ostrym nożem lub brzeszczotem. Po ułożeniu trawnik wałujemy i obficie podlewamy. Teren stromy Na skarpach i wałach metoda układania jest taka sama jak na terenie płaskim. Jeśli pochyłość jest znaczna, trawnik rolowany mocuje się dodatkowo drewnianymi kołeczkami po rogach w ilości od 4 do 10 szt., co zapobiegnie jego zsuwaniu do czasu przyrośnięcia. Nawadnianie Przygotowanie podłoża Podłoże to teren stały w postaci gleby rodzimej lub skonstruowanej warstwy nośnej, na której zakładana będzie darń. Teren pod trawnik powinien być przekopany, zniwelowany, wolny od resztek budowlanych, kamieni, gruzu, wykarczowany ze zbędnych drzew i krzewów. Gleba powinna być raczej lekka i przepuszczalna, niekiedy trzeba ją rozrzedzić piaskiem. Jest to najlepsza i najbardziej poprawna metoda przygotowania terenu pod trawnik. W ramach pielęgnacji wykończeniowej rozłożony trawnik należy regularnie nawadniać. Uważamy, aby nie nawilżać tylko najwyższych warstw (kilka milimetrów), ale 10 cm warstwy nośnej trawy, aby korzenie zostały pobudzone do wegetacji w dół. Właściwe proporcje to ok l/m 2 wody na jedno zraszanie. Odstępy między zroszeniami powinny być stopniowo zwiększane. Częstotliwość i określenie ilości zroszeń musi być dopasowane do miejscowego klimatu i pogody. Przez pierwsze tygodnie dopóki trawnik nie przyrośnie się do podłoża, należy podlewać, tak, aby był cały czas wilgotny. Na terenach trudnych, gdzie mogą wystąpić techniczne problemy z prawidłowym nawodnieniem zaleca się rozkładanie trawnika w dni chłodniejsze i pochmurne. Zadarnianie terenów trudnych Najczęściej są to powierzchnie trawiaste na znacznych pochyłościach lub w warunkach trudnych do bytowania (np. parkingi, pasy zieleni przy autostradach). Zadarnianie i umacnianie takich powierzchni jest szczególnie trudne z uwagi na uciążliwy dostęp. Głównym celem tego zadarnienia jest ochrona przed erozją a dodatkowo mają one znaczenie estetyczne. Podłoże pod boisko Do przygotowania podłoża pod budowę terenów sportowych niezbędna jest fachowa wiedza i znajomość tematu. Najszerzej i najdokładniej tą tematykę obejmuje norma DIN , która powinna być podstawową lekturą przed rozpoczęciem każdej inwestycji. Zapraszamy z pytaniami do siedziby firmy lub prosimy o kontakt telefoniczny. 10

7 Pielęgnacja Nawożenie Do uzyskania trwałej, zwartej darni i pięknej zieleni od wczesnej wiosny do późnej jesieni niezbędne jest systematyczne nawożenie trawników zwłaszcza nawozami mineralnymi. Należy zachować odpowiednią proporcję makroskładników N:P:K, która optymalnie kształtuje się 6:2:4. Aby uzyskać jednolitą barwę trawnika i właściwy wzrost roślin nawozy należy wysiewać bardzo równomiernie. Nawożenie azotem Azot decyduje o odroście i rozwoju traw oraz ich zabarwieniu, ponieważ zwiększa zawartość chlorofilu w liściach. Pierwsze wiosenne nawożenie azotem stosuje się, gdy temperatura górnych warstw gleby wynosi ok. 5 C, a trawnik jest dobrze wygrabiony. Ostatni termin stosowania azotu jesienią nie może być opóźniony, aby trawa wchodząca w okres spoczynku zimowego nie była zbyt bujna. Na nawierzchnie trawiaste intensywnie eksploatowane i nawadniane roczna dawka azotu wynosi 3,0 4,0 kg N/ 100m 2. Nawożenie fosforem - Fosfor wywiera dodatni wpływ na prawidłowy rozwój sytemu korzeniowego darni. Łatwo przechodzi w związki trudno przyswajalne dla roślin, zwłaszcza w glebie o odczynie kwaśnym, ale za pośrednictwem drobnoustrojów może być ponownie uruchamiany. Dawki zależą od rodzaju gleby i na 100m 2 wynoszą średnio 0,6 1,3kg. Wyższe dawki stosuje się na trawniki dywanowe i sportowe. Nawożenie potasem - Gleby zwięzłe (gliniaste, ilaste) są na ogół zasobne w przyswajalne dla roślin związki potasu. Ubogie w potas są gleby lekkie, piaszczyste i torfowe. Potas korzystnie wpływa na regulowanie gospodarki wodnej roślin, na przebieg fotosyntezy, zwiększa odporność roślin na choroby oraz wytrzymałość na przymrozki. Dość łatwo jest wymywany do warstw głębszych. Z tego względu roczną dawkę należy stosować w dwóch, a nawet w trzech terminach. Wapnowanie działanie wapna ma szczególne znaczenie na glebach kwaśnych o ph poniżej 5,5. Na tego rodzaju glebach wapń poprawia odczyn gleby, pomaga w wykorzystaniu fosforu i aktywizuje potas. Wapń przyspiesza też rozkład próchnicy i tym samym uwalnia azot. Koszenie Koszenie to podstawowy zabieg pielęgnacyjny, pozwalający na uzyskanie równej darni o odpowiedniej wysokości. Przez ten zabieg oddziałujemy na wzrost i krzewienie się - sprzyja on ich zdrowotności, odporności na choroby i szkodniki. Wysokość koszenia regulujemy w zależności od potrzeb i warunków pogodowych. Należy stosować kosiarki trawnikowe o ostrych nożach, najlepiej z koszem na ściętą trawę. Jeśli brak kosza, to skoszoną trawę należy wygrabić i usunąć z trawnika. 12

8 Napowietrzanie - Areacja Górne 5-8 cm warstwy nośnej trawnika zagęszcza się na skutek użytkowania. Zmniejsza się tam wielkość porów, absorpcja wody i wymiana gazowa ulegają pomniejszeniu, tzn. pogarszają się warunki wegetacji trawy. Poziom zagęszczenia od czasu do czasu należy usuwać. Napowietrzanie jest metodą przeciwdziałającą temu. Dzięki napowietrzaniu filc trawiasty staje się podziurawiony, przez co wymiana gazowa, gospodarka substancjami odżywczymi i gospodarka wodna znacznie się poprawiają. Na temat nakłuć na m2 znajdujemy w literaturze różne opinie, zaleca się od 800 do 1000 nakłuć na m2. W praktyce okazało się, że nakłuć na m2 stanowi normę, aby uzyskać zadawalające rezultaty. Prace można przeprowadzać od kwietnia do września. Wertykulacja trawników pionowe cięcie Wertykulacja ma na celu przeciwdziałanie filcowaniu darni. Usuwa się filc powstały z obumierających pędów traw i resztek po koszeniu oraz chwasty wieloletnie. Filc posiada cechy podobne do torfu. W stanie suchym jest hydrofobowy, pochłania wodę jak gąbka i zatrzymuje substancje odżywcze. Jeśli filc trawiasty osiągnie określoną grubość, uniemożliwia wymianę gazów w glebie i zmniejsza przenikanie nawozów. Dzięki wertykulacji uzyskuje się przewietrzenie warstwy korzeniowej i strefy krzewienia się roślin. Najlepszym okresem na przeprowadzenie czynności jest początek okresu wiosennej wegetacji ze względu na odpowiednią wilgotność podłoża. Po wykonaniu zabiegu należy usunąć resztki zwertykulowanych, obumarłych części roślin. Zwalczanie chorób i chwastów Zwalczanie chorób to odrębne kompleksowe zagadnienie. Generalnie trzeba powiedzieć, że prawidłowa pielęgnacja jest najlepszą profilaktyką. Niestety nie zawsze można uniknąć wystąpienia określonych chorób, chwastów lub szkodników. Jeśli istnieje niebezpieczeństwo, że trawnik na tym ucierpi, należy koniecznie wezwać fachowca, który zaleci dodatkowe środki zapobiegawcze. W szczególnych przypadkach nie obejdzie się bez stosowania środków chemicznych. Dlatego ważne jest zasięgnięcie fachowej porady. Jednocześnie należy pamiętać, aby respektować przepisy dotyczące ochrony roślin. 14

9 Since

10 ZIELONE DACHY Rozwiązania systemowe... Since 1996 Gwałtowny i niepohamowany rozwój aglomeracji miejskich zmienia sposób życia jej mieszkańców. Z jednej strony powstają coraz wyższe, wspaniałe budynki ze szkła i betonu, wielopoziomowe arterie komunikacyjne, wygodne i szybkie środki komunikacji, z drugiej zaś coraz dotkliwiej ogranicza się tereny pod budowę nowych parków, skwerów i zieleńców. Dlatego też, tak dużo osób pragnie, od czasu do czasu, porzucić udogodnienia miejskie i odpocząć na łonie przyrody. Jeden z największych architektów XX-wieku Le Corbusier, który nazywał dach 5-tą elewacją tak o nich pisał:... Dach - ogród będzie ulubionym miejscem pobytu w domu, poza tym oznacza dla miasta odzyskanie całej utraconej pod zabudowę powierzchni? Uważał on, że ogrody na dachu zbliżą człowieka z naturą i budowę ich umieścił na czołowym miejscu w swoim programie nowej architektury. Dzisiaj, gdy potrzebujemy coraz więcej domów, fabryk, biur, sklepów, ulic i placów parkingowych, przesłanie Le Corbusiera nabiera szczególnego wyrazu. Wykorzystanie nowych miejsc, gdzie mogą powstać powierzchnie zielone staje się koniecznością. 18

11 Zalety zielonego dachu Dlaczego zielone dachy są koniecznością? Od wielu lat urbaniści, architekci i projektanci zieleni poszukują rozwiązań, które pozwoliłyby życie w miastach uczynić bardziej przyjaznym dla człowieka. Jednym z nich jest wprowadzanie roślinności na martwe do tej pory ściany i dachy budynków. Korzyści jakie przynoszą zielone dachy w naszych miastach są od dawna znane: - łagodzą klimat miejski, który w znacznym stopniu odbiega od klimatu otaczających terenów. Dachy i mury budynków oraz nawierzchnie działają jak akumulatory ciepła. Powstaje w ten sposób zjawisko tzw. wyspy ciepła, czyli podwyższenie temperatury powietrza w centrach aglomeracji średnio o 1-2 C (w skrajnych przypadkach do 10 C) oraz obniżenie jego wilgotności. Tymczasem roślinność przez odparowanie nagromadzonej wody i odbicie promieniowania słonecznego wytwarzaja na powierzchni dachu rodzaj poduszki powietrznej o wyższej wilgotności i niższej temperaturze (dach pokryty papą bitumiczną latem nagrzewa się do C, zielony dach zaledwie C). Natomiast już dwucentymetrowa warstwa zieleni jest w stanie zatrzymać około 50-60% wód opadowych, które są następnie odparowywane, przez co zwiększają wilgotność powietrza i odciążają kanalizację miejską, wzbogacają powietrze w tlen i zmniejszają zawartości CO 2. Dach o obszarze 15 m 2 produkuje w ciągu roku tlen dla 10 osób. Jednocześnie może pochłonąć 10-20% pyłów i gazów z powietrza. - zmniejszają hałas uliczny przez odbicie i częściowe pochłonięcie o około db, - działają jako dodatkowa izolacja dachu, zarówno termiczna jak i chroniąca pokrycie dachu przed uszkodzeniami zewnętrznymi (zerwanie przez wiatr, uszkodzenia przez ptactwo, zmiany pod wpływem promieniowania słonecznego itp.), - pozwalają odzyskać utraconą pod zabudowę powierzchnię biologicznie czynną, pozwala to w pełni wykorzystać niewielkie działki w centrach miast bez kolizji z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, - ponadto stosowanie roślinności na dachach i elewacjach budynków jest jednym z elementów architektonicznego kształtowania przestrzeni. Pozwala ono na ukrycie urządzeń instalacyjnych znajdujących się na dachu, tworzenie jednorodnych kompozycji poprzez łączenie zieleni na różnych poziomach: roślinność w mieszkaniu, na tarasie, dachu i w otoczeniu budynku, tworzenie charakterystycznych elementów roślinnych wyróżniających poszczególne budynki. 20

12 Ekstensywny system zielonych dachów Xero Flor Tradycyjne, artystycznie wykonane ogrody dachowe są formą zielonego dachu. Mogą być one jednak stosowane tylko na stabilnych dachach, są kosztowne i wymagają stałej pielęgnacji nieunikniona. Proponujemy inne rozwiązanie: ekstensywne zazielenianie systemem xero flor. Za pomocą systemu xero flor skutecznie i trwale pokrywa się zielenią dachy wszystkich rodzajów, także bardzo lekkie konstrukcje dachowe i dachy strome. Oferowany system xero flor nie jest jedynym systemem obsadzania zielonych dachów. Jednak w długoletnim okresie badań przy sprawdzonych w praktyce i opatentowanych technologiach, ekstensywny system xero flor okazał się być idealnym połączeniem estetyki i ekologii z korzyściami gospodarczymi i technicznymi. Ekstensywne zazielenianie xero flor jest bardzo szybkim i prostym sposobem na wykonanie zielonego dachu. Warstwę wegetacyjną stanowi substrat, który jest wykonany z mieszaniny skał mineralnych o odpowiednio dobranej granulacji. Grubość warstwy substratu zależy od projektowanej zieleni i w systemie xero flor waha się od 5 do 10 cm. Jest to wystarczająca ilość do utrzymania odpowiedniej wilgoci potrzebnej roślinom i zapewniająca im jednocześnie bezproblemowy rozwój. Ekstensywny system zielonego dachu xero flor nie wymaga szczególnych warunków. Jest prosty w zabudowie i można go dobrać do każdego pokrycia i rodzaju konstrukcji dachu. Projektowanie zielonego dachu w systemie opiera się na dwóch podstawowych warunkach: ciężarze, jaki potrafi przenieść konstrukcja dachu, oraz istniejącym spadku dachu. System xero flor proponuje zakładanie dachów zielonych na dachach o spadku od 0O do 35O i max ciężarze w stanie nasiąkniętym wodą od 45 do 145 kg/m2 w zależności od konstrukcji i wysokości budynku. 22

13 System zielonego dachu xero flor opiera się na trzech podstawowych warstwach niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania zielonego dachu: warstwa drenażowo - filtracyjna, warstwa wegetacyjna, warstwa roślinna. Warstwa drenażowo - filtracyjna 1 2 ma za zadanie odprowadzenie nadmiaru wody, przewietrzanie korzeni i polepszenie wartości izolacyjnej konstrukcji dachowej. Sama warstwa drenażowa jest wymagana na dachach do 20O spadku, powyżej nie stosuje się już drenażu. Do wykonania drenażu wykorzystuje się maty pętelkowe, maty kubełkowe lub żwir rzeczny o odpowiedniej granulacji. Na rozłożony drenaż rozwija się geowłókninę - filtr, który zapobiega zatykaniu się drenażu przez warstwę wegetacyjną. Warstwę wegetacyjną stanowi substrat, który jest wykonany z mieszaniny skał mineralnych o odpowiednio dobranej granulacji. Grubość warstwy substratu zależy od projektowanej zieleni i w systemie xero flor waha się od 5 do 10 cm. Jest to wystarczająca ilość do utrzymania odpowiedniej wilgoci potrzebnej roślinom i zapewniająca im jednocześnie bezproblemowy rozwój. Warstwę roślinną 3 24 stanowią maty wegetacyjne pokryte wcześniej w 100% wyhodowaną roślinnością. Nie każda roślina będzie rosła w ekstremalnym środowisku dachu. Mając na uwadze te warunki dobiera się odpowiednio różne gatunki roślin, są to mchy, rozchodniki, trawy, zioła. Kiedy mata zostanie pokryta zielenią w 100% zwija się ją i przenosi na dach na wcześniej przygotowane podłoże z substratu. Dzięki temu, że rośliny są wyhodowane wcześniej mamy pewność, że z naszym zielonym dachem nie może stać się już nic złego, a poza tym od razu mamy gotowy efekt pełnego zazielenienia.

14 Zasady projektowania Podstawy Warstwa izolacyjna odporna na przerastanie korzeni Podstawowym wymaganiem dla pokryć dachowych jest odporność na przerastanie korzeni roślin. Stosuje się materiały jednowarstwowe i dwuwarstwowe. Materiały jednowarstwowe z tworzyw sztucznych (folie, membrany) są z reguły odporne na przerastanie korzeni roślin. Materiały dwuwarstwowe powinny mieć minimalną dopuszczalną grubość dla warstwy podkładowej 4,00 mm, a dla warstwy wierzchniej 5,00 mm. Obie warstwy powinny być wykonane z bitumów modyfikowanych polimerem SBS. Zbrojenie (wkładka nośna) powinno być wykonane z włókniny poliestrowej o minimalnej gramaturze 150 g/m 2 w przypaku warstwy podkładowej i 180 g/m 2 w przypadku warstwy wierzchniej. Dodatkowym zabezpieczeniem jest stosowanie trzeciej warstwy papy podkładowej o minimalnych parametrach jak w przypadku pierwszej warstwy papy. Warstwa wierzchnia pokrycia powinna być odporna na przerastanie korzeni roślin. Odporność taką zapewnia dodatek specjalnego środka chemicznego lub wkładka z folii miedzianej. Dopuszczalne jest w przypadku zastosowania normalnych pap polimerowo - bitumicznych nieodpornych na przerastanie korzeni roślin dodanie zabezpieczenia przed przerastaniem korzeni wykonanego z folii o grubości 0,4 mm z zakładami min. 0,15 m. Pokrycia dachowe należy montować zgodnie z instrukcjami producentów oraz obowiązującymi normami. Elementy penetrujące dach: aby liczba połączeń i przyłączeń na powierzchni dachu była możliwie najmniejsza, elementy penetrujące dach powinno się skupić w jednym miejscu. Dachy zielone powinny być bez problemów dostępne dla celów konserwacyjnych. Godne polecenia jest przy tym projektowanie na powierzchni dachu lub jego pobiżu przyłącza wody. Profilaktyczna ochrona przeciwpożarowa Nadzór budowlany i ubezpieczeniowy wymagają, aby dachy wykonywane jako dachy trudnopalne, były zabezpieczone przed zaprószeniem ognia z góry i przed promieniowaniem cieplnym. W oparciu o metody badania wg DIN 4102 część 7 poddaje się próbom wierzchnie warstwy zielonego dachu, które przy określonej konstrukcji spełniają te normy. Maty wegetacyjne firmy Xero Flor zalicza się do trudnopalnych, spełniające normy DIN. Kiedy dach zielony zalicza się do trudnopalnego pokrycia dachowego? Dachy obsadzane zielenią intensywną, na których nawadnia i pielęgnuje się zieleń są zwykle wykonywane na grubej warstwie substratu. Takie dachy, bez konieczności spełnienia dalszych warunków, są z góry odporne na zaprószenie ogniem i promienie cieplne. Traktuje się je jako pokrycie trudnopalne. Dachy obsadzane zielenią ekstensywną, które z reguły nie są nawadniane i pielęgnuje się bardzo rzadko zalicza się do dachów trudnopalnych przy spełnieniu następujących warunków: - warstwa substratu ma grubość co najmniej 3 cm, - substrat zawiera najwyżej 20% wag. części organicznej, - przy większych powierzchniach obsadzonych zielenią co 40 m znajdują się przegrody (np. z pasa żwirowego), - przy otworach w powierzchni dachu (lufciki, naświetla) układa się opaski żwirowe (szer. ok. 50 cm). 26

15 Ochrona przed ciepłem i wilgocią Przy obliczaniu izolacji cieplnej można uwzględnić zgodnie z DIN 4108 w typowym przypadku tylko warstwy od wewnętrznej strony uszczelnienia bądź pokrycia dachowego. Warstwy zielonego dachu nie bierze się pod uwagę przy obliczaniu tego parametru. Siły ssące wiatru Wierzchnie warstwy zieleni na dachu muszą utrzymać się na swoim miejscu także przy silnych podmuchach wiatru. Niezbędne dodatkowe obciążenia są zgodne z normą DIN 1055, część 4. Tutaj przedstawiono nieco uproszczoną metodę rozwiązania powyższego problemu. W środkowej części dachu wystarczy już dodatkowe obciążenie cienką warstwą substratu, gdzie nie jest możliwe oderwanie warstw obsadzonych zielenią wskutek siły ssącej wiatru. Inaczej jest jednak w obrębie krawędzi i naroży - miejsc szczególnie narażonych na działanie sił ssących wiatru. Wokół nich konieczne jest z reguły zależnie, od formy i wysokości dachu, dodatkowe obciążenie zabezpieczające, gdzie umieszcza się żwir lub płyty betonowe. Warstwy zielonego dachu Warstwa roślinna. Ekstensywne zazielenienie Zieleń ekstensywną obejmują rośliny o najniższych wymaganiach wegetacyjnych, które potrafią się same utrzymać i rozwijać. Rozmnażają się wegetatywnie i generatywnie, i właściwie nie wymagają kłopotliwej pielęgnacji (oprócz zalecanych corocznych przeglądów zgodnie z wytycznymi producenta) oraz dodatkowego nawadniania. Stosuje się rośliny dostosowane do ekstremalnych warunków klimatycznych i dużej zdolności do regeneracji. Zaleca się rośliny lokalne o minimalnych wymaganiach wegetacyjnych takie jak: mchy, byliny, rozchodniki, zioła, trawy, itp. Metody nasadzeń są różne: począwszy od wysiewu ciętych pędów roślin, wykonania nasadzeń roślin w odpowiedniej ilości na 1m 2 (od 10 do 25 szt./m 2 ), lub rozkładaniu gotowych zazielenionych mat wegetacyjnych. Siły ssące wiatru przy powierzchni dachowej o nachyleniu do 8 o w zależności od rzutu poziomego dachu a x b i wysokości budynku h Obrb dachu i aerodynamiczny współczynnik ciśnienia (nacisku) C p Stosunki wymiarów b/a=<1,5; h/a=<0,4 Obręb naroży C p =-2,0 Obręb krawędzi C p =-1,0 Część środkowa C p =-0,6 Stosunki wymiarów b/a=<1,5; h/a=<0,4 Obręb naroży C p =-1,5 Obręb krawędzi C p =-1,5 Część środkowa C p =-0,8 Wysokość budynu od ziemi 0-8 m 8-20 m m Ciśnienie spietrzania q w kn/m 2 (kg/m 2 ) 0,5 (50) 0,8 (80) 1,1 (110) Siła nacisku (ssania wiatru lub wymagane dodatkowe obciążenie w kn/m 2 (kg/m 2 ) 1,00 (100) 0,50 (50) 0,30 (30) 1,00 (100) 0,50 (50) 0,30 (30) 1,60 (160) 0,80 (80) 0,48 (48) 2,24 (224) 1,20 (120) 0,48 (48) 2,20 (220) 1,10 (11) 0,66 (66) 3,08 (308) 1,65 (165) 0,88 (88) Stosunki wymiarów b/a=<1,5; h/a=<0,4 Obręb naroży C p =-2,5 Obręb krawędzi C p =-1,0 Część środkowa C p =-0,6 1,00 (100) 0,50 (50) 0,30 (30) 2,00 (200) 0,80 (80) 0,48 (48) 2,75 (275) 1,10 (110) 0,66 (66) Stosunki wymiarów b/a=<1,5; h/a=<0,4 Obręb naroży C p =-0,3 Obręb krawędzi C p =-1,7 Część środkowa C p =-0,8 1,00 (100) 0,50 (50) 0,30 (30) 2,00 (200) 1,36 (136) 0,64 (64) 3,30 (330) 1,87 (187) 0,88 (88) 28

16 Warstwa wegetacyjna z substratu Warstwa wegetacyjna z higroskopijnej wełny skalnej Substrat ekstensywny mineralny ma za zadanie umożliwić roślinom prawidłowy rozwój oraz spełniać w szczególnych przypadkach rolę warstwy dociskowej. Skład substratu powinny stanowić produkty pochodzenia mineralnego z niedużym dodatkiem (max 10 % masy) składników pochodzenia organicznego. Powinien charakteryzować się stabilną szkieletową strukturę, odporną na mróz i promieniowanie UV. Zawartość powietrza w substracie nie powinna przekraczać przy maksymalnym nasączeniu wodą 10 %. Zawartość soli nie powinna przekraczać praktycznie wartość 1,0 g/l substratu. Substrat powinien posiadać odpowiednią zdolność gromadzenia wody na poziomie min. 15 % objętości. Wymagania techniczne co do grubości warstwy substratu na dachu ograniczają się do max ciężaru jaki dach może przenieść. Grubość warstwy wegetacyjnej (substratu) w zależności od zaprojektowanej formy zieleni obrazuje poniższa tabela. Grubość warstwy wegetacyjnej w cm Rodzaje zazielenia i formy wegetacyjne Ekxtensywne zazielenianie Uproszczone intensywne zazielenienianie Intensywne zazielenianie Mech - Rozchodnik Rozchodnik - Mech - Zioła Rozchodnik - Zioła - Trawa Trawa - Zioła Trawa - Zioła Dzikie rośliny wieloletnie - Zagajniki Zagajnik - Wieloletnie rośliny Zagajniki Trawnik Niskie wieloletnie i zagajniki Średniowysokie wieloletnie i zagajniki Wysokie wieloletnie i krzaki Duże krzaki i małe drzewa Średnie i wysokie drzewa Wysokie drzewa Higroskopijna wełna skalna jest specjalną odmianą wełny mineralnej. Ma zapewnić jak najlepsze warunki wegetacyjne dla roślin, charakteryzuje się dużą chłonnością wody, odporna jest na procesy gnilne. Stosowana jest przy budowie ekstensywnych dachów zielonych jako zamiennik substratu ze względu na swoją znikomą wagę. Wykorzystywana jest jako warstwa wegetacyjno - magazynująca, na którą rozkłada się zazielenione maty wegetacyjne. Przy zastosowaniu wymienionego układu warstw zielony dach może ważyć ok. 45 kg/m 2. Warstwa filtracyjna, ochronna Warstwa filtracyjna powinna charakteryzować się przepuszczalnością co najmniej 10 razy większą niż warstwa wegetacyjna, chroniąc system drenażowy i odpływy przed zamulaniem. Warstwa filtracyjna powinna być wykonana z włókniny strukturalnej ze 100% polipropylenu o gramaturze g/m 2, wolnej od chemicznych substancji wiążących, charakteryzującej się wieloletnią trwałością (także w zakresie stabilności drenażu i filtracji) oraz odpornością na wodę, chemikalia oraz gnicie. Włóknina ma posiadać dobrą przepuszczalność wody w kierunku poziomym i pionowym oraz zdolność dyfuzji pary wodnej. Warstwę filtracyjną w postaci włókniny rozkłada się bezpośrednio na drenaż, a pod warstwę wegetacyjną, zostawiając zakład min 10 cm pomiędzy poszczególnymi pasmami. Warstwa drenażowa Zgodnie z normą DIN 4095 na stropie pod nasypką z substratu układa się warstwę drenażową, która zapewni odprowadzenie nadmiaru wody, będącej dodatkowym obciążeniem i mającym zły wpływ na rozwój roślin. Ma być odporna na zmienne warunki pogodowe (wilgoć, ujemne temperatury) oraz charakteryzować się dużą wytrzymałością mechaniczną na rozciąganie, wydłużenie, tarcie oraz ściskanie. Warstwa drenażowa musi być tak skonstruowana, aby jej działanie trwało przez długi okres. Drenaż powinien odprowadzać wodę w ilości 0,03 l/s m 2 = 300 l/s ha. Stosowany czasami drenaż naturalny ze żwiru płukanego powinien mieś granulację od mm, a minimalna grubość to 5 cm. Drenaże z materiałów sztucznych takie jak maty pętelkowe, maty kubełkowe lub geowłókniny są lekkie i niskie a mimo to bardzo trwałe i w większości odpowiadają normą, a wykorzystywane w nich geowłókniny doskonale filtrują wodę przeciwdziałając zamulaniu odpływów. Przyjmuje się, że od nachylenia powyżej 2 O system drenażowy nie jest wymagany (przy zastosowaniu systemu xero flor). Warstwa (opaska) żwirowa Z uwagi na zapewnienie dobrej komunikacji i dostępu do urządzeń technicznych zamontowanych na dachu wokół obrzeży dachu (attyki i przylegające elewacje wyższych części obiektu) oraz urządzeń technicznych (wentylatory, przepusty, świetliki, klapy dymowe, studzienki kontrolne) powinna zostać wykonana opaska ze żwiru płukanego frakcji mm i grubości ok. 10 cm. Szerokość opaski żwirowej powinna wynosić min 50 cm. 30

17 Pielęgnacja Ekstensywny system xero flor w zasadzie zaopatruje i utrzymuje się sam, naturalne procesy środowiska w podłożu dostarczają pożywki dla wegetacji roślin. Stan stresu u roślin wywołany np. brakiem wody wyrównywany jest za pomocą specjalnie dobranych mechanizmów. Obumieranie z jednej strony starych, a z drugiej strony naturalny wysiew i rozwój młodych roślin odbywa się w układzie zamkniętym z ciągłą odnową biologiczną i regeneracją roślin. Rozważny obieg, który można ostrożnie wspomagać, nie podlega intensywnym środkom pielęgnacyjnym. Dlatego też przede wszystkim nie wolno stosować jakichkolwiek herbicydów. Szkody dla wegetacji przynosi też wprowadzanie obcych dla całego układu roślin Do minimum zabiegów pielęgnacyjnych należy natomiast wysiewanie odpowiednich nawozów, regularna kontrola i oczyszczanie odpływów dachowych wiosną. Podlewanie Podczas fazy wzrostu, to jest zaraz po obsadzeniu dachu zielenią ekstensywną, należy całość podlać tak, aby maty oraz podłoże wchłonęły maksymalną ilość wody. Następnie w pierwszych dwóch - czterech tygodniach zaraz po wyłożeniu należy codziennie całość zalewać wodą. Dach ekstensywny po fazie wzrost nie wymaga z reguły żadnego podlewania, lecz w czasie długotrwałej suszy zaleca się zalanie wodą całej powierzchni dachu w celu osiągnięcia pełnego stanu nasycenia wodą. Nawożenie Przy obsadzeniu zielenią ekstensywną nawożenie można ograniczyć do wysiewu nawozu na wiosnę i jesień. Należy używać nawozu organicznego o przedłużonym działaniu. Ilość wysianego nawozu powinna być w granicach od 5 do 30 g/m2 w zależności od rodzaju nawozu. Kontrola instalacji odwadniających Zagłębienia na dachu oraz miejsca leżące bezpośrednio przy odpływach dachowych są punktami krytycznymi o zwiększonym gromadzeniu się wody. Ze względu na zwiększoną podatność na rozwój niechcianej roślinności miejsca te należy szczególnie dokładnie kontrolować, a chwasty i rośliny rosnące wokół tych miejsc bezwzględnie usuwać. 32

18 Obróbki krawędzi dachu Attyka, komin, ściana Szybik kontrolny Krawędź dachu - profil aluminowy Krawędź dachu z rynną, zakończenie profilem aluminiowym Krawędź dachu - profil miedziany 34

19 Krawędź dachu z rynną, zakończenie deską impregnowaną Krawędź dachu z rynną, zakończenie profilem miedzianym 36

20 Katalog produktów XF 300 mata wegetacyjna mech - rozchodnik Mata zbudowana jest z maty z pętelkami nylonowymi od dołu laminowana geowłókniną, w którą wtarty jest odpowiednio dobrany substrat, na którym rosną rośliny. Substrat dostarcza roślinom odpowiednią ilość substancji do życia i rozwoju, a dzięki silnym pętlom nylonowym korzenie roślin trwale wiążą się z matą rosnąc i rozwijając się na największych pochyłościach. Roślinność znajdująca się na macie to kombinacja mchu i różnokolorowych rozchodników. Matę stosuje się na dachy o pochyleniu od 0 O do 35 O. Mata w stanie nasiąkniętym wodą waży do 30 kg/m 2. Dostarczona na miejsce przeznaczenia jest w 100% zazieleniona. Ciężar Grubość Dostawa do 30 kg/m 2 do 2,5-3 cm Warstwy roślinne Mata o wymiarach: -standardowych: 1 m x 2 m (rolka), 1 m x 1 m, -niestandardowych: w zależności od potrzeb długość ciętych mat do 20 mb, Towar pakowany jest do max. 40m 2 na palecie o wymiarach 110 x 110 cm. XF 301 mata wegetacyjna mech - rozchodnik Zbudowana jest z maty pętelkowej która dodatkowo jest połączona z geowłókniną o gramaturze 1200g/m 2, na której znajduje się odpowiednio dobrany substrat, na którym rosną rośliny. Tego typu mata wegetacyjna stanowi jednopowłokowy zielony dach mający zastosowanie w konstrukcjach o bardzo nietypowych kształtach (owale itp.), na których stosowanie struktury wielowarstwowej jest technicznie skomplikowane i ekonomicznie nieuzasadnione. Ciężar Grubość Dostawa do 35 kg/m 2 do 3,5 cm Mata o wymiarach: -standardowych: 1 m x 2 m (rolka), 1 m x 1 m, -niestandardowych: w zależności od potrzeb długość ciętych mat do 20 mb, Towar pakowany jest do max. 40m 2 na palecie o wymiarach 110 x 110 cm. XF 317 mata wegetacyjna mech, rozchodnik, zioła Zbudowana jest z maty pętelkowej wykonanej z PP (LIGHT) na której znajduje się odpowiednio dobrany substrat, wypełniony nasionami roślin. Substrat dostarcza roślinom odpowiednią ilość substancji do życia i rozwoju, a dzięki macie pętelkowej korzenie roślin odpowiednio się rozwijają i ukorzeniają między trójwymiarowymi włóknami. Roślinność znajdująca się na macie to kombinacja mchu, kwitnących ziół i różnokolorowych rozchodników. Matę stosuje się na dachy o pochyleniu od 0 O do 10 O. W stanie nasiąkniętym wodą waży do 25 kg/m 2. Dostarczona na miejsce przeznaczenia jest w 100% zazieleniona. Ciężar Grubość Dostawa do 25 kg/m 2 do 2,5 cm XF 200 substrat mineralny xero terr Nadzwyczajne warunki rozwoju roślin wymagają Mata o wymiarach: -standardowych: 1 m x 2 m (rolka), 1 m x 1 m, -niestandardowych: w zależności od potrzeb długość ciętych mat do 20 mb, Towar pakowany jest do max. 40m 2 na palecie o wymiarach 110 x 110 cm. Warstwy wegetacyjno-magazynujące odpowiedniego podłoża spełniającego funkcje warstwy wegetacyjnej, magazynującej i dociskowej. Warstwie tej stawia się wymagania dotyczące stabilności utrzymywania odpowiedniej wartości ph, gromadzenia odpowiedniej ilości wody, prawidłowej cyrkulacji powietrza. Wymagania te spełnia substrat XF 200 xero terr Substrat XF 200 to zmieszana odpowiednio kombinacja skał mineralnych o odpowiednio drobnej granulacji oraz torfu i mielonej kory. Odpowiada on naturalnym warunkom środowiska i dlatego umożliwia bezproblemowy rozwój wegetacji. Wykazuje on doskonałą jakość dotyczącą stabilności struktury oraz utrzymanie stosunków powietrzno - wodnych. Ciężar do 1,6 t/m 3 Dostawa big bag 1m 3 lub worki po 50 litrów 38

21 XF 107 wełna skalna (higroskopijna wełna skalna) Wełna skalna XF 107 oparta jest na bazie mineralnej, niezawodnie dostarcza roślinom prawidłowe odżywki, gwarantuje optymalny bilans wodny i dobrą wentylację. Gromadzi ona wodę w ilości około 80 % swojej objętości. Wodę tę oddaje dozując ją w miarę zapotrzebowania roślin. Jeżeli opady są zbyt obfite, wełna działa jako drenaż i zapobiega spiętrzaniu wody. Dodatkowo stanowi ochronę przeciwpożarową oraz tłumi hałas. Dodatkową zaletą wełny jest jej prostota w układaniu. Na miejsce przeznaczenia dostarczana jest w rolkach, układanie polega jedynie na jej rozwinięciu. GF WR500 / GF WR1000 geowłókniny magazynujące 500g/m 2 i 1000g/m 2 Gama włóknin spełniających rolę warstwy wegetacyjnej. Wykonane z włókien polipropylenowych i bawełnianych pozyskiwanych w procesach recyklingowych. Gramatura Grubość Dostawa 500 g/m 2 0,4-0,6 cm rolka o szerokości 105 cm / mb 1000 g/m 2 0,8-1,2 cm rolka o szerokości 105 cm / 25 mb Grubość Dostawa 3,5/2,5 cm rolki o szerokości 100 cm (1 rolka 9-12 mb) XF 156 (1200g/m 2 ) geowłóknina magazynująca W wyjątkowych sytuacjach, gdy zielony dach ma mieć niewielki ciężar stosuje się pod matę wegetacyjną geowłókninę polipropylenowo - bawełnianą lub polipropylenową jako warstwę magazynującą. Dodatkowo spełnia ona funkcję ochronną dla hydroizolacji. Geowłóknina polipropylenowa-bawełniana/propylenowa stosowana jako warstwa magazynująca - ochronna. Gramatura Grubość Dostawa 1200 g/m 2 0,8 cm rolki o szerokości 200/300/400cm / 50 mb Warstwy drenażowe XF 100 żwir płukany (otoczaki frakcja 16-32) Stosowany na dachach płaskich jako drenaż o grubości min. 5 cm, oraz do obsypki wokół dachu, świetlików, kominów itd. Może stanowić warstwę dociskową w systemie dachu odwróconego. Ciężar Dostawa ok. 1,6 t/m 3 big bag 1 m 3 40

22 XF 108 mata drenażowa (mata nylonowa z pętelkami jednostronnie laminowana geowłókniną) Zadaniem warstwy drenażowej jest przyjęcie nadmiaru wody i jej odprowadzenie w określonym czasie do otworów odpływowych. Istotnymi cechami materiałów drenażowych jest mały ciężar, stabilność struktury oraz sprawne odprowadzanie wody. Mata drenażowa XF 108 zbudowana z pętelek nylonowych laminowana geowłókniną doskonale spełnia w/w warunki warstwy drenażowej. Gramatura Grubość Dostawa 390 gr/m 2 ok. 1,5 cm rolki o szerokości 100 cm (1 rolka 60 mb) Warstwy filtracyjne, ochronne GF EP siatka antyerozyjna Geosiatka poliestrowa o strukturze płaskiej z węzłami plecionymi. Charakteryzuje się dużą wytrzymałością na rozciąganie w kierunku podłużnym i poprzecznym przy niewielkich wydłużeniach. Cechuje ją również duża wytrzymałość długookresowa (ograniczone pełzanie). Wymiar oczek Wytrzymałość Dostawa 20 mm x 20 mm 20 kn rolki o szerokości 4,5 m - 5,5 m i długości mb XF 109 drenaż kubełkowy (wytłaczana mata kubełkowa) Drenaż kubełkowy doskonale spełnia warunki warstwy drenażowej i dodatkowo jest odporny na przerastanie korzeni, laminowany od góry polipropylenową geowłókniną XF 122 stanowi doskonałą warstwę filtarcyjno-drenażową. Wysokość profilu Grubość folii Dostawa 0,8 cm 0,6 mm gramatura 550/600g/m 2 w rolkach 2x20 m rozkładana z zakładem 10 cm XF 122 geowłóknina filtracyjna 250 / XF 125 geowłóknina 500 (geowłóknina polipropylenowa, stosowana jako warstwa filtracyjna, separacyjna lub ochronna) Gramatura Grubość Dostawa 250 g/m 2 0,3 cm rolki o szerokości cm / 100 mb 500 g/m 2 0,4 cm rolki o szer.okości cm / 100 mb 42

23 Przykładowe rozwiązania techniczne w zależności od wagi 1m 2 systemu Przykład 1 Max waga Nachylenie Grubość Warstwy Roślinność Przykład 3 Max waga Nachylenie Grubość Warstwy Roślinność 110 kg/m 2 > 2 o 8,5 cm 1) XF 300 2) XF 200 (5 cm) 3) XF 122 / XF 125 mchy, rozchodniki, zioła kg/m o 3,5 cm 1) XF 300 / XF 317 2) XF 156 mchy, rozchodniki Przykład 2 Max waga Nachylenie Grubość Warstwy Roślinność 50 kg/m o 3/5 cm 1) XF 317 / XF 300 2) XF 107 3) - spadek dachu < 2 o, XF 108 / XF109 + XF122 - spadek dachu > 2 o XF 156 / GF WR500 / GF WR1000 mchy, rozchodniki, zioła Przykład 4 Max waga Nachylenie Grubość Warstwy Roślinność 150 kg/m o 12 cm 1) XF 317 2) XF 200 (8 cm) 3) XF 108 / XF XF122 mchy, rozchodniki, zioła 44

24 46

25 Since 1996 Xero Flor Pl Sp. z o.o. Leszno Dolne 35a Leszno Górne tel fax www. xeroflor.pl biuro@xeroflor.pl