Byliśmy w krainie łagodności

Transkrypt

1 DOBRA JAKOŚĆ WODY str. 6 MASZ PSA, MASZ OBOWIĄZEK str MODERNIZACJA LINI KOLEJOWEJ str. 13 ISSN: BEZPŁATNE PISMO SAMORZĄDOWE Byliśmy w krainie łagodności Gmina Rudna wspiera przedsiębiorczość str str. 21

2 AKTUALNOŚCI Od Redakcji Spis Treści GMINNY INFORMATOR 3 Opodatkowanie podatkiem rolnym gruntów będących we współwłasności 3 Zwrot podatku akcyzowego 2017r. 4 Pieniądze na firmę z Programem Leader 5 KGHM chce rozmawiać GMINNE SPRAWY 6 Dobra jakość wody 6 Gmina dopłaci do odbioru odpadów 7 Tanie utrzymanie 8 Usunięcie drzewa przy zabytku 8 Zebranie OSP Górzyn 8 Badania nie tylko dla zakochanych 10-11Gmina wspiera przedsiębiorczość AKTUALNOŚCI 11 I znów rozgrzaliśmy serca O TYM SIĘ MÓWI 13 Krajowa mapa zagrożeń bezpieczeństwa 13 Modernizacja lini kolejowej 15 Od lutego nowy banknot w obiegu PO GODZINACH 15 Schodami do wiedzy 19 Co warto wiedzieć o radiu 20 W bibliotece fajnie jest 20 Noworoczne spotkanie z Roztoką 20 Cuda ze skarpetek 21 Byliśmy w krainie łagodności 21 Chór świętuje w Rynarcicach 23 Ferie na półmetku 24 Krzyżówka NASZE SPRAWY Masz psa - masz obowiązek 18Czy mamy jeszcze szanse na dom? NA SPORTOWO 22 III Zimowy Turniej Siatkówki medali dla Sharka w Osiecznicy Drodzy czytelnicy, w ciągu ostatnich dwóch lat Nowiny Gminne przeszły kilka metamorfoz zmieniła się szata graficzna, pojawiały nowe działy, znikały stałe rubryki, zmieniały się osoby redagujące miesięcznik. Wszystkie te działania podejmowane były z myślą o naszych czytelnikach, bo piszemy dla was i o was, o sprawach ważnych i tych bardziej rozrywkowych, ale zawsze istotnych dla mieszkańców gminy Rudna. Od lutego Nowiny Gminne wracają pod skrzydła Centrum Kultury w Rudnej, co wiąże się z kolejnymi zmianami. Jednak nie odcinamy się od dobrych rozwiązań poprzedników, wręcz przeciwnie będziemy je kontynuować. W najbliższym czasie zrealizujemy, zapowiadane przez red. Halinę Wyborską, plany odświeżenia szaty graficznej pisma, czy wprowadzenia nowych działów (edukacja gminna). Chcemy kontynuować cykl prezentacji sołectw, a dla miłośników szaradziarstwa mamy dobrą wiadomość na łamy miesięcznika wraca krzyżówka. Centrum Kultury w Rudnej poprowadzi także serwis internetowy gminy, profil na Facebooku oraz zajmie się aktualizowaniem treści na monitorze LCD w Urzędzie Gminy w Rudnej. Jednocześnie serdecznie dziękujemy pani Halinie Wyborskiej za dotychczasową udaną współpracę i profesjonalne redagowanie naszego gminnego pisma, za prowadzenie strony internetowej gminy Rudna oraz gminnego profilu na Facebooku. Żadna gazeta nie ma racji bytu bez swoich czytelników, dlatego zawsze chętnie czekamy na Państwa uwagi i sugestie. W sprawie ciekawych wydarzeń, imprez, projektów, akcji o których warto napisać, zapraszamy do kontaktu mailowego na adres nowinygminne@ ckwr.eu. W imieniu redakcji Marta Bortniak Przypominamy o dojazdach refundowanych dla uczniów Gmina Rudna będzie od marca zwracać uczniom szkół ponadgimnazjalnych koszty codziennych dojazdów do szkoły. To pierwsze tego rodzaju rozwiązanie w Polsce. Program refunduje zakup biletów miesięcznych przez uczniów, bez względu na to gdzie dojeżdżają do szkoły i z usług jakiego przewoźnika korzystają. Placówka może znajdować się w Lubinie, Polkowicach czy Głogowie, a nawet we Wrocławiu. Podstawą zwrotu 90 % kosztów dojazdu jest udokumentowanie zakupu biletu miesięcznego. Aby otrzymać zwrot pieniędzy rodzice lub opiekunowie ucznia muszą złożyć w Urzędzie Gminy Rudna wniosek w tej sprawie i najpóźniej do 10 dnia każdego miesiąca należy dostarczyć fakturę (rachunek) wystawioną na ucznia wraz z dowodem zapłaty za zakupiony bilet miesięczny za poprzedni miesiąc. Do 20 dnia danego miesiąca pieniądze z refundacji zostaną przelane na wskazane konto bankowe. Program startuje od marca, dlatego należy jak najszybciej złożyć wniosek w Urzędzie Gminy Rudna. Pierwsze pieniądze zostaną zwrócone w kwietniu, za miesiąc marzec. Nowiny Gminne: Egzemplarz bezpłatny Nakład: egz. Znajdziesz nas na: Wydawca: Gmina Rudna Plac Zwycięstwa Rudna tel.: fax.: rudna@rudna.pl Redakcja: Centrum Kultury w Rudnej ul. Wesoła 13, Rudna tel nowinygminne@ckwr.eu ckwr@ckwr.eu DRUK: DRUK-AR ul. Mechaniczna Głogów tel.: glogow@druk-ar.pl Redakcja Nowin Gminnych nie zwraca nadesłanych tekstów i materiałów. Redakcja ma prawo do skracania i redagowania materiałów oraz wyboru zdjęć ilustrujących dany tekst. Za treść zamieszczanych ogłoszeń redakcja nie odpowiada. 2

3 UWAGA ROLNICY - WAŻNE INFORMACJE O PODATKACH GMINNY INFORMATOR Zwrot podatku akcyzowego w 2017 r. Przypominamy, że wnioski o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej należy składać w nieprzekraczalnych terminach: 1. od 1 lutego do 28 lutego faktury za okres od r. do r. 2. od 1 sierpnia do 31 sierpnia 2017 roku faktury za okres od r. do r. Załącznikami do wniosku są faktury VAT lub ich kopie stanowiące dowód zakupu oleju napędowego. Druki wniosków znajdują się na stronie internetowej w zakładce Wzory dokumentów wzory wniosków do pobrania oraz w Urzędzie Gminy. W przypadku gdy grunty gospodarstwa rolnego stanowią przedmiot współwłasności lub współposiadania, zwrot podatku przysługuje temu współposiadaczowi lub współwłaścicielowi w stosunku do którego współposiadacze lub współwłaściciele wyrazili pisemną zgodę na dokonanie zwrotu podatku. Zasada ta nie dotyczy współmałżonków. Zgoda współposiadacza lub współwłaściciela powinna być wyrażona poprzez wskazanie jego imienia i nazwiska oraz datę i podpis w części VIII urzędowego formularza wniosku o zwrot. Brak zgody któregokolwiek ze współposiadaczy lub współwłaścicieli gospodarstwa rolnego na dokonanie zwrotu podatku wnioskodawcy, uniemożliwi dokonanie tego zwrotu. W przypadku śmierci współwłaściciela gruntu konieczne jest przeprowadzenie postępowania spadkowego. Opodatkowanie podatkiem rolnym gruntów będących we współwłasności Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz odmianą własności, o czym stanowi art. 195 k.c., co oznacza, że wszędzie tam, gdzie jest mowa o własności, należy przez to rozumieć również współwłasność. Przy opodatkowaniu gruntów sklasyfikowanych jako użytki rolne (w tym również użytki rolne zabudowane) obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach stosownie do przepisów art. 3 ust. 5 ustawy o podatku rolnym. Zasada solidarności polega na tym, że obowiązek podatkowy dotyczy w całości każdego ze współwłaścicieli gruntów i nie podlega podziałowi w stosunku do wielkości ich udziałów we współwłasności. W praktyce oznacza to, że jeżeli np. nieruchomość stanowi współwłasność w udziałach dwóch lub więcej osób - każda z nich otrzyma decyzję ustalającą podatek rolny za całą nieruchomość. Przykład: Państwo X i państwo Y są współwłaścicielami w udziałach po ½ nieruchomości, którą stanowi działka gruntu o łącznej powierzchni 0,1050 ha. Podatek rolny za w/w działkę wyniesie: 0,1050 ha x 150,00 zł = 15,75 zł po zaokrągleniu 16,00 zł. Państwo X otrzymają decyzję ustalającą podatek rolny na kwotę 16,00 zł i państwo Y również otrzymają decyzję ustalającą podatek rolny na kwotę 16,00 zł. Jeżeli nieruchomość stanowiłaby współwłasność większej ilości osób, każda z tych osób otrzymałaby decyzję ustalającą podatek rolny na kwotę 16,00 zł. Należy pamiętać, że podana w przykładzie kwota 16,00 zł jest to kwota podatku rolnego należna łącznie od wszystkich współwłaścicieli, od których zależy w jaki sposób podzielą się płaceniem. Ważne jest, że na konto podatkowe współwłasności o podanym w nagłówku decyzji numerze R... powinna zostać wpłacona kwota naliczona w decyzji. Więcej informacji można uzyskać w Urzędzie Gminy Rudna, pokój nr 111, tel Odznaczenia za 50 lat pożycia małżeńskiego Urząd Stanu Cywilnego w Rudnej co roku występuje z wnioskami do Prezydenta RP o nadanie odznaczeń za długoletnie pożycie małżeńskie parom z terenu gminy Rudna. W tym roku składane wnioski dotyczyć będą związków zawartych 1967 r. Jednocześnie USC informuje o możliwości uzyskania takiego medalu przez pary małżeńskie, które obecnie są mieszkańcami gminy, ale w 1967 roku zawarły związki małżeńskie poza obrębem gminy Rudna. Osoby zainteresowane prosimy o kontakt z USC pod nr tel. 76/ lub osobiście Urząd Gminy Rudna pokój nr

4 GMINNY INFORMATOR Pieniądze na firmę z Programem Leader Pod koniec lutego Lokalna Grupa Działania Kraina Łęgów Odrzańskich ogłosi terminy naborów na środki pomocowe w ramach programu Leader. Jako pierwsze ruszą konkursy na podejmowanie i rozwijanie działalności gospodarczej, gdzie jest do rozdysponowania prawie 2,7 mln zł. 24 lutego zostanie ogłoszonych 6 naborów na podejmowanie i rozwijanie działalności w ramach trzech przedsięwzięć określonych w lokalnej strategii rozwoju tj. turystyka na szlaku Odry, marka Krainy Łęgów Odrzańskich oraz przedsiębiorczy mieszkańcy Krainy Lęgów Odrzańskich. W każdym z tych przedsięwzięć można pozyskać środki na założenie własnej firmy w sumie 990 tys. zł lub dotacje służące rozwojowi istniejących firm, tu do podziału jest 1,7 mln zł. Nabory rozpoczną się 13 marca, przy czym zainteresowani podjęciem działalności gospodarczej na złożenie wniosku będą mieli czas do 27 marca, natomiast przedsiębiorcy na rozwój firm do 3 kwietnia. W marcu zostaną ogłoszone nabory na działania związane z edukacją regionalną, renowacja zabytków z nadaniem im funkcji turystycznych, w ramach przedsięwzięcia Poznajemy przyrodę i dziedzictwo Krainy Łęgów Odrzańskich, a także na wspieranie współpracy między podmiotami gospodarczymi oraz nabór na rozwój rynków zbytu (z wyłączeniem targowisk) w ramach przedsięwzięcia II Marka Krainy Łęgów Odrzańskich. Na te konkursy alokacja wyniesie pół miliona złotych, a wnioski będzie można składać od 21 marca do 10 kwietnia br. W związku z naborami ruszają szkolenia dla osób zainteresowanych złożeniem wniosków. Osoby fizyczne chcące podjąć działalność gospodarczą oraz przedsiębiorcy planujący rozwijać swoje firmy ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach inicjatywy LEADER zapraszamy 8 marca do Rudnej. Szkolenie odbędzie się w Centrum Kultury w Rudnej o godz Spotkania będą poświęcone przede wszystkim zasadom wypełniania wniosku z uwzględnieniem załączników oraz omówieniu biznesplanu. Na szkoleniach omówione zostaną także lokalne kryteria wyboru i kwestie formalno-techniczne związane ze składaniem wniosków. Z kolei osoby zainteresowane naborami z zakresu edukacji regionalnej, dziedzictwa lokalnego (zabytki), wspieraniem współpracy pomiędzy podmiotami gospodarczymi i rozwojem rynków zbytu mogą skorzystać ze szkolenia w Prochowicach, które odbędzie się 2 marca o godz Omówione zostaną na nim zakres i warunki pomocy, rodzaje dotowanych działań, lokalne kryteria wyboru oraz zasady wypełniania wniosku. Wszystkich zainteresowanych udziałem w szkoleniu pracownicy LGD proszą o zgłoszenie uczestnictwa telefoniczne ( ) lub mailowo lgdodra@op.pl Uwaga: LGD nie zapewnia materiałów szkoleniowych w postaci wydrukowanych wzorów formularzy wniosków, biznesplanów, instrukcji itd. Prezentacja szkoleniowa zostanie zamieszczona na stronie LGD po szkoleniu. Każdy uczestnik szkolenia, jeśli uzna to za zasadne i potrzebne, powinien mieć ze sobą wydrukowany wzór wniosku, biznesplan, instrukcje lub powyższe dokumenty w formie elektronicznej. 4

5 GMINNY INFORMATOR KGHM chce rozmawiać Wolę rozmów z samorządami w atmosferze dialogu i korzyści dla obu stron wyraził prezes zarządu KGHM podczas spotkania z lokalnymi włodarzami gmin. Wójt Władysław Bigus docenia tę deklarację. Jesteśmy częścią regionalnej społeczności i gospodarki. KGHM czuje odpowiedzialność wobec regionu, dlatego dopilnujemy aby firma rozwijała się, a lokalny samorząd był także beneficjentem naszych inwestycji i zobowiązań społecznych wobec mieszkańców powiedział Radosław Domagalski - Łabędzki, prezes zarządu KGHM Polska Miedź SA podczas noworocznego spotkania z samorządowcami Zagłębia Miedziowego. Wyraził nadzieję, że 2017 rok będzie dla KGHM lepszy niż ten, który minął i zapewnił, że firma planuje zwiększenie zatrudnienia. Równocześnie podziękował lokalnemu samorządowi za dobrą współpracę. Jako prezes KGHM zobowiązuję się do dialogu z samorządami, które są dla nas partnerem do realizacji lokalnych projektów. Chciałbym aby rozmowy i dyskusje na temat rozwoju KGHM, który jest również uzależniony od decyzji samorządowców, odbywały się w duchu dialogu z intencją osiągania kompromisów satysfakcjonujących obie strony. Obecny na spotkaniu Władysław Bigus, Wójt Gminy Rudna potwierdził dobrosąsiedzki charakter współpracy Gminy Rudna z KGHM Polska Miedź SA. Nasi mieszkańcy są pracownikami tej firmy, a niemal jedna trzecia naszego budżetu pochodzi z opłat od KGHM. Z naszych okien widać koronę zbiornika Żelazny Most i jako partner bierzemy udział w rozmowach dotyczących jego rozbudowy, mając na względzie dobro naszych mieszkańców i rozwój gminy. Jako gospodarza Gminy Rudna cieszą mnie deklaracje prezesa KGHM i liczę na dalszą dobrą współpracę z korzyścią dla mieszkańców naszej gminy. 5

6 GMINNE SPRAWY Dobra jakość wody w gminnych wodociągach 175 prób wody z wodociągów w gminie Rudna pobrał w 2016 roku Państwowy Inspektorat Sanitarny w Lubinie. W ocenie jakości wody wskazano, że ma dobrą jakość i jest bezpieczna dla zdrowia. W oda w wodociągach zlokalizowanych na terenie gminy Rudna spełnia wymagania chemiczne i mikrobiologiczne określone przez Ministra Zdrowia i jest przydatna do spożycia przez ludzi. Oznacza to, że woda dostarczana do domów naszych mieszkańców jest wolna od mikroorganizmów chorobotwórczych i substancji, które mogłyby być zagrożeniem dla zdrowia. W 2016 r. Państwowy Inspektorat Sanitarny w Lubinie pobrał z gminnych wodociągów 31 próbek wody do badań mikrobiologicznych, 30 próbek do badań fizykochemicznych, 58 raportowanych próbek wody do badań mikrobiologicznych oraz 56 raportowanych próbek wody do badań fizykochemicznych. Spośród wszystkich 175 prób, zakwestionowano jedynie trzy ze względu na nieznaczne przekroczenie mętności wody. Sytuacje te były krótkotrwałe i incydentalne informuje Halina Zbroińska, p.o. dyrektora Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Rudnej. Mieszkańcy gminy Rudna zużyli w 2016 r. łącznie ,50m3 wody czyli o 3 909m3 więcej niż rok wcześniej. Na 2017 rok planowanych jest kilka inwestycji związanych z rozbudową lub modernizacją sieci wodociągowej. W Chobieni planujemy wykonanie nowego odwiertu studziennego, w Koźlicach chcemy przygotować projekt modernizacji stacji uzdatniania wody oraz połączenia wodociągu Koźlice z ujęciem wody w Rynarcicach. Planujemy także rozbudowę sieci w Juszowicach, Chobieni i Koźlicach. Mamy także w planach modernizację oczyszczalni ścieków w Chobieni, gdzie przygotowujemy się do robót związanych z budową dwóch komór stabilizacji osadu, wymianą dysz napowietrzających, automatyki i sterowania, a także wymianą dmuchaw i przebudową budynku socjalnego dodaje Halina Zbroińska. W oczyszczalni w Rudnej planowana jest w tym roku budowa stacji zlewnej ścieków dowożonych oraz budowa sitopiaskownika. Gmina dopłaci do odbioru odpadów Niemal 440 tys. złotych dopłaci mieszkańcom budżet gminy do kosztów odbioru odpadów komunalnych. Mimo wyższych cen rynkowych, w Gminie Rudna utrzymano dotychczasowe stawki dla gospodarstw domowych. W 2017 roku mieszkańcy Gminy Rudna zapłacą miesięcznie 8 zł za osobę w przypadku wywozu segregowanych odpadów, a w przypadku odpadów niesegregowanych - 20 zł. Utrzymanie tak niskich stawek jest możliwe dzięki zwiększonej dopłacie z budżetu gminy. Dla porównania w sąsiedniej Ścinawie stawki te wynoszą 12 zł za odpady segregowane i 20 za niesegregowane, a w gminie wiejskiej Lubin 14 zł za segregowane i 26 za niesegregowane. 6

7 GMINNE SPRAWY Tanie utrzymanie 2,6 tys. zł wydał w minionym roku starosta na roczne utrzymanie jednego kilometra powiatowej drogi na terenie Gminy Rudna, czyli trzy i pół razy mniej niż przeznaczył na drogi w Lubinie czy Ścinawie oraz cztery i pół razy mniej niż wydaje na prace przy gminnych drogach samorząd Rudnej. Nie dziwi zatem fatalny stan powiatowych dróg na naszym terenie. C i z nas, którzy poruszają się codziennie samochodem, doskonale wiedzą kiedy z gminnej drogi wpadają na tę powiatową. Zaczyna się slalom między dziurami, zawieszenie jęczy, auto podskakuje i tak od krawędzi do krawędzi. Trzeba jeszcze tylko uważać na pobocze, bo nigdy nie wiadomo co nas tam czeka. W styczniu sypnęło śniegiem i dziury na chwilę przysypało. W zamian można było ślizgiem wylądować w rowie lub na czyimś płocie. Co tu dużo mówić, wystarczyło trochę śniegu i lekki mróz, i na niektórych drogach powiatowych można było urządzać kulig śmieje się Bogdan Humecki z urzędu gminy, chociaż do śmiechu to raczej mu nie jest. I na dowód pokazuje zdjęcia, jakie zrobił kilka dni temu podczas rutynowej inspekcji po gminie w środku dnia. Pług nie zawitał na odcinki Radomiłów - Miłogoszcz - Olszany, Rudna - Stara Rudna, Radomiłów - Kliszów, Górzyn - Naroczyce oraz Juszowice - Rynarcice. Sprawca największej liczby wypadków czyli droga Lubin - Rudna na odcinku od Koźlic do Rudnej wyglądała jak jedna wielka śnieżno błotnista breja z koleiną pośrodku. Od miesięcy apelujemy do Starosty Lubińskiego o zajęcie się swoją własnością mówi radny Stefan Wansacz, który raz po raz składa interpelacje w tej sprawie. A przy okazji prowadzi rejestr nienaprawianych przez starostę znaków i tablic przy powiatowej drodze Toszowice - Mleczno. To samo jest gdzie indziej, dorzuca radny Roman Pastuch, który również składa oficjalne interpelacje w sprawie utrzymania powiatowych dróg przez starostwo. W 2016 roku Starostwo Powiatowe na utrzymanie i bieżące remontu dróg powiatowych na terenie Gminy Rudna wydało 186 tysięcy złotych, czyli średnio 2,6 tys. zł na jeden kilometr. Dla porównania, w Lubinie czy Ścinawie starostwo utrzymuje tę stawkę na poziomie 9 tys. zł. Nie dziwi zatem kiepski stan powiatowych dróg na naszym terenie. Przypomnijmy tylko, że Gmina Rudna wydaje na utrzymanie swoich gminnych dróg 11 tysięcy zł na jeden kilometr rocznie. Starostwo informuje, że w minionym roku zajmowało się swoimi drogami na naszym terenie i na dowód przesyła roczne zestawienie wykonanych prac. Na razie nie wiadomo czy na wiosnę cokolwiek się zmieni. Starostwo nie ma planu remontów dróg na 2017 rok. Zakres i plan prac zostanie przygotowany przez Gminę Ścinawa na podstawie porozumienia pomiędzy Powiatem Lubińskim a Gminą Ścinawa odpowiada krótko w imieniu starosty Magdalena Gościńska, odpowiedzialna na kontakty z prasą. I dodaje - Służby powiatowe dokonują inspekcji stanu dróg powiatowych na terenie Gminy Rudna kilka razy w tygodniu m. in. przy okazji wykonywania innych czynności na drogach. Zatem informujemy starostę, że są zniszczone znaki w Rudnej przy ul 1 Maja przy drodze nr 1220 D, drogowskaz Rynarcice 4 przy skrzyżowaniu z drogą 1200, nie ma znaku ograniczającego prędkość przed skrętem do miejscowości Koźlice. Natomiast przy drodze nr 1208 D uszkodzony jest znak miejscowości Mleczno. Apelujemy do naszych mieszkańców, aby zgłaszali do Urzędu Gminy Rudna wszystkie uszkodzenia powiatowych dróg na naszym terenie. Władze Gminy Rudna zamierzają wzywać zarządcę powiatowych dróg do właściwego utrzymania swojej własności, tak aby można było bezpiecznie po nich poruszać się. 7

8 GMINNE SPRAWY Usunięcie drzewa przy zabytku nadal wymaga zgody konserwatora Nowelizacja ustawy o ochronie przyrody zwalnia z wymogu uzyskania zezwolenia na wycinkę drzew lub krzewów na prywatnej posesji i usuwanych na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Obowiązująca od 1 stycznia 2017 r. zmiana Co to oznacza w praktyce? Jeśli jesteś właścicielem (lub dzierżawcą, najemcą, użytkownikiem ustawy o ochronie przyrody nie zmienia jednak nic w kwestii drzew i krzewów rosnących wieczystym lub inną osobą dysponująca prawem na nieruchomościach wpisanych do rejestru zabytków decyzją Dolnośląskiego Wojewódzkiego nej do rejestru zbytków, aby wyciąć z terenu tej do zarządzania działką) nieruchomości wpisa- Konserwatora Zabytków. Wejście w życie w/w działki drzewo lub krzew musisz uzyskać zgodę nowelizacji nie ma bowiem wpływu na treść Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zs. w przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, zgodnie z którą wprowadzeruchomości zlokalizowanych w obrębie rynku Legnicy. Dotyczy to na przykład właścicieli nienie zmian przy zabytku, a więc także usunięcie w Rudnej czy w Chobieni, które są położone w drzewa czy krzewu, wymaga pozwolenia ww. strefach zabytkowych. W przypadku wątpliwości organu. Wycięcie drzewa czy krzewu z terenu związanych z ustaleniem czy teren jest zabytkowy działki wpisanej do rejestru zbytków, m.in. zabytkowego: cmentarza, parku czy ogrodu, nadal nikami Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków należy kontaktować się bezpośrednio z pracow- wymaga uzyskania pozwolenia od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zs. w Legnicy Pracownicy Referatu Ochrony Śro- Delegatura w Legnicy, ul. Zamkowa 2, pod nr tel. przy ul. Zamkowej 2 informuje Ewelina Bilańska z Referatu Ochrony Środowiska, Gospodartwa Urzędu Gminy w Rudnej również Państwu podowiska, Gospodarki Wodnej, Rolnictwa i Leśnicki Wodnej, Rolnictwa i Leśnictwa. Podobnie mogą. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody za w przypadku drzew rosnących na terenach historycznych układów urbanistycznych lub rurali- zezwolenia grozi kara w wysokości dwukrotnej usunięcie drzew bądź krzewów bez wymaganego stycznych wpisanych do ww. rejestru. opłaty administracyjnej za ich legalne usunięcie. Ochotnicza Straż Pożarna w Górzynie podsumowała miniony rok Zebranie sprawozdawcze odbyło się 11 lutego w świetlicy wiejskiej w Górzynie. 8 W 2016 r. strażacy OSP Górzyn uczestniczyli w 10 akcjach gaśniczo pożarniczych, w tym w 6 pożarach i 4 miejscowych zdarzeniach. Dwóch druhów: Stanisław Pawlik i Konrad Moroch ukończyło w zeszłym roku kurs ratownictwa technicznego. Srebrny medal za zasługi dla pożarnictwa w 2016 roku otrzymał Mirosław Kosiorowski, a odznaki Wzorowy Strażak - Konrad Moroch, Damian Kłos i Mateusz Kosiorowski. Górzyńska OSP brała udział w zawodach sportowo- -pożarniczych w Chobieni, gdzie zajęła po raz kolejny pierwsze miejsce. Druhowie uczestniczyli również aktywnie w świętach kościelnych i państwowych. Podczas spotkania dh Dawid Kosiorowski złożył sprawozdanie finansowe, a sprawozdanie Komisji Rewizyjnej przedstawił dh Dominik Zarzycki. Z kolei dh Adrian Ślęk poinformował zebranych o planie działalności na 2017 rok. Przyznane zostały również odznaczenia za wysługę lat, które otrzymali strażacy: Dominik Zarzycki (5 lat), Adrian Ślęk (10 lat), Roman Pastuch (15 lat) oraz Leszek Baran i Henryk Kasprzak za 30 lat wysługi. Zgromadzenie było okazją do uczczenia jubileuszu 50-lecia pracy w gminnej OSP druha Józefa Kuriaty. Wyrazy wdzięczności wyraził wójt Władysław Bigus oraz strażacy OSP w Górzynie. Pan Józef Kuriata to zasłużony strażak, który przez 50 lat zaszczepił pasję w wielu ludziach, którzy dziś są strażakami gotowymi nieść bezinteresowną pomoc drugiemu człowiekowi. A strażacki kapelan ks. Daniel Biszczanik prosił o otoczenie modlitwą wszystkich strażaków, którzy oddali życie ratując innych.

9 GMINNE SPRAWY Badania nie tylko dla zakochanych Przez dwa dni mieszkańcy gminy Rudna mogli korzystać z bezpłatnych badań profilaktycznych. Akcja Zdrowe Walentynki zorganizowana została dzięki dobrej współpracy lokalnego samorządu oraz Miedziowego Centrum Zdrowia S.A. w Lubinie w czwartek 9 lutego w Chobieni, a w piątek 10 lutego w Rudnej z badań profilaktycznych mogli skorzystać chętni niezależnie od wieku. A tych nie brakowało w sumie podczas akcji przebadało się ponad 350 osób. Można było sprawdzić poziom cukru we krwi, poddać się badaniom na pojemność płuc tzw. spirometrii, zmierzyć poziom tkanki tłuszczowej, określić BMI oraz zmierzyć ciśnienie. - Taka akcja to dobry pomysł, zwłaszcza dla osób, które nie mają czasu czy ochoty na wizyty u lekarza, żeby skontrolować swoje zdrowie. Dziś skorzystałem z każdego oferowanego badania. I chętnie przyjdę, jeśli w przyszłości będą organizowane tego typu akcje stwierdził Norbert Gawron z Rudnej. Podobnie wypowiadał się Piotr Cyniewski, mieszkaniec gminy i nauczyciel w Zespole Szkół w Rudnej - Człowiek z wiekiem zmaga się z różnymi schorzeniami, więc profilaktyka jest ważna. Przydałoby się, by każdy raz na jakiś czas sprawdził stan zdrowia. Zachęcam też do tego uczniów, by już teraz pomyśleli o swoim zdrowiu. To nie pierwsze wspólne prozdrowotne przedsięwzięcie samorządu i miedziowego Centrum Zdrowia. - MCZ funkcjonuje na terenie naszej gminy prowadząc dwie przychodnie, więc ściśle współpracujemy na co dzień. Mamy stałe programy profilaktyczne, które wspierają zapobieganie chorobom i wpływają na poziom zdrowia naszych mieszkańców - mówił wójt Gminy Rudna Władysław Bigus. Podczas całego przedsięwzięcia osoby, które podjęły wyzwanie i zbadały się otrzymywały m.in. czerwone serduszka, będące zarówno symbolem walentynek jak i motywem przewodnim całej kampanii, o czym mówił Waldemar Sułek, członek zarządu MCZ i dyrektor finansowy spółki. - Dzisiejsze spotkanie z mieszkańcami, podczas którego oferujemy im bezpłatne badania, zorganizowaliśmy z okazji walentynek, święta pod znakiem serca, a więc doskonałej okazji, by zadbać o serce i o zdrowie, zarówno własne jak i najbliższych. Mieszkańcy gminy wzięli sobie te słowa do serca i na badania zgłaszali się całymi rodzinami. A dodatkową atrakcją i wizualnym dopełnieniem całej akcji były piękne stroje dzieci, które w tym samym czasie bawiły się w szkole na zabawie walentynkowej. 9

10 GMINNE SPRAWY Gmina Rudna wspiera przedsiębiorczość Niemal 875 tysięcy złotych wyniesie w 2017 roku realna pomoc dla zarejestrowanych w gminie firm i mieszkańców tytułem obniżenia podatków od nieruchomości i transportu oraz podatku rolnego. Podczas Gminnego Forum Gospodarczego rozmawiano również o możliwościach uzyskania dotacji i wsparcia z urzędu pracy oraz w ramach funduszy europejskich. Przez ostatnie 25 lat wykonaliśmy pełną infrastrukturę komunalną w naszej gminie, uzbroiliśmy tereny pod osiedlenie się, wybudowaliśmy szkoły, świetlice, centra sportowe czy ośrodek zdrowia. Ktoś mógłby powiedzieć, że wszystko już zostało zrobione. Ale my nieprzerwanie stawiamy na rozwój. Dlatego chcemy wspierać inicjatywy oddolne naszych mieszkańców, którzy planują założenie firmy lub prowadzą już działalność gospodarczą, ponieważ bogactwo każdej społeczności tworzą ludzie, ich pomysły i determinacja w dążeniu do celu powiedział Władysław Bigus, Wójt Gminy Rudna otwierając Forum. Przedsiębiorcy przyznają, że największe bariery w rozwoju małych firm związane są zatorami płatniczymi. Klienci nie płacą, klientom nie płacą i robi się z tego trochę błędne koło. Kolejnym problemem są nieustanne zmiany przepisów, dlatego dobrze być na takich spotkaniach jak to dzisiejsze, bo można się dowiedzieć na miejscu o możliwościach dotacji czy szkoleń mówi Andrzej Kucab, który na Forum przyjechał specjalnie z Lubina. Żeby z czegoś skorzystać, trzeba najpierw dowiedzieć się, że są takie możliwości potwierdza Mateusz Kłos, prowadzący firmę w Gminie Rudna. I zachęca innych do aktywności. Czasami sytuacja zmusza człowieka do założenia działalności, ale patrząc z perspektywy czasu, warto rzucić się na głęboką wodę, bo można zarobić więcej niż na etacie. Bez wątpienia zarówno osoby prowadzące już firmę jak i te planujące przejście na własny rachunek mogą liczyć na wiele form wsparcia. W powiecie lubińskim mamy zarejestrowanych 2 tys. bezrobotnych i spore środki na bezzwrotną dotację na otwarcie działalności, która może wynieść od 16 tys. do 24 tys. złotych. W ubiegłym roku z takiej pomocy skorzystało 120 osób, w tym kilka osób z Gminy Rudna, które otworzyły działalność usługową lub handlową informuje Wioletta Jagielska, dyrektor PUP w Lubinie. Poza tym ogromnym zainteresowaniem cieszą się staże czy też szkolenia. W porównaniu z poprzednimi latami kurczą się środki pochodzące z Unii Europejskiej, ale nadal o ile złoży się dobry wniosek- można otrzymać pieniądze z EU. 10

11 SPRAWY GMINNE Na naszym terenie instytucją pośredniczącą w pozyskiwaniu pieniędzy z tego źródła jest stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Kraina Łęgów Odrzańskich. Aby otrzymać dofinansowanie na rozwój firmy czy też podwyższenie kwalifikacji zawodowych, trzeba precyzyjnie dopasować wniosek do aktualnych programów wsparcia ze strony Unii. Dlatego zachęcam nie tylko do wchodzenia na strony ale także do bezpośredniego kontaktu z nami. Prowadzimy bezpłatne doradztwo podkreśla Aleksandra Mania, konsultant Lokalnego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich w Legnicy. Jeżeli planujemy założenie firmy, niezbędne są pieniądze na start. Każdemu powtarzam, że najlepiej zaczynać od własnego kapitału, a nie od kredytu przyznaje Marcin Mazur, kierownik Banku Spółdzielczego Wschowa o/ Rudna. - Od 70 lat wspieramy mieszkańców naszego regionu i z doświadczenia współpracy z przedsiębiorcami wiem, że przy planowanych większych inwestycjach niezbędny jest zastrzyk kapitału. W naszej gminie aktywnie działa kilkadziesiąt podmiotów gospodarczych. Z inicjatywy wójta Władysława Bigusa przygotowano projekt uchwały w sprawie zwolnień od podatku od nieruchomości osób prawnych i fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. To realna regionalna pomoc inwestycyjna dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Proponujemy zwolnienia od podatku od nieruchomości dla firm, które wyłożą pieniądze na inwestycje lub utworzą nowe miejsca pracy. Im większe przedsiębiorstwo, tym próg poniesionych kwalifikowanych kosztów inwestycyjnych będzie odpowiednio wzrastać. Obecne przepisy pozwalają nam na zwolnienia od podatków do 2020 roku, ale jeżeli zostaną one przedłużone gmina również przedłuży czas obowiązywania ulg wyjaśnia Monika Regmunt, kierownik Referatu ds. Budżetu, Podatków i Opłat Urzędu Gminy Rudna. Skorzystanie z tej pomocy nie wyklucza innych form wsparcia, na przykład na stworzenie nowych stanowisk pracy, zatem przedsiębiorca może skorzystać z kilku źródeł finansowania. Podczas dyskusji na Forum, zaproponowano, aby dla mikro firm zwolnienia obowiązywały od inwestycji o wartości 50 tys. zł. i wzrastały odpowiednio do kwoty 100 tys. i 250 tys. dla firm większych. Opinie w sprawie tej uchwały można składać na ręce skarbnika Gminy Rudna. Ludzie mają pewne opory przed własną działalnością gospodarczą. Zawsze zazdrościłem naszym sąsiadom z Wielkopolski, gdzie tradycje przedsiębiorczości są głęboko zakorzenione i wszyscy budują tam wspólny dobrobyt. Dlatego także u nas musi być wsparcie przy przełamywaniu stereotypów, że jak mamy firmę, to odstajemy od społeczności albo, że przedsiębiorca myśli tylko o dorobieniu się. Dobrze, że rozmawiamy o takich rzeczach na gminnym forum i czujemy dobrą atmosferę dla aktywności, bo jak człowiek sam siebie utrzyma, to nie trzeba mu płacić zasiłku, a jeszcze podatek odprowadzi mówi Władysław Kuźmiak, przedsiębiorca z Gminy Rudna. Proszę pamiętać, że pracownicy urzędu gminy są najbliższym punktem informacyjnym. Pomogą wyjaśnić w zakresie swoich kompetencji i posiadanej wiedzy wątpliwości związane z przepisami dotyczącymi działalności gospodarczej czy też kwestii podatkowych, albo skierują do odpowiednich instytucji. My sami, poprzez swoje zaangażowanie, pracowitość i własne inicjatywy tworzymy dobrobyt. Obiecuję, że jako gmina będziemy wspierać - w ramach możliwości przewidzianych przez prawo wszelkie oddolne inicjatywy naszych mieszkańców dodaje na zakończenie Władysław Bigus, Wójt Gminy Rudna. 11

12 AKTUALNOŚCI I znów rozgrzaliśmy serca Ok. 33 tysięcy złotych zebrali wolontariusze podczas 25. finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w Gminie Rudna. No dużo nam wrzucano, często po 20 złotych mówią Kinga Juszczak i Hania Makarczyk z szóstej klasy szkoły podstawowej w Chobieni, pytane o hojność naszych mieszkańców. Najczęściej dawali nam 2 złote, ale były i 10 złotych dorzuca Emilia Śliwa z IIIb ZS w Chobieni. Ale nikogo nie trzeba było namawiać. Stałyśmy z puszką i rozdawałyśmy serduszka. Już po raz drugi kwestujemy, bo chcemy pomagać. To jest taka satysfakcja, ale też dodatkowe punkty z zachowania przyznają zgodnie wolontariuszki. Po raz pierwszy finałową imprezę zorganizowano w Gwizdanowie, gdzie do wspólnej zabawy i kwestowania zaprosiły Martyna i Marzena Smulskie. Na pomysł wpadłyśmy tuż przed świętami. Zawsze byłyśmy wolontariuszkami orkiestry, w tym roku postanowiłyśmy zrobić coś więcej mówi Martyna Smulska, uczennica trzeciej klasy liceum. - Bez pomocy naszej rady sołeckiej, sołtysa, szefowej świetlicy Katarzyny Czerep, mieszkańców i przyjaciół z innych sołectw nic by z tego nie wyszło. No i oczywiście rodziców, którzy nam bardzo pomogli dorzuca Marzena Smulska, studentka trzeciego roku pedagogiki na Uniwersytecie Wrocławskim. Robiłyśmy zaproszenia, zbierałyśmy gadżety do sprzedaży na rzecz Orkiestry, pomogły też panie, które upiekły ciasta i zrobiły pierogi wymienia Martyna. Poza tym były występy przedszkolaków, jasełka przygotowane przez Gawrony i dużo dobrej zabawy. W chobieńskim ośrodku kultury podziwialiśmy znakomite popisy taneczne i wokalne najmłodszych artystów, Teatr na Końcu Świata i oczywiście gadżety wystawione na licytację. Ciągle liczymy pieniądze, zatem kwota może być nieco wyższa przyznaje Joanna Bagińska, szefowa sztabu WOŚP w Gminie Rudna. Zawsze najwięcej uzyskujemy z licytacji, ale liczy się każda złotówka przekazana potrzebującym i dlatego dziękujemy naszym mieszkańcom za hojność. W Chobieni, Gwizdanowie, Mlecznie, Orsku, Brodowicach, Olszanach, Naroczycach i Rudnej kwestowało 30 wolontariuszy. Współorganizatorem finału był Chobieński Ośrodek Kultury. WOŚP zagrała w tym roku dla ratowania życia i zdrowia dzieci na oddziałach ogólnopediatrycznych oraz dla zapewnienia godnej opieki medycznej seniorom. W naszej Gminie podczas 17 finałów WOŚP zebraliśmy kwotę ok. 290 tys. 12

13 O TYM SIE MÓWI Krajowa mapa zagrożeń bezpieczeństwa Mieszkańcy Gminy Rudna mogą korzystać z Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa. Wirtualna aplikacja ma ułatwiać kontakt z policją i sprawić, że nasze otoczenie stanie się bezpieczniejsze. Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa funkcjonuje w województwie dolnośląskim od października 2016 r. i jest dostępna pod adresem: Informacje prezentowane na mapie uwzględniają wybrane kategorie przestępstw i wykroczeń oraz zagrożenia, które w odczuciu mieszkańców negatywnie wpływają na poczucie ich bezpieczeństwa. Mieszkańcy gminy mogą dodatkowo za pomocą aplikacji samodzielnie dodać zgłoszenie zagrożenia, które nie wymaga pilnej interwencji policji, a znacząco obniżają ich jakość życia. Mowa tu między innymi o aktach wandalizmu, naruszaniu prawa ruchu drogowego, nieprawidłowym oznakowaniu dróg, dzikich wysypiskach śmieci, miejscach niebezpiecznych na terenach wodnych czy nawet spożywaniu alkoholu w miejscach niedozwolonych lub używaniu środków odurzających. Zachęcamy mieszkańców Gminy Rudna do odpowiedzialnego i właściwego korzystania z Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa, która służy głównie do oznaczania zdarzeń niewymagających naszej natychmiastowej interwencji. Modernizacja linii kolejowej Legnica Rudna Gwizdanów Przywrócenie połączeń pasażerskich z Legnicy do Lubina i Rudnej oraz sprawny transport towarów - to planowane efekty rewitalizacji 40 km linii kolejowej Legnica Rudna Gwizdanów. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. właśnie ogłosiły przetarg. Jego przedmiotem przetargu jest opracowanie dokumentacji projektowej oraz realizacja robót w formule projektuj i buduj. Zadanie to będzie finansowane ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Szacowany koszt prac to 242,34 ml zł brutto. Efektem rewitalizacji tej trasy ma być poprawa systemu komunikacji na Dolnym Śląsku. Obecnie na tej linii nie odbywa się ruch pasażerski (został zawieszony w 2010 r.), natomiast składy towarowe na wielu odcinkach, ze względu na zły stan torowiska, mogą jechać maksymalnie 20 km/h. Remont trasy to po pierwsze możliwość uruchomienia dogodnych połączeń pasażerskich między Legnicą, Lubinem i Głogowem, a po drugie sprawniejszy transport kolejowy. Pociągi pasażerskie mają jeździć z prędkością 120 km/h, a składy towarowe 80 km/h. W ramach inwestycji wybrany wykonawca musi m.in. rozebrać i odbudować 27 istniejących obiektów inżynieryjnych oraz wybudować wiadukt drogowy na stacji Koźlice. Na 16 przejazdach ma zostać odnowiona nawierzchnia. Ponadto odnowione zostaną budynki infrastruktury kolejowej, wymienione elementy małej architektury i informacji pasażerskiej w obrębie przebudowywanych peronów. Jeśli chcemy, aby policja przybyła od razu na wezwanie, należy skorzystać z numerów alarmowych 112 lub 997 mówi podkom. Andrzej Dębski, komendant komisariatu w Rudnej. Do tej pory, mieszkańcy zgłosili już za pomocą aplikacji kilka zagrożeń, które mają miejsce w naszej gminie. Zgłoszenia dotyczą głównie spożywania alkoholu w miejscach niedozwolonych przy Placu Zwycięstwa w Rudnej czy przekraczania dozwolonej prędkości w miejscowości Gwizdanów. Obecnie Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa funkcjonuje we wszystkich województwach w Polsce. Na stacjach pojawią się udogodnienia dla osób niepełnosprawnych. Planowana jest także budowa nowego przystanku Lubin Stadion. Będzie położony w odległości ok. 1,5 km od stacji Lubin Górniczy (w stronę Rudnej). Nowy peron będzie wyposażony w pochylnie od strony przejazdu przy ul. Marii Skłodowskiej Curie. Oferty przetargowe można składać do 21 marca, a na wybór wykonawcy PKP ma trzy miesiące. Prace projektowo budowlane maja potrwać maksymalnie 40 miesięcy. Zakończenie rewitalizacji linii przewidziano w 2020 r. 13

14 O TYM SIĘ MÓWI Od lutego nowy banknot w obiegu N arodowy Bank Polski 10 lutego 2017 r. wprowadził do obiegu nowy banknotu o nominale 500 zł. Jego wprowadzenie ma ułatwić rozliczenia gotówkowe, ponieważ w ostatnich latach odnotowano rosnący udział banknotów o dużych nominałach w obrocie gotówkowym. W pierwszych latach udział banknotu, w obiegu gotówkowym, będzie niewielki i docelowo ma zależeć od zapotrzebowania zgłaszanego przez banki. Banknot 500 zł nowoczesne i zaawansowane technologicznie zabezpieczenia, które jednocześnie umożliwiają łatwe rozpoznanie jego autentyczności. Wykorzystano w nim m.in.: okienkową nitkę zabezpieczającą, farbę zmienną optycznie, element recto verso czy znak wodny widoczny pod światło. Banknot 500 zł, autorstwa Andrzeja Heidricha, przedstawia wizerunek króla Jana III Sobieskiego i jest kontynuacją serii Władcy polscy. 5. Poznaj wybrane zabezpieczenia 1. Nitka zabezpieczająca Fragmenty nitki zabezpieczającej są widocznena powierzchni strony przedniej banknotu, a w całości nitka jest widoczna pod światło. 2. Farba zmienna optycznie Wraz ze zmianą kąta patrzenia szyszak husarski z prawej strony portretu płynnie zmienia barwę z zielonej na niebieską. Jednocześnie umieszczony na nim wzór falistej linii sprawia wrażenie ruchomego w płaszczyźnie pionowe. 3. Znak wodny Przy poruszeniu banknotem w płaszczyźnie pionowej lub poziomej są widoczne dodatkowe efekty: płynna zmiana barwy z zielonej na niebieską, wzór złożony z dwóch przeplatających sie wstęg, który sprawia wrażenie ruchomego. Dodatkowo na nitce jest umieszczony mikrotekst zawierający cyfrowe oznaczenia nominału,,500 i,,500zł widoczne w świetle przechodzącym. Podczas oglądania banknotu pod światło widać znak wodny - powtórzenie portretu władcy ze strony przedniej oraz cyfrowe jednolite oznaczenie nominału,,500 (filigran). 4. Farba opalizująca W zależności od kąta patrzenia opalizujący element w kolorze złotym jest widoczny lub prawie niedostrzegalny. 5. Recto verso Poznaj wszystkie zabezpieczenia nowego banknotu na 14 Elementy graficzne znajdujące się na obu stronach banknotu oglądane w świetle przechodzącym uzupełniają się i tworzą pełny obraz korony w owalu

15 Schodami do wiedzy PO GODZINACH Naklejki przyciągają uwagę i mam nadzieję pomogą w zapamiętaniu materiałów z lekcji opowiada Małgorzata Marciniak. Inicjatorka akcji przyznaje, że chciałaby w przyszłości upiększyć w ten sposób kolejne schody, tym razem najważniejszymi datami z historii czy wzorami matematycznymi. Pomysłowi przyklasnęła Rada Rodziców: - Takie naklejki to świetny pomysł i praktyczne rozwiązanie. Większość z nas jest wzrokowcami, łatwiej zapamiętuje to, co widzi, więc i dzieciaki szybciej zapamiętają ważne informacje. A my jako Rada Rodziców chętnie realizujemy ciekawe pomysły, które pomagają w nauce naszym dzieciom mówi Agata Sajdyk. Na szkolnych korytarzach niedługo pojawią się kolejne wyklejanki tym razem naklejki podłogowe do gry w klasy, które uatrakcyjnią dzieciom czas podczas przerw międzylekcyjnych i zachęcą do innej zabawy niż bieganie po korytarzach Potwierdzamy zatem, że wiedzę można zdobywać również wchodząc po schodach. Statystycznie ujmując O d stycznia tego roku w szkole podstawowej w Rudnej uczniowie przyswajają wiedzę chodząc po schodach. Dlaczego? Bo znalazła się na nich nowa, atrakcyjna i rzucająca się w oczy pomoc dydaktyczna - duże naklejki na stopniach. Schody prowadzące z parteru na półpiętro ozdobione zostały etykietami informującymi o zasadach udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej oraz naklejkami przypominającymi części mowy. Naklejki są kolorowe, przyciągają wzrok i ułatwiają naukę, bo już dawno udowodniono, że jednym z najprostszych sposobów na zapamiętanie ważnych rzeczy jest umieszczenie ich w widocznym miejscu. Pomysł zrodził się w głowie nauczycielki Małgorzaty Marciniak, a dzięki wsparciu Agaty Sajdyk z Rady Rodziców znalazł urzeczywistnienie. - Naklejki na schodach zauważyłam w innych szkołach, pomyślałam o bezpieczeństwie dzieci i stwierdziłam, że warto byłoby taki pomysł zrealizować w naszej szkole. Zasady pierwszej pomocy powinien znać każdy, bo nigdy nie wiadomo, kiedy się przydadzą. A naklejki z częściami mowy zaproponowałam z myślą o uczniach klas w których uczę i części mowy ciągle wylatują im z głowy. 15

16 NASZE SPRAWY 16 Posiadanie psa to przyjemność. Psy dostarczają wiele radości, pomagają niepełnosprawnym, czy też sprawdzają się w roli ratowników. Jednak nie zawsze właściciele zdają sobie sprawę z obowiązków, jakie na nich nakłada prawo w związku ze sprawowaniem opieki nad psami. O tym, że psa należy wyprowadzać na smyczy, że wypadałoby mieć również kaganiec i przede wszystkim pilnować, żeby nikogo nie pogryzł słyszał prawie każdy. Warto przypomnieć sobie podstawowe zasady dotyczące trzymania psa oraz obowiązki, jakie musi spełnić jego właściciel. Właściwe warunki Zgodnie z ustawą o ochronie zwierząt, każdy właściciel psa powinien zapewnić mu odpowiednie warunki. Pomieszczenia powinny być odpowiednio dostosowane, chronić psy przed zimnem, upałem, opadami atmosferycznymi. Pies powinien mieć dostęp do światła dziennego oraz swobodę. Właściciel musi także zapewnić mu karmę oraz stały dostęp do wody. Należy pamiętać również, że nie można trzymać zwierząt na uwięzi dłużej niż 12 godzin albo w sposób powodujący cierpienie. Uwięź, na której trzymane będzie zwierzę, nie może być krótsza niż 3 metry, zabronione jest również tzw. kopiowanie, czyli przycinanie psom ogonów i uszu dla celów estetycznych. Obowiązkowe szczepienia ochronne Każdy właściciel czworonoga powinien pamiętać o obowiązkowych szczepieniach ochronnych. Prawo nakłada na właściciela psa obowiązek szczepienia przeciwko wściekliźnie. Szczepienie czworonoga powinno nastąpić najdalej 30 dni po ukończeniu przez psa 3 miesiąca życia i powtarzane być każdego roku. Niedopełnienie obowiązku szczepienia psa jest zagrożone grzywną, a nawet karą aresztu lub ograniczenia wolności Psie odchody Problem szczególnie uciążliwy staje się wiosną, kiedy spod śniegu ukazują się pozostałości Masz psa - masz obowiązki z ostatnich miesięcy. Zabawa w brudnym piasku lub na skażonym psimi odchodami trawniku może być przyczyną wielu schorzeń układu pokarmowego, szczególnie u dzieci, które często całują i przytulają zwierzęta, nie mają jeszcze wyrobionego nawyku mycia rąk, biorą palce do ust, oblizują zbierane z ziemi i podłóg zanieczyszczone pasożytami przedmioty. Do najczęstszych i niebezpiecznych należą: Toksokaroza - choroba pasożytnicza, której nosicielami są zwierzęta domowe, przede wszystkim psy. Zmiany chorobotwórcze powstałe na skutek przemieszczających się po organizmie człowieka larw zależą od ilości pasożytów, ich umiejscowienia, żywotności, a także wrodzonej odporności człowieka. Wyróżnia się trzy główne postacie choroby: - uogólniona - występuje przy silnej inwazji i dotyczy głównie lokalizacji larw w wątrobie. Oprócz powiększenia wątroby może wystąpić gorączka, osłabienie, senność, nudności, spadek apetytu, utrata masy ciała, bóle brzucha, kaszel. Mogą pojawić się objawy przypominające alergie. - oczna - dochodzi do pogorszenie widzenia. W badaniu okulistycznym stwierdza się patologiczne zmiany w gałce ocznej. - mózgowa - często przebiega pod postacią zapalenia mózgu. Może powodować napady drgawek. Tasiemczyca - spowodowana psim tasiemcem, może doprowadzić do zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego, takich jak niestrawności, utrata apetytu, bóle brzucha i wymioty. Może także dojść do zaburzeń nerwowych spowodowanych neurotoksynami wydzielanymi przez tasiemca. Pasożyty te zachowują żywotność i zdolność do zarażenia w sprzyjających warunkach nawet do kilku lat. W kale występują także inne chorobotwórcze czynniki bakteryjne, m.in. Campylobacter i Yersinia, które mogą prowadzić do licznych schorzeń i niedyspozycji układu pokarmowego. Skuteczną i tanią profilaktyką zakażeń tymi drobnoustrojami jest: - zachowanie podstawowych zasad higieny osobistej, takich jak mycie rąk po kontakcie ze zwierzętami, - sprzątanie po swoich pupilach, by nie narażać innych ludzi na styczność z odchodami psów, - nie wpuszczanie zwierząt na place zabaw dzieci i do piaskownic, - regularne odrobaczanie zwierząt.

17 NASZE SPRAWY Posprzątaj po swoim pupilu Właściciel psa jest zobowiązany do sprzątania psich odchodów, zaś gminy do zapewnienia czystości i porządku na swoim terenie oraz stworzenia warunków niezbędnych do ich utrzymania, m.in. zapobiegając zanieczyszczeniu ulic, placów i terenów otwartych. Każda gmina posiada swój własny regulamin, który jest aktem prawa miejscowego i nakłada na właścicieli psów obowiązek usuwania zwierzęcych odchodów lub innych zanieczyszczeń spowodowanych przez zwierzęta z obiektów a także innych terenów przeznaczonych do wspólnego użytku, w szczególności z ulic, chodników, placów, terenów zieleni, klatek schodowych, itp. W Gminie Rudna reguluje to uchwała Nr XVII/157/2016 Rady Gminy Rudna z dnia 19 sierpnia 2016 roku w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Rudna ( 14 Rozdział VI) określa obowiązki osób posiadających zwierzęta domowe Osoby utrzymujące zwierzęta domowe zobowiązane są do: a) utrzymywania ich w taki sposób, aby nie stwarzały zagrożenia sanitarnego i zagrożenia bezpieczeństwa osób trzecich, a także, aby nie powodowały szkód i uciążliwości dla otoczenia; b) w przypadku posiadania na terenie nieruchomości lub w mieszkaniu zwierzęcia mogącego stanowić zagrożenie, należy przed wejściem na teren nieruchomości lub na drzwiach mieszkania umieścić stosowną tabliczkę; c) niezwłocznego uprzątnięcia zanieczyszczeń pozostawionych przez zwierzę w obiektach i miejscach publicznych; 2. Osoby utrzymujące zwierzęta domowe zobowiązane są zapewnić stały i skuteczny nadzór nad tymi zwierzętami i zapobiegania ich wydostaniu się w sposób niekontrolowany poza miejsce ich utrzymywania. 3. Właściciele psów zobowiązani są ponadto do wyposażenia psa w obrożę, a w przypadku ras uznawanych za agresywne w kaganiec. Ponadto art. 22 ust. 1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi zobowiązuje również właścicieli lub zarządzających nieruchomościami do utrzymywania nieruchomości w należytym stanie higieniczno-sanitarnym w celu zapobiegania zakażeniom i chorobom zakaźnym, w szczególności do usuwania odchodów zwierząt z nieruchomości. Niesprzątanie po swoim psie jest wykroczeniem. Należy pamiętać, że każdy kto nie wykonuje obowiązków określonych w regulaminie utrzymania czystości i porządku podlega karze grzywny, natomiast nadzór nad realizacją postanowień i obowiązków wynikających z regulaminu pełnią władze gminy. Podkreślić trzeba również, że ww. obowiązki dotyczą nie tylko właścicieli psów lecz również właścicieli innych zwierząt domowych niezależnie od gatunku, rasy czy wielkości posiadanego zwierzęcia. Także przepisy kodeksu cywilnego zobowiązują posiadacza psa (lub innego zwierzęcia) do sprawowania nad nim odpowiedniego nadzoru. Niezachowanie należytej pieczy i w konsekwencji spowodowanie szkody przez psa może rodzić konsekwencje natury cywilnej. Podstawę prawną odpowiedzialności cywilnej za zwierzęta domowe stanowi art kc., który stanowi, iż: kto chowa zwierzę albo się nim posługuje, obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że ani on, oni osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy. Powyższa regulacja wskazuje, że właściciel będzie odpowiadał na zasadzie winy za tzw. winę w nadzorze. Od odpowiedzialności za szkodę właściciel zwierzęcia będzie mógł się zwolnić, gdy wykaże, że nie sposób przypisać winy w zaniechaniu obowiązku starannego nadzoru nad zwierzęciem. Trzeba także zaznaczyć, że w przypadku, gdy zwierzę jest tylko narzędziem w ręku człowieka odpowiada on za szkodę tak, jakby wyrządził ją własnym działaniem/ zaniechaniem (art. 415 kc). Należy jednak odróżnić dwie sytuacje: gdy zwierzę jest tylko narzędziem w ręku człowieka - w takich okolicznościach odpowiedzialność za poniesioną szkodę ponosi osoba, i to tak, jakby wyrządziła ją czynem własnym. To znaczy, że w sytuacji, w której właściciel psa swoim zachowaniem wpływa na zwierzę, które w następstwie takiego zachowania wyrządza szkodę (np. poprzez odpowiednią komendę), ponosi odpowiedzialność w taki sposób, jakby sam, poprzez swoje zachowanie, wyrządził tę szkodę, gdy zwierzę wyrządza szkodę z własnego popędu i przez to nie sposób przypisać winy w zaniechaniu obowiązku starannego nadzoru nad zwierzęciem. Trzeba także zaznaczyć, że w przypadku, gdy zwierzę jest tylko narzędziem w ręku człowieka odpowiada on za szkodę tak, jakby wyrządził ją własnym działaniem/ zaniechaniem (art. 415 kc). swoje, niekierowane ręką człowieka zachowanie - w takich okolicznościach za szkodę odpowiada ten, kto zwierzę chowa albo, kto się nim posługuje, niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło. 17

18 NASZE SPRAWY cywilnego. Jeśli pies upodobał sobie koncertowanie nocą w grę może wchodzić odpowiedzialność z art kodeksu wykroczeń: Art Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym Na właścicielu psa ciąży obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przez posiadane zwierzę, niezależnie od tego, czy było nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek pod nadzorem właściciela, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że właściciel nie ponosi za to winy. Jednakże nawet w sytuacji W przypadku braku reakcji posiadacza psa na jego upo- podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. braku winy właściciela, poszkodowany może od niego żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody, gdy z okoliczno- powodów może uzasadniać odpowiedzialność właściciela rczywe szczekanie nocą bez szczególnych zewnętrznych ści, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i właściciela zwierzęcia wynika, że wymagają tego zasady Długotrwałe szczekanie w dzień również może stanowić kło- na podstawie art kw. współżycia społecznego. pot w postaci zainteresowania się losem psa Towarzystwa Pogryzienie Opieki nad Zwierzętami. Szczególne warunki dla ras psów Niezachowanie należytej ostrożności przy trzymaniu psa może agresywnych doprowadzić do wyrządzenia szkody przez psa innej osobie. Do ras agresywnych należą: Najczęściej ta szkoda ma postać uszkodzenia rzeczy, ale coraz amerykański pit bull terrier, pies z Majorki (Perro de Presa częściej słyszymy o przypadku poważnego pogryzienia przez psa Mallorquin), buldog amerykański, dog argentyński, pies dziecka czy nawet dorosłej osoby. W zależności od skutków takiego niewłaściwego trzymania czworonoga właściciela może akbash dog, anatolian karabash, aoskiewski stróżujący, kanaryjski (Perro de Presa Canario), tosa inu, rottweiler, spotkać mniej lub bardziej surowa odpowiedzialność karna. owczarek kaukaski. Jeśli w wyniku niedopilnowania psa dojdzie do zniszczenia rzeczy (np. rozerwanie ubrania, wybicie szyby, jak również zagry- wymaga zezwolenia właściwego organu gminy. Organem Przypominamy, że utrzymywanie psa należącego takiej rasy zienie innego zwierzęcia) posiadacz, który nie wywiązał się z właściwym w gminie do wydawania stosownego zezwolenia właściwego trzymania psa poniesie odpowiedzialność karną uzależnioną od wartości wyrządzonej szkody. Jeśli wysokość znisz- O obowiązkach właścicieli zwierząt mogą także mówić prze- jest wydział ochrony środowiska. czonego lub uszkodzonego mienia nie przekracza kwoty 250 zł pisy lokalne. posiadacza spotka odpowiedzialność za wykroczenie z art. 124 Pamiętajmy, że za zachowanie psa zawsze odpowiada kodeksu wykroczeń. jego właściciel. Szkody, które czynią psy, wynikają z Głośne szczekanie błędów popełnianych przez ludzi - np. chowanie nieodpowiedniej rasy psa w domu, nieprzestrzeganie szcze- Psy lubią sobie poszczekać o każdej porze czy to w dzień czy w nocy. O ile okazjonalne szczekanie psa nie przysporzy właścicielowi żadnych problemów o tyle nagminne koncerty czworono- i dyscypliny. Jeżeli jesteś właścicielem psa pamiętaj, że pień, niewłaściwe warunki bytowe dla psa, brak szkoleń ga mogą już stanowić problem. brak wyobraźni może doprowadzić do tragedii. Problemy te mogą wynikać zarówno z prawa wykroczeń jak i prawa Czy mamy jeszcze szansę na dom? Dwa psy wilczury, szukają swojego właściciela lub nowego domu. Zwierzęta zostały wyłapane z miejscowości: Wysokie (pies maści czarno-podpalane) oraz Studzionki (pies maści czarnej). Zwierzęta są bardzo żywiołowe, przyjaźnie nastawione do ludzi, potrzebują towarzystwa. Możliwe, że zgubiły się lub uciekły właścicielowi. Właściciel, osoby znające opiekuna w/w psów bądź zainteresowane ich adopcją, proszone są o kontakt z Panem Stanisławem Zbroińskim pracownikiem ZGKiM w Rudnej pod nr tel. 76/ (od poniedziałku do piątku w godz. 7-15) lub z Referatem Ochrony Środowiska, Gospodarki Wodnej, Rolnictwa i Leśnictwa pod nr tel. 76/ , 130. W przypadku braku właściciela oraz braku chętnych do adopcji, niestety psy zostaną oddane do schroniska dla bezdomnych zwierząt. 18

19 PO GODZINACH Lekcje biblioteczne dla przedszkolaków Co warto wiedzieć o radiu? Od stycznia 2017 r. Multimedialne Centrum Informacji Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Rudnej, rozpoczęło cykl lekcji bibliotecznych, dla wszystkich grup z przedszkola gminnego w Rudnej, pod hasłem Co warto wiedzieć o radiu?. Okazją do spotkań jest wystawa kolekcji starych radioodbiorników śp. pana Andrzeja Majchera z Rudnej, który przez wiele lat je gromadził, odrestaurowywał i z pasją zgłębiał ich historie. Celem lekcji bibliotecznych jest zapoznanie dzieci z funkcją i magią radia, zobrazowanie wycinka historii radiofonii, a także zaprezentowanie zbioru starych radioodbiorników młodemu pokoleniu, które często nie wie, jak kiedyś one wyglądały. Przedstawiamy przedszkolakom historię starych aparatów radiowych, zasady ich działania, tłumaczymy co to jest dźwięk oraz fale radiowe, jak one powstają, na jakiej zasadzie działają rozgłośnie radiowe, na czym polega radiokomunikacja i co można usłyszeć w radiu. Dzieci mają okazję do zapoznania się z rodzajami rozwiązań technologicznych, które stosowano na przestrzeni lat oraz uświadomienia sobie, jaki postęp nastąpił pomiędzy budową pierwszych radioodbiorników a miniaturowymi współczesnymi nośnikami fal radiowych. W lutym 2017 r. minie 92 lata działalności Polskiego Radia. Czyż nie warto więc przywoływać radiową przeszłość oraz zapoznawać z nią najmłodsze pokolenie? Jak najbardziej, jest taka potrzeba, aby ocalić ją od zapomnienia! 19

20 PO GODZINACH W bibliotece fajnie jest W lutym w chobieńskiej bibliotece na dzieci czekało kilka atrakcji. Najpierw bibliotekę o dwiedziła grupa 3-4-latków z przedszkola gminnego w Chobieni. Spotkanie odbyło się pod hasłem zima. Dzieci dowiedziały się m.in. jak zadbać o zwierzęta, kiedy ziemia przykryta jest białym puchem czy jak zachować bezpieczeństwo podczas zimowych szaleństw. Maluchy wysłuchały wierszy o zimie, tworzyły zimowe rysunki, rzucały piłeczkowymi śnieżkami do celu. Dowiedziały się również na czym polega praca w bibliotece, czym różni się ona od księgarni i jak w bibliotece należy się zachowywać. Inspiracją do kolejnego spotkania w bibliotece był obchodzony 17 lutego Międzynarodowy Dzień Kota. Dzieci poznały wiele ciekawostek z życia kotów np. po co kotu wąsy, do czego potrzebny im ogon i dlaczego koty ocierają się o ludzkie nogi. Nie zabrakło także kocich konkursów i zabaw w których nagrodami były książki. Noworoczne CUDA spotkanie z Roztoką ZE SKARPETEK W 2 lutego w Gawronkach Zespół Folklorystyczny Roztoka zorganizował cykliczne Spotkanie z Kulturą Łemkowską. Do wspólnej zabawy zaproszeni zostali przyjaciele i osoby, które przez cały rok wspierają i pomagają zespołowi w działalności. - To spotkanie, to taka pewna forma podziękowania za pomoc i wsparcie, nie tylko finansowe mówi Włodzimierz Zoryło z zespołu. Podczas spotkania, oprócz Roztoki, muzykował także zaprzyjaźniony Zespół Osetnopolanie z Osetna. 20 świetlicy w Gawronach odbył się kreatywny konkurs pod hasłem Zwierzątka, stworki i potworki - cuda ze skarpetek. Po raz kolejny dzieci udowodniły, że ich pomysłowość nie zna granic. Ze zwykłych skarpetek powstały wspaniałe koty, sowy, króliczki, konie, bałwanki i inne stworki.

21 Byliśmy w Krainie Łagodności PO GODZINACH Spokojna muzyka, szacunek dla słowa - tym właśnie zachwycił nas Czarny Nosal - niezwykły duet pochodzący z Kędzierzyna-Koźla, który wystąpił w Centrum Kultury w Rudnej. Z espół wykonał większość utworów z kręgu poezji śpiewanej, ale nie zabrakło muzyki country oraz bluesa. - Śpiewamy głównie o miłości, ale nie jest to miłość różowa do jakiej przywykliśmy słuchając innych popularnych piosenek tymi słowami przywitał Rafał Nosal publiczność zgromadzoną w sali widowiskowej CKwR. Oryginalny, aksamitny głos Rafała zachwycił wszystkich zgromadzonych, ale również nie można było oderwać oczu i uszu od elektryzującej gitary Darka Czarnego, który wręcz szarżował na tym instrumencie i używał wielu ubarwiaczy zmieniających dźwięk gitary. Duet podczas koncertu prezentował piosenki napisane do wierszy znanych poetów oraz piosenki autorskie. Bogactwo brzmień oraz aranżacji zagwarantowało ciekawą przygodę i ucztę muzyczną. Należy dodać, że Darek Czarny i Rafał Nosal to artyści, którzy współpracują ze sobą od wielu lat. Wieloletnie doświadczenie i wielka przyjaźń, którą widać gołym okiem zaowocowały wspaniałym 1,5 h koncertem, a zachwycona publiczność to największe podziękowanie za niezapomniany występ. Chór świętuje w Rynarcicach Koncertem w Rynarcicach Górniczy Chór Męski z Lubina świętował 37. rocznicę działalności. To już tradycja, że kolejne rocznice chórzyści obchodzą koncertując w okolicznych miejscowościach, w których jeszcze nie występowali. W tym roku, w niedzielę 5 lutego chór zaśpiewał podczas mszy dziękczynnej w kościele parafialnym p.w. Św. Marcina w Rynarcicach. Z towarzyszeniem organów chórzyści wykonali części stałe mszy Franciszka Kostingera: Kyrie, Gloria, Sanctus, Benedictus, Agnus Dei oraz inne pieśni uzgodnione z proboszczem ks. Jerzym Jastrzębskim. Mszy przewodniczył biskup pomocniczy diecezji legnickiej ks. prałat Marek Mendyk, który przyjechał na zaproszenie proboszcza, specjalnie aby odprawić mszę dziękczynną w intencji chóru górniczego. Pomimo dotkliwego zimna kościół był wypełniony po brzegi. Na święto przybyli zaprzyjaźnieni z chórem kapłani z Lubina, a także przedstawiciele Zakładów Górniczych Lubin, związków zawodowych przy ZG oraz miejscowych władz samorządowych. Po nabożeństwie tradycyjnie chór wystąpił z koncertem wybranych utworów, który został przyjętym gorącymi brawami przez słuchaczy. Na zakończenie prezes chóru złożył obecnym życzenia noworoczne, podziękował za przybycie, a chór wykonał specjalny utwór na tę okoliczność. Po uroczystości kościelnej i koncercie na chórzystów, ich najbliższych i zaproszonych gości w miejscowej świetlicy czekał świąteczny obiad z lampką szampana. Podczas spotkania w świetlicy dyrektor chóru przekazał lokalnym władzom wydaną z okazji 35-lecia działalności kronikę. Jest w niej zapisana nie tylko historia chóru, jest ona również źródłem informacji o powstawaniu Zagłębia Miedziowego i rozwoju górniczej społeczności. 21

22 NA SPORTOWO III Zimowy Turniej Piłki Siatkowej W hali Sportowej Zespołu Szkół w Rudnej odbył się III GminKolejność końcowa zawodów: ny Zimowy Turniej Piłki Siatkowej organizowany co roku 1. Mleczno podczas Ferii zimowych przez Centrum Kultury w Rudnej. 2. Rudna Impreza zgromadziła 6 drużyn, które z ogromnym zaan3. Rynarcice gażowaniem walczyły o miejsce na podium. Na wielką 4. Gawrony pochwałę zasłużyły 2 najlepsze drużyny, które w meczu 5. Toszowice finałowym, należy dodać, że bardzo wyrównanym, zacie6. Górzyn kle walczyły o każdy punkt. Miłym akcentem kończącym zmagania, było wręczenie pamiątkowych statuetek, dyplomów i upominków dla najlepszych drużyn. 45 Medali Sharka w Osiecznicy W zawodach pływackich o puchar Wójta Gminy Osiecznica rudnowski klub zdobył aż 45 medali! Tym samym podopieczni trenera Andrzeja Pakuły w klasyfikacji klubowej zajęli II miejsce spośród 26 klubów, które wzięły udział w tych zawodach. Nasi młodzi sportowcy mogą pochwalić się 18 medalami złotymi, 15 srebrnymi i 12 brązowymi. Ponadto Aleksandra Kościelniak została najlepsza zawodniczką zawodów, zdobywając 4 złote medale i 1 srebrny. Shark Rudna podczas zawodów reprezentowali: Aleksandra Kościelniak, Milena Możdżan, Dominika Świątek, Martyna Gabor, Maria Kłusek, Marcelina Totoszko, Oliwia Jachimek, Marta Sobczak, Szymon Misiak, Michał Łokaj, Igor Florek, Adam Kustra, Kacper Lisik, Patryk Pakuła, Miłosz Gonera. 22

23 FERIE NA PÓŁMETKU PO GODZINACH CENTRUM KULTURY W RUDNEJ KU W GŁOGO OK. PAR MINI ZOO W WIE BOWLING W OK. PARKU W GŁOGOWIE BASEN W RUDNEJ CHOBIEŃSKI OŚRODEK KULTURY PRZY LODOWISKO IE RCS W LUBIN TURNIEJ W TENISA STOŁOWEGO WYJAZD DO KINA HELIOS KALENDARIUM MARZEC 2017 Dzień Kobiet: Nieszczyce r. Kębłów r. Naroczyce r Brodowice r. Studzionki r. Koźlice r. Rudna r. Brodów r. Kliszów r. Stara Rudna r. BIBLIOTEKA W CHOBIENI 03.03,2017r. godz Mądre bajki ze świata - słońce i księżyc - bajka z Filipin r. godz Mądre bajki ze świata - Kłótliwe sąsiadki - Gruzja r. godz Wielkie odkrycia - dźwięki - pogadanka r. godz Światło - pogadanka r. godz Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek - czytanie r. godz Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek - czytanie r. godz Spotkanie w Klubie Tupcia Chrupcia Biblioteka Publiczna w Chobieni zaprasza na: spotkanie autorskie z Moniką Sawicką, dnia r. Spotkanie odbędzie się w trzech blokach: 1. Grupa wieku przedszkolnym godz w Przedszkolu Gminnym w Chobieni. 2. Dzieci i młodzież w wieku szkolnym-godz w Zespole Szkół w Chobieni. 3. Dorośli godz sala widowiskowa Chobieńskiego Ośrodka Kultury. 17 MARCA OTWARCIE PRACOWNI TKACKIEJ W TOSZOWICACH 23

24