BOGDAN WIŚNIOWSKI, KATARZYNA SZCZEPKO

Transkrypt

1 Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody National Parks and Nature Reserves (Parki nar. Rez. Przyr.) BOGDAN WIŚNIOWSKI, KATARZYNA SZCZEPKO Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego Parku Narodowego. Cz. VI. Grzebaczowate (Spheciformes: Sphecidae, Crabronidae) WIŚNIOWSKI B., SZCZEPKO K Aculeata (Hymenoptera) of Kampinos National Park. Part VI. Digger wasps (Spheciformes: Sphecidae, Crabronidae). Parki nar. Rez. Przyr. 32(1): ABSTRACT: The paper provides information on the digger wasps (Hymenoptera, Spheciformes: Sphecidae, Crabronidae) occurring in the Kampinos National Park (Central Poland). A total of 115 species were collected using water pan traps ( Moericke-traps ) during the years Currently 152 species of digger wasps are known in the Kampinos National Park, which is about 2/3 of all the taxa known from Poland. The Kampinos National Park is, according to the current state of knowledge, the most diverse Polish national park, as far as the digger wasps are concerned. 24 species were recorded in the Kampinos National Park for the first time, and nine are new for the Mazovian Lowland. KEY WORDS: Hymenoptera, Sphecidae, Crabronidae, digger wasps, faunistics, new records, Kampinos National Park, Poland. Bogdan Wiśniowski: Ojcowski Park Narodowy, Ojców, bogdan@isez.pan. krakow.pl; Katarzyna Szczepko: Uniwersytet Łódzki, Zakład Dydaktyki Biologii i Badania Różnorodności Biologicznej, ul. Banacha 1/3, Łódź, kawa@biol.uni.lodz.pl WSTĘP Dane dotyczące grzebaczy Spheciformes Kampinoskiego Parku Narodowego można znaleźć w następujących pracach opublikowanych z terenu Parku: KOWALCZYK i in. (2002); KOWALCZYK, SZCZEPKO (2001, 2004); PLEWKA (1981); SKIBIŃSKA (1986 a); SZCZEPKO, KOWALCZYK (2001 a, b, 2004, 2006); SZCZEPKO, WIŚNIOWSKI (2009); WIŚNIOWSKI, SZCZEPKO (2006). Informacje o Sphecidae i Crabronidae Mazowsza podali poza wymienionymi wcześniej autorami: MINKIEWICZ (1931, 1933); DROGO- SZEWSKI (1932, 1934, 1938); NOSKIEWICZ, CHUDOBA (1948); GŁOWACKI (1953); SKIBIŃSKA (1981, 1982, 1986, 1989 a, b); ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK (2002); KOWALCZYK, SZCZEPKO (2008 a) oraz KOWALCZYK, KURZAC (2009). Celem niniejszego artykułu jest uzupełnienie listy gatunków z rodzin Sphecidae i Crabronidae występujących na terenie Kampinoskiego PN, wskazanie gatunków wcześniej nie wykazywanych z Parku oraz Niziny Mazowieckiej, zwrócenie uwagi na gatunki rzadkie i zagrożone (umieszczone na czerwonej liście gatunków zagrożonych) oraz odnotowanie gatunków niestwierdzonych w trakcie obecnych badań. [17]

2 18 Bogdan Wiśniowski, Katarzyna Szczepko Ryc. 1. Rozmieszczenie stanowisk badawczych na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego. 1 granica otuliny KPN, 2 granica KPN, 3 tereny zalesione, 4 rezerwaty, 5 tereny niezalesione. Fig. 1. Distribution of study plots in the Kampinos National Park. 1 boundary of the protection zone of KNP, 2 boundary of the Park, 3 forested areas, 4 nature reserves, 5 non-forested areas. STANOWISKA I METODY BADAŃ Stanowiska badawcze położone były w zachodniej części Kampinoskiego Parku Narodowego, na terenie następujących wsi (Ryc. 1): Bieliny (DC69), Bromierzyk (DC59), Famułki Brochowskie (DC59), Famułki Królewskie (DC59), Granica (DC69), Lasocin (DC59), Miszory (DC59), Pieklice (DC59), Pindal (DC59) i położone w otulinie Parku Łazy (DC59). Badaniom poddano zarówno siedliska otwarte, takie jak porzucone pola uprawne o różnym wieku odłogowania, łąki (Bromierzyk niekoszona łąka wilgotna

3 Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego PN 19 ze związku Calthion, Pieklice koszona raz w roku łąka świeża ze związku Arrhenatherion), murawy psammofilne z klasy Koelerio glaucae Corynephoretea canescentis, opuszczone gospodarstwo zarastające zbiorowiskami roślinnymi z klasy Artemisietea, przydomowe ogródki, teren Stacji Terenowej Uniwersytetu Łódzkiego i wydmy śródlądowe, jak i siedliska w różnym stopniu porośnięte roślinnością drzewiastą pojedyncze drzewa owocowe przy zabudowaniach gospodarczych, opuszczony sad, las mieszany Querco roboris Pinetum (= Pino Quercetum), ols Ribeso nigri Alnetum, a także drewniane budynki (w wieku od 80 do 150 lat). Badania terenowe prowadzono w latach , od początku kwietnia do początku października. Owady chwytano za pomocą pułapek Moerickego ( kolorowych misek ). Na każdym stanowisku umieszczano po trzy pułapki, dwie żółte i jedną białą. Pułapki były rozmieszczane w różny sposób w zależności od środowiska: 1. Ustawiano je bezpośrednio na gruncie lub zawieszano na tyczkach o wysokości zbliżonej do otaczającej roślinności (siedliska otwarte, las mieszany, ols); 2. Zawieszano na gałęziach drzew (las mieszany, ols, sad, drzewa owocowe); 3. Zawieszano na ścianach (drewniane budynki). Pułapki opróżniano co 10 dni, w sumie 19 razy w ciągu sezonu wegetacyjnego. Grzebaczowate oznaczano do gatunku za pomocą kluczy następujących autorów: ANTROPOV (1991); DOLLFUSS (1991); GUICHARD (1993); JACOBS (2007); JACOBS, OEHLKE (1990); NOSKIEWICZ, PUŁAWSKI (1960); OEHLKE (1970); PUŁAWSKI (1984) oraz SCHMID- -EGGER (2002). W wykazie zastosowano nazewnictwo wg WIŚNIOWSKIEGO (2004). Szczegółowy opis metodyki i terenu badań podano w pierwszej części opracowania (SZCZEPKO, WIŚNIOWSKI 2006). Skróty użyte w tekście: Stanowiska: [1] Bieliny, [2] Bromierzyk, [3] Famułki Brochowskie, [4] Famułki Królewskie, [5] Granica, [6] Lasocin, [7] Łazy, [8] Miszory, [9] Pieklice, [10] Pindal. Siedliska: (A1, A2, A3, A4-5 ) porzucone pole uprawne: 1 rok, 2 lata itd. przed datą badań, (D) drewniany budynek, (DO) drzewa owocowe, (LM) las mieszany, (Ł) łąka, (MN) murawa psammofilna, (OG) opuszczone gospodarstwo, (OL) ols, (OS) opuszczony sad, (PO) przydomowy ogródek, (ST) teren stacji terenowej UŁ, (W) wydma piaszczysta, (W LM) wydma niedaleko stacji, zarastająca sosną i otoczona lasem mieszanym. WYKAZ GATUNKÓW Poniższy wykaz uszeregowany jest w alfabetycznej kolejności rodzajów i gatunków w obrębie rodziny Sphecidae i Crabronidae. Obejmuje on łącznie 115 taksonów stwierdzonych w trakcie badań w Kampinoskim Parku Narodowym (łącznie zebrano 3359 okazów); 24 gatunki nie były wykazywane wcześniej z Parku, a 9 jest nowych dla Niziny Mazowieckiej. Na koniec wykazu podano listę gatunków odnotowanych wcześniej w Parku, lecz nie potwierdzonych w trakcie

4 20 Bogdan Wiśniowski, Katarzyna Szczepko obecnych badań. Łączna liczba grzebaczowatych znanych dotąd z KPN wynosi 152 gatunki, co stanowi 2/3 stwierdzonych w Polsce (WIŚNIOWSKI 2004). Spośród grzebaczowatych stwierdzonych w KPN aż 25 uznanych jest zagrożone (SKIBIŃSKA 2002), a kilka ma niewiele znanych stanowisk w Polsce i zasługuje na objęcie monitoringiem w Parku. Informacje o tych gatunkach podano poniżej. Sphecidae Ammophila campestris LATREILLE, 1809 Gatunek podany wcześniej z Parku z okolic Bromierzyka (KOWALCZYK i in. 2002). W trakcie przeprowadzonych badań potwierdzono jego występowanie: [2] (A2): 6 16 VI , VI , 27 VII 06 VIII ; [2] (A3): 6 16 VI , 10 VI , VI , 09 VII , 18 VII i 1, 20 VIII i 1 ; [2] (A4): VI , 9 VII , 25 V 02 VI ; [2] (A4-5): 29 V 06 VI , 6 16 VI , VII i 1 ; [2] (A5-6): 10 VI , 15 VI , VI , 9 VII , 18 VII , 27 VII ; [2] (A6-7): 5 14 VII ; [2] (A7-8): 2 12 V , V , 6 16 VI , 5 X ; [3] (A5-6): VI ; [3] (A10): VI ; [3] (A21): 2 12 X ; [9] (A1): VI , 27 VII ; [9] (A3): 31 V 14 VI , VI , 27 VI 12 VII , VII , 26 VII 11 VIII Na Nizinie Mazowieckiej znany również z Konstancina pod Warszawą (GŁOWACKI 1953). Gatunek w Polsce niezbyt często notowany, związany z terenami piaszczystymi. Ammophila pubescens CURTIS, 1836 Gatunek podany z Parku z Bromierzyka i Izabelina Leśnego (KOWALCZYK i in. 2002). Obecnie stwierdzony w KPN na następujących stanowiskach: [2] (A2): V , 29 V 06 VI , 6 16 VI , 7 16 VII , VII i 1, 27 VII 06 VIII ; [2] (A3): 10 VI , VI , VI , 09 VII ; [2] (A4-5): 6 16 VI ; [2] (A4): 09 VII i 2 ; [2] (A7-8): 6 16 VI ; [2] (A10): 6 16 VI , 7 16 VII ; [2] (A11): 15 VI , VI , 09 VII , 10 VIII ; [2] (MN): 30 V 04 VI , VI , VII ; [3] (A15): VI ; [3] (A16): 27 VI 6 VII ; [3] (A20): 2 16 VI , VII Na Nizinie Mazowieckiej znany z Bolimowskiego PK (KOWALCZYK, KURZAC 2009) oraz Brudzeńskiego PK (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Niezbyt często notowany w Polsce, umieszczony na czerwonej liście (SKIBIŃSKA 2002).

5 Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego PN 21 Ammophila sabulosa (LINNAEUS, 1758) Gatunek podany wcześniej z Parku: Łomna (SKIBŃSKA 1986), Bromierzyk (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; WIŚNIOWSKI, SZCZEPKO 2004), Izabelin Leśny, Bromierzyk i Lasocin (KOWALCZYK i in. 2002). W obecnych badaniach potwierdzono jego występowanie w KPN: [1] (D): 27 VI , 31 VII ; [2] (A2): 7 16 VII i 1, VII i 3, 27 VII 06 VIII , 6 14 VIII i 2, VIII , IX , 22 IX 02 X ; [2] (A3): VI , 27 VII 06 VIII , VIII i 4, IX , IX i 1, 10 VI , 15 VI i 1, VI , 18 VII , 27 VII , 30 VIII , 09 VII i 1, 20 VIII , 13 IX , 20 IX ; [2] (A4): VI i 1, 09 VII , 10 VIII , 13 IX , VI i 1, 5 14 VII , 27 VII 05 VIII i 1 ; [2] (A4-5): 6 16 VI i 1, VI , 27 VI 07 VII i 1, 7 16 VII i 1, VII , 6 14 VIII , VIII , 22 IX 02 X ; [2] (A5-6): 10 VI , VI , 09 VII , 18 VII , 27 VII , 20 VIII , 10 VIII , 13 IX i 1, 20 IX ; [2] (A6-7): 5 14 VII ; [2] (A7-8): VII , VIII , 6 14 VIII , IX i 3, 22 IX 02 X ; [2] (A8-9): 20 VIII , 9 VII , 18 VII , 10 VIII , 20 VIII , 20 IX , 13 IX i 1 ; [2] (A10): VII i 5, 7 16 VII , 27 VII 06 VIII , 6 14 VIII , IX X ; [2] (A11): 10 VI , 15 VI , VI i 10, 09 VII i 1, 18 VII i 1, 10 VIII i 2, 13 IX ; [2] (MN): 9 10 VII ; 30 V 04 VI , 31 VII 15 VIII , VIII , 27 VIII 07 IX , 7 17 IX , IX ; [2] (W): 7 17 IX ; [2] (Ł): 20 VI , VII ; [5] (D): 31 VII , 7 VIII , 26 VIII , 5 IX ; [3] (A6-7): 27 VI 12 VII i 1, 5 VI 14 VII , VII i 2, 26 VII 11 VIII i 2, VIII i 2, 28 VIII 08 IX , 8 14 IX , 21 IX 2 X , 2 12 X ; [3] (A10): VI , 5 14 VII , VII , 27 VII 5 VIII ; [3] (A15): 5 14 VII i 1 ; [3] (A16): 31 V 14 VI , 27 VI 12 VII , VII i 1, VII , 26 VII 11 VIII i 1, VIII , 21 IX 2 X ; [3] (A20): 25 V 2 VI , 2 16 VI , VI i 2, 29 VI 5 VII , 5 14 VII i 2, VII ; [3] (A21): 25 V 02 VI ,

6 22 Bogdan Wiśniowski, Katarzyna Szczepko 31 V 14 VI , VI , 27 VI 12 VII i 2, VII i 5, 26 VII 11 VIII , 28 VIII 8 IX , 7 21 IX , 21 IX 2 X , 2 12 X i 2. Na Nizinie Mazowieckiej wykazany także z Bolimowskiego PK (KOWALCZYK, KURZAC 2009), Brudzeńskiego PK (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002), Konstancina pod Warszawą, Ożarowa, Podkowy Leśnej (GŁOWACKI 1953), Warszawy (GŁOWACKI 1953, SKIBIŃSKA 1982) oraz osiedla Białołęka Dworska w Warszawie (SKIBIŃSKA 1982, 1986, 1989 a). Gatunek w Polsce pospolity. Podalonia affinis (KIRBY, 1798) Gatunek podany z Parku już wcześniej z Bromierzyka, Izabelina Leśnego i Lasocina (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002). Obecnie potwierdzono jego występowanie: [2] (A2): 29 V 06 VI , 6 16 VI , 27 VI 07 VII i 1, 27 VII 06 VIII , 6 14 VIII ; [2] (A3): 09 VII , 20 VIII ; [2] (A4): 5 14 VII , 27 VII 05 VIII ; [2] (A4-5): 6 16 VI , VII ; [2] (A6-7) 29 VI 05 VII ; [2] (A7-8) 9 20 V , 6 16 VI , VI , 27 VII 6 VIII , 6 14 VIII , IX , 22 IX 02 X ; [2] (A8-9) 27 VII , 13 IX ; [2] (A11): VI ; [3] (A6-7): 27 VI 12 VII , VII , 26 VII 11 VIII , 28 VIII 08 IX ; [3] (A10) 5 14 VII , VII ; [3] (A15) 27 VII 5 VIII ; [3] (A16) 27 VI 12 VII i 1, VII , 26 VII 11 VIII ; [5] (D) 26 VII ; [3] (A20): 2 16 VI , VI , 5 14 VII Na Nizinie Mazowieckie znany ponadto z następujących stanowisk: Bolimowski PK (KOWALCZYK, KURZAC 2009), Brudzeński PK (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002), Podkowa Leśna (GŁOWACKI 1953), Warszawa Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a). Gatunek w Polsce pospolity. Podalonia hirsuta (SCOPOLI, 1763) Gatunek stwierdzony wcześniej w Parku: Bromierzyk, Izabelin Leśny i Lasocin (KOWALCZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2004). W wyniku przeprowadzonych badań potwierdzony z KPN: [2] (A8-9): IV ; [2] (W): IV ; [5] (D): VII Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany w Bolimowskim Parku Krajobrazowym (KOWALCZYK, KURZAC 2009), Brudzeńskim PK (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002), Płyćwi (KOWALCZYK, SZCZEPKO 2008 a) oraz Brwinowie (GŁOWACKI 1953). Gatunek w Polsce pospolity.

7 Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego PN 23 Podalonia luffi (SAUNDERS, 1903) Gatunek podany ogólnie z Kampinoskiego Parku Narodowego przez PLEWKĘ (1981), bez określenia stanowiska. W trakcie obecnych badań potwierdzono jego występowanie w Parku: [3] (A6-7): 27 VI 12 VII ; [3] (A10): VII ; [3] (A15): 29 VI 05 VII Znany z Niziny Mazowieckiej z Brudzeńskiego PK (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002) oraz osiedla Białołęka Dworska w Warszawie (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a). Notowany w całej Polsce, lecz nie tak często jak pozostałe gatunki z rodzaju Podalonia. Crabronidae Alysson spinosus (PANZER, 1801) Gatunek stwierdzony wcześniej w Parku: Izabelin Leśny, Lasocin i Bromierzyk (KOWALCZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004). W wyniku przeprowadzonych badań potwierdzony z KPN: [2] (A7-8): 27 VI 7 VII , 27 VII 6 VIII , [2] (W LM): 31 VII 15 VIII Na Nizinie Mazowieckiej notowany na następujących stanowiskach: Podkowa Leśna (GŁOWACKI 1953), Warszawa-Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a, 1989 a), Warszawa-Ursynów (SKIBIŃSKA 1986 a), Brudzeński Park Krajobrazowy (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce dość pospolity. Argogorytes mystaceus (LINNAEUS, 1761) Podany wcześniej z Bromierzyka (KOWALCZYK i in ). Obecnie stwierdzony w KPN na następujących stanowiskach: [2] (A4): 15 VI ; [2] (A5-6): 10 VI Znany z Niziny Mazowieckiej również z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1934) i Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce dość pospolity. Bembecinus tridens (FABRICIUS, 1781) Gatunek stwierdzony wcześniej w Parku: Izabelin, Lasocin i Bromierzyk (KOWALCZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004, 2006). W wyniku przeprowadzonych badań potwierdzony z KPN: [2] (A2): VI i 9, 7 16 VII i 3, VII i 1, 27 VII 6 VIII i 2, 6 14 VIII i 4, VIII ; [2] (A3): 6 16 VI , VI i 2, 27 VI 7 VII , 10 VI

8 24 Bogdan Wiśniowski, Katarzyna Szczepko i 2, 15 VI , VI , 9 VII i 22, 18 VII , 27 VII i 2, 10 VIII , 20 VIII ; [2] (A4): 9 VII , 18 VII , 27 VII , VI , 29 VI 5 VII i 3, 5 14 VII i 6, VII ; [2] (A4-5): VI , 27 VII 6 VIII ; [2] (A5-6): 18 VII i 1, (A5-6): 27 VII , 10 VIII , 20 VIII ; [2] (A6-7): 29 VI 5 VII , 5 14 VII ; [2] (A7-8): 2 12 V , VI , 27 VI 7 VII , VII i 6, 27 VII 6 VIII , [2] (A8-9): 18 VII , 27 VII i 1, 10 VIII i 4, 20 VIII i 1, [2] (A10): 6 16 VI , VI , 27 VI 7 VII ; [2] (A11): 9 VII , 18 VII , 27 VII ; [2] (DO): VI i 1 ; [2] (Ł): 24 VII , 4 14 VI ; [2] (MN): 30 V 4 VI , VI i 5, 28 VI 12 VII i 6, VII , 22 VII ; [2] (W LM): 30 V 4 VI , VI ; [3] (A5-6): VI , 29 VI 5 VII , 5 14 VII , VII ; [3] (A6-7): VI , 27 VI 12 VII , 26 VII 11 VIII ; [3] (A10): VI , 29 VI 5 VII , 5 14 VII ; [3] (A15): VI i 10, 29 VI 5 VII i 13, 5 14 VII i 8, (A15): VII i 2 ; [3] (A16): 27 VI 12 VII i 3 ; [3] (A20): VI , 29 VI 5 VII , 5 14 VII i 3, VII ; [3] (A21): VI ,27 VI 12 VII i 6, VII i 1 ; [5] (D): 5 IX , VI ; [6] (D): 9 17 VIII Znany z Niziny Mazowieckiej z osiedla Białołęka Dworska w Warszawie (SKIBIŃ- SKA 1981, 1982, 1986 a). Gatunek dość często notowany na terenach piaszczystych w Polsce, umieszczony na czerwonej liście (SKIBIŃSKA 2002). Bembix rostrata (LINNAEUS 1758) Gatunek podany w KPN z Izabelina, Lasocina i Bromierzyka (KOWALCZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2006). W wyniku obecnych badań potwierdzono jego występowanie: [2] (A5-6): 18 VII , 27 VII , 30 VIII ; [2] (MN): 7 VIII ; [3] (A10): 29 VI 5 VII ; [3] (A21): VI Na Nizinie Mazowieckiej notowany na następujących stanowiskach: Sadowne (MINKIEWICZ 1931, 1933), Łowicz (DROGOSZEWSKI 1932), Mądralin k. Otwocka (MINKIEWICZ 1933), Konstancin i Skolimów k. Warszawy (CHMURZYŃSKI 1952), Podkowa Leśna (GŁOWACKI 1953), Dziekanów Leśny k.warszawy (DOMAGAŁA- -LIPIŃSKA 1961). Gatunek umieszczony na czerwonej liście (SKIBIŃSKA 2002), częściej

9 Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego PN 25 niż poprzedni notowany w Polsce, co jest wynikiem łatwości obserwacji tego gatunku w terenie jest to jeden z największych przedstawicieli Spheciformes w Polsce. Cerceris arenaria (LINNAEUS, 1758) Podany wcześniej z KPN z Bromierzyka i Lasocina (KOWALCZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2004). Obecnie stwierdzony w Parku na następujących stanowiskach: [2] (A3): 9 VII ; [2] (A4): 27 VII 5 VIII ; [2] (A5-6): 10 VIII , 13 IX ; [2] (A8-9): 9 VII ; [2] (A10): VI ; [2] (A11): VI , 9 VII i 3, 10 VIII i 2 ; [3] (A5-6): VI , VII ; [3] (A6-7): VIII ; [3] (A10): VII ; [3] (A15): VII ; [3] (A16): 31 V 14 VI , VII ; [3] (A21): VII Znany z Niziny Mazowieckiej również z Konstancina i Skolimowa k. Warszawy (CHMURZYŃSKI 1952), Podkowy Leśnej (GŁOWACKI 1953), Dziekanowa Leśnego k. Warszawy (DOMAGAŁA-LIPIŃSKA 1961), Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002) i Płyćwi (KOWALCZYK, SZCZEPKO 2008 b). Gatunek w Polsce pospolity na terenach piaszczystych. Cerceris interrupta (PANZER, 1799) Gatunek nie odławiany wcześniej w KPN. Stwierdzony w Parku na następujących stanowiskach: [2] (A10): 6 14 VIII , IX ; [2] (A11): 18 VII ; [3] (A10): VII i 3 ; [3] (A21): 27 VI 12 VII Na Nizinie Mazowieckiej notowany z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1934), Podkowy Leśnej (GŁOWACKI 1953) i Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA- -KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek dość często notowany na terenach piaszczystych. Cerceris quadrifasciata (PANZER, 1799) Gatunek nie odławiany wcześniej w KPN. Stwierdzony w Parku na następujących stanowiskach: [2] (A5-6): 9 VII ; [2] (A10): 29 V 6 VI , VI , 7 16 VII , 30 V ; [2] (A11): 9 VII i 1 ; [3] (A15): 5 14 VII Znany z Niziny Mazowieckiej z osiedla Białołęka Dworska w Warszawie (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a), Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA- -KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002) oraz Zwierzyńca Królewskiego (KOWALCZYK, SZCZEPKO 2008 b). Gatunek w Polsce dość pospolity.

10 26 Bogdan Wiśniowski, Katarzyna Szczepko Cerceris quinquefasciata (ROSSI, 1792) Gatunek stwierdzony wcześniej w Parku w Bromierzyku (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004). W wyniku przeprowadzonych badań potwierdzony z KPN: [2] (A3): 27 VI 7 VII ; [2] (A6-7): VII ; [2] (A10): 6 14 VIII ; [2] (A11): 9 VII , 27 VII ; [9] (A3): VII Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1934), Podkowy Leśnej (GŁOWACKI 1953) i Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA- -KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity. Cerceris rybyensis (LINNAEUS, 1771) Gatunek odnotowany wcześniej w Parku: Izabelin Leśny, Lasocin i Bromierzyk (KOWALCZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004). W trakcie badań potwierdzony z KPN: [2] (A5-6): 30 VIII ; [2] (A6-7): VI ; [2] (A10): 29 V 6 VI ; [2] (A11): 15 VI , VI , 9 VII , 10 VIII ; [2] (MN): 22 VII ; [3] (A5-6): VI ; [3] (A6-7): 21 IX 2 X ; [3] (A10): VI ; [3] (A20): VI ; [5] (D): 26 VII Znany z Niziny Mazowieckiej z następujących stanowisk: Łowicz (DROGOSZEWSKI 1932), Konstancin i Skolimów k. Warszawy (CHMURZYŃSKI 1952), Podkowa Leśna, Brwinów (GŁOWACKI 1953), Chylice (SKIBIŃSKA 1989 b), Brudzeński Park Krajobrazowy (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002), Płyćwia i Zwierzyniec Królewski (KOWALCZYK, SZCZEPKO 2008 b). Gatunek w Polsce pospolity, najczęściej notowany przedstawiciel rodzaju Cerceris w kraju. Crabro cribrarius (LINNAEUS, 1758) Gatunek stwierdzony wcześniej w Parku: Łomna (SKIBIŃSKA 1986 a), Izabelin Leśny i Bromierzyk (KOWALCZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004). W wyniku przeprowadzonych badań potwierdzony z KPN: [2] (MN): VII ; [3] (A20): VII Na Nizinie Mazowieckiej notowany na następujących stanowiskach: Łowicz (DROGOSZEWSKI 1932), Warszawa-Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a), Warszawa, Warszawa-Ursynów (SKIBIŃSKA 1986 a), rez. Modrzewina, Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1989 a), Chylice (SKIBIŃSKA 1989 b), Brudzeński Park Krajobrazowy (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002), Rez. Bażantarnia (KOWALCZYK, SZCZEPKO 2008 b). Gatunek w Polsce pospolity.

11 Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego PN 27 Crabro ingricus (F. MORAWITZ, 1888) Gatunek nie odławiany wcześniej w KPN. Stwierdzony w Parku na następujących stanowiskach: [2] (A3): V ; [2] (A10): 9 20 V i 1, V i 1 ; [3] (A15): V , V ; [3] (A16): V ; [3] (A20): 4 12 V , V Gatunek nowy dla Niziny Mazowieckiej. Rozmieszczenie tego gatunku w Polsce jest słabo poznane; po raz pierwszy wymieniony z kraju w Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i zagrożonych w Polsce (SKIBIŃSKA 2002). Odnotowany w Borach Tucholskich (SKIBIŃSKA, inf. ustna) oraz na Wyżynie Małopolskiej w Bolimowskim Parku Krajobrazowym (KOWALCZYK, KURZAC 2009). Umieszczony na czerwonej liście (SKIBIŃSKA 2002). Crabro peltarius (SCHREBER, 1784) Gatunek stwierdzony wcześniej w Parku: Łomna (SKIBIŃSKA 1986 a), Izabelin Leśny, Lasocin i Bromierzyk (KOWALCZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004). W trakcie obecnych badań potwierdzony z KPN: [2] (A2): V ; [2] (A3): 10 VI ; [2] (A4): 5 14 VII ; [2] (A7-8): VI ; [2] (A8-9): 27 VII ; [2] (A10): 29 V 6 VI , 6 16 VI ; [2] (A11): 9 VII , 18 VII ; [2] (MN): V ; [3] (A15): VI ; [5] (D): 27 VI ; [6] (D): VI , 18 VI 4 VII ; [7] (D): VII ; [9] (A1): 9 VII ; [9] (A2): 5 14 VII ; [10] (D): 18 VI 4 VII Znany z Niziny Mazowieckiej z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1932), osiedla Białołęka Dworska w Warszawie (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a), Hamerni, Warszawy, Warszawy- -Ursynowa, Mrokowa (SKIBIŃSKA 1986 a), Radziejowic, Białołęki Dworskiej (SKIBIŃSKA 1989 a), Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWAL- CZYK 2002) i Płyćwi (KOWALCZYK, SZCZEPKO 2008 b). Gatunek w Polsce pospolity. Crabro scutellatus (SCHEVEN, 1781) Gatunek podany z KPN przez SKIBIŃSKĄ (1986 a), KOWALCZYKA i in. (2002) oraz SZCZEPKO, KOWALCZYKA (2001 b, 2004). W wyniku obecnych badań potwierdzono jego występowanie w KPN: [1] (W LM): VII ; [2] (A2): 18 VII ; [2] (A3): 9 VII , 18 VII ; [2] (A7-8): VI ; [2] (A11): 20 VIII ; [2] (DO): VI ; [2] (Ł): 30 V 4 VI , 4 14 VI ; [2] (MN): V , 30 V 4 VI , 4 14 VI , 28 VI 12 VII ; [2] (W LM): 30 V 4 VI , 4 14 VI

12 28 Bogdan Wiśniowski, Katarzyna Szczepko Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany w Warszawie (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a), Chylicach (SKIBIŃSKA 1989 b) i Brudzeńskim Parku Krajobrazowym (ABRASZEWSKA- -KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity. Crossocerus annulipes (LEPELETIER et BRULLE, 1834) Gatunek podany z KPN przez SKIBIŃSKĄ (1986 a) oraz SZCZEPKO i KOWALCZYKA (2001 b, 2004). Obecnie potwierdzono jego występowanie w KPN: [6] (D): 18 VI 4 VII Na Nizinie Mazowieckiej znany z następujących stanowisk: Warszawa-Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a), Młochów, Mroków, Warszawa (SKIBIŃSKA 1986 a), rez. Cyganka, Radziejowice, Białołęka Dworska, rez. Król Jan III Sobieski (SKIBIŃSKA 1989 a) i Brudzeński Park Krajobrazowy (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity. Crossocerus binotatus LEPELETIER et BRULLE, 1834 Gatunek podany z KPN przez SKIBIŃSKĄ (1986 a); potwierdzony w obecnych badaniach: [5] (D): 7 VIII Na Nizinie Mazowieckiej znany z osiedla Białołęka Dworska w Warszawie (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a) oraz rezerwatu Cyganka (SKIBIŃSKA 1989 a). Gatunek w Polsce dość pospolity. Crossocerus capitosus (SHUCKARD, 1837) Odnotowany z Bromierzyka w KPN przez KOWALCZYKA i in. (2002); potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (OL): VI Na Nizinie Mazowieckiej stwierdzony w Łowiczu (DROGOSZEWSKI 1934), Młochowie, Radziejowicach i Warszawie (SKIBIŃSKA 1986 a). Gatunek w Polsce dość pospolity. Crossocerus dimidiatus (FABRICIUS, 1781) Gatunek podany z KPN z Łomnej (SKIBIŃSKA 1986 a) oraz Bromierzyka (KOWAL- CZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2004); potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A3): 9 VII ; [2] (A4): 2 16 VI ; [2] (A4): 9 VII ; [2] (A5-6): 27 VII ; [2] (MN): 30 V 4 VI i 1, 4 14 VI Znany z Niziny Mazowieckiej z osiedla Białołęka Dworska w Warszawie (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a), okolic Warszawy (SKIBIŃSKA 1982), Hamerni, Mrokowa

13 Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego PN 29 (SKIBIŃSKA 1986 a), rez. Dębina, rez. Modrzewina, Radziejowic, rez. Król Jan III Sobieski, rez. B. Hryniewiecki (SKIBIŃSKA 1989 a) oraz Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce dość pospolity. Crossocerus distinguendus (A. MORAWITZ, 1866) Gatunek nie odławiany wcześniej w KPN. Stwierdzony w Parku na następujących stanowiskach: [5] (D): 7 VIII , 26 VIII ; [7] (D): 3 9 VIII Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany na następujących stanowiskach: Warszawa- -Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a), Wola Mrokowska, Warszawa (SKIBIŃ- SKA 1982), Radziejowice, Mroków, Warszawa (SKIBIŃSKA 1986 a), rez. Modrzewina, rez. Cyganka (SKIBIŃSKA 1989 a). Gatunek w Polsce dość pospolity. Crossocerus elongatulus (VANDER LINDEN, 1829) Gatunek wykazany w Parku z Łomnej (SKIBIŃSKA 1986 a), Bromierzyka (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b) oraz Izabelina Leśnego (KOWALCZYK i in. 2002). W trakcie obecnych badań potwierdzony z KPN: [2] (D): 3 9 VIII Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany w Łowiczu (DROGOSZEWSKI 1932), Warszawie (GŁOWACKI 1953), Warszawie-Białołęce Dworskiej (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a, 1989 a), okolicach Warszawy (SKIBIŃSKA 1982, 1986 b), Mrokowie, Warszawie-Ursynów (SKIBIŃSKA 1986 a) oraz Chylicach (SKIBIŃSKA 1989 b). Gatunek w Polsce pospolity. Crossocerus exiguus (VANDER LINDEN, 1829) Odnotowany z Bromierzyka w KPN przez SZCZEPKO, KOWALCZYKA (2001 b); potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A10): 6 14 VIII ; [2] (A11): 27 VII , 10 VIII , 20 VIII Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany w Warszawie (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a) i Brudzeńskim Parku Krajobrazowym (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce dość pospolity. Crossocerus megacephalus (ROSSI, 1790) Gatunek podany z KPN z Łomnej (SKIBIŃSKA 1986 a) i Bromierzyka (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002); potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (LM): 27 VI 7 VII

14 30 Bogdan Wiśniowski, Katarzyna Szczepko Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany na następujących stanowiskach: Warszawa-Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a), okolice Warszawy (SKIBIŃSKA 1982), Hamernia, Mroków, Warszawa, Warszawa-Ursynów (SKIBIŃSKA 1986 a), rez. Cyganka, Radziejowice (SKIBIŃSKA 1989 a), Chylice (SKIBIŃSKA 1989 b), Brudzeński Park Krajobrazowy (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce dość pospolity. Crossocerus nigritus (LEPELETIER et BRULLE, 1834) Gatunek podany z KPN z Łomnej (SKIBIŃSKA 1986 a) i Bromierzyka (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004); potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (DO): VII ; [2] (LM): VI Znany z Niziny Mazowieckiej z Warszawy-Białołęki Dworskiej (SKIBIŃSKA 1981, 1982, 1986 a), Hamerni, Woli Mrokowskiej, Mrokowa, Młochowa, Warszawy (SKIBIŃ- SKA 1982, 1986 a), rez. Cyganka (SKIBIŃSKA 1989 a) oraz Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity. Crossocerus pusillus LEPELETIER et BRULLE, 1834 Gatunek podany z KPN z Łomnej (SKIBIŃSKA 1986 a) i Bromierzyka (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002). Potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (LM): VIII ; [5] (D): 18 VI 4 VII Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany w Warszawie-Białołęce Dworskiej (SKIBIŃ- SKA 1981, 1982, 1986 a), Hamerni, Radziejowicach, Woli Mrokowskiej, Młochowie, Warszawie-Ursynów (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a), rez. Dębina i rez. Modrzewina (SKIBIŃSKA 1989 a). Gatunek w Polsce dość pospolity. Crossocerus quadrimaculatus (FABRICIUS, 1793) Gatunek podany z KPN z Łomnej (SKIBIŃSKA 1986 a) i Bromierzyka (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002). W trakcie obecnych badań potwierdzony w Parku: [1] (D): 5 IX ; [3] (D): 7 VIII ; [5] (D): 31 VII , 25 IX , 18 VI 4 VII , 26 VII 3 VIII Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany na następujących stanowiskach: Łowicz (DROGOSZEWSKI 1932), Warszawa-Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1981, 1982, 1986 a, 1989 a), Hamernia, Wola Mrokowska, Młochów, Warszawa, Warszawa-Ursynów (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a), Radziejowice, rez. B. Hryniewiecki (SKIBIŃSKA 1989 a), Chylice (SKIBIŃSKA 1989 b), Brudzeński Park Krajobrazowy (ABRASZEWSKA- -KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002), Płyćwia (KOWALCZYK, SZCZEPKO 2008 b). Gatunek w Polsce pospolity.

15 Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego PN 31 Crossocerus wesmaeli (VANDER LINDEN, 1829) Gatunek podany z KPN z Łomnej (SKIBIŃSKA 1986 a), Bromierzyka i Lasocina (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002). W trakcie obecnych badań potwierdzony z KPN: [2] (A5-6): 10 VI ; [2] (A10): 27 VII 6 VIII ; [2] (DO): VI ; [2] (MN): 9 16 V , 30 V 4 VI ; [2] (W LM): V , 4 14 VI , VI ; [5] (D): 18 VII , 9 17 VIII ; [7] (D): VII Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany na następujących stanowiskach: Warszawa- -Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1981, 1982, 1986 a), Mroków, Wola Mrokowska, Warszawa, Warszawa-Ursynów (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a), okolice Warszawy (SKIBIŃSKA 1986 b), rez. Cyganka, rez. Król Jan III Sobieski (SKIBIŃSKA 1989 a), Chylice (SKIBIŃSKA 1989 b), Brudzeński Park Krajobrazowy (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity. Didineis lunicornis (FABRICIUS, 1798) Gatunek nie odławiany wcześniej w KPN. Stwierdzony w trakcie obecnych badań: [2] (A4-5): VII Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany na osiedlu Białołęka Dworska w Warszawie (SKIBIŃSKA 1981, 1982, 1986 a). Niezbyt często notowany w Polsce, umieszczony na czerwonej liście (SKIBIŃSKA 2002). Dinetus pictus (FABRICIUS, 1793) Odnotowany wcześniej z Bromierzyka i Izabelina Leśnego w KPN (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002). Obecnie potwierdzono jego występowanie w KPN: [2] (A5-6): 18 VII ; [2] (A7-8): 6 16 VI ; [2] (A10): VII ; [3] (A16): 27 VI 12 VII , VII ; [3] (A20): VI , 29 VI 5 VII , 5 14 VII ; [3] (A21): 27 VI 12 VII i 8, VII ; [3] (A5-6): 29 VI 5 VII , 5 14 VII ; [3] (A6-7): 27 VI 12 VII i 2. Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany w Łowiczu (DROGOSZEWSKI 1934), Podkowie Leśnej, Brwinowie (GŁOWACKI 1953) i Brudzeńskim Parku Krajobrazowym (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity na terenach piaszczystych. Diodontus minutus (FABRICIUS, 1793) Gatunek podany z KPN z Łomnej (SKIBIŃSKA 1986 a), Bromierzyka i Izabelina Leśnego (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002); potwierdzony

16 32 Bogdan Wiśniowski, Katarzyna Szczepko w obecnych badaniach: [2] (A1): 15 VI ; [2] (A2): VII ; [2] (A3): VI ; [2] (A3): 9 VII ; [2] (A4): 2 16 VI , 9 VII , 20 IX ; [2] (A5-6): 10 VI i 3 ; [2] (A7-8): V , 29 V 6 VI , 6 16 VI i 4, 7 16 VII i 2, VII i 2, 27 VII 6 VIII i 3, 18 VII ; [2] (A8-9): V , 15 VI , 27 VI 7 VII , 9 VII , 27 VII , 10 VIII ; [2] (A10): V , 7 16 VII , VII , 27 VII 6 VIII , 6 14 VIII ; [2] (A11): 27 VII ; [2] (W LM): VI , VII ; [3] (A15): 27 VII 5 VIII ; [5] (D): 26 VII , 26 VIII ; [6] (D): 26 VII 3 VIII ; [9] (A1): 10 VI i 2, VI , 9 VII i 2. Znany z Niziny Mazowieckiej z następujących stanowisk: Warszawa-Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a, 1989 a), Radziejowice, Warszawa (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a), Brudzeński Park Krajobrazowy (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity. Diodontus tristis (VANDER LINDEN, 1829) Gatunek podany z KPN z Łomnej (SKIBIŃSKA 1986 a) i Bromierzyka (KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (D): VI Znany z Niziny Mazowieckiej z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1932), Warszawy-Białołęki Dworskiej (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a), Warszawy-Ursynów, Warszawy (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a) oraz Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity. Dryudella pinguis (DAHLBOM, 1832) Podany wcześniej ogólnie z Parku (PLEWKA 1981). Obecnie potwierdzono jego występowanie w KPN: [2] (MN): 4 14 VI Stanowisko w Kampinoskim Parku Narodowym jest jak dotąd jedynym znanym na Nizinie Mazowieckiej. W Polsce gatunek rzadko obserwowany (WIŚNIOWSKI 2004), umieszczony na czerwonej liście (SKIBIŃSKA 2002). Dryudella stigma (PANZER, 1809) Gatunek podany z KPN z Bromierzyka, Izabelina Leśnego i Lasocina (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002); potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A2): 6 14 VIII ; [2] (A7-8): 6 14 VIII , VIII ; [2] (A8-9): 27 VII , 10 VIII

17 Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego PN 33 Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany w Łowiczu (DROGOSZEWSKI 1934) i Podkowie Leśnej (GŁOWACKI 1953). Gatunek w Polsce pospolity na terenach piaszczystych. Ectemnius cavifrons (THOMSON, 1870) Gatunek podany z KPN z Łomnej (SKIBIŃSKA 1986 a), Bromierzyka i Izabelina Leśnego (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [3] (D): 26 VIII ; [5] (D): 18 VII Znany z Niziny Mazowieckiej z następujących stanowisk: Warszawa-Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1981, 1982, 1986 a), Wola Mrokowska (SKIBIŃSKA 1982), Mroków, Warszawa, Warszawa-Ursynów (SKIBIŃSKA 1986 a), rez. Modrzewina (SKIBIŃSKA 1989 a), Brudzeński Park Krajobrazowy (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002), Zwierzyniec Królewski (KOWALCZYK, SZCZEPKO 2008 b). Gatunek w Polsce pospolity. Ectemnius cephalotes (OLIVIER, 1791) Gatunek podany z KPN z Bromierzyka (KOWALCZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2004), potwierdzony w obecnych badaniach: [3] (D): 31 VII i 1 ; [5] (D): 18 VII , 26 VII , 26 VIII , 7 VIII , 4 12 VII ; [6] (D): 26 VII 3 VIII Znany z Niziny Mazowieckiej z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1934), Warszawy (GŁO- WACKI 1953, SKIBIŃSKA 1982), Warszawy-Białołęki Dworskiej (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a), Warszawy-Ursynów (SKIBIŃSKA 1986 a) oraz z Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity. Ectemnius continuus (FABRICIUS, 1804) Gatunek podany z KPN z Łomnej (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a), Bromierzyka i Izabelina Leśnego (KOWALCZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; WIŚNIOWSKI, SZCZEPKO 2004); potwierdzony w obecnych badaniach: [1] (D): 31 VII , 7 VIII i 1, 25 IX ; [2] (A2): VI , 27 VII 6 VIII i 1, 6 14 VIII , VIII ; [2] (A3): 6 14 VIII , 9 VII i 1, 18 VII , 30 VIII , 13 IX , 5 X ; [2] (A4): 18 VII , 27 VII , 2 16 VI , 27 VII 5 VIII ; [2] (A4-5): VIII , 22 IX 2 X ; [2] (A5-6): VI i 1, 9 VII , 20 VIII , 13 IX , 20 IX , 5 X ; [2] (A6-7): 5 14 VII , 27 VII 5 VIII ; [2] (A8-9): 20 VIII , 13 IX ; [2] (A10): 6 16 VI , VII , 27 VII 6 VIII , 22 IX 2 X ; [2] (A11): 9 VII , [2] (A11): 20 VIII

18 34 Bogdan Wiśniowski, Katarzyna Szczepko ; [2] (DO): VII ; [2] (LM): 9 16 V , 28 VI 12 VII , 27 VI 7 VII ; [2] (Ł): 30 V 4 VI ; [2] (MN): 4 14 VI , VII , 31 VII 15 VIII , 7 17 IX ; [3] (A6-7): 31 V 14 VI , [3] (A16): V i 1 ; [5] (D): 25 IX ; [6] (D): 3 14 VII ; [9] (A1): 9 VII , 27 VII , 10 VIII i 1, 30 VIII ; [9] (A3): 31 V 14 VI , VIII , 7 21 IX , 21 IX 2 X ; [9] (Ł): VI , 13 IX Znany z Niziny Mazowieckiej z następujących stanowisk: Warszawa-Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1981, 1982, 1986 a, 1989 a), Jelonki, Warszawa, Warszawa- -Ursynów (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a), Chylice (SKIBIŃSKA 1989 b), Puszcza Biała (WINIARSKA, CHOLEWICKA 1990), Brudzeński Park Krajobrazowy (ABRASZEWSKA- -KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002), Zwierzyniec Królewski, Uroczysko Rawski Las (KOWALCZYK, SZCZEPKO 2008 b). Gatunek w Polsce pospolity, najczęściej notowany przedstawiciel rodzaju Ectemnius w kraju. Ectemnius dives (LEPELETIER et BRULLE, 1834) Gatunek nie odławiany wcześniej w KPN. Stwierdzony w trakcie obecnych badań: [9] (A1): 15 VI Na Nizinie Mazowieckiej znany z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1932), osiedla Białołęka Dworska w Warszawie (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a) oraz Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity. Ectemnius lapidarius (PANZER, 1804) Gatunek podany z KPN z Bromierzyka i Izabelina Leśnego (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (Ł): 31 VII 15 VIII ; [2] (MN): 16 IX ; [2] (OL): VI ; [3] (D): 31 VII , 26 VIII ; [5] (D): 31 VII ; [6] (D): IX ; [9] (A1): 20 IX Na Nizinie Mazowieckiej znany z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1934), Warszawy (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a), rez. Cyganka (SKIBIŃSKA 1989 a) oraz rez. Brudzeńskie Jary w Brudzeńskim Parku Krajobrazowym (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity. Ectemnius rubicola (DUFOUR et PERRIS, 1840) Gatunek podany z KPN z Bromierzyka (KOWALCZYK i in. 2002). Obecnie potwierdzono jego występowanie w KPN: [6] (D): VI

19 Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego PN 35 Na Nizinie Mazowieckiej znany z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1934), Chylic (SKIBIŃSKA 1989 b) oraz Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA- -KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce dość pospolity. Gorytes albidulus (LEPELETIER, 1832) Gatunek nie odławiany wcześniej w KPN. Stwierdzony w trakcie obecnych badań: [2] (A3): 10 VI , 18 VII Na Nizinie Mazowieckiej odnotowany tylko w Łowiczu (DROGOSZEWSKI 1934). Gatunek znany w Polsce z niewielu stanowisk, nie notowany po 1950 roku (WIŚNIOWSKI 2004). Gatunek w Polsce niezbyt często notowany, związany z terenami piaszczystymi. Gorytes fallax HANDLIRSCH, 1888 Gatunek podany z KPN z Bromierzyka (KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A3): 27 VII ; [2] (ST): 18 VII Na Nizinie Mazowieckiej znany także z Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Niezbyt często notowany w Polsce, umieszczony na czerwonej liście (SKIBIŃSKA 2002). Gorytes quadrifasciatus (FABRICIUS, 1804) Gatunek podany z KPN z Bromierzyka (KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A8-9): 10 VIII Na Nizinie Mazowieckiej znany z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1934) i Warszawy (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a). Gatunek w Polsce dość pospolity. Gorytes quinquecinctus (FABRICIUS, 1793) Gatunek podany z KPN z Bromierzyka (KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A3): 9 VII , 18 VII i 1, 13 IX ; [2] (A8-9): 9 VII Na Nizinie Mazowieckiej znany z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1934), Podkowy Leśnej (GŁOWACKI 1953), Warszawy (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a) oraz Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce dość pospolity. Gorytes quinquefasciatus (PANZER, 1798) Gatunek nie odławiany wcześniej w KPN. Stwierdzony w trakcie obecnych badań: [3] (A21): VII

20 36 Bogdan Wiśniowski, Katarzyna Szczepko Na Nizinie Mazowieckiej znany z Woli Mrokowskiej (SKIBIŃSKA 1982) oraz Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce niezbyt często notowany. Harpactus elegans (LEPELETIER, 1832) Gatunek podany z KPN przez PLEWKĘ (1981) i Bromierzyka (SZCZEPKO, KOWAL- CZYK 2001 b, 2004, 2006; KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A3): 18 VII ; [2] (A4): 2 16 VI , [2] (A5-6): 27 VII ; [2] (A8-9): 9 VII , 18 VII ; [2] (MN): V , 30 V 4 VI , 4 14 VI , VI i 2 ; [2] (W): VI ; [2] (W LM): 4 14 VI ; [3] (A20): VI Na Nizinie Mazowieckiej znany z Łowicza i Rembertowa k. Warszawy (NOSKIE- WICZ 1959; NOSKIEWICZ, PUŁAWSKI 1960). Gatunek rzadko notowany w Polsce, umieszczony na czerwonej liście (SKIBIŃSKA 2002). Harpactus lunatus (DAHLBOM, 1832) Gatunek podany z KPN z Bromierzyka (KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A2): VI , 7 16 VII ; [2] (A3): 10 VI Na Nizinie Mazowieckiej znany także w Brudzeńskim Parku Krajobrazowym (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce niezbyt często notowany, związany z terenami piaszczystymi. Lestica alata (PANZER, 1797) Gatunek podany z KPN z Bromierzyka i Izabelina Leśnego (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A11): 18 VII ; [2] (W LM): VII ; [3] (A20): 29 VI 5 VII , VII ; [5] (D): 26 VII ; [6] (D): 18 VI 4 VII i 1. Na Nizinie Mazowieckiej znany z Brwinowa k. Warszawy (GŁOWACKI 1953) i Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Niezbyt często notowany w Polsce, umieszczony na czerwonej liście (SKIBIŃSKA 2002). Lestica clypeata (SCHREBER, 1759) Gatunek podany z KPN z Bromierzyka (KOWALCZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2004), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A2): 7 16 VII ; [2] (A10): VII ; [6] (D): 18 VI 4 VII ; [9] (A1): 17 IX

21 Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego PN 37 Na Nizinie Mazowieckiej znany z Podkowy Leśnej (GŁOWACKI 1953), Warszawy (SKIBIŃSKA 1982), Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002) i Zwierzyńca Królewskiego (KOWALCZYK, SZCZEPKO 2008 b). Gatunek w Polsce dość pospolity. Lindenius albilabris (FABRICIUS, 1793) Gatunek podany z KPN z Łomnej (SKIBIŃSKA 1986 a), Bromierzyka oraz Izabelina Leśnego (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A3): 22 IX 2 X ; [3] (A5-6): 2 16 VI ; [3] (A6-7): 26 VII 11 VIII ; [3] (A10): VI Na Nizinie Mazowieckiej znany z następujących stanowisk: Łowicz (DROGOSZEW- SKI 1934), Podkowa Leśna (GŁOWACKI 1953), Warszawa-Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a), Warszawa (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a), rez. Modrzewina, rez. Cyganka (SKIBIŃSKA 1989 a), Chylice (SKIBIŃSKA 1989 b), Brudzeński Park Krajobrazowy (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity. Lindenius panzeri (VANDER LINDEN, 1829) Gatunek nie odławiany wcześniej w KPN. Stwierdzony w trakcie obecnych badań: [2] (A11): 18 VII Na Nizinie Mazowieckiej znany z osiedla Białołęka Dworska w Warszawie (SKIBIŃSKA 1981, 1982, 1986 a, 1989 a), Łowicza, Warszawy-Ursynów (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a). Gatunek w Polsce dość pospolity. Lindenius pygmaeus (ROSSI, 1794) Gatunek podany z KPN z Bromierzyka (KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A11): 20 VIII Na Nizinie Mazowieckiej znany z następujących stanowisk: Warszawa-Białołęka Dworska (SKIBIŃSKA 1981, 1986 a), Hamernia, Mroków, Wola Mrokowska, Warszawa, Warszawa-Ursynów (SKIBIŃSKA 1982, (SKIBIŃSKA 1986 a), Radziejowice (SKIBIŃSKA 1989 a). Gatunek w Polsce dość pospolity. Mellinus arvensis (LINNAEUS, 1758) Gatunek podany z KPN z Łomnej (SKIBIŃSKA 1986 a), Bromierzyka i Izabelina Leśnego (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002; WIŚNIOWSKI, SZCZEPKO 2004), potwierdzony w obecnych badaniach: [1] (D): 25 IX ; [2] (A2): 22 IX 2 X ; [2] (A3): IX , 22 IX 2 X F, 5 X ; [2] (A4-5): VIII ; [2] (A7-8): IX

22 38 Bogdan Wiśniowski, Katarzyna Szczepko , 22 IX 2 X ; [2] (A8-9): 30 VIII , 20 IX , 5 X ; [2] (A10): IX , 22 IX 2 X ; [2] (A11): 13 IX , 20 IX , 5 X ; [2] (DO): VI , 28 VI 12 VII ; [2] (LM): 6 14 VIII , VIII ; [2] (MN): 31 VII 15 VIII , 1 17 IX , IX ; [2] (W LM): 28 VI 12 VII , VII , 31 VII 15 VIII , VIII , 27 VIII 7 IX , 7 17 IX ; [3] (D): 25 IX ; [5] (D): VII , 3 9 VIII , 25 IX Na Nizinie Mazowieckiej znany z następujących stanowisk: Łowicz (DROGOSZEWSKI 1932), Mądralin k. Otwocka (MINKIEWICZ 1933), Konstancin i Skolimów k. Warszawy (CHMURZYŃSKI 1952), Podkowa Leśna, Brwinów, Konstancin (GŁOWACKI 1953), Warszawa-Białołęka Dworska, Las Radziejowicki (SKIBIŃSKA 1981), Hamernia, Mroków, Warszawa, Warszawa-Białołęka Dworska, Warszawa-Ursynów (SKIBIŃSKA 1986 a), rez. Cyganka, Radziejowice, rez. Król Jan III Sobieski, rez. B. Hryniewiecki (SKIBIŃSKA 1989 a), Warszawa (CHUDZICKA i in. 1990), Puszcza Biała (WINIARSKA, CHOLEWICKA 1990), Brudzeński Park Krajobrazowy (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce pospolity. Mimesa equestris (FRABRICIUS, 1804) Gatunek podany z KPN z Bromierzyka i Izabelina Leśnego (KOWALCZYK i in. 2002; SZCZEPKO, KOWALCZYK 2004), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A10): 27 VII 6 VIII ; [2] (A11): 20 VIII i 1 Na Nizinie Mazowieckiej znany z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1934) i Podkowy Leśnej (GŁOWACKI 1953). Gatunek w Polsce dość pospolity. Mimesa lutaria (FABRICIUS, 1787) Gatunek nie odławiany wcześniej w KPN. Stwierdzony w trakcie obecnych badań: [2] (A10): 29 V 6 VI ; [2] (A11): 18 VII Na Nizinie Mazowieckiej znany z Warszawy-Ursynów (SKIBIŃSKA 1982, 1986 a) oraz Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce dość pospolity. Mimumesa unicolor (VANDER LINDEN, 1829) Gatunek podany z KPN z Bromierzyka i Izabelina Leśnego (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A2): VII

23 Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego PN 39 Na Nizinie Mazowieckiej znany z Łowicza (DROGOSZEWSKI 1934) i Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Gatunek w Polsce dość pospolity. Miscophus ater LEPELETIER, 1845 Gatunek podany z KPN z Bromierzyka i Izabelina Leśnego (SZCZEPKO, KOWAL- CZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (A2): 7 16 VII , 27 VII 6 VIII ; [2] (A7-8): VII ; [2] (A10): 27 VII 6 VIII ; [2] (MN): 31 VII ; [2] (W): VI i 1 ; [2] (W LM): 30 V 4 VI , 4 14 VI , VI , 31 VII 15 VIII ; [3] (A6-7): 21 IX 2 X ; [3] (A15): 5 14 VII ; [3] (A20): 5 14 VII Na Nizinie Mazowieckiej znany z Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego (ABRASZEWSKA-KOWALCZYK, KOWALCZYK 2002). Niezbyt często notowany w Polsce, umieszczony na czerwonej liście (SKIBIŃSKA 2002). Miscophus concolor DAHLBOM, 1844 Gatunek nie odławiany wcześniej w KPN. Stwierdzony w trakcie obecnych badań: [9] (A2): 5 14 VII Na Nizinie Mazowieckiej znany z Bolimowskiego Parku Krajobrazowego (KOWALCZYK 2002). Gatunek rzadziej niż poprzedni notowany w Polsce, lecz nie umieszczony na czerwonej liście zwierząt zagrożonych. Nitela borealis VALKEILA, 1974 Gatunek nie odławiany wcześniej w KPN. Stwierdzony w trakcie obecnych badań: [2] (D): 4 12 VII , VII ; [3] (D): 7 VIII ; [6] (D): VI ; [10] (D): 9 17 VIII Gatunek nowy dla Niziny Mazowieckiej, wcześniej nie odróżniany od następnego gatunku. W Polsce znany z niewielu stanowisk na Nizinie Wielkopolsko- -Kujawskiej, Dolnym Śląsku i w Pieninach (WIŚNIOWSKI 2004), umieszczony na czerwonej liście (SKIBIŃSKA 2002). Nitela spinolae LATREILLE, 1809 Gatunek podany z KPN z Bromierzyka i Izabelina Leśnego (SZCZEPKO, KOWALCZYK 2001 b, 2004; KOWALCZYK i in. 2002), potwierdzony w obecnych badaniach: [2] (LM): VI ; [3] (D): 26 VIII ; [5] (D): 25 IX