w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie, na lata , w brzmieniu stanowiącym załącznik do uchwały.

Transkrypt

1 Uchwała r XXXV/285/217 Rady Powiatu Pruszkowskigo z dnia 29 sirpnia 217 r. w sprawi przyjęcia Powiatowgo programu działań profilaktycznych w zakrsi promowania i wdrażania prawidłowych mtod wychowawczych w stosunku do dzici w rodzinach zagrożonych przmocą w rodzini, na lata a podstawi art. 12 pkt ll ustawy z dnia 5 czrwca 1998 r. o samorządzi powiatowym (Dz.U. z 216 r. poz. 814, 1579, 1948 z 217 r. poz. 935 i 73) ) oraz art. 6 ust.3 pkt 2ustawy z dnia 29 lipca 25 r. o przciwdziałaniu przmocy w rodzini (Dz. U. z 216r. poz. 139) uchwala się, co następuj: g 1. Przyjmuj się Powiatowy program działań profilaktycznych w zakrsi promowania i wdrażania prawidłowych mtod wychowawczych w stosunku do dzici w rodzinach zagrożonych przmocą w rodzini, na lata , w brzminiu stanowiącym załącznik do uchwały. $ 2. Wykonani uchwały powirza się Zarządowi Powiatu Pruszkowskigo $3. Uchwała wchodzi w życi z dnim podjęcia mcząca szkowskigo

2 znią.mik a. uchwaę:.xm. 9. lgxs IŹ4t Rady Powiatu Pruszkowskigo z dnia.. ę$..s l4/p4/u., 2 'fą-'a powiat pruszkowski niskończon możliwości POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYZYH W ZAj<RESIE PROMOWAIA l WDRAŻAIA PjłAWIDŁOWYH METOD WYHOWAWZYH W STOSUKU DO DZIEI W RODZIAH ZAGROŻOYH PRZEMOĄ W RODZIIE, A LATA f4slpót OśwtkóW Wyarch w Pl&towi Piastów. 217

3 q PT q 'Fn F qf'l l lv. v. VI Vll VIII. lx. x. XI. XII. XIII Wprowadzni Prawo polski -- przmoc wobc dzicka. Adrsaci programu.... Ralizatorzy programu l Programu..... Diagnoza zjawiska przmocy wobc dzici.... Diagnoza zjawiska przmocy -- Analiza SWOT. Harmonogram Przwidywan rzultaty... Finansowani projktu.... Monitoring i waluacja. ibliografia Załącznik nr l (Kosztorys Programu) Strona

4 1. WPROWADZEIE. Rodzina jako jdnostka społczna płni najważnidszą rolę w ksztahowaniu osobowości człowika, będąc przy tym pirwszym środowiskim wychowawczym oraz najbardzij znaczącym wzorcm zachowań, postaw, czy tż rlacji. Dziciństwo to czas nauki zachowań, przd wszystkim poprzz naśladowani osób dla nas ważnych. Psychika dzicka jst nizwykl plastyczna, przz co chłoni ona wszystko co ją otacza, często podchodząc do świata dosyć bzkrytyczni. To właśni w okrsi dziciństwi uczymy się od naszych najbliższych rakcji, utrwalamy j, a następni w przyszłości sami ragujmy w podobny sposób. Dzicko widząc mocj i postawy dorosłgo powila t zachowania, uznając j jako coś pożądango, skutczngo i właściwgo, czyli odbirając j jako prawidłowy wzór do naśladowania. atomiast późnid przz następn lata jako dojrzała jdnostka żń wdług tgo wzoru, który nabył w dziciństwi. Właśni z tgo powodu powilamy ni tylko dobr zachowania, al równż i t zł. Szczgólni trudna jst sytuac:ja, gdy w rodzini występuj przmoc i dodatkowo przchodzi ona z pokolnia na pokolni jako coś godngo powilania. W takim przypadku ma ona nizwykl siln korzni i nalży podjąć wil działań, aby ją zakończyć. Przmoc dla osoby ją stosulącd moż stać się fomlą uzalżninia. Dzial się tak w sytuacji, gdy zachowani agrsywn stosowan jst jako sposób rozładowania napięcia mocjonalngo, który jst powtarzany w clu uzyskania ulgi. Uzalżnini od przmocy moż równż spotkać osoby jd doznając i wtdy przgmują on rolę ofiary równiż w innych rlacjach, jak np. w związku, w pracy, w szkol, czy w dmżyni sportowj. Zjawisko przmocy w rodzini pozostawia nizwykl trwał ślady w psychic człowika i przynosi bardzo wil ngatywnych konskwncji w funkcjonowaniu psychicznym i społcznym. Przmoc jst ni tylko na tu i traz, lcz zostawia swoj piętno na przyszł lata, przz co ngatywn wpływa na to kim się jst i co się myśli o samym sobi, al takż na to kim się człowik sta), lub tż kim mógłby się stać, gdyby zamiast krytyki otrzymywał od bliskich wsparci. zęstokroć rodzic po prostu ni widzą, ż można wychowywać dzici inaczd, jak tylko poprzz zachowania przmocow, bo sami jako dzici doświadczyli przmocy od własnych rodziców. Dorośli ni zdają sobi tż sprawy, ż robią coś złgo krzywdząc swoj dzici, bo ni są świadomi jaki następstwa nisi za sobą doświadczni przmocy. zęsto wręcz myśl% ż robią słuszni, kirując się idą,ja byłm bity i wyrosłm na porządngo człowika, więc i moj dzicko musi swoj dostać". Z tgo tż powodu nalży jak najszybcij przrwać przmoc i pomóc rodzini poprawić jd funkcjonowani. Jdyni podnisini 3 l Stró na

5 świadomości rodziny zagrożonj przmocą na tmat altmatywnych mtod wychowawczych moż przyczynić się pozytywn do zaprzstania dalszgo powilania niwłaściwych wzorców. Wysoka świadomość rodziców oraz doszkolni umijętności wychowawczych jst najważnijszym krokim do budowania prawidłowych rlacji, któr będą wspirały indywidualny rozwq dzici, al takż rodziny jako całości. Każd dzicko potrzbuj wsparcia rodziców oraz zapwninia przz nich nizbędnj atmosfry akcptac:ji, cipła i miłości. Rodzic są odpowidzialni, a nawt mają obowiązk zapwnić dziciom ochronę i opikę, tak aby wytworzyć płn poczuci bzpiczństwa. Pojawini się zjawisk społcznych związanych z ubóstwm, uzalżninim, czy tż bzrobocim znacząco utmdnia stworzni właściwych i sprzmających rozwojowi dzicka warunków. U rodziców występują wtdy siln mocj przyczyniając się do przhmowania niprawidłowych postaw rodzicilskich i stosowania przmocowych mtod wychowawczych. W związku z powyższym istnij znacząca potrzba podjmowania działań profilaktycznych w zakrsi wspirania rodziny w płniniu przz nią funkcji opikuńczą oraz wychowawczą. Podjmowani działań na rzcz przciwdziałania przmocy w rodzini jst nizwykl ważn z względu na wiloaspktowość zjawiska i ngatywn następstwa doświadczania przmocy. Przciwdziałani przmocy wobc dzici to zadani ralizowan przz administrację rządową, al takż samorządową. inijszy Program ma za zadani wskazać na rozwiązania służąc zmniąszniu zjawiska przmocy w Powici Pmszkowskim i przyczynić się do wypromowania oraz wdrożnia prawidłowych mtod wychowawczych, szczgólni w rodzinach zagrożonych przmocą w rodzini. Zadania z zakrsu przciwdziałania przmocy w rodzini związan z udzilanim schroninia, al takż z udzilanim pomocy psychologicznj, pdagogiczną, prawnj, socjalnj, psychiatrycznj ralizuj przd wszystkim Zspół Ośrodków Wsparcia w Piastowi. Doświadczni, widza i umidętności zdobyt w ramach działań statutowych Ośrodka oraz w oparciu o ralizację zadań Powiatowgo Programu Przciwdziałania Przmocy w Rodzini i Ochrony Ofiar Przmocy w Rodzini w aspkci pomocy osobom doświadczającym przmocy, jak i rówmż pracy z osobami stosującymi przmoc, w ramach Powiatowgo Programu Korkcyjno -- Edukacyjngo, umożliwiają Zspołowi Ośrodków Wsparcia w Piastowi opracowani programu, który skutczni przyczyni się do zmmdsznia skali zjawiska przmocy w rodzini w Powici Pmszkowskim. Dodatkowo w clu optymalnj ralizacji działań Powiatowy program działań pro$1aktycznych w zakrsi promowania i wdrażania prawidłowych mtod wychowawczych w stosunku do dzici w rodzinach zagrożonych 4 1 St ro na

6 przmocą w lodz//z/, na /a/a 2/7-22 został opracowany w współpracy z Wydziałm Oświaty Starostwa Powiatowgo w Pruszkowi. Ralizowan zadania Ośrodka skupiają się główni na podjmowaniu intrwncji w każdj sytuacji kryzysow, rówmż związaną z przmocą w rodzini. Analizę badań z danych do diagnozy na tmat zjawiska przmocy w środowisku szkolnym i przdszkolnym opracowała Joamla Kaczanowska -- psycholog Zspołu Ośrodków Wsparcia w Piastowi. Analizę do diagnozy SWOT opracowała Katarzyna Wiśniwska -- Dyrktor Zspołu Ośrodków Wsparcia w Piastowi. ad opracowanim harmonogramu działań pracowali członkowi Zspołu do spraw Wdrażania Powiatowgo Programu Przciwdziałania Przmocy w Rodzini. W clu zminimalizowania potrzby udzilania pomocy intrwncyjną, nalży przd wszystkim zidntyhlkować działania o charaktrz profilaktycznym. Zgodni z zasadą zamiast lczyć, zapobigać. 11. PRAWO POLSKIE - PRZEMO WOE DZIEKA Powiatowy program działań pro$taktycznych w zctkrsi promowania i wdrażania prawidłowych mtod wychom,awczych w stosunku do dzici w rodzinach zagrożonych przmocą w rodzini, na /a/a 2/7-22 został opracowany z uwagi na zapis Ustawy o przciwdziałaniu przmocy w rodzini z dnia 29 lipca 25r. oraz Krajowgo Programu Przciwdziałania Przmocy w Rodzini na lata 214 samorząd powiatowy między innymi następując obowiązki : 22, któr to dokumnty nakładają na - opracowani i ralizacja powiatowgo programu przciwdziałania przmocy w rodzini oraz ochrony ofiar przmocy w rodzini, - zapwnini osobom dotkniętym przmocą w rodzini mijsc w ośrodkach wsparcia, - zapwnini osobom dotkniętym przmocą w rodzini mijsc w ośrodkach intrwncji kryzysowj. - opracowani i ralizacja programów służących działaniom profilaktycznym mającym na clu udzilni spc:jalistycznj pomocy, zwłaszcza w zakrsi promowania i wdrożnia prawidłowych mtod wychowawczych w stosunku do dzici w rodzinach zagrożonych przmocą w rodzini. Ustawa o przciwdziałaniu przmocy w rodzini z 29 lipca 25 roku (Dz.U. z 215, poz 139 z późn. zm.) okrśla przmoc w rodzini jako jdnorazow a/óo pow/arzaogc się umyśln działani lub zanichani naruszajclc prawa lub dobra osobist osób wyminionych w pkt 1, w szczgólności naraża(łc t osoby na nibzpiczństwo utraty bycia, zdrowia, naruszając ich godność, nitykalność cilsn, wolttość, w tym sksuuln(ł, 5 l St ro n a

7 powoduj(łc szkody na icłt zdrowiu.rzyczltym lub psychicznym, Q taki wywołując cirpinia i krzywdy moraln u osób dotkniętych przmocą(za Ewa Jarosz, Anna owak Dzici Ofiary Przmocy w Rodzini Raport Rzcznika Praw Dzicka Funkcjonowani Znowtizowattj Ustawy o Przciwdziałaniu Przmocy w Rodzini Warszawa 212) Dńlniując przmoc w rodzini warto zwrócić uwagę na złożoność tgo zjawiska, gdyż na samo pojęci przmocy w rodzini nakładają się następując lmnty: a) Przmoc psychiczna - objmuj wszlki zachowania i zanichania (brak zachowań), któr mogą spowodować u dzicka bzpośrdni lub odlgł w czasi zaburznia mocjonaln, poznawcz, zaburzon zachowania oraz problmy psychiczn i tndncj dstrukcyjn. W grunci rzczy przmoc psychiczna oznacza niszczni godności dzicka, to wszlki zachowania lub zanidbania i odrzucnia, prowadząc lub zagrażając wystąpinim u dzicka zaburzń konstruktywngo obrazu własnj osoby, wywołując lub zagrażając rozwojm poczucia bzwartościowości, bycia nikochanym, nichcianym itp. Przmoc psychiczna moż przybirać postać powtarzających się wzorów zachowań rodziców (postaw), al tż pojdynczych aktów. adacz wyodrębnili dotychczas szroki zakrs zachowań traktowanych jako przmoc psychiczna, do którgo jak dotychczas włączono następując katgori zachowań: wyzwiska, groźby i inn formy wrbaln agrgi, trroryzowani, straszni, izolowani, szantażowani (czymś, czgo dzicko się boi -- w tym np. własnym samobójstwm), nadmirn wymagania, niliczni się z możliwościami rozwojowymi dzicka, nadmima kontrola, nadmim ograniczani swobody, wzbudzani poczucia winy, stał obwiniani i krytykowani, czynini z dzicka kozła ońlamgo, upokarzani, stawiani w sytuacji sprzcznych wymagań, mocjonaln odrzucni i zanidbywani jgo potrzb mocjonalnych, korumpowani, prowadzni do dyssocjalizacji(socjalizacji podkulturowj). W zakrsi głównych katgorii przmocy psychicznj w litraturz znalźć można kilka jd głównych typów: odrzucni i dgradowani, trroryzowani i straszni, izolowani oraz ksploatowani i korumpowani. Poza występowanim jako spcyficzna forma przmocy wobc dzicka przmoc psychiczna stanowi komponnt pozostałych form przmoc. b) Przmoc fizyczna - objmuj każd niprzypadkowo użyci siły fizycznj wobc dzicka, w wyniku czgo doznaj ono bólu fizyczngo i(wntualni) urazów, al tż zachowania, któr mogą spowodować taki konskwncj, nawt jśli w istoci on ni wystąpiły. Poza powszchni rozumianymi zachowaniami, jak udrzni dzicka, postaciami przmocy Hlzycznj są takż zatruwani, wprowadzani obcych ciał w ciało dzicka czy krępowani swobody fizycznj(np. przywiązywani do sprzętów). W katgorię przmocy włączana jst kara fizyczna, w zakrs którj wchodzą tzw. klapsy. Jakkolwik ujęci to 6 1 Stro n a

8 spotyka się często z społcznym protstm, wyrażanym m.in. twirdznim, iż,,klapsy to ni przmoc", stanowisko naukow w tą mirz, al tż i stanowisko polityczn, jst dość jdnoznaczn. Kara fizyczna została wręcz zdfiniowana przz Komitt Praw Dzicka OZ (Gnral ommnt o 8, 26) jako:,jakikolwik karani z użycim siły fizycznj, któr ma na clu spowodowani pwngo bólu lub dyskomfortu". W szczgółową intrprtacji kara fizyczna objmuj wszlki udrzani dzicka ręką lub jakimkolwik innym przdmiotm, kopani dzicka, potrząsani dzickim, rzucani w nigo przdmiotami, drapani go, szczypani, gryzini, ciągnięci za włosy lub uszy, nakazywani utrzymywania jakiś niwygodnj pozycji(np. klęczni, stani z podnisionymi rękami), oparzani czy przypalani, wykonywani bolsnych czynności(myci mydłm ust, zmuszani do połykania gorących potraw, karmini na siłę) i inn podobn akty. c) Zanidbywani i nidbal traktowani - to nizaspokajani nizbędnych dla prawidłowgo rozwoju dzicka jgo potrzb gzystncjalnych związanych z odżywianim, ubiorm, schroninim, higiną, opiką mdyczną oraz kształcnim, al tż narażani dzicka na jakikolwik nibzpiczństwo przz osoby odpowidzialn za dobro dzicka. Zanidbywani moż dotyczyć różnych potrzb rozwojowych dzicka. Wyróżnia się kilka odmian zanidbywania: - fizyczn: niodpowidni odżywiani, ubiór, higina, schronini oraz brak nadzoru i opiki, a takż narażani zdrowia i życia dzicka na nibzpiczństwo swoim zachowanim lub stwarzanymi dzicku warunkami; - mdyczn: niszukani pomocy mdyczną lub znaczn opóźnini w jd szukaniu w sytuacji poważnych urazów czy chorób lub problmów zdrowotnych dzicka, brak podjmowania czynności zalcanych w lczniu dzicka na bazi widzy mdycznj ; - porzucani: pozostawini dzicka bz opiki i nadzoru na długi czas lub z intncją pozbycia się dzicka, w tym wyrzucani (z domu lub odmowa przyjęcia po uciczc); - dukacgn: brak stymulacji poznawczj małgo dzicka, brak ralizacji obowiązku szkolngo, przyzwolni na wagarowani, przyzwalani na niuzasadnion opuszczania szkoły, brak dbałości o zapwnini spcjalnych działań dukacyjnych dzicku, któr taki wskazania ma, brak zaintrsowania sytuacją szkolną dzicka oraz brak współpracy rodziców z szkołą; - wychowawcz: brak przyzwolnia i/lub brak działań w sytuacji występowania u dzicka zachowań problmowych; brak zapwninia pomocy psychopdagogicznj, odmowa poddania dzicka zabigom korkcńnym, traputycznym w sytuacjach występowania u dzicka problmów zachowania, zaburzń moqonalnych itp.; 7 1 Stro n a

9 - mocjonaln: brak wsparcia dzicka w sytuadach trudnych dla nigo, brak zaintrsowania dzickim, nizwracani uwagi na dzicko, brak zachowań nawiązywania z małym dzickim kontaktu, dopuszczani do przbywania przz dzicko w sytuacjach, któr są dla nigo szkodliw w snsi psychologicznym (akty przmocy pomiędzy rodzicami, przmoc w mdiach itp.) d) Wykorzystywani sksualn - objmuj jakikolwik typ zachowań wykorzystujących dzicko do stymulacji i satysfakcji sksualną przz osobę dorosłą lub znaczni starszą, któr mogą przyjmować postaci od kshibicjonizmu lub wciągania w pomografię, po płny kontakt sksualny. Wykorzystywani sksualn oznacza więc wciągani dzicka w aktywność sksualną, na którą ni moż ono lub ni chc wyrazić zgody, którą ni rozumi, al którą odbira jako krzywdząca w chwili zajścia lub późnij. W nowszych propozycjach ujęcia trminu,,przmoc sksualna" wskazuj się tż na sytuacj, gdy osoba dojrzała, czy to przz świadom działani, czy przz zanidbani swoich społcznych obowiązków, czy tż obowiązków wynikających z spcyficzną odpowidzialności za dzicko, dopuszcza do zaangażowania dzicka w jakąkolwik aktywność mającą na clu sksualn zaspokojni osoby dorosłą. (Za PRZEMO WOE DZIEI. SPEYFIKA POMOY DZIEKU KRZYWDZOEMU (Szkolni ralizowan przz ROPA Kraków z udziałm do$nansowania z środków otrzymanych od Wojwody Małopolskigo) Akty prawa krajowgo i inn dokumnty Podstawą prawną do stworznia Programu p/"o@/akqczngo w zakrs/ promowania wdrażania prawidłowych mtod wychowawczych w stosunku do dzici w rodzinach zagrożonych przmocą w rodzini na lata są. 1. Konstytucja Rzczypospolitj Polski. 2. Ustawa z dnia 25 lutgo 1964 r. -- Kodks rodzinny i opikuńczy. 3. Ustawa z dnia 6 czrwca 1997 roku - Kodks postępowania kamgo. 4. Ustawa z dnia 6 czrwca 1997 roku - Kodks kamy. 5. Ustawa z dnia 29 lipca 25 roku o przciwdziałaniu przmocy w rodzini. 6. Ustawa z dnia 1 czrwca 21 roku o zmiani ustawy o przciwdziałaniu przmocy w rodzini oraz niktórych innych ustaw. 7. Ustawa z dnia 26 paździrnika 1982 r. o postępowaniu w sprawach niltnich. 8. Rozporządzni Ministra Zdrowia z dnia 22 paździmika 21 roku w sprawi wzoru zaświadcznia lkarskigo 8 l St ro na

10 r ] ) r n n n n n ! lłozporządzni Ministra Zdrowia z dnia 22 paździrnika 21 roku w sprawi wzoru zaświadcznia lkarskigo. Rozporządzni Ministra Spraw Wwnętrznych i Administracji z dnia 31 marca 211 roku w sprawi procdury postpowania przy wykonywaniu dzicka z rodziny czynności odbrania Rozporzildzni Ministra Pracy i I'olityki Społczn.i z dnia 3 czrwca 21 1 r. u, sprawi nadzoru i kontroli nad ralizacją zadań z zakrsu przciwdziałania przmocy w rodzini Rozporządzni Rady Ministrów z dnia 13 wrzśnia 211 toku w sprawi Procdury ibiski Kaidy oraz wzorów formularzy ibiska Karta. Rozporządzni Ministra Sprawidliwości w sprawi postępowania mdiacyjngo w sprawitch niltnich z dnia 18 maja 21 t.(dz.u. r 56. poz. 591). Rozporządzni Ministra Spraw'idliwości z dnia 14 wrzśnia r. w sprawi rodzaju urządzn i środków. tchnicznych służących do utrwalania obrazu lub dźwięku dla clów, procsowych oraz sposobu przchowywania, odtwarzania i kopiowania zapisów Ustawa z dnia 13 czrwca 213 r. o zmiani ustawy -- Kodks kai'ny or3z ustawy Kodks postępowania kamgo o zmiani usta\ą,y. Rozporządzni Ministra Sprawą'idliwości z dnia ł8 grudnia 213 r. w sprawi sposobu przygolo\vaniit przsłucllttilia przprawę'adzango w trybi okrślonym u, ai1. 185tt 185c Kodksu postępowania karngo. Standardy i procdury rkomndowana przy tworzniu systmu przciwdziałania przmocy w rodzini. Wytyczn Prokuratora Gnralngo z dnia r. dotycząc zasad postępowania powszchnych.jdnostk orgłmizacy.nnych przmocy w rodzini ). prokuratury w zitkrsi przciwdziałania Wytyczn nr 2 Komndanta Główngo Policji z dnia 7 grudnia 21 1 r. w sprawi sposobu postępowania policjantów podczas ralizacji procdury ibiski Karty IG4owy Program Przciwdziałania Przmocy w Rodzini na lata Powiatowy Program Przciwdziałania Przmocy w Rodzini oraz Ofiar Przmocy w Rodzini na lata przyjęty Uchwała r XIX/191/212 Rady Powiatu Pruszkowskigo z dnia roku. Dokumntami międzynarodowymi związanymi z zjawiskim przmocy są: 2 a Dklaracja Praw Dzicka. Dklaracja OZ o podstaxx'owych zasadach sprttwidliwości dla ol;iar przstępstw Konwncja o prawach dzicka Arł. l-s: Dzicko jst człowikim, Ar{. 6-ł ł: Dzicko alla prawo do życia. Art, 12-1S: Dzicka lula prawo do wyrażania własnych pogłcłdów. Art : Dzicko alla prawo do prywatności. Ar{. 18: Dzicko lula prawo do wychowania w rodzini. Art. 19-2Q: Dzicko nalży chronić przd złym {raktowanillt Art : Dobro dzicka jst riajwyższyn] cłtn. Art : Dzicko Illg pt'awo do ochrony zdrowia. Art : Dzicka tna pt'aw-a do godziwych \warunków socjalnych Art : Dzicko Illg prclwo do nauki. Ar{ : Dzicko ttalży chronić; przd w)dyskim. 9 St rona

11 Art : i)zicko Illg prawo do nauki, Arł : [)zicko nałoży chronić przd wyzyskiln, Art : Dzicko ttałży chronić przd niludzkint [raktowałtiłtt i wojnq, Arł. 4tł-41: Dzicku przysługuj spcjalna ochrona ]v procsi karnynt Konwncja o zwalczaniu handlu ludźmi. Oświadczni Rządow z dnia 8 wrzśnia 1922 r. w przdmioci przystąpinia Rzczypospolitj Polski do Międzynarodowgo Porozuminia z dn. 1 8 maja 194 roku i do Międzynarodową Konwncji z dn. 4 maja 191 roku, podpisanych w Paryżu, dotyczących zwalczania handlu żywym towarm. Protokół o zapobiganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handl ludźmi, w szczgólności kobitami i dzićmi, uzupłniający Konwncję arodów Zjdnoczonych przciwko międzynarodową przstępczości zorganizowaną, przyjęty przz Zgromadzni Ogóln arodów Zjdnoczonych dnia 1 5 listopada 2 r. Protokół o zmiani Konwncji o zwalczaniu handlu kobitami i dzićmi, zawartj w Gnwi dnia 3 wrzśnia 1921 r. oraz Konwncji o zwalczaniu handlu kobitami płnoltnimi, zawartj w Gnwi dnia 11 paździmika 1933 r. podpisany w Lak Succss dnia 12 listopada 1947 r. l Rada Europy Konwncja o Ochroni Praw złowika i Podstawowych Wolności. Konwncja dotycząca cywilnych aspktów uprowadznia dzicka za granicę, sporządzona w Hadz dnia 25 paździrnika 198 r. (Dz. U. z dnia 25 wrzśnia r.) Konwnctja Rady Europy o ochroni dzici przd sksualnym wykorzystywanim i nigodziwym traktowanim w clach sksualnych. Europjska Konwncja o zapobiganiu torturom oraz niludzkimu lub poniżającmu traktowaniu albo karaniu, sporządzona w Strasburgu w dniu 26 listopada r. Europjska Konwncja o wykonywaniu praw dzici, sporządzona w Strasburgu dnia 25 stycznia 1996 r. Międzynarodowa Konwncja o zwalczaniu handlu kobitami i dzićmi, podpisana w Gnwi dnia 3 wrzśnia 1921 roku Protokół Fakultatywny do Konwncji o prawach dzicka w sprawi handlu dzićmi, dzicięcj prostytucji i dzicięcj pomograhii, przyjęty w owym Jorku dnia 25 maja 2 r. Protokół Fakultatywny do Konwncji o prawach dzicka w sprawi angażowania dzici w konflikty zbrojn, przyjęty w owym Jorku dnia 25 maja 2r. Konwncja w sprawi zwalczania handlu ludźmi i ksploatacji prostytucji. (Dz. U. z dnia 21 paździmika 1952 r.) 8 Inn [. Dyr](tywa Par]amntu Europjskigo i Rady w sprawi zwalczania nigodziwgo traktowania w clach sksualnych i wykorzystywania sksualngo dzici oraz pomografii dzicięcą 1 1 S t r o n a

12 Konwncja r 182 Międzynarodowj Organizac:ji Pracy dotycząca zakazu i natychmiastowych działań na rzcz liminowania najgorszych form pracy dzici, przyjęta w Gnwi dnia 17 czrwca 1999 r. Dyrktywa Parlamntu Europąskigo i Rady ustanawiająca normy minimaln w zakrsi praw, wsparcia i ochrony ofiar przstępstw oraz zastępująca dcyzję umową Rady 21/22/WSiSW Dyrktywa Parlamntu Europjskigo i Rady w sprawi uropjskigo nakazu ochrony Warto zwrócić uwagę jak rozumian jst pojęcia,,dzicka" w zalżności od rodzaju prawa, jaki dzicko posiada prawa, jaki obowiązki spoczywają na rodzicach jako opikunach dzicka oraz jaki są konskwncj prawn stosowania przmocy wobc dzicka. Szczgółowy rozumini pokazuj poniższ przdstawini: DZIEKO W PRAWIE POLSKIM 1. Kodks cywilny posługuj się pojęcim,,małoltni". Wyjątkowo w kilku przypadkach kc używa okrślnia,,dzicko" ( Art. 9., art. 26, art. 446i, art. 927, art. 93 1, art. 936) 2. Kodks kamy rozróżnia,,niltnigo" (przd ukończnim 17 lat) i,,młodociango" (popłnia czyn zabroniony przd ukończnim 21 lat i ni ukończył 24 lat w czasi orzkania w pirwszj instancji). 3. Kodks pracy posługuj się pojęcim,,dzicko" min. w odnisiniu do osoby do ukończnia 16 roku życia, a w odnisiniu do osoby między 16 a 18 rokim życia pojęcim,,młodociany" 4. Kodks rodzinny i opikuńczy posługuj się pojęcim,,dzicko" a Wjątkowo tylko pojęcim,,małoltni" Kodks cywilny posługuj się pojęcim,,małoltni". Jst to osoba od urodznia do 18 roku życia, czyli do uzyskania płnoltności. Kodks wyróżnia w zasadzi dwi katgori małoltnich: - przd ukończnim 13 roku życia, - pomiędzy 13 a 18 rokim życia. Wyjątk stanowi małoltni, który zawarł związk małżński, który przz tn fakt uzyskuj płnoltność. i traci jj w razi uniważninia małżństwa. (art.lo $ 2 kc). 5. Zdolność prawna dzicka i jgo zdolność dzicka do czynności prawnych. Zdolność prawna to możliwość bycia podmiotm praw i obowiązków. Zdolność prawną posiada każdy człowik od chwili urodznia (art.8 k.c.) a traci ja wyłączni na skutk śmirci lub uznania za zmarłgo. Takż dzicko poczęt al jszcz ni narodzon ma zdolność prawną. Jst to zdolność,,wamnkowa" gdyż dzicko aby móc z td zdolności korzystać musi urodzić się żyw. Zdolność prawna oznacza, ż człowik moż być obdarowany (nawt tn jszcz ni narodzony) lub ustanowiony spadkobircą (nawt jszcz przd przgścim na świat). Wobc osoby fizycznj inni, a takż państwo, mają pwn obowiązki np. obowiązki rodzicilski. Zdolność do czynności prawnych to zdolność do dokonywania w własnym iminiu czynności prawnych takich jak przyjmowania i składania oświadczń woli mających na clu 11 1 S t r o n a

13 wywołani powstania, zmiany lub ustania stosunku prawngo. Innymi słowy, jst to zdolność do samodzilngo kształtowania swold sytuacji prawnj - nabywania praw i zaciągania zobowiązań. DZIEKO A PRAWO RODZIE l OPIEKUŃZE 1. Władza rodzicilska. Dzicko od chwili urodznia aż do płnoltności pozostaj po władzą rodzicilską, najczęścij obojga rodziców. ywają jdnak taki sytuacj, kidy władzę tę wykonuj tylko jdn rodzic, bo dmgi ni żyj, ni ma płnj zdolności do czynności prawnych, ni jst znany albo został władzy rodzicilski pozbawiony lub tż władza ta została zawiszona. ikidy rodzic dzicka uzyskują wyrok rozwodowy lub sparacyjny. Sąd z urzędu rozstrzyga o najważniąszych kwstiach dotyczących dzicka: - sposobi wykonywania władzy rodzicilskij, - kontaktach dzicka i rodzica, - mijscu pobytu dzicka, - wysokości alimntów. Władza rodzicilska obdmuj w szczgólności: - obowiązk i prawo do wykonywania piczy nad osobą i majątkim dzicka, - wychowywani dzicka - kirowani dzickim, - obowiązk troszcznia się o fizyczny i duchowy rozwój dzicka, - przygotowywani dzicka do życia w społczństwi odpowidnio do jgo uzdolniń. Jśli sąd opikuńczy uzna, ż w jakiś sposób dobro dzicka jst zagrożon, moż on w szczgólności: zobowiązał rodziców lub dzicko do okrślongo postępowania, ograniczyć rodziców w wykonywaniu władzy rodzicilskij, na przykład poprzz okrślni czynności jaki mogą być przz nich dokonywan, zarządzić stały nadzór kuratora nad rodziną, zobowiązał rodzinę do pracy z asystntm rodziny, skirować dzicko do organizac:ji lub instytucji, która zapwni mu przygotowywani do wykonywania zawodu, albo do inną placówki, która będzi sprawować częściową piczę nad dzickim zarządzić umiszczni dzicka w rodzini zastępczj lub w placówc opikuńczo wychowawczj. zakazać rodzicom osobistą styczności z dzickim, jżli wymaga tgo dobro dzicka. ardzo istotną zmianą jst wprowadzni do kodksu rodzinngo i opikuńczgo zakazu stosowania kar cilsnych. Art.96(1) kriop:,,osobom wykonugqcym władzę rodzic//słq oraz sprcrwuj(4cym opikę lub piczę stad małoltnim zakazuj się stosowania kar cilsnych". Taki rozwiązani jst bardzo istotn z względu na nimożność powoływania się przz sąd na okoliczność wyłączającą bzprawność czynu. Zmiana dokonana w kodksi rodzinnym i opikuńczym została wprowadzona ustawą o przciwdziałaniu przmocy w rodzini, 12 l S t r o n a

14 2. Zarządznia opikuńcz. Jżli dobro dzicka jst zagrożon sąd opikuńczy moż wydać zarządznia opikuńcz polgając w szczgólności na zobowiązaniu rodziców i małoltnigo do okrślongo postępowania, w szczgólności do pracy z asystntm rodzinnym, ralizowania planu pracy z rodziną, skirować małoltnigo do placówki wsparcia dzinngo, albo skirować do placówki lub spcjalisty zajmującgo się trapią rodzinn% poradnictwm lub świadczących rodzini inną pomoc. 3. Ogranicznia władzy rodzicilskij. Z ważnych powodów sąd opikuńczy moż władzę rodzicilską poddać pwnym ograniczniom okrślając: - jaki czynności ni mogą być wykonywan bz zgody sądu, - skirować małoltnigo do instytucji lub organizacji powołanj do przygotowania zawodowgo albo do placówki sprawjącd piczę nad dzickim, - zarządzić umiszczni małoltnigo w piczy zastępczą. 4. Pozbawini władzy rodzicilskij. Jśli władza rodzicilska ni moż być wykonywana albo jst ona nadużywana lub tż rodzic w sposób rażący zanidbuj swoj obowiązki względm dzicka, sąd opikuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicilski. Pozbawini władzy rodzicilski moż zostać orzczon względm tylko jdngo rodziców, wówczas wszystki czynności i dcyzj dotycząc dzicka podjmuj rodzic, który władzy rodzicilskij ni został pozbawiony. Sąd moż rówmż pozbawić władzy rodzicilskij jśli mimo umiszcznia dzicka w piczy zastępczj ni ustały przyczyny, dla których dzicko zostało tam umiszczon, w szczgólności gdy rodzic ni wykazują zaintrsowania dzickim. Jśli ustaną przyczyny, dla których rodzic zostali pozbawini władzy rodzicilskij, moż ona zostać ona im przywrócona na ich wniosk, po zbadaniu przz sąd czy ni przynisi to szkody dzicku. 5. Zawiszni władzy rodzicilskij Moż się zdarzyć, ż władza rodzicilska na jakiś czas ni moż być wykonywana bo np. rodzic lub rodzic przbywają w zakładzi kamym lub lczniczym albo są za granicą. Wobc tgo, ż jst to przmlyająca przszkoda w wykonywaniu władzy rodzicilski, sąd ni pozbawia rodziców władzy nad dzickim al ją zawisza na czas nimożności jd wykonywania. 6. Kontakty rodziców z dzićmi izalżni od władzy rodzicilski rodzic i dzici mają prawo i obowiązk utrzymywania kontaktów z sobą. Jżli rodzic ni zamiszkują wspólni i ni potrafią porozumić się co do kontaktów z dzickim, wówczas rozstrzyga o tym sąd. Jżli kontaktowania się z dzickim poważni zagraża dobru dzicka wówczas sąd zakaż tych kontaktów S t r o n a

15 DZIEKO A PRAWO KAlłE Podstawą wszlkich działań prawno-kamych służących ochroni dzicka jst art.72 K.onstytuc\i RIP.-,, Rzczpospolita Polska zapwnia ochronę praw dzicka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznj ochrony dzicka przd przmocą, okruciństwm, wyzyskim i dmoratizacją". 1. ochrona dzicka poczętgo oraz w okrsi porodu. Kodks kamy w sposób szczgólny chroni dzicko, nawt ni narodzon, wyznaczając karę - za przrwani ciąży za zgodą kobity (art. 1 52kk), - za zabici dzicka przz matkę w okrsi porodu (art.149kk), - za przrwani ciąży z użycim przmocy wobc kobity albo doprowadzni kobity ciężamj do przrwania ciąży podstępm, groźbą bzprawna albo przmocą (art.153kk), - za uszkodzni ciała dzicka poczętgo lub rozstrq zdrowia zagrażający jgo życiu (art.157a kk). 2. Ochrona życia i zdrowia dzicka Zyci i zdrowi człowika pozostaj pod ochroną prawa, bz względu na wik osoby, która ostała pokrzywdzona: - zabici człowika (art. 149kk), - zabici człowika najgo żądani i pod wpływm współczucia dla nigo (art.1 5kk), - doprowadzni człowika do targnięcia się na własn życi (art kk), - niumyśln spowodowani śmirci człowika (art.155 kk), - spowodowani ciężkigo uszczrbku na zdrowiu (art.156 kk), spowodowani narusznia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia (art kk), - udział w bqc lub pobiciu, w którym naraża się człowika na bzpośrdni nibzpiczństwo utraty życia (art. 158 kk), - narażania człowika na bzpośrdni nibzpiczństwo utraty życia albo ciężkigo uszczrbku na zdrowiu (artl 6 kk), - niudzilni pomocy, mogąc ją udzilić bz narażnia sibi lub innj osoby na nibzpiczństwo utraty życia albo ciężkigo uszczrbku na zdrowiu (art.162 kk), 3. Ochrona wolności sksualnj dzicka. Przstępstwo zgwałcnia (art.197 kk) oraz inn czyny sksualn są od 17 stycznia 214 roku ścigan z urzędu a ni jak dotąd na wmosk osoby pokrzywdzonj. To now rozwiązani powoduj, ż to już ni od woli rodzica dzicka gwałcongo zalży prowadzni postępowania kamgo. Wczśnij, jśli ofiarą gwałtu było dzicko, do ukończnia 13 roku życia, pozostając pod władzą rodzicilską, wniosk o ścigani sprawcy musiał złożyć rodzic. Oczywiści w szczgólnych wypadkach rodzic dzicka, który ni chciał złożyć wniosku mógł zostać pozbawiony władzy rodzicilskij, mogła ona podlgać ograniczniu i wówczas wniosk mógł złożyć kurator lub opikun dzicka. Obcn rozwiązania mają umożliwić w szrszym zakrsi prowadzni postępowań zmirzających do ukarania sprawców przstępstw przciwko wolności sksualnj. W sposób szczgólny kodks okrśla 14 l S t r o n a

16 odpowidzialność sprawcy czynów sksualnych, których dopuścił wobc dzicka, któr ni ukończyło 15 roku życia. 4. Ochrona pozostałych praw dzicka. W prawi polskim karany jst rówmż tn, kto: - uporczywi uchyla się od obowiązku alimntacyjngo (art.29 kk). - rozpija małoltnigo (a.28 kk), - porzuca małoltnigo poniża 15 roku życia(art.21 kk), - uprowadza małoltnigo poniżj 15 oku życia (at kk), - organizuj adopcję wbrw przpisom ustawy (art. 21 la kk), lub zatrzymuj 5. Ochrona dzicka przd dmoralizacja. Odminni polski prawo traktuj osoby małoltni, któr popłniają czyny zabronion. Rgułą jst, ż osoby t podlgają ustawi o postępowaniu wobc niltnich i orzka w ich sprawi sąd rodzinny al w Wjątkowych wypadkach, kidy sprawca ma ukończon 15 lat moż podlgać odpowidzialności kamil jak osoba, która ma ukończony 1 7 rok życia, wobc którj zastosowani mają przpisy kodksu kamgo. OHROA DZIEKA PRZED PRZEMOĄ 1. Przmoc w prspktywi prawnj Z prspktywy prawnj przmoc jst przstępstwm. W art. 27 k.k. użyto wprawdzi okrślnia,,kto znęca się nad osoba najbliższą" al w grunci rzczy chodzi o to samo, co z prsp](tywy psychologicznj czyli o czyn szkodliwy, wymagający rakc:ji, ścigany i zagrożony karą dlajgo sprawcy. Artykuł 27 kodksu karngo. $ 1. Kto znęca się fizyczni lub psychiczni nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przmllającym stosunku zalżności od sprawcy albo nad małoltnim lub osobą niporadną z względu na jl stan psychiczny lub fizyczny, podlga karz pozbawinia wolności od 3 misięcy do lat 5, ę 2. Jżli czyn okrślony w $ 1 połączony jst z stosowanim szczgólngo okruciństwa, sprawca podlga karz pozbawinia wolności od roku do lat lo., $ 3. Jżli następstwm czynu okrślongo w $ 1 lub 2 jst targnięci się pokrzywdzongo na własn życi, sprawca podlga karz pozbawinia wolności od lat 2 do 12. Wdl prawa polskigo przmoc jst występkim. o to oznacza? W naszym prawi przstępstwa, z względu na wymiar kary dzilimy na zbrodni i występki. Występk to czyn karalny zagrożon karą od 3 misięcy do lat 5 i takim właśni czynm jst przstępstwo opisan w art. 27 k.k. Zbrodnią zaś jst czyn karalny zagrożony karą pozbawinia wolności od lat 3 albo karą surowsz. Aby korzystać z możliwości prawa trzba znać jgo spcyfikę i okrślon przpisy prawa matrialngo a więc tgo, któr zostało zawart w kodksach: kamym, rodzinnym, cywilnym al takż przpisy procsow czyli t, któr rgulują sposób postępowania zanim sprawa trafi osądu i sposób postępowania od momntu wnisinia jj do sądu. i zapominając, ż na przmoc można i trzba spojrzć równż z prspktywy 15 l S t r o n a

17 społczną i moralną, bardzo istotna wydaj się jdnak prspktywa prawna, dzięki którą możmy sprawcę doprowadzić do odpowidzialności, do tgo by poniósł karę za swoj czyny. Art. 2 Ustawy o przciwdziałaniu przmocy w rodzini Przz przmoc w lodz/nf nalży rozumić jdnorazow lub powtarzaj(łc się umyśln działani lub zanichani naruszając prawa lub dobra osobist osób, w szczgólności narażajqc na nibzpiczństwo utraty życia lub zdrowia, naruszqąc godność, nitykalność cilsn, wolność, w tym sksualną powodując szkody na ich zdrowiu $zycznym lub psychicznym, a takż wywołując cirpinia i krzywdy moraln u osób dotkniętych przmocą. 2. Osoby pokrzywdzon przmocą w rodzini to. - osoby najbliższ a takż inn osoby wspólni zamiszkując lub gospodamyąc (osoby najbliższ w rozuminiu art $1 1 a więc: - małżonk, - wstępny, - zstępny, - rodzństwo, - powinowaty w td samą linii lub stopniu (potoczni: zięć, synowa, tść i tściowa, szwagir, szwagirka), Zarówno kodks kamy jak i ustawa o przciwdziałaniu przmocy w rodzini dokładni okrśla kręg osób doznających przmocy wyminiając wśród nich właśni dzici. Sposób postępowania, gdy ktoś dowiaduj się o krzywdzniu dzicka rgulują różn przpisy al nizmimi ważna jst postawa dorosłych, 3. Obowiązk powiadominia o przmocy stosowanj wobc dzicka. - Kodks postępowania kamgo w art. 34 $ 1 okrśla, ż każdy kto dowidziawszy się o popłniniu przstępstwa ścigango z urzędu ma społczny obowiązk zawiadomić o tym prokuratora lub polic:ję. Jst to moralny obowiązk każdgo praworządngo człowika. Za ni zgłoszni o podjrzniu popłninia przstępstwa ni grozi żadna kara, za Wlątkim wyraźni prawm przwidzianych szczgólnych sytuacji. - Ustawa o przciwdziałaniu przmocy, w art okrśla, ż osoby, któr w związku z wykonywanim swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podjrzni o popłniniu ścigango z urzędu przstępstwa z użycim przmocy w rodzini, nizwłoczni zawiadamiają o tym Policję lub prokuratora. - Art. 23 Kodksu postępowania kamgo: W sprawi o przstępstwo popłnion na szkodę małoltnigo, w współdziałaniu z małoltnim lub w okolicznościach, któr mogą świadczyć o dmoralizacji małoltnigo albo o gorszącym wpływi na nigo, sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, zawiadamia sąd rodzinny w clu rozważnia środków przwidzianych w przpisach o postępowaniu w sprawach niltnich oraz w kodksi rodzinnym i opikuńczym. 4. Procdura ibiski Karty w sytuacji przmocy wobc dzicka. Ustawa o przciwdziałaniu przmocy w rodzini upoważniła Radę Ministrów do okrślnia w drodz rozporządznia procdury ibiski Karty. Rozporządzni jst bardzo ważnym dokumntm okrślającym sposób postępowania wobc przmocy w rodzini, w tym przmocy wobc dzici. Mimo, ż w prawi kamym ani cywilnym ni ma dfinicji opikuna faktyczngo, rozporządzni takim pojęcim się posługuj. i widząc kto to taki,,opikun faktyczny" wimy z rozporządznia, ż jśli dzicko w rodzini doznaj przmocy to 16 1 S t r o n a

18 czynności z udziałm dzicka w ramach procdury K przprowadza się w obcności rodzica, opikuna prawngo lub faktyczngo. ($ 5.1 rozporządznia). W związku z tym, ż ani prawo cywiln ani kam ni zawira dfinicji opikuna fl:lktyczngo posiłkować się można jdyni dfinic:ją, jaką znajdujmy w ustawi o prawach pacjnta i Rzczniku Praw Pacjnta (art. 3 ust.l) Opikun faktyczny - jst to osoba sprawyąca, bz obowiązku ustawowgo, stałą opikę nad pacjntm, który z względu na wik, stan zdrowia albo stan psychiczny opiki taki wymaga. W litraturz prawniczj uważa się, ż za opikuna faktyczngo ni można uznać małżonka, rodziców lub dzici pasnta, gdyż sprawcą oni opikę nad nim w ramach obowiązku ustawowgo. a gmnci prawa mdyczngo(ustawi o prawach pacjnta i Rzczniku Praw Pacjnta, ustawa o zawodzi lkarza i lkarza dntysty, ustawa o zawodzi pilęgniarki i położnl) wymaga to niwątpliwi odpowidnij ingrncji ustawodawcy, albowim kwstia uprawniń opikuna fłlktyczngo ni jst w żadnym akci prawny szczgółowo urgulowana. Z drugi strony jśli osoby ni są przdstawicilami ustawowymi, a spłniają krytria opikuna faktyczngo, czyli sprawią stałą opikę nad pacjntm, to mogą być uznan za takigo. W myśl ustawy z dnia 28 listopada 23 r. o świadczniach rodzinnych, z uwzględninim ust. 14, pojęci opikuna faktyczngo oznacza osobę faktyczni opikujący się dzickim jżli wystąpiła z wnioskim do sądu rodzinngo o przysposobini dzicka. Tak więc ni ma łatwości w zintrprtowaniu opikuna fłlktyczngo, tym bardzi, ż art 115 par.ll k.k. wskazuj jdyni osoby, któr prawo uznaj za najbliższ i jst to katalog zamknięty ni pozwalający na jgo rozszrzni. Wśród osób, któr wyminia kodks kamy ni ma opikuna faktyczngo. żadn przpis prawa ni zzwala tż na uznawani za opikuna faktyczngo osobę, która faktyczni sprawi opikę nad dzickim, choć posługując się potocznym rozuminim tgo słowa byłby to właśni opikun faktyczny. Jśli mamy do czyninia przmocą stosowana wobc dzicka nalży działać nizwłoczni i od razu występować do sądu rodzinngo z wnioskim o ustanowini odpowidnigo rprzntanta dla dzicka. Mimo ż rgulamin urzędowania sądów powszchnych wskazuj, ż kuratorm w miarę możliwości nalży ustanawiać osobę bliską, to wydaj się, ż w tgo typu sprawach nalży odstępować od wskazania członka rodziny na rzcz wskazania profsjonalngo płnomocnika, który w sposób ralny będzi bronił intrsów dzicka. i ma tż żadnych podstaw do wszczęcia procdury K w przypadku, gdy przmocą dotknięt jst dzicko i ni ma swojgo,,właściwgo" rprzntanta. łędm jst wszczęci procdury np. przz pdagoga szkolngo w obcności np. wychowawcy klasy i zatrzymani formularza K, choć i taki rozumini przpisów rozporządznia się pojawia. Oczywiści obowiązkim dorosłych jst zapwnini bzpiczństwa dzicku i poddmowani działań, któr do tgo zmirzają. Jśli ni można wszcząć procdury K trzba natychmiast rozważyć możliwość odbrania dzicka a jśli sytuacja tgo ni wymaga trzba bz żadną zwłoki wystąpić do sądu rodzinngo o ustanowini kuratora i bzwzględni powiadomić organy ścigania o podjrzniu popłninia przstępstwa. 17 l S t r o n a

19 5. Odbrani dzicka. Kto iw jakich sytuacjach moż odbrać dzicko? Mimo ż dobro dzicka lży na srcu bardzo wilu osobom, w tym spokrwmonym z dzickim ni mogą oni odbrać dzicka rodzicom, którzy stosują wobc nigo przmoc chyba, ż jdnoczśni wystąpią do sądu o przysposobini dzicka. Odbirając dzicko w tym trybi pracownik socjalny ma obowiązk powiadominia nizwłoczngo sądu opikuńczgo (ni późnij jdnak niż w przciągu 24 godzin) Rodzic mają prawo do wnisinia zapalnia na odbrani dzicka do sądu, który rozpatruj j nizwłoczni, ni późnid niż w przciągu 24 godzin. Dcyzję o odbraniu dzicka pracownik socjalny podąmuj wspólni z funkcljonariuszm polic:ji a takż lkarzm lub ratownikim mdycznym lub pilęgniarka. Udział Policji przy odbraniu dzicka. Zgodni z rozporządznim Ministra Spraw Wwnętrznych i administracji z 3 1 marca 21 1 roku w sprawi procdury postępowania przy wykonywaniu czynności odbrania dzicka (...) udział funkcjonariusza Policji odbywa się na wniosk pracownika socjalngo. Polic:kant biorący udział w odbraniu dzicka ma obowiązk: - zażądać lgitymac:ji służbowj od pracownika socjalngo, - sprawdzić dan dzicka, rodziców, opikunów prawnych i faktycznych, lkarza lub ratownika mdyczngo, - zapoznania się z informacjami dotyczącymi dzicka, będącymi w posiadaniu pracownika soc:walngo, Procdura postępowania funkcjonariusza Policji objmuj zapwnini bzpiczństwa dzicku i pracownikowi socjalnmu, w razi potrzby udzilnia pirwszj pomocy i wzwania pogotowia. Funkcjonariusz Policji: przdstawia swoj stanowisko co do zasadności odbrania dzicka, wręcza rodzicom lub opikunom pouczni o prawi złożnia zapalnia, na wmosk pracownika soc:walngo udzila nizbędną pomocy w umiszczniu dzicka u innj osoby najbliższj, w rodzini zastępczj lub innj placówc, zapwnia bzpiczństwo dzicku, pracownikowi socjalnmu i innym osobom uczstniczącym w odbraniu dzicka, ustala tożsamość osoby, rodziny lub placówki, w którj ma być umiszczon dzicko, z przprowadzonych czynności funkcjonariusz Policji sporządza notatkę urzędową, kopię notatki przkazuj sądowi opikuńczmu oraz jdnostc pomocy społcznj, Uprawnionym do odbrania dzicka jst pracownik socjalny, którgo w taki narzędzi wyposażyła zminiona ustawa o przciwdziałaniu przmocy w rodzini. Zgodni bowim z art. 12a ustawy o przciwdziałaniu przmocy w rodzini pracownik socjalny, wykonujący obowiązki służbow ma prawo odbrać dzicko z rodziny i umiścić j u innj nizamiszkującd wspólni osoby najbliższj, którą jst w myśl przpisów prawa kamgo małżonk, wstępny, zstępny, rodzństwo,- powinowaty w tl samą linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobinia oraz jj małżonk, osoba pozostająca w wspólnym pożyciu. Jśli ni ma takich osób, to dzicko umiszcza się w rodzini zastępczą lub innj placówc opikuńczo-wychowawczj. Ważn jst, ż pracowmk socjalny ma uprawnini do odbrania dzicka tylko: - w razi bzpośrdnigo zagrożnia życia i zdrowia dzicka w związku z przmocą w rodzini, - w czasi wykonywania obowiązków służbowych. Tak więc pozyskani informacji o nibzpiczństwi grożącym dzicku, któr poddawan jst 18 l S t r o n a

20 przmocy, musi za skutkować podjęcim działań przz pracownika socjalngo. Moż np. udać się do rodziny w clu sporządznia wywiadu środowiskowgo i jśli w jgo ocni sytuacja tgo wymaga powinin podjąć działania, o których mowa w ustawi o przciwdziałaniu przmocy w rodzini. Jśli np. pracownik socjalny jst świadkim sytuacl i zagrażając życiu lub zdrowiu dzicka, np. opiktmowi są nizdolni do opiki nad dzickim z uwagi na nitrzźwość lub wykazują agrsję w stosunku do dzicka, albo tż opikunów dzicka po prostu w miszkaniu ni ma. W takich sytuacjach istnią obawa, ż brak intrwncji spowoduj niodwracaln w konskwncji skutki, któr mogą doprowadzić do tragdii. Słusznidszym, z punktu widznia bzpiczństwa dzicka, byłoby wzwani Policji na intrwncję a tylko gdyby to z jakichś powodów ni było możliw, pracowmk soc:jamy na początk moż podjąć działania w pojdynkę. Oczywistym jst, ż przmoc w rodzini jst skomplikowanym zjawiskim społcznym, do wyliminowania którgo potrzbna jst intrdyscyplinamość i współpraca. Z tych tż względów dcyzję o odbraniu dzicka podjmuj pracownik socjalny ni sam al wspólni z ftmkcjonariuszm Policji i lkarzm/ratownikim mdycznym/pilęgniarka. a pracowniku socjalnym ciąży tż obowiązk powiadominia sądu opikuńczgo o odbraniu dzicka z rodziny. Musi to uczynić w ciągu 24 godzin. a pracowniku socjalnym i poliqanci spoczywa nadto obowiązk powiadominia rodziców i opikunów o służącym im prawi zapalnia na odbrani dzicka. Sąd ni późnij niż w ciągu 24 godzin wydaj orzczni o umiszczniu dzicka w piczy zastępczj, jśli ni stwirdzi bzzasadności, nilgalności lub niprawidłowości w dokonaniu tą czynności. i można jdnak w żadnym przypadku zapominać, ż uprawninia pracownika socjalngo, ni ostały mu przkazan,,od policjanta" Art 12a ustawy ma zastosowani w bardzo szczgólnych przypadkach. Wobc tgo, ż przpisy ni rgulują wprost sposobu doprowadznia dzicka, nalży przyjąć za zasadę, ż za komplksow zabzpiczni sytuac:ji dzicka, odpowiadają trzy służby biorąc udział w procdurz odbirania dzicka z rodziny. immj jdnak, jżli po uzgodniniu z pozostałymi służbami, obowiązku przwizinia dzicka podjmi się pracownik soc:jamy, to obowiązk tn spoczywa na samorządzi gminnym lub powiatowym jako organi odpowidzialnym za ralizac:ję wszystkich zadań z zakrsu przciwdziałania przmocy w rodzini. W takim przypadku to samorząd gminny lub powiatowy będzi zobowiązany do zorganizowania dowizinia dzicka do okrślongo midsca w clu zabzpicznia jgo sytuacji lub do pokrycia kosztów zorganizowania transportu. alży tż pamiętać, ż bz względu na trść art. 12a ustawy, obowiwy ustawa o Policji, zgodni z którą, do podstawowych zadań Policji nalży ochrona życia i zdrowia ludzi przd bzprawnymi zamachami namszającymi t dobra. Ralizując to zadani Policja ma prawo zatrzymywania osób stwarzających w sposób oczywisty bzpośrdni zagrożni dla życia lub zdrowia ludzkigo. alży takż mić na uwadz, ż na żądani pracowmka socjalngo Policja jst zobowiązana do udzilnia mu pomocy przy czynnościach związanych z przymusowym odbranim osoby podlgającj władzy rodzicilski lub pozostającj pod opiką (art. 598 kpc w związku z art. 12a ustawy o przciwdziałaniu przmocy w rodzini). izalżni o zapisów ustawy o przciwdziałaniu przmocy w rodzini Ministr Spraw Wwnętrznych 19 l S t r o n a

21 i Administracji wydał rozporządzni, któr okrśla procdurę postępowania Policji przy: wykonywaniu czynności odbrania dzicka z rodziny przz pracownika socjalngo, podjmowania dcyzji o odbraniu dzicka z rodziny, - sposób dokumntowania czynności odbrania dzicka ADRESAI PROGjtAMU A.dxsaianń Powiatowgo programu działań pro$1aktycznych w zakrsi promowania i wdrażattia prawidłowych mtod wychowawczych w stosuytku do dzici w rodzinach zagrożonym/z.przwagę w lodz/nż, na /a/a 2ć)/ 7-22 są rodziny zagrożon wystąpinim przmocy, niwydolny wychowawczo, doświadczając sytuacjijcryzysowych, jak i t w których już zdiagnozowano przmoc. Działania Programu ddykowan są do osób znajdujących się w trudną sytuacji życiowj, zagrożonych nidostosowanim społcznym, doświadczających przmocy, osób stosujących przmoc oraz świadków. Program ukirunkomj działania placówk oświatowych, instytucji zajmujących się wspiranim dzici i rodzin oraz przciwdziałanim przmocy. Zakłada tż dukowani i uaktywmani społczności lokalnj. IV. REALIZATORZY PROGRAMU Dbając o wysoką jakość mrytoryczną, jak i organizacyjną szkolń odbywających się w tamaidt Powiatowgo programu działaft pro$1aktycznych w zakrsi promowctnia i wdrażania prctwidłowych mtod wychowawczych w stosuttku do dzici w rodzinach zagrożonym;/z przwagę w lodz/nl, na/a/a 2/ 7-22 zadbaliśmy o to, aby ralizatorami byli spcjaliści pracujący w placówkach, któr na co dziń mają do czyninia z dzićmi i młodziżą oraz osobami dorosłymi i znają potrzby tj wymagającj gmpy odbiorców. Szczgólną uwagę nalży tu zwrócić na odpowidni przygotowani do pracy z grupą odbiorców bardzo zróżnicowaną pod względm rozwojowym, gdyż inn są potrzby dzici w wiku szkolnym, a inn młodziży gimnazjalną. W związku z powyższym za ralizację programu będą odpowiadać spcjaliści pracujący na co dziń w placówkach zlokalizowanych na trni Powiatu Pruszkowskigo, któr mają do czyninia z szroko pojętym tmatm przmocy w rodzini, czyli m.in. w - Szkołach, Policj i, Powiatowym ntrum Pomocy Rodzini, Poradniach Psychologiczno-Pdagogicznych, Sądzi, Prokuraturz, 2 l S t r o n a

22 - Ochrona Zdrowia, - Zspol Ośrodków Wsparcia, - Ośrodkach Pomocy Społczną, - Switlicy Srodowiskowo-lntgracŃnd. Połączni sił kilku placówk z trnu Powiatu Pruszkowskigo ma zapwmć wiloaspktow, intrdyscyplinam i komplksow podjści do ralizacji założń zawartych w programi. Formuła ta stwarza równż szansę na wymianę doświadczń midzy pracownikami poszczgólnych instytucji i wyciągani wniosków na poczt przyszłych przdsięwzięć. V. ELE PROGRAMU l główny: Zmnijszni skali przmocy w rodzini w Powici Pruszkowskim poprzz wspirani i podjmowani działań profilaktycznych wobc rodzin zagrożonych zjawiskim przmocy, w szczgólności w zakrsi promowania i wdrożnia prawidłowych mtod wychowawczych w stosunku do dzici w rodzinach zagrożonych przmocą w rodzini. l szczgółow: 1. Zwiększni świadomości społcznj dotyczącj zjawiska przmocy w rodzini 2. Udzilani wsparcia i pomocy rodzinom, szczgólni doświadczającym przmocy w rodzini lub zagrożonym występowanim przmocy. 3. Edukac:ja i promowani prawidłowych mtod wychowawczych i postaw rodzicilskich wzmacniających pozytywn rlacj rodzinn. 4. Pomoc rodzinom dysfunkcyjnym, w których występują trudności opikuńczo wychowawcz oraz któr są zagrożon przmocą w rodzini 5. Podnisini komptncji osób zajmujących się problmm przmocy w rodzini w Powici Pruszkowskim. 21 l St r o n a

23 VI. DIAGOZA ZJAWISKA PRZEMOY WOE DZIEI DIAGOZA SPOŁEZA A TEMAT PRZEMOY W SRODOWISKU SZKOLlrM l PRZEDSZKOLYM Sygnały płynąc z wilu źródł potwirdzają istnini zjawiska przmocy w placówkach oświatowych. Jst to zjawisko występując coraz powszchnij w kontaktach z rówiśnikami. Tymczasm uczstniczni w aktach przmocy nizalżni od tgo, czy po stroni ofiary czy sprawcy powoduj długotrwał ngatywn konskwncj dla funkcjonowania psychospołczngo. astępuj obniżni jakości życia, która w sfrz psychicznj zalżna jst od zaspokojnia podstawowych potrzb tj. poczuci bzpiczństwa, miłości czy samoralizacji. atomiast w sfrz społczną zalżna jst od rlacji intrprsonalnych. Wzrost częstotliwości zjawiska przmocy rozpatrywać można zarówno z prspktywy globalnj - jako istnijący problm społczny, jak równiż z prspktywy jdnostkową - jako zaburzni psychospołczn. Przprowadzon badani za pomocą ankity skirowan było do ośrodków oświatowych na trni powiatu pruszkowskigo. adani to było przprowadzon na potrzby poszukiwania lpszych dróg prowadzących do podnisinia świadomości społczną na tmat zjawiska przmocy oraz wypracowania lpszych programów pomocowych jdnostkomją doświadczającym. Problmatyka podjętgo tmatu wymaga przyjęcia odpowidnij stratgii badawczą opirayącj się na doborz tchnik i narzędzi badawczych, któr pozwolą na ralizację clów postawionych w diagnozi. lm badania było: 1. Rozpoznani rozuminia zjawiska przmocy w rodzini 2. Zbadani ralizacji w placówkach oświatowych programów przciwdziałania przmocy w rodzini. 3. Zgromadzni bzpośrdnich doświadczń na tmat zjawiska przmocy. 4. Poszukiwani lpszych dróg przciwdziałania przmocy w środowisku szkolnym S t r o n a

24 Opis prowadznia badań W badaniu zastosowano narzędzi badawcz w postaci 2 ankit zawirających pytania zamknięt i otwart. Każda z ankit zawirała prambułę dotyczącą zasad jj wypłninia. Przd przystąpinim do badań rspondnci zostali poinformowani o zasadach i fomtach wypłniania ankit lj. anonimowości, clach, jak rówmż badani zostali poproszni o wiarygodność i odpowidzi. zas wypłniania ankity był niograniczony. ikt z badanych ni zgłaszał problmów z zrozuminim pytań. adanim objęt zostały placówki oświatow tj. Licum Ogólnokształcąc, Spcjaln Ośrodki Szkolno-Wychowawcz, Zspoły Szkół Ogólnokształcących, Gimnazja, Szkoły Ponadgimnazjaln, Szkoły Podstawow z oddziałami przdszkolnymi oraz Poradnia Psychologiczno - Pdagogiczn. Wśród pracowników placówk oświatowych, którzy wypłniali ankitę byli: nauczycil, kirownicy i pdagodzy. yły to kobity w różnym przdzial wikowym, z stażm pracy miszczącym się w granicach lat, tylko jdna kobita posiadała staż pracy 6 lat oraz jdna kobita miała 45 lat stażu pracy. Ankity zostały wypłnion indywidualni przz każdgo badango. adania do programu zostały przprowadzon w dwóch tapach. Pirwszy miał mijsc w okrsi IX-X.21 6 r., dmgi lll-lv.21 7r. Pirwsza ankita składała się z cztrch bloków tmatycznych. Pirwszy dotyczył zakrsu widzy na tmat zjawiska przmocy i składał się z 4 pytań otwartych. Drugi blok tmatyczny poświęcony został badaniu zjawiska przmocy w szkol przyczyn i mchanizmów ich powstawania. lok tn składał się z 3 pytań, w tym było 8 pytań zamkniętych. Trzci blok dotyczył działających programów anty-przmocowych istnidących w placówkach oświatowych. lok tn składał się z 17 pytań, w tym równiż wystąpiło 8 pytań zamkniętych. Ostatni czwarty blok tmatyczny poświęcony został badaniu świadomości i dukacji społcznj. Składał się z 29 pytań, w tym wystąpiły 4 pytania zamknięt. Druga ankita składała się z 2 pytań, w tym było 1 7 pytań zamkniętych i 3 pytania otwart. Jdna z dwóch przygotowanych ankit została przkazana droga mailowy, jak i osobiści. Dmgą ankitę wypłniali przdstawicil biorący udział w konfrncji zorganizowaną w Starostwi Powiatowym w Pmszkowi w dniu 8 marca 217, jak rówmż została przkazana droga mailowy 23 l S t r o n a

25 Zakrs badania Zostały przprowadzon dwi próby badawcz. Pirwsza objęła 1 placówk oświatowych znajdujących się na trni Powiatu Pruszkowskigo. Dmga próba badawcza objęła 6 placówk oświatowych znajdujących się równż na trni Powiatu Pmszkowskigo. Łączni analizi poddano 16 ankit. adani objęło analizę dfiniowania zjawiska przmocy w zakrsi zdobytj widzy i doświadcznia pracy z uczniami placówk oświatowych, idntyfikację zjawiska przmocy w środowisku szkolnym, mocn i słab strony przciwdziałania przmocy w placówkach oświatowych, idntyfikację czynników sprzyjających zjawisku przmocy w placówkach oświatowych, idntyfikację czynników minimalizujących wzrost Zjawiska przmocy w placówkach oświatowych w aspkci istnijących programów anty-przmocowych oraz ilość występowania tych programów, okrślni rodzaju i rozmiam zjawiska przmocy występującgo wśród uczniów, analizę pośrdnich danych odnośni najczęścid spotykanych zjawisk przmocy oraz przyczyn i mchanizmów ich powstawania Spodziwan rzultaty Placówki oświatow posiadają ogólną widzę z zakrsu przciwdziałania przmocy -- potrafią zdfiniować i wyminić podstawow czynniki występując przy zjawisku przmocy. Posiadają doświadczni w zakrsi pracy z ucznim doświadczającym przmocy oraz wdrażają programy przciwdziałając przmocy w swoich placówkach w clu zwiększnia świadomości społczną i zwiększnia fktywności pracy. Spodziwanym fktm jst opisani działań innowacyjnych, któr zwiększą świadomość społczną i zmnijszą poziom występowania zjawiska przmocy w placówkach oświatowych. 24 l S t r o n a

26 Analiza wyników pirwszgo badania W odpowidzi na pytani pirwsz, z pirwszgo bloku tmatyczngo, wszyscy ankitowani (1%) potrafili prawidłowo zdfiniować pojęci przmocy i wyminić podstawow czynniki, któr to zjawisko charaktryzują. atomiast na drugi pytani dotycząc, jakigo rodzaju przmoc występuj wśród uczniów, 9% ankitowanych odpowidziało przmoc fizyczna i psychiczna, tylko 1% ankitowanych odpowidziało przmoc psychiczna, co ni oznacza, ż ni istnij przmoc konomiczna i sksualna. Jaki rodzaj przmocy występują wśród uczniów? przmoc fizyczna i psychiczna przmoc psychiczna Pytano takż o to jak ankitowani rozumiją pojęci mobbingu. Tu badani byli zgodni w 1%%o co do dhlniowania tgo pojęcia, co do dfiniowania tgo pojęcia, czyli mobbing zazwyczaj ma na clu lub skutkuj: poniżnim, ośmisznim, zaniżnim samoocny lub wyliminowanim albo odizolowanim pracownika od współpracowników. W odpowidzi na pytani pirwsz z drugigo bloku tmatyczngo czy spotkał/a się pan/i z zjawiskim przmocy wśród uczniów? - większość ankitowanych -- 7% odpowidziało TAK, 1% odpowidziało RAZEJ TAK, natomiast 2% odpowidziało SPORADYZIE. 25 l S t r o n a

27 zy spotkał/a się pan/i z zjawiskim przmocy wśród uczniów? tak raczj tak sporadyczni Koljn dmgi pytani dotyczyło częstotliwości pojawiania się konfliktów w środowisku szkolnym. 3% ankitowanych odpowidziało O KILKA MIESIĘY, 1% odpowidziało RAZ W MIESIĄU, 1% odpowidziało KILKA RAZY W MIESIĄU oraz 1% odpowidziało KILKA RAZY W TYGODIU. 2% odpowidziało KAŻDEGO DIA, natomiast 2% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% brak odpowidzi każdgo dnia kilka razy w tygodni kilka razy w misiącu raz w misiącu co kilka misięcy 1% o% 26 l S t r o n a

28 Wszyscy ankitowani(1%) trafn podali przyczyny występowania zjawiska przmocy w środowisku szkolnym. ajczęścid pojawiającymi się odpowidziami były: 8 mprzstrzgam norm przz uczniów l nauczycili oraz rodziców, brak rakcji na zachowania agrsywn, długotrminow konflikty między uczniami, brak zorganizowania czasu pozalkcyjngo dla uczniów, cchy osobowości dzicka (niski poczuci własnj wartości, nidojrzałość mocjonalna, dysfunkcj rozwojow, zaburznia psychiczn, zazdrość, brak autorflkgi, brak mpatii), trudn sytuacj rodzinn, zł wzorc wychowawcz prznoszon z domu (agrga i przmoc w rodzini zanidbani, brak cipła, zaangażowania,...), niodpowidni środowisko rówiśnicz, brak konstruktywngo radznia sobi z mocjami, brak dukacji dotyczącą przstrzgania granic, nitolranc:ja wobc,,innych" (dzici chorych, z problmami rozwojowymi). a koljn pytani - jaki prdyspozycj ma sprawca przmocy w środowisku szkolnym? Ankitowani odpowiadali: 8 uczniowi z niską mpatię, uczniowi z słabo rozwiniętym systmm moralnym, uczniowi z niadkwatnym poczucim własnj wartości, uczniowi ni radzący sobi z mocjami, uczniowi z brakim autorflksji, uczniowi z cchami przywódczymi, uczmowl o mski] tolrancji na inność Ankitowani w większości byli zgodni co do tgo, ż sprawcami przmocy w środowisku szkolnym najczęścij są chłopcy (8%). Ankitowani w 5% odpowiadali, ż sprawcami przmocy są zarówno chłopcy i dziwczęta, w 2% chłopcy i grupa dziwcząt, 1% sami 27 l S t r o n a

29 chłopcy oraz 1% grupa chłopców i grupa dziwcząt. 1% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. Kto jst zazwyczaj sprawcą przmocy? chłopcy i dziwczęta chłopcy chłopcy i grupa dziwcząt grupa chłopców i grupa dziwcząt brak odpowidzi adani byli zgodni(1%) co do tgo, ż istnid związk przmocy z dysftlnkc:ją rodziny. Wszyscy ankitowani(1%) odpowidzili, ż w skali od % do 1% rozkład tn miścił się w przdzial 5% - 9%. 5% odpowidziało 2% osób ankitowanych 6% odpowidziało 1% osób ankitowanych 8% odpowidziało 2% osób ankitowanych 85% odpowidziało 3% osób ankitowanych 9% odpowidziało 2% osób ankitowanych Rspondnci byli tż zgodni(1%) co do tgo, ż przmoc moż być spowodowana przz ucznia z zamożnj rodziny. W skali od % do 1% rozkład tn miścił się w przdzial 1% - 8%. 1% odpowidziało 1% osób ankitowanych 15% odpowidziało 1% osób ankitowanych 2% odpowidziało 4% osób ankitowanych 5% odpowidziało 3% osób ankitowanych 28 1 S t r o n a

30 8% odpowidziało 1 % osób ankitowanych Ankitowani byli tż zgodni(1%) co do tgo, ż przmoc moż być spowodowana przz ucznia z rodziny nipłna- W skali od % do 1% rozkład tn miścił się w przdzial 1% - 8%. 1% odpowidziało 1% os(5b ankitowanych 3% odpowidziało 2% osób ankitowanych 4% odpowidziało 1% osób ankitowanych 5% odpowidziało 2% osób ankitowanych 6% odpowidziało 2% osób ankitowanych 7% odpowidziało 1% osób ankitowanych 8% odpowidziało 1% osób ankitowanych a pytani --jaki zachowania mogą prowadzić do przmocy badani odpowiadali Zminn humory, zachowania agrsywn, impulsywność, ispokojn zachowani, nadaktywność, wywyższani się, Uczstniczni, obsrwowani przmocy w rodzini, problmy rodzinn, konflikty rodzinn, brak więzi rodzinnj, lzolowani się od grupy, rak akcptacji z względu na niska zamożność, rak jasno okrślonych rguł. Koldn pytani dotyczyło ofiar przmocy -- kto jst najczęścij wdług ankitowanych ofiarą przmocy? Ankitowani odpowiadali: Dzici, Kobity, Osoby starsz, Osoby nipłnosprawn, Uczniowi, którzy są wyśmiwani, izolowani przz grupę, Osoby słabsz fizyczni, 29 l S t r o n a

31 8 Osoby wrażliw, niśmiał, ni potrafiąc się bronić, ulgło, Uczniowi o dobrych osiągnięciach dukacńnych, wysokij kulturz osobistą adani zostali poproszni rówmż o opisani prdyspozycji jaki posiada ohlara przmocy. Rspondnci w 1%o byli zgodni co do cch taki osoby. Opisywali ją jako osobę dprsyjną z lkami, z niska samoocnę, wycofana z grupy, chorą, bic% niśmiała, fizyczni słabszą, z zdiagnozowaną nipłnosprawnością, mało asrtywną. adani na pytani, czy w klasach są uczniowi marginalizowani przz innych? W 3% odpowiadali RAZEJ IE, jak równiż w 3% odpowiadali RAZEJ TAK, SPORADYZIE odpowidziało 2%, TAK odpowidziało równiż 2% ankitowanych. zy w klasach są uczniowi marginalizowani przz innych? zy w klasach są uczniowi marginalizowani przz innych raczj ni raczj tak tak sporadyczni Koląnym pytanim dotyczącym równż marginalizacji uczniów było zaznaczni liczby uczniów, która została poddana tmu zjawisku. Rspondnci w 2% odpowidzili, ż taki zjawisko występuj sporadyczni i jst podjmowana szybka intrwncja psychologiczna, 2% odpowidziało, ż zjawisko to występuj do trzch osób w klasi, a w 4% stwirdziło, ż dotyczy to jdną osoby w klasi. 2% ni udziliło odpowidzi -- (ni ma widzy na tn tmat). 3 l S t r o n a

32 Ilośc uczniów w klasi poddanych marginalizacji ilośc uczniów w klasi poddanych ma rginalizacj i W ankici pytano przdstawicili oświaty o przyczyny marginalizacji ucznia w klasi. adani zgodni odpowiadali, ż są to przyczyny związan z trudną sytuacją finansowo -- bytow rodziny, niskich możliwości i osiągnięć dukacyjnych. Pojawiły się równiż taki odpowidzi jak;,,uczń moż być marginalizowany z odminnych prdyspozycji osobowościowych",,,nipłnosprawności" oraz,,braku tolrancji". 2% ankitowanych ni udziliło odpowidzi na tn tmat. Koljn pytani dotyczyło sposobów radznia sobi z zjawiskim marginalizacji w klasi jak pan/i raguj na to zjawisko w klasi? Ankitowani odpowiadali zgodni (1%): Rozmowa z ucznim, Rozmowa z klasą, Intrwnc:ja psychologa, Wprowadzni zajęć dukacyjnych dot. zapobigania wykluczniu, Rozmowy z rodzicami, Rgulama praca zspołu intrwncji profilaktyczn. W pytaniach otwartych dotyczących okoliczności i inicjowania działań względm ofiary przmocy oraz podjętych działań w sytuacji bycia świadkim przmocy ankitowani zostali 31 1 S t r o n a

33 poproszni o opisani tgo zjawiska. Wszyscy rspondnci byli zgodni, ż działania taki są podąmowan nizwłoczni po otrzymaniu sygnału o istniniu podąrznia zjawiska przmocy. Są on zawsz zgodn z obowiązującymi w szkol procdurami(uczń zostaj objęty opiką psychologiczną, wprowadzon zostają zajęcia profilaktyczn, rozmowy z rodzicami). Uruchamiana jst takż procdura ibiski Karty. Tylko 1% badanych uruchomiło procdurę K, 1% ni udziliło odpowidzi. Działania zazwyczaj są inicjowan na prośbę ucznia, nauczycila. Koljn pytani dotyczyło rakcji ucznia na przmoc. Wszyscy badani odpowidzili, ż Zgłaszają taki sytuacj osobi dorosłą, zasami przyglądają się bimi Ragują osobiści. 1 % ankitowanych ni udziliło odpowidzi na to pytani W ankici pytano, jak na przmoc w państwa placówc ragują nauczycil, dyrkcja i inni pracowmcy. 7% ankitowanych odpowidziało zgodni z procdurami, natomiast 2% rozmowy wspirając. 1% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. Koląn pytani było pytanim otwartym i dotyczyło form pomocy jaki ofiara szukała w sytuacji doświadczanj przmocy. adani w 1% odpowidzili Wsparcia psychologiczngo, pdagogiczngo, pilęgniarki szkolną, Podjęcia działań zmirzających do zaprzstania stosowania przmocy, Wsparcia kolżanki, nauczycila. a pytani -- kto próbował pomóc ofirz przmocy? AJlkitowani odpowiadali psycholog, pdagog szkolny, wychowawca, pilęgniarka szkolna, każdy kto zaobsrwował przmoc, osoby z klasy, dyrktor szkoły. 1% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. W pytaniu o skutki podjmowanych przz rspondntów działań pomocowych ankitowani odpowiadali, ż działania podjmowan były długofalowo i przyniosły oczkiwan rzultaty 32 l S t r o n a

34 w postaci zaprzstania przmocy. astąpiło podjęci procsu trapii, objci rodziny nadzorm kuratorskim, wsparci psychologiczno-pdagogiczn. 1% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. W pytaniu o konskwnc:j zachowania sprawcy wszyscy badani odpowidzili, sprawca przmocy w przypadku ucznia w szkol - został ukarany przz obniżni ocny z sprawowania, została udzilona nagana przz dyrktora na forum szkoły. W przypadku przmocy domową -- Założona ibiska Karta, wniosk do Sądu Rdonowgo. Konskwncj jaki poniósł sprawca były zgodn z statutm szkoły. 1% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. iwilka jst tż widza rspondntów, co do sytuacji czy sprawca przmocy zaprzstał jj stosowania czy stosuj przmoc nadal. A z badań wynika, ż 2% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. 2% odpowidziało IE, 3% odpowidziało SPORADYZIE, 2% odpowidziało TAK. Miąscm, w którym najczęścij dochodzi do przmocy jst korytarz tak odpowidziało 7% ankitowanych, 1% ankitowanych ni wi, 2% ankitowanych odpowidziało na korytarzu, w toalci, w pobliżu szkoły. W pytaniu o opinię, co do rozmiarów występowania przmocy w ich szkol rspondnci odpowidzili, w skali od % do 1% rozkład tn miścił się w przdzial 1% - 25%. l U% odpowidziało 6% osób ankitowanych + 25% odpowidziało 2% osób ankitowanych 5% odpowidziało 1% osób ankitowanych 9% odpowidziało 1% osób ankitowanych Ankitowani odpowidzili, ż skala zjawiska przmocy jst w niskim progu procntowym, poniważ są jasno i przjrzyści ustalon normy, zasady panując w szkol. Poddmowanych jst wil działań o charaktrz ogólnorozwojowym, dukacyjnym, prozdrowotnym i profilaktycznym. Dzici mają zaufani do pracowników szkoły, jst dobra współpraca uczniów, nauczycili i rodziców. 1% ankitowanych ni udziliło odpowidzi W ankici zadan było tż pytani czy przmoc stosowana jst przz nauczycili wobc uczniów? 7% odpowidziało, ż IE, 2%, ż SPORADYZIE, 1%, ż RAZEJ IE. 33 l S t r o n a

35 Rspondnci, jako formy przmocy sławną wskazywali na sarkazm w wypowidziach, napastliwość słowna. W pytaniu o działani programów przciwdziałania przmocy w rodzini w placówc, w którą pracują zdcydowana większość 8% ankitowanych odpowidziało, ż w ich placówkach istnidą programy przciwdziałania przmocy, 1% odpowidziało, ż ni ma takigo programu, 1% ni wi czy działają taki programy wjgo placówc. zy w placówkach dzialaja programy przciwdziałania przmocy? tak ni ni wim adani odpowiadali, ż trścią takigo programu jst właściwa komunikacja, skutczn rozwiązywani problmów, rozwijani postaw tolrancji, szacunku, wzmacniani adkwatngo poczucia własnj wartości) radznia sobi z mocjami. adanych zapytano takż o to, czy znan są im inn niż programy formy przciwdziałania przmocy w placówkach. 8 8 trning Zastępowania Agrqi, uświadamiania na godzinach wychowawczych społczn akcj w życiu szkoły warsztaty dla młodziży, wzbogacon zajęcia pozalkcyjn, angażowani uczniów w życi szkoły, 34 l S t r o n a

36 wdrażani programów profilaktycznych, współpraca instytucji, stron mających pod opiką ucznia 8 podjmowani działań intrwncyjnych zięcia soc:jotraputyczn, konsultac:j dla rodziców, pomoc psychologiczna i pdagogiczna. 2% ankitowanych ni udziliło odpowidzi Jak wynika z udzilonych odpowidzi zdcydowana większość rspondntów zna różn formy przciwdziałania przmocy w rodzini prowadzon przz ich placówki. Wszyscy rspondnci widzili o istniniu wwnętrznych procdur, któr są zgodn z obowiązującym prawm oraz procdurą ibiskij Karty. Ankitowani na pytani czy działania zawart w procdurz są skutczn odpowiadali w 5% RAZEJ TAK iw 5% TAK. Wszyscy badani byli zgodni, co do zrozuminia zapisów procdury. ży dżjałahiatśą. śktltłżńó? tak raczj tak Ważnym lmntm nizbędnym w przciwdziałaniu przmocy są wytyczn zawirając przpisy prawn rgulując zasady postępowania w przypadku bycia świadkim przmocy. a pytani dotycząc dukacji na tmat agrqi i przmocy na godzinach wychowawczych zdcydowana większość odpowidziała, ż tmat agrsji i przmocy znajduj się w programi godzin wychowawczych. 35 l S t r o n a

37 a pytani - jak często taki zajęcia odbywają się? - ankitowani odpowiadali w 5% O KILKA MIESIĘY, 4% RAZ W MIESIĄU, 1% ni udziliło odpowidzi. adanych pytano równż, o to kto przprowadza taki zajęcia? Ankitowani zgodni odpowiadali wychowawca, psycholog i pdagog, zaproszni spcjaliści. Pojawiła się tż odpowidź Służby Midski, Policja, pracowmcy Ośrodka Intrwncji Kryzysow. 1% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. Pojawiło się tż pytani, czy do placówk oświatowych zapraszani są spcjaliści działający na rzcz przciwdziałania przmocy? Ankitowani w 8%odpowidzili TAK, 1% RAZEJ TAK, 1% odpowidziało IE. Aby skutczni przciwdziałać przmocy dobrz by było, gdyby zajęcia odbywały się częścij niż raz w misiącu. Odpowidź na to pytani moż wskazywać na to, ż ni tylko zaproszni są spcjaliści zajmujący się przmocą, al ż placówki oświatow otwart są na współpracę z innymi instytucjami. zy do placówk oświatowych zapraszani są spcjaliści? tak raczj tak brak odpowidzi Pytano takż o częstotliwość spotkań z spcjalistami zajmującymi się przmocą w clu przprowadznia zajęć dla uczniów. Ankitowani odpowiadali 2% O POŁ ROKU, 3% O KILKA MIESIĘY, 1% KILKA RAZY W MIESIĄU, 1% IE UDZIELIŁO ODPOwiEDzi, 2% RZADZIEJ, lo% w nqyh TERMnqAH. 36 l S t r o n a

38 Jak często mają mijsca spotkania? kilka razy w misiącu H co kilka misicy u co pół roku a w innych trminach H rzadzij H brak odpowidzi Rspondntom zadano pytani dotycząc współpracy placówk oświatowych z imlymi organizacjami rządowymi lub pozarządowymi, których clm jst przciwdziałani przmocy. Ankitowani w 9% odpowiadali TAK, ż współpracują z takimi placówkami, 1% odpowidziało RAZEJ IE. Przz ankitowanych były to wyminian taki placówki jak I'undacla owoczsna Polska Policja, 8 Straż Mijska, Ośrodk Intrwnc:ji Kryzysow, 8 Pomoc Społczna, Powiatow ntrum Pomocy Rodzini, 8 Poradnia Psychologiczno-pdagogiczna, + Fundacja Dzici iczyj -- obcna nazwa Fundac:ja Dajmy Dziciom Siłę, Gminny Zspół Intrdyscyplinamy Sąd Rjonowy. 2% ankitowanych ni udziliło odpowidzi Z badania wynika, ż jdnostki oświatow otwart są na współpracę z przdstawicilami innych instytucji, al tż potrafią wyminić t placówki, fundacj, służby. o więcj badani 37 l S t r o n a

39 mili widzę kto spoza placówki podjmował działania na rzcz przciwdziałania przmocy Ankitowani wyminili: PolIję, Ośrodk Pomocy Społczną, Fundację Dzici iczg (obcna nazwa Fundacja Dajmy Dziciom Siłę), 8 Przdstawicil Fundac:ji związanych z bzpicznym korzystanim z Intmtu, Przdstawicil Fundacji z dzidziny profilaktyki uzalżniń Poradnia Psychologiczno-Pdagogiczna, Straż Mijska, + Fundacja Polska - Jstm Kobitą, Dia[og-ntmm Edukacji i Profi]a](tyki, 8 Ośrodk Intrwnc:ji Kryzysow. 2% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. adanych pytano o rakcję uczniów na zajęcia dotycząc przciwdziałania przmocy w rodzini - 6% ankitowanych odpowidziało, ż uczniowi w placówkach oświatowych zaintrsowani są tmatyką spotkań. Widzą, ż aktywny udział w zajęciach pozwoli im udoskonalić posiadan umijętności społczn i nabyć now komptncj w zakrsi radznia sobi w sytuac:fach związanych z przmocą. Współpracują z sobą. 2% ankitowanych odpowidziało różni, 2% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. Zadano pytani, czy z rodzicami uczniów tmat przmocy jst poruszany i jak często. Ankitowani odpowidzili 4% O KILKA MIESIĘY, 2% O POŁ ROKU, 3% w nqyh TERMnqAH, i o% ie UDZIELIŁO ODPOwiEDzi. Aby skutcznij przciwdziałać przmocy, taki spotkania dla rodziców powinny być organizowan częścij. A najlpij równoczśni z ich dzićmi. Koljn pytani dotyczyło - w jakich okolicznościach tmat tn jst podjmowany z rodzicami? Ankitowani odpowiadali, ż tmatyka związana z przmocą podąmowana jst z rodzicami zawsz wtdy, kidy zajdzi taka potrzba lub wykazan zostani zaintrsowani tmatm. Problm omawiany jst zarówno na spotkaniach indywidualnych, jak i na zbraniach. 1% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. 38 l S t r o n a

40 Rspondntom zadano pytani o rodzaj działali podjmowanych przz placówki, któr mogłyby zminimalizować ryzyko występowania przmocy wśród uczniów? Ankitowani odpowiadali, ż nalży kontynuować podjmowan dotychczas działania mając na clu dukowani uczniów, rodziców i nauczycili poprzz przprowadzani przz wychowawca, psychologa, pdagoga rozmów indywidualnych, przprowadzani zajęć zgodni z różnorodnymi programami prohilaktycznymi, organizację szkolń, warsztatów, zajęć dodatkowych. 2% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. Przprowadzających badani intrsował poziom świadomości społcznj na tmat przmocy. W tym bloku pirwsz pytani dotyczyło wymininia środowisk społcznych, któr mogą być w gmpi ryzyka czyli takich rodzinach, w których można spodziwać się wystąpinia przmocy. Wskaźnikim przmocy w rodzini -- mówiąc ogólni- są sytuacj fłustmjąc dla rodziny taki jak: ubóstwo, zła sytuacja miszkaniowa, choroba w rodzini, niprzystosowani członków rodziny do płninia ról -- młody wik rodziców, odminność narodowa, nałogi, wczśnijsza karalność którgoś z członków rodziny, odminność rligijna. adani zdają się mić tgo świadomość Ankitowani jako sprawcę przmocy w rodzini wskazują 5% odpowidziało, ż są to mężczyźni o niskim statusi konomicznym, często uzalżnini od alkoholu, z środowisk marginalizowanych 1 % ni ma widzy na tn tmat 1 % odpowidziało, ż mundurowi(wojsko, policja). 1 % silnidsi(mężczyzna, pracodawca) 1% osoby o wysokim i niskim statusi społcznym 8 1 % rodzic, grupa rówiśnicza w szkol, współmałżonk To jdnak zastanawiając jst, ż 5% badanych odpowidziało, ż są to mężczyźni o niskim statusi konomicznym, często uzalżnini od alkoholu, z środowisk zmarginalizowanych, natomiast biorąc pod uwagę, ż niwilki procnt badanych uznał osoby o wysokim statusi społcznym za stosując przmoc w rodzini. Dan t mogą świadczyć o większą podatności rspondntów na częsty strotyp dotyczący przmocy w rodzini, zgodni z którym problm tn dotyczy rodzin ubogich dotkniętych innymi patologiami społcznymi atomiast na pytani - Kto jst najczęścid w społczństwi ofiarą przmocy? ankitowani odpowiadali, ż najczęścij są to kobity i dzici, osoby słabsz fizyczni, konomiczni, 39 1 S t r o n a

41 osoby starsz oraz obcokrajowcy, osoby nipłnosprawn, chor. 1% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. Pytano rspondntów o to, jaką osobę uznaliby za ofiarę przmocy. Ankitowani odpowidzili, ż ofiarą przmocy najczęścij są osoby postrzgan jako słabsz, ni potrafiąc się bronić, osoby z niską samoocnę, nizaradn życiowo, wycofan społczni, mało asrtywn, z zdiagnozowaną nipłnosprawnością. Są to osoby często zalżn od sprawcy. 1 % ankitowanych ni udziliło odpowidzi. Proszono rspondntów, by przy pomocy skali(od % do 1%) okrślili występowani zjawiska przmocy w społczństwi. Rozkład tn miścił się w przdzial 1% - 25%. 8 35% odpowidziało 3% osób ankitowanych 8 3% odpowidziało 1% osób ankitowanych 5% odpowidziało 3% osób ankitowanych 3% ankitowanych ni udziliło odpowidzi Z podanych odpowidzi wynika, ż rspondnci mają świadomość stanowi poważny problm społczny. ż przmoc w rodzini astępn pytani dotyczyło cch sprawcy przmocy. Zadanim ankitowanych było wypisani tych cch. Ankitowani zgodni odpowiadali: brak kontroli złości, dominacja, impulsywność, zaburznia osobowości brak mpatii, pochodzni z rodzin dysfunkcyjnych, siln fizyczni, niski poczuci własną wartości 8 zaborczość. Tak więc sprawcą przmocy jst zazwyczaj osoba silnijsza od ohlary, impulsywna, mająca potrzbę dominacji i podporządkowywania sobi wykorzystująca swoją pozycję i przwagę. zęsto są to innych. To równż jdnostka osoby o niskim poziomi mpatii, 4 l S t r o n a

42 mając problmy z dostosowanim się do obowiązujących norm społcznych. 2%- ankitowanych ni udziliło odpowidzi. adanych pytano równż z jakich powodów w społczństwi najczęścij dochodzi do przmocy - odpowiadali: brak zajęć, zaintrsowań, pracy, bo taki ma wzorc rodzinn, pod wpływm alkoholu, narkotyki, bmtalnych filmów, niumijętności radznia sobi z mocjami, strs, aby się dowartościować wśród rówiśników: 8 marginalizacja, zaburznia psychiczn, niski status społczny, fiustrac:j wobc oczkiwań wychowawcy i dukacyjnych rodziców w stosunku do dzicka, coraz rzadsz inic:jowani wspólni spędzongo czasu przz rodzinę, + niski komptncj wychowawcz, brak umijętności rozwiązywania konfliktów, 3% ankitowanych ni odpowidziało na to pytani. Koldnym pytanim było - co w społczństwi kojarzy się Panu/i z przmocą, al nią ni jst? Ankitowani odpowiadali, ż przmocą ni jst np. gzkwowani od dzicka wykonania czynności, na która ni ma aktualni ochoty, a jst ona zgodna z ustalonymi wczśnij zasadami, przmocą ni jst obrona własna, obrona słabszgo, zachowania asrtywn. 6% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. alży stwirdzić, ż spory procnt ankitowanych miało problm z udzilnim odpowidzi na to pytani. Zapytano rspondntów o rodzaj przmocy. Ankitowani odpowiadali zgodni (1%) przmoc fizyczna, psychiczna, wrbalna, konomiczna, sksualna, zanidbani, cybrprzmoc. adani potrafili wyminić wszystki rodzaj przmocy 41 l S t r o n a

43 Pytano o opinię, czy zjawisko przmocy w przstrzni publiczną jst tmatm tabu. Ankitowani odpowiadali w 5% odpowiadali RAZEJ TAK, 3% odpowidziało IE, 1% TAK, 1 % RAZEJ IE. Połowa udzilających odpowidzi uważa, ż zjawisko przmocyjst tmatm tabu raczj tak tak raczj ni ni Koljn pytani dotyczyło powodów dla jakich tmatyka przmocy jst objęta tabu. Ankitowani odpowiadali, ż tmatyka przmocy objęta jst tabu, poniważ ludzi wstydzą się mówić o swoich problmach,,brudy pirz się w własnym domu",,,ni nalży się wtrącać", z obawy o swoj bzpiczństwo. zęsto taki osoby ni widzą, gdzi mogą szukać pomocy. 4% ankitowanych ni odpowidziało na to pytani. astępn pytani brzmiało - jak można w Pani/a opinii przłamać to tabu? Ankitowani zgodni byli(1%), ż nalży dukować społczństwo, uświadamiać jaki szkody, szczgólni psychiczn, ponosi ofiara i jak bardzo przmoc wpływa na funkcjonowani jdnostki w grupi społczną. alży jdnoznaczni piętnować przmoc oraz promować instytucj i organizacj niosąc pomoc ofiarom przmocy, aby widziały gdzi mogą zgłaszać się po pomoc. adani odpowiadali rówmż, ż nalży przyznawać większ środki na profilaktykę w szkołach, jak równiż powinno być więcj wyrazistych kampanii społcznych piętnuyących zachowania przmocow. 2% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. 42 l S t r o n a

44 r r l n Zadano rspondntom pytani z jakich źródł ludzi czrpią widzę o zjawisku przmocy? Ankitowani zgodni odpowiadali,,,z środków masowgo przkazu (tlwizja, gazty, Intmt)", z własnych doświadczń, od znajomych, z książk, czasopism. Rspondnci zostali zapytani czy doznawana przz dzicko w dziciństwi przmoc, moż mić wpływ na jgo dorosł życi? Wszyscy badani w 1% odpowidzili, ż przmoc w dziciństwi moż mić wpływ najgo dorosł życi. Pytano równż o to, jak doświadcznia z dziciństwa związan z przmocą wpływają na dorosł życi jdnostki? Wszyscy ankitowani trafm odpowiadali, ż prowadzą do zaburzń moc:jonalnych, dprgi, uzalżniń, stosowania przmocy wobc słabszych. Osoby, któr doświadczyły w dziciństwi przmocy są osobami z niskim poczucim własnj wartości, wycofan społczni, często powilają tn sam modl rodziny i są rówmż sprawcami przmocy. Ankitowani odpowiadali równiż, ż: wyrasta człowik agrsywny, zahamowany mocjonalni, l l zaburzony osobowościowo, nrwowy, z brakim satysfakcji z życia sksualngo, z upośldzonymi umidętnościami rodzicilskimi) związków partnrskich tmdnościami w utrzymaniu. z autoagrgą, problmami z nawiązywanim rlac:ji. 3% ankitowanych ni udziliło odpowidzi Udzilon odpowidzi na powyższ pytani świadczą o tym, ż rspondnci mają widzę na tmat nikorzystngo wpływu przmocy doznawanj w dziciństwi na ich dorosł życi. Potrafią okrślić konskwncj zarówno mocjonaln, zdrowotn, jak i społczn. Pytano ankitowanych skąd uczniowi, rodzic czrpią widzę o zjawisku przmocy? adani odpowiadali z działań profilaktycznych przprowadzanych w szkol oraz z środków masowgo przkazu (tlwizja, gazty, Intmt), od znajomych, z litratury, szkolń, warsztatów. 43 l S t r o n a

45 a pytani - czy mass mdia, gry komputrow mają wpływ na występowani przmocy u dzici i młodziży? Ankitowani w 8% odpowidzili TAK, w 2% odpowidzili RAZEJ TAK. zy mass mdia mają wpływ na wystąpini przmocy? tak raczj tak W koljnym pytaniu chciano poznać zakrs widzy ankitowanych na tmat długotrwałych skutków przmocy u ofiary przmocy. Ankitowani opisywali j jako: blizny, uszkodznia ciała, nipłnosprawność, rakcj rgrsywn (np. brak kontroli Hlzjologicznj), choroby somatyczn, uszkodznia narządów wwnętrznych, wzrost napięcia mocjonalngo, wzrost lęku, obniżon poczuci własną wartości, dprga, słaba kontrola mocji, poczuci braku wstydu. adani opisywali, ż mogą występować i utrzymywać się zaburznia w wszystkich płaszczyznach życia człowika, a to moż wpływać na komptncj życiow, społczn, zawodow itp. oraz zdrowi psychiczn i fizyczn. Ankitowani potrafili wskazać skutki w sfrz psychologicznj (nrwic, stany lękow, zaburznia snu, koncntracji, bzradność, przygnębini), jak i fizyczną (ból głowy, układu pokamlowgo, narządów rodnych, zaburzniajdznia, popadani w alkoholizm). Z analizy tgo pytania wynika, ż rspondnci mają widzę i są świadomi skutków psychofizycznych przmocy. Poproszono ankitowanych o opinię, co wpływajszcz na rozwój przmocy wśród uczniów? Ankitowani odpowiadali, ż jst to brak jasno okrślonych zasad, norm postępowania, brak zaintrsowania i nalżytj uwagi z strony rodziców, nizaspokojon potrzby mocjonaln, 44 l S t r o n a

46 rozbiżność w wymaganiach na linii szkoła - dom, środki masowgo przkazu (tlwizja, Intmt), gry komputrow, fascynacja autoagrqą, za mało godzin wychowawczych w szkołach, brak stabilności moc:jonalnd, brak poczucia bzpiczństwa. Wszyscy ankitowani byli zgodni co do tgo, ż rodzic poświęcają za mało czasu dziciom. 1% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. a pytani - czy sądzi Pan/i, ż społczństwo zbyt mało wi na tmat przmocy? Większość 7% ankitowanych odpowidziało RAZEJ TAK, 1% odpowidziało IE, równż 1% odpowidziało RAZEJ IE i 1% odpowidziało ni wim. Zapytano takż, co jst powodm zbyt niskij widzy społczństwa na tmat przmocy? Ankitowani udzilili następujących odpowidzi : brak kampanii społcznych, funkcjonując strotypy, 8 mało informacji na tn tmat, brak czasu, lkcważni, nichęć do zgłębiania trudnych tmatów, brak widzy psychologicznj na tmat rozwoju dzicka. 4% ankitowanych ni udziliło odpowidzi Ankitowani zostali rówmż zapytani, czy poprzz lpszą dukację społczństwa mogłaby się zmnijszyć skala występowania przmocy? Wszyscy rspondnci na to pytani w 1% odpowidzili TAK. Pytano badanych o sposób w jaki powinno się dukować społczństwo na tmat Zjawiska przmocy? Ankitowani odpowiadali, ż uświadamiać jaki skutki(szczgólni długotrwał i niodwracaln) nisi za sobą przmoc oraz budować w społczństwi przkonani, ż ni można się na nią godzić. alży np. zwiększyć liczbę kampanii społcznych, zamiszczać informacj np. w formi plakatów lub ulotk w midscach użytczności publicznj, czy w mijscu pracy, zwiększyć informacj w czasopismach, jak równż zwiększyć liczbę warsztatów dla rodzin. alży przznaczyć więcj środków na profilaktykę w szkołach. Powinna pojawić się ofrta bzpłatnj profilaktyki zwnętrznj dla szkół zgodni z potrzbami zgłoszonymi przz daną placówkę. Ankitowani odpowiadali, ż nalży włączyć kościół i instytucj kościln do dukacji zapobigania przmocy. t 45 l S t r o n a

47 Koljnym pytanim dotyczącym czasu w jakim powinna rozpocząć się dukac:ja społczństwa na tmat przmocy? Zdcydowana większość ankitowanych odpowidziała (9%) od najmłodszych lat, stal nizalżni od wiku i grupy społczną. Edukacja społczństwa powinna mić charaktr profilaktyczny, czyli pojawiać się przd wystąpinim zjawiska. Dzici od najmłodszych lat winny być zapoznawan z problmatyką przmocy. 1% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. Rspondnci zostali poproszni o wyminini dodatkowych działań, któr mogą zwiększyć świadomość na tmat zjawiska przmocy. a to pytani badani wyminili działania podan w odpowidzi na wczśnidsz zadan pytani. Dodatkowo podali, ż nalży podnosić wczśnij komptncj społczn poprzz pracę z rodzinami w różnych placówkach W koląnym pytaniu badani zostali poproszni o opinię, czy iw jakich okolicznościach sprawca przmocy moż przstać nim być. Ankitowani w 7% odpowidzili, żby przstał nim być powinin otrzymać spcjalistyczną pomoc i wsparci psychologiczn, oraz gdy uświadomi sobi konskwncj jaki ponosi on i jgo najbliższ osoby. 2% ankitowani odpowidzili, ż sprawca przmocy będzi nim zawsz, można podjąć działania dukacyjn i traputyczn, któr być moż zapobigną stosowaniu przz nigo przmocy w przyszłości. 1% ni udziliło odpowidzi. Analogiczni do pytania o sprawcę przmocy poproszono o udzilni odpowidzi w jakich okolicznościach ofiara przmocy moż przstać nią być. 1% ankitowani odpowidziało kidy ni będzi stosowana wobc nij przmoc, 8% kidy podjmi skutczna trapię, otrzyma skutczną pomoc i wsparci, 1 % ni udziliło odpowidzi. Z analizy tych pytań wynika, ż rspondnci posiaddą widzę na tmat pomocy sprawcom i ofiarom przmocy, aby mogli Ujść z dotykającgo ich problmu. Zapytano rspondntów o podani skutcznych sposobów dukacji społczństwa na tmat przmocy? Połowa ankitowanych odpowidziała, ż nalży działać komplksowo. W ich opinii musi być to dukacja systmowa płynąca z inicjatywy ni tylko środowisk lokalnych, al programów rządowych. Musi docirać do każdgo nizalżni od stopnia świadomości i widzy. Ankitowani odpowiadali, ż nalży zwiększyć liczbę i różnorodność działań o charaktrz prohilaktycznym oraz zaczynać dukację od najmłodszych lat. alży równż objąć wsparcim rodziny i jdnostki z grupy ryzyka występowania przmocy. Różn 46 l S t r o n a

48 instytucj powinny współpracować z sobą w clu objęcia opiką ofiar, sprawców i świadków przmocy. 2% ankitowanych uważa, ż nalży motywować i pokazywać prawidłow wzorc zachowań. 3% ankitowanych ni udziliło odpowidzi. Analiza tgo pytania świadczy o świadomości badanych o sposobach skutcznych oddziaływań profilaktycznych. Zwrócono uwagę na bardzo ważny aspkt, jakim jst działani komplksow. a konic poproszono rspondntów o podani własnych spostrzżń związanych z problmatyką przmocy wobc dzici i młodziży. Uzyskano następując wypowidzi: alży w równym stopniu dukować zarówno ofiary jak i sprawców przmocy, obalać strotypy związan z występowanim zjawiska, zwiększyć dostępność do instytuqi pomocowych.,,ryba psuj się od głowy" A głowa -- to rodzina, rodzic, którzy często ni intrsują się dzićmi, zwłaszcza młodziżą. i intrsują się szkołą. Młodziż ni jst w stani odrwać się od tlfonów komórkowych,,,wychomyą ją" brutaln gry i filmy,,,zakazan" strony w Intmci. Rodzic ni widzą własnych błędów. alży dukować rodziców. alży większy nacisk położyć na wychowani w szkołach, większa liczba godzin wychowawczych. W mdiach zaprzstać propagowania przmocy. 8 Propagować wartości związan z rodziną, historią, kulturą, szacunkim wobc innych Konskwntn karani przmocy astąpiła poprawa świadomości na tmat zjawiska przmocy oraz, gdzi szukać skutczną pomocy, aby jj przciwdziałać. 4% ankitowanych ni udziliło odpowidzi na to pytani. Analiza wyników drugigo badania Zadano rspondntom pytani - czy uczniowi w szkol czują się bzpiczni? - wszyscy ankitowani odpowidzili raczj bzpiczni. adani zostali poproszni o udzilni odpowidzi, któr z zdarzń (lj. przzywani, wyśmiwani, obgadywani, odtrącani przz rówiśników, grożni, zastraszani, okradani, wymuszani piniędzy, bici, kopani) zdcvdowani występują w szkol. Uzyskano następując wypowidzi: 47 l S t r o n a

49 - 5 1% ankitowanych odpowidziało, ż przzywani, - 34% ankitowanych odpowidziało, ż wyśmiwani, - 68%- ankitowanych odpowidziało, ż obgadywani, - 34% ankitowanych odpowidziało, ż odtrącani przz rówiśników: - 34% ankitowanych odpowidziało, ż popychani. Jak wynika z analizy tgo pytania najczęścij uczniowi obgadują się oraz przzywają. Tyl samo procnt uczniów wyśmiwa się, odtrąca oraz popycha. Pytano o środowisko, w którym dochodzi do tych aktów. Ankitowani odpowidzili, raęzęi występują w szkol w 17% przzywani, w 34%, ż wyśmiwani. 17% ankitowanych udziliło odpowidzi, ż obgadywani a 51%, ż odtrącani przz rówiśników. W 17% ankitowani odpowidzili, ż grożni, zastraszani oraz bici i kopani. 34% ankitowanych odpowidziało, ż okradani. W odpowidzi na pytani - któr z zdarzn raczy.!! ] występują SLę :] w szkol ankitowani w 1 7% odpowidzili, ż przzywani, - 34% odpowidzili, ż wyśmiwani, 1 7% odpowidzili, ż obgadywani, - 17% odpowidzili, ż odtrącani przz rówiśników - 68% odpowidzili, ż grożni, zastraszani - 5 1% odpowidzili, ż okradani, - 68% odpowidzili, ż wymuszani piniędzy: - 34% odpowidzili, ż bici i kopani, - 5 1% odpowidzili, ż zamykani w pomiszczniach. atomiast na pytani, któr z zdarzń zdcydowani ni wvstoui w szkol 7 ) ankitowani odpowiadali w: - 17% grożni, zastraszani: 48 l S t r o n a

50 17% okradani, 34% wymuszani piniędzy, 5 1% bici i kopani, 17% popychani, 34% zamykani w pomiszczniach Ankitowani zostali poproszni o wskazani midsca, w którym dochodzi do incydntów związanych z przmocą. Ankitowani wskazali, ż zślęxdwa!!k na korytarzu (51%), w szatni(34%), w łazinc (17%), przd szkołą (68%), w drodz do szkoły/do domu (51%). a pytani, gdzi..!tąęzęi moż dochodzić do wyżj wyminionych zjawisk -- 51% odpowidziało na korytarzu, 51% odpowidziało w szatni, 17% odpowidziało na boisku, 17% odpowidziało przy sklpiku, 51% odpowidziało w łazinc, 17% odpowidziało przd szkołą, 34% odpowidziało w drodz do szkoły/do domu. a pytani gdzi,!iaęzęi.!!b dochodzi do wyżu wyminionych zjawisk, 17% ankitowanych odpowidziało na boisku, 5 1% odpowidziało w sali lkcyjnj, 34% odpowidziało przy sklpiku. atomiast na pytani, gdzi zdęęxdwa!!is..nis dochodzi do wyżj wyminionych zjawisk, 17% odpowidziało w szatni, 68% odpowidziało na boisku, 51% odpowidziało w sali lkcyjnj, 51% odpowidziało przy sklpiku, 34% odpowidziało w łazinc. 17% ankitowanych odpowidziało przd szkołą iw drodz do szkoły/do domu. Jak wynika z analizy najczęstszymi formami przmocy jst przmoc psychiczna, al zdarzają się akty przmocy fizyczną - główni kopni, popychani, bici. Mijscm, w którym najczęścią dochodzi do incydntów związanych z przmocą jst korytarz szkolny, szatnia, przd szkołą, łazinka. Ankitowani zostali równiż poproszni o wskazani - kto najczęścid jst sprawcą przmocy. 51% ankitowanych odpowidziało, ż najczęścid sprawcą przmocy jst jdn uczń, 34% odpowidziało, ż najczęścid jst to grupa uczniów z różnych klas, 34% odpowidziało, ż jst to grupa uczniów z klasy, do którj uczęszczają. 49 l S t r o n a

51 a pytani jaki płci były t osoby ankitowani w 34% odpowidzili, ż były to dziwczęta. 68% ankitowanych odpowidziało, ż była to grupa miszana. Jakij płci są sprawcy przmocy? dziwczęta grupa miszana a pytani z jakimi ZdęęydQwą!!ig..przjawami agrsji spotykały się ofiary przmocy ankitowani odpowiadali: - 1 7% z wandalizmm, 34% z popychanim i szarpanim, - 68% z przmocą słowna, - 34% z grożnim i dokuczanim. Koljn pytani dotyczyło, z jakimi!iaęzęi przjawami agrsji spotykały się ofiary przmocy. Ankitowani odpowiadali: - 17% z znęcanim się nad młodszymi i słabszymi, - 17% z wyłudzanim piniędzy lub innymi rzczami) 5 1 % z popvchanim. szarpanim 5 l S t r o n a

52 34% z przmocą sławną, 68% z grożnim, dokuczanim Allkitowani zostali równż agrqi!tgęzęi.!!ig.spotykały się ofiary przmocy: poproszni o odpowidź na pytani - z jakimi przjawami 5 1% odpowidziało z znęcanim się nad młodszymi i słabszymi, 68% odpowidziało z wyłudzanim piniędzy lub innymi rzczami, 5 1% odpowidziało z wandalizmm, 34% odpowidziało z kopanim, bicim, Koldn pytani dotyczyło, z jakimi przjawami agrgi zdsęxdwa!!ię..ni spotykały się ofiary przmocy. 34% ankitowanych odpowidziało, ż z znęcanim się nad młodszymi i słabszymi, 17% ankitowanych odpowidziało - z wyłudzanim piniędzy lub innymi rzczami. W 17% ankitowani odpowidzili - z wandalizmm, równiż w 17% odpowidzili z popychanim i szarpanim. 34% ankitowanych odpowidziało z kopanim, bicim. a pytani - z jakimi..zślęęydqwądlę przjawami agrsji miała pani/pan do czyninia jako świadk sytuacji przmocowj - 17% ankitowanych odpowidziało - znęcani się nad młodszymi i słabszymi oraz 17% ankitowanych odpowidziało - z wyłudzanim piniędzy lub innych rzczy. Koljn pytani dotyczyło - z jakimi!iaęzęi przjawami agrgi miała pani/pan do czyninia jako świadk sytuacji przmoczonych. Ankitowani odpowidzili w 34%, ż z znęcanim się nad młodszymi i słabszymi. W ankici pojawiło się równż pytani - z jakimi przjawami agrqi raęzęi..nię miała pani/pan do czyninia jako świadk sytuacji przmoczonych. Ankitowani w 17% odpowidzi[i, ż z wyłudzanim piniędzy ]ub innych rzczy. Ankitowani zostali rówmż poproszni o odpowidź na pytani - z jakimi przdawami agrgi zdęęzdwanig.nb miała pani/pan do czyninia jako świadk sytuacji przmoczonych. 34% odpowidziało, ż z znęcanim się nad młodszymi i słabszymi, 51% odpowidziało 51 l S t r o n a

53 z wyłudzanim piniędzy lub innych rzczy. 17% ankitowanych odpowidziało z wandalizmm, z kopanim, bicim i przmocą słowna, oraz z grożnim, dokuczanim. a pytani - kto najczęścij jst agrsorm z osób spoza otocznia najbliższgo -- 51% odpowidziało - i rodzństwo. rodzic, 34%- ni udziliło odpowidzi, 17% odpowidziało - rodzic Zapytano rspondntów, kto wdług nich jst najczęścid agrsorm z osób spoza najbliższgo środowiska ucznia. Pytani dotyczyło młodziży z spoza szkoły -- 5% ankitowanych odpowidziało, chłopcy i dziwczęta, 5% ni udziliło odpowidzi. a pytani, kto najczęścij jst agrsorm z środowiska szkolngo. Pytani dotyczyło gmpy rówiśników chłopcy. 85% ankitowanych odpowidziało chłopcy i dziwczęta, 17% odpowidziało atomiast na pytani kto najczęścij jst agrsorm z środowiska szkolngo. Pytani dotyczyło młodziży starszj -- 5% ankitowanych odpowidziało, chłopcy i dziwczęta. 5% ankitowanych ni odpowidziało na pytani. Rspondntów zapytano o zachowani w sytuacji, dana osoba jst świadkim agrsywngo zachowania. Wszyscy ankitowani zgodni odpowidzili, ż natychmiast ragują na taki zachowani. 51% ankitowanych równiż odpowidziało, ż próbuj przrwać zachowania agrsywn, oraz przprowadza rozmowę wychowawczą. Ankitowani byli równiż zgodni w 1% co do tgo, ż próbuj Wjaśnić konhikt. 34% ankitowanych odpowidziało, ż kirują do spcjalisty. Z analizy tgo pytania wynika, ż rspondnci w zdcydowanj mirz mają widzę jak się zachować w przypadku bycia świadkim agrsywngo zachowania, al tż potrafią zaragować bardzo szybko. Zadano ankitowanym takż pytani dotycząc tgo, jacy uczniowi są nilubiani przz rówiśników. 17% osób badanych odpowidziało, ż ni lubiani są uczniowi radni, mający bardzo dobr ocny, brzydcy, zanidbani, bidni, nipłnosprawni, wyróżniający się, jdynacy, z rodzin wilodzitnych, grubi, słabi, wycofani, nadpobudliwi i konfliktowi. 17% udziliło odpowidzi, ż są to uczniowi radni. 34% ankitowanych odpowidziało, ż są to uczniowi mający bardzo dobr ocny. Równiż 34% odpowidziało, ż są to uczniowi brzydcy. 85% odpowidziało, ż są to uczniowi zanidbani. 17% ankitowanych udziliło 52 1 S t r o n a

54 odpowidzi, ż są to bidni uczniowi i osoby nipłnosprawn z rodzin wilodzitnych. 34% odpowidziało, ż są to uczniowi wyróżniający się. 34% ankitowanych odpowidziało, ż są to uczniowi grubi. W 51% ankitowani odpowidzili, ż są to uczniowi słabi. Poproszono badanych o udzilni odpowidzi na pytani, kogo informują o zachowaniu agrsywnym 51% ankitowanych odpowidziało, ż rodziców, 34% odpowidziało, ż dyrktora szkoły, 17% udziliło odpowidzi, ż informuj spcjalistów z zakrsu profilaktyki i bzpiczństwa. Z analizy tgo pytania wynika, ż duża gmpa uczniów powiadamia o aktach agrgi zarówno rodziców, jak i dyrkcję szkoły. Moż to świadczyć o tym, ż uczniowi mają zaufani do pracowmków szkoły. Potwirdzni znajduj się w koląnym pytaniu. Kogo informuję o zachowaniu agrsywnym? rodziców dyrktor szkoły spcjalistę a pytani - czy dzici i młodziż powiadamiają o doświadczoną agrqi i kogo informują, ankitowani w 51% odpowidzili, ż mówią o tym zaufanym osobom i rodzicom. 17% ankitowanych odpowidziało, ż nikomu ni mówią. a 1% osób ankitowanych 68%, ż mówią o tym nauczycilowi/pdagogowi. Pojawiły się tż odpowidzi taki, jak: księdzu, dyrktorowi, skrtarc szkolną. Rspondntów zapytano takż o działania profilaktyczn przciwdziałania przmocy m.in. o programy, czy są ralizowan w szkol programy zapobigając przmocy i agrqi, 66,8% ankitowanych odpowidziało, ż tak i są to programy wynikając z przpisów oświatowych, 53 l S t r o n a

55 z programów profilaktyczno-wychowawczych. 16,6% ankitowanych udziliło odpowidzi, ż ni wi. 16,6% ankitowanych odpowidziało, ż ni są ralizowan taki programy. Z analizy tgo pytania wynika, ż większość rspondntów wi, ż w szkol ralizowan są programy przciwdziałając przmocy i agrqi. Ponad 3% osób ni udziliło odpowidzi na to pytani, moż to świadczyć o tym, ż ni mają na tn tmat widzy. zy są ralizowan programy zapobigając przmocy? Tak l wim i W odpowidzi na pytani - czy zajęcia na tmat agrqi i przmocy mogłyby zminić sposób myślnia młodziży? 33,2% ankitowanych odpowidziało raczj tak, 66,8% odpowidziało tak Zapytano ankitowanych w jaki sytuacji zdanim uczniów zdęęxdwa!!k dopuszczalna jst agrsja: 51% ankitowanych odpowidziało w sytuac:ji samoobrony, 34% ankitowanych odpowidziało w obroni innych osób a pytani - w jaki sytuacji zdanim uczniów raczj dopuszczalna jst agrsja, na 1% ankitowanych: 51% odpowidziało w sytuacji samoobrony, 685 odpowidziało w obroni innych osób, 54 1 S t r o n a

56 34u%o odpowidziało w obron ważnych poglądów, - 17% odpowidziało w obroni zwirząt A:nkitowanych poproszono o udzilni odpowidzi na pytani, jaki jst stopiń bzpiczństwa w pana/i szkol? 66,8% odpowidziało, ż stopiń bzpiczństwa jst na poziomi dobrym. atomiast 33,2% odpowidziało na poziomi bardzo dobrym. Z analizy tgo pytania wynika, ż uczniowi, jak i rspondnci czują się bzpiczni w szkol a pytani -- czy przciwdziałani przmocy w Pana/i placówc oświaty są skutczn: - 66,8% odpowidziało - raczą tak 16,6% odpowidziała - tak - 1 6,6% odpowidziało - raczj ni. Z analizy tgo pytania wynika, ż działani w szkol są skutczn w ocni rspondntów. mając na clu przciwdziałani 7 l przmocy Poproszono badanych o to, co mogłoby zwiększyć poczuci bzpiczństwa uczniów ankitowani odpowiadali: - obcność nauczycili -- dyżumych na przrwach, - jasn i czytln zasady, czytlny systm konskwncji za konkrtn zachawani! - lpsza współpraca szkoły z rodzicami(tzw. pdagogizac:ja rodziców), - więcd warsztatów spcjalistycznych dotyczących agrgi i przciwdziałaniajj ) - spotkania uczniów z policją, strażą miąską, - profsjonaln, zwnętrzn programy profilaktyki, - kontrola osób wchodzących do szkoły, - szybki docirani do informacji dotyczących przmocy, :n nn {A-T, anna-aa, vv'...,.41.: J zalow, 55 l S t r o n a

57 obcność nauczycila, bądź pracownika szkoły w wszystkich miąscach w których przbywają uczniowi. Z analizy tgo pytania wynika, ż obcność nauczycila na przrwach szkolnych oraz w wszystkich midscach, gdzi przbywają uczniowi korluj z odpowidziami dotyczącymi mijsc, w których najczęścid dochodzi do aktów agrsji, przmocy. ajczęścij wyminionym przz rspondntów miąscm był m.in. korytarz szkolny, łazinka, szatnia. alży sądzić, ż gdyby zwiększon były dyżury nauczycili podczas przrw aktów przmocy, bądź agrsji mogłoby być zdcydowani mmj. W odpowidzi na pytani - jaki działania w przyszłości powinny być podjęt, aby zmnijszyć skalę zjawiska występowania przmocy w szkol ankitowani odpowiadali: trningi i warsztaty dotycząc zastępowania agrqi dla konkrtnych dzici i ich rodziców, dobr lkcj wychowawcz, dbałość wychowawców o właściwy kontakt z rodzicami, praca z rodzicami, nauka stawiania granic i przstrzgania przz innych ludzi, szkolnia dla nauczycili, objęci większj grupy młodziży szkolniami dotyczącymi cybrprzmocy, odpowidzialność prawna Podsumowani i wnioski z obu badań Wyniki ankit wskazują, ż wzrasta poziom świadomości społczną na tmat zjawiska przmocy. Placówki oświatow posiadają ogólną widzę z zakrsu przciwdziałania przmocy potrafią zdhlniować i wyminić podstawow czynniki występując przy zjawisku przmocy. Znają przyczyny i mchanizmy działania tgo zjawiska. i lkcważą przypadków przmocy na trni szkoły oraz znają procdury postępowania w razi pojawinia się taki sytuacji. W clu rozwiązania problmu przmocy wśród uczniów grono pdagogiczn rozmawia z uczniami o przmocy i ją skutkach, podjęta zostaj intrwncja psychologiczna, wprowadzon zostają zajęcia dukacńn dotycząc zjawiska przmocy, jak równiż podjęta jst rgulama praca zspołu intrwncji prohllaktycznj oraz rozmowy z rodzicami. Taki działania podjmowan są nizwłoczni po otrzymaniu sygnału, ż istnij 56 1 S t r o n a

58 podjrzni zjawiska przmocy. Działania t zawsz są zgodni z obowiązującymi w szkol procdurami. Zazwyczaj są inicjowan na prośbę ucznia, nauczycila. Uczniowi będący świadkami przmocy zgłaszają taki sytuacj osobi dorosłj, czasami przyglądają się birmi. Ofiary przmocy zawsz uzyskują komplksową pomoc. zynności podjmowan były długofalowo i przynosiły oczkiwan rzultaty w postaci zaprzstania przmocy. Intrprtacja danych z ankit wskazuj, ż w placówkach oświatowych występuj zjawisko przmocy. Z analizy pirwszgo badania można wnioskować, ż w większości sprawcami tgo zjawiska są chłopcy, natomiast analiza dmgigo badania wykazała, ż zarówno chłopcy, jak i dziwczęta. Z przprowadzonych badań wynika, ż sprawcami przmocy z otocznia najbliższgo inngo niż środowisko szkoln są rodzic i rodzństwo, jak rówmż chłopcy dziwczęta spoza szkoły. Przprowadzon badania wskazują, ż istnij duży związk przmocy z dyshnkcją rodziny. Przmoc w środowisku szkolnym moż tż być powodowana przz ucznia z zamożnj rodziny w podobnym stopniu jak z rodziny nipłnj. Wyniki dmgigo badania wykazały, ż akty przmocy i agrgi występują w szkol wśród uczniów q. przzywani, wyśmiwani, obgadywani, odtrącani przz rówiśników, grożni, zastraszani, okradani, wymuszani piniędzy, bici, kopani. Jak wynika z otrzymanych danych z badań, najczęstszymi przyczynami występowania zjawiska przmocy w środowisku szkolnym jst niprzstrzgani norm przz uczniów i nauczycili oraz rodziców, brak rakcji na zachowania agrsywn, długotrminow konflikty między uczniami, brak zorganizowania czasu pozalkcyjngo dla uczniów, cchy osobowości dzicka (niski poczuci własną wartości, nidojrzałość mocjonalna, dysfimkcj rozwojow, zaburznia psychiczn, zazdrość, brak autorflkgi, brak mpatii), tmdn sytuac:j rodzinn, zł wzorc wychowawcz prznoszon z domu (agrga i przmoc w rodzini, zanidbani, brak cipła, zaangażowania,....), niodpowidni środowisko rówiśnicz, brak konstruktywngo radznia sobi z mocjami, brak dukacji dotyczącj przstrzgania granic, nitolrancja wobc,,innych" (dzici chorych, z problmami rozwojowymi). Intrprtacja danych z ankit jdnoznaczni wskazała, ż ofiarami przmocy najczęścid są dzici słabsz psychiczni, z okrśloną nipłnosprawności% o dobrych osiągnięciach dukacyjnych. atomiast sprawcami przmocy zazwyczaj są uczniowi z niską mpatia, z słabo rozwiniętym systmm moralnym, z niadkwatnym poczucim własnj wartości, ni radzący sobi z mocjami, z brakim autorflkgi. Uczniowi z cchami przywódczymi 57 l S t r o n a

59 o niski tolrancji na inność. 4ożna tż śmiało powidzić, ż rozmiar zjawiska przmocy występującgo wśród uczniów kształtuj się różni w różnych placówkach oświatowych. Do zjawiska przmocy najczęścij dochodzi na szkolnym korytarzu. atomiast z analizy ankit dmgigo badania można wnioskować, ż ni ma konkrtną rguły, gdzi dochodzi do zjawiska przmocy lub agrgi. Do aktów przmocy dochodzi w różnych miąscach zarówno na korytarzu, w szatni, na boisku, jak i w sali lkcyjnj, przy sklpiku, w łazinc, przd szkołą, w drodz do szkoły, do domu. Analizując wyniki badania drugigo można tż stwirdzić, ż ni ma żadnych rguł co do tgo jacy uczniowi są nilubiani. Są to dzici z wszystkich wyminionych grup społcznych. Mogą być radni, mający bardzo dobr ocny, al tż brzydcy, zanidbani, bidni, nipłnosprawni, wyróżniający się, jdynacy, z rodzin wilodzitnych, gmbi, słabi. Wyniki ankit pokazują rówmż, ż w placówkach oświatowych działają programy antyprzmocow, i są on ralizowan co kilka misięcy lub w zalżności od potrzb. Trścią takich programów jst właściwa komunikacja, skutczn rozwiązywani problmów, rozwijani postaw tolrancji i szacunku, wzmacniani adkwatngo poczucia własnj wartości, radznia sobi z mocjami. Innymi formami przciwdziałania przmocy w placówkach są: Trning Zastępowania Agrqi, uświadamiania na godzinach wychowawczych, społczn akcj w życiu szkoły, warsztaty dla młodziży, wzbogacon zajęcia pozalkcyjn, angażowani uczniów w życi szkoły, wdrażani programów profilaktycznych, zajęcia socjotraputyczn, konsultacj dla rodziców, pomoc psychologiczna i pdagogiczna. W ramach profilaktyki zapraszani są równiż spcjaliści spoza środowiska szkoły, którzy podjmują działania w placówkach na rzcz przciwdziałania przmocy. Są to taki instytucj jak: Policja, Ośrodk Pomocy Społczną, Fundacja Dzici iczyj (obcni Fundacja Dajmy Dziciom Siłę), Przdstawicil Fundacj i związanych z bzpicznym korzystanim z Intmtu, Przdstawicil Fundacji z dzidziny profilaktyki uzalżniń, Poradnia Psychologiczno-pdagogiczna, Straż Mijska, Fundacja Polska jst Kobitą, Dialog Kryzysow. ntmm Edukacji i Profilaktyki, Ośrodk Intrwncji adani jdnoznaczni wskazały, iż istotn w zmnijszniu agrqi, przmocy w placówkach oświatowych są czytln jasn i konkrtn zapisy w procdurach, dobra współpraca 58 l S t r o n a

60 z rodzicami, pdagogizacja rodziców poprzz udział w warsztatach, pogadankach spcjalistycznych co do zasad, systmu konskwncji ponoszonych przz ucznia, zwiększnia kontroli osób wchodzących do placówki, zwiększni obcności nauczycili w wszystkich miąscach, gdzi przbywają uczniowi oraz sprawny przpływ informac:ji i natychmiastowa rakcja na zatrzymani przmocy mogłaby zwiększyć poczuci bzpiczństwa uczniów w szkol. a podstawi analizy badań można powidzić, ż ośrodki oświatow posiadają doświadczni w zakrsi pracy z ucznim doświadczającym przmocy oraz wdrażają programy anty-przmocow w swoich placówkach w clu zwiększnia świadomości społczną i zwiększnia fktywności pracy. Programy t zmnidszą poziom występowania zjawiska przmocy w placówkach oświatowych. Pomimo tgo, ż wzrasta świadomość społczna na tmat zjawiska przmocy, z analizy ankit można stwirdzić, ż zjawisko przmocy nadal występuj. Aby jszcz skutcznij przciwdziałać przmocy nalży w równym stopniu dukować zarówno ofiary, jak i sprawców przmocy, zminić strotypy związan z występowanim zjawiska, zwiększyć dostępność do instytucji pomocowych. alży większy nacisk położyć na wychowani w szkołach, powinna być zwiększona liczba godzin wychowawczych. W mdiach powinno się zaprzstać propagowania przmocy, a nalżałoby propagować wartości związan z rodziną, historią, kulturą, szacunkim wobc innych. ProHllaktyka przciwdziałania przmocy wśród dzici i młodziż, aby mogła być skutczna powinna rozpoczynać się od najwczśnijszych lat. Winna być prowadzona stal nizalżni od wiku i grupy społcznj. Ponad połowa ośrodków oświatowych stwirdziła, ż powinna ona mić charaktr profilaktyczny, czyli pojawiać się przd wystąpinim zjawiska. Dzici od najmłodszych lat winny być zapoznawan z problmatyką przmocy. alży zwiększyć zaangażowani środków masowgo przkazu ij. tlwizji, Intmtu w działania o charaktrz profilaktycznym a ni jdyni informacyjnym. Edukacja społczna powinna przbigać komplksowo. Musi być to dukacja systmowa płynąca z inicjatywy ni tylko środowisk lokalnych, al programów rządowych. Musi docirać do każdgo nizalżni od stopnia świadomości widzy. alży równż objąć wsparcim rodziny i jdnostki z grupy ryzyka występowania przmocy. Różn instytucj powinny współpracować z sobą w clu objęcia opiką ofiar, sprawców i świadków przmocy. 59 l S t r o n a

61 VII. DIAGOZA ZJAWISKA PRZEMOY AALIZA KWOT Diagnoza zjawiska przmocy wobc dzici i młodziży i jj przciwdziałania w Powici Pruszkowskim jst koljnym tapm działań zmirzających do opracowania Powiatowgo Programu Działań Profilaktycznych w zakrsi promowania i wdrażania prawidłowych mtod wychowawczych w stosunku do dzici i młodziży zagrożonych przmocą w rodzini na lata Jgo clm jst zmmdszni zjawiska przmocy w rodzini wobc dzici i młodziży a takż zaangażowani poszczgólnych instytucji w działania zawart w wypracowanym na podstawi badań harmonogrami działań, który stanowi intgralną część programu. W tym clu zaprojktowano i przprowadzono badani społczn, w którym wykorzystano równiż tchnikę badawczą w postaci grup fokusowych. Grupy fokusow (FGl- Focus Group Intrviw), lm grup fokusowych było zbrani wmosków, opinii od uczstników podzilonych na grupy z względu na spcyfikę doświadczń zawodowych związanych z zjawiskim przmocy w rodzini: grupa POLIJA ( 2 osób), grupa POMO SPOŁEZA (17 osób), grupa OŚWIATA (6 osób) grupa OHROA ZDROWIA (2 osoby) a 27 uczstników grup fokusowych zdcydowana większość posiada doświadczni w przciwdziałaniu przmocy w rodzini. Przwagę wśród uczstników badania stanowiły kobity (6- oświata, 17- pomoc społczna, 2- ochrona zdrowia). Dwóch mężczyzn biorących udział w badaniu rprzntowało policję. 6 l S t r o n a

62 Analiza KWOT przciwdziałania Przmocy w Rodzini w Powici Pruszkowskim Mocn i słab strony praktyk przciwdziałania przmocy przdstawiono w poniższj tabli MOE STROY SŁAE STROY - dobra współpraca, zaangażowani i widza pracowników instytuc:ji ralizujących działania z zakrsu przciwdziałania przmocy w rodzini (wspólna wymiana doświadczil, widzy, informac:ji, wspóln działania intrdyscyplinam, szybki podąmowani intrwnc:ji) - funkcjonując w każdą gmini Zspoły Intrdyscyplinam, Procdura ibiskich Kart - dobra współpraca Ośrodków Pomocy Społcznj z pdagogami szkół do których uczęszczają dzici dotknięt przmocą - coraz większa świadomość społczna na tmat przmocy wobc dzici, al tż rakcja środowiska sąsidzkigo - komptntn kadry, wykształcon iz dużym zaangazowamm - aktywna praca szkół w pracy z dzićmi i młodziżą na podstawi opracowanych programów pronilaktyczno-wychowawczych - spcjaliści ni są obojętni, ragują, dobr wsparci indywidualn dla potrzbujących pomocy przz pdagoga / psychologa / wychowawcy w jdnostkach samorządu trytorialngo, szybka profsjonaln zadbani o dzici - wil szkolń, warsztatów dot. asrtywngo zachowania - organizowani w szkołach warsztatów na tmat przmocy dla rodziców i dzici - większa świadomość i wrażliwość społczna dot. przmocy wobc dzici i młodziży - poradnictwo psychologiczn prowadzon w gminach - brak koordynacji działań związanych z przciwdziałanim przmocy w rodzini - ograniczony dostęp do spcjalistów pracujących z dzićmi - ograniczon środki finansow na bardzij rozbudowan spcjalistyczn działania - prsja czasu, zbyt mało pracowników - zbyt mała liczba placówk typu Pogotowi Opikuńcz - trudny a czasami nimożliwy dostęp do psychiatry dzicięcgo - trudności w pozyskiwaniu funduszy na zajęcia profilaktyczn - brak dostępu do spcjalistów (długi czas oczkiwania) - w gmini Raszyn brak ofrty dla osób dorosłych oraz brak placówki wsparcia dla dzici gimnazjalnych - problm z dotarcim do placówk wsparcia, ljżli miszka się w ościnnych gminach powiatu - mała ilość działań długofalowych (w tym pomocy psychologiczną) - brak komplksową i długotrwałj stratgii postępowania - zbyt mała ofrta pomocy traputycznj i grup socjotraputycznych - zbyt słaba informacja na tmat dostępności do form pomocy - słaba współpraca z policją - słaba współpraca na linii OPS/Szkoła - trudność w utrzymaniu rzultatów pomocyprzmoc po pwnym czasi powraca - szkoły mają zbyt mało widzy dotyczącj l orawdziwi svtuacii dzicka (,,tyl, il zchcą 61 l S t r o n a

63 - szybka rakcja Sądu Rodzinngo - dobra współpraca z Zspołm Ośrodków Wsparcia w Piastowi, takż na linii pdagodzy szkolni/spcjaliści ZOW - cykliczn konfrnc:j, szkolnia i spotkania organizowan przz OIK - wsparci z strony traputów, psychologów w rozwiązywaniu sytuacji trudnych - uczstnictwo młodziży w zajęciach profilaktycznych - wysokij jakości mrytoryczną szkolni z Polskigo ntrum Mdiacji(,,Mdiacj rówiśnicz w szkol") - dostępność do szkolń o tmatyc przmocy - funkcjonowani Zspołu Ośrodków Wsparcia (OIK i SOW) w Piastowi (szroka spclalistyczna pomoc: psychologiczna, prawna, pdagogiczna, soc:jama, traputyczna, psychologiczna dla dzici, psychiatryczna) oraz możliwość bzpiczngo schroninia dla osób doświadczających przmocy, al takż pomoc dla osób stosujących przmoc w ramach Powiatowgo Programu Korkcyjno-Edukacyjngo - podnoszni widzy i kwalifikacji pracowników instytuc:ji zajmujących się zjawiskim przmocy w rodzini, dzięki tym dobrym praktykom pracownicy lpij się poznają w związku z tym ich współpraca jst lpsza - programy profilaktyczn, dla osób zagrożonych przmocą - funkcjonowani punktów przciwdziałania przmocy w rodzini - konsultacj psychologa dzicięcgo w Raszym - programy dukacyjn dla dzici i młodziży związanych z przciwdziałanim przmocy w rodzini - lokaln kampani społczn organizowan w ramach działań prohllaktycznych -szpital w Tworkach przkazuj przystępn dla pacjnta psychiatryczngo informacj, powidzić rodzic, rodzic") - nimożność budowania pomostu kontaktów rodzic-szkoła(mimo zbrań, spotkań indywidualnych) - sądy rodzinn obciążon wilością spraw - różny poziom współpracy z kuratorami - brak współpracy z Powiatowym ntmm Pomocy Rodzini na linii z Ośrodkami Pomocy Społczną - brak mdiatorów i ngocjatorów, główn przy konfliktach okołorozwodowych - brak dostatcznj liczby kampanii społcznych - słaba dukacja dzici w zakrsi przciwdziałania przmocy na poziomi szkoły podstawową - cich przyzwalani na przmoc psychiczną w szkołach - zbyt mała ilość zgłoszń o zanidbaniu dzici - brak programów dla sprawców przmocy - słab komptncj osób działających na rzcz osób dotkniętych przmocą - skrajność w intrprtacji przpisów prawnych przz służby - słaba współpraca z Służbą Zdrowia - brak pomostowgo systmu wsparcia dzici w trudnych sytuacjach życiowych(przmoc) - problm z dowozm dzicka przz OPS w przypadku odbrania dzicka - niska świadomość społczna dotycząca problmatyki przmocy - brak współpracy w gmpach roboczych przy Zspołach Intrdyscyplinamych - brak współpracy z osobami nalżącymi do Zspołów Intrdyscyplinamych - opór rodzica przd psychologim dla dzicka w rodzini, w którj istnij przmoc - brak psychologa w MOPS - nidostatczna praca kuratora z rodzinami, w których są dzici - brak ulotk dotyczących przciwdziałania przmocy 62 l S t r o n a

64 w przypadku pacjntów psychiatrycznych agrsywnych współpraca z rodziną - działania ZOW dobr, współpraca dobra - ważna rola świtlik środowiskowych, codzinny kontakt z dzickim i rodziną - adarzyński Dziń Profilaktyki - Ośrodk w Piastowi pomoc z ośrodka w pracy z ofiarą, działa najlpij - dotychczasow szkolnia, któr podniosły jakość pracy dzilnicowych i pracowników socjalnych - trudny kontakt z osobą stosulącą przmoc - nipłna widza pracowników niktórych instytucji w zakrsi przmocy - nijasności dotycząc procdury ibiskij Karty np. umchamia się ją w przypadku małoltnich i osób zaburzonych psychiatryczni - niwilka liczba przdstawicili służby zdrowia włączająca się do pracy zspołów intrdyscyplinamych - brak współpracy z strony Prokuratury (umarzani postępowań z art. 27 KK) - na pracę w Zspołach Intrdyscyplinamych pracowmcy socjalni ni mają wydzilongo obszaru czasowgo i finansowgo, płnią t obowiązki w ramach dotychczasowych komptncji przz co przciążniu są pracą - zbyt dużo K prowadzonych przz jdngo pracownika, brak czasu na prowadzni dokumntacji - brak możliwości monitorowania dalszych losów po zakończniu procdury K - praca zspołów intrdyscyplinamych (zbyt mało spotkań, pracownik soc:jamy obciążony pracą administrachną przy jdnoczsnym ni podjmowaniu zadań administracyjnych i organizacyjnych przz członków ZI z innych instytuc:ji, np. pdagogów szkolnych czy pilęgniarki środowiskowj) - pracownicy innych instytucji niż OPS angahdą się na spotkaniach ZI, lcz późnij ni podjmują działań w obawi przd odpowidzialnością - prokuratura (przdstawicil prokuratury ni biorą udziału w szkolniach z zakrsu przciwdziałania przmocy, ni pojawiają się na spotkaniach ZI) - tmdna współpraca - częst wycofywani spraw przz osobę doznającą przmocy (policja) - słaba współpraca z osobą doznającą przmocy w przypadku policji - rodziny pacjntów psychiatrycznych i osób 63 l S t r o n a

65 uzalżnionych np. od narkotyk(5w przmilczdą przmoc - brak warsztatów, szkolń w LO - brak dukatora do spraw przmocy, nauczycil mają swoją pracę - brak narzędzi do rozpoznania przmocy - zbyt duża biurokracja, ni pozwala na szybką i skutczną pomoc (w przypadku policji, brak jasnych przpisów okrślających działania tj służby, co do przmocy wobc dzici) 64 1 S t r o

66 SZASE ZAGROZEIA - szroka współpraca między instytucjami przciwdziałającymi przmocy - zaangażowani wszystkich instytucji, równiż tych, któr w zadania statutow ni mają wpisanj pracy z dzićmi - ralizacja programów skirowanych do dzici i młodziży - zatrudnini lkarza psychiatry dla dzici i młodziży - sprawny przpływ informactji o danj rodzini midzy instytucjami pomocowymi (zwłaszcza szkoła-sąd) - zwiększni tatów w Poradni Psychologiczno-Pdagogicznj dla traputów pracujących z rodziną objęta procdurą ibiski Karty natychmiastowa rkcja na przmoc - organizowani opiki dla dzici w czasi wolnym od zajęć - większa aktywność z strony służb mdycznych - dukowani wszystkich nauczycili w zakrsi przciwdziałania przmocy wobc dzici i młodziży - porozumini PPR-OPS-y dot. przwozu dzicka/i w przypadku intrwncji, gdy ni ma orzcznia sądu- pracownik socjalny OPS podjmujący intrwncję, będzi mógł liczyć na pomoc w przwozi dzicka w bzpiczn mijsc przz pracownika PPR - wspólna praca instytucji zmirzająca do wypracowania jdnolitgo programu działania - nikompltny systm przciwdziałania przmocy w rodzini - zbyt mał środki finansow na skutczn przciwdziałani przmocy w rodzini - mały dostęp do informac:ji dotyczącj przmocy w rodzini - słaba współpraca rodziców/rodziny w zakrsi zatrzymania przmocy skrajność intrprtacji przpisów prawa - nidasności dotycząc procdury ibiskij Karty, wykorzystywani procdury do zaspokojnia swoich potrzb(sprawy rozwodow, podział majątku, manipulowani dzićmi) - brak rakcji służby zdrowia na zanidbania wobc dzici, zwłaszcza na poziomi POZ - mocno zakorznion strotypy dotycząc zjawiska przmocy przkazywan z pokolnia na pokolni, któr pozwalają na cichą akcptację przmocy - strach przd podjęcim trudną dcyzji np o zgłoszniu podjrznia przmocy (pdagodzy, władz szkoły) nizadawalająca współpraca z rodzicami - brak ralizacji zapisu Ustawy o Przciwdziałaniu Przmocy w Rodzini dot izolacji sprawcy przmocy od ofiary w przypadku gorącj przmocy - częst próby zastraszania ofiary przz sprawcę przmocy wtórna wiktymizacja ofiary 65 1 S t r o n a

67 - większy dostęp do placówk intrwnc:ji kryzysowych - lpsza koordynacja służb podjmujących działania, szczgólni służby zdrowia - czytln procdury nt. odbrania dzicka, wskazani osób odpowidzialnych - systmatyczn szkolnia, pogadanki w zakrsi przciwdziałania przmocy wobc dzici i młodziży - dukowani poprzz szkolnia, ulotki, przntacj, inscnizaq, scnki pokazując, ż to już jst przmoc, jak ją rozpoznać, jak zachować się w stosunku do osób stosujących przmoc i dotkniętych przmocą - wzmocnini kadry MOPS poprzz zatrudnini psychologów - tworzni punktów konsultacyjnoinformacyjnych w których dyżurowałby pracownik socjalny, traputa i psycholog równż kilka godzin w wknd lub każdgo dnia do godzin wiczomych - wzmocnini współpracy i wspólnych działań w grupach roboczych w zspołach intrdyscyplinamych. Wspóln ustalani planów działań - nidostatczna widza na tmat przmocy wśród dzici i młodziży mał zaangażowani służby zdrowia - nadmim obciążni obowiązkami dzilnicowych(do obowiązku których nalży ni tylko przciwdziałani przmocy) ubożni społczństwa, bzroboci brak suprwizji dla pracowników instytuc:l i wypalnia zawodow - problmy z wymianą informacji między instytuc:mami(słaba komunikacja z strony służby zdrowia) - brak zaplcza socjalngo dla osób doznających przmocy - bagatlizowani/ marginalizowani zjawiska przmocy w rodzini i/lub poszczgólnych jj form równż pomiędzy członkami gmpy roboczj - brak wsparcia psychologicznopdagogiczngo w szkołach na wszystkich poziomach - długi czas oczkiwania na diagnozę psychiatryczn - suprwizja dla wszystkich spcjalistów pracujących w obszarz przmocy - promowani pozytywnych wzorców wychowawczych, równiż w szkołach - komplksowa i długofalowa stratgia waluowana i modyfikowana - większ uprawninia i narzędzia profsjonaln dla zspołów intrdyscyplinamych oraz wynagrodzni dla ich członków 66 l S t r o n a

68 - dukacja powtarzalna od najniższgo poziomu szkolngo - zajęcia w szkołach nt. działań profilaktycznych, - rozpowszchniani widzy i informacji na tmat zjawiska i form przmocy - poprawa dostępności do pomocy dla osób uwikłanych w przmoc np. spcjalista zatrudniony w PPR lub OIK jst dostępny w danj gmini (w ramach współpracy) - zwiększni warsztatów wychowawczych dla rodziców -działania na rzcz większgo zaangażowania i rozuminia tmatu z strony służby Zdrowia i Prokuratury większa współpraca z PPR - organizowani kampanii społcznych zwiększających świadomość społczną na problm przmocy wobc dzici i młodziży - powstani przy OPS działu przciwdziałania przmocy w rodzini powstani szkoły dla rodziców - dukowani pracowników żłobków, przdszkoli, szkół nt. działań w przypadku ulawmma przmocy dukacja na lkcjach wychowawczych - w szkol na zbraniach z rodzicami informowani ich o możliwości skorzystania z wsparcia dla ofiar przmocy - świadomość nidoskonałości rozwiązań prawnych i nidostosowania procdur, w tym krytyka instytucji od wwnątrz - budowa partnrstw lokalnych, np. ZOW, OPS, Oświata, Policja, Prokuratura, Służba 67 l S t r o n a

69 Zdrowia świadomość szroko pojętą profilaktyki poprzz, kampani, konfrncj, al takż programy w szkołach dla dzici, młodziży i rodziców powołani prokuratorów do współpracy w ramach prac zspołów intrdyscyplinamych Rkomndacj Uczstnicy grup fokusowych sformułowali następując postulaty dotycząc przciwdziałania przmocy w rodzini w Powici Pruszkowskim: - czujność i profilaktyka na rzcz przciwdziałania przmocy wobc dzici i młodziży, al tż baczną zwracani uwagi, jak zachowó się dzicko w szkol, - utworzni dostępnj dla wszystkich platformy widzy o programach przciwdziałania przmocy wobc dzici i młodziży, szkolniach na tmat zjawiska przmocy, o spclalistach zajmujących się pracą z ofiarą, sprawcą przmocy oraz instytucjach zajmujących się szkolniami, podjmowanych praktykach, - wydani infomlatora dla osób dotkniętych przmocą o ofrowanych przz powiat działaniach i usługach mających na clu przciwdziałani przmocy wobc dzici i młodziży oraz przmocy w rodzini, - infomiowani miszkańców Powiatu Pruszkowskigo o działającym Punkci KonsultacHnym w ZOW np. w formi plakatów, - zaproszni włodarzy minimum 2 razy w roku na spotkania ZI, by mogli zapoznać się z pracą ZI z problmami, al tż potrzbami ich członków, - rgulacj prawn w kirunku konskwncji dla instytucji uchylających się od prowadznia procdury K (oświata), polpszyć przpływ informacji szkoła- sąd, zwiększyć częstotliwość spotkań szkół z przdstawicilami MOPS, PPR, prawnikim, - skrócić trminy oczkiwania na wizytę w Poradni Psychologiczno-Pdagogicznj, zwiększyć kadrę, 68 l S t r o n a

70 - potrzbna Izba Wytrzźwiń: dużo pacjntów pod wpływm alkoholu ma myśli samobójcz i jst przgmowana do szpitala, - systmatyczna trapia z dzickim doświadczającym przmocy, dążni do odbudowania poczucia własnj wartości, większa pdagogizacja rodziców, - Polski ntrum Mdiacji: mdiacja rówiśnicza, potrzba szkolnia w zakrsi przmocy MOPS- szkolnia dla młodziży, - zatrudnini mdiatora i psychologa w każdym OPS, jako wsparcia dła pracowników socjalnych (wspóln ujści w trn indywidualna praca traputyczna z osobami stosującymi oraz doświadczającymi przmocy), w tym psychologa dzicięcgo podjmującgo pracę z dzićmi w rodzinach dotkniętych przmocą, zwiększni liczby bzpłatnych porad prawnych, - zapwnini przz gminy warunków lokalowych do indywidualnj pracy prawników, psychologów z osobami doświadczającymi przmocy, - spcjalistyczn (bzpłatn) szkolnia w ramach przciwdziałania przmocy w rodzini oraz wobc dzici i młodziży, pracy z sprawcą i ofiarą przmocy, podstaw prawnych dla wszystkich członków ZI, - powstani w OPS działu, w którym zatmdnini były by pracowmcy socjalni pracującymi z rodzinami dotkniętymi przmocą, suprwizja pracy socjalną, - uporządkowani pracy ZI poprzz: cntralizacji zadań i podział odpowidzialności pomiędzy poszczgólnymi pracownikami rprzntującymi instytuci pracując w obszarz przmocy, pracownicy powinni zdawać sprawozdani z swoich działań, takż przd swoim przłożonym, - zagwarantowani członkom ZI możliwości udziału w spotkaniach gmp roboczych u ich dotychczasowych pracodawców, - zmiana w kirunku pociągania do odpowidzialności kamj, finansowj osób podjrzanych o stosowani przmocy za nistawini się na spotkania gmpy roboczj wprowadzni programów korkcńno-dukacyjnych w gminach, zapwnini tłumaczy i szkolń w aspkci pracy z obcokrajowcami, - przy organizowaniu spotkań grup roboczych przz przwodniczących ZI brani pod uwagę, ż kuratorzy społczni mają ograniczony czas związany z wykonywanim innj pracy zawodowj, 69 1 S t r o n a

71 - nawiązani dobrj współpracy, równiż partnrski traktowani z strony sądów, policji i innych instytucji w aspkci pracy z rodzinami doświadczającymi przmocy, z dzićmi i młodziżą, - rozważni możliwości w kimnku rozszrznia uprawmń kuratorów, - prowadzni w przychodniach rdonowych widncji osób doświadczających przmocy, - więcj informacji nt. chorób-dprga, spotkania w tym zakrsi z spcjalistami - więcj programów profilaktycznych skirowanych do dzici, - zwiększni liczby zatmdnionych psychologów w SOPS, którzy mogliby pracować bzpośrdnio z dzićmi doznającymi przmocy, al takż w szkołach powinny być zwiększon taty do pracy psychologów pracujących z dzićmi, któr mogą doznawać przmocy, - baczną przyglądani się rodzini pod kątm nadużywania przz jd członków alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych, a zwłaszcza tym rodzinom, gdzi są dzici i młodziż, - systmatyczna ocna zagrożń -- w współpracy z polic:ją i zspołami intrdyscyplinamymi, - współpraca z środowiskim naukowym, - zmiana programów nauczania w zakrsi przygotowania młodziży do życia (psychologia, konomia, prowadzni gospodarstwa domowgo, problmy zdrowia fizyczngo i psychiczngo), - współpraca z PPR w zakrsi przwozu dzicka w razi intrwncji, bz orzcznia Sądu - większy kontakt pracownika socjalngo z dzićmi w rodzinach - więcd pokoi traputycznych w ZOW, - systmatyczni prowadzon grupy wsparcia dla osó warsztatów, pogadank w szkołach dla dzici i młodziży, b doświadczających przmocy, - dukac:ja od najniższgo poziomu dukacji w aspkci szczgólnym uwzględninim ITERET-u, przciwdziałania Z l a przmocy, Z z - wymiana doświadczń między instytucjami i p romowani a ] a dobrych praktyk oraz r sprawny przpływ informacji, - uporządkowani zadań i komptncji i możliwości między przdstawicilami różnych instytucji np. ZOW-OIK-PPR-OPS-y, - wypracowani sporngo programu działań na rzcz przciwdziałania zjawisku przmocy wobc dzici i młodziży, - profilaktyka poprzz opracowani i dystrybucję broszur, ulotk 7 l S t r o n a

72 - zwiększni profsjonalni funkcjonujących rodzin zastępczych, - stworzni bazy kontaktów pracowników instytuc:ji zajmujących się przciwdziałanim przmocy w rodzini, - sporządzni informacji dla instytucji o tym, jakigo rodzaju wsparcia można oczkiwać od pozostałych instytucji, - sporządzni informacji dla osób doznających przmocy dotyczących możliwości uzyskania pomocy, - częstsza analiza sytuacji daną rodziny uwikłanj w przmoc pomiędzy zaangażowanymi w sprawę instytucjami, - większa dukacja dzici i młodziży poprzz programy profilaktyczn i warsztaty psychodukacyjn, - odbywani rgulamych spotkań grup intrdyscyplinamych w stałym groni uczstników z udziałm przdstawicila Prokuratury, - zatrudnini w każdj szkol psychologa, - ralizac:ja działań systmowych (formy pracy np. traputa-osoba doznająca przmocy, psycholog dzicięcy-dzici, osoba stosująca przmoc-program korkchno-dukacyjny), możliwość długofalowj trapii, - szukani skutcznych rozwiązań dotyczących transportu dzici, - większa współpraca z PPR, szkołą, kuratorami, - bardzi skutczn działania Prokuratury, - zwiększyć przpływ informac:ji pomiędzy zspołami intrdyscyplinamymi w GOPS a szkołą- w clu lpszą diagnozy dzicka - więcj kampanii społcznych na rzcz przciwdziałania przmocy wobc dzici i młodziży, - systm współpracy ZOW-OIK-PPR-OPS-y, - większa promocja ofrty ZOW w Piastów, - większa ofrta szkolń dot. przmocy konomicznj dla rodzin pacjntów psychiatryczni zaburzonych, - zwiększni nakładów finansowych na działania zmirzając do ogranicznia zjawiska przmocy w rodzini, al takż wynagrodzni dla członków grup roboczych za pracę po godzinach dyżuru, 71 l S t r o n a

73 możliwość skorzystania z suprwizji dla psychologów, pdagogów, polc:jantów, pracowników socjalnych i kuratorów, jak równiż dla członków gmp roboczych, grupa wsparcia dla pracowników socjalnych Podstawą dla wszystkich uczstników grup fokusowych jst kontynuowani współpracy z gminnymi i powiatowymi instytucjami na trzch poziomach: (1) formalnym (przpisy, porozuminia), (2) procduralnym (wspóln procdury, intrwncj, przwóz dzici) i(3) praktycznym (m.in. szybki i dobry przpływ informacji). Gwarantm dobrj współpracy i ralizacji wilu wspólnych przdsięwzięć miałyby być zapisy w Powiatowym Programi Działań Profilaktycznych w Zakrsi Promowania i Wdrażania Prawidłowych Mtod Wychowawczych w Stosunku do Dzici w Rodzinach Zagrożonych Przmocą w Rodzini, na któr w razi potrzby można by się powołać. Uczstnicy grup fokusowych zwrócili uwagę na systmowa pracę z rodziną, np. programy osłonow dla osób doznających przmocy, programy korkcńno-dukacńn dla osób stosujących przmoc, program Fundacji Dajmy Dziciom Siłę -- chrońmy dzici przd przmocą, Uczstnicy gmp fokusowych zwrócili takż uwagę na potrzby szkolniow, któr byłyby bardzo pomocn w pracy z rodziną uwikłan w przmoc, mogłyby poszrzyć widzę oraz warsztat pracy. Jdnak w ocni uczstników najlpij gdyby były to szkolnia przprowadzon w systmi warsztatowym dla praktyków już posiadających sporo widzy tortycznj. Szkolnia na tmat komptncji wychowawczych asrtywności dla placówk oświaty szybkigo ragowania w sytuacji dommmanj przmocy wobc dzicka (dla nauczycili) jak zachowywać się, gdy przmocy doświadczają mał dzici kidy dan zachowani człowika jst przmocow - jak rozpoznać osoby dotknięt przmocą oraz jak zachować się w stosunku do osób stosujących przmoc i doświadczających przmocy praca z dzickim z SPE (Zspół Asprgra) jak radzić sobi z agrqą. zy agrga to samo co przmoc co to jst cybrprzmoc trning zastępowania agrsji uwrażliwini na przmoc wobc dzici i młodziży 72 l S t r o n a

74 profilaktyka przciwdziałania przmocy w rodzini (dla dzici, rodziców i nauczycili) mdiacj, ngoc:nacj (dla dzici i młodziży, dla nauczycili) dotycząc dprgi Ważną kwstią jst tż spc:jalistyczn szkolni w zakrsi przciwdziałania przmocy w rodzini SPPwR (Studium Przciwdziałania Przmocy w Rodzini) ni jst ono bzpłatn, a brak środków finansowych powoduj, ż wilu pracowników ni moż z nigo skorzystać. iorąc pod uwagę inspiracj uczstników grup fokusowych można sformułować następując rkomndacj: l Systm przciwdziałania przmocy powinin składać się z powiatowgo zspołu intrdyscyplinamgo ds. ralizacji powiatowgo programu na rzcz pronllaktyki przmocy wobc dzici i młodziży, który podlmowałby się w ramach własnych komptncji zadań okrślonych w hamionogrami działań m.in. poprzz wypracowani wspólnj procdury, uporządkowani zadań i komptncji poszczgólnych instytucji, z uwzględninim prokuratury i sądu; grup roboczych ( grono pracowników instytucji znając rodzinę, któr miałoby się zajmować konkrtnym przypadkim przmocy). 2 Współpraca między instytucjami powinna iść w kirunku wypracowania wspólnych mtod działania pomiędzy przdstawicilami wszystkich służb zaangażowanych w przciwdziałani przmocy, a takż ich wzajmną wymianę doświadczń i widzy. Ważn by było przkazani widzy psychologiczną w zakrsi pracy z osobą doświadczającą przmocy pracownikom służby zdrowia i policji. Takż motywowania służb- przd wszystkim służby zdrowia, prokuratury i sądu do czynną i wilowymiarowd współpracy oraz udziału w szkolniach. Istotn jst podpisani porozuminia pomiędzy PPR a OPS na skorzystani z możliwości transportu dzici w przypadku intrwncji w środowisku domowym z powodu przmocy, bz orzcznia sądu. Wsparci i pomoc, al takż docnini pracy z strony władz samorządowych mogłoby jszcz bardzi motywować do pracy. Systmatyczna ocna zagrożń w współpracy z policją i zspołami intrdyscyplinamymi, a tym samym wyostrzni czujności wszystkich pracowników pracujących w obszarz przmocy wobc dzici i młodziży na rodzinę pod kątm nadużywania przz jl członków alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych, ał tż na rodziny o tzw. dobrym statusi. Działani w systmi: Szkoła-OPS-ZOW-PPR-Policja-Prokuratura-Sąd. Praca w kirunku objęcia pomocą każdgo członka rodziny uwikłango w przmoc, lj. osoba doznająca przmocy-osoba stosująca przmoc-dzici. 3. Ważn jst utworzni platformy widzy dla potrzb (1) osób doznających przmocy zawirającj mijsca, gdzi na trni powiaty można uzyskać spc:jalistyczną pomocformy i zakrs pomocy, godziny urzędowania itd. i(2) sprawcy przmocy o możliwości 73 l S t r o n a

75 skorzystania z programów korkcyjno-dukacyjnych, (3) pracowników (informac:ja o programach na rzcz dzici i młodziży dotkniętych przmocą, sporządzni informacji dla instytucji, jakigo rodzaju wsparcia można oczkiwać od pozostałych instytucji, informacji o szkolniach, o spc:jalistach zajmujących się pracą z ofiarą przmocy, wymiana dobrych praktyk, spotkania wszystkich pracowników pracujących z dzickim, młodziżą doznającgo przmocy i ustalni wspólną stratgii działań, lista osób i ftmkcji w instytucji czas pracy i gotowości tych osób do udzilnia pomocy). 4 alży dokładni rozpoznać potrzby spcjalistów zaangażowanych w pomagani osobom doznającym przmocy, a takż zapwnić ciągłość szkolń warsztatowych w clu podnisinia ich komptncji. Ważn, żby przy wyborz szkolnia brać pod uwagę spcyfikę pracy instytucji, a ni szkolić pracowników jdngo typu instytucji. Zapwni to wymianę doświadczń, dobrych praktyk między pracownikami, ich wzajmn poznani się. Szkolnia ralizowan w ramach działania Powiatowgo Programu Działań Profilaktycznych w Zakrsi Promowania i Wdrażania Prawidłowych Mtod Wychowawczych w stosunku Do Dzici w Rodzinach Zagrożonych Przmocą w Rodzini mogłyby być mijscm do wspólnych spotkań, rozmów, wymiany spostrzżń, przkazywania informaqi o klinci. Wynika stąd ich przwaga nad szkolniami kirowanymi do pracowników konkrtną instytucji. 5 Koniczn jst takż rozpoznani potrzb psychologicznych przdstawicili różnych instytucji zaangażowanych w przciwdziałani przmocy, w tym tż dla kadry kirowniczj, zapwmni im wsparcia: ofrowani grup intrwizhnych (kolżńskich), al i suprwizji prowadzoną przz crtyhikowanych suprwizorów, warsztatów,,wntylujących" itd. Szczgólni ważn jst zapwmni suprwizji, tym pracownikom instytucji, którzy ni mili do nij dostępu (np. OPS, Szkoła, Policja). Grupy suprwizyjn mogą składać się z pracowników różnych instytucji. Da to możliwość rozmów nad problmm, każdy spcjalista poczuj, ż ni jst osamotniony w problmi, ż ma wsparci, ż moż liczyć na inn osoby współpracując. Taka sytuacja moż pozwolić na to, ż pracownik ni będzi czuł się wypalony zawodow. Dobr kontakty mogą przyczynić się do jszcz lpszą współpracy między instytucjami. Ważnym lmntm jst tż podnisini prstiżu służb pracujących z osobą doznającą przmocy i ją stosulącą. Odpowidnia gratyfikacja finansowa, w tym za pracę w ZI. Dobrym rozwiązanim mogłoby być rozdzilni pracy pracownika socjalngo zatrudniongo w OPS, w taki sposób, ż powirzono by mu zadani tylko pracy z rodzinami doświadczającymi przmocy iz dzićmi, młodziżą w tych rodzinach. A takż uporządkowani pracy w Zspołach Intrdyscyplinamych poprzz cntralizacji zadań i podział odpowidzialności pomiędzy poszczgólnymi pracownikami rprzntującymi instytucj pracując w obszarz przmocy. 74 l S t r o n a

76 VIII. HARMOOGRAM ELE DZIAŁAIA WSKAZIKI REALIZATOlłZY SZZEGOŁOWE 1. - rozpowszchniani - liczba - ralizatorzy podam Zwiększni matriałów rozpowszchnionych w Programi: świadomości informacyjnych na tmat matriałów Oświata, Policja, społcznj zjawiska przmocy w rodzini; informacyjnych; PPR, PPP, Sąd, dotyczącj opracowan oraz liczba Prokuratura, Służba zjawiska rozpowszchnini biultynu rozpowszchnionych Zdrowia, ZOW, OPS przmocy in:tórmacyjngo biultynów w rodzini informacyjnych - przprowadzni kampanii - liczba - ZOW oraz społcznych związanych z przprowadzonych ralizatorzy podam w problmatyką przmocy w kampanii, Programi: Oświata, rodzini liczba uczstników Policja, PPR, PPP, Sąd, Prokuratura, Służba Zdrowia, PS. - uporządkowani bazy informacji o instytucjach -- wypozycjonowani z podanim linków stron intmtowych danych instytucji liczba wyświtlń - ZOW oraz ralizatorzy podam w Programi: Oświata, Policja, PPR, PPP, Sąd, Prokuratura, Służba Zdrowia, PS. ralizato!?y podam 75 l S t r o n a

77 ralizac:ja programów l - liczba zralizowanych profilaktycznych dla programów, liczba poszczgólnych instytucji l bnficjntów w Programi: Oświata, Polic:ja, PPR, PPP, Sąd, Prokuratura, Służba Zdrowia, ZOW, OPS, świtlica Srodowiskowo- Intgracgna współpraca z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzcz pomocy dzicku, rodzini i przciwdziałających przmocy w rodzini - liczba organizacji pozarządowych ralizujących działania prohllaktyczn w ramach programu GO podnoszni poziomu świadomości społczną w zakrsi zjawiska przmocy w rodzini poprzz prowadzni konsultacji psychologicznych, prawnych i pdagogicznych - liczba przprowadzonych konsultacji, ilość osób korzystających z pomocy IntgracHna. - Ralizatorzy podam w Programi: Oświata, Policja, PPR, PPP, Sąd, Prokuratura, Służba Zdrowia, ZOW, OPS, Świtlica Srodowiskowo- organizacja i prowadzni Punktu Informacyjno- Konsultacyjngo dla osób doświadczających przmocy w rodzini - liczba przprowadzonych punktów, liczba osób korzystających z pomocy - Jdnostki Samorządu Trytorialngo opracowani i ralizac:ja l - liczba opracowanych i programów prohllaktycznych: zralizowanych profila](tyka l rzadowa programów (plakaty, informatory, mdia) - Jdnostki Samorządu Trytorialngo - Jdnostki wybór między programami l - liczba opracowanych l Samorządu pronllaktyki ll rzadowj i l programów Trytorialngo ralizacja na trni powiatu 76 1 S t r o n a

78 programów (z szczgólnym uwzględninim młodszych dzici z względu na nirozpoznawalność zjawiska przmocy) oraz tworzni programów rozwijających umidętności rodzicilski występowani o fundusz 1 - ilość złożonych unijn, równiż na inwstyclj wmosków, ilość zralizowanych Projktów - Jdnostki Samorządu Trytorialngo 2 - wspirani rodzin poprzz Udzilani udzilani ustawowj pomocy ) wsparcia l pomocy w tym z szczgólnym rodzinom, uwzględninim schroninia, szczgólni zapwninia bzpiczństwa, - liczba osób w hostlu, 1 - Zspół Ośrodków liczbawsparcia przprowadzonych konsultadi l w Piastowi doświadczającym przmocy w rodzini lub zagrozonym występowanim przmocy. pracy soc:palnj, psychologiczną, traputycznj, pdagogiczną i T)rawnl - pomoc spclalistyczna dla rodzin w zakrsi polpsznia ftmkcjonowania rodziny prowadzona poprzz pracę socjalną, poradnictwo rodzinn, poradnictwo prawn, poradnictwo psychologiczn, poradnictwo pdagogiczn - liczba osób w hostlu, liczba przprowadzonych konsultac:ji Ralizatorzy podam Programi: Oświata, Policja, PPR, PPP, Sąd, Prokuratura, Służba Zdrowia, ZOW, OPS Switlica Srodowiskowo- IntgracŃna. 77 l S t r o n a

79 - rozwijani systmu wsparcia - liczba osób, któr - Ralizatorzy podam d[a rodzin w ]ayzysi poprzz uzyskały wsparci w Programi: współpracę będąc skirowanym Oświata, Polic:ja, międzyinstytucjonalną przz inn instytucj PPR, PPP, Sąd, - opracowani i wdrożni - liczba opracowanych - Ralizatorzy podam procdur postępowania i procdur, skutczność w Programi: ragowania instytucji w ragowania instytucji w Oświata, Policja, wypadku ztknięcia się z przmocą sytuac:ji przmocy Prokuratura, Służba Zdrowia, ZOW, OPS Świtlica Srodowiskowo- IntgracHna. PPR, PPP, Sąd, Prokuratura, Służba Zdrowia, ZOW, OPS, Świtlica Srodowiskowo- IntgracŃna, Jdnostki Samorządu Trytorialngo - działania na rzcz powstania - liczba poradni - Powiat Pmszkowski na trni powiatu poradni rodzinnych rodzinnj - działania na rzcz powstania na trni powiatu Izby Wytrzźwiń liczba Wytrzźwiń Izby 1 - Jdnostki Samorządu Trytorialngo 78 l S t r o n a

80 - występowani o fundusz unijn, równiż na inwstycj - ilość złożonych 1 - Jdnostki wniosków, l Samorządu ilość zralizowanych l Trytorialngo projktów - podpisani porozuminia PPR-OPS w zakrsi przwozu dzici w przypadku intrwncji, bz orzcznia sądu ilość podpisanych - Powiatow ntrum porozumiń l Pomocy Rodzini, Jdnostki Samorządu Trytorialngo 3. Edukacja i - ralizowani programów - liczba zralizowanych - Ralizatorzy podam promowan profilaktycznych i programów, ilość w Programi: prawidłowych mtod dukacyjnych wspirających wychowani dzici i młodziży uczstników ofrowanych działań Oświata, Policja, PPR, PPP, Sąd, wychowawczych w instytucjach oświatowych, Prokuratura, Służba i postaw rodzicilskich placówkach wsparcia dzinngo, ośrodkach wsparcia Zdrowia, ZOW, OPS, Switlica wzmacniających itp. Srodowiskowo- pozytywn rlacj rodzinn IntgracŃna. - prowadzni warsztatów umijętności wychowawczych dla rodziców i warsztatów - liczba zralizowanych warsztatów, liczba uczstników - Oświata, PPR, PPP, zow, PS, świtlica umidętności społcznych Srodowiskowo- Intgracyjna 79 l S t r o n a

81 - wspirani inic:jatyw służących budowaniu prawidłowych postaw rodzicilskich oraz propagowani l imclowam działań motywyących do stosowania prawidłowych mtod wychowania dzici liczba działań - zapwmni wsparcia dla rodziców mających problmy wychowawcz z dzićmi - liczba konsultacji psychologicznych i pdagogicznych dla rodziców - zapwnini wsparcia dla dzici mających problmy w funkcjonowaniu psychicznym i społcznym poprzz prowadzni oddziaływań traputycznych i socjotraputycznych lj. grupy socjotraputyczn, indywidualn zajęcia traputyczn, warsztaty umijętności społcznych - liczba konsultacji psychologicznych i pdagogicznych, liczba warsztatów umijętności społcznych skirowanych do dzici - Ralizatorzy podam w Programi: Oświata, Policja, PPR, PPP, Sąd, Prokuratura, Służba Zdrowia, ZOW, OPS świtlica Srodowiskowo- IntgracŃna. - Ralizatorzy podam w Programi: Oświata, Policja, PPR, PPP, Sąd, Prokuratura, Służba Zdrowia, ZOW, OPS, świtlica Srodowiskowo- IntgracŃna. - świtlica Srodowiskowo- Intgracyjna, ZOW, PPP, PPR, Placówki Spc:jalistyczn Wsparcia Dzinngo 8 l S t r o n a

82 - występowani o fundusz unijn, równż na inwstycj - ilość złożonych wniosków. ilość zralizowanych projktów - Jdnostki Samorządu Trytorialngo 4. Pomoc - działania intrwncyjn liczba intrwncji - Ralizatorzy podam rodzinom wobc rodzin, w których w Programi: dysfunkcyjny wystąpiło zjawisko przmoc Oświata, Policja, m, w których domowj PPR, PPP, Sąd, występują Prokuratura, Służba trudności opikuńczo- Zdrowia, ZOW, OPS świtlica wychowawcz Srodowiskowo- oraz któr są Intgracyjna. zagrozon przmocą w rodzini - zwiększni profsjonalni funkc:jonujących rodzin - liczba rodzin, liczba podopicznych PPR zastępczych - tworzni bazy kontaktów pracowników instytucji zajmujących się - ilość kontaktów, liczba osób korzystających z bazy ZOW, PPR przciwdziałanim przmocy w rodzim - monitorowani środowisk zagrożonych przmocą domową przy współpracy instytucjii organizacji działających na - częstotliwość wymiany infomlacji midzy instytucjami, udział w grupach roboczych, liczba założonych ibiskich Kart - Ralizatorzy podam w Programi: Oświata, Policja, PPR, PPP, Sąd, Prokuratura, Służba 81 l S t r o n a

83 rzcz przciwdziałania przmocy w rodzini Zdrowia, ZOW, OPS, Switlica Intgracyjna. - zapwnini poradnictwa spcjalistyczngo oraz wsparcia, do którgo mogą zgłaszać się osoby z rodzin, gdzi wystąpiła przmoc lub istnid zagrożni przmocą domową - liczba instytucji oraz dostępność ofrowanych przz nich spcjalistycznych usług związanych z przciwdziałanim przmocy - Ralizatorzy podam w Programi: Oświata, Policja, PPR, PPP, Sąd, Prokuratura, Służba Zdrowia, ZOW, OPS, świtlica Srodowiskowo- SrodowiskoworntgracŃna. - występowani o fundusz unijn, równż na inwstycj - ilość złożonych wniosków, ilość zralizowanych projktów - Jdnostki Samorządu Trytorialngo - organizacja spotkań służących. liczba wymiani doświadczń l przprowadzonych zawodowychspotkań - Jdnostki Samorządu Trytorialngo - występowani o fundusz unijn, równż na inwstycj - ilość złożonych wniosków. ilość zralizowanych projktów - Powiat Pruszkowski, ZOW 82 l S t r o n a

84 5. Podnisini komptncji osób - ustalni potrzb pracowmków instytucji zaangażowanych w - liczba organizowanych oddziaływań, liczba uczstników - Ralizatorzy podam w Programi: Oświata, Policja, zajmujących przciwdziałani przmocy PPR, PPP, Sąd, się problmm (szkolnia, warsztaty ) Prokuratura, Służba przmocy w rodzini w suprwizja kolżńska i spclalistyczna, skutczny Zdrowia, ZOW, OPS świtlica Powici przpływ informac:ji, szybka Srodowiskowo- Pruszkowskim rakcja w zakrsi własnych IntgracŃna. komptnc:ji) - szkolnia dla różnych grup zawodowych zdmujących się problmm przmocy w rodzini w Powici - liczba przprowadzonych szkolń. ilość uczstników zow Pruszkowskim - organizacja spotkań służących. liczba wymiani doświadczń przprowadzonych...,.. spotkań zawodowych l 'l' zow - występowani o fundusz unijn, równiż na inwstycj - ilość złożonych wmosków. ilość zralizowanych projktów - Jdnostki Samorządu Trytorialngo - wymiana doświadczń między instytuc:mami, prowadzni dobrych praktyk oraz sprawny przpływ ilość spotkań Ralizatorzy podam w Programi: Oświata, Policja, PPR, PPP, Sąd, 83 l S t r o n a

85 informacji Prokuratura, Służba Zdrowia, ZOW, OPS, Switlica Srodowiskowo- Intgracyna. - suprwizja pracy socjalną, suprwizja dla: psychologów, pdagogów, policjantów, nauczycili, pracowników służby zdrowia, koordynatorów projktu. - ilość spotkań, liczba uczstników - Powiat Pmszkowski, ZOW lx. PRZEWIDYWAE REZULTATY Ralizac:ja programu przwiduj następując rzultaty: Zmnidszni skali zjawiska przmocy w rodzini z trnu Powiatu Pruszkowskigo. Współpraca służb i organizaqi działających na rzcz przciwdziałania przmocy w rodzini. Wsparci rodzin i dzici zagrożonych przmocą w rodzini w pokonywaniu tmdności Pomoc rodzini w wypłnianiu funkcji opikuńczo-wychowawczą. Zwiększni świadomości społczństwa na tmat krzywdznia dzici i konskwncj i stosowania przmocy oraz mtod przciwdziałania przmocy. Poszrzni widzy miszkańców Powiatu Pmszkowskigo na tmat prawidłowych mtod wychowawczych. Zwiększni świadomości społczństwa w zakrsi możliwości otrzymania pomocy i wsparcia dla rodzin doświadczających przmocy. Podnisini jakości usług w zakrsi pomocy rodzini 84 l S t r o n a

86 x. FIASOWAIE PROJEKTU Zródłm finansowania programu będą środki pochodząc z budżtu Powiatu Pruszkowskigo, środki partnrów programu oraz środki pozyskan w Projktach krajowych i zagranicznych. XI. MOITORIG l EWALUAJA Monitorowani projktu odbędzi się poprzz otrzymani i analizę sprawozdań od wskazanych w Programi Pronllaktycznym instytucji z ralizacji poszczgólnych zadań Ewaluacja programu będzi wykonywana raz w roku w clu sprawdznia jgo skutczności, trafności i wprowadznia wntualnych zmian XII. ILIOGRAFIA 1. Eu'a Jarosz, Anna o)vak - Dzici Ofiary Przmocy w Rodzini Raport Rzcznika Praw Dzicka Funkcjonowani Znowlizowanj Ustawy o Przciwdziałaniu Przmocy w Rodzini Wrarszawa (Gnral ommnt o 8, 26), onvntion o th Right ofth hild 3. PRZEMO WOEDZIEI. SPEYFIKA POMOYDZIEKUKRZYWDZOEMU (Szkolni ralizowan przz ROPA Kraków z udziałm dofinansowania z środków, otrzymanych od Wojwody Małopolskigo) 4. Thomas Gordon - Wychowani bz porażk czyli TrningSkutczngo Rodzica, 5. ZDURA-MADEJ Wattda, DORZYŃSKA-MESTERHAZYAgniszka : Przmoc w rodzilń intrwnda kryzysowa i psychotrapii - /Myd.2/. - XI)arów. lrydaw. [/Z 2 6. Arnold P. Goldstin, arry Glick, John. Gibbs: ART -- Trning Zastępowania Agrsji - Wydani poprawiott. InsDtut "Amity'', ZAGROZEIA życia rodzinngo/ rd. Grażyna Podaj, Jan Rostowski. - Łódź Wydaw. UŁ, PRZEMO dzici i młodziży : w prspktywi polskij transformacji ustrojowj/pod rd. Jana Papiża, Andrzja Płukisa. - Toruft : Wydaw. Adam Marszałk, udak, Sławomir. Społczno-dmogra$czn dtrminanty przmocy wobc dzicka w rodzini. Kilc: InsWtut Pdagogiki i Psychologii Akadmii świętokrzyskij, Dzicko jako ofiara przmocy/ pod rd. ożny(julii i Małgorzaty Wysockij- Plczyk. Kraków: Wydawnictwo Uniwrsyttu Jagillońskigo, 29. ].l. Jarosz, Ewa. Dzici ofiary przmocy w rodzini: raport Rzcznika Praw Dzicka. funkcjonowani znowlizowanj ustawy o przciwdziałaniu przmocy w rodzini. Warszawa: iuro Rzcznika Prctw Dzicka, 212. ].2. Lisowski, Elżbita. Przmoc wobc dzici : rozpozn. twani i przciwdziałani Wydaw. Akadmii Świętokrzyskij, 25. W E h AROSTA EDAGOG 'ns'h$g$"'~«\4ałgonat21zjolanta idtros Z D Y R E K T.85 S a IWsP

87 ' = 'E. () 'D r.x { G < Z 'u Q 'a E 8 u) D a Q. a) 3 3 Q. 3 E < K U a. >. a }- X za < Q. ga. giś.x ṇi }Ś L 3Q E E R d18.x olo ołó 'S E = a. a> U a'l E - '8 =Ł 11 Ololo 11 olo 1 olo 11 OI Olo 11 OI OI o Ololo (o l (o l ao a. $.J a> 'u.q 'u a.g 'u 9 ggś H Q. =.x g E Ó i. -:l.g R5 'D 'F.g ĘIŚ Ś E b 'b a. o a J Q. c) Q 3 ] 1 LH J.l u?l TI o o l.k 1 gl 'gl 8 g n n X :E18 giza ol gl g Ó 'gl g }l g13 k: ol o 3.c Q 3 8 m Q Q. c: 9 If) }iiśś{ -ń ; a- 'g g y) Q 2 a) m n [ a. :.(D] :] ] (o i a: 1 (9:.co' d. a. c: a: 3 a.

88 '!.$ # = 'D = : ' = = Ń a m E a) Ś D E<K a Q. > M F- X Ż. E 9 g 8 3 g Q. R g g 8 a E cu g y 2 Q. m śg 'i 8 a) a) m r'v' l a) a. 8 g g:.g '$g o I' ł] a. g śł 3ŃI 3- a. ;Ś! l o I gś = 1.= 1 F Q i m a. F> gl 2 a 6 E Ó' 8 c: E 8 3 a) Q g 'a 6 a 6' E. gl a) a) 3 a. ŚŚ g 3 Q. I 'ł l 'F 8 i g lo :3 2 a) T g.ł E 'al 3 S g c: Q E F m gl Ó g a. 8 m Q & a 'u l E o ł co E D d 9 g E Ęlg Rld E }.l ś' :i 9 2 Q. Q. 9 Ó E a E Q Ś ęlpi ą 81; Ś $l.g.i 8łi g!ę ilłę E 11ę ' l 1g g 818 g g. 'i ślę 5.ę E g' g 3 :ą i' g 6 E 'F 2 '= 1 l y Ó.z, a S T Q. D D l Q. 3 ą Ęg 3 gąg

89 F rl

90 l T a

91 '-+ '-+ 'u ' & & a Z c: 8 g + G Ń E g c: 3' EI g E Q. # E 8 E a l E R 3 Ś.g l g l 8 2 Q. c: E gl : :g. i; % g { oi o Ś 3 L.? Q. 8 gl '!!.g F i 8 8 Q. Ś89{{..ŚF a) } { 3 Q: 6'i.g ŚŚ nl IU Q. l (D l Q. l.(d!.j l (D u:.d l n. łq. a: ol o ł l.e gśę g.ę 8.g $ LH J LJ E E E 8 'D Q Ż 8 y E ę & E a a 9 Q a) a g D D a) 6 Ę. a. g'$ '.ł'ę.ą Ś ':.8. 'g 3 a.;ś g l g

92 $ 9 ctl 8 Z

93

94

95 'D.a ' '-f '-f ( } l 3 E a. + ł Q. E 9 Q. g 9F Q g { { F g Q E ę Ś$ } gi I i ol o E a)! 'E 1 1 i l.girl l is i : j l l I'ilpr [ Fy ł l l l ló:l ł l& g LH J LH 6 ę a ' 8 } g E { g 6 ł'} a. c. 'i{ 3.i 3 8 a. -ń i 3 Ql- 1 '3 g E 9 Q. a 6' 3 'a LU ' l a g'g -c. >... o l c 8' i 8

96

97 'D 'D.c + (! } c: g gl i 6' 3 8 D D i ' ł g IE 3 a), '.a) c' c c: ; ' c:.g'. ;.g a

98 >. $ '? 'a T.E g Ę d a b LU Q. a) a) l E D D g : g g I'u If) g 8 3 a. P Q. a. ca Q. 8 Q. Ś 3 gś{ %131 cu n. RIS = di 9: LU 3 a) = a. ' 3 Q a. F a 3 a. um $ 'g.8'- a ' D'1 '3 1 D E 5' g i g g 3 'D E i Q q!ą!9 Łg.ŚQ? Q. '. 9 E.. D 'R g i b. Z 3 9 a) g 8 g $ g E a) E H ł g!.9 ; 'ń i gś{ n. l? a) 6 iq. śł a 9 a U :lllśll ą 5 ś.i :g g. :$ ul E o l 3lct l EI l 'ł1 81lq l 1; 1 81'8 a ŚŚi} 2 9 a. 3 l Q. ł I u).!

99 [ T

100 Ń a

101 g

102 'l' ' :T '] c6 a ': 6' c: o) i

103 '1 ' ''T'

104