Strategia Rozwoju Gminy Przemęt na lata

Transkrypt

1 Załącznik nr 1 d Uchwały nr L/334/14 z dnia 30 czerwca 2014 rku Strategia Rzwju Gminy Przemęt na lata Przemęt, 11 czerwca 2014 r.

2 2 GMINA PRZEMĘT ul. Jagiellńska 8, Przemęt tel Fax NIP: DORADZTWO GOSPODARCZE PMC Sp. z.. ul. Tylne Chwaliszew Pznań tel fax NIP:

3 Spis treści 1. Metdyka twrzenia Strategii Rzwju Gminy Przemęt na lata Diagnza sytuacji spłeczn-gspdarczej Infrmacje gólne Płżenie i uwarunkwania administracyjne Histria Zagspdarwanie przestrzenne Kultura i dziedzictw kulturwe Spłeczeństw Demgrafia Bezpieczeństw publiczne Edukacja, świata i sprt Opieka zdrwtna Prblemy spłeczne Instytucje pzarządwe Gspdarka Działalnść gspdarcza Rynek pracy Rlnictw Śrdwisk Ochrna śrdwiska Turystyka Infrastruktura techniczna Drgi i mała infrastruktura Wdciągi i kanalizacja Gspdarka dpadami Energetyka i gazwnictw Infrmatyzacja

4 3. Analiza sytuacji w Gminie Przemęt Badanie ankietwe Analiza SWOT Wizja Cele Schemat celów Kmplementarnść celów Spójnść celów Wdrażanie Mnitring i ewaluacja Kmunikwanie Spis tabel Spis rysunków Załącznik nr 1 - ankieta Załącznik nr 2 przykładwe karty prjektów Załącznik nr 3 przykładwa karta wskaźników

5 1. Metdyka twrzenia Strategii Rzwju Gminy Przemęt na lata Wyzwania rzwjwe przed jakimi stają jednstki samrządu terytrialneg związane są z prcesami glbalizacji i integracji. Przestrzeń, dtychczas rzumiana w klasycznym, gegraficznym kntekście przestaje być tylk rzciągłścią wzdłuż wymiarów, a pddaje się prcesm kurczenia. Odległść ma craz mniejsze znaczenie w dbie krzystania z Internetu, pwszechnej mbilnści i innwacjm. Nwy paradygmat plityki reginalnej piera się jednak na znaczeniu zeniu terytrium i jeg specyfice. Place-based plicy t długterminwa strategia rzwju parta na czynnikach endgenicznych i ukierunkwana na przeciwdziałanie wykluczeniu spłecznemu. Nwy paradygmat wyraźnie dstswuje się d charakteru miejsca, skupia się na wykrzystaniu lkalnych umiejętnści i dświadczeń. Prjekty realizwane w ramach nwej plityki reginalnej charakteryzwać się mają wyskim stpniem kntrli spłecznej i kluczwym znaczeniem partycypacji spłecznej. Realizacja strategii jest nieustannym prcesem, który wpisuje się w załżenia cyklu Deminga, parteg na prstej zasadzie następwania p sbie klejnych etapów działania (rysunek 1). Strategia Rzwju Gminy Przemęt na lata pwstawała według metdlgii J. Brysna 1 wykrzystywanej ystywanej w planwaniu instytucji publicznych i nn prfit raz jednstek terytrialnych, która piera się na pdejściu prceswym ukierunkwanym na pbudzenie zaangażwania interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych w realizację strategii. Twrzenie strategii jest więc prcesem partym na pstulacie ciągłści i zaangażwania. 5 zaplanuj przyjęcie strategii ppraw wyknaj aktualizac ja wdrażanie sprawdź wniski mnitri ng Cykl Deminga Cykl strategiczny Rysunek 1. Cykl Deminga i cykl strategiczny Źródł: pracwanie własne 1 Brysn J., 2004, Strategic planning fr public and nnprfit rganizatins. A Guide t Strengthening Sustaining Organizatinal Achievement,, 3rd Editin, Jhn Wiley and Sn, San Francisc

6 Strategia Rzwju Gminy Przemęt na lata zstała przygtwana z uwzględnieniem najważniejszeg zasbu endgeniczneg Gminy, jakim jest kapitał ludzki. 28 luteg 2014 r., dbył się sptkanie Grupy Strategicznej, w którym udział wzięli: 1. Mariusz Silski Zastępca Wójta Gminy Przemęt, 2. Mariusz Matysik - Stanwisk ds. Pzyskiwania Śrdków z Eurpejskich i Krajwych Funduszy, 3. Janusz Frąckwiak Stanwisk ds. Oświaty i Turystyki, 4. Damian Wita Stanwisk ds. Planwania Przestrzenneg, 5. Sławmir Kaźmierczak Referat Gspdarki Kmunalnej i Sprtu, 6. Arleta Thiel stanwisk ds. Spłecznych i Obywatelskich, Ewidencja Ludnści, zezwlenia na sprzedaż napjów alkhlwych, 7. Maciej Ratajczak Dyrektr Gminneg Ośrdka Kultury, 8. Aleksandra Kziłek Gminny Ośrdek Pmcy Spłecznej, 9. Jerzy Dminiak Przewdniczący Rady Gminy w Przemęcie, 10. Jacek Pitrwski Słtys m. Przemęt, Naczelnik Ochtniczej Straży Pżarnej w Przemęcie, 11. Bartłmiej Górny Dyrektr Zespłu Szkół Gimnazjum i Szkła Pdstawwa im. Edwarda Tmińskieg w Buczu, 12. Małgrzata Zielińska Dyrektr Zespłu Szkół Gimnazjum i Szkła Pdstawwa im. Jana Pawła II w Mchach, 13. Halina Phl Dyrektr Zespłu Szkół Liceum Ogólnkształcące, Technikum Eknmiczne, Technikum Htelarskie, Zasadnicza Szkła Zawdwa, Gimnazjum i Szkła Pdstawwa im. Pwstańców Wielkplskich w Przemęcie, 14. Rbert Szwed Dyrektr Zespłu Szkół Gimnazjum, Szkła Pdstawwa i Przedszkle Samrządwe z Oddziałem Integracyjnym w Kaszczrze, 15. Dagmara Nwak Wicedyrektr Zespłu Szkół Gimnazjum, Szkła Pdstawwa i Przedszkle Samrządwe z Oddziałem Integracyjnym w Kaszczrze, 16. Włdzimierz Pilich Dyrektr Zespłu Szkln Przedszklneg w Kluczewie, 17. Renata Jankwska Dyrektr Szkły Pdstawwej w Biskupicach, 18. Barbara Utrata Dyrektr Przedszkla Samrządweg z Oddziałem Integracyjnym w Mchach, 19. Elżbieta Grygiel-Tórz Dyrektr Przedszkla Samrządweg w Przemęcie, 20. Alina Pitrwska Dyrektr Przedszkla Samrządweg w Nwej Wsi, 21. Melania Wyscka - Dyrektr Przedszkla Samrządweg z Oddziałem Integracyjnym w Buczu. 6 Krzystając z danych dstępnych w statystyce publicznej raz przy zaangażwaniu pracwników Urzędu Gminy przygtwan diagnzę sytuacji spłeczn-gspdarczej Gminy. W trakcie sptkań sfrmułwan wiele cennych uwag i pstulatów, zidentyfikwan ptrzeby, zdefiniwan silne i słabe strny Gminy, a także szanse i zagrżenia wynikające z działania czynników egzgenicznych.

7 Na pdstawie zgrmadznych danych, rzmów pdczas sptkań z władzami i Grupą Strategiczną raz na pdstawie indywidualnych rzmów przeprwadznych z Mieszkańcami sfrmułwan wizję, a także schemat celów uprządkwanych hierarchicznie. Określn strategię mnitrwania i ewaluacji działań strategicznych, prpnując wskaźniki kntekstwe i strategiczne mierzące stpień realizacji zamierzeń. Wyznaczne cele pddan analizie uwzględniając kmplementarnść ich treści w ramach schematu raz spójnść z zapisami nadrzędnych dkumentów strategicznych: Strategia Eurpa 2020, Strategia Rzwju Kraju 2020, Krajwa Strategia Rzwju Reginalneg , Strategii Rzwju Wjewództwa Wielkplskieg d rku 2020, Wielkplski Reginalny Prgram Operacyjny na lata (prjekt). Opracwan także plan wdrażania i plan kmunikacji spłecznej dkumentu. 2. Diagnza sytuacji spłeczn-gspdarczej 2.1. Infrmacje gólne Płżenie i uwarunkwania administracyjne Gmina Przemęt jest gminą wiejską. Płżna jest w płudniw-zachdniej Wielkplsce. Wraz z gminami Siedlec raz Wlsztyn twrzy pwiat wlsztyński. Gmina Przemęt graniczy z następującymi gminami: d płudnia z gminami wiejskimi: Wijew i Włszakwice (pwiat leszczyński), d zachdu - z gminą miejsk-wiejską Sława (pw. wschwski, wj. lubuskie), d półncy z gminami miejsk-wiejskimi: Wlsztyn i Wielichw (pw. grdziski) i Rakniewice (pw. grdziski), d wschdu z gminą miejsk-wiejską Śmigiel (pw. kściański). 7 Pwierzchnia Gminy wynsi ha i uznawana jest za jedną z większych gmin wiejskich w Wielkplsce. Według danych z 2012 rku, Gminę Przemęt zamieszkiwały sby 2. Gminę twrzy 25 słectw: Barchlin, Biskupice, Błtnica, Brek, Bucz, Górsk, Kaszczr, Kluczew, Mchy, Nwa Wieś, Olejnica, Osłnin, Perkw, Ppw Stare, Pświętn, Przemęt, Radmierz, Sączkw, Siekw, Siekówk, Skłwice, Slec, Slec Nwy, Starkw, Wieleń. D największych miejscwści Gminy należą Mchy, Przemęt, Kaszczr i Bucz. Gmina Przemęt ma charakter typw rlniczy. Na terenach Gminy wyróżnić mżna znaczącej wielkści bszary leśne raz dużą liczbę jezir. Blisk płwa bszaru Gminy płżna jest na terenie 2 Dane GUS

8 Przemęckieg Parku Krajbrazweg. Wszystkie te elementy decydują tym, iż Gmina ma dgdne warunki d rzwju turystyki i rekreacji. Rysunek 2. Płżenie Gminy Przemęt w pwiecie wlsztyńskim Źródł: Histria Ziemia Przemęcka t teren bgatej histrii, w dużej mierze związanej z dziejami zaknu Cystersów. Pierwszą znaną datą, która pjawia się w zapisanych dziejach tych ziem jest rk Lkacja Przemętu dprwadziła na przełmie XIII i XIV w. d wykształcenia się niewielkieg śrdka miejskieg, który w 1406 r. za sprawą króla Władysława Jagiełły przeszedł spd prawa plskieg na praw magdeburskie. Mim takieg przywileju d schyłku XIV wieku Przemęt tracił na znaczeniu, głównie ze względu na nwpwstające śrdki miejskie w klicy. W 1408 r. miast zstał sprzedane Cystersm. W XVII i XVIII w. teren Ziemi Przemęckiej zstał bjęty działaniami wjennymi (przemarsze wjsk saskich i szwedzkich), c wiązał się ze zniszczeniami. W klejnych latach nie tylk skupin się na dbudwie zniszczeń, ale także na budwie nwych biektów, w szczególnści budynków charakterze sakralnym. W rku 1793 Ziemia Przemęcka w wyniku drugieg rzbiru Plski znalazła się w zabrze pruskim. Władze pruskie w 1796 r. głsiły deklarację knfiskacie dóbr plskich, znajdujących się we władaniu duchwnych, starstów i majątków królewskich raz przejęciu ich przez skarb pruski. Zarekwirwanie ziemi klasztrnej, która była głównym źródłem utrzymania pactwa, spwdwał trudnści finanswe. Najprawdpdbniej w związku z tym na wnisek pata przemęckieg władze 8

9 pruskie zmieniły status Przemętu z miejskieg na wiejski, przez c w 1797 r. miast stał się wsią. W 1835 r. klasztr zstał zlikwidwany przez władze pruskie. Wraz z zakńczeniem I wjny światwej raz wybuchem Pwstania Wielkplskieg Przemęt pwrócił d Plski. Pierwsze lata w II Rzeczypsplitej pdbnie jak w całym kraju, także w Gminie Przemęt, pświęcn na rganizację życia plityczneg, spłeczneg i religijneg. W latach r. trwały prace zabezpieczające resztki klasztru w Przemęcie. Rzebran zniszczne skrzydł wschdnie i dremntwan skrzydł zachdnie, które ddan d użytku prbszcza. W 1922 rku Gmina Przemęt liczyła 579 ha. Oddzielnymi gminami były także: Przedmieście, Kaszczr, Błtnica, Górsk, Mchy, Nwawieś, Osłnin, Radmierz, Starkw, Wieleń, Zabrw, Mchy Nadleśnictw. Gminy te twrzyły kmisariat, któreg siedziba mieściła się w Kaszczrze. Taki pdział utrzymywał się d 1928 rku, gdy zniesin kmisariaty i utwrzn wójtstwa bwdwe wójtstw pwstał w Kaszczrze i bjęł swym zasięgiem bszar dtychczasweg kmisariatu. W 1931 r. wójtstw przeniesin d Przemętu, a cztery lata później w wyniku refrmy administracyjnej w Plsce przekształcn je w zbirwą gminę wiejską Przemęt z siedzibą w Przemęcie. Gmina Przemęt dzieliła się wówczas na 13 grmad (słectw): Błtnica, Górsk, Kaszczr, Mchy, Nwa Wieś, Osłnin, Perkw, Przedmieście, Przemęt, Radmierz, Slec, Starkw, Wieleń. Bucz stanwił wówczas ddzielną gminę, należącą d pwiatu kściańskieg. Gmina Przemęt zajmwała wówczas 144 km 2 i zamieszkiwał ją 8212 mieszkańców Plaków i 1325 Niemców. We wrześniu 1939 rku, gdy wybuchła II wjna światwa, Przemęt zstał zajęty przez wjska niemieckie. Kierwnictw bwdu ustanwin w Mchach, które zdminwane były przez ludnść pchdzenia niemieckieg. Okupanci zmienili plskie nazwy miejscwści na niemieckie 3, 25 października 1939 r. cała Wielkplska, w tym także Przemęt, zstała włączna d III Rzeszy, a na terenie Gminy rzpczęły się wysiedlenia ludnści plskiej stycznia 1945 r. d Przemętu i Przedmieścia wkrczyły wjska radzieckie. Wkrótce uknstytuwały się nwe władze, a na stlicę Gminy wybran Mchy, jak największą wówczas miejscwść. Refrma administracyjna kraju z 1975 r. ustanwiła siedzibę Gminy pnwnie w Przemęcie. W 1993 r. włączn d Przemętu miejscwści Przedmieście i Zabrw. Odtąd występują ne pd jedną nazwą Przemęt. 9 3 Błtnica Niedermuehleneck, Górsk Bergdrf, Kaszczr Altkster, Mchy Deutschendrf, Nwawieś Neudrf, Perkw Teichmr, Przemęt Weissberg, Radmierz Maigleckchendrf, Slec Silz, Slec Nwy Silz Hauland, Starkw Obermuehlenbeck, Wieleń Filehne. 4 Największe z wysiedleń miały miejsce w listpadzie 1940 i lipcu Z Przemętu wysiedln wówczas kł 15 plskich rdzin, czyli kł 126 sób.

10 Zagspdarwanie przestrzenne W Gminie Przemęt d dnia 30 października 2012 r. bwiązuje uchwalne przez Radę Gminy (uchwala RG nr XXX/187/12) Studium uwarunkwań i kierunków zagspdarwania przestrzenneg gminy Przemęt, które kreślił plitykę przestrzenną enną Gminy, w tym lkalne zasady zagspdarwania przestrzenneg 5. Przyjęte załżenia zakładają wielfunkcyjny rzwój gminy, który umżliwia bk funkcji rlniczej funkcjnwanie innych pzarlniczych dziedzin aktywnści, takich jak turystyka i rekreacja przywdna, usługi, drbny przemysł i strefy aktywnści gspdarczej lkalizwane przy głównej drdze wjewódzkiej nr 305 Wschwa Wlsztyn raz przy drdze pwiatwej nr 3823, łączącej Świętn, gminę Przemęt i Bucz z miastem Śmigiel. W przyjętych rzwiązaniach iach wzięt pd uwagę walry przestrzeni przyrdniczej raz kulturwej, które pzwliły na wykrewanie struktury przestrzennej Gminy, pdzielnej na trzy rejny pnadlkalnymi ciągami eklgicznymi: rejn wschdni, płudniwy i zachdni-półncny. Rejn wschdni psiada widącą funkcję rlnicz-usługwą ze strefą aktywizacji gspdarczej. Rejn płudniwy ze względu na atrakcyjne walry przyrdnicze (lasy i jezira) psiada widącą funkcję rekreacyjn-wczaswą, związaną z turystyką przywdną, bk funkcji rlniczej. Rejn zachdnipółncny, bejmujący bszar kł płwy gminy, psiada funkcję widącą rlnicz-przemysłwą ze względu na bgate złża żwirów budwlanych i prjektwaną strefę aktywizacji gspdarczej wzdłuż drgi wjewódzkiej, pmiędzy Kaszczrem a Mchami. W kncepcji zagspdarwania przestrzenneg ddatkw wykrewan punktw pasmwy system, bejmujący najbardziej atrakcyjne miejscwści kreślne jak punkty kncentracji atrakcji turystycznej (PKAT) raz atrakcyjne sieci płączeń tych punktów, prócz dróg kłwych, drgą wdną (szlaki kajakwe) raz drgami piesz rwerwymi. Ochrna tżsamści kulturwej i układów urbanistycznych terenów wiejskich wpływała na pasmw - prmieniste ukształtwanie zabudwy zagrdwej i mieszkalnej, z preferencją d krewania bardziej zwartych układów sieci sadniczej i graniczenia nadmiernie rzrastających się układów pasmwych. Płudniwa część Gminy Przemęt ze względu na walry jezir, psiada widącą funkcję letniskwą w miejscwściach Olejnica, Osłnin, Wieleń. W miejscwściach tych tereny zabudwy letniskwej są i będą ważnym atutem w rzwju funkcji turystyczn - wypczynkwej. Ustalenia studium zakładają znaczną aktywizację gspdarczą w parciu realne mżliwści rzwju, które tkwią w przestrzeni eni przyrdniczej, kulturwej raz w sferze spłecznej atrakcyjnej 10 5 Tekst Studium i mapy: -rady- gminy/20121.html?pid=4200

11 Gminy Przemęt z uwzględnieniem wszelkich graniczeń wynikających z chrny śrdwiska przyrdniczeg na bszarach chrninych: parku krajbrazweg, rezerwatów przyrdy, a przede wszystkim bszarów Natura W Gminie pracwanych zstał 17 miejscwych planów zagspdarwania przestrzenneg w 8 miejscwściach (Mchy 2 plany, Górsk 1 plan, Wieleń 6 planów, Kaszczr 3 plany, Bucz 1 plan, Osłnin 1 plan, Nwa Wieś 1 plan, Starkw 3 plany). Na terenie Gminy Przemęt w zakresie uwarunkwań i wymagań funkcjnalnych istnieją knflikty przestrzenne pmiędzy różnymi, sąsiadującymi ze sbą frmami aktywnści, np. przemysłem, handlem i usługami a turystyką, rlnictwem a ptrzebami budwnictwa mieszkaniweg, stałeg raz rekreacyjneg, chrną przyrdy a rzwjem turystyki itp. Kluczwe prblemy Gminy w kwestii zagspdarwania przestrzenneg stanwią: brak planów miejscwych dla większści terenów Gminy, brak harmnijneg nawiązywania architekturą nwej zabudwy d tczenia, nieprfesjnalne prjekty elewacji, zagęszczenie biektów przypadkwych stylach na małej przestrzeni, braki w zakresie prjektwania przestrzeni wspólnej w zespłach budynków, chrna ładu przestrzenneg neg dtycząca zachwania tżsamści kulturwej, zarówn w aspekcie urbanistycznym, jak i architektury histrycznych biektów, charakterystycznych dla Gminy, bardz liczne knflikty na bszarach prblemwych, które muszą być tczne szczególną chrną przyrdy i krajbrazu, lkalizwanie zabudwy mieszkaniwej w sąsiedztwie terenów przeznacznych pd działalnść gspdarczą, duża liczba wnisków decyzje warunkach zabudwy, na terenach w znacznym ddaleniu d istniejącej zabudwy i terenów uzbrjnych, c wiąże się z pwiększaniem chasu przestrzenneg i dezrganizacją krajbrazu Kultura i dziedzictw kulturwe Na terenie Gminy Przemęt znajduje się znaczna liczba zabytków. Wśród nich wyróżnić mżna biekty sakralne, dwry, pałace, parki i zespły flwarczne związane z tradycją ziemiańską. Spśród 14 istniejących ch kściłów w Gminie Przemęt, 13 t świątynie rzymsk-katlickie. Jedyny kściół ewangelicki znajduje się w Kaszczrze. Obecnie e zaadaptwany jest na galerię z wieżą widkwą. Najcenniejszymi i jedncześnie najstarszymi świątyniami są na terenie Gminy dwa XVII- wieczne kściły w Przemęcie: p.w. św. Jana Chrzciciela i p.w.. św. Pitra i Pawła. Pierwszy z nich zstał zbudwany w latach P płudniwej strnie budwli znajdują się fragmenty dawnych zabudwań klasztrnych. Kściół zachwany jest w bardz dbrym stanie. Istnieje szansa

12 na t, by dzyskał pełnię swjej świetnści, gdyż w statnich latach pddawany jest gruntwnym remntm. Kściół p.w. św. Pitra i Pawła na tzw. Przedmieściu zstał wybudwany na przełmie XVII-XVIII w. Przy jeg dbudwie wykrzystan mury świątyni gtyckiej. Stan budwli również cenia się, jak dbry. Na terenie Gminy Przemęt znajduje się sześć załżeń dwrsk i pałacw parkwych wpisanych d rejestru zabytków. Wszystkie biekty są użytkwane i utrzymywane w zadwalającym stanie technicznym. Za najcenniejszy należy uznać barkwy dwór w Ppwie Starym z ciekawym wystrjem sztukatrskim sali balwej. Wpisem d rejestru zabytków na terenie Gminy bjęt parki w miejscwściach: Barchlin, Bucz, Ppw Stare, Siekw, Skłwice i Wieleń. Wszystkie biekty zachwane są w stanie dstatecznym. Gmina Przemęt bgata jest w biekty pamięci nardwej upamiętniające fiary I i II wjny światwej. Obiektami tymi jest siem pmników w miejscwściach: Błtnica, Mchy, Perkw, Przemęt (x2), Sączkw, Siekw raz Siekówk, a także dwie tablice w miejscwściach Starkw i Kaszczr. D rejestru zabytków wpisane są także biekty budwnictwa flwarczneg. Wśród nich wyróżnić mżna budynek flwarczny w Przemęcie, spichlerz w Siekwie, grzelnię w Ppwie Starym raz zespół zabudwań flwarcznych w Skłwicach. Zły stan techniczny spichlerza wymaga znalezienia spnsra bądź właściciela, który gtów byłby przeprwadzić remnt i zaadaptwać biekt d pełnienia nwej funkcji. Pdbny prblem występuje w przypadku śmiu zabytkwych wiatraków, których stan techniczny także nie jest zadwalający (w dbrym stanie zachwane są jedynie dwa biekty w Kaszczrze, które użytkuje się na cele letniskwe). Pzstałe budwle zachwane są w szczątkwej frmie. Gmina Przemęt skupia bgate infrmacje brazujące intensywne prcesy sadnicze, zachdzące tu d pradziejów p kres średniwieczny. Zstały ne zarejestrwane przez archelgów w pstaci stanwisk archelgicznych. Z,,Raprtu stanie zabytków w Gminie Przemęt sprządznym w 2004 rku przez Wjewódzki Urząd Ochrny Zabytków w Pznaniu wynika, iż na terenie Gminy Przemęt znajdują się 3 grdziska, 586 sad i 12 cmentarzysk. Krzewieniem kultury w Gminie d 1973 rku zajmuje się Gminny Ośrdek Kultury (GOK) z siedzibą w Przemęcie. GOK jest rganizatrem imprez różnym charakterze: kulturalnym, histrycznym, turystycznym, sprtwym czy rekreacyjnym. Cyklicznie, c rku GOK współtwrzy takie imprezy jak: Festyn nad Jezirem Przemęckim, Średniwieczny Jarmark Rycerski, Przemęckie 12

13 Rajdy Knne i Przemęckie Rajdy Rwerwe. Pnadt działalnść GOK bejmuje rganizację kncertów i świąt patritycznych. Ośrdek współpracuje także z Kłami Emerytów i Rencistów, rganizując dla ich człnków imprezy kulturalne raz wyjazdy integracyjne ne d kina, teatru, czy muzeów. Przy Gminnym Ośrdku Kultury w Przemęcie działają cztery zespły artystyczne: Grupa Teatralna Zaczarwana Drżka, zespół wkalny GIOIELLI, Dziecięc-Młdzieżwa Orkiestra Dęta raz Grupa Mażretek Vena. Na terenie Gminy Przemęt prężnie działa 18 Kół Gspdyń Wiejskich. Ich człnkinie, swim działaniem integrują śrdwisk wiejskie, kultywują tradycje reginalne, zaszczepiając je w młdych pkleniach. Rzwjwi kulturalnemu na terenie Gminy Przemęt sprzyja działalnść Gminnej Bibliteki Publicznej z siedzibą w Buczu. Obiekt istnieje d 1948 r. i psiada swje filie w miejscwściach Mchy, Przemęt i Kaszczr. We wszystkich biblitekach w Gminie czytelnicy mgą skrzystać z kmputerów z dstępem d Internetu. Według danych z GUSu, w 2012 r. księgzbiór biblitek Gminy Przemęt liczył 3413 pzycji. Odntwan 2035 czytelników, którzy dknali łącznie wypżyczeń księgzbiru Spłeczeństw Demgrafia W 2012 r. Gminę zamieszkiwał sób, c stanwi 24,5% ppulacji pwiatu wlsztyńskieg. W latach liczba Mieszkańców nieznacznie lecz stpniw wzrastała, z wyjątkiem rku 2010, kiedy liczba Mieszkańców zmniejszyła się. W analizwanym przedziale czasu, liczba Mieszkańców wzrsła 230 sób (tabela 1). Tabela 1. Wybrane wskaźniki demgraficzne Gminy Przemęt Liczba ludnści Liczba ludnści w wieku prdukcyjnym Przyrst naturalny Ludnść w wieku nieprdukcyjnym na 100 sób w wieku prdukcyjnym Ludnść w wieku pprdukcyjnym na 100 sób w wieku przedprdukcyjnym 59 57,7 50, ,6 53, ,9 55, ,8 57, ,8 60, ,4 62,6 Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych GUS 13 Wraz z gólną liczbą ludnści Gminy, rsła również liczba sób w wieku prdukcyjnym i t w tej grupie wiekwej mżna zabserwwać najbardziej dynamiczny wzrst. Liczba sób w wieku prdukcyjnym w pszczególnych latach stanwiła kł 65% wszystkich Mieszkańców Gminy.

14 Wartść przyrstu naturalneg nie kształtwała się krzystnie. Pmim, że liczba z pczątkweg rku analizy jest niemal taka sama jak w rku statnim, t w dniesieniu d wciąż zwiększającej się liczby Mieszkańców, przyrst naturalny ma wartść ujemną. Infrmacja ta w zestawieniu z klejnymi analizwanymi wskaźnikami bciążenia demgraficzneg pzwala szacwać przyszły kształt struktury wiekwej Mieszkańców Gminy. Liczba ludnści w wieku nieprdukcyjnym przypadająca na 100 sób w wieku prdukcyjnym systematycznie malała. Jedncześnie znacznie zwiększała się liczba ludnści w wieku pprdukcyjnym przypadająca na 100 sób w wieku przedprdukcyjnym. Sytuacja taka wskazuje na mdyfikacje struktury wiekwej mieszkańców Gminy. Przy załżeniu niezmiennej liczby ludnści w wieku prdukcyjnym, przybywa sób w wieku pprdukcyjnym, a jedncześnie zmniejsza się liczba sób, które pracy jeszcze nie pdjęły. Wskaźniki bciążenia demgraficzneg w Gminie Przemęt mżna kreślić jak niekrzystne. Ukazują ne tendencję występującą również na terenie całej Plski, jaką jest starzenie się spłeczeństwa Bezpieczeństw publiczne W Gminie funkcjnuje dziewiętnaście jednstek Ochtniczej Straży Pżarnej. Jednstki OSP Przemęt, Kaszczr raz Mchy należą d Krajweg Systemu Ratwnictwa Gaśniczeg, pzwalająceg na ujednlicenie i krdynację działań ratwniczych pdejmwanych wspólnie z Państwwą Strażą Pżarną. Pzstałe jednstki OSP t trzy jednstki typu S Bucz, Radmierz i Sączkw, raz trzynaście jednstek typu M Barchlin, Błtnica, Górsk, Kluczew, Nwa Wieś, Osłnin, Perkw, Pświętn, Siekw, Siekówk, Slec, Slec Nwy i Starkw. Na terenie Gminy funkcjnuje również Psterunek Plicji, który znajduje się w miejscwści Przemęt. Według danych na lata pzim przestępczści -cenić mżna jak niski (tabela 2). W Gminie na rk 2011 przypadał również niski dsetek liczby ppełninych przestępstw w stsunku d pwiatu wlsztyńskieg. Na liczbę przestępstw charakterze kryminalnym ppełninych w Pwiecie (838) 6, 19 przypadł na Gminę, c stanwi 2,26% przestępstw w pwiecie. Przestępstwa przeciwk mieniu zantwane w Gminie stanwiły 3,8% teg rdzaju przestępstw w pwiecie Dane dla Pwiatu Wlsztyńskieg zaczerpnięte z danych GUS.

15 Tabela 2. Statystyki plicyjne w latach : 2012: Gmina Przemęt Rzbje Włamania Bójki Kradzieże samchdów Pzstałe kradzieże Uszkdzenia mienia Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych EKSD KPP w Wlsztynie Edukacja, świata i sprt W rku szklnym 2012/2013 Gmina Przemęt była rganem prwadzącym dla pięciu Zespłów Szkół, dwóch Zespłów Szkln-Przedszklnych, jednej Szkły Pdstawwej raz czterech Przedszkli Samrządwych. Zespół Szkół Pnadgimnazjalnych w Przemęcie, Zespół Szkół w Buczu (Gimnazjum i Szkła Pdstawwa) im. Edwarda Tmińskieg, Zespół Szkół w Kaszczrze (Gimnazjum, Szkła Pdstawwa i Przedszkle Samrządwe z Oddziałem Integracyjnym), Zespół Szkół w Mchach (Gimnazjum i Szkła Pdstawwa)im. Jana Pawła II, Zespół Szkół w Przemęcie (Gimnazjum i Szkła Pdstawwa) im. Pwstańców Wielkplskich, Zespół Szkln-Przedszklny w Kluczewie, Zespół Szkln-Przedszklny z Oddziałem Integracyjnym w Radmierzu, Szkła Pdstawwa w Biskupicach, Przedszkle Samrządwe z Oddziałem Integracyjnym w Buczu, Przedszkle Samrządwe z Oddziałem Integracyjnym w Mchach, Przedszkle Samrządwe w Nwej Wsi, Przedszkle Samrządwe w Przemęcie. 15 Na terenie Gminy Przemęt działa także jedna szkła niepubliczna i jedn przedszkle niepubliczne - rganem prwadzącym tej jednstki jest Stwarzyszenie Gspdarcz-Edukacyjne Przyjaciele Szkły w Starkwie. W 2012 r. d szkół pdstawwych uczęszczał 981 uczniów, przy czym niemal dkładnie płwa uczniów była płci żeńskiej (491 s.) i męskiej (490 s.). Naukę w pierwszej klasie "pdstawówki" rzpczęł 165 uczniów, a skńczył ją 142 abslwentów. W ddziałach specjalnych i integracyjnych uczył się 7 sób w szkłach pdstawwych i 8 sób w gimnazjach. W czterech gimnazjach (22 ddziały) na terenie Gminy uczył się 475 sób. Naukę zakńczył 166 abslwentów. W statnich latach liczba uczniów w pdstawówkach i gimnazjach w Gminie Przemęt systematycznie malała. Spadek liczby dzieci uczęszczających d szkół spwdwany jest pgarszającą się sytuacją

16 demgraficzną. W przeciwieństwie d szkół pdstawwych i gimnazjalnych, z każdym rkiem rsła liczba dzieci w przedszklach. W 2010 r. d przedszkli i ddziałów przedszklnych przy szkłach pdstawwych uczęszczał 506 dzieci, a w 2012 r. już 597 maluchów znajdwał się w 26,5 ddziałach przedszklnych na terenie Gminy. Szkły pdstawwe i gimnazja były wypsażne w 199 kmputerów, z czeg 84% znajdwał się w szkłach pdstawwych. Prawie wszystkie miały dstęp d Internetu, a płwa z nich (w szkłach pdstawwych) wykrzystywała Internet szerkpasmwy. Z prawie 200 dstępnych w szkłach kmputerów 132 przeznaczne były d użytku uczniów i miały dstęp d Internetu (111 w szkłach pdstawwych i 21 w gimnazjach). Dwie pracwnie kmputerwe (z 10) funkcjnwały w Gimnazjach, pzstałe zlkalizwane były w pdstawówkach. W szkłach pdstawwych na terenie Gminy na jeden kmputer przypadał 9, a w gimnazjach k. 23 uczniów. W 2012 rku w Gminie Przemęt działał 10 klubów sprtwych, skupiały ne łącznie 15 sekcji. Wśród 506 sób w nich ćwiczących, większść stanwili mężczyźni (364 s.). Pnad płwa ćwiczących (359 s.) znajdwała się w grupie d 18 lat. Zajęcia w klubach w Gminie prwadził 5 trenerów, 13 instruktrów sprtwych i 3 sby niepdlegające tym kategrim. Wśród infrastruktury sprtwej na terenie Gminy wyróżnić należy sale sprtwe znajdujące się przy zespłach szkół: im. Pwstańców Wielkplskich przy ul. Szklnej 1 w Przemęcie, przy ul. Kasztanwej 8 w Buczu, przy ul. Szklnej 7 w Mchach, przy ul. Cysterskiej 9 w Kaszczrze. 16 Stadiny i biska, przede wszystkim d piłki nżnej usytuwane są w: Przemęcie, Buczu, Radmierzu, Mchach, Kaszczrze, Starkwie, Slcu, Błtnicy, Osłninie, Część z tych miejsc służących rzwjwi kultury fizycznej wypsażna jest w szatnie, bieżnie i zaplecze scjalne. Miejscwści Bucz, Kaszczr i Nwa Wieś dyspnują biskami d piłki ręcznej, a na terenie Gminy są też biska d piłki siatkwej (Siekw i Wieleń), d tenisa ziemneg z utwardzną

17 nawierzchnią (Bucz, Nwa Wieś, Przemęt) i biska uniwersalne (m.in. Biskupice, Kluczew, Perkw, Sączkw, Siekówk, Radmierz, Pświętn, Starkw, Górsk, Slec Nwy, Slec, Osłnin). W sali GOKu przy ul. Jagiellńskiej 16 w Przemęcie znajduje się gólndstępna siłwnia, a twarta pływalnia w miejscwści Olejnica, na terenie Ośrdka Dydaktyczn-Sprtweg należąceg d Akademii Wychwania Fizyczneg we Wrcławiu. W seznie 2012/2013 drużyny senirów w ficjalnych rzgrywkach piłkarskich rganizwanych przez Plski Związek Piłki Nżnej za pśrednictwem Wielkplskieg Związku Piłki Nżnej wystawiły LZS Sprting Przemęt, SKS Helis Bucz, UKS Skół Kaszczr i UKS Rywal-Kln Mchy, LZS Start Starkw. Pza tym Helis ma sześć młdzieżwych drużyn piłkarskich, Skół raz LZS Sprting Przemęt p cztery, a Rywal-Kln - dwie. D innych sekcji sprtwych działających na terenie Gminy należą: tenis stłwy w LZS Start Starkw, biegi na rientację w HKS Azymut Mchy, szachy w UKS Gambit Bucz, taekwnd w KS Kuk-Sn Pawłwice, jud w UKS Phl Jud Przemęt, piłka nżna kbiet w UKS Kluczew Opieka zdrwtna Mieszkańcy Gminy Przemęt mają zagwarantwany dstęp d pdstawwej pieki zdrwtnej. Na terenie Gminy Przemęt funkcjnują cztery Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrwtnej. Mieszczą się ne w miejscwściach: Przemęt, Bucz, Mchy, Kaszczr. W tych samych wsiach swją działalnść prwadzą stmatldzy. Ddatkw, w Przemęcie usługi medyczne świadczy urlg, chirurg i lekarz medycyny sprtwej raz lekarz medycyny pracy. W Kaszczrze przyjmuje gineklg, urlg, pediatra, neurlg i lekarz medycyny pracy. W przychdniach w Buczu i Mchach nie przyjmują lekarze specjaliści. W razie kniecznści skrzystania z pmcy lekarzy innych specjalnści, np. kardilga, Mieszkańcy Gminy krzystają z usług lekarzy przyjmujących w innych miastach, np. w ddalnym 25 km Wlsztynie. Apteki działają w czterech miejscwściach Mchach, Przemęcie, Buczu i Kaszczrze. W statnich tnich latach Gmina Przemęt była współrganizatrem różneg rdzaju badań prfilaktycznych, wśród których mżna wymienić: mammgrafię, kmputerwe badanie wzrku, badanie słuchu, badania RTG, spirmetrię, prfilaktykę raka szyjki macicy, czy prgram prfilaktyczny schrzeń układu ddechweg. D tej pry, w 2013 r. badanim prfilaktycznym pddał się 335 mieszkańców Gminy. 17

18 Prblemy spłeczne Realizacją zadań z zakresu pmcy spłecznej na terenie Gminy Przemęt zajmuje się Gminny Ośrdek Pmcy Spłecznej (GOPS). D pdstawwych zadań śrdka należą przyznawanie i wypłacanie świadczeń przewidzianych przepisami prawa, analiza i cena zjawisk rdzących zaptrzebwanie na świadczenia spłeczne, prwadzenie i rzwój niezbędnej infrastruktury scjalnej, czy realizacja nwych frm pmcy i sampmcy spłecznej. Pnadt, GOPS zajmuje się bezpłatnym udstępnianiem łóżek, wózków inwalidzkich i innych sprzętów rtpedycznych dla sób niepełnsprawnych i chrych, wydawaniem dzieży używanej pzyskiwanej d sób prywatnych. GOPS pmaga też w wypsażaniu mieszkań sbm w trudnej sytuacji życiwej (tabela 3). Jednym z największych prblemów spłecznych w Gminie Przemęt jest prblem niepełnsprawnści. W 2010 r. prblem ten dtykał pnad 60% pdpiecznych tutejszeg śrdka. W klejnych latach skala prblemu nieznacznie malała. W 2011 r. 56%, a w 2012 r. 52% beneficjentów GOPS w Przemęcie dtkniętych był prblemem niepełnsprawnści. Klejnym, widcznym w Gminie prblemem spłecznym jest ubóstw. W 2010 r. dla 25% beneficjentów tutejszeg śrdka stanwił n pwód przyznania pmcy. Obserwwan intensywny wzrst zubżenia pdpiecznych GOPS w Przemęcie - w 2012 r. 34% rdzin przyznan zapmgę z tytułu ubóstwa. W GOPS w Przemęcie pjawia się także prblem przemcy w rdzinie. W 2010 r. w Gminie załżnych zstał 24 tzw. Niebieskich Kart, które dkumentują fakty związane z przemcą. W 2011 r. wydan siem Kart, a w 2012 r. załżnych był sześć prcedur. Chć tendencja w przypadku zakładania Niebieskich Kart była spadkwa, należy mieć świadmść, że wiele przypadków przemcy w rdzinie nie jest zgłaszana z pwdu strachu, wstydu, czy braku wiary w skutecznść prawa i bwiązujących prcedur. Statystyki dtyczące zjawiska przemcy w rdzinie nie przedstawiają całeg bszaru prblemu przemcy w Gminie Przemęt. Prblemem dtykającym Mieszkańców Gminy Przemęt jest także alkhlizm. Z infrmacji przekazanych przez Gminną Kmisję Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych wynika, iż w 2010 r. na terenie Gminy Przemęt był 26 sób nadużywających alkhlu, w tym nw zgłsznych był 11 sób. W 2011 r. liczba ta wzrsła d 35 sób, w stsunku, d których Kmisja prwadziła pstępwanie, z czeg 7 sób był nw zgłsznych. W 2012 r. liczba sób nadużywających alkhl spadła d 22 sób. Prblem alkhlizmu dtyka całe rdziny, nie tylk sbę uzależniną. W 2010 r. przyznan pmc z teg tytułu 18 rdzinm. W 2011 r. liczba ta zmalała d 11 rdzin, natmiast w 2012 r. pmc skierwan d 14 rdzin. Na terenie Gminy działa także grupa AA. 18

19 W Gminie Przemęt występuje także prblem dysfunkcjnalnści rdzin. Według danych z 2011 r. na terenie Gminy był 13 rdzin z graniczną władzą rdzicielską i pzstających pd nadzrem kuratra. W Gminie funkcjnwał 11 rdzin zastępczych, a z klei 10 dzieci z terenu Gminy Przemęt przebywał w takich rdzinach. W 2013 rku w Gminie realizwany jest prjekt Aktywnym Być współfinanswany ze śrdków Unii Eurpejskiej w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg Człwiek najlepsza inwestycja. Prjekt ten pmaga pdnieść kwalifikacje, a także nabyć nwe umiejętnści. Skierwany jest dla sób bezrbtnych i niepełnsprawnych lub w inny spsób wyklucznych. Tabela 3. Pmc skierwana d mieszkańców Gminy Przemęt w 2012 r. przez Gminny Ośrdek Pmcy Spłecznej Frma pmcy Liczba rdzin Usługi piekuńcze Pbyt w DPS 8 - Zasiłki celwe i w naturze 3 -długtrwała lub ciężka chrba, -niepełnsprawnść Zasiłek stały 15 -bezdmnść Zasiłek kreswy 30 - Schrnienie 4 - Prblem rdziny bezradnść w sprawach piekuńcz wychwawczych i prwadzenia gspdarstwa dmweg, - długtrwała i ciężka chrba - niepełnsprawnść - ubóstw ubóstw - bezdmnść - ptrzeba chrny macierzyństwa - wieldzietnść - bezrbcie - niepełnsprawnść - długtrwała lub ciężka chrba - bezradnść w sprawach piek.-wych. i prwadzenia gspdarstwa dmweg zwłaszcza w rdzinach niepełnych lub wieldzietnych - przemc w rdzinie - alkhlizm - trudnści w przystswaniu d życia p zwlnieniu z zakładu karneg bezdmnść - bezrbcie - długtrwała chrba - niepełnsprawnść - ubóstw ubóstw - bezdmnść - ptrzeba chrny macierzyństwa - wieldzietnść - bezrbcie - niepełnsprawnść - długtrwała lub ciężka chrba - bezradnść w sprawach piek.-wych. i prwadzenia gspdarstwa dmweg zwłaszcza w rdzinach niepełnych lub wieldzietnych - alkhlizm alkhlizm, - bezdmnść - bezrbcie - ptrzeba chrny macierzyństwa - ubóstw - sytuacja kryzyswa Kwta świadczeń ,00 prwadzenia gspdarstwa , , , , ,00 19

20 Psiłki ubóstw - bezdmnść - ptrzeba chrny macierzyństwa - wieldzietnść - bezrbcie - niepełnsprawnść - długtrwała lub ciężka chrba - bezradnść w sprawach piekuńcz-wychwawczych i prwadzenia gspdarstwa dmweg zwłaszcza w rdzinach niepełnych lub wieldzietnych - alkhlizm Źródł: Urząd Gminy Przemęt Instytucje pzarządwe Aktywnść spłeczną Mieszkańców Gminy należy cenić jak pnadprzeciętną. W latach liczba fundacji, stwarzyszeń i rganizacji spłecznych przypadająca na 10 tys. Mieszkańców wzrastała i przewyższała analgiczne wartści dla pzstałych gmin w pwiecie (tabela 4). C więcej, w każdym rku przewyższała także średnią dla wjewództwa. Tabela 4. Liczba fundacji, stwarzyszeń i rganizacji spłecznych na 10 tys. mieszkańców Jednstka terytrialna Wielkplskie Pwiat wlsztyński Przemęt Siedlec Wlsztyn Źródł: pracwanie własne na pdstawie danych GUS Na terenie Gminy Przemęt funkcjnują następujące instytucje pzarządwe: Organizacje pzarządwe i stwarzyszenia: Stwarzyszenie Osób Niepełnsprawnych "Uśmiech"- Przemęt, Stwarzyszenie Gspdarcz-Edukacyjne Przyjaciele Szkły" - Starkw, Przemęckie Stwarzyszenie Bądźmy Razem" - Przemęt, Stwarzyszenie Przyjaciół Mch - Mchy, Stwarzyszenie Ochrny Dziedzictwa Cystersów na Ziemi Kaszczrskiej, Wieleńskiej i Osłninskiej Razem" Kaszczr, "Twarzystw Gimnastyczne Skół Perkw" - Perkw, Ochtnicza Straż Pżarna w Przemęcie, Ogólnplskie Twarzystw Ochrny Ptaków - Grupa Leszczyńska Przemęt, Stwarzyszenie Przyjaciół Zespłu Szkln-Przedszklneg w Radmierzu. 20 Związki i kła: Związek Kmbatantów Rzeczypsplitej Plskiej i Byłych Więźniów Plitycznych Przemęt, Kł Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Buczu, Kł Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Mchach, Kł Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Siekówku, Kł Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Kaszczrze, Wieleniu, Osłninie, Górsku Kaszczr, Kł Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Slcu Nwym,

21 Kł Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Nwej Wsi, Kł Gspdyń Wiejskich w Mchach, Kł Gspdyń Wiejskich w Siekwie, Kł Gspdyń Wiejskich w Biskupicach, Kł Gspdyń Wiejskich w Brku, Kł Gspdyń Wiejskich w Buczu, Kł Gspdyń Wiejskich w Górsku, Kł Gspdyń Wiejskich w Perkwie, Kł Gspdyń Wiejskich w Ppwie Starym, Kł Gspdyń Wiejskich w Przemęcie, Kł Gspdyń Wiejskich w Sączkwie, Kł Gspdyń Wiejskich w Slcu, Kł Gspdyń Wiejskich w Siekówku, Kł Gspdyń Wiejskich w Kluczewie, Kł Gspdyń Wiejskich w Nwej Wsi, Kł Gspdyń Wiejskich w Osłninie, Kł Gspdyń Wiejskich w Kaszczrze, Kł Gspdyń Wiejskich w Radmierzu, Kł Gspdyń Wiejskich w Starkwie Gspdarka Działalnść gspdarcza W Gminie Przemęt, niedalek drgi wjewódzkiej nr 305, działa pdstrefa Kstrzyńsk- Słubickiej Specjalnej Strefy Eknmicznej ferująca w klicy miejscwści Mchy i Nwa Wieś bszar inwestycyjny pwierzchni 5,75 ha. Przedsiębirstwa na terenie Gminy t przede wszystkim mikrprzedsiębirstwa (zatrudniające d 9 sób). Stanwią ne 95,6% wszystkich pdmitów gspdarczych zarejestrwanych w REGON. Niecałe 3,9% stanwią małe przedsiębirstwa, a średnie przedsiębirstwa, zatrudniające pwyżej 50 sób, prezentuje tabela 5. Tabela 5. Widące przedsiębirstwa w Gminie Przemęt w 2012 rku Przedsiębirstwa zatrudniające pwyżej 50 sób w Gminie Przemęt w 2012 rku Firma Łabimex - przetwórstw spżywcze, stlarka PCV, prdukcja elementów budwanych, restauracja Ballada (Bucz, Nwa Wieś, Przemęt) Marmrin - prdukcja artykułów wypsażenia łazienek, ceramika sanitarna, armatura, wanny kabiny, itp. (Starkw) Firma Słmiński - zakład mięsny, rzeźnictw (Kaszczr) Amjadi Internatinal-Pl Sp. z, Sp. k. Przetwórstw Handlwe (Kaszczr) Firma SPOIW-CANDI DĘBOWA POLSKA Spółka Jawna ddział Kaszczr, zakład drzewny (Kaszczr) Metzler Sp. z - prdukcja pdłóg drewnianych (Kaszczr) Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych z Urzędu Gminy Przemęt W rku 2012 w rejestrze REGON na terenie Gminy zarejestrwanych był 1449 pdmitów 21

22 gspdarki nardwej, c stanwił niecałe 23% pdmitów pwiatu wlsztyńskieg (tabela 6). W Gminie dminującym sektrem gspdarki był rlnictw, leśnictw i łwiectw. W 2012 r. 468 pdmitów gspdarczych i 459 sób fizycznych wpisywał się w ten rdzaj działalnści. W Gminie c trzeci, a w pwiecie c piąty pdmit gspdarczy zarejestrwany w REGON prwadził działalnść związaną z rlnictwem. D dminujących branż mżna zaliczyć również budwnictw raz handel hurtwy i detaliczny i naprawę pjazdów samchdwych. Tabela 6. Struktura działalnści według branż Liczba pdmitów Branża gspdarczych wpisanych d rejestru REGON Sekcja A+B: Rlnictw, leśnictw, łwiectw i rybactw, górnictw i wydbywanie 468 Sekcja C+D+E: Przetwórstw przemysłwe 118 Sekcja F: Budwnictw 248 Sekcja G: Handel hurtwy i detaliczny, naprawa pjazdów samchdwych, włączając mtcykle 257 Sekcja H: Transprt i gspdarka magazynwa 70 Sekcja I: Działalnść związana z zakwaterwaniem i usługami gastrnmicznymi 25 Sekcja J: Infrmacja i kmunikacja 12 Sekcja K: Działalnść finanswa i ubezpieczeniwa 12 Sekcja L: Działalnść związana z bsługą rynku nieruchmści 7 Sekcja M: Działalnść prfesjnalna, naukwa i techniczna 42 Sekcja N+O: Administracja publiczna i brna nardwa; bwiązkwe zabezpieczenia spłeczne raz działalnść w zakresie usług administrwania i działalnść wspierająca 30 Sekcja P: Edukacja 45 Sekcja Q: Opieka zdrwtna i pmc spłeczna 29 Sekcja R: Działalnść związana z kulturą, rzrywką i rekreacją 29 Sekcja S i T i U: Pzstała działalnść usługwa raz gspdarstwa dmwe zatrudniające pracwników; gspdarstwa dmwe prdukujące wyrby i świadczące usługi na własne ptrzeby 57 RAZEM 1449 Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych GUS na rk 2012 Pnad średnią pwiatwą w strukturze branż wyróżniał się udział budwnictwa raz działalnści związanej z kulturą, rzrywką i rekreacją (rysunek 3). Wyraźnie mniejszy udział w strukturze branż w Gminie w prównaniu z pwiatem zantwan w takich sekcjach jak: przetwórstw przemysłwe, handel hurtwy i detaliczny raz naprawa pjazdów samchdwych, działalnść związana z bsługą rynku nieruchmści, a także działalnść prfesjnalna, naukwa i techniczna. Liczba sób fizycznych prwadzących działalnść gspdarczą

23 Sekcje S i T Sekcja R Sekcja Q Sekcja P Sekcja N+O Sekcja M Sekcja L Sekcja K Sekcja J Sekcja I Sekcja H Sekcja G Sekcja F Sekcja Sekcja A+B 0,00 5,00 10,00 15,00 20,00 25,00 Wlsztyn Siedlec Przemęt Pwiat wlsztyński 30,00 35,00 Rysunek 3. Prcentwy udział pdmitów gspdarki nardwej prwadzących działalnść gspdarczą wg rejestru REGON w gminach pwiatu wlsztyńskieg w rku 2012 Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych GUS, BDL na rk Wskaźnikiem świadczącym pzimie przedsiębirczści Mieszkańców jest liczba pdmitów gspdarki nardwej zarejestrwanych w systemie REGON w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców. Wyniósł n w Gminie w 2012 r. 1044, c w prównaniu z wartścią 1111 w pwiecie pzwala stwierdzić zadwalający pzim tej cechy u Mieszkańców Gminy. Pdbną sytuację zabserwwać mżna analizując wskaźnik liczby nw zarejestrwanych jednstek prwadzących działalnść gspdarczą zarejestrwanych w rejestrze REGON na 10 tys. mieszkańców. Gmina siągnęła w rku wynik 73 c stanwi wartść niewiele mniejszą d średniej pwiatwej, która wynsi Rynek pracy Rsnące bezrbcie bcie jest jednym z najpważniejszych prblemów spłeczn-gspdarczych naszeg kraju. Zjawisk bezrbcia najbardziej zauważalne jest na terenach wiejskich i w małych miastach. W Gminie Przemęt w 2012 r. zarejestrwanych był 497 sób bezrbtnych (tabela 7).

24 Tabela 7. Liczba sób w wieku prdukcyjnym i bezrbtnych w Gminie Przemęt w latach Bezrbtni gółem, w tym: kbiety mężczyźni Osby w wieku prdukcyjnym gółem, w tym: kbiety mężczyźni Źródł: Urząd Gminy Przemęt W prównaniu z pczątkwym rkiem analizy, liczba bezrbtnych w 2012 r. była aż 321 sób wyższa, czyli wzrsła prawie trzykrtnie. Jedncześnie liczba sób w wieku prdukcyjnym zamieszkująca terenie Gminy w 2012 r. była 2% niższa niż w rku Bezrbcie rsł, zarówn wśród kbiet, jak i wśród mężczyzn. Birąc pd uwagę strukturę bezrbcia na terenie Gminy, mżna zauważyć, że największe bezrbcie występuje wśród ludzi młdych, w przedziale wiekwym lata, psiadających wykształcenie plicealne i średnie zawdwe raz zasadnicze zawdwe (tabela 8). Większść z sób bezrbtnych stanwią także sby, których staż pracy jest krótki, pmiędzy 1-5 lat Tabela 8. Pzim i struktura bezrbcia w Gminie Przemęt w latach Wyszczególnienie * WIEK WYKSZTAŁCENIE wyższe plicealne i średnie zawdwe średnie gólnkształcące zasadnicze zawdwe pnadgimnazjalne i pniżej STAŻ PRACY d 1 rku

25 lat i więcej bez stażu CZAS POZOSTAWANIA BEZ PRACY 62 d 1 rku pwyżej RAZEM: *dane na dzień r. Źródł: Urząd Gminy Przemęt, Pwiatwy Urząd Pracy w Wlsztynie Rlnictw Gmina Przemęt pd względem gspdarczym ma charakter typw rlniczy. Większść terenów wykrzystywana jest w rlnictwie, z całej pwierzchni Gminy (22531 ha) 58% stanwią użytki rlne, z czeg k 40% t gleby klasy III i IV. Bnitacja gleb Gminy jest jedną z najsłabszych w wjewództwie Wielkplskim, a gleby prawnie chrnine klas wyższych nie występują (kl. I i II). Przy tak niskiej jakści ziem, pzim gspdarwania utrzymuje się na względnie wyskim pzimie, głównie przez rzwój rlnictwa indywidualneg z zachwaniem wyskiej kultury rlnej. W Gminie zlkalizwanych jest wiele terenów bjętych chrną, Przemęcki Park Krajbrazwy, który zajmuje 40% pwierzchni Gminy, bszary bjęte prgramem chrny przyrdy Natura 2000 raz inne tereny wyskich walrach przyrdniczych. Tereny te, które są bardz atrakcyjne turystycznie i psiadają wyskie walry przyrdnicze, stwarzają równcześnie graniczenia i blkują rzwój gspdarki m.in. rlnictwa wielktwarweg i przetwórstwa rlniczeg. Na terenach gruntów rnych przeważają (prawie 70%) gleby napiaskwe kl. V-VIz, zaliczane d kmpleksów żytnich. Lepszy stan gleb znajduje się w śrdkwej części Gminy, przeważają tam gleby wytwrzne z piasków gliniastych lekkich, bądź słabgliniastych na glinie. Są t przeważnie gleby kl. IVa-IVb, IVb, kmpleksów żytnich: bardz dbreg i dbreg, uzupełnine przez kmpleks żytni słaby. W niektórych częściach gminy występują gleby hydrgeniczne - gliniaste, zaliczane d kmpleksu zbżw-pastewneg mcneg raz piaszczyste kmpleksu żytnieg słabeg lub zbżw-pastewneg słabeg. 25

26 Według Nardweg Spisu Pwszechneg z 2010 r., na terenie Gminy pnad 60% z gruntów gółem gspdarstw rlnych stanwią grunty rne. Pnadt w strukturze użytkwania gruntów gspdarstw rlnych przeważają łąki (27% z gruntów gspdarstw rlnych) przy niewielkiej pwierzchni sadów i pastwisk. Natmiast lasy stanwią k. 5% pwierzchni gruntów gółem gspdarstw rlnych. Tabela 9. Pwierzchnia i struktura gspdarstw rlnych według użytkwania gruntów Pwierzchnia i struktura użytkwania gruntów pwierzchnia w % ha grunty gółem 14351,35 100,00 użytki rlne 13083,35 91,16 lasy grunty rne 9081,15 63,28 łąki 3896,27 27,15 pastwiska 64,77 0,45 sady 41,16 0,29 694,11 4,84 pzstałe grunty 573,89 4,00 Źródł: Opracwanie własne na pdstawie Pwszechneg Spisu Rlneg na 2010 rk W Gminie przeważają gspdarstwa pwierzchni pwyżej 1 ha, największa liczba gspdarstw mieści się w przedziale d 1 d 5 ha i stanwią ne jedną trzecią wszystkich gspdarstw. Dwadzieścia pięć prcent stanwią gspdarstwa średniej wielkści tj. d 5-10 ha. Najmniejsza liczba gspdarstw, t gspdarstwa duże pwyżej 15 ha, jest ich 12%, przy czym zajmują ne największą pwierzchnię 43% z całkwitej pwierzchni wszystkich gspdarstw. Tabela 10. Liczba i pwierzchnia gspdarstw rlnych 26 Wielkść Liczba gspdarstw rlnych Pwierzchnia gspdarstw rlnych gółem szt. % w ha w % ,35 d 1 ha włącznie ,75 125,55 pwyżej 1 ha z czeg: , ,8 99, ha 5 10 ha ha > 15 ha ,16 25,02 15,01 12, , , , ,46 11,52 21,80 21,92 43,67 Źródł: Opracwanie własne na pdstawie Pwszechneg Spisu Rlneg na 2010 rk Klasy bnitacyjne gleb raz struktura gspdarstw mają kluczwy wpływ na uprawy rślinne na terenie Gminy. Rlnicy uzyskane plny wykrzystują raczej w prdukcji zwierzęcej, przeważającą 100 0,87

27 część upraw stanwią zbża - aż 90% pwierzchni gruntów rlnych przeznaczyli pd zasiewy zbóż. Znikmy prcent uprawia warzywa gruntwe i ziemniaki i są t uprawy na własny użytek. Tabela 11. Pwierzchnia zasiewów upraw Pwierzchnia zasiewów wybranych upraw ha % gółem zbża razem zbża pdstawwe z mieszankami zbżwymi ziemniaki uprawy przemysłwe buraki cukrwe rzepak i rzepik razem strączkwe jadalne na ziarn razem warzywa gruntwe 8846, , ,05 102,87 117,76 2,93 0 5,67 209, ,21 88,37 1,16 1,33 0,03 0,00 0,06 2,37 Źródł: Opracwanie własne na pdstawie Pwszechneg Spisu Rlneg na 2010 rk Ważną rlę w rlnictwie Gminy dgrywa chów zwierząt, szczególnie trzdy chlewnej i drbiu, natmiast spada liczba hdwaneg bydła. Na terenie Gminy znajdują się ubjnie i zakłady przetwórstwa mięsneg - Zakłady Mięsne w Przemęcie Sp. z.. raz Rzeźnictw Firma Słmiński. Tabela 12. Liczba gspdarstw rlnych z wyszczególnieniem prwadznej hdwli zwierząt Liczba gspdarstw rlnych z wyszczególnieniem prwadznej hdwli zwierząt bydł razem 592 bydł krwy 462 trzda chlewna razem 744 trzda chlewna lchy 633 knie 112 drób gółem razem 747 drób gółem drób kurzy 737 Źródł: Opracwanie własne na pdstawie Pwszechneg Spisu Rlneg na 2010 rk Śrdwisk Ochrna śrdwiska W granicach Gminy znajduje się 12 jezir łącznej pwierzchni 710 ha, c stanwi 3,8% pwierzchni Gminy. Są ne płączne wielma ciekami wdnymi i stanwią część Pjezierza Leszczyńskieg. Wyskie walry przyrdnicz - krajbrazwe decydują istnieniu dużej liczby bszarów specjalnie chrninych. Tereny te nie bejmują wód pwierzchniwych, ale istnieje gólny zapis tym, że chrna bejmuje tereny wód, zwłaszcza tych charakterze rekreacyjn-wypczynkwym, głównie

28 pprzez uregulwaną gspdarkę dpadami ściekwymi. Wdy pdziemne natmiast, bjęte są chrną ONO i należą d nich GZWP Nr 150 Pradlina Warszawsk-Berlińska (bez części na półncny wschód d Przemętu) i GZWP Nr 304 Zbirnik mrenwy Zbąszyń. Zgdnie z bwiązującym w Plsce prawie (ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. chrnie przyrdy Dz. U. z 2009 r. nr 151, pz ze zmianami) na terenie Gminy wyznaczn bszary chrny przyrdy i są t trzy rezerwaty, park krajbrazwy raz bszar chrnineg krajbrazu. Przemęcki Park Krajbrazwy pwierzchni ha zstał utwrzny w 1991 rku. Krajbraz parku jest efektem statnieg zldwacenia bałtyckieg, które miał miejsce 15 tys. lat temu i celem jeg utwrzenia jest zachwanie teg cenneg krajbrazu pldwcweg. Park bejmuje gminy: Przemęt, Włszakwice, Wijew, Wschwa i część Święcichwy raz jest częścią bszaru Natura 2000 Pjezierze Sławskie i Ostja Przemęcka. Na jeg terenie znajdują się 24 jezira rynnwe, największe z nich t jezir Przemęckie, Dminickie i Wieleńskie. Lasy zajmują kł 40% pwierzchni parku i przeważają w nich bry ssnwe, prócz których sptyka się również drzewstany lszwe, bukwe raz dębwe. Na bszarze parku raz Gminy Przemęt znajdują się 3 rezerwaty przyrdy: Wyspa Knwaliwa pwierzchni kł 24,9 hektara, tczna jest przez wdy Jezira Radmierskieg, przez które przebiega wdny kajakwy Szlak Knwaliwy. Nazwa wyspy pchdzi d masw rsnącej knwalii majwej z nasada pręcików różwym zabarwieniu. Wyspę prasta pnad 100-letni drzewstan - dęby, klny, jesiny, lchy, lipy raz wiele chrninych gatunków rślin np. lilia złtgłów, ksaciec syberyjski czy buławnik czerwny. Na wyspie gnieździ się wiele rzadkich gatunków ptaków: kania czarna i kania rdzawa, czapla siwa, kilka gatunków dzięciłów, szpaków i głąb siniak. Wyspa Knwaliwa jest ścisłym rezerwatem przyrdy i nie ma na nią wstępu. Trfwisk nad Jezirem Świętym - rezerwat ten zajmuje bszar 6,84 ha z czeg dużą część (0,98ha) zajmuje Jezir Święte. Zstał utwrzny w 1959 r. w celu chrny trfwiska przejściweg z bagnicą trfwą. Spśród gatunków rślin chrninych występują między innymi: wadżerna rsiczka krągłlistna, bbrek trójlistkwy i grążel żółty. Jest jednym z nielicznych tak dbrze zachwanych trfwisk w Wielkplsce. Jezir Trzebidzkie rezerwat zstał utwrzny w 2000 r., a jeg pwierzchnia wynsi kł 91 ha. Płżny jest we wschdniej części gminy, pmiędzy miejscwściami Trzebidza, Charbielin i Bucz. Pwstał w celu chrny eutrficzneg zbirnika wdneg z rślinnścią wdną i szuwarwą, buczyny pmrskiej raz ze względu na bardz dużą liczbę gatunków ptaków lęgwych. Teren rezerwatu znajduje się wśród ważnych miejsc rzrdu ptaków w skali Wielkplski a na jeg terenie żyją gęsi gęgawy, żurawie, błtniaki zbżwe, wąsatki, kaczki, perkzy, łyski i bąki. Trudndstępne płżenie jezira pwduje, że występują tutaj również rzadkie gatunki ssaków: wydry i bbry. 28