Spis treści. Strona 1 z 47

Transkrypt

1 Spis treści 1 Przedmiot opracowania Podstawa opracowania Zakres opracowania Opis urządzenia Warunki pracy urządzeń Dobór systemów System Sygnalizacji Pożaru (SSP) Centrala SSP Dobór adaptera linii bocznej ADC 4001M Dobór gniazd adaptera ADC 4001M Ręczne ostrzegacze pożarowe Sygnalizatory akustyczne Okablowanie systemu Zasilanie systemu Dobór zasilania podstawowego systemu Dobór zasilania awaryjnego systemu Dobór pojemności akumulatorów Zalecenia wykonawcze Oznaczenie elementów systemu przewodów i kabli Montaż centrali SSP Oznaczenia w projekcie Zalecenia dla Użytkownika Eksploatacja Przeglądy i konserwacje Zalecenia branżowe Branża elektryczna System wczesnej detekcji pożaru ADICOS Opis systemu ADICOS Konfiguracja systemu ADICOS Charakterystyka urządzeń ADICOS Dobór centrali systemu ADICOS Dobór urządzeń systemu ADICOS Monitorowanie instalacji ADICOS Montaż czujek GSME-FR-Ex Montaż centrali BMZ Montaż zasilaczy ZSP 135-DR-7A Okablowanie systemu Zasilanie systemu Dobór zasilania podstawowego systemu Dobór zasilania awaryjnego systemu ADICOS Zalecenia wykonawcze Oznaczenie elementów systemu przewodów i kabli Strona 1 z 47

2 Oznaczenia w projekcie Zalecenia dla Użytkownika Eksploatacja Przeglądy i konserwacje Zalecenia branżowe Branża elektryczna System liniowej czujki ciepła LIST z wykorzystaniem stałego adresowalnego pomiaru elektronicznego Ogólny opis systemu LIST Charakterystyka urządzeń systemu LIST Dobór systemu LIST - kryteria Dobór urządzeń systemu LIST Montaż kabla systemu LIST Monitorowanie instalacji LIST Ustawienie parametrów pracy systemu LIST Zasilanie systemu LIST Dobór zasilania podstawowego systemu LIST Dobór zasilania awaryjnego systemu LIST Zalecenia wykonawcze Oznaczenie elementów systemu przewodów i kabli Oznaczenia w projekcie Zalecenia dla Użytkownika Eksploatacja Przeglądy i konserwacje Zalecenia branżowe Branża elektryczna Wykaz norm i przepisów Strona 2 z 47

3 1 Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest projekt wykonawczy zabezpieczenia przenośników taśmowych na Sortowni Węgla w PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna Oddział Kopalnia Węgla Brunatnego Turów w Bogatyni w oparciu o automatyczny System Sygnalizacji Pożaru (SSP) jako nadrzędny oraz system wczesnej detekcji pożaru ADICOS wraz z systemem liniowej czujki temperatury LIST jako systemy podrzędne. Zadaniem wszystkich współdziałających ze sobą systemów jest wczesne wykrywanie zdarzeń pożarowych oraz sygnalizowanie i alarmowanie o nich celem podjęcia szybkich oraz właściwych działań takich jak: ewakuacja ludzi ewakuacja mienia, rozpoczęcie akcji gaśniczej, zatrzymanie urządzeń technologicznych itp. 2 Podstawa opracowania Podstawą opracowania dokumentacji są: Umowa nr FZU/MF-233/12 Wytyczne projektowania automatycznych systemów sygnalizacji pożarowej CNBOP w Józefowie k/otwocka, Aktualne normy oraz katalogi (dokumentacje techniczno ruchowe) systemów SSP, ADICOS, LIST Postanowienie nr 10/2010 Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego Oddziału Kopalnia Węgla Brunatnego Turów Spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. z dnia roku w sprawie: ustalenia miejsc zagrożonych zapłonem pyłów oraz wprowadzenia do stosowania kompleksowego planu zapobiegania i zwalczania zapłonów pyłów węgla brunatnego oraz zasady bezpieczeństwa pożarowego dla miejsc zagrożonych zapłonem tych pyłów w Oddziale Kopalni Węgla Brunatnego Turów, Ocena ryzyka wybuchu pyłu węglowego w obszarze przenośników TW1.4 i TW2.4 w Kopalni Węgla Brunatnego Turów w Bogatyni opracowanego przez GIG Kopalnia Doświadczalna Barbara Zakład Zwalczania Zagrożeń Pyłowych Projekt Koncepcji Systemu Sygnalizacji Pożaru dla Przenośników na Sortowni Węgla i Estakadzie do Elektrowni Turów Uzupełnienie i Zmiany opracowaną przez protrt z siedzibą Baszkówka ul. Wierzbowa 3a (kwiecień 2010 rok), Uzgodnienia z Inwestorem, Uzgodnienia z Użytkownikiem obiektu, Wizja lokalna, Strona 3 z 47

4 3 Zakres opracowania Dokumentacja zawiera opis wykonania: - Systemu Sygnalizacji Pożaru (SSP) system nadrzędny, - Systemu Wczesnej Detekcji Pożaru ADICOS system podrzędny, - Systemu Liniowej Czujki Ciepła LIST system podrzędny, Opracowanie przedstawia: Zakres ochrony urządzeń systemów, Podstawowe właściwości Systemu Sygnalizacji Pożaru (SSP), Systemu Wczesnej Detekcji Pożaru ADICOS, Systemu Liniowej Czujki Ciepła LIST rodzaje zastosowanych detektorów oraz sensorów, Sposób, miejsce instalowania i zasilanie central Systemu Sygnalizacji Pożaru (SSP), Systemu Wczesnej Detekcji Pożaru ADICOS, Systemu Liniowej Czujki Ciepła LIST,, Dobór i prowadzenie linii dozorowych oraz kabli sterowniczych, kabli sensorycznych a także zawiera: Zalecenia dla Wykonawcy systemu, Zalecenia dla Użytkownika, Zalecenia dla innych branż, Wykaz norm i przepisów dla instalacji sygnalizacji pożaru. 4 Opis urządzenia Obszar nadzorowany przez urządzenia Systemu Sygnalizacji Pożaru (SSP), Systemu Wczesnej Detekcji Pożaru ADICOS, Systemu Liniowej Czujki Ciepła LIST obejmować będą obszar przenośników taśmowych na Sortowni Węgla w PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna Oddział Kopalna Węgla Brunatnego Turów w Bogatyni. Zgodnie z Postanowieniem 10/2010 przytoczonym w pkt 2 jest to obszar w którym występują strefy zagrożenia wybuchem. W zabezpieczanym obszarze obiektu występuje Strefa 22 stąd projektowane urządzenia muszą również spełnić wymagania stawiane urządzeniom pracującym w tej strefie zagrożenia wybuchem. 4.1 Warunki pracy urządzeń W trakcie wizji lokalnej na obiekcie stwierdzono, że system sygnalizacji pożaru będzie pracował w następujących warunkach: Bardzo dużego zapylenia pyłem węglowym z wydobywanego i transportowanego węgla, Dużych wahań temperatur pracy. Praca urządzeń zlokalizowanych na estakadzie przenośników taśmowych zawiera się w zakresie od ok. +40 C latem do ok. -20 C zimą. Strona 4 z 47

5 Większość ręcznych ostrzegaczy przeciwpożarowych będzie pracowała na zewnątrz i jako takie będą narażone na bezpośrednie opady atmosferyczne, Możliwe zaniki napięcia zasilającego. 4.2 Dobór systemów System Sygnalizacji Pożaru (SSP) Centrala SSP Istniejąca centrala SSP POLON 4900 jest nowoczesnym urządzeniem wykorzystującym system pętlowy współpracujący z adresowalnymi, analogowymi czujkami dymu, przyciskami ROP oraz modułami wejścia i wyjścia. Rozwiązanie to zapewnia najwyższą niezawodność przy jednoczesnej dużej odporności na fałszywe alarmy. Centrala jest zamontowana w pomieszczeniu operatora Dobór adaptera linii bocznej ADC 4001M System SSP jest oparty na mikroprocesorowych adapterach linii bocznej ADC 4001M firmy POLON-ALFA, montowanych w miejscu montażu ostrzegaczy ROP typu BG-2 ATEX produkcji SIEMENS oraz projektowanych czujkach GSME-FR-Ex produkcji GTE GmbH, które za pośrednictwem separatora firmy STAHL o symbolu 9167/ s umożliwiają współpracę przycisków BG-2 oraz czujek GSME-FR-Ex z instalacją systemu POLON. Adaptery dodatkowo wyposażone są w diodowy wskaźnik zadziałania detektorów podłączonych do linii bocznej, dlatego rezygnuje się ze stosowania zewnętrznych wskaźników oraz również, dlatego że identyfikacja pożaru odbywa się przez wyświetlenie opisu zagrożonego pomieszczania/miejsca na wyświetlaczu centrali sygnalizacji pożaru. Zgodnie z Koncepcją Projektową Systemu Sygnalizacji Pożaru dla Przenośników na Sortowni Węgla i Estakadzie do Elektrowni Turów Uzupełnienie i Zmiany opracowaną przez protrt z siedzibą Baszkówka ul. Wierzbowa 3a (kwiecień 2010 rok). System SSP ma umożliwiać integrację z systemem wczesnej detekcji pożaru ADICOS. Uwzględniając powyższe na liniach dozorowych zaprojektowano dodatkowe adaptery ADC 4001M wraz z gniazdami i separatorami w obudowach Ex, które to elementy umożliwią poprawną współpracę systemów POLON i ADICOS. Z uwagi na brak dopuszczeń adaptera ADC 4001M do pracy w strefie 22 projektuje się umieścić powyższy adapter ADC 4001M z gniazdem, Strona 5 z 47

6 separatorem oraz alternatywnie z puszką przyłączeniową obudowach Ex. Box V24 w Dobór gniazd adaptera ADC 4001M Bez zmian system istniejący Ręczne ostrzegacze pożarowe Bez zmian system istniejący Sygnalizatory akustyczne Bez zmian system istniejący Okablowanie systemu Z uwagi na to, że projektowany system znajduje się na terenie zakładu górniczego, jako przewód zasilający adaptery zaprojektowano przewód HLGsekwf(żo) 2x1 PH90 300/500V w kolorze czerwonym posiadających atest CNBOP. W celu zapewnienia jak największej niezawodności oraz skuteczności działania instalacji całkowicie zrezygnowano ze skrzynek pośredniczących. Instalację wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń należy wykonać tym samym rodzajem przewodu a jako punkt łączeniowy stosować tylko zaciski łączeniowe w gniazdach adapterów, czujek Adicos oraz przycisków ROP. Przewody pętli dozorowych w pomieszczeniach niezagrożonych wybuchem prowadzić w listwach, rurach PCV, korytach kablowych lub przy wykorzystaniu specjalizowanych uchwytów kablowych. Prowadzenie przewodów dostosować na roboczo podczas wykonywania prac montażowych Przewody w obszarach zagrożonych wybuchem prowadzić z wykorzystaniem drabin/koryt kablowych lub na uchwytach kablowych. Fragmenty instalacji będące podejściami do czujek montowanych na zewnątrz pomieszczeń wykonać w korytach kablowych lub mocować przy wykorzystaniu uchwytów kablowych dobranych do typu kabla i podłoża po którym prowadzony będzie kabel. Projektowane kable i przewody gwarantują wystarczająca odporność izolacji na pracę w niskich temperaturach (do -20 C) Zasilanie systemu Dobór zasilania podstawowego systemu Zasilania podstawowe centrali SSP (230V AC) oraz pozostałych Strona 6 z 47

7 urządzeń współpracujących z instalacją wykonać przewodem niepalnym np. typu HDGs 3x1,5 z wydzielonego, oznaczonego (np. ZASILANIE CENTRALI SSP) pola rozdzielni napięcia na przenośnikach taśmowych Sortowni Węgla. Do tego pola nie wolno przyłączać żadnych innych odbiorów energii elektrycznej. Szczegóły zabezpieczenia obwodu zasilania centrali SSP podano w pkt Dobór zasilania awaryjnego systemu Zgodnie z założeniami oraz PKN-CEN/TS zasilanie awaryjne dobrano tak, aby pojemność akumulatorów gwarantowała prawidłową pracę centrali SSP w stanie dozorowania przez 72 godziny oraz po upływie tego czasu przez 0,5 godziny w stanie alarmowania. Zasilacz centrali służący równocześnie do ładowania akumulatorów ma gwarantować naładowanie, rozładowanych akumulatorów w ciągu 24 godzin do ich 80% wartości pojemności nominalnej. Proces ładowania ma zakończyć się przed upływem 72 godzin Dobór pojemności akumulatorów Zgodnie z założeniami oraz PKN-CEN/TS pojemność akumulatorów gwarantująca prawidłową pracę centrali SSP ma spełniać zależność: Pojemność akumulatora Q = (72 x I doz + 0,5 x I al ) Ah Nazwa adapter Moduł wejścia ROP Typ ADC 4001M EWK 4001 ROP 4001MH Pobór prądu [ma] Stan dozoru przenośniki taśmowe na Sortowni Węgla Ilość Pętla nr 1 Pętla nr 2 Pętla nr 3 Pętla nr 4 Prąd [ma] Ilość Prąd [ma] Ilość Prąd [ma] 0,5 11 5, , ,900 0, ,54 Ilość Prąd [ma] Czujka DOT , ,45 Prąd pętli 7, Prąd wszystkich pętli suma sygnalizator DB-3 0,00 1 0,00 Centrala , ,00 PRĄD DOZORU - SUMA (I doz) 623,39 Stan alarmu przenośniki taśmowe na Sortowni Węgla Nazwa Typ Pobór Pętla nr 1 Pętla nr 2 Pętla nr 3 Pętla nr 4 Strona 7 z 47

8 adapter Moduł wejścia ADC 4001M EWK 4001 prądu [ma] Ilość Prąd [ma] Ilość Prąd [ma] Ilość Prąd [ma] 0,5 11 5, , ,900 Ilość Prąd [ma] ROP ROP 4001MH 0, ,54 Czujka DOT , ,45 Prąd pętli 7,39 13,5 13,5 Prąd wszystkich pętli suma sygnalizator DB-3 0,00 1 0,00 Centrala , ,00 PRĄD ALARMU - SUMA (I al) 923,39 I doz = 0,623 A I al = 0,923 A Q = (72 x I doz + 0,5 x I al ) Ah = (72 x 0, ,5 x 0,923) Ah = 45,31 Ah Zastosować dwa akumulatory kwasowo żelowe o napięciu 12 V i pojemności: 2 x 50 Ah w obudowie PAR 4800 w kabinie operatora Zalecenia wykonawcze Oznaczenie elementów systemu przewodów i kabli Wszystkie adaptery, ROP-y mają zostać oznaczone naklejkami zawierającymi ich oznaczenie zgodne z punktem projektu Montaż centrali SSP Bez zmian system istniejący Oznaczenia w projekcie Oznaczenie każdego elementu składa się z następujących pól: R Typ elementu: Numer pętli: Adres elementu w pętli: C - Czujka 1,2,3,4 Strona 8 z 47

9 R ROP A Adapter linii S Sygnalizator W - Kabel U - Centrala Zalecenia dla Użytkownika Eksploatacja System ma być eksploatowany zgodnie z wytycznymi zawartymi w Dokumentacji Techniczno - Ruchowej urządzeń. W przypadku prowadzenia prac remontowych w pomieszczeniach/miejscach, w których zlokalizowane są adaptery oraz ROP-y, podczas których może nastąpić uruchomienie ostrzegaczy, urządzenia te należy uprzednio zablokować w centrali SSP, aby nie dopuścić do powstawania fałszywych alarmów. Po zakończeniu tego typu prac należy jak najszybciej odblokować wspomniane urządzenia, aby umożliwić systemowi prawidłową pracę detekcyjną. Pozostawienie zablokowanych urządzeń spowoduje ograniczenie możliwości detekcji systemu a co za tym idzie brak wykrycia pożaru w jego pierwotnej fazie! Przeglądy i konserwacje Projektowany System Sygnalizacji Pożaru przenośników taśmowych na Sortowni Węgla powinien być poddawany okresowym przeglądom konserwacyjnym minimum raz na 6 miesięcy lub częściej, Konserwator w trakcie prac konserwacyjnych winien otrzymać do wglądu aktualną wersję Dokumentacji Powykonawczej instalacji SSP dla przenośników taśmowych Sortowni Węgla Zalecenia branżowe Branża elektryczna Centrala sygnalizacji pożarowej ma być zasilana z wydzielonego, oznaczonego pola rozdzielni głównej nadzorowanych przenośników taśmowych Sortowni Węgla, sprzed wyłącznika Strona 9 z 47

10 głównego obiektu. Do tego pola nie wolno przyłączać żadnych innych odbiorów energii elektrycznej. Obwód zasilania powinien być zabezpieczony odpowiednio oznaczonym bezpiecznikiem o wartości 10A. Przykładowe oznaczenie; S301;C10. Ze względu na możliwość powstania potencjalnych przepięć w sieci zasilania centrali SSP powodowane pracą silników przenośników należy zastosować zabezpieczenia przeciwprzepięciowe np. DEHNguard 275 typ Chwilowe spadki napięcia zasilającego nie są istotne, z uwagi na zasilanie awaryjne central POLON 4900 oparte na akumulatorach. Ilość zabezpieczeń między centralą SSP a przyłączem energetycznym nie może przekroczyć dwóch. Zestawienie elementów dla rozbudowy Systemu Sygnalizacji Pożaru dla przenośników taśmowych na Sortowni Węgla Lp. Oznaczenie Nazwa Typ Producent Ilość szt/mb System Sygnalizacji Pożaru (SSP) 1 Adapter linii bocznej ADC 4001M POLON-ALFA Gniazdo czujki/adapter G 40 POLON-ALFA Element wielowejściowy EWK-4001 POLON-ALFA Separator 9167/ s STAHL Obudowa Ex 190 x 190 x 130 (wys x szer x gł) 34 ETAP I 6 Przewód HLGs ekw 2x1,0 Wg potrzeb 7 Materiały instalacyjne 1 kpl System wczesnej detekcji pożaru ADICOS Opis systemu ADICOS System detekcji pożarów ADICOS przeznaczony jest do wykrywania tworzących się źródeł zagrożeń pożarowych już w bardzo wczesnej fazie. Redukują tym samym możliwość powstania zagrożenia dla ludzi, sprzętu oraz ciągłości procesów produkcyjnych. Detekcja pożaru czujkami systemu ADICOS bazuje na wielosensorowych czujkach gazowych. Technika ta pozwala na skuteczne wykrycie pożaru już na etapie tlenia się. System detekcji pożarów ADICOS jest szczególnie przydatny w obszarach, gdzie nie sprawdzają się konwencjonalne techniki. Czujki ADICOS odporne są na zaburzenia, takie jak para wodna, mgła oraz pył, które dla tradycyjnych czujek dymowych stanowią źródło fałszywych alarmów lub usterek. Strona 10 z 47

11 System ADICOS wykrywa tlenie za pomocą wielokryteryjnych, wielosensorowych, pożarowych czujek gazowych wyposażony w 3 sensory półprzewodnikowe detektory gazu. Reagują one już na niewielkie ilości gazów charakterystycznych dla procesów tlenia i spalania: tlenek węgla CO, tlenki azotu (NOx), wodór (H2), węglowodory (HC). System ADICOS wykrywa tlenie za pomocą wielokryteryjnych, wielosensorowych, pożarowych czujek gazowych wyposażony w 3 sensory półprzewodnikowe detektory gazu. Reagują one już na niewielkie ilości gazów charakterystycznych dla procesów tlenia i spalania: tlenek węgla CO, tlenki azotu (NOx), wodór (H2), węglowodory (HC). Każda czujka posiada zaprogramowane 4 kryteria alarmowe. W trakcie pracy, czujka porównuje aktualne odczyty z atmosfery z wszystkimi zaprogramowanymi czteroma kryteriami. Jeśli zostaną wykryte minimalne wartości gazowe którekolwiek z kryteriów to czujka wchodzi w stan alarmu. Kryteria alarmowe przedstawiają się następująco: a) CO 20ppm, H2 10ppm b) CO 40ppm, H2 5ppm c) CO 15ppm, H2 3ppm, HC/NOx 5ppm d) CO 15ppm, H2-5ppm, HC/NOx 3ppm Wartości powyżej podane mogą zostać zmienione przez tzw. dostrojenie czujki, ale tylko w sytuacji, kiedy alarmy pożarowe z czujek GSME nie mają pokrycia z rzeczywistymi zdarzeniami pożarowymi i wywoływane są w ten sposób częste fałszywe alarmy. Reagowanie już na niewielkie ilości gazów spalinowych (wg. kryteriów określonych powyżej) zastosowanie porowatego filtra mosiężnego oraz unikalne oprogramowanie, pozwalające na analizę trendów i ustalanie precyzyjnych progów alarmowych powodują, że czujki GSME są odporne na wysokie zapylenie przy czułości wystarczającej do wykrycia tlenia się materiałów palnych. Powyższe cechy czujek ADICOS pozwalają na detekcje obszarów magazynowania, przygotowania i dystrybucji węgla oraz biomasy w elektrowniach i elektrociepłowniach. W szczególności do zabezpieczenia taśmociągów, galerii nawęglania, podajników i zasobników Konfiguracja systemu ADICOS Jednostką centralną systemu jest centralka BMZ-30 lub konwerter M-BUS Master AN/XF. Komunikuje się ona w sposób ciągły z Strona 11 z 47

12 czujkami przez magistralę danych, sprawdzając stany: normalny, usterki lub alarmu. Pozwala także na konfiguracje i adresowanie czujek. Centralka ma możliwość zaadresowania do 127 czujek, natomiast konwerter pozwala na adresowanie do 255 czujek. Rys.1 Schemat systemu ADICOS Podstawowym elementem detekcyjnym w systemie ADICOS są czujki typu GSME/L2/L3/HC/F/FR. Czujki są włączane równolegle w szynę danych M-BUS przez skrzynki zaciskowe GSME 24V. Przez skrzynki GSME 24V czujka jest zasilana, komunikuje się z systemem nadrzędnym i wyprowadzone są wyjścia przekaźnikowe, alarmu i usterki. Strona 12 z 47

13 Charakterystyka urządzeń ADICOS Puszka połączeniowa BOX-V24 Puszki połączeniowe ADICOS BOX-V24 znacznie ułatwiają podłączenie detektorów GSME do zasilania oraz magistrali danych M- BUS. Jest możliwe również wyprowadzenie sygnałów alarmu i usterki z każdej czujki poprzez puszki GSME do niezależnej centrali pożarowej. Informacje wchodzą wtedy jako sygnały techniczne. Puszki posiadają wbudowany bezpiecznik, który zabezpiecza przed odwróconą polaryzacji przy podawaniu napięcia. Wbudowana dioda LED informuje nas o podanym zasilaniu. Puszki są odporne na dużą wilgotność oraz zapylenie. Rys. 2 Puszka połączeniowa BOX-V24 Puszki BOX-V24 będę dodatkowo zabezpieczone obudowami Ex właściwymi dla strefy 22. Czujka GSME-L3, FR, FR-Ex Czujka gazowa wyposażona w trzy sensory półprzewodnikowe. Reagują one na: tlenek węgla CO, tlenki azotu (NOx), wodór (H2), węglowodory (HC). Strona 13 z 47

14 Rys.3 Zestawienie czujek GSME Strona 14 z 47

15 Rys.4 Zestawienie czujek GSME Strona 15 z 47

16 Detektor GSME-L3 i GSME-FR można stosować w strefie 22, natomiast czujkę GSME-FR-Ex w strefie 21 (nie dotyczy tego przypadku). Rys. 5 Czujka GSME w wykonaniu przeciwwybuchowym Sygnalizacja stanu pracy: trzy diody LED Czerwona Alarm: Światło ciągłe przekroczenie dopuszczalnych stężeń, skasowanie alarmu następuje przez konwerter, światło pulsujące czujka wysyła sygnał alarmu do centrali, ale centrala nie wysyła odpowiedzi. Zielona Praca: Światło ciągłe zasilanie aktywne, normalna praca, światło pulsujące czujka w fazie przygotowania do pracy ( przez około 3 minuty po załączeniu zasilania lub zresetowaniu. Żółta Usterka: uszkodzenie procesora, uszkodzenie pamięci lub błędna konfiguracja, napięcie zasilania grzałki czujników poza dopuszczalnym zakresem, napięcie pomiarowe czujników poza dopuszczalnym zakresem, błędna wartość zmiennej wyjściowej Strona 16 z 47

17 Konwerter M-BUS Master XF Pozwala na konfiguracje, diagnostykę oraz przesyłanie danych przez wyjście RS232. Obsługuje do 250 czujek pożarowych oraz może zasilić max 15 czujkę GSME-L2/L3/HC/F/FR. Zasilanie 230VAC/92VA, 24VDC max 4A. Centrala pożarowa BMZ-30 Rys.6 Konwerter M-BUS Master XF Centralka BMZ-30 w sposób ciągły rejestruje i sprawdza stan pracy przyłączonych czujek ADICOS. Komunikacja z czujkami odbywa się przez magistralę danych M-Bus. Konfiguracja centralki BMZ odbywa się przez klawiaturę lub komputer serwisowy. Centralka zasilana jest napięciem 230 VAC, pobór mocy to 92 VA lub zasilaniem 24VDC z dodatkowego zasilacza.. Posiada aluminiową obudowę IP65. Pozwala ona także na konfigurację do 127 czujek i adresowanie ich. Może zasilać do 15 czujek GSME-L2/L3/HC/F/FR. Wyposażona jest w wyświetlacz i klawiaturę do kontroli i dokonywania nastaw. Rys.7 Centrala BMZ-30 Strona 17 z 47

18 Oprogramowanie CENTRAL SOFTWARE Zainstalowany w komputerze serwisowym umożliwia wizualizacje danych pomiarowych, wybór i ustalenie kryteriów alarmu dla czujek GSME i systemu ADICOS. Umożliwia obsługę do 256 czujek. Poza wskazaniem, która czujka znajduje się w jakim stanie (alarm, usterka, praca), specjalne wykresy pozwalają na określenie trendów dla poszczególnych detektorów przez ostatnie tygodni i kontrolę prawdopodobieństwa wystąpienia pożaru. Dostępne jest również przeglądania listy zdarzeń. Rys.9 Okno główne systemu ADICOS Rys.10 Wykresy stężeń gazów Dobór centrali systemu ADICOS Projektuje się Centralkę BMZ-30 która jest nowoczesnym urządzeniem wykorzystującym magistralę danych M-Bus do współpracy z adresowalnymi czujkami GSME-L2/L3/HC/F/FR. Rozwiązanie to zapewnia najwyższą niezawodność przy jednoczesnej dużej odporności na fałszywe alarmy. Zgodnie z sugestią Inwestora centrala zostanie zamontowana w pomieszczeniu operatora. Strona 18 z 47

19 Dobór urządzeń systemu ADICOS Nowoprojektowany system ADICOS zostanie oparty na nowoczesnych mikroprocesorowych czujkach GSME-FR-Ex. Z centrali BMZ-30 poprowadzona zostanie magistrala M-BUS do wszystkich czujek znajdujących się w obszarze chronionej strefy. Zasilanie czujek i centrali BMZ30 wykonać z zasilaczy lokalnych systemowych ZSP 135-DR-7A-3 firmy MERAWEX. Do zabezpieczenia przestrzeni przenośników w powyższej strefie przyjęto czujki GSME-FR-Ex. Każda czujka podłączona zostanie do puszki połączeniowej Box V24. Z uwagi na brak dopuszczeń adaptera ADC 4001M oraz puszki przyłączeniowej Box V24 do pracy w strefie 22 projektuje się adapter ADC 4001M z gniazdem, separatorem oraz z puszką przyłączeniową Box V24 w dodatkowych obudowach Ex Monitorowanie instalacji ADICOS Monitorowanie czujek GSME projektuje się z wykorzystaniem nadrzędnego systemu POLON wraz adapterami linii bocznej. Do wejścia adaptera podłączono sygnały alarmu i uszkodzenia z każdej czujki GSME-FR-Ex oddzielnie Montaż czujek GSME-FR-Ex Czujki GSME-FR-Ex montować bezpośrednio do konstrukcji stalowej lub sufitu obudowy nad przenośnikami taśmowymi za pomocą płytki montażowej (aluminiowa płyta montażowa o grubości 3-4mm i wymiarach 150x150mm). Przy montażu zachować odległość od sufitu od 30 do 200mm. Płytka montażowa widok obudowy czujki Strona 19 z 47

20 Odległość od ścian bocznych i podciągów powinna wynosić co najmniej 0,5m. Należy również zachować podobny odstęp od opraw oświetleniowych, otworów wentylacyjnych itp. Czujki podłączać przez puszkę przyłączeniową BOX V24. Należy pamiętać o tym, aby czujki po zamontowaniu od razu zasilić tak aby uniknąć kondensacji wilgoci wewnątrz urządzeń. Montaż czujek wykonać należy z zachowaniem przepisów BHP oraz zgodnie z DTR producenta. W strefie zagrożenia wybuchem stosować narzędzia przeznaczone do prac w takich warunkach. Lokalizacja czujek GSME-FR-Ex pokazana na rysunkach. Przykładowa lokalizacja i sposób montażu czujnika GSME-FR-Ex Montaż centrali BMZ-30 Centralę BMZ-30 wraz z zasilaczem ZSP montować możliwie blisko centrali SSP w pomieszczeniu socjalnym Sortowni Węgla. Należy zapewnić dostateczne oświetlenie pomieszczenia umożliwiające prawidłową obsługę centrali. Centrala sygnalizacji pożarowej powinny być w sposób ciągły nadzorowane przez odpowiednio przeszkoloną obsługę Montaż zasilaczy ZSP 135-DR-7A-3 Zasilacze ZSP 135-DR-7A-3 do zasilania czujek GSME-FR-Ex i Strona 20 z 47

21 centrali BMZ 30 montować w miejscach wskazanych na rysunkach technicznych Okablowanie systemu Z uwagi na to, że projektowany system znajduje się na terenie zakładu górniczego, jako przewód magistralny M-Bus łączący puszki przyłączeniowe Box V24 z centralą BMZ-30 zaprojektowano przewód HLGsekwf 2x1 PH90 300/500V w kolorze czerwonym posiadających atest CNBOP. Zasilanie z zasilaczy ZSP rozprowadzić puszek połączeniowych pośrednich przewodem HLGs2x2,5 PH90 300/500V a następnie z ww. puszek doprowadzić przewód zasilający do czujek za pośrednictwem puszek Box V24. W tym celu zastosować przewód HLGs 2x1,5 PH90 300/500V w kolorze czerwonym posiadających atest CNBOP. Instalację wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń należy wykonać tym samym rodzajem przewodu a jako punkt łączeniowy stosować tylko zaciski łączeniowe w puszkach Ex. Przewody magistrali M-Bus w pomieszczeniach niezagrożonych wybuchem wykonać w technologii listew lub rur PCV. Przewody prowadzić z wykorzystaniem istniejących drabin/koryt kablowych. Projektowane kable i przewody gwarantują wystarczająca odporność izolacji na pracę w niskich temperaturach. Zasilanie centrali BMZ-30 oraz zasilaczy lokalnych 230V AC wykonać z wydzielonych obwodów rozdzieli napięcia określonych w pkt Zasilanie systemu Dobór zasilania podstawowego systemu Zasilania podstawowe centrali ADICOS (230V AC) oraz pozostałych urządzeń współpracujących z instalacją wykonać przewodem niepalnym np. typu HDGs 3x1,5 z wydzielonego, oznaczonego (np. ZASILANIE CENTRALI ADICOS) pola rozdzielni napięcia gwarantowanego przenośników taśmowych Sortowni Węgla. Do tego pola nie wolno przyłączać żadnych innych odbiorów energii elektrycznej Dobór zasilania awaryjnego systemu ADICOS Zgodnie z założeniami oraz normą zasilanie awaryjne dobrano tak, aby pojemność akumulatorów gwarantowała prawidłową pracę systemu ADICOS w stanie dozorowania przez 72 godziny oraz po upływie tego czasu przez 0,5 godziny w stanie alarmowania. Zasilacz służący równocześnie do ładowania akumulatorów ma gwarantować naładowanie, rozładowanych akumulatorów w ciągu 24 godzin do ich 80% wartości pojemności nominalnej. Proces ładowania ma zakończyć Strona 21 z 47

22 się przed upływem 72 godzin. Zaprojektowano zasilacze ZSP 135-DR- 7A-3 firmy MERAWEX z baterią akumulatorów 2x40 Ah Zalecenia wykonawcze W adapterze ADC 4001M należy ustawić tryb 4 (tryb przeznaczony do pracy z urządzeniami wyposażonymi w styki NO. Alarm wywołuje podłączenie do linii bocznej przez zestyk rezystora 8,2 kω). Ten sam tryb należy zadeklarować w centrali SSP. Rezystor alarmowy czujki GSME-FR-Ex jest montowany fabrycznie dlatego wartość zestyku rezystora 8,2 kω należy zadeklarować na etapie zamówienia czujki. W puszce Box V24 należy zastosować rezystor końca linii 13 kω zgodnie ze schematem blokowym. Czujki po zamontowaniu od razu zasilić tak aby uniknąć kondensacji wilgoci wewnątrz urządzeń Oznaczenie elementów systemu przewodów i kabli Wszystkie elementy systemu ADICOS mają zostać oznaczone naklejkami zawierającymi ich oznaczenie zgodne z punktem projektu Oznaczenia w projekcie Oznaczenie każdego elementu składa się z następujących pól: R Typ elementu: Numer pętli: Adres elementu w pętli: C - Czujka 1,2,3,4 R ROP A Adapter linii S Sygnalizator W - Kabel U - Centrala Zalecenia dla Użytkownika Strona 22 z 47

23 Eksploatacja System ma być eksploatowany zgodnie z wytycznymi zawartymi w Dokumentacji Techniczno - Ruchowej urządzeń. W przypadku prowadzenia prac remontowych w pomieszczeniach/miejscach, w których zlokalizowane są elementy systemu ADICOS, podczas których może nastąpić uruchomienie ostrzegaczy, urządzenia te należy uprzednio zablokować w centrali BMZ-30, aby nie dopuścić do powstawania fałszywych alarmów. Po zakończeniu tego typu prac należy jak najszybciej odblokować wspomniane urządzenia, aby umożliwić systemowi prawidłową pracę detekcyjną. Pozostawienie zablokowanych urządzeń spowoduje ograniczenie możliwości detekcji systemu a co za tym idzie brak wykrycia pożaru w jego pierwotnej fazie! Przeglądy i konserwacje Projektowany system ADICOS na Estakadzie przenośników taśmowych do Elektrowni Turów powinien być poddawany okresowym przeglądom konserwacyjnym minimum raz na 6 miesięcy lub częściej, za pomocą przeznaczonego do tego celu urządzenia (testera GTL 100) wraz ze sztyftami tlącymi. Należy przeprowadzać okresową kontrolę stanu zabrudzenia i zapylenia. Jeśli czujki pokryte są warstwą pyłu, a zwłaszcza filtr mosiężny, należy czujkę na miejscu oczyścić sprężonym powietrzem lub pędzelkiem lub zdemontować i wykonać powyższe czynności na warsztacie. Po oczyszczeniu filtr należy przedmuchać sprężonym powietrzem. Czujki po zamontowaniu należy bezwzględnie od razu zasilić napięciem aby uniknąć kondensacji pary wodnej wewnątrz czujki. Może to doprowadzić do uszkodzenia czujek. Konserwator w trakcie prac konserwacyjnych winien otrzymać do wglądu aktualną wersję Dokumentacji Powykonawczej instalacji ADICOS dla przenośników taśmowych Sortowni Węgla. Żywotność czujek GSME jest ograniczona jedynie przez detektory półprzewodnikowe, które w przeciwieństwie do czujników elektrochemicznych nie ulegają zatruciu gazami. Aczkolwiek duże stężenie gazów, przede wszystkim siloksanów, które wytrącają się podczas przetwarzania silikonów mają wpływ na żywotność detektorów. Wszystkie elementy czujek Adicos zabudowane są w aluminiowej obudowie, na której zainstalowane są trzy diody LED sygnalizujące aktualny stan pracy. Jeżeli usterka nie może być usunięta, urządzenie należy wymienić: Strona 23 z 47

24 - Czujki mogą być wymieniane podczas normalnej pracy. - Wyłączenie czujki następuje poprzez odłączenie szybkozłączki lub wypięcie czujki z puszki - zaciskowej dla wersji Ex. Nie wpływa to na prace innych czujek. - Czujkę należy usunąć razem z płytką montażową, jeżeli taka istnieje. Czynność ta nie wymaga otwarcia czujki. - Podłączyć szybkozłączkę nowej czujki lub wpiąć do puszki zaciskowej dla wersji Ex. Po zamontowaniu i uruchomieniu nowego systemu należy zwracać uwagę, czy nie pojawiają się alarmy. Jeśli pojawiają się i nie mają one uzasadnienia w postaci rzeczywistych tleń węgla (tzw. fałszywe alarmy), należy skontaktować się z dostawcą systemu bądź serwisem w celu zmiany matrycy pomiarowych czujek, progów alarmowych bądź obniżenia czułości. Jest to możliwe tylko poprzez program serwisowy. Sytuacja taka nie stwarza niebezpieczeństwa uszkodzenia systemu. Przy montażu urządzeń systemu Adicos należy przestrzegać przepisów BHP i wytycznych w strefach wybuchowych. Serwisem czujek zgodnie z zaleceniami producenta powinien zajmować się przeszkolony pod tym kątem serwis Zalecenia branżowe Branża elektryczna Centrala BMZ-30 systemu ADICOS ma być zasilana z wydzielonego, oznaczonego pola rozdzielni głównej nadzorowanej przenośników taśmowych Sortowni Węgla, sprzed wyłącznika głównego obiektu. Do tego pola nie wolno przyłączać żadnych innych odbiorów energii elektrycznej. Obwód zasilania powinien być zabezpieczony odpowiednio oznaczonym bezpiecznikiem o wartości 10A. Przykładowe oznaczenie; S301;C10. Ze względu na możliwość powstania potencjalnych przepięć w sieci zasilania centrali BMZ-30 systemu ADICOS powodowane pracą silników przenośników należy zastosować zabezpieczenia przeciwprzepięciowe np. DEHNguard 275 typ Chwilowe spadki napięcia zasilającego nie są istotne, z uwagi na zasilanie awaryjne centrali oparte na zasilaczu i akumulatorach. Ilość zabezpieczeń między central BMZ-30 a przyłączem energetycznym nie może przekraczać dwóch Strona 24 z 47

25 Zestawienie elementów Systemu ADICOS dla przenośników taśmowych na Sortowni Węgla Lp. Nazwa Typ Producent Ilość szt/mb Etap I 1 Centrala BMZ 30 GTE GmbH Akumulator 2 x 40 Ah KOBE Zasilacz ZSP 135-DR-7A-3 MERAWEX Puszka przyłączeniowa Box 24V z trzema wejściami kablowymi oraz dodatkowym wejściem dla zew. zasilania, obudowa IP55 BOX-V24 GTE GmbH Czujka ADICOS trójsensorowa czujka pożarowa GSME-FR-Ex ( H2, CO, HC/NOx), IP6x, 24VDC, 2W, z kablem o długości 7 m dla stref 20, 21, 22. GSME-FR-Ex GTE GmbH Płytka montażowa czujki ADICOS GTE GmbH Oprogramowanie ADICOS Central Software GTE GmbH 1 8 Sztyfty do testowania czujek, 10 szt GTE GmbH 2 9 Przewód magistrala M-Bus 10 Przewód zasilanie czujek ADICOS 11 Przewód zasilanie HLGsekwf(żo) 2x1 PH90 300/500V HLGs 2x1,5 PH90 300/500V HLGs 2x2,5 PH90 300/500V BITNER/TEC HOKABEL BITNER/TEC HOKABEL BITNER/TEC HOKABEL Wg potrzeb Wg potrzeb Wg potrzeb 1 1 wg. potrzeb wg. potrzeb wg. potrzeb 12 Rura PCV Ø18 wraz z osprzętem 1 1 kpl (mufy, puszki złączki) 13 Listwa metalowa 1 kpl 1 14 Materiały instalacyjne 1 kpl System liniowej czujki ciepła LIST z wykorzystaniem stałego adresowalnego pomiaru elektronicznego Ogólny opis systemu LIST Mikro-sensorowa Liniowa czujka ciepła LIST stanowi precyzyjne i optymalne zabezpieczenie obiektów, w których występują : - niekorzystne warunki środowiskowe uniemożliwiające lub ograniczające skuteczną detekcję dymu, - ograniczony lub brak dostępu do nadzorowanej przestrzeni w których źródłem pożaru mogą być nagrzewające się pracujące elementy, w miejscach o dużym oddziaływaniu pola elektromagnetycznego i drgań. LIST oferuje również indywidualne sensory ES które mogą zostać zamontowane bezpośrednio do danego urządzenia lub obudowy. Przykładem takich obiektów są: przenośniki taśmowe (tarcie elementów eksploatacyjnych), parkingi, tunele drogowe kolejowe-metra, szachty(piony kablowe) i trasy kablowe (brak dostępu, przegrzewanie przewodów), zbiorniki materiałów palnych, instalacje i obiekty przemysłowe (warunki przemysłowe, zapylenie, strefy zagrożone wybuchem. Strona 25 z 47

26 Typowe zastosowania liniowej czujki ciepła Obecnie na rynku liniowych czujek ciepła należy wymienić 2 typy czujek: 1. NIEADRESOWALNE: bez identyfikacji dokładnego miejsca i konfiguracji podziału na strefy. Zasada detekcji ciepła oparta jest na pomiarze wzrostu rezystancji kabla lub ciśnienia gazu w rurce. Umożliwia to jedynie detekcję przekroczenia progu temperatury w ustawianych manualnie przełącznikami lub zworkami w wartościach przyrostu różnych progów alarmu. 2. ADRESOWALNE: Czujki tego typu są zaawansowane i Strona 26 z 47

27 pozwalają na precyzyjną identyfikację miejsca wystąpienia alarmu konfigurację wielu niezależnych stref dozorowych o różnych progach i kryteriach alarmu na dowolnych odcinkach długich odcinków kabla. Najbardziej profesjonalne liniowe czujki ciepła sprawdzone w bezawaryjnym działaniu w największej liczbie aplikacji przemysłowych na świecie i Europie to czujki systemu LIST. Wykorzystuje on kabel sensoryczny z rozmieszczonymi na stałe adresowalnymi i skalibrowanymi laboratoryjnie (z dokładnością 0,1C) mikro-sensorowymi czujnikami. Czyli nowoczesna technologia + 100% pewna lokalizacja miejsca. Liniowa czujka ciepła LIST jest produktem przeznaczonym i certyfikowanym do zastosowań systemach sygnalizacji pożaru, co potwierdza certyfikat i aprobaty CNBOP, ITB, VdS, OBAC (ATEX). Badanie w zakresie normy 54-5 na które niektórzy producenci się powołują mówi tylko o typie czułości czujki termicznej ale norma dotyczy punktowej czujki temperatury. Ze względu na brak norm zharmonizowanych w zakresie liniowych czujek ciepła zgodnie z Ustawą o wyrobach budowlanych w polskim prawie jest wymóg posiadania Aprobaty i uzyskania po audycie Certyfikatu Zgodności Charakterystyka urządzeń systemu LIST Kontroler systemu LIST Podstawowym elementem jest kontroler LIST Controlleroparty na najnowszej technologii i oferujący najwyższą klasę bezpieczeństwa opartą na 3 procesorach przemysłowych typu ARM9. Doskonałym uzupełnieniem zaawansowanej technologii gwarantującym łatwą identyfikację zagrożeń i stanów systemu jest wyświetlacz który w zależności od stanu: Praca- kolor Zielony, Uszkodzenie-kolor Żółty, POŻAR- -Czerwony Strona 27 z 47

28 Jak i czytelnym komunikatom o zagrożeniu w strefie oraz dokładną lokalizacją czujnika nie pozostawia wątpliwości obsłudze w właściwej interpretacji zdarzenia. List Controller o najmniejszym wymiarze 1U dla szafy 19 i symbolicznej wadze 2,6kg zapewnia dużą funkcjonalność i zajmuje najmniej miejsca z wszystkich znanych rozwiązań RACK Rys.2 Kontroler List Controller 19 List Controller należy zasilić z certyfikowanego zasilacza 24VDC (średni pobór mocy przez detektor LIST wynosi tylko 5W, w trybie alarmowania, więc zasilanie buforowe np. poprzez zasilacz 24VDC 5A/40Ah gwarantuje zasilanie przez 192 godziny!!!). Jednostkę można podłączyć do nadrzędnego systemu sygnalizacji pożaru z wykorzystaniem przekaźników oraz opcjonalnie do dowolnej wizualizacji lub systemu nadzorującego bezpieczeństwem np. GEMOS. W tym celu List Controller może zostać wyposażony w 254 swobodnie programowalne wyjścia przekaźnikowe, które mogą wydać sygnały alarmu pożarowego ze zdefiniowanych stref dozorowych do nadrzędnego systemu SAP oraz dodatkowy 1 zbiorczy przekaźnik alarmu i usterki monitorowany w systemie SAP. Nadrzędny system SAP powinien być wyposażony w przekaźnik resetu podłączony do zacisku wejścia LIST Controller-a zgodnie z instrukcją w celu kasowania stanu alarmu liniowej czujki ciepła. Podłączenie do komputerowego stanowiska nadzoru jest możliwe dzięki portowi Ethernet zlokalizowany na tylnej ścianie urządzenia. EKOLOGIA: LIST CONTROLLER nie zawiera akumulatorów ani baterii, tym Strona 28 z 47

29 samym spełnia wymagania postawione przez RoHS i podlega w pełni recyklingowi!!! Mikrosensorowy kabel SEC Do pomiaru rozkładu temperatury system LIST wykorzystuje kabel z rozmieszczonymi adresowalnymi mikro-sensorami, w których dokonuje pomiaru bezpośrednio w miejscu ułożenia. Rozwiązanie z użyciem tego typu kabla są bardzo trwałe gdyż działają nieprzerwanie od 30 lat w niezliczonej liczbie aplikacji przemysłowych. Kabel SEC jest odporny na wibracje, uderzenia i działanie EMI (pola elektromagnetycznego. Układany może być nawet z kablami 6kV. Hermetyzowany kabel sensoryczny SEC może być zastosowany w strefie zagrożonej wybuchem Ex I i II. Niezmienny w czasie i odległości lub połączeń cykl pomiarowy dla systemu LIST wynosi 10 sekund dając szybką detekcję stanów alarmowych. Oczywiście możliwe jest skonfigurowanie dłuższych cykli pomiarowych jednakże wymaga to świadomości iż wydłużając czas pomiaru zwiększa różnica w czasie jest większa. Zasadniczą zaletą czujki systemu LIST jest możliwość określenia temperatury z dokładnością do 0,1C oraz 100% pewnością miejsca pomiaru w którym występuje sensor. Dokładność może sięgać nawet od 0,5m na całej długości kabla a więc dając precyzyjną, dokładną lokalizację miejsca wystąpienia alarmu. Dodatkowo użycie sensorów indywidualnych ES nie pozostawia wątpliwości co do miejsca pomiaru. Kontroler może współpracować z linią kabla sensorycznego o długości 3 km lub 6. System LIST z kablem SEC może pracować w typowej pętli pożarowej co przy przecięciu zapewnia nieprzerwaną i pewną detekcję ale również ułożenie linii pomiarowej umożliwia detekcje do miejsca przecięcia (-1 sensor). Niepodważalnym Atutem systemu LIST jest faktem iż przeciwieństwie do rozwiązań światłowodowych nie ma konieczności prowadzenia 2 linii pomiarowych (tzw dublowania) i de fakto przeprowadzania układu pomiarowego przez tą samą strefę zagrożenia bez gwarancji zapewnienia detekcji w przypadku uszkodzenia światłowodu. Dodatkowo unika się generowania 2 krotnych kosztów montażu. System kontrolerów oferuję układ SLAVE MASTER oraz pełną redundancję rozwiązania. W systemie LIST możliwa jest koincydencja sensorów oraz stref co w przypadku współpracy z systemem wentylacji lub innych może mieć kluczowe znaczenie techniczne przy planowaniu sterowania Strona 29 z 47

30 Rys.4 Przykładowa konfiguracja dla systemu LIST i kabla SEC Na całej długości kabla można zdefiniować do 254 niezależnych stref dozorowych a każda strefa dozorowa może mieć zdefiniowane niezależne progi i kryteria alarmu, w tym: 1) alarmowanie nadmiarowe przy przekroczeniu zadanego progu temperatury; 2) alarmowanie termo-różnicowe w jednostce czasu przy przekroczeniu określonej szybkości przyrostu temperatury w jednostce czasu; 3) alarmowanie termo-różnicowe w odniesieniu temp otoczenia przy przekroczeniu określonej szybkości przyrostu temperatury w jednostce czasu przy danej temperaturze otoczenia jako tło. W szczególności alarmowanie przekroczenia progu temperatury w odniesieniu do temperatury średniej jest szczególnie korzystne w przyspieszeniu detekcji alarmu niezależnie od temperatury otoczenia umożliwiając równie szybką detekcję pożaru zimą i latem w otwartych przestrzeniach taśmociągów, parkingów, tuneli i obiektów przemysłowych. Strona 30 z 47

31 Rys.5 Możliwe kryteria alarmu dla stref dozorowych W systemie w zależności od konfiguracji sostępne są dwa typy kabla sensorycznego: SEC15 (małe proste aplikacje) Strona 31 z 47

32 SEC20 (złożone rozległe aplikacje) Oba typy kabla mają oznaczenia miejsca lokalizacji czujników i mogą być zastosowane w warunkach zewnętrznych i przemysłowych - są odporne na drgania, EMI, promieniowanie UV, czynniki chemiczne, korozję, wilgoć, mycie wodą, zapylenie, zadymienie, starzenie, niskie i wysokie temperatury. Oba Kable cechują się bardzo szerokim zakresem temperatur pracy: od -40C do +85C. i niezawodnym działaniem potwierdzonym setkami pracujących aplikacji przemysłowych od 20-30lat Rys.6 Kabel sensoryczny SEC20 i 15 Oprogramowanie List Controllera Całe oprogramowanie znajduje się w kontrolerze i aktywowane jest przy użyci hasła oraz dostępu do danego poziomu z wykorzystaniem przeglądarki WEB. W celach bezpieczeństwa uprawnieni CIS (certyfikowany system Integrator) systemu List posiadający odpowiednie przeszkolenie i kod umożliwiający pracę na najwyższym poziomie oraz zaprogramowanie i nadzór nad parametrami systemu w sposób właściwy i odpowiedzialny powinien przeprowadzać tego typu działania. Strona 32 z 47

33 Rys.7 List Controller programowanie Puszki połączeniowe CBO kabla sensorycznego Puszki mogą spełniać 2 funkcje - połączeniowa (w przypadku przejścia do centrali lub w przypadku uszkodzenia - rozgałęźna (tworzenie odgałęzień i przyłączanie sensorów ES) Rys.8 Puszki połączeniowe kabla sensorycznego (IP67) Ex II Strona 33 z 47

34 Dobór systemu LIST - kryteria Uwzględniając projektowany obszar ochrony systemu LIST, a także mając na uwadze wysoką sprawność i niezawodność tego nowoczesnego systemu przyjęto następujące założenia i kryteria doboru urządzeń: system musi spełniać w pierwszej kolejności wymagania prawa Polskiego a w szczególności Ustawy o wyrobach budowlanych i posiadać certyfikat zgodności oraz aprobatę CNBOP unikać układania 2 linii pomiarowych w tej samej strefie zagrożenia pożarowego. Linie pomiarowe SEC powinny znajdować w odległości optymalnej dla zachowania racjonalnego wykrycia zagrożenia i w sposób ograniczający uszkodzeniom w czasie eksploatacji urządzeń lub obiektu. Ułożenie linii detekcyjnych SEC i modułów CBO ustalić z służbami technicznymi odpowiedzialnymi za eksploatację na obiekcie lub z Inwestorem Wszystkie jednostki centralne powinny znajdować się w miejscu najbardziej dogodnym pod kątem dostępu dla obsługi chronionych przenośników, tuneli szachów itp; zasilanie rezerwowe kontrolerów systemu LIST powinno zapewniać ich nieprzerwaną pracę w przypadku zaniku zasilania podstawowego, przez okres nie krótszy niż 72 godziny; wszystkie detektory SEC celem zapewnienia ich niezawodności mogą pracować w układzie pętlowym lub liniowym; sposób układania kabla SEC powinien zapewniać nieprzerwaną detekcję zagrożenia pożarowego w przypadku jego przerwania lub rozcięcia mechanicznego. montaż modułów CBO powinna umożliwić rozłączanie systemu na czas napraw lub przerw technologicznych urządzeń do których kabel mikrosensorowy został zamontowany. Strona 34 z 47

35 Dobór urządzeń systemu LIST Biorąc pod uwagę powyższe założenia dla systemu List przyjęto następujące rozwiązanie: wszystkie jednostki centralne: detektory LIST w wersji 19 RACK zostaną zlokalizowane w pomieszczeniu operatora przenośników taśmowych, każdy z kontrolerów będzie zasilany odrębnym zasilaczem typu ZSP135-DR-5A-1 z baterią akumulatorów o łącznej pojemności 28Ah. w przypadku braku napięcia gwarantowanego i wyczerpania akumulatorów kontroler systemu list nie wymaga ponownego programowania jak i kaliborowania kabla sec (funkacja pamięci stałej) po przywróceniu zasilania celem zapewnienia niezawodności systemu LIST układ pomiarowy składa się z 1 linii kabla SEC pracującej w tzw pętli pożarowej umieszczonej nad przenośnikami lub w pobliżu (lokalizację pokazuja rysunki) Rozwiązanie dotyczące pętli kabla systemu LIST prezentuje poniższy rysunek; Rys. Czujka liniowa LIST pracująca w pętli pożarowej sposób ułożenia sensorycznego kabla gwarantuje detekcje ciągłą; Strona 35 z 47

36 kabel mikrosenorowy SEC umożliwia stosowanie wielu modułów CBO celem zapewnienia funkcjonalności systemu w zgodzie z technologią obiektu i zapewnia rozłączalność na czas napraw kabel mikrosensorowy SEC w momencie przerwania nie imituje niebezpiecznego dla ludzi światła laserowego lub napięcia zagrażającego życiu kabel mikrosensorowy SEC jest bardzo łatwy w naprawie poprzez zastosowanie prostej i szybkiej w montażu mufy połączeniowej Ważnym parametrem dla doboru detektora jest długość jego układu pomiarowego. Biorąc pod uwagę długości przenośników, a także dodatkowe odcinki wynikające z różnicy poziomów poszczególnych przenośników na węzłach przesypowych dla układu pętlowego przyjęto 750m jako długość toru transmisyjnego prowadzonego kablem SEC20/05 przyłączonego poprzez moduły CBO. Połączenia pomiędzy modułami CBO i do kontrolera List Controller poprowadzono kablem CC (JeH(St)H 2x2x1) o łącznej długości ok. 450m Montaż kabla systemu LIST Montaż kabla sensorycznego wykonywać z wykorzystaniem uchwytów mocujących lub opasek nie rzadziej niż co 1 m. Należy pamiętać o dopuszczalnych promieniach gięcia kabla wynoszących 30 cm. W miejscach zagięć należy zabezpieczyć kabel przed przecieraniem lub przecięciem o ostre krawędzie podłoża np. za pomocą dodatkowej miejscowej osłony. Dostępne jest kilka typów uchwytów do kabla sensorycznego: 1. - Uchwyt z tworzywa sztucznego ze stalową ocynkowaną kotwą 2. - Uchwyt i kotwa z ocynkowanej stali 3. - Uchwyt i kotwa ze stali nierdzewnej 4. - Klips z ocynkowanej stali Strona 36 z 47

37 Rys. Różne sposoby montażu kabla sensorycznego W przypadku instalacji zabezpieczającej przenośniki taśmowe układów w budynku Sortowni sugerowane jest montowanie kabla SEC do linki stalowej nośnej mocowanej nad przenośnikami. Taki sposób montażu zapewni dodatkową ochronę samego kabla sensorycznego przed uszkodzeniem zewnętrznym. Przed rozpoczęciem montażu przebieg kabla uzgodnić z inżynierem energomaszynowym lub obsługą Strona 37 z 47

38 Rys. Przykładowe miejsce montażu przewodu sensorycznego Monitorowanie instalacji LIST Monitorowanie czujek systemu LIST projektuje się z wykorzystaniem nadrzędnego systemu POLON wraz modułami EWK Do wejść modułu EWK 4001 podłączono sygnały alarmu i uszkodzenia z przekaźników alarmowych LIST Controllera Ustawienie parametrów pracy systemu LIST Przyjęto promień detekcji kabla sensorycznego wynoszący 3-4m dla przenośników osłoniętych (w tunelach, kanałach i na galeriach), a dla przenośników otwartych na działanie warunków zewnętrznych ze względu na niekorzystne warunki pracy np. podmuchy powietrza, różnice temperatury, itp. przyjęto mniejszy promień detekcji wynoszący 2-3m. Bazując na tym założeniu przewiduje się zastosowanie kabla detekcyjnego z sensorami rozmieszczonymi co 5 m. Na całej długości kabla można zdefiniować strefy dozorowe o długości i lokalizacjach odpowiadających ułożeniu kabla sensorycznego na przenośnikach. Każda strefa dozorowa może mieć zdefiniowane niezależne progi i kryteria alarmu. Przyjmuje się następujące sposoby alarmowania: 1) alarmowanie nadmiarowe przy przekroczeniu zadanego progu temperatury; Strona 38 z 47

39 2) alarmowanie termo-różnicowe w jednostce czasu przy przekroczeniu określonej szybkości przyrostu temperatury w jednostce czasu; 3) alarmowanie termo-różnicowe w odniesieniu temp otoczenia przy przekroczeniu określonej szybkości przyrostu temperatury w jednostce czasu przy danej temperaturze otoczenia jako tło. Zastosowanie powyższych metod niezależnie od temperatury otoczenia umożliwia szybką detekcję pożaru zimą i latem w otwartych przestrzeniach taśmociągów, parkingów, tuneli i obiektów przemysłowych Montaż LIST Controllera List Controller 19 zamontować w szafie naściennej RACK o odpowiedniej szczelności na przenikanie pyłu IP6X wraz z modułami przekaźnikowymi MOD16 w pomieszczeniu operatora przenośników taśmowych estakady. Należy zapewnić dostateczne oświetlenie pomieszczenia umożliwiające prawidłową obsługę List Controllera. Kontroler systemu LIST wraz Centralą Sygnalizacji Pożaru powinny być w sposób ciągły nadzorowane przez odpowiednio przeszkoloną obsługę Zasilanie systemu LIST Dobór zasilania podstawowego systemu LIST Zasilania podstawowe systemu LIST za pośrednictwem zasilacza (230V) ZSP 135-DR-5A-1 wykonać przewodem niepalnym np. typu HDGs 3x1,5 z wydzielonego, oznaczonego (np. ZASILANIE SYSTEMU LIST ) pola rozdzielni napięcia gwarantowanego estakady przenośników taśmowych. Strona 39 z 47