Konsultacje społeczne Twój głos w dyskusji

Transkrypt

1 Konsultacje społeczne Twój głos w dyskusji

2 Realizatorami przedsięwzięcia są Fundacja Biuro Inicjatyw Społecznych oraz Urząd Gminy Klucze. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

3 Co to są konsultacje społeczne? Konsultacje społeczne to zorganizowany sposób uzyskiwania przez administrację opinii, stanowisk od podmiotów(a więc osób i instytucji), których pośrednio lub bezpośrednio dotkną skutki proponowanych przez administrację działań. Plany tych działań mogą być zawarte m.in. w projektach aktów prawnych, w projektach różnego rodzaju programów, strategii, ale także w projektach budżetów jednostek publicznych.

4 Dlaczego warto zmieniać dotychczasowe sposoby prowadzenia konsultacji społecznych? Deficyty procesów konsultacji - częsta pozorność, pośpieszność i ograniczoność procesu Konieczność szukania nowych - bardziej partycypacyjnych mechanizmów rządzenia i przełamania wzajemnej nieufności między administracją a obywatelami Ewolucja wzajemnych relacji między administracją publiczną a organizacjami; potrzeba przedefiniowania roli organizacji (od roli grantobiorcy czy wykonawcy zleceń do roli partnera) Konieczność wypełnienia instytucji i rozwiązań regulacyjnych autentycznymi, prowadzonymi w dobrej wierze i skutecznymi praktykami

5 Jakość konsultacji na poziomie powiatowym i gminnym W zdecydowanej większości urzędów nie ma dedykowanej jednostki organizacyjnej, która przeprowadza konsultacje społeczne (6%wskazańwpowiatach,8%gmin,nawsi7%,wmiastach43%) Obywatele są zainteresowani konsultacjami decyzji mających wpływ na ich życie (np. sposób zagospodarowania przestrzeni, jakość usług publicznych), ale nie zawsze mogą odnieść to do konkretnych dokumentów czy strategii Zdecydowanie częściej konsultacje organizowane są w gminach miejskich niż wiejskich

6 Jakość konsultacji na poziomie powiatowym i gminnym Konsultacje prowadzone są najczęściej w przypadkach, w których wprost nakazują to przepisy prawa (wyjątek stanowi program ochrony środowiska, który na poziomie gminnym konsultowało tylko 51% urzędów), przypadki spontanicznych konsultacji są rzadkie Zazwyczaj konsultacje społeczne dotyczą ostatecznej wersji dokumentów lub prowadzone są w końcowej fazie projektowania inwestycji. Najczęściej wykorzystywane są pasywne metody zasięgania opinii

7 Kto według Pana(i) najlepiej reprezentuje Pana(i) interes w sprawach publicznych w Pana(i) gminie/mieście kto dba o interesy obywateli takich, jak Pan(i)? Proszę wskazać nie więcej niż dwie odpowiedzi. N=1005

8 Jak określił(a)by Pan(i) swoje zainteresowanie polityką krajową; sprawami miasta/gminy; sprawami w najbliższej okolicy/sąsiedztwie (w obrębie minut pieszego dystansu od miejsca zamieszkania)? N=1005

9 Jak Pan(i) uważa, czy obywatele tacy jak Pan(i) mają wpływ na to, co dzieje się w kraju; w Pana(i) gminie/mieście; w Pana(i) najbliższej okolicy/sąsiedztwie (w obrębie minut pieszego dystansu od miejsca zamieszkania)? N=1005

10 Projekt Konsultacje społeczne Twój głos w dyskusji

11 Co chcemy osiągnąć? Pełniejsze włączenie organizacji pozarządowych w rozwój gminy Klucze, planowanie tego procesu i realizację założeń we współpracy z samorządem Wzmacnianie roli NGO jako partnera dla gminy Współtworzenie rocznego i wieloletniego programu współpracy organizacji pozarządowych zgminą

12 Jak została zaplanowana realizacja projektu? Przeprowadzenie badań organizacji pozarządowych/ styczeń lipiec 2014 Szkolenia dla przedstawicieli organizacji pozarządowych i samorządu z zakresu współpracy oraz narzędzi i technik konsultacji społecznych/ marzec-kwiecień 2014 Zorganizowanie panelu ekspertów mającego za zadanie opracowanie założeń do rocznego i wieloletniego programu współpracy. W skład panelu wejdą przedstawiciele samorządu oraz organizacji pozarządowych. /sierpień-wrzesień 2014

13 Jak została zaplanowana realizacja projektu? Zorganizowanie spotkania z przedstawicielami NGO mającego na celu konsultację założeń do rocznego i wieloletniego programu współpracy/ październik 2014 Opracowanie ostatecznych wersji obydwóch dokumentów/ listopad 2014 Prowadzenie wsparcia doradczego dla JST i NGO poświęconego technikom i narzędziom konsultacji społecznych/ styczeń grudzień 2014

14 Jak została zaplanowana realizacja projektu? Zorganizowanie Święta Organizacji Pozarządowych przez organizacje pozarządowe działające na terenie gminy Klucze we współpracy z samorządem/ wrzesień październik 2014 Dodatkowo w ramach projektu powstaną: spot, artykuły, ulotki na temat konsultacji społecznych

15 Badania organizacji pozarządowych Cele badania: 1. Ocena współpracy pomiędzy organizacjami pozarządowymi a samorządem wkontekście Modelu Współpracy Administracji Publicznej i Organizacji Pozarządowych. 2. Zdiagnozowanie potencjału organizacji pozarządowych 3. Wyznaczenie potencjalnych obszarów poszerzenia współpracy pomiędzy samorządem i organizacjami pozarządowymi.

16 Przebieg badań Programy Współpracy NGO i JST Gminne dokumenty strategiczne ANALIZA DANYCH ZASTANYCH BADANIA ILOŚCIOWE Ankiety telefoniczne z przedstawicielami organizacji pozarządowych (25) 24 lutego-31 marca 2 wywiady grupowe z przedstawicielami organizacji pozarządowych i samorządu Maj 2014 r. BADANIA JAKOŚCIOWE RAPORT CZĄSTKOWY: kwiecień 2014 r. RAPORT KOŃCOWY: lipiec 2014 r.

17 Wyniki badań Zakres i formy dotychczasowej współpracy samorządu i organizacji pozarządowych Ocena współpracy przez NGO Mocne strony i bariery współpracy Potencjał organizacji pozarządowych: zasoby ludzkie, sytuacja ekonomiczna, współpraca wewnątrzsektorowa, wizerunek organizacji Potencjalne obszary poszerzenia współpracy finansowej i niefinansowej pomiędzy samorządem i organizacjami pozarządowymi

18 O programie współpracy Program współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi jest podstawowym dokumentem regulującym współpracę na poziomie lokalnym. Jest przewodnikiem samorządu w zakresie realizacji zadań publicznych. Podstawa prawna: art. 5a ust. 1 Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

19 O programie współpracy - cd Roczny program współpracy jest obligatoryjny dla każdego samorządu. Jest uchwalany do 30 listopada roku poprzedzającego okres obowiązywania programu. Jest przyjmowany przez organ stanowiący samorządu tj. radę gminy w formie uchwały, a więc jest aktem prawa lokalnego. Program wieloletni ma charakter fakultatywny. Jest również aktem prawa lokalnego. Ustawodawca nie narzuca na jaki czas może być zawarty. Powinno to być ustalone wspólnie przez władze samorządowe i organizacje pozarządowe.

20 O programie współpracy - cd Przyjęcie wieloletniego programu współpracy nie znosi obowiązku posiadania rocznego programu współpracy przez samorząd. Program wieloletni jest dokumentem programowym pokazującym role i miejsce organizacji pozarządowych w realizacji polityk publicznych w samorządzie. Program roczny jest dokumentem operacyjnym, który wskazuje, co i jak będzie realizowane w danym roku budżetowym. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania organizacje pozarządowe są włączone w systemowe myślenie o wykonywaniu zadań publicznych przez samorząd.

21 Jak tworzyć program współpracy? Dla rozpoczęcia prac nad programem kluczowej jest określenie podmiotów współpracy. Są to: organy administracji publicznej, organizacje pozarządowe, podmioty wymienione w art.3 ust.3

22 Organy administracji publicznej Pojęcie to obejmuje organy stanowiące i wykonawcze. Organ stanowiący to rada gminy składająca się z radnych, a więc osób wybranych w wyborach powszechnych jako przedstawiciele społeczności lokalnej. To oni przyjmują program jako akt prawa lokalnego i przekazują go do realizacji organowi wykonawczemu. Organ wykonawczy wójt, burmistrz, prezydent w gminach prowadzi swoją działalność poprzez urzędy i jednostki organizacyjne. W procesie tworzenia i realizacji programu to właśnie organ wykonawczy jest głównym partnerem organizacji pozarządowych.

23 Organizacje pozarządowe Zgodnie z ustawą to zarówno posiadające, jak i nieposiadające osobowości prawnej podmioty, które nie działają dla zysku oraz nie są jednostkami sektora finansów publicznych. Są to więc stowarzyszenia, fundacje, uczniowskie kluby sportowe, ochotnicza straż pożarna, ale również nieposiadające osobowości prawnej oddziały, koła stowarzyszeń czy koła gospodyń wiejskich.

24 Podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 Obok organizacji pozarządowych stroną niepubliczną programu współpracy są również podmioty wskazane w art. 3 ust. 3, tj. kościelne osoby prawne, spółki non-profit, spółdzielnie socjalne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.

25 Zasady współpracy Stanowią fundament relacji administracji i organizacji pozarządowych. Zgodnie z art. 5 ust. 3: Współpraca ( ) odbywa się na zasadach: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności. Zasady te powinny być wspólnie zdefiniowane przez przedstawicieli samorządu i organizacji pozarządowych. Patrzenie na cały proces współpracy przez te sześć zasad stanowi na każdym etapie podstawę uznania wspólnych działań za faktyczną współpracę.

26 Przedmiot programu współpracy Zgodnie z art. 5 ust. 1: Organy administracji publicznej prowadzą działalność w sferze zadań publicznych ( ). Zadania publiczne powinny wynikać z analizy problemów lokalnych, jakie zostały zdefiniowane w danej społeczności. Podstawą określającą główne problemy oraz kierunki zmian jest strategia rozwoju gminy. Na jej podstawie oraz na podstawie odrębnych przepisów powstają w samorządzie programy i strategie branżowe wskazujące jak określone konkretne problemy będą rozwiązywane. Program współpracy, szczególnie wieloletni, powinien w sposób przekrojowy odnosić się do poszczególnych dokumentów i wskazywać rolę organizacji podczas realizacji konkretnych zadań publicznych.

27 Cel główny i cele szczegółowe programu Cel główny określa kierunek zmiany jak ma nastąpić w danej społeczności w wyniku współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi Cele szczegółowe dotyczą planowanych zmian w obszarze poszczególnych zadań publicznych, które określane są na poziomie zapisów dotyczących zakresu przedmiotowego. W programach wieloletnich cele szczegółowe mogą być ustalane na poszczególne lata.

28 Zakres przedmiotowy i priorytetowe zadania publiczne Zakres przedmiotowy programu wskazuje w jakich sferach zadań publicznych z art. 4 (od 1 do 33) samorząd i organizacje pozarządowe zamierzają współpracować. Priorytetowe zadania publiczne są to wyznaczone najważniejsze zdania w danym roku, co zwykle łączy się z alokowaniem w tych zadaniach większych środków. W przypadku programów wieloletnich priorytety mogą być ustalane dla danych obszarów na poszczególne lata.

29 Formy współpracy i sposób realizacji programu Mogą zostać połączone w programie współpracy. Zapis programu powinien wskazywać sposób, w jaki będą realizowane zadania w danym roku. Formy współpracy można podzielić na finansowe i niefinansowe. Program współpracy określając realizację poszczególnych zadań powinien wskazywać jaki współpraca w danym przypadku będzie miała charakter. Często to niefinansowe formy współpracy pokazują jaka jest rola i miejsce organizacji pozarządowych w realizacji zadań publicznych, a nie faktycznie zaangażowane środki.

30 Formy współpracy i sposób realizacji programu -cd W przypadku współpracy finansowej w trybie konkursowym obowiązkowe jest określenie w programie trybu powoływania i zasad działania komisji konkursowych do opiniowania ofert w otwartych konkursach ofert. Program współpracy oprócz opisanego sposobu powołania komisji musi zawierać również zasady jej działania. Częścią programu będą więc główne założenia regulaminu komisji.

31 Okres realizacji programu i wysokość środków przeznaczonych na jego realizację Programy roczne obejmują rok budżetowy równy kalendarzowemu, natomiast programy wieloletnie okres, na który została zaprogramowana współpraca przez organizacje z samorządem Wysokość środków przeznaczanych na realizację programu obejmują wszystkie wydatki budżetowe na zadania wskazane w programie, niezależnie od formy ich finansowania. Na kwotę składają się więc środki pochodzące z trybów konkursowych, pozakonkursowych, jak i planowane na zakupy usług.

32 Sposób tworzenia programu współpracy Program musi zawierać informację o sposobie tworzenia programu oraz o przebiegu konsultacji. Proces tworzenia programu współpracy to wspólne wypracowanie przez przedstawicieli organizacji pozarządowych i samorządu poszczególnych jego punktów. Kluczowy jest moment rozpoczęcia prac nad programem z udziałem organizacji pozarządowych. Proces musi uwzględnić etap tworzenia założeń do programu oraz etap konsultacji programu współpracy. Konsultacje programu współpracy prowadzone są na mocy odrębnej uchwały. Podstawa prawna: art. 5 ust. 5.

33 Ocena współpracy Program musi zawierać sposób oceny realizacji programu. Przedmiotem oceny powinny być: zadania, formy i sposób realizacji programu, zakładane cele współpracy, które powinny być osiągnięte w wyniku zastosowanych form i sposobów współpracy. Należy pamiętać, że powinna zostać poddana ocenie efektywność stosowanych rozwiązań. Wyniki przeprowadzonej oceny są prezentowane do 30 kwietnia każdego roku organowi stanowiącemu. Oceny realizacji programu dokonują radni. Jest to dobry moment, by wskazać które z rozwiązań przyjętych w programie się sprawdzają, a które nie. Ocena rocznych programów powinna służyć do weryfikacji założeń programu wieloletniego.

34 Podsumowanie Program współpracy jest kluczowym narzędziem do rozwoju współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi. Kluczem do współpracy nie jest jednak sam dokument, tylko proces jego powstawania i realizacji zapisów w nim zawartych.

35 Święto Organizacji Pozarządowych w gminie Klucze

36 Wspólne przygotowanie Święta przez organizacje pozarządowe i samorząd w gminie Klucze Realizacja Święta Organizacji Pozarządowych Seminarium- dyskusja nad procesem KS i potrzebą prowadzenia KS Prezentacja i promocja działalności lokalnych NGO wśród mieszkańców gminy

37 Jakie są Państwa pomysły?

38 Dziękujemy za uwagę Dane kontaktowe: Specjalista ds. procesu konsultacji społecznych z ramienia Gminy: Ramona Czyżykowska Liber, tel.: tel. 32/ wew. 36 Koordynator Projektu z ramienia Fundacji BIS: Katarzyna Gwiazda, tel.: Animatorzy procesu konsultacji: Dorota Kobylec, tel.: Anna Pasieka, tel.: