MIERZEJA WIŚLANA opracowała LIDIA NIEDOREZO

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "MIERZEJA WIŚLANA opracowała LIDIA NIEDOREZO"

Leszek Jarosz
6 lat temu
Przeglądów:

1 MIERZEJA WIŚLANA opracowała LIDIA NIEDOREZO

Szerokość Mierzei Wiślanej wynosi od kilkudziesięciu metrów w rejonie Sopotu i Jelitkowa do około 2 km w rejonie Sztutowa.

2 region Mierzeja Wiślana sięga od Sopotu po Półwysep Sambia w Obwodzie Kaliningradzkim, w Rosji. Jej długość wynosi ok. 115 km, z czego w Polsce, i zarazem w woj. pomorskim, znajduje się odcinek o długości ok. 75 km, pow.193 km2. Szerokość Mierzei Wiślanej wynosi od kilkudziesięciu metrów w rejonie Sopotu i Jelitkowa do około 2 km w rejonie Sztutowa. Jej ciągłość przerywają ujścia Wisły: naturalne - czyli ujście Wisły Martwej i Wisły Śmiałej(1840) oraz sztuczne - Przekop Wisły k/swibna w Mierzeja w części wschodniej stanowi północne obramowanie Zalewu Wiślanego.

Region i kraina geograficzna Mierzeję tworzą zespoły wydm nadmorskich o wysokości wzrastającej generalnie w kierunku wschodnim, od 2-3 m n.p.m. w Jelitkowie, do ponad 30 m n.p.m. w części wschodniej.

3 Region i kraina geograficzna Mierzeję tworzą zespoły wydm nadmorskich o wysokości wzrastającej generalnie w kierunku wschodnim, od 2-3 m n.p.m. w Jelitkowie, do ponad 30 m n.p.m. w części wschodniej. Mierzeja Wiślana jest unikalną, w skali krajowej, strukturą geomorfologiczną. Wydmy są ustabilizowane przez porastające je lasy. Plaże występują wyłącznie od strony otwartego morza.

4 Jak powstaje mierzeja? (Od niem. Nehrung)-wał piaszczysty różnej szerokości, zamykający częściowo lub całkowicie zatokę morską, powstaje w wyniku bocznego przemieszczania materiału piaszczystego wskutek ukośnego uderzania fal o brzeg oraz działalnosci prądów przybrzeżnych i rzek Mierzeja łącząca wyspy z lądem lub wyspy ze soba nosi nazwę tombolo Odcięta przez mierzeje część wód morskich nazywa się laguną lub zalewem Podobną do mierzei formę ale inną genezę ma lido Przykładem nietypowej mierzei, zwanej kosą, która nie biegnie wzdłuż lądu, lecz wchodzi daleko w głąb morza, jest Mierzeja Helska, która z geograficznego punktu widzenia jest barierą dla Zatoki Puckiej.

5 Jak powstaje mierzeja?

6 Młoda forma geologiczna Jeszcze ok. 5000lat temu ujście Wisły kończyło się na wysokości Tczewa i Malborka, a Mierzeja Wiślana istniała w formie ciągu niepołączonych ze sobą wysepek-aż do średniowiecza. Jest ona młodą formą geologiczną powstałą na skutek działalności fal morskich, które niosły materiał wymyty z klifowego wybrzeża, Wisły i innych rzek oraz wiatru, tworząc pas nieregularnych wydm. Obecnie najwyższą z nich jest,,wielbłądzi Garb (49,5m n.p.m.) i znajduje się na wschód od Krynicy Morskiej

roślinnością a następnie pas wydmy szarej, porośnięty głównie borem sosnowym-jest to tzw wał główny, który

7 Wał wydmowy-dzieło natury Wał wydmowy jest dziełem natury i układa się pasmowo-od strony morza mamy piaszczyste plaże z ubogą roślinnością, dalej ciągnie się wydma przednia (biała), zbudowana z piasków morskich i karłowatą roślinnością a następnie pas wydmy szarej, porośnięty głównie borem sosnowym-jest to tzw wał główny, który przechodzi w tereny nadzalewowe lub żuławskie Młode grunty eoliczne, luźne przy powierzchni nie sprzyjają budownictwu.

8 Krótki rys historyczny Od dawna próbowano zasiedlać ten wąski skrawek lądu i od dawna znaczenie dla tego miejsca miał bursztyn, który był niezwykle cennym towarem. Początkowo przyjeżdżali po niego kupcy rzymscy a następnie także kupcy z Azji Mniejszej. Trakt wiodący ku bursztynowym połaciom znacznie wpłynął na kształtowanie się regionów osadniczych. Rozwój nastąpił w wiekach od X do XIII, kiedy to ziemie te weszły w skład Polski. Zamieszkiwane były przez słowiańskich Pomorzan, o czym świadczą chociażby polskie nazwy wiosek. Jeszcze w XIII w. istniał w pobliżu Krynicy Morskiej obronny gród jednego z książąt pomorskich. Zniszczony został dopiero przez Krzyżaków w 1264 roku. Ci z kolei zostali wyparci po wojnie trzynastoletniej. Wzrosła wtedy rola Gdańska, a i tereny pobliskie w tym mierzeja rozwijały się i bogaciły. Proces ten zatrzymały wojny szwedzkie i rozbiory Polski.Na mocy traktatu wersalskiego część mierzei przypadła Wolnemu Miastu Gdańsk a reszta Niemcom. Natomiast po II wojnieświatowej Stalin słynnym czerwonym ołówkiem ustalił granice naszego kraju. Po polskiej stronie znalazły się fragmenty mierzei i Zalewu Wiślanego.Przez taki podział akwen zalewu został odcięty od morza i zamarł ruch pasażerski, znaczenie utracił Elbląg.

9 walory Podstawowe wartości przyrodniczoturystyczne regionu to: nadmorskie piaszczyste plaże i ich leśne zaplecze, specyficzny klimat o właściwościach balneologicznych, sąsiedztwo odmiennych akwenów morskich i atrakcyjne krajobrazy.

10 Ochrona przyrody i krajobrazu Położenie Mierzei wpływa na bardzo dużą jej ekspozycyjność krajobrazową. Ochronie przyrody i krajobrazu Mierzei Wiślanej służą cztery rezerwaty przyrody (w tym trzy ornitologiczne) MEWIA ŁACHA, KĄTY RYBACKIE, BUKI MIERZEI WIŚLANEJ, MIKOŁAJKOWE WYDMY oraz Park Krajobrazowy Mierzeja Wiślana i Obszar Chronionego Krajobrazu Wyspy Sobieszewskiej.

11 flora 80,7 % powierzchni parku zajmują lasy. Najczęściej występującym gatunkiem jest sosna pospolita ( 90% powierzchni drzewostanów). Występują tu również: brzoza brodawkowata, olsza czarna, buk zwyczajny, dąb szypułkowy, świerk pospolity oraz topola osika. W parku stwierdzono 43 gatunki chronione, w tym: mikołajek nadmorski, turzyca piaskowa, wiciokrzew pomorski, rokitnik zwyczajny, rosiczka okrągłolistna, kocanki piaskowe, storczyki oraz widłaki. Występuje tu 41 gatunków porostów zagrożonych wyginięciem oraz 34 rzadkie w skali kraju i regionu.

fauna Mierzeja Wiślana znajduje się na jednym z głównych europejskich szlaków wędrówek ptaków. Doliczono się 232 gatunków, z których 107 gniazduje na obszarze parku i jego otuliny.

12 fauna Mierzeja Wiślana znajduje się na jednym z głównych europejskich szlaków wędrówek ptaków. Doliczono się 232 gatunków, z których 107 gniazduje na obszarze parku i jego otuliny. W rezerwacie Kąty Rybackie jest największa w Polsce i jedna z większych w Europie kolonia lęgowa kormoranów. Wiele ssaków występuje w parku: jeże, krety, ryjówki, rzęsorki, zające, wiewiórki, bobry, lisy, jenoty, borsuki, kuny, gronostaje, łasice, wydry, tchórze oraz dziki, sarny, wędrujące łosie i sprowadzone daniele. Na szczególną uwagę zasługują: foka szara oraz licznie bytujące nietoperze. Gady reprezentują: jaszczurki, żmije zygzakowate i zaskrońce. Atrakcją przyrodniczą jest turkusowa odmiana padalca.

13 Walory turystyczne Do najważniejszych miejscowości położonych na M. Wiślanej i w rejonie Zalewu Wiślanego należy zaliczyć : - Krynica Morska, - Jantar, - Stegna, - Sztutowo, - Kąty Rybackie

14 Walory turystyczne Kilkaset hoteli, moteli, pensjonatów, sanatoriów, pól namiotowych i zakładów usługowych działających na potrzeby turystów Obiekty zaliczane do dziedzictwa kultury i historii, np. pochodząca z 1895 roku latarnia morska w Krynicy Morskiej, liczne zabytki architektury, panstwowe Muzeum Sztuthoff w Sztutowie Klimat morski, dużo słońca, piękne plaże

Przekop-ią? Po incydentach zatrzymania przez Rosjan ruchu statków(w 2003 i w 2006) przez Cieśninę Pilawską powróciła sprawa przekopu mierzei- miałby on być usytuowany w Skowronkach, gm.

15 Przekop-ią? Po incydentach zatrzymania przez Rosjan ruchu statków(w 2003 i w 2006) przez Cieśninę Pilawską powróciła sprawa przekopu mierzei- miałby on być usytuowany w Skowronkach, gm. Sztutowo i mieć wymiary 1,5kmx40mx5m oraz posiadać śluzy z wrotami sztormowymi Decyzję zaakceptował na odchodnym rząd, w listopadzie tego roku Przeciwni są ekolodzy, ze względu na możliwośc zasolenia wód Zalewu Wiślanego

Podobne dokumenty

Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do

GŁÓWNE UWARUNKOWANIA OCHRONY I ZAGOSPODAROWANIA TERENU (1) Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do Zatoki Gdańskiej Wody przybrzeżne, plaże, wydmy i bory nadmorskie, fragment międzywala,