Prof. dr hab. Stanisław Śladkowski ZAGROŻEŃ (ŚRODOWISKOWYCH)

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Prof. dr hab. Stanisław Śladkowski ZAGROŻEŃ (ŚRODOWISKOWYCH)"

Amelia Skiba
9 lat temu
Przeglądów:

1 Prof. dr hab. Stanisław Śladkowski RODZAJE ZAGROŻEŃ EKOLOGICZNYCH (ŚRODOWISKOWYCH) WYBÓR

2 KATASTROFY EKOLOGICZNE NIEANTROPOGENICZNE powodzie, susze, cyklony, huragany, wiry (trąby) powietrzne ŻYWIOŁOWE trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów pożary lasów długotrwałe silne mrozy lokalny rozwój pasożytów lub szkodników lawiny, osuwiska ANTROPOGENICZNE CYWILIZACYJNE awarie, katastrofy chemiczne awarie długotrwałe (nawet niezbyt duże) emisje szkodliwych substancji zanieczyszczanie odpadami toksycznymi i radioaktywnymi katastrofy demograficzne katastrofy jądrowe zanieczyszczan ie ropą naftową

ANTROPOGENICZNE CYWILIZACYJNE awarie, katastrofy chemiczne awarie długotrwałe (nawet niezbyt duże) emisje szkodliwych

3 ŁAŃCUCH SKUTKÓW KLĘSK ŻYWIOŁOWYCH OFIARY I STRATY SANITARNE SKUTKI PIERWOTNE ZNISZCZENIA FIZYCZNE OTOCZENIA SKUTKI WTÓRNE STRATY MAJĄTKU TRWAŁEGO ZNISZCZENIE ŚRODOWISKA OFIARY W LUDZIACH SKAŻENIA CHEMICZNE OBNIŻENIE POZIOMU EKONOMIKI KRAJU SKAŻENIA BAKTERYJNE OBNIŻENIE POZIOMU ZDROWIA I ŻYCIA POPULACJI EPIDEMIE W POPULACJI

ŚRODOWISKA OFIARY W LUDZIACH SKAŻENIA CHEMICZNE OBNIŻENIE POZIOMU EKONOMIKI

4 ZJAWISKO KLIMATYCZNE EL NINO. Pojawiający się cyklicznie w okresie Świąt Bożego Narodzenia u wybrzeży Ameryki Południowej ciepły, powstający nieregularnie i w sposób niemożliwy do przewidzenia prąd morski. Oddziaływanie tego prądu wywołuje ulewne deszcze, jakie mogą powodować powodzie. Towarzyszące mu przemieszczania się wyżu atmosferycznego mnoży zjawiska klimatyczne na ogromnych przestrzeniach i o ogromnej sile. El Nino wystąpił już w latach: 1925, 1930, 1941, 1951, 1957, 1958, 1977, 1982 i późniejszych. W roku 1982 objął Ekwador i Peru, spowodował gwałtowne burze nad Zatoką Meksykańską (stany: Teksas, Luizjana), wywołał potężne cyklony w rejonie wysp Pacyfiku i susze w Australii, Indonezji, Ameryce Południowej i Afryce południowo wschodniej.

Oddziaływanie tego prądu wywołuje ulewne deszcze, jakie mogą powodować powodzie.

5 SKUTKI KATASTROFY EL Nino OGRZEWANIE OCEANU ZABURZENIA SYSTEMU OCEAN ATMOSFERA W SKALI GLOBU STRATY W MAJĄTKU NIEDOBÓR WODY ZANIKANIE RYB ROZWÓJ EPIDEMII ZAKŁÓCENIA FUNKCJI PRZEMYSŁU ZABURZENIE STRUKTUR SPOŁECZNYCH I KULTUROWYCH NASILENIE NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNYCH

ZANIKANIE RYB ROZWÓJ EPIDEMII ZAKŁÓCENIA FUNKCJI PRZEMYSŁU

6 ZDJĘCIE SATELITARNE DZIURY OZONOWEJ NAD ANTARKTYDĄ

7 SKUTKI DZIAŁANIA UV-B I UV-C W ZALEŻNOŚCI OD NATĘŻENIA I CZASU DZIAŁANIA Małe dawki Duże dawki Tworzenie witaminy D Rumień skóry Pigmentacja skóry Oparzenia Ochrona organizmu przed penetracją w głąb Długi czas działania Głębokie uszkodzenia skóry Obniżenie odporności na choroby Zaćma Rozbicie struktury DNA Choroby oczu Rak skóry (czerniak złośliwy)

organizmu przed penetracją w głąb Długi czas działania Głębokie uszkodzenia skóry

8 CZERNIAK ZŁOŚLIWY Najwiekszy wzrost zachorowań w %: 1. w świecie, 2. w Europie, 3. w Polsce mężczyźni kobiety 1. Swiat 2. Europa 3. Polska

9 TYPY POWODZI W POLSCE OPADOWE NAWALNE FRONTALNE Zasięg lokalny. Tereny górskie przy opadzie 30 mm wody/2 godz.. Niziny mm wody/2 godz.. Podobne jak wyżej, ale o większym zasięgu terytorialnym ROZLEWOWE W miejscu, gdzie teren sprzyja tworzeniu się wezbrań wody ROZTOPOWE Bardzo duży zasięg terytorialny, występują zarówno na terenach górskich, jak i na nizinach ZIMOWE SZTORMOWE Zatorowo-lodowe Zatorowo-śniegowe Zatorowo-śryżowe W ujściach rzek do morza wskutek utrudnienia odpływu wody przez wiatry od morza ku lądowi Lokalnie na nieuregulowanych rzekach, w miejscach przewężeń, piętrzeń wody itp... Jak wyżej W warunkach zmniejszających przepływ wody przechłodzonej, najczęściej podczas gwałtownych spadków temperatury w grudniu i styczniu

na terenach górskich, jak i na nizinach ZIMOWE SZTORMOWE Zatorowo-lodowe Zatorowo-śniegowe Zatorowo-śryżowe W ujściach rzek do morza wskutek utrudnienia odpływu wody przez wiatry od

10 Zima Jesień RODZAJ POWODZI W POLSCE, W SKALI ROKU Lato Wiosna Opadowe Frontalne Rozlewowe Roztopowe Sztormowe Zatorowe Śryżowe

11 WYBRANE PRZYKŁADY ZAGROŻEŃ ANTROPOGENICZNYCH (CYWILIZACYJNYCH)

12 RODZAJE ZAGROŻEŃ ANTROPOGENICZNYCH PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA SKUTKI skażenia środkami radiacyjnymi skażenia niebezpiecznymi substancjami chemicznymi wielkie pożary z wydzielaniem się niebezpiecznych substancji - pirotoksyn skażenia chemiczne i biologiczne katastrofalne zatopienia wielkie katastrofy przemysłowe i komunikacyjne

pożary z wydzielaniem się niebezpiecznych substancji - pirotoksyn skażenia

13 Bezwzględnie decydujące o szkodach, np. skażenia promieniotwórcze i chemiczne Decydujące o szkodach, np. fale elektromagnetyczne, zaburzenia mikrobiologiczne Współdecydujące o szkodach, np. niszczenie szaty roślinnej i zniszczenia gleby Uzupełniające szkody, np. zaburzenia stosunków wodnych, odpady przemysłowe ATMOSFERA BIOSFERA HYDROSFERA LITOSFERA

fale elektromagnetyczne, zaburzenia mikrobiologiczne Współdecydujące o szkodach, np.

14 Energetyka jądrowa dobrodziejstwo ludzkości i przyszłościowe źródło pozyskiwania energii?

15 ZAGROŻENIE OD ELEKTROWNI POŁOŻONYCH W KRAJACH SĄSIADUJĄCYCH Z POLSKĄ

16 SKAŻENIA CHEMICZNE TERENU WODY POWIETRZA Obszar i trwałość zależy od: Ilości i rodzaju substancji chemicznej Właściwości fizycznych i chemicznych Warunków atmosferycznych otoczenia Rodzaju skażonej powierzchni terenu

chemicznej Właściwości fizycznych i chemicznych

17 Zagrożenie kraju - wariant LEGENDA 1500 t / tr. 8d / 60km - ilość zgromadzonego TŚP / trwałość w dniach / maksymalny zasięg rozprzestrzeniania się uwolnionego środka

18 Współczesne zagrożenia dla środowiska naturalnego noszą znamiona agresji ekologicznej. Przykładem takiego działania może być:

19 1. ZAGROŻENIE = Kraje Bogate Podniesienie jakości życia Czyste powietrze i woda. Zdrowa żywność i rolnictwo. Eksport toksycznych odpadów i brudnych przemysłów do krajów biednych.

20 2. ZAGROŻENIE = Kraje Biedne Gotowe podjąć każdą produkcję. Toksyczne chemikalia, tańsze i łatwiejsze antyekologiczne technologie. Chemizacja ponad miarę rolnictwa i przemysłu spożywczego. Przyjmowanie od bogatych krajów za pieniądze niebezpiecznych odpadów.

21 Ilość zanieczyszczeń pyłowych i gazowych w Polsce, w 2010 r. tys. t/rok pyły zanieczyszczenia gazowe

22 Ilość zanieczyszczeń gazowych w Polsce, w 2010 r. tys. t/rok dwutlenek siarki tlenki azotu tlenek węgla węglowodowry inne

23 SUBSTANCJE ZANIECZYSZCZAJĄCE WODY POWIERZCHNIOWE Naturalne (zasolenie, związki żelaza itp.) Sztuczne (związane z działalnością człowieka - odpady) biologiczne (bakterie, wirusy, toksyny itp.) chemiczne (oleje, detergenty, pestycydy itp.)

24 PRZESTRZENNY ROZKŁAD "OBCIĄŻENIA"ŚRODOWISKA 194,4 118,8 4,44 24,2 3,13 29,5 Dorzecze Wisły Dorzecze Odry powierzchnia w tys. Km2 wody chłodnicze i kopalniane mln m3/doba wskaźnik obciążenia dorzecza m3/doba/km2

25 POZIOM ZANIECZYSZCZEŃ WÓD POLSKI wg kryterium fizykochemicznego (8621 km odcinków kontrolnych klasa I klasa II klasa III pozaklasowe

26 Skład ścieków przemysłowych w zależności od procesów produkcyjnych RODZAJ PRZEMYSŁU Nawozy sztuczne Paliwowo-energetyczny Metalurgiczny Chemiczny Spożywczy Tekstylny, garbarski ZAWARTOŚĆ Węglany, fosforany, siarczany, siarkowodór, fenol Detergenty. ropa naftowa, ropopochodne Związki metali ciężkich (Pb, Hg, Cr, Cd itp.) Kwasy: siarkowy, siarkawy, ług Chlorki sodu, wapnia, węglan wapnia Związki organiczne, barwniki, fenole, metale ciężkie

27 KATASTROFY PRZEMYSŁOWE I KOMUNIKACYJNE

28 2011 r r r r Katastrofy Wypadki Awarie Inne

29 WYBRANE KATASTROFY PRZEMYSŁOWE Skutki Rok Miejsce ofiary poszkodowani inne 1974 FLIXBROUGH Wielka Brytania 1976 SEVESO - Włochy 1984 MEKSYK Meksyk 1984 BHOPAL - Indie 1994 PETROCHE- MIA - Płock 28 kilkaset osób w tym 53 ciężko skażenie 1500 ha terenu, ok. 18 km 2 wy- Czynnik - Eksplozja instalacji cykloheksanu uwolnienie ok. 80 ton Zniszczenia w promieniu 5 km Uwolnienie do otoczenia 2 ton trichlorofenolu (w tym 2 kg tetrachlorodibenzoparadioksyny. łączone z użytku ewakuowanych Eksplozja m 3 LPG Uwolnienie do otoczenia ok. 30 ton izocyjanku metylu - - ok Wybuch instalacji etylenu ludzi zagrożonych

30 Liczba katastrof budowlanych w 2010 r Wybuch gazu ziemnego Eksploatacja obiektu Łącznie Rodzaj Wybuch propanu-butanu Roboty budowlane

31 LICZBA KATASTROF w 2010 r. w Polsce Kolejowe 13% Pożary 33% Zatrucia 27% Wybuchy 27%

32 Zakaz agresji ekologicznej Tworzenie bezpieczeństwa Ochrona jakości środowiska człowieka oraz rozsądnego używania zasobów naturalnych.

33 ZASADY BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWEGO PRAWA EKOLOGICZNEGO 1. Zasada równego bezpieczeństwa. 2. Zakaz agresji ekologicznej. 3. Zasada regularnej wymiany informacji. 4. Zasada zapobiegania ekologicznym szkodom transgranicznym. 5. Zasada kooperacji. 6. Zasada współpracy naukowo-technicznej. 7. Zasada międzynarodowej odpowiedzialności za środowisko.

34 Bibliografia

Podobne dokumenty

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU ZA GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ UWAŻANE SĄ: -przemysł -transport -rolnictwo -gospodarka komunalna Zanieczyszczenie gleb Przyczyny zanieczyszczeń gleb to, np.: działalność