Starostwo Powiatowe 27 sierpnia 2015

Transkrypt

1 Zapobieganie chorobie nowotworowej płuc poprzez poprawę dostępności do specjalistycznych badań medycznych oraz wielopoziomową edukację zdrowotną w powiecie polkowickim Starostwo Powiatowe 27 sierpnia 2015

2

3 Negatywny bohater - nowotwór złośliwy płuc v zgodnie z raportami Centrum Onkologii Instytutu im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie nowotwór płuc stanowi najczęstszą przyczynę zgonów wśród obu płci w Polsce v jego niska skuteczność zwalczania jest ściśle związana z późnym etapem wykrywania choroby i bagatelizowaniem zagrożenia, jakie niesie ze sobą niewłaściwy tryb życia.

4 Negatywny bohater - nowotwór złośliwy płuc v rak płuc powoduje obecnie znacznie więcej zgonów niż trzy następne w kolejności nowotwory złośliwe łącznie. v rak płuc jest także nowotworem o bardzo złym rokowaniu dotyczącym długoletniego przeżycia. Przyczynia się do tego późne wykrycie choroby spowodowane brakiem jakichkolwiek jej objawów we wczesnym okresiei stosunkowodużaagresywność v momencie rozpoznania u ok. 75% chorych jest już za późno na radykalne leczenie.

5 Atlas umieralności ludności Polski Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny Warszawa 2012

6 Przeprowadzona analiza umieralności wskazuje, że powiat polkowicki charakteryzuje się podwyższonym wskaźnikiem umieralności ogółem, co oznacza, że obserwowany poziom umieralności w powiecie jest wyższy od średniopolskiego natężenia zgonów.

7 Analiza składowych pokazuje, że głównym czynnikiem podwyższającym wskaźnik SMR są choroby nowotworowe, w szczególności nowotwory złośliwe oskrzeli i płuc. Tutaj różnica między obszarem powiatu a resztą Polski wynosi niemal 20%. Kolejne dwa, pod względem wagi, to nowotwory jelita grubego i odbytu oraz prostaty. Na przeciwległym biegunie znajdują się nowotwory typowo kobiece: sutka kobiet oraz szyjki macicy, co w znaczącej mierze jest zasługą prowadzonych na terenie powiatu programów profilaktycznych nakierowanych na ten problem.

8 Ocena potrzeb zdrowotnych w powiecie polkowickim

9 Ocena potrzeb zdrowotnych naszych mieszkańców była dla nas ważnym narzędziem w ustalaniu priorytetów w ochronie zdrowia w powiecie polkowickim nie tylko na potrzeby opracowania projektu aplikującego o dofinansowanie ze środków zewnętrznych ale także na potrzeby kreowania polityki zdrowotnej w tej części Polski.

10 Celem analizy potrzeb jest określenie obszaru priorytetowego, w którym obserwuje się dziś pogorszenie wskaźników zachorowalności i umieralności oraz w ramach którego stwierdza się braki w profilaktyce i promocji zdrowia. Analiza pozwoliła nakreślić kierunki interwencji programu promocji zdrowia i uruchomić narzędzia służące eliminacji zidentyfikowanych deficytów.

11 Celem nadrzędnym długofalowych działań, zainicjowanych niniejszą oceną potrzeb, jest redukcja umieralności z powodu nowotworów złośliwych, w szczególności raka płuc, w społeczności powiatu polkowickiego.

12 Jak rodziła się ocena potrzeb zdrowotnych w powiecie polkowickim

13 Wykorzystane źródła danych: vopracowanie Standaryzowane wskaźniki umieralności (SMR) Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH) vbank Danych Lokalnych GUS vstatystyki Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu: Dolnośląski Rejestr Nowotworów vatlas umieralności ludności Polski w latach i Wojtyniak B, Rabczenko D, Pokarowski P, Poznańska A, Stokwiszewski J; wydanie internetowe;

14 v Dane lokalne: Ø Badania ankietowe przeprowadzone wśród młodzieży uczniów szkół ponadgimnazjalnych powiatu polkowickiego w kwietniu 2014 r. Ø Badania ankietowe przeprowadzone wśród osób aktywnych zawodowo w powiecie polkowickim w kwietniu 2014 r. Ø Badania ankietowe przeprowadzone wśród emerytówi rencistów w powiecie polkowickim w kwietniu 2014 r.

15 Ø Badania ankietowe przeprowadzone w 2013 r. w jednym z dużych przedsiębiorstw na terenie LSSE w Polkowicach Ø Wyniki Programu Profilaktyki Raka Płuca na obszarze Związku Gmin Zagłębia Miedziowego z 2012 r. v Statystyki medyczne Polkowickiego Centrum Usług Zdrowotnych ZOZ S.A.: Ø Liczba pacjentów z rozpoznanym nowotworem z grup C34, C38, D38: w latach w poradniach prowadzonychprzez PCUZ ZOZ S.A.

16 Ø Rozpoznane zmiany chorobowe w badaniach RTG klatki piersiowej średniorocznie w okresie w PCUZ ZOZ S.A.

17 Dodatkowo przeanalizowano zachorowalność na nowotwory złośliwe w Powiecie Polkowickim w podziale na płeći grupy wiekowe w latach Na podstawie prezentowanych danych można zaobserwować, że: vzachorowań wśród mężczyzn jest istotnie więcej niż wśród kobiet: o 10-20% w różnychlatach,

18 v zachorowania w grupie mężczyzn koncentrują się w przedziale wiekowym lata, przy czym w ostatnim okresie wiek ten obniża się, a udział grupy wiekowej w zachorowaniach ogółem jest także istotny, v zachorowania w grupie kobiet koncentrują się w przedziale lata, jednak dla grup ilość zachorowań jest także znacząca.

19 Podsumowując dane z 10-letniego okresu badawczego, należy uznać, że największą zachorowalność na nowotwory w powiecie polkowickim zaobserwowano pomiędzy 50 a 74 rokiem życia u kobiet oraz pomiędzy 55 a 79 rokiem życia u mężczyzn.

20 Badania Ankietowe Na potrzeby weryfikacji problemu palenia wśród mieszkańców powiatu polkowickiego przeprowadzono badaniaankietowe w trzech wybranych, charakterystycznych grupach społecznych: vmłodzież szkolna w wieku lat: badanie młodzieży objęło 543 osoby,czyli 10,8% populacji powiatuw wieku lat; vgrupa osób aktywnych zawodowo w wieku lata, głównie pracownicy przemysłu zlokalizowanego w obrębie powiatu (z wyłączeniem przemysłu wydobywczego); vemeryci: w tym byli pracownicy kopalń, przechodzący na emeryturę w 45 roku życia.

21 Analiza badań ankietowych

22 Skala palącego problemu v30% młodzieży w szkołach ponadgimnazjalnych pali papierosy, z czego ponad ¼ pali nałogowo, zaś kolejna połowa pali kilka papierosów dziennie; vwśród aktywnych zawodowo 24% to osoby palące, zaś kolejne 22%, to osoby, które paliły co najmniej 5 lat; vw grupie emerytów zidentyfikowano 21% aktywnych palaczy, zaś 33% byłych palaczy pozostawało w nałogu nie mniej niż 5 lat. Rekordzista ma za sobą 50 lat nałogowego palenia ponad 20 papierosów dziennie;

23 v W grupie emerytowanych górników 2/3 stanowiło grupę palaczy, ich średni czas palenia wynosi 22 lata. v Średni czas palenia wśród palących emerytów to 21,4 lat, wśród aktywnych zawodowo: 15,6 lat, zaś wśród młodzieży: ponad 3 lata. v W grupie badanych, ok. 3,5% to byli palacze, którzy mają ponad 20 paczkolat czyli przez 20 lat te osoby paliły ponad 20 papierosów dziennie; v Połowa palącej młodzieży przyznała się do palenia co najmniej 4 lata; v Osoby palące kilka papierosów dziennie nie uważają się za nałogowców.

24 Inicjacja vwiek inicjacji palenia tytoniu sięga obecnie 11 roku życia, a na podstawie porównania grup badanych należy stwierdzić, że wiek ten obniża się: w grupie emerytów - 17 r.ż., zaś w grupie aktywnych zawodowo - 14 r.ż.;

25 Bierne palenie vniemal 60% badanej młodzieży zagrożonych jest biernym paleniem, gdyż mieszka z osobami palącymi, członkowie rodzin palą w ich obecności w domu i samochodzie. vwśród dorosłych problem ten dotyka ok. 25% populacji; vrównież ok. 15% dorosłych palaczy przyznaje, że poddaje się nałogowi w obecności niepalących;

26 Próby zerwania z nałogiem v57% palaczy próbowało zerwać z nałogiem, z czego ponad 70% z nich udało się to zrobić;

27 Rola profilaktyki v Palacze rzadko korzystają z porad lekarskich związanych z nałogiem oraz badań służących wykryciu jego konsekwencji. Tylko ¼ miała wykonane badanie spirometryczne lub RTG w ciągu ostatnich 3 lat.

28 Wnioski

29 W powiecie polkowickim stwierdza się: vwczesną inicjację stosowania używek, w tym palenia papierosów, vwieloletnie pozostawanie w nałogu palenia papierosów, vwysokie zagrożenie biernym paleniem, vrozpowszechnienie nałogu palenia wśród młodzieży na poziomie 30%, a wśród jej otoczenia na poziomie 27%, a jednocześnie: vpowszechną świadomość negatywnych konsekwencji palenia (nowotwór, śmierć),

30 v wysoką potrzebę zerwania z nałogiem, v brak odpowiednich programów profilaktycznych nakierowanych na niepalenie, a przede wszystkim nieskuteczne dotarcie do palaczy.

31 Na podstawie przeprowadzonych analiz wskazuje się populację generalną w powiecie polkowickim grupę ryzyka, której bezpośrednio, aktualnie dotyczy problem należą do niej osoby z grupy wiekowej 50+ niezależnie od płcioraz mężczyźni w wieku lat. A także młodzież pomiędzy 12 a 19 rokiem życia

32 Projekt Zapobieganie chorobie nowotworowej płuc poprzez poprawę dostępności do specjalistycznych badań medycznych oraz wielopoziomową edukację zdrowotną w powiecie polkowickim.

33

34 2016 do 30 kwietnia tego roku potrwa realizacja projektu

35 Działania przewidziane w projekcie 1.Program profilaktyki choroby nowotworowejpłuc 2.Program promocjizdrowia w powieciepolkowickim

36 Program profilaktyki choroby nowotworowej płuc v profilaktyka pierwotna v profilaktyka wtórna

37 Profilaktyka pierwotna

38 Uczestnicy profilaktyki pierwotnej (grupa docelowa A): vosoby w wieku lat, w tym: 1.uczniowie ostatniej (szóstej) klasy szkół podstawowych w gminach powiatu polkowickiego, 2.uczniowie gimnazjów na terenie powiatu polkowickiego, 3.uczniowie szkół ponadgimnazjalnych na terenie powiatu polkowickiego, 4.osoby we wskazanej kategorii wiekowej, nie będące uczniami szkół zlokalizowanych na terenie powiatu polkowickiego

39 W powieciepolkowickimobserwujesięwczesną inicjację palenia papierosów oraz popadanie w nałóg palenia przez stosunkowo młodych członków społeczności, co potwierdziły badania ankietowe przeprowadzone na etapie Oceny potrzeb zdrowotnych. Z szacunkowych obliczeń wynika, że działania w ramach profilaktyki pierwotnej powinny objąć w ramach programu osób.

40 BLOK DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH profilaktyka pierwotna v akcja profilaktyki w szkole niepalenie jest w modzie (spotkania edukacyjne z wykorzystaniem fantomów płuca i innych narzędzi, technik multimedialnych we wszystkich oddziałach szkolnych na terenie powiatu polkowickiego - od poziomu szóstej klasy szkoły podstawowej, w gimnazjach oraz szkołach ponadgimnazjalnych) uczestników

41 BLOK DZIAŁAŃ MEDYCZNYCH profilaktyka pierwotna W ramach akcji prowadzonych w szkołach na terenie powiatu zaoferowana zostanie młodzieży palącej papierosy regularnie, nałogowo, możliwość skorzystania z indywidualnej terapii psychologicznej i wsparcia zmierzającego do zwalczenia nałogu. Porady te będą realizowane dla osób, które zdecydują się na przystąpienie do programu w celu zaprzestania palenia. Porady te będą udzielane w cyklach (średnio 10 spotkań dla każdej osoby).

42 Profilaktyka wtórna

43 Uczestnicy profilaktyki wtórnej (grupa docelowa B): vosoby w wieku 50 + (mężczyźni i kobiety) będące aktywnymi palaczami vosoby w wieku 50 + (mężczyźni i kobiety) obecnie niepalące, ale z doświadczeniem tzw. 20 paczkolat vkobiety w grupie wiekowej lata będące biernymi palaczami vmężczyźni w grupie wiekowej lat będący biernymi palaczami vmężczyźni w wieku będący emerytowanymi górnikami niezależnie od faktu palenia

44 Osoby z grupy docelowej B znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na nowotwór płuca, na co wskazują analizy przeprowadzone w ramach Oceny potrzeb zdrowotnych. Z szacunkowych obliczeń wynika, że do działań w ramach profilaktyki wtórnej kwalifikuje się osób. Założyliśmy, że do programu przystąpiokoło5.050 osób

45

46

47

48 BLOK DZIAŁAŃ MEDYCZNYCH profilaktyka wtórna

49 Centrum Zdrowia Płuc Centrum stanowi główne miejsce podejmowania decyzji zarówno leczniczych jak i profilaktycznych wobec uczestników projektu. W ramach Centrum funkcjonuje: 1. Gabinet profilaktyki chorób płuc 2. Gabinet lekarski 3. Gabinet edukacji zdrowotnej i wsparcia psychologicznego

50

51 Merytoryczną opiekę nad projektem objął prof. dr hab. n.med. Jerzy Kołodziej - specjalista torakochirurgii

52 GABINET PROFILAKTYKI RAKA PŁUC Pielęgniarka koordynująca mgr Izabela Staszewska Pielęgniarka Jadwiga Bury Pielęgniarka Ewa Synowiec

53 GABINET LEKARSKI porady skryningowe w przychodni oraz mobilne punkty lekarskie w terenie 1. Mariusz Piskórz 2. Andrzej Bełda 3. Grażyna Burzało 4. Piotr Marcinkowski 5. Alicja Kowalczyk 6. Ewa Szafraniec 7. Jolanta Węgierska Januszkiewicz 8. Grażyna Kwiatkowska 9. Andrzej Warchoł 10. Dagmara Janczak Sondej 11. Tomasz Głowacki 12. Urszula Pawecka 13. Karolina Serwińska

54 GABINET LEKARSKI konsultacje lekarzy specjalistów 1. Mariusz Piskórz lekarz z uprawnieniami do pracy w medycynie paliatywnej 2. Andrzej Bełda lekarz z uprawnieniami do pracy w medycynie paliatywnej 3. Paweł Kluska specjalista z dziedziny onkologii klinicznej 4. Robert Szwed specjalista w zakresie chirurgii onkologicznej 5. Małgorzata Paluch specjalista w zakresie chorób płuc 6. Małgorzata Malicka-Kondoł specjalista w zakresie chorób płuc 7. Karolina Serwińska lekarz w trakcie specjalizacji z radiologii i diagnostyki obrazowej

55 I etap pierwsza porada skryningowa vcentrum Zdrowia Płuc vmobilne punkty lekarskie (93 wsie powiatu) vwydanie książeczki profilaktyki raka płuc dokument uczestnika programu vzlecenie badań diagnostycznych ØCEA marker nowotworowy płuc ØRTG klatki piersiowej Ømorfologia krwi obwodowej z rozmazem Øgazometria

56 Ø CRP-U Ø mocz badanie podstawowe Ø spirometria Ø pulsoksymetria Ø OB

57 Zapobieganie chorobie nowotworowej płuc poprzez poprawę dostępności do specjalistycznych badań medycznych oraz wielopoziomową edukację zdrowotną w powiecie polkowickim Zdjęcie książeczek

58

59 II etap konsultacje medyczne vanaliza wyników badań z etapu I vkonsultacje lekarzy specjalistów osób z nieprawidłowymi wynikami badań etapu I, kwalifikacja do następnego etapu.

60 III etap diagnostyka pogłębiona vdiagnostyka pogłębiona Øniskodawkowatomografia komputerowa Øbronchoskopia Øpoziom selenu we krwi Øpowtórzenie w razie potrzeby badań z etapu I vanaliza wyników badań vkonsultacje lekarzy specjalistów. vkwalifikacja pacjentów do następnego etapu

61 IV etap diagnoza vkwalifikacja pacjenta przez lekarza specjalistę do jednej z trzech grup: Ø zdrowy - zakończenie udziału w częścimedycznej Ø chory - skierowanie do leczenia w systemie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego Ø obserwacja - możliwość wykonania w zaleconym terminie powtórnych badań z etapu I i/lub III vobjęcie pacjenta z grupy chory terapią psychologiczną dostosowanądojegoindywidualnych potrzeb.

62 Program promocji zdrowia w powiecie polkowickim

63

64 Bransoletka, długopis, torebka, notesik, parasolka

65

66

67 v akcja profilaktyka przy okazji (informowanie o możliwościach wykonania badań profilaktycznych w gabinetach lekarzy POZ, w trakcie profilaktycznych wyjazdów skryningowych lub zorganizowanych punktów medycznych w ramach wydarzeń promocji zdrowia) uczestników

68 v akcja-informacja u wszystkich interesariuszy oraz przedstawicieli sołectw i kościoła (informacje przekazywane w formie komunikatów oraz udostępniane w formie plakatów, ulotek, specjalnych pism dedykowanych poszczególnym grupom odbiorców, banneru informacyjnego z linkiem do strony internetowej projektu udostępnionych na stronach www grupy interesariuszy) uczestników Ilość uczestnikówłącznie osób

69 v akcja razem rzucamy palenie Ø audycje radiowe Ø programy telewizyjne Ø serwisy informacyjne telewizyjne Ø filmy związane z projektem Ø artykuły i informacje prasowe v konferencja naukowa dla młodzieży v rodzinny Piknik Promocji Zdrowia z koncertem dla młodzieży

70

71 Strona internetowa projektu

72

73 Fanpage na facebook

74

75 Interesariusze projektu vrada ds. Zdrowia

76 Na etapie konstruowania niniejszego programu przeprowadzono wstępną analizę możliwości zaangażowania grupy instytucji, urzędów, podmiotów oraz ekspertów, którzy mają interes we wdrożeniu programu profilaktyki i promocji zdrowia dotyczącego obszaru raka płuc. W okresie od 7 kwietnia do 10 maja 2014 roku przeprowadzono konsultacje naterenie powiatu polkowickiego. Ich efektem jest określenie grupy interesariuszy oraz ich roli w poszczególnych obszarach programu. podmioty, które działają w obszarze, w jakim prowadzony jest program, posiadają informacje i doświadczenie oraz są zainteresowane wynikami jego wdrożenia. Włączenie zainteresowanych instytucji w działaniarady ds. Zdrowia ma charakter konsultacyjny, opiniotwórczy, ale także promocyjny wspierający oddziaływanie projektu.

77 Rada ds. Zdrowia v Starosta Powiatowy i pracownicy Starostwa v koordynator główny projektu oraz przedstawiciele: v placówek POZ v jednostek samorządowych v Urządu Skarbowego, ZUS v wybranych przedsiębiorstw v placówek szkolnych i edukacyjnych: v NFZ v organizacji pozarządowych v lekarze specjaliści

78 Zespół zarządzający projektem 1. Mariola Kośmider koordynator projektu 2. Anna Stępień asystent koordynatora projektu ds. medycznych 3. Beata Ferenc koordynator specjalista ds. marketingu 4. Magdalena Witkowska obsługa księgowa projektu 5. Beata Lasek obsługa kadrowo-płacowa projektu 6. Marcin Nalewajski obsługa informatyczna 7. Monika Stańczyszyn, Iwona Wawrzyniak Wójcik zaopatrzenie 8. Agnieszka Mietlińska pracownik ds. zamówień publicznych 9. Jolanta Sławińska prawnik projektu

79 Biuro projektu STAROSTWO POWIATOWE W POLKOWICACH Teresa Jedynak Józefa Krystyna Spólnik Grażyna Koch

80

81

82 NIE PAL; JEŚLI JUŻ PALISZ, PRZESTAŃ. JEŚLI NIE POTRAFISZ PRZESTAĆ, NIE PAL PRZY NIEPALĄCYCH. Ja nie m nie palę - nie pal przy

83 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ