SAMORZĄD NARODOWOŚCI POLSKIEJ W 17-TEJ DZIELNICY BUDAPESZTU

Transkrypt

1 Z 7828 z (zöngés mássalhangzó és jele) z- [1. przedrostek nadający aspekt dokonaności czasownikom, np. zanalizować, zeuropeizować; 2. przedrostek tworzący czasowniki oznaczające gromadzenie lub łączenie czegoś, np. zbiegać się, zgrywać, albo usunięcie czegoś lub oddalenie się od czegoś, np. zmyć, zjechać; 3. składnik pisanych łącznie przyimków złożonych i zleksykalizowanych złożeń, np. znad, zza, zgoła, zresztą] [(lat.) praefixum; (nyelvt) igekötő (ik.), előrag, előtag] z (ze) [1. przedrostek nadający aspekt dokonaności czasownikom, np. zanalizować, zeuropeizować; 2. przedrostek tworzący czasowniki oznaczające gromadzenie lub łączenie czegoś, np. zbiegać się, zgrywać, albo usunięcie czegoś lub oddalenie się od czegoś, np. zmyć, zjechać; 3. składnik pisanych łącznie przyimków złożonych i zleksykalizowanych złożeń, np. znad, zza, zgoła, zresztą] (kogo/czego) (o kierunku od wewnątrz i o materiale, z którego przedmiot jest zrobiony) -ból, -ből; -tól, től; (o kierunku od strony zewnętrznej; z wierzchu) -ról, -ről; (kim/czym) -val, -vel; -ul, -ül, módra; (mniej więcej) körülbelül, mintegy z akompaniamentem fortepianu zongorakísérettel z aplombem önérzettel, méltósággal, öntudatosan, bátran, nagy garral z bezpośrednim połączeniem közvetlen csatlakozású; közvetlen csatlakozással z biedą nagynehezen, nyomorúságosan z biegiem czasu idővel, az idők folyamán z biegiem lat az évek múlásával; az évek folyamán v. folyásával; esztendők múlásával z bliska közelről, közelből, közelben z Bogiem! Isten vele v. veled!, Isten áldjon! z bohemy artystycznej bohém z boku [z prawej lub lewej strony] oldalról, oldalt; féloldalt z bólem serca fájós szívvel, nem szívesen z bólu ni mógł uleżeć a fájdalomtól nem tudott feküdni z błyskawiczną szybkością villámgyorsan z braku czego vmi hibájából z Budapesztu Budapestről z byka spadłeś, czy co? megőrültél, vagy mi történt? z całą powagą teljes komolysággal z całego serca teljes szívből z całej piersi telitüdővel, teli tüdőből z cebulą hagymás [Śledzie z cebulą: hagymás hering] z chęcią szívesen; készséggel z chłopska parasztosan, paraszti módon, paraszt módra, mint a parasztok z cicha csendben, csendesen z cicha frank, z cicha pęk alamuszi (ember), óvatos duhaj; lassú víz, partot mos ember z ciebie belőled z cudzoziemska idegenül, idegen módra; külföldi módra, mint a külföldiek z cukrem czy bez cukru? cukorral vagy cukor nélkül? z cyganerii bohém z cytryną / tylko z cukrem / bez cukru citrommal / csak cukorral / cukor nélkül z czarnego białe robić [feketéből fehéret csinál] a feketét fehérrre festi v. mossa z czasem idővel, később, majd z czasem mienią się ludzkie obyczaje idővel megváltoznak az emberi szokások z czasem się poprawi idővel ez jobb lesz z czasem to się zmieni idővel ez majd megváltozik z czasem zmienił przekonania i odstał od nas megváltoztatta véleményét és elvált tőlünk z czego amiről z czego? miből? z czego to jest? miből van? z czego to jest zrobione? miből van ez csinálva v. elkészítve? z czym? mivel? z czym pan/pani pije herbatę? mivel issza a teát? z czymś valamivel z czystej bawełny nie ma? tiszta pamut nincs? z dachu a háztetőről z dala, z daleka [z dużej odległości lub z odległego miejsca] a távolból, a messzeségből, messsziről, távolból, távolról

2 7824 z dala dojrzeli jakiś dom messziről egy házat vettek észre z daleka messziről, távolból z daleka odezwały się dzwony a távolban megszólaltak a harangok z daleka wyłoniła się sylwetka ludzka a távolban emberi alak bontakozott ki z dawien dawna régesrég, réges-régen; valaha, valamikor, régóta, ősidők óta, z dawna régen, régóta, régtől fogva, régente, valamikor, egykor z deszczu pod rynnę [esőből ereszcsatorna alá] csöbörből vödörbe z długu się uiścić törleszteni az adósságot z dnia na dzień napról napra z dnia na dzień żyć egyik napról a másikra élni z dnia piętnastego listopada kelt november 15- én z dobrego gniazda jó családból (való v. származik) z dobrej (nieprzymuszonej) woli szabad akaratából, önszántából; jó akaratból, jóindulatból z dokładnością do jednej sekundy egy másodpercnyi pontossággal z dokładnością mechanizmu zegarowego az óramű pontosságával z dołu [o płatnościach: dokonywane po otrzymaniu towaru lub po wykonaniu pracy] lentől, alulról; (u dołu) alul, lent; (płacić) utólag, utólagosan, viszamenőleg z domu hazulról; (házból) született z dostarczeniem do domu házhoz szállítva z dostawą do domu házhoz szállítva z doświadczenie tapasztalatból z drogi! le az útról!, félre (az útból)! z drugiej ręki másodkézből z drugiej strony (átv.) másrészt, másfelől z drzewa, z drewna, drewniany faz duszą ledwo uciekł alig tudta szökéssel megmenteni az életét z dwojga złego két rossz közül z dzieła poznaje się mistrza (człowieka) amilyen a mester, olyan a munkája z dzisiejszą datą mai kelettel v. dátummal z dziesięć tysięcy vagy tízezer, tízezer körül z Gdańska Gdańskból z głębi serca szíve mélyéből z (głębokim) poważaniem (teljes) tisztelettel z głupia frant adja az ártatlant, butának tetteti magát z godzinę talán egy órát, körülbelül egy órát z gołą głową; z odkrytą głową hajadonfőtt, hajadonfővel; fedetlen fővel z górą felül, többet, túl; több, mint; tetézve, pupozva, ráadással; fölös számban z górki na pazurki kerekecske-dombocska; csöbörből-vödörbe z góry [o płatnościach: dokonywane przed otrzymaniem towaru lub przed wykonaniem pracy] (skąd) felülről, fentről, magasról; (gdzie) felül, fenn; (np. płacić) előre, előzetesen (idő); (átv.) felülről, fölényesen z góry dziękuję előre is köszönöm z góry na dół felülről lefelé, fentől le z góry traktujący fölényes z góry zastrzegłem się előre tiltakoztam z groza iszony z gruba ciosany durván kifaragott, durván ácsolt, durván faragott; nagyjából kifaragott, nagyjából ácsolt, nagyjából faragott z grubym dnem do pieczenia i duszenia vastag v. duplafenekű (főzőedény) z grubsza nagyjából, vázlatosan, körülbelül, úgy ahogy z gruntu teljesen, tökéletesen; alapjában véve z gustem ízlésesen, ízléssel z gwoźdźmi szegecses, szöges z hakiem kampós z ilu pokoi składa się wasze mieszkanie? hány szobás a lakásuk? z impetem hévvel, hevesen z impetem rzucić się na kogo hevesen, lendületesen, hévvel ráveti magát vkire z innego kierunku másfelől z innej beczki zacząć mellébeszélni, kertelni, más malomban őrölni, másról kezd beszélni, köntörfalazni z innej gliny más fából (faragták) z innej strony másfelől z iskry rodzi się płomień a szikrából lesz láng z iskry rozgorzeje płomień szikrából lobban ki a láng z iskrzącymi oczyma szikrázó szemekkel z jaszczura dobyli szabel a halbőrhüvelyből szablyákat vontak ki z jajka się wykluwać a tojásból kibújni v. kikelni

3 7825 z jaką szybkością jedziemy? milyen sebességgel haladunk? z jaką szybkością lecimy? milyen sebességgel repülünk? z jakiego powodu? mi okból? miért? z jakiego regionu Węgier pan (pani) pochodzi? Magyarország melyik vidékéről származik? z jakiego tytułu? milyen jogon?, milyen jogcímen? z jakiej okolicy pochodzisz? melyik vidékről származol? z jakiej powodu? miért?, mi célból? z jakiej racji? miért? milyen alapon? milyen meggondolás alapján? z jakiej szkoły vmilyen iskolából való z jakim przestajesz, takim się stajesz (közm.) [amilyen emberrel szóbaállsz, olyanná leszel] aki korpa közé keveredik, (azt) megeszik a disznók z jarzynami zöldséggel, főzelékkel z jednej strony egyrészt, egyfelől z jednej strony z drugiej strony - egyrészt. másrészt; egyfelől másfelől z jego oczu bije żar izzik v. tüzes a szeme z jego podmowy az ő rábeszélésére, felbújtására z junacka virtusból, merészségből z karłów wyrósł, a chłopa nie dorósł [a törpék közül kinőtt, de embernek nem nőtt] félbemaradt ember; gyereknek már nem gyerek, embernek még nem ember z każdej strony egyenletesen; minden oldalról z każdym dniem minden nappal, napról napra z każdym rokiem évről évre z kierunku felől z kim? kivel? z kim chce pan(i) mówić? kivel szeretne beszélni? z kim mam przyjemność mówić? kivel van szerencsém beszélni? kihez van szerencsém? z kim mam zaszczyt; z kim mam przyjemność? kihez van szerencsém? z kim pan (pani) idzie do teatru? kivel megy a színházba? z kogo? kiből? z kolei ezt követően, azután, ezután; (następujący) soron következő, soron levő; sorjában a következő z kolei on zaczął mówić sorban a következő szónok ő volt z kolei zaczał mówić drugi referent sorrendben a következő előadó kezdte a beszédet z komina się kurzy a kémény füstöl; a kéményből füst száll z korzeniami gyökerestül z Krakowa Krakkóból z Krakowa do Wieliczki dwie godziny jazdy Krakkóból Wieliczkába két óráig tart az út v. két órás az út z kretesem teljesen, egészen, tökéletesen, véglegesen; éppen z krwi i kości ízig-vérig z krzywymi nogami görbelábú; ikszlábú z którego dworca odjeżdża pociąg do Lublina? melyik pályaudvarról indul a vonat Lublinba? z którego dworca odjeżdża ten pociąg? melyik pályaudvarról indul ez a vonat? z którego jesteś rocznika? melyik korosztályba tartozol? z którego kierunku amerről z którego peronu odjeżdża pociąg do Budapesztu? melyik peronról indul a vonat Budapestre? z którego portu wypływa prom do? melyik kikötőből indul a komp -ba? z którego toru (peron) odjeżdża pociąg? melyik vágányról indul a vonat? z którego wieku jest ten barbakan melyik századból való ez a körbástya? z kwitkiem üres kézzel z lekka könnyedén, könnyen, egykönnyen, könnyűszerrel, gyengén z lekka kuleje egy keveset bicegni z lekkim sercem könnyű szívvel, könnyedén, szívesen, vidáman z lekkością oddychał könnydén felsóhajtott z lewa [z lewej strony] balról z lewej ręki balkézről z lichwą bőségesen, pótlékkal, kamatostul z linii bocznej oldalágon z linii matki [anya vonaláról] anyai ágon z linii ojca [apa vonaláról] apai ágon z litości coś robić könyörületből, szánalomból tenni vmit z Litwi Litvániából z lotu ptaka madártávlatból

4 7826 z lotu ptaka oglądać co madártávlatból nézni vmit z łaski kegyből z łaski na uciechę gyenge vigaszul, szánalomból, vigaszul z łatwością könnyűszerrel z łezką w oku könnyes szemmel z małymi wyjątkami kevés kivétellel z marsem na czole marcona arckifejezéssel z martwych powstać feltámad halottaiból z masłem vajas z mężnych najmężniejszy a bátrak között a legbátrabb z miasta városból z miejsca azonnal, egyből, rögtön, nyomban, gondolkodás nélkül; helyben z miesiąca na miasiąc hónapról-hónapra z miesięcznym wymówieniem egyhónapos felmondással z miłą chęcią nagyon szívesen; készséggel; készségesen z mocą natychmiastową azonnali hatállyal z mojej strony felőlem, részemről; a magam részéről, ami engem illet z mozołem nagynehezen, üggyel-bajjal z musu kényszerből, szükségből, immel-ámmal z nadejściem zimy a tél beálltával z naganą rosszallóan z nagła hirtelen, váratlanul; egész hirtelenül v. váratlanul z najlepszymi życzeniami od nas wszystkich mindnyájan a legjobbakat kívánjuk z największą dokładnością hajszálnyi pontossággal; töviről hegyire z napiętą uwagą feszült figyelemmel z narażeniem życia, z narażeniem włsnego życia élete kockáztatásával v. veszélyeztetésével z nas belőlünk z nas na pewno będzie zadowolony velünk biztosan meg lesz elégedve; tőlünk biztosan elégedett lesz z nastaniem wiosny a tavasz kezdetével v. beálltával, érkeztével; tavaszal z natury nerwowy ideges természetű z natury rzeczy a dolgok természetéből adódik z natychmiastową dostawą azonnal szállítandó z nędzy do pieniędzy (közm.) [nyomorból a pénzbe] ki ma szegény, holnap gazdag lehet z nią vele z nienacka hirtelen; váratlanul z niczym üres kézzel; semmivel z niczym się nie liczy semmivel sem számol z nie ukrywanym zdumieniem leplezetlen csodálkozással z niechęcią kelletlenül, kedvetlenül z niedaleka közelről, közelből z niedowierzaniem bizalmatlanul, bizalmatlansággal [wszystkie zdjecia oglądałam z niedowierzaniem: minden felvételt v. fényképet bizalmatlansággal nézegettem] z niego belőle z niego jest ranny ptaszek (átv.) koránkelő ember z niemiecka (dawno) német módra, németesen z niepełnym wyżywieniem (śniadanie i kolacja) félpanzióval z nieprawnego nabytku nie ma pożytku (közm.) ebül szerzett jószág, ebül vész el z niezmąconą flegmą zavartalan hidegvérrel, nyugodt közömbösséggel z nikim senkivel z nikim nie mogła poboleć senkinek sem tudta a szívét kiönteni; senkinél sem talált részvétre; senkivel sem tudta fájdalmát megosztani z nim vele z nim nie ma żartów vele nem lehet tréfálni z nim się dawno coś dzieje régóta van vele valami (baj) z nim zdarzyło się nieszczęście súlyos baleset érte, szerencsétlenül járt z nocy dzień robić az éjszakából is nappalt csinálni z nocy wtorku na środę a keddről szerdára virradó éjjel z nory lisa wykurzyć (átv.) rókát a lyukból kifüstölni z nudów unalomból, unottan z obawy, aby.. attól való félelmében, hogy z obowiązkiem wizy vízumköteles z obowiązkiem wzajemności v. rewanżu viszonzás terhe mellett z obu stron mindkét oldaltól, mindkét felől z ochotą szívesen, örömmel, örömest z ociągąniem się habozva, tétovázva z odcieniem pomarańczowym narancssárga árnyalattal z oddalenia a messzeségből, a távolból z oddali (ze znacznej odległości) a távolból, a messzeségből, a messze távolból; igen v. nagyon messziről v. távolból z oddali doleciał głos a távolból hang hallatszott z odkryta przyłbica (átv.) nyíltan, egyensen, becsületesen, nyílt sisakkal z odstawą do domu (na miejsce) házhoz szállítva z ogonem, z ogonkiem több mint; ráadással v. többel; még egy csomó járandósággal z okazji (czego) (vminek) alkalmából

5 7827 z okazji pana (pani) imienin życzę (życzymy) panu (pani) wszystkiego dobrego! névnapja alkalmából minden jót kívánok! z okazji pana (pani) rocznicy życzę (życzymy) panu (pani) wszystkiego dobrego! évfordulója alkalmából minden jót kívánok! z okazji pana (pani) urodzin życzę (życzymy) panu (pani) wszystkiego dobrego! - születésnapja alkalmából minden jót kívánok (kívánunk)! z okazji Twych urodzin születésnapod alkalmából z okazji urodzin (imienin) przesyłam najserdeczniejsze życzenia szczęścia i pomyślności születésnapod (névnapod) alkalmából legőszintébb szerencsekívánataimat küldöm z okładem ezen felül, azonfelül, ráadásul, tetejébe z okresu korabeli; korból való z osobna [oddzielnie, osobno] külön, különkülön; egyenként z ostrożna óvatosan z otwartą przyłbicą nyílt sisakkal, nyíltan, szemtől szembe z otwartością nyíltsággal z otwartymi ramionami tárt karokkal z owej strony onnan, oldalról, az ottani helyről z owocami gyümölccsel z o.o. [o spółce: z ograniczoną odpowiedzialnością] korlátolt felelősségű (társaság) z palca to wyssał ezt az ujjából szopta ki z pałkami tokos (fiatal madár) z pańsku úrimódra; urat majmolva v. utánozva z partyjnym pozdrowieniem (dawo) elvtársi üdvözlettel z pełną piersią telitüdőből; teljes tüdővel z pełnym wyżywieniem teljes ellátással z pewnego źródła wiedzieć biztos forrásból tudni vmit z pewnością [bez wątpienia lub z dużą dozą prawdopodobieństwa] minden bizonnyal, bizonyára, biztosan, bizonyosan; biztos, hogy z pewnością jutro przyjdzie holnap biztosan megérkezik z pewnych przyczyn bizonyos okokból z pianą w ustach dühtől tajtékzó szájjal z piekła rodem pokolfajzat z pierwszego wejrzenia az első pillantásra z pierwszego źródła az első forrásból, első kézből z pierwszej ręki elsőkézből; első kézből z pilnością igyekvéssel, érdeklődéssel, figyelemmel z pobliża közeli z pocałowaniem ręki kézcsókkal; legnagyobb örömmel, tiszta szívből, hálával v. hálásan z pochwy dobyć szablę kardot kirántani v. előrántani hüvelyéből z pochwy wyjąć szablę kardot v. szablyát kihúzni a hüvelyéből z początkiem czego vminek az elején v. kezdetén z początku kezdetben z początku było mi bardzo trudno kezdetben igen nehezen esett v. igen nehezen ment nekem z podatkiem zalegać adóhátralékban lenni z podniesioną głową emelt fővel z pojedynku wyszedł a párbajból épen került ki (ellenfele nem is érintette) z pokolenia na pokolenie nemzedékről nemzedékre, apáról fiúra z pokorą alázatosan, töredelmesen z polecenia megbízásából z polska po węgiersku lengyelesen magyarul (sehogy, zagyván, alig érthető módon) z polska po węgiersku wyczytywać lengyelesen magyarul elolvasni z Polski Lengyelországból z południa délről, délfelől z pomiędzy kogo/czego vki/vmi közül z pomocą (kogo/czego) segítségével z pomocą Boga az Úr segedelmével v. segítségével z pomocą kogo vkinek a segítségével v. támogatásával z pomocą komu przybywać segítségére lenni vkinek z pomocą komu przychodzić segítségére jönni vkinek z pomocą komu śpieszyć a. iść segítségére sietni v. menni vkinek z porozumieniem egyetértésben, egyetértve z postępem czasu idők múltával; az idők folyamán; idővel z pośpiechem hamar, gyorsan, futtában z potrzeby szükségből z poważaniem... tisztelettel z powinszowaniem nowego roku újévi jókívánságokkal z powodu (kogo/czego) (vki/vmi) miatt, (vmi) okából, végett, következtében z powodu braku pieniędzy pénz hiányában z powodu choroby betegség miatt z powodu czegoś (vmilyen) oknál fogva; (vmiből) kifolyólag

6 7828 z powodu mnie miattam, énmiattam z powodu niedozoru kellő felügyelet hiányában z powodu niewyraźnej podziałki odczyt na termometrze jest utrudniony a beosztás elmosódottsága miatt a hőmérő leolvasása nehézséget okoz z powodu śmierci v. zgonu (kogo) zamknięte haláleset miatt zárva z powodu wagi zarzutów a vádak súlya miatt z powodzeniem [1. z dobrym skutkiem, pomyślnie; 2. z dużym prawdopodobieństwem] áradozással z powrotem [1. w kierunku powrotnym; 2. na nowo] vissza, visszafelé; újból, újra z powyższego wynika, że az elmondottakból következik, hogy z pozdrowieniem; z pozdrowieniami üdvözlettel z pozoru [zob. na pozór] látszólag z pozoru jest to człowiek dobrze wychowany ez látszólag jólnevelt ember z pożytkiem coś robić (vmit) haszonnal végezni; hasznot hajtva cselekedni z północy do południa északról délre z półtorasta żołnierzami százötven katonával z póżnego nie nalejesz ahol nincs, ott ne keress z praktyki gyakorlatból, gyakorlat útján z prawa i z lewa jobbról (s) balról z prawej strony jobbról, jobb oldalról z premedytacją szándékos, előre megfontolt (szándékkal elkövetett) z prędka, na prędce hirtelen, hamarosan, sebtében, sietve z prędkości sietségből z prochu powstałeś w proch się obrócisz porból vagy és porrá leszel z próżnymi rękoma; z próżnymi rękami üres kézzel z przeciwka szemben z przeniesienia áthozat (az előző oldalról) z przeproszeniem! bocsánat a szóért; tisztesség ne essék szólván z przodu (skąd) előlről; (gdzie) elől, az elején z przodu proszę podciąć elöl rövidre vágja (frizurát) z Przemyśla Przemyślből z przesnisienia áthozat z przodu elől, előlről z przodu proszę podciąć elöl rövidre vágja! (hajat) z przyczyn trudności technicznych technikai nehézségek v. akadályok miatt z przyjemnością örömmel; szívesen, nagyon szívesen; kész örömmel z (ogromną/największą) przyjemnością (a legnagyobb/kész) örömmel z przyjemnością przyjdę örömmel (szívesen) elmegyek. z przyjemnością! nie ma za co! nagyon szívesen! nincs miért! z przyjemnością zapalę szívesen rágyújtok z przykrością dowiedziałem (dowiedziałam) się, że. sajnálattal értesültem róla, hogy... z przykrością muszę zawiadomić, że - sajnálattal kell közölnöm, hogy z przykrością wyznać muszę fájdalommal kell beismernem z przymieszką ironii a gúny árnyalatával z przyrodzenia természetből z przywiązania szeretetből, a ragaszkodás jeléül z punktu kezdettől fogva, azonnal z punktu widzenia.szempontból [Z punktu widzenia nocnego portiera (1977)] z pustymi rękami [z kwitkiem, z niczym] üres kézzel z pyszna remekül z radością örömmel, szívesen z (wielką) radością (a legnagyobb/kész) örömmel z radości koziołkuje örömében bukfenvet vet v. hány z ramienia (czego) (vmi) nevében z rana reggel, kora reggel, korán z rana będzie pochmurno, ale opadów się nie przewiduje reggel felhős lesz az ég, de csapadék nem várható z rąk do rąk kézről-kézre [przechodzić z rąk do rąk: kézről-kézre jár; egyik kézből a másikba kerül] z reguły [zwykle] rendszerint, általában, szabály szerint z ręką na sercu szívre tett kézzel, őszintén, igazán, valóban z rękoma w kieszeniach zsebre dugott kézzel z robakami férges z rodowodem pedigrés z rodzaju ambrozja parlagfű, vadkender z rodziawionymi ustami szájtátva z roku na rok évről-évre z rozdziawionymi ustami szájtátva (csodálkozva) z rozkoszą örömmel, készséggel z rozmysłem szándékosan, előre megfontoltan z rozporządzenia władzy a hatóság rendelete v. hatósági rendelet alapján z różnych powodów különböző okokból z rzadka ritkán, nagyritkán, nagynéha z rzadka go widuję ritkán látom őt

7 7829 z rzędu sorban, egymásután, sorban a ; sorrendben a z rumem rummal z samego rana kora reggeltől, hajnal óta z serdecznymi pozdrowieniami szívélyes üdvözlettel z swoją miłą a kedvesével, a választottjával z system rzeczny vízrendszer z szacunkiem tisztelettel z szybkością wiatru szélsebesen z ta sprawą łączy się wiele innych ezzel az üggyel sok egyéb is öszeüggésben áll z takich to a takich powodów ilyen meg olyan okokból z tamtąd arról z tamtej strony afelől z tego abból, ebből z tego co wiem, nie tudomásom szerint nem z tego interesu nic nie będzie ebből az ügyből v. dologból v. üzletből semmi sem lesz z tego kierunku arról, erről z tego miejsca erről a helyről z tego można dedukować, że ebből következtethető, hogy, ebből következtetni lehet, hogy z tego nic nie będzie ebből semmi sem lesz z tego nie jestem zadowolony ezzel nem vagyok megelégedve z tego odeszło dziesięć złotych na koszty ebből lemegy v. levonandó tíz zloty a költségekre z tego powodu emiatt, amiatt, ezért; ennélfogva z tego projektu nic nie będzie ebből a tervből nem lesz semmi; ebből a tervből semmi sem lesz z tego wynika ebből következik, ebből az következik z tego wynika, że : ebből folyik, hogy z tego względu ennélfogva, emiatt z tego wypłynął wniosek ebből az következik z tego wypływa ebből ered z tej bajki płynie nauka ebből a meséből az a tanulság z tej mąki chleba nie będzie (közm.) ebből a lsiztből sem lesz kenyér z tej przyczyny ezért, ez okból, emiatt z tej racji emiatt; ez okból z tej samej przyczyny ugyanazért z tej sieci insynuacji i podejrzeń nie mógł się wywikłać a ráfogások és gyanúsítások e hálójából nem tudott kiszabadulni z tej strony erről z tej strony czego erről, erről az oldaláról, innen z teki grafika rajzok, a rajztömbből z temperamentem heves, hevesen; szenvedélyes, szenvedélyesen z tłumikiem hangtompítós [pistolet z tłumikiem: hangtompítós pisztoly] z tłustego mięsa tłusta polewka [kövér húsból zsíros leves] (közm.) bolond lyukból bolond szél fúj z towarzyszeniem fortepianu zongorakísérettel z trudem nehezen, kínlódva z trudem dobrnął do matury nagynehezen eljutott v. jutott el az érettségiig z trudem dolazł do swojej chałupy nagynehezen kunyhójába vánszorgott z trudem dopchał się do tramwaju nagynehezen feltolakodott a villamosra z trudem hamować łzy nehezen tartja vissza a könnyeit z trudem udało się go odratować nehezen sikerült őt megmenteni v. kimeteni z trudem wiązać a. związać koniec z końcem nagynehezen kijön a pénzéből z trudem wykrztusił parę słów nagynehezen kinyögött néhány szót z trudnością nehezen, üggyel-bajjal, bajosan, nehézséggel, akadállyal z trudnością mi to przyjdzi ez nekem nehezemre esik z twojego powodu miattad z tygodnia na tydzień hétről hétre; egyik hétről a másikra z tyloma ennyivel z tyłu (skąd) hátulról, (gdzie) hátul z tyłu i z przodu elől-hátul; előlről és hátulról z tyłu proszę nie ścinać hátul ne vágja le! z tyłu proszę zostawić nieco dłuższe hátul hagyja meg hosszabbra z tym ezzel, emezzel z tym pracownikiem mam prawdziwe utrapienie ezzel a dolgozóval igazi bosszúságom van z tym wszystkim trzeba zrobić porzadek mindezzel rendet kell teremteni z tym zastrzeżeniem azzal a kikötéssel z tym zastrzeżeniem, że azzal a kikötéssel, hogy z tym, że azzal a feltétellel, hogy z tytułu... a... címén; rangomnál v. állásomnál fogva z tytułu mego stanowiska állásomnál fogva z tytułu swego stanowiska állása jogán v. jogcímén z tytułu tego ezen a jogcímen z ucałowaniami csókol ; szeretettel csókol z uchem (pl. edény) füles z uciech klepał się udach örömében a combját csapkodta

8 7830 z uczuciem érzéssel z ufnością hittel, bizalommal z ujmą (dla kogo) (vkinek a) rovására z ujmą dla kogo (vkinek a) rovására v. sérelmére z ujmą dla sławy jó hírnevének ártalmára v. kárára z ukosa ferdén; (átv.) nem szívesen, kelletlenül z Ukraini Ukrajnából z umysłu (dawno) szándékosan, szántszándékkal z upłwem miesiąca a hónap leteltével z upłwem 3 roku három év elteltével z upoważnienia felhatalmazás alapján z uprzednio przemyślonym zamiarem előre megfontolt szándékkal z urodzenia természettől v. születésétől fogva z urzędu hivatalból, hivatalosan z ust do ust szájról szájra z ust mi to wyjąłeś számból vetted ki a szót z uszczerbkiem dla mnie káromra, hátrányomra z uszczerbkiem dla zdrowia káros az egészségre z utęsknieniem epedve z utęsknieniem oczekiwany epedve v. várva várt z uwagą figyelemmel, figyelmesen z uwagi (na co); biorąc pod uwagę (co) figyelembe véve vmit; figyelemmel vmire z uwzględnieniem tego... ennek tekintetbevételével z używalnością kuchni konyhahasználat z używalnością kuchni i łazienki konyha és fürdő használattal z wacana, nigdy nic nie będzie! kendből sem lesz soha valami! [zawołał a to mi z wacana mężczyzna i człek!] z Warszawy Varsóból z Warszawy do Poznania jest 300 (trzysta) kilometrów Varsóból Poznańba az út 300 (háromszáz) kilométer; Varsó és Poznań között háromszáz kilométer a távolság z Warszawy donoszą Varsóból jelentik z ważnością o zasięgu ogólnym általános érvényű z wdzięcznością, za usługi z Węgier Magyarországról z wiadomych powodów ismert okból v. okokból; ismeretes okból z widzenia látásból z wieczora este, estefelé z wieczora było chłodno estefelé hűvös volt z wielką przyjemnością nagyon szívesen; örömmel z wielkiej chmury mały deszcz (közm.) [nagy felhőből kis eső] sok hűhó semmiért z wielkim trudem nagynehezen, üggyel-bajjal z wierzchu felülről z wiosną natura odradza się tavasszal a természet új életre kel v. újjáéled z własnego popędu saját jószántából; önként, a maga szakállára z własnej inicjatywy saját kezdeményezéséből z własnej ochoty önszántából z własnej woli saját akaratából, önként z właściwą sobie werwą az őt jellemző élénkséggel v. lelkesedéssel z Wrocławia Wrocláwból z wydzieliną váladékos z wygodą kényelmesen, kényelemben, minden kényelemmel z wyjątkiem (czego) (vmi v. vminek a) kivételével z wyjątkiem (kogo/czego) (vki/vmi) kivételével (kiv.); (vkin/vmin) kívül z wyrazami (głębokiego) szacunku (mély) tisztelettel. z wysoka magasból, magasról, felülről, fentről z zagranicy külföldről z zakresu filozofii a filozófia területéről v. köréből z zamiłowaniem szeretettel, előszeretettel z zapałem lelkesen, hévvel, tűzzel, buzgón; hevesen z zapałem wywiódł słuszność swego stanowiska (nagy) buzgalommal bizonygatta álláspontját z zapałem zajmuje się fotografią lelkesedésssel foglalkozik a fényképészettel, lelkes fényképész z zapartym oddechem lélegzet visszafojtva, feszült figyelemmel z zasady elvből z zasady nie zaciągam pożyczek elvből nem veszek fel kölcsönt z zastrzeżeniem fenntartással z zastrzeżeniem wpływu amennyiben befolyik (összeg) z zastrzeżeniem błędów i omyłek (kereskedelem) tévedés és kihagyás fenntartva z zazdrości Kain zabija Abla (por. Rdz 4, 2-8). Káin megölte Ábelt, irigységből z zewnątrz 1 [z miejsca położonego poza granicami określonej przestrzeni] kívülről (hely), kintről z zewnątrz 2 [spoza jakiejś zamkniętej przestrzeni] kívülről z żalem sajnálattal z żalem stwierdzam, że sajnálattal állapítom meg, hogy z żelaza vasból

9 7831 z żelazną logiką vaslogikával z życia wzięty az életből vett v. merített Z39.50 [protokół wyszukiwania i pobierania informacji z różnych baz danych, często oddalonych od komputera docelowego. Protokół ten jest zdefiniowany w standardzie ANSI/NISO Z39.50 oraz ISO Jest on szeroko wykorzystywany przez biblioteki na całym świecie do wymiany danych bibliograficznych.] Z39.50 [ANSI szabvány online adatbázisok és online katalógusok egységes lekérdezéséhez] Z39.58 [standard: is a standard from NISO known as the Common Command Language standard] Z39.58 [kliens/szerver alapon működő lekérdező rendszer adatbázisokhoz, illetve az ezt leíró szabvány neve; egy Z39.58 klienssel egységes felhasználói felületen lehet nagyon különböző adatbázisokban (pl. OPAC-okban) bonyolult kereséseket végezni, amennyiben az illető adatbázishoz tartozik egy Z39.58 szerver, ami a klienstől érkező kérdéseket lefordítja az adatbáziskezelő saját parancsnyelvére (pl. SQL vagy CCL)] za 1 [1. przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że osoba lub rzecz znajduje się po przeciwnej stronie danego obiektu niż obserwator, np. Za katedrą wisiał orzeł w koronie., albo dalej niż obiekt, z którego pozycją jest porównywana, np. Stała w kolejce za starszym małżeństwem., lub niżej od tego obiektu w jakiejś hierarchii, np. Na liście rankingowej nasza klasa zajmowała drugie miejsce tuż za klasą matematyczną.; 2. przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że ktoś lub coś posuwa się z tyłu danej osoby lub danego pojazdu, np. Autobus jechał za ciężarówką.; 3. przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że ktoś lub coś znajduje się na zewnątrz danego obszaru albo przemieszcza się do miejsca położonego na zewnątrz niego, np. Nasze dzieci od dawna mieszkają za miastem.; 4. przyimek przyłączający nazwę części ciała lub rzeczy, którą ktoś chwycił, np. Złapał chłopca za rękę.; 5. przyimek przyłączający określenie przedmiotu transakcji, np. Dostała niewielkie honorarium za książkę., albo kwoty, którą ktoś zapłacił lub przyjął z tytułu jakiejś transakcji, np. Kup sobie loda za dwa złote.; 6. przyimek tworzący wyrażenia wskazujące przyczynę jakiegoś zachowania, np. Pogniewała się na niego za spóźnienie., lub cel, warunki oraz sposób wykonania czynności, np. Modlili się za syna.; 7. przyimek tworzący wyrażenia komunikujące o powtarzających się okolicznościach, które pociągają za sobą charakteryzowany skutek, np. Zdałem egzamin już za drugim podejściem.; 8. przyimek tworzący wyrażenia wskazujące osobę, która miała robić to, co robi zamiast niej ktoś inny, np. Pójdź za mnie na to spotkanie., lub komunikujące, że ktoś robi czegoś bardzo dużo, przez wskazanie na liczbę osób, która zazwyczaj wykonuje daną czynność, np. Pracował za dwóch.; 9. «przyimek tworzący wyrażenia określające czas, po upływie którego nastąpi dane zdarzenie, np. Za dziesięć minut odjeżdżamy., lub jaki pozostał do danego punktu czasowego, np. Za kwadrans wybije północ.; 10. przyimek tworzący wyrażenia określające czasy, w których nastąpiło dane zdarzenie, np. Za Kazimierza Wielkiego powstała Akademia Krakowska.; 11. przyimek tworzący wyrażenia komunikujące o następowaniu po sobie takich samych czynności, zdarzeń lub odcinków czasu, np. Upływa dzień za dniem.; 12. przyimek tworzący wyrażenia nazywające okres obejmujący stan rzeczy, o którym mowa, np. Nie zapłaciła pani czynszu za styczeń.; 13. przyimek przyłączający określenie właściwości lub roli przypisywanej osobie albo rzeczy, np. Przez pomyłkę uznano go za złodzieja.; 14. przyimek przyłączający nazwę przedmiotu uczuć lub upodobań, np. Szalał za nią] (tárgyesettel) (o czasie) után, múlva; -hoz, -hez, -höz; -nál, -nél; fogva; (kogo/co) (o kierunku) mögé, túl; gyanánt, (vki/vmi) helyett; (co) (np. kupić) - ért, (vmi) fejében, ellenében; -ul, -ül; -nak, - nek; (birtokos esettel) -ban, -ben, kor, -alatt (időhatározói értelemben); (vki/vmi) idején, idejében; (eszközhatározó esettel) (kim/czym) (o miejscu) (vki/vmi) mögött, (vkin/vmin) túl; (vki/vmi) után (helyhatározó értelemben) za 20 minut czwarta húsz perc múlva négy óra za barierą a korlát mögött, a korláton túl za bezcen potom áron, olcsón, nagyon olcsón; félig v. csaknem ingyen za bozna robić [1. żartować z kogoś; 2. o robić kogoś za bozna - robić z kogoś błazna] [Teatr Śląski im Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach] tréfálkozni vkivel; tréfát űzni vkiből za chlebem a megélhetés érdekében za chwilę egy perc múlva, azonnal; pillanat za chwilę wypiję piwo egy pillanat múlva megiszom a sört za chwilę zjawię się u ciebie egy pillanat múlva megjelenek nálad (ott leszek nálad)

10 7832 za co miért? za (co) (valami) fejében; valamiért za co on siedział? (közb.) miért volt becsukva?, miért ült? za coś doliczyć ekstra külön számítani fel vmit vmiért za czyich rządów vkinek a kormányzása v. uralkodása idején za czyim pozwoleniem vkinek az engedélyével za czyją namową, z czyjej namowy vminek a rábeszélésére; vki ösztönzésére za czyje oczami (vki) háta mögött za daleko zajść túl meszire megy, (átv.) túllő a célon za darmo ingyen, díjmentesen, díjtalanul za dawnych czasów régen, régente, valaha, valamikor, hajdanában, egykor za dnia nappal, napközben, a nap folyamán, világossal, míg le nem nyugszik a nap za dobre płacić złym jót rosszal jutalmazni; jóért rosszal fizetni za dom a ház mögé za domem a ház mögött za drugim nawrotem a második fordulónál za drzwi! ki vele!, ki innen! za dużo túl sok za dużo mówił o sobie túl sokat beszélt önmagáról za dużo pracuję! túl sokat dolgozom megformálásában mutatkozik, hogy a ruhadarab nagyobb mozgásszabadságot és viselési kényelmet biztosítson. Ez az irányzat az 1980-as években kezdett elterjedni. Az angol elnevezés (ejtsd: overszájz) eredeti jelentése itt: a szokásosnál nagyobb méretű.] za dwa dni két nap múlva za dwa lata két év múlva za dwa miesiące két hónap múlva za dwadzieścia szósta öt perc múlva háromnegyed hat (húsz perc múlva hat) za dwie minuty két perc múlva za dzień egy nap múlva za dziesątą granicą [tíz határon túl] hetedhét országon túl za dziesięć minut tíz perc múlva za dziesięć pierwsza tíz perc múlva egy; egy előtt tíz perccel za głupi grosz tyle hałasu (közm.) [ostoba garasért annyi lárma] sok hűhó semmiért za godzinę egy óra múlva za godzinę mam zadwonić do koleżanki egy óra múlva fel kell hívnom a kolléganőmet, telefonálnom kell a kolléganőmnek za godzinę on ma zadwonić do kolegi egy óra múlva telefonálnia kell a kollégájának za godzinę zjem obiad egy óra múlva megeszem az ebédet za gotówkę készpénzért za górami a hegyeken túl; hetedhét országon túl za górami, za lasami az Óperenciás tengeren is túl ; hetedhét országon túl Za górami, za lasami tekst Za górami, za lasami, za dolinami Pobili się dwaj górale ciupagami Hej górale, nie bijta się Ma góralka dwa warkocze, podzielita się... oversize vonal za duży, wymiar większy od normalnego [modny kształt damskiej i męskiej odzieży - zwykle płaszczy, kurtek, wiatrówek i blezerów. Charakterystyczny ze względu na za duże wymiary sylwetki, zwłaszcza w ramionach, dostarczając swobodę ruchu i komfort. Styl powstał w latach 80-tych. Nazwa pochodzi z języka angielskiego.] oversize vonal [Divatvonal a női és férfiruházatban, főleg kabátok, zakók, széldzsekik és blézerek körében alkalmazott formakialakítás, amely elsősorban a vállak za granicą külföldön, határon túl za granicę külföldre za grube pieniądze nagy pénzért, búsás áron za grzeczność z góry dziękuję. szívességét előre is köszönöm

11 7833 za i przeciw ellene és mellette; pro et contra z ile? mennyiért z ile czasu? mennyi idő múlva? za jakie pięć lat vagy v. körülbelül öt év múlva; mintegy öt évre rá za jakim takim płotem, zawsze ciszej [akármilyen kerítés mögött is mindig nagyobb a csend] legjobb szomszéd a kerítés; akármilyen legyen is az a kerítés, mégis csak jó mögötte za jedną drogą egy úttal za jedną chwilkę v. chwileczkę azonnal, egy pillanat múlva za jednym przysiadem egy ültében, egy ülésre za jednym razem wypić wino egy szuszra kiinni a bort za jednym zachodem egyúttal, egycsapásra, egy füst alatt za jednym zamachem egy csapásra, egy csapással, egyszerre; egy legyintéssel, egyből v. egy füst alatt (pl. elintézni) za jego czasów az ő idejében v. korában za jego podmową az ő rábeszélésére, felbújtására za jego poradą tanácsa szerint za karę büntetésül, büntetésből za każdym rezem minden alkalommal, mindannyiszor, valahányszor za kogo mię masz? kinek tartasz engem? za kogo pan mnie ma a. bierze? kinek néz engem? za kraktami rács mögött van; rácson túl za króla Jana János király idejében za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa [túl egyed, igyad túl szász királyt a és ereszd meg az övedet] egyél, igyál, amennyi beléd fér III. Ágost (szász) za krótko túl rövid; túl rövid ideig za krótko cię widziałem túl rövid ideig láttalak za kulisami a színfalak mögött, a kulisszák mögött; titokban, a nyilvánosság kizárásával za kwadrans piąta háromnegyed öt za kwadrans szósta háromnegyed hat (negyed óra múlva hat) za kwadrans trzecia (piąta, dziesiąta) háromnegyed három (öt, tíz) za ludzkiej pamięci emberemlékezet óta za łby się wziąć hajba kapni, összeveszni, birokra kelni za małą godzinkę przyjdę egy rövidke óra múlva jövök v. itt vagyok za mało tu światła túl kevés itt a világosság v. fény za mało wolnego czasu túl kevés a szabad idő za mego życia (még) az én életemben za miesiąc egy hónap múlva za minutę przyjdę egy perc múlva jövök za minutę wpół do ósmej egy perc múlva fél nyolc za minutkę egy pillanat múlva, azonnal za mknąć drzwi na dwa spusty kettőre zárja az ajtót za młodu (w młodości) fiatalon, fiatal korában, ifjúkorában; fiatalkorban; fiatalkori za młodu była bardzo piękna fiatalkorában igen szép volt za młodu w haftach, na starość w płachtach (közm.) fiatalkorban selyemben, öregkorban kacatban za mnie helyettem za mojej bytności ottlétem idején za mojej pamięci emlékezetem szerint, amennyire emlékszem za naszą prośbą kérelmünkre za naszych czasów a mi időnkben za naszych dni inaczej bywało a mi időnkben másképp volt za nic semmiért, semennyiért, semmi áron; egy semmiségért za nic mieć nem tartani semminek; semmibe venni za nic nie móc sobie przypomnieć sehogyem tudja felidézni za nic na świecie; za nic w świecie semmiért a világon; a világ minden kincséért sem za nic nie powiem semmi áron sem mondom meg za nic ucierpiał semmiért szenvedett za niego mögéje za nim mögötte za niską cenę alacsony áron za obopólną zgodą kölcsönös megegyezés alapján

12 7834 za ojczyznę a hazáért za pan brat bizalmasan, kertelés nélkül, baráti őszinteséggel, bizalmaskodva; családiasan za panowania (kogo); za panowania X X - uralkodása alatt za panowania Batorego Báthory uralkodása alatt za panowania króla. király uralkodása alatt a. idején a. idejében za parę dni néhány v. pár nap múlva za pazuchą (pazucha) kebel mögött, ruha keblén túl za pieniądze pénzért za pierwszym razem elsőre za pierwszym wystrzałem az első lövés után za pięć (minut) szósta. öt perc múlva hat za pięć (minut) wpół do szóstej öt perc múlva fél hat za piętnaście szósta háromnegyed hat za plecami háta mögött; titokban, rejtve za płot wyrzucić kiselejtezni, eldobni, kimustrálni za pobraniem utánvéttel za poduszczeniem wroga az ellenség felbujtására (cselekedett) za pokutę elégtételként, vezeklésből za pokutę co robić elégtételtként megtenni v. végezni vmit za pokwitowaniem nyugta ellenében za polskich rządów (dawno, hist) Lengyelország felosztása előtt v. önállóság idején; a lengyel időben za połowę ceny feleáron, féláron za pomocą czego vmi által, segítségével, vmi révén; vmivel za pomocą, za pomocą czyją (kogo/czego) (vki/vmi) segítségével, révén za pomocą szablonów szablonok segítségével za pomoća definicji meghatározásánál fogva; a definíció értelmében, definíciószerűen za pomoća programu a program értelmében za poręczeniem kezesség mellett za pośrednictwem [korzystając z czegoś] (kogo/czego) (vmin) keresztül, (vki/vmi) révén v. által; vkinek/vminek a közvetítésével za pozwoleniem! engedelmével! za pół ceny, za połowe ceny féláron za późno későn, túl későn za późno, nie ma o czym mówić késő, nincs mit tenni za późno się spostrzegłem túl későn vettem észre v. kaptam észhez za późno, żeby cokolwiek zrobić késő, nincs mit tenni za pracę a munka fejében, a munkáért za przykładem vki példáján v. példája nyomán za psie pieniądze potom árom, olcsón, fillérekért za rogiem a sarok után za rok egy év múlva za rok nauczę się polskiego egy év múlva fogok lengyelül tanulni za rozumny na to túlságosan okos ehhez za rzeką a folyón túl za rzekę a folyón túl v. túlra za schyłoną głową lehajlott fejjel, lehorgasztott fővel za siedmioma morzami a. za siedmioma górami az Óperenciás-tengeren túl za siódmą górą, za siódmą rzeką hetedhét országon túl za siódmim Dunajem hetedhét országon túl za sto forintów száz forintért za swoje zarobki mógł utrzymać rodzinę keresetéből el tudta tartani családját za ścianą v. przez ścianę słychać było szepty a fal mögött v. a falon keresztül suttogás hallatszott za śmiały túlmerész, vakmerő za tanie pieniądze psy mięso jedzą [olcsó pénzért kutyák esznek húst] olcsú húsnak híg a leve za te pieniądze trudno wyżyć ebből a pénzből nehéz megélni za tę dziewczynkę ezért a lányért za to azon túl; ezért, azért, azonban za to pan/pani odpowiada; za to pan jest odpowiedzialny ezért ön a felelős za trzy dni három nap múlva za trzy kwadranse háromnegyed óra múlva za trzy tygodnie három hét múlva za (twoje) zdrowie! egészségedre! za tydzień egy hét múlva za tym emögött za (wasze) zdrowie! egészségetekre! za wczesny, -a, -e korai, időelőtti; koraérett za wcześnie korán, idő előtt za wczoraj tegnapelőtti za widna világossal, világosan, világosban, nappal za wiele nagyon v. túlságosan sok

13 7835 za wiele sobie pozwalać túl sokat enged meg magának za wiersz, od wiersza soronként, sorról sorra za wszelką cenę mindenáron, minden áron Za wszystkie głupstwa królów płacą ich narody. A királyok minden butaságáért más nemzetek fizetnek. (Horatius) za wysokie progi na moje nogi; za wysokie progi jak na moje nogi (közm.) [túl magas a küszöb az én lábamnak] nagy konc kis kutyának; túlságosan előkelő a társaság számomra za zaliczenie utánvéttel za zasługą idzie nagroda (átv.) érdem szerint a jutalom; érdem után jön a jutalom za zgodą (kogo/czego) (vki/vmi) beleegyezésével za zgodą władz a hatóságok beleegyezésével v. hozzájárulásával za złe dobrym płaci rosszért jóval fizetni za żadną cenę semmi áron, semmiképp, semennyiért za żadne pieniądze semmi áron, semmi pénzért se; nincs az a pénz za żadne skarby a világ minden kincséért sem za życia életében za 2 [przysłówek komunikujący zbyt wielkie natężenie cechy, np. za duży, za ciężki] + T. nagyon, túlzottan, túlzottan, túl, túlságosan za 3 - milyen, micsoda (nyomatékot kifejező összetételekben) za długo túl sokáig, nagyon hosszú ideig za drogo nagyon v. túl drága, nagyon v. túlságosan drágán za drogo za to zapłaciłem túl drágán fizettem ezért za duży túl v. túlságosan nagy za mały túl v. túlságosan kicsi za słodki túl édes za słodki dla mnie túl édes nekem za świeża frissiben, azonmód za wysoki túl magas za żadne skarby semmi kincsért sem za żadne skarby świata! a világ minden kincséért sem; semmi áron! za żadne skarby świata (nie zrobić czego) a világ minden kincséért (sem tesz meg vmit) za życia (kogo) (vki) életében, (vki) idejében za- [1. przedrostek tworzący czasowniki pochodne, wyrażający: osiągnięcie skutku czynności, największe nasilenie czynności lub stanu, np. zabić, zamrozić, chwilowy przejaw czynności, np. zabeczeć, uwydatnienie początku czynności lub stanu, np. zachorować, zamieszkać, umieszczenie czegoś wewnątrz czegoś, np. zagrzebać, pokrycie lub zapełnienie czymś jakiejś powierzchni, np. zadrukować, przekroczenie dopuszczalnych granic czynności, np. zasiedzieć się, lub osiągnięcie granicy przestrzennej, np. zabrnąć, zajść; 2. przedrostek tworzący czasowniki pochodne od innych części mowy, np. zabagnić, zabezpieczyć; 3. część składowa przymiotników i rzeczowników utworzonych od wyrażeń przyimkowych, np. zaalpejski, zaduszny, zaduszki] el-, stb. [(lat.) praefixum; (nyelvt) igekötő (ik.), előrag, előtag] zaabonować [1. wykupić abonament; 2. zaprenumerować; zapłacić abonament] előfizetni, bérelni zaabonować gazetę újságra előfizetni zaabonować lożę w teatrze páholyt bérelni a színházban zaabonowanie előfizetés zaabsorbować [1. zainteresować kogoś; 2. pochłonąć ciecz, promieniowanie itp.; 3. wzbudzić zainteresowanie, zainteresować kogoś; 4. pochłonąć promieniowanie, ciecz itp.] lekötni vki figyelmét, érdeklődést kelteni; fölszívni, beszívni, fölemészteni zaabsorbować się [1. zainteresować się czymś; 2. o cieczy, promieniowaniu itp.: zostać wchłoniętym] lefoglalja figyelmét v. idejét; érdeklődni zaabsorbować się sprawą urzędową figyelmét hivatalos ügyekkel leköti; figyelmét hivatalos ügyek foglalják le zaabsorbowanie beszívás, elnyelés; a figyelem lekötése zaabsorbowanie się saját figyelmének a lekötése zaadaptować się do czegoś alkalmazkodni vmihez zaadministrować igazgatni, kezelni, adminisztrálni zaadministrować termin i miejsce időt és helyet kezelni zaadministrować sobie samemu önmagát kezelni zaadministrowanie igazgatás, kezelés, adminisztrálás zaadaptować [przystosować coś do nowych potrzeb] adaptálni, alkalmassá tenni, átdolgozni, hozzáidomítani zaadaptować się [dostosować się do nowych warunków] átdolgozódni, adaptálódni zaadiustować [przygotować tekst do druku] szöveget stilárisan v. nyelvi szempontból lektorálni; nyomdára előkészíteni zaadoptować [uznać prawnie cudze dziecko za swoje] adoptálni, örökbe fogadni, adoptálni

14 7836 zaadoptować sierotę árvát örökbe fogadni zaadoptowanie [(prawo i polityka) przysposobienie na przykład dziecka do rodziny] örökbefogadás, adoptálás zaadresować [1. napisać na przesyłce adres, pod który ma być ona dostarczona; 2. skierować wypowiedź, książkę itp. do kogoś lub przeznaczyć je dla kogoś] címezni, megcímezni, címmel ellátni zaadresować coś megcímezni vmit zaadresować list levelet megcímezni zaadresowanie megcímzés, címmel való ellátás; (átv.) küldés, irányítás zaaferować [przejmować, zajmować całkowicie czyjąś uwagę, pochłaniać] teendőkkel elhalmozni, foglalkoztatni zaaferować się foglalkozni vmivel; nyugtalankodni vmi miatt zaaferować się jakąś czynnością vmilyen művelettel foglalkozni zaaferowanie elfoglaltság, érdeklődés zaaferowany, -a, -e [1. całkowicie czymś zajęty; 2. świadczący o takim stanie] teendőkkel elhalmozott, elfoglalt zaagitować [agitując, zjednać kogoś dla jakiejś sprawy lub idei] megagitálni, meggyőzni, megnyerni zaagitować robotników a munkásokat meggyőzni zaagitować wyborców a választókat megagitálni v. megnyerni zaagitowanie agitálás, megnyerés, meggyőzés zaagitowanie nowego członka új tag megnyerése zaakcentować [1. położyć akcent; 2. wyróżnić coś lub podkreślić znaczenie czegoś] hangsúlyozni, kihangsúlyozni, nyomatékosan mondani v. megmondani zaakcentowanie hangsúlyozás, kihangsúlyozás, nyomatékos kijelentés zaakceptować (zaakceptuję, -esz) [1. wyrazić zgodę na coś; 2. formalnie coś zatwierdzić; 3. pogodzić się z czymś, czego nie można zmienić; 4. zgodzić się na obecność jakiejś osoby i przychylnie się do niej odnosić] + T. - elfogadni, jóváhagyni, helyeselni vmit zaakceptować coś elfogadni vmit zaakceptować uchwałę határozatot, rendeletet v. törvényt elfogadni zaakceptować warunki umowy a szerződés v. megállapodás feltételeit elfogadni zaakceptowanie elfogadás, jóváhagyás; (átv.) helyeslés zaakceptowanie kraju az ország elfogadása zaaklimatyzować [przystosować do życia w nowych warunkach] éghajlathoz szoktatni, meghonosítani, akklimatizálni zaaklimatyzować się [przyzwyczaić się do życia w nowych warunkach] (zwierzę, roślina) meghonosulni, akklimatizálódni zaaklimatyzowanie (fr, ném.) akklimatizáció; meghonosodás; főleg állatoknak vagy növényeknek az új környezethez, életkörülményekhez való alkalmazkodása, idomulása zaakompaniować [zagrać akompaniament] (zene) kísérni (zongorán) zaakompaniowanie (zene) kíséret zaalarmować [1. zawiadomić o sytuacji wymagającej natychmiastowego działania; 2. wywołać niepokój] felriasztani, vészjelt adni; fellármázni zaalarmować policję riasztani, hívni a rendőrséget zaalarmować straż ogniową a tűzoltóságot v. tűzőrséget felriasztani zaalarmowanie [zawiadomienie o pożarze] riasztás, vészjeladás zaalpejski, -a, -ie (transalpejski) az Alpokon túli zaambarasować [daw. wprawić w zakłopotanie lub zmartwić kogoś] gondot, zavart okozni; zavarba hozni zaambarasować się [daw. zakłopotać się lub zmartwić] nyugtalankodni zaambarasowanie nyugtalanság, gond, zavar, zavarodottság, izgalom v. aggodalom keltése zaambarasowany, -a, -e [daw. zmartwiony lub zakłopotany] gondterhelt, aggódó; zavarodott, zavart; gondterhelt zaanektować [1. dokonać aneksji; 2. zająć coś bez zgody właściciela; też: zagarnąć coś dla siebie; 3. przywłaszczyć coś sobie] annektált, bekebelezett, beolvasztott, hozzákapcsolt zaanektowanie annektálás, bekebelezés, hozzákapcsolás zaanektowanie cudzego kraju idegen ország bekebelezése zaangażować [1. zatrudnić kogoś; 2. włączyć kogoś lub coś w jakąś działalność] szerződtetni, alkalmazni, felfogadni, angazsálni; felvenni zaangażować artystów do teatru művészeket szerződtetni a színházba zaangażować przewodnika vezetőt v. kalaúzt fogadni v. alkalmazni zaangażować się [1. zatrudnić się; 2. włożyć w coś wiele wysiłku, czasu lub pieniędzy] elkötelezi magát, eligérkezni, elszegődni, elszerződni; belekeveredni, angazsálódni zaangażować się do współpracy kötelezi magát az együttműködésre

15 7837 zaangażować się w jaką sprawę belekeveredni vmi ügybe zaangażowanie [postawa osoby zaangażowanej w coś] szerződtetés, alkalmazás zaangażowanie w coś vmihez való elkötelezettség zaangażowany, -a, -e elkötelezett zaangażowana w coś elkötelezett vmiben zaanonsować [1. wymienić nazwisko wchodzącego; 2. zapowiedzieć pojawienie się kogoś lub czegoś w najbliższym czasie; 3. zapowiedzieć czyjeś przybycie; wymienić nazwisko osoby wchodzącej; zameldować] bejelenteni, tudtul adni, értesíteni, hirdetni, kihirdetni, közzétenni zaanonsować gościa bejelenteni a vendéget zaanonsować kogo bejelenteni vkit zaanonsować się [zapowiedzieć swoje przybycie] bejelenti magát; hírt ad magáról zaanonsowanie bejelentés, tudtul adás, értesítés, hirdetés, közzététel zaanonsowanie nowej grupy új csoport bejelentése zaapelować [1. zwrócić się do kogoś z prośbą; 2. odwołać się do czyichś uczuć w celu nakłonienia go do czegoś; 3. złożyć apelację] fellebbezni, felfolyamodni (fellebbezni), hivatkozni zaapelować do Sądu Najwyższego a Legfelső Bírósághoz fellebbezni zaapelować do serc (átv.) szívéhez fellebbezni zaapelować do społeczeństwa felhívást adni közre zaapelowanie [wystąpienie z odezwą, wezwaniem] fellebbezés, felfolyamodás, panasz, hivatkozás zaaplikować [1. zalecić lub zastosować jakiś lek lub kurację; 2. zastosować coś wobec kogoś] elrendelni, előírni (orvosságot), alkalmazni zaaplikować lekarstwo elrendelni az orvosság szedését zaaplikowanie [(medycyna) polecenie choremu leku] elrendelés, előírás, alkalmazás, ráhelyezés zaaportować [o psie: przynieść na rozkaz jakiś przedmiot] (vad) aportál (kutya); parancsszóra vmilyen tárgyat odahoz zaaprobować [uznać coś za właściwe i wyrazić na to zgodę] helyeselni, megerősíteni, jóváhagyni, beleegyezni; helybenhagyni zaaprobowanie [1. (prawo i polityka) wyrażenie zgody na coś; 2. (prawo i polityka) akceptacja] helyeslés, megerősítés, jóváhagyás, beleegyezés zaaranżować [1. doprowadzić do czegoś i pokierować tym; 2. zaprojektować plastycznie przestrzeń; 3. opracować utwór muzyczny na jakiś zespół, instrument lub głos; 4. w jazzie: uzgodnić sposób wykonania utworu; 5. przygotować, zaplanować spotkanie lub sytuację] rendezni, elrendezni, megszervezni zaaranżowanie [(muzyka) opracowanie utworu muzycznego] elrendezés, megrendezés, megszervezés zaaranżować demonstrację tüntetést rendezni v. szervezni zaarendować bérbe adni v. venni; kibérelni, bérletet kötni, árendába venni v. adni zaarendować do lat sześciu hat évre bérbeadni v. bérbevenni zaarendowanie bérbe adás v. vevés, kibérlés, bérletkötés, árendálás zaaresztować [1. zatrzymać i zamknąć w areszcie osobę podejrzaną o popełnienie przestępstwa; 2. zająć rzeczy lub wierzytelności dłużnika, w celu zabezpieczenia roszczeń] letartóztatni, őrizetbe venni; lefoglni, zárolni zaaresztować kogoś letartóztatni v. őrizetbe venni vkit zaaresztować komu pensję fizetését lefoglalja vkinek zaaresztowanie letartóztatás, őrizetbe vétel; lefoglalás, zárolás zaaresztowanie go przez Niemców a németek általi letartóztatása v. őrizebe vétele zaasekurować [zapewnić komuś asekurację] biztosítani, biztosítást kötni zaasekurować dom od pożaru tűzkár ellen biztosítja a házat; tűzkár elleni épületbiztosítást kötni zaasekurować się [zapewnić sobie asekurację] biztosítja magát zaasekurować się na życie életbiztosít kötni zaasekurowanie bebiztosítás zaasekurowanie się önmaga biztosítása zaasymilować hasonlóvá tenni, asszimilálni zaasymilować się hasonlóvá válni, aszimilálódni zaasymilować się w Polsce asszimilálódni Lengyelországban zaasymilować się w nowej ojczyźnie új hazában asszimilálódni zaasymilowanie się z uczniami a tanulókkal hasonlóvá válni zaasymilowanie hasonulás, összeolvadás, egybeolvadás, asszimilálódás

16 7838 zaatakować [1. podjąć działania zbrojne w celu zniszczenia przeciwnika lub obiektu; 2. gwałtownie i niespodziewanie użyć przemocy; 3. ostro skrytykować kogoś lub coś; 4. o czymś szkodliwym lub niebezpiecznym: zadziałać niszcząco; 5. spróbować pokonać przeciwnika; 6. spróbować pokonać przeszkodę, osiągnąć lepszy wynik lub pobić rekord] megtámadni, megrohamozni, megrohanni, rátámadni zaatakować coś megtámadni vmit zaatakować front nieprzyjacielski az ellenséges arcvonal ellen támadni zaatakować kogoś megtámadni vkit zaatakowanie megtámadás, megrohanás, rohamozás zaatlantycki, -a, -ie [leżący, znajdujący się za Atlantykiem] Atlanti óceánon túli, tengerentúli zaatutować adut játszani; aduval jönni, aduttolni zaatutować dwa razy i spróbować zagrać trzy razy kiery (ká) kétszer aduval jönni és megpróbálni háromszor kijátszani a kört zaawansować előlépni, avanzsálni, haladni, előhaladást tenni; előléptetni; (ker.) előlegezni, megelőlegezni, előleget folyósítani zaawansować na majora őrnaggyá lép elő zaawansować się előlépni, haladni, előre jutni, emelkedni zaawansowanie [opcja w rozszerzeniu, wyżej w hierarchii od podstawowej] előlépés (rangban), emelkedés, előbbrehaladás, előbbrejutás (tanulásban); előléptetés; előlegezés, megelőlegezés, avance adása zaawansowany, -a, -e [1. trwający od dłuższego czasu lub znajdujący się w pewnej fazie rozwoju; 2. mający doświadczenie, wiadomości lub osiągnięcia w jakiejś dziedzinie] haladó, előrehaladott zaawansowana choroba előrehaladott betegség zaawansowany [osoba mająca doświadczenie, wiadomości lub osiągnięcia w jakiejś dziedzinie] haladó (ffi) zaawansowany system konfiguracji i zarządzania energią (kat.: informatyka) ACPI, Advanced Configuration Power Interface; PC-k és hordozható számítógépek energiafelvételére vonatkozó szabvány zaawansowany w naukach előrehaladt a tudományban zaawizować [1. wypisać lub wysłać awizo; 2. powiadomić kogoś o czymś] értesíteni, tudósítani zaawizowanie értesítés, tudósítás zaawizowanie swego przybycia értesítés megérkezéséről zababrać (zababrzę, zababrze) [ubrudzić] bepiszkítani, bemocskolni, beszennyezni zababrać nogi w błocie besározza a lábát zababrać się [ubrudzić się] bepiszkítja, bemocskolja, beszennyezi magát zababranie (kogo/czego) bemocskolás, bepiszkítás, beszennyezés zababranie się bemocskolódás, bepiszkolódás, beszennyeződés zabagnić (zabagnię, zabagni) zabagniać [1. uczynić bagnistym lub zmienić w bagno; 2. zagmatwać lub zaniedbać jakieś sprawy] elmocsarasítani, elposványosítani; (átv.) elhanyagolni, elködösítani, összezavarni zabagnić równinę a síkságot mocsárrá változtatni zabagnić sprawę az ügyet elhanyagolni v. elposványosítani v. elfeledtetni v. elsüllyszteni zabagnić się zabagniać się [1. stać się bagnistym lub zmienić się w bagno; 2. ulec zagmatwaniu lub zaniedbaniu] elmocsarasodni, mocsarassá válni zabagnienie elmocsarasítás, elposványosítás; (átv.) elhanyagolás, elködösítés, összevazvrás, elfektetés zabagnienie, paludyfikacja [proces przekształcania środowiska lądowego w torfowisko. Jest skutkiem podnoszenia poziomu wód podziemnych, które często jest wzmacniane przez podsiąkanie jej do warstwy torfowców.] paludifikáció; elvizenyősítés zabagniony, -a, -e [1. bagnisty; 2. zagmatwany lub kryjący jakąś nieuczciwość] elmocsarasodott, mocsaras; elhanyagolt; (átv.) mocskos, poshadt zabajkalski, -a, -ie bajkálontúli zabalsamować [zabezpieczyć zwłoki przed rozkładem] bebalzsamozni zabalsamować zwłoki bebalzsamozza a holttestet zabalsamowanie bebalzsamozás zabałamucenie [(matematyka) zamarudzenie] összezavarás, megzavarás, bolonddá tevés zabałamucenie się összezavarodás, megzavarodás, megbolondulás; idővesztegetés zabałamucić (zabałamucę, zabałamuci) [spędzić gdzieś zbyt wiele czasu] megzavarni, összezavarni, bolonddá tenni, feleslegesen lefoglalni az idejét vkinek v. feltartani vkit zabałamucić kogo bolonddá tenni vkit, elcsavarni vkinek a fejét

17 7839 zabałamucić się megzavarodni, összezavarodni, megbolondulni; időt vesztegetni zabałkański, -a, -ie balkánon túli zabałwanić się hullámzani, hullámozni, felforrni, felpezsdülni, tajtékozni zabałwanienie się hullámzás, felpezsdülés zabandażować [owinąć bandażem] bekötözni, átkötözni, bepólyázni zabandażować coś bekötözni vmit zabandażować kogoś bekötözni vkit zabandażować rękę kezet bekötözni zabandażowanie bekötözés, bepólyázás zabandażowanie rany a seb bekötözése zabarwianie, zabarwienie [1. barwa; 2. charakterystyczne brzmienie głosu lub dźwięku; 3. charakter czegoś] színezés, színezet, festés, árnyalat; (átv.) jelleg, árnyalat, szín zabarwić zabarwiać [1. nadać czemuś barwę; 2. nadać czemuś jakieś cechy] színezni, színezetet adni, megfesteni zabarwić płyn folyadékot megfesteni v. színezni zabarwić się zabarwiać się [1. nabrać barwy; 2. przybrać jakieś cechy] elszíneződni; megfestődni zabarwienie bladorożowe halvány-rózsa színezés v. árnyalat zabarwienie pejoratywne wyrazu a kifejezés pejoratív színezete zabarwienie skóry a bőr színezete zabarwienie uczuciowe érzelmi színezet zabarykadować [1. zbudować barykadę; 2. zatarasować drogę lub dostęp do czegoś] eltorlaszolni, elbarikádozni, elreteszelni zabarykadować ulicę utcát eltorlaszolni zabarykadować się [odgrodzić się barykadą] elbarikádozza magát, bezárkózni zabarykadować się w mieszkaniu bezárkózni a lakásba zabarykadowanie eltorlaszolás, elbarikádozás, elreteszelés zabarykadowanie drogi prowadzącej do rynku - a főtérre vezető út elbarikádozása zabatożenie megbotozás, megkorbácsolás, megvesszőzés zabatożyć [daw. zabić, bijąc batogiem] megbotozni, megkorbácsolni, megvesszőzni zabawa [1. wszelkie czynności, które bawią i pozwalają przyjemnie spędzić czas; 2. spotkanie towarzyskie, na którym się tańczy; 3. nieodpowiedzialne zachowanie lub amatorskie działania] mulatság, mulatás, vigadozás, szórakozás; játék, játszás zabawa, zabawiać [w Biblii Gdańskiej zajęcie, wysiłek, trud, ćwiczenie (Biblia Tysiąclecia), troszczenie się] (daw., bibl.) erőfeszítés, törekvés, igyekezet; gyakorlat, gyakorlás, gyakorlatozás; feladat, lecke; gondoskodás, törődés, aggódás zabawa dobrze się zapowiada a mulatság jónak igérkezik zabawa ludowa népi játék v. mulatság zabawa na całego hetedhét országra szóló dínomdánom zabawa rozwijająca myślenie logiczne logikus gondolkodást fejlesztő játék zabawa rozwijająca sprawność manualną kézügyességet fejlesztő játék zabawa taneczna táncmulatság zabawa towarzyska társasjáték zabawa w chowanego bújócska zabawa w fanty zálogosdi zabawa w wojsko katonásdi zabawa wojenna hadijáték, háborúsdni zabaweczka játékocska, kis játék zabawiać kogoś szórakoztatni vkit zabawić zabawiać [1. zająć kogoś, dostarczając mu rozrywki; 2. spędzić gdzieś pewien czas] (kogo) szórakoztatni, elszórakoztatni, mulattatni; (gdzieś) időzni, tartózkodni, elidőzni zabawić gości a vendégeket szórakoztatni, elszórakoztatni v. mulattatni zabawił w mieście tydzie mintegy hétig tartózkodott a városban zabawić się zabawiać się [1. spędzić czas na rozrywce; 2. zająć się czymś dla przyjemności] szórakozni, mulatni, játszani; foglalkozni, idejét tölti vmivel; elszórakozni; kimulatja magát zabawić się cudzym kosztem gúnyt űzni vkiből; más kárára szellemeskedni zabawić się czym játszani vmivel zabawić się dawaniem lekcji órák adásával foglalkozni zabawienie szórakoztatás, mulattatás; időzés, elidőzés, tartózkodás zabawienie kogo lekturą felolvasással való szórakoztatása vkinek; vkinek felolvasásokat tartani zabawienie Twojego dziecka gyereked szórakoztatása zabawienie się foglalkozás, időtöltés, szórakozás, mulatás, játszás zabawka [1. przedmiot służący dzieciom do zabawy; 2. ozdoba choinkowa; 3. zajęcie lub przedmiot, którym się ktoś bawi; 4. błaha rzecz lub sprawa] (przedmiot) játék, játékszer; gyerekjáték

18 7840 zabawka na choinkę karácsonyfadísz zabawkarski, -a, -ie játék-, játékszerzabawkarstwo [projektowanie i produkcja zabawek] játékszeripar, játékipar zabawkarz játékszerkészítő; játékszer-kereskedő zabawkowy, -a, -e játékzabawki choinkowe karácsonyi ajándék (játékszer) zabawki zręcznościowe ügyességi játékok zabawkowy, -a, -e játékszerű, játékzabawnie bolondosan, mulatságosan, mulattatóan, mókásan zabawność (zabawny charakter czegoś) mulatságos volta vminek, mulattató, szórakoztató, mókás zabawny, -a, -e [wywołujący śmiech] bolondos, mulatságos, mulattató, szórakoztató, tréfás, nevetséges, mókás, humoros; játékos; kacagtató zabawna figura mulatságos alak zabawna historia mulatságos eset zabawna robota szórakoztató munka zabawowy, -a, -e játék, játékos; báli, mulatságzabawy, biesiady [Miejsca poświęcone uroczystościom osypywano kwiatami i owieszano girlandami z zieleni i kwiatów] (daw) mulatságok helyei zabawy ruchowe [zabawy wymagające dużo ruchu] sok mozgást igénylő játékok zabazgrać (zabazgrzę, zabazgrze) zabazgrywać [zapełnić zeszyt, kartkę itp. bazgrołami] firkálni, mázolni; blöffhöz folyamodni, blöffölni zabazgrany zeszyt összefirkált füzet zabąkać mormolni, mormogni, morogni, dörmögni zabeczeć [1. o niektórych zwierzętach: wydać przeciągły, niski, nosowy głos; 2. wybuchnąć płaczem; 3. fałszywie zaśpiewać; 4. o instrumentach: wydać zawodzący, jęczący dźwięk] bégetni, mekegni; (átv.) sírni kezd, elsírja magát zabeczenie bégetés, mekegés; nyafogás, pityergés, bőgés, sírás, zokogás zabeczenie baranim głosem (bárány hangon) bégetés zabełkotać (zabełkoczę, zabełkocze) [powiedzieć coś niezrozumiale] bugyogni, felbugyogni, csobogni, forrni, pezsegni; mormolni, mordulni, felmordulni, dünnyögni zabełkotał pod nosem mordult, morgott egyet; dünnyögött v. dörmögött v. mormogott vmit zabełkotanie bugyborékolás, csobogás, forrás, pezsgés; mormolás, mormogás, dörmögés zabetonować [zalać lub umocnić coś betonem] betonozni, kibetonozni zabetonować komorę kesonową süllyesztőszekrényt betonnal kibélelni v. kibetonozni zabetonowanie [(technika) umocnienie masą betonową] betonozás, kibetonozás zabezczeszczać, zabezcześcić megbecsteleníteni zabezpieczać komu prawo biztosítani vkinek a jogot zabezpieczanie, zabezpieczenie [1. to, co zabezpiecza; 2. to, co stanowi gwarancję wypłacalności lub dotrzymania umowy; 3. ogół środków i przedsięwzięć wspierających wojsko podczas działań bojowych] (czynność) biztosítás, bebiztosítás, biztosíték; (np. suma) biztosíték zabezpieczenie dla pokrycia szkody biztosíték a kár fedezésére zabezpieczenie kaucyjne óvadékos biztosítás zabezpieczenie miejsca zdarzenia helyszínbiztosítás zabezpieczenie mienia vagyonbiztonság zabezpieczenie pokoju światowego a világbéke biztosítása zabezpieczenie pokrycia finansowego a pénzügyi fedezet biztosítása zabezpieczenie przed kopiowaniem (ang. copy protection) [rozwiązanie mechaniczne lub programowe zapobiegające nieuprawnionemu kopiowaniu danych lub programów, co zmusza do kupowania licencjonowanych kopii dysków instalacyjnych] (ang. copy protection) másolásvédelem zabezpieczenie przed zapisem (ang. write protection) [programowy lub fizyczny środek uniemożliwienia celowej lub przypadkowej zmiany danych na ich nośniku. Metody programowe polegają na odpowiednim określaniu praw dostępu tylko czytanie (ang. read-only). Dyskietki zabezpiecza się mechanicznie przez otwarcie (lub zamknięcie) specjalnego otworu w obudowie, taśmy magnetyczne przez wyjęcie odpowiedniego plastikowego pierścienia z krążka, dyski twarde przez systemową ochronę plików lub stref.] (ang. write protection) írásvédelem zabezpieczanie śladów przez rzeczoznawców a. specjalistów szakértői nyomrögzítés zabezpieczanie transakcji internetowych internetes tranzakciók v. műveletek biztosítéka v. biztosítása zabezpieczyć zabezpieczać [1. zapewnić ochronę przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym; 2. uczynić bezpiecznym; 3. zapewnić utrzymanie się czegoś w

19 7841 dotychczasowym stanie; 4. zapewnić komuś środki do życia; 5. zapewnić zaspokojenie roszczenia lub wykonanie kary; 6. zająć decyzją władz jakieś przedmioty] biztosítani, bebiztosítani; (zaopatrywać) (kogo) ellátni (vkit), gondoskodni (vkiről); (ochronić) megvédeni, biztonságba helyez magának zabezpieczyć byt komu biztostja vkinek a létfenntartását zabezpieczyć dom od włamania betörés ellen biztosítja a házát zabezpieczyć egzystencję masom pracującym biztosítani a dolgozó tömegek életlehetőségét zabezpieczyć sobie (co) biztosít magának (vmit) zabezpieczyć się zabezpieczać się [1. zapewnić sobie bezpieczeństwo; 2. zapewnić sobie środki do życia] biztosítja a. bebiztosítja magát; (zaopatrywać się) ellátja magát zabębnić [1. robić hałas, wielokrotnie i szybko uderzając czymś w coś; 2. uderzyć kilkakrotnie w bęben; 3. o bębnie: zabrzmieć; 4. wydać głośny dźwięk] dobolni kezd zabębnienie dobolás, kidobolás, dobverés zabicie megölés, meggyilkolás, levágás, leölés, lemészárlás, agyonverés; beverés, beszegezés, bedugás, bedugaszolás, betömés; (átv.) agyonütés zabić (zabiję, zabije; zabił) zabijać [1. w gwałtowny sposób pozbawić życia; 2. stać się przyczyną śmierci; 3. zabijać: doprowadzać do utraty zdrowia; 4. zlikwidować coś niepożądanego; 5. zniszczyć jakieś wartości; 6. o dzwonie, zegarze, sercu itp.: wydać kilkakrotnie głośny dźwięk; 7. przybijając do czegoś deskę lub wbijając w coś gwoździe, zamknąć to lub zasłonić otwór w tym; 8. w grze: zabrać kartę lub pionka przeciwnika] megölni, meggyilkolni; levágni, kiölni; (uderzeniem) agyonütni, agyonverni; beverni, beütni; (gwoźdżmi) beszögelni, beszegezni; (kartę) ütni; (serce) megdobbanni (szív); bedugaszolni, betömni; (átv.) agyonütni, eltölteni zabić beczkę szpuntem hordót bedugaszolni zabić bydlę marhát vágni zabić czas eltölti v. agyonüti az időt zabić dzika na polowaniu vaddisznót elejteni v. lőni vadászaton zabić jednym pchnięciem egy döféssel leteríteni v. megölni zabić kogo kijem doronggal agyonverni vkit zabić a. zabijać kogoś ölni v. megölni vkit zabić komu ćwieka w głowie gondolkodóba ejteni vkit; szöget ütni vkinek a fejébe zabić komu klina w głowę (átv.) szöget ütni vkinek a fejébe; gondolkodóba ejteni vkit zabić króla atutową dziewiątką adu kilencessel ütni a királyt zabić okna deskami ablakot bedeszkázni v. beszegezni zabić szparę listwą hézagot léccel befedni zabić świnię disznót vágni zabić tuzem ásszal v. disznóval ütni zabić w szachach figurát kiütni sakkban zabić a. zabijać zwierzęta a. zwierzę levágni v. leölni az állatot zabije go zazdrość majd megeszi az irigység zabić się zabijać się [1. odebrać sobie życie; 2. ponieść śmierć w wypadku; 3. zabić jeden drugiego; 4. zabijać się: tracić zdrowie lub siły przez coś; 5. zabijać się: dokładać wszelkich starań, aby coś uzyskać] megöli magát, öngyilkosságot elkövetni; öngyilkos lesz; önkezűleg vet véget életének; életét veszti, meghal; töri magát, igyekezni zabić się dla kogo/czego töri magát vkiért/vmiért zabiec (zabiegnę, zabiegnie), zabiegnąć zabiegać [1. biegnąc, dotrzeć gdzieś; 2. zabiegać: czynić starania, aby coś osiągnąć lub pozyskać kogoś] elfutni, elszaladni; elállni; eléje futni, elébe futni, megelőzni; (o co) fáradozni (vmi érdekében); beavatkozni, elejét venni (vminek) zabiec (komu) drogę útját állni (vkinek) zabiedzić elnyúzni, lesoványítani, meggyötörni zabiedzony, -a, -e [źle wyglądający wskutek niedostatku i niedożywienia] nyúzott, elgyötört zabiedzona twarz nyúzott, elgyötört arc zabieg [1. działanie podjęte w określonym celu; 2. działanie lekarskie lub kosmetyczne mające zaradzić czemuś; 3. przerwanie ciąży] törekvés, igyekezet, fáradozás; (med) kezelés; intézkedés, beavatkozás; manipuláció zabieg bezbolesny fájdalommentes kezelés zabieg chirurgiczny sebészi v. sebészeti beavatkozás, műtét zabieg lekarski orvosi kezelés, manipulatio; szabályszerü kezelés, továbbá a szükséges mesterfogások alkalmazása főleg orvossebészi műtéteknél zabiegać koło czego intézkedni, futkosni vmilyen ügyben zabiegać koło budowania gniazdka fészekrakás ügyében futkosni

20 7842 zabiegać o czyją łaskę vkinek a kegyéért esedezni zabieganie futás, fáradozás, igyekezet, törekvés zabieganie o co törekvés vmire, utánjárás vmi ügyben zabieganie o klientów ügyefelek ügyében való eljárás; ügykezelés zabiegi utánajárás, utánjárás, fáradozás zabiegi lecznicze gyógykezelési v. gyógyászati eljárás, kezelés, terápia zabiegi pooperacyjne műtéti utókezelés zabiegowy, -a, -e [odnoszący się do zabiegu medycznego lub taki, w którym wykonuje się takie zabiegi] kezelő, manipulációs; (orv.) beavatkozási, beavatkozással kapcsolatos zabiegowy, zabiegówka [gabinet zabiegowy] kezelő, vizsgáló helyiség zabielanie tejjel v. tejföllel való behabarás zabielanie barszczu a céklaleves behabarása zabielany, -a, -e tejjel v. tejföllel habart zabieleć [odciąć się od tła białą barwą] fehérleni zabielało od śniegu fehérlett a hótól zabielenie megfehérítés, kimeszelés, bemeszelés, fehérre festés; (átv.) kivilágosodás zabielić zabielać [1. pokryć coś czymś białym; 2. dodać mleka lub śmietany do zupy, sosu, kawy itp.] behabarni (ételt) zabielić potrawę ételt tejföllel behabarni v. elkészíteni zabielić zupę behabarni a levest zabielić się zabielać się [nabrać białej barwy lub pokryć się czymś białym] fehéredni; mésszel bekeni v. bemaszatolja magát zabielić się mąką belisztezi magát zabierać [zob. zabrać] (komu co) elvenni (vkitől vmit); (brać ze sobą) elvinni, vinni zabierać a. zabrać dzieci do wesołego miasteczka a vidámparkba gyereket vinni zabierać głos felszólalni, hozzászólni, szót emelni zabierać a. zabrać głos w debacie a. dyskusji a vitához hozzászólni zabierać (komu) czas elvenni a. lekötni (vkinek az) idejét zabierać a. zabrać prawo jazdy komuś jogosítványt bevonni vkitől zabierać rzeczy összeszedi a holmiját zabierać ze sobą magával visz zabierać się [zob. zabrać się] (do czego) nekilátni (vminek), hozzáfogni v. hozzálátni (vmihez) zabierać się do czego nekirugaszkodni; hozzáfogni (vmihez) zabierać się w drogę útra készülni zabieraj swoje bety! szedd a holmidat v. motyódat! zabieram z sobą viszem magammal zabierający głos felszólaló zabieranie (z angielskiego pop, remove, take) [1. operacja zdejmowania elementu ze stosu; 2. operacja przenoszenia elementu danych z jednej struktury do innej; 3. operacja usuwania] elvevés, elvivés, elhordás; elrablás; elfoglalás zabieranie głos felszólalás; hozzászólás zabieranie głos na temat hozzáészólás a témához zabieranie głosu hozzászólás zabieranie głosu podczas konferencji hozzászólás a konferencia alatt zabiębić pęcherz felfázni, hólyaghurutot szerezni zabijać [zob. zabić] megölni, agyonverni zabijać czas időt lopni, időt elütni zabijać czas czymś vmivel agyonüti az idejét zabijać czym czas agyonüti az időt vmivel zabijać się pracą agyondolgozza magát zabijający, -a, -e gyilkos, ártalmas [Poznań - ułan zabijający (jak św. Jerzy) smoka] zabijaka [mężczyzna chętnie wszczynający bójki i awantury] verekedő, kötekedő, kötözködő, izgága, krakéler ember; falurossza zabity [osoba zabita], zabita agyonvert, megölt, agyonütött, meggyilkolt (ffi/nő) zabity, -a, -e [daw. zagorzały] (dawno) igyekvő, lelkes, buzgó, bolondja vminek zabity, -a, -e eltakart, elfedett zabity wróg (átv.) halálos ellenség zabliźnianie ran sebforradás, behegedés, begyógyulás zabliźnić się (zabliźnię się) zabliźniać się [o ranach: zagoić się] (o ranie) behegedni, beforrni, összeforrni, begyógyulni (seb) zabliźniły się rany a sebek behegedtek v. összeforrtak v. begyógyultak zabliźnienie, zabliźnianie się, zabliźnienie się behegedés, beforradás, begyógyulás zabliźniona rana begyógyult seb zablokować zablokowywać [1. utrudnić przejście, dostęp do czegoś lub ruch na jakimś terenie; 2. nie dopuścić do czegoś; 3. zająć coś i uniemożliwić innym skorzystanie z tego; 4. wstrzymać wypłatę pieniędzy; 5. w grze: uniemożliwić przeciwnikowi jakąś akcję lub wykonanie ruchu; 6. uniemożliwić pracę urządzenia] ostromzár alá venni, körülzárni, lezárni, elfoglalni, blokálni