XII Kobieca Olimpiada Szachowa Dubaj 1986

Transkrypt

1

2 XII Kobieca Olimpiada Szachowa Dubaj 1986 Krzysztof Puszczewicz Wydanie pierwsze 2017 (#PL K PDF) Copyright Krzysztof Puszczewicz, Wrocław Wszelkie prawa zastrzeżone do niniejszej publikacji oraz do serii Wielka Księga Olimpiad Szachowych. Konsultacja merytoryczna: Hanna Ereńska-Barlo. Projekt okładki: Sebastian Paszkiewicz. Wszelkie prawa do wersji elektronicznej: Comrel Internet: ISBN

3 Wielka Księga Olimpiad Szachowych, poczynając od 1927 roku, opisuje kolejne rozgrywane zawody olimpijskie, firmowane przez FIDE - zarówno męskie jak i kobiece. Dodatkowe informacje znajdziesz na oficjalnej stronie internetowej serii Wielka Księga Olimpiad Szachowych 3

4 Spis treści XII Olimpiada Kobiet listopada 1986 r listopada 1986 r listopada 1986 r listopada 1986 r listopada 1986 r listopada 1986 r listopada 1986 r listopada 1986 r listopada 1986 r listopada 1986 r listopada 1986 r listopada 1986 r listopada 1986 r grudnia 1986 r Wyniki w finale A Rezultaty końcowe Rezultaty końcowe Wyniki indywidualne zespołów

5 XII Olimpiada Kobiet Dubaj, 14 listopada 3 grudnia 1986 r. Kolejna Olimpiada potwierdziła wzrost poziomu szachów kobiecych, co zresztą wykazała analiza wyników kobiet w turniejach męskich w latach przeprowadzona przez profesora Arpada Elo, twórcy rankingu międzynarodowego FIDE. Wskutek tego, z dniem 1 stycznia 1987 roku został podniesiony ranking wszystkich szachistek o 100 punktów. Zmiana ta nie dotyczyła tylko Zsuzsy Polgar, która występowała jedynie w męskich szrankach. W XII Olimpiadzie wzięło udział 49 reprezentacji, a zatem rekord Salonik 84 nie został pobity, gdyż, jak wiemy, grało tam 51 zespołów. Jednakże była szansa na pobicie rekordu uczestnictwa, ale do Zjednoczonych Emiratów Arabskich nie została zaproszona ekipa Izraela. Na znak protestu przeciwko łamaniu dewizy FIDE Gens Una Sumus nie przybyły także Holandia, Szwecja, Norwegia i Wyspy Dziewicze USA. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że absencja Holandii była jedyną w historii występów tego kraju na wszystkich bez wyjątku Olimpiadach Kobiet! Dubaj w czasie trwania Olimpiady Zdjęcie: Hanna Ereńska-Barlo 5

6 W XII Olimpiadzie wzięły udział 193 szachistki (17 arcymistrzyń, 31 mistrzyń międzynarodowych i 10 mistrzyń FIDE). Oprócz Nony Gaprindaszwili tytuł arcymistrza męskiego miała także Maja Cziburdanidze za zdobycie trzykrotnego mistrzostwa świata (co było liczone jako trzykrotne wypełnienie normy arcymistrzowskiej na dystansie 9 rund). Liczba rozegranych partii wynosiła 1008! W Olimpiadzie zadebiutowały ekipy: Bangladeszu, Syrii, Seszeli. Konkurencja w Dubaju była bardzo silna. Na medale mogły liczyć zespoły najwyżej rozstawione: 1. ZSRR (tradycyjnie z Mają Cziburdanidze i Noną Gaprindaszwili!) 2358, 2. Węgry (z liderką Zsuzsą Veröci) 2247, 3. Polska 2227, 4. Anglia 2222, 5. Jugosławia 2185, 6. Rumunia 2178, 7. Republika Federalna Niemiec (RFN) 2153, 8. Bułgaria 2148, 9. Chiny 2133, 10. Hiszpania Widokówka z Dubaju 1986 rok Zdjęcie: Hanna Ereńska-Barlo 6

7 Bezkonkurencyjnie prezentowała się ekipa sowiecka, wyprzedzająca, w średnim rankingu, następną drużynę o ponad 100 punktów ELO. Patrząc na listę rankingową FIDE z 1 lipca 1986 roku, można było stwierdzić, że wszystkie zawodniczki sowieckie były w pierwszej 10 : Cziburdanidze (2), Gaprindaszwili (4 5), Achmyłowska (9) i Aleksandryja (10). Zabrakło natomiast miejsca dla Lewitiny (4 5) i Ioseliani (6). Grająca na pierwszej szachownicy Węgier, Veröci zajmowała wysoką, siódmą lokatę. Z wielkich nie grały tylko Zsuzsa Polgar (1) oraz Pia Cramling (3). Po raz pierwszy w zespole Indii zagrała tylko jedna ze sławnych sióstr Khadilkar Rohini. Fatalnie wyglądał skład Argentyny bez rutynowanych mistrzyń Justo i Soppe, zaś w ekipie RFN nie wystąpiła bardzo silna Gisela Fischdick. Po raz pierwszy od wielu lat zespół USA walczył bez mistrzyń międzynarodowych Savereide i Haring. W zespole fińskim zadebiutowała dwunastoletnia Johanna Paasikangas. Widokówka z Dubaju 1986 rok Zdjęcie: Hanna Ereńska-Barlo 7

8 Ciekawe były kulisy braku w zespole Węgier Zsuzsy Polgar, który zajmowała wówczas najwyższą lokatę na liście rankingowej FIDE. Oto co na ten temat mówiła sama zainteresowana w wywiadzie udzielonym dla Europe Echecs w 1987 roku: ( ) Nikt do mnie nie zwrócił się z propozycją gry. Kapitan drużyny odwiedził mnie nieoficjalnie i spytał czy zagram, jeśli zostanę wybrana do zespołu. Mój ojciec przekazał mu moje warunki, nic specjalnego, z wyjątkiem naturalnie faktu, że będę grała na pierwszej szachownicy. Kapitan obiecał, że porozmawia z prezesem federacji i da odpowiedź, ale już nigdy nie odezwał się. Zsuzsa Veröci, druga na naszej liście rankingowej ma poważny wpływ na prezesa. Przyjrzyjmy się teraz składom poszczególnych ekip względem ich udziału w Salonikach W ekipie ZSRR ocalały tylko Cziburdanidze i Gaprindaszwili. Rewelacyjna Siemionowa (9,5 p. z 10 partii na poprzedniej Olimpiadzie) i Lewitina zostały zastąpione przez niemniej utalentowane Achmyłowską i Aleksandryję. W drużynie węgierskiej juniorka Madl awansowała na drugą szachownicę, a słabo grającą w Salonikach 1984 Kas zastąpiła, bez większego powodzenia, Grosch. Rumunki nie dokonały żadnej korekty. Jugosłowianki walczyły bez Lazarević, ale na drugiej szachownicy zadebiutowała niezwykle utalentowana 26. letnia Alisa Marić, która już od następnej Olimpiady do końca udziałów Jugosławii w Olimpiadach (2008 r.) była niekwestionowaną liderką drużyny! Chinki zmieniły tylko rezerwową. Zamiast Zhao Lan pojawiła się He Tianjian. Ale Liu Shilan, Wu Mingqian i An Yangfeng wykazały tak wielką formę, że debiutantce przyszło rozegrać tylko jedną partię! Niemki były osłabione, jak wcześniej wspomniano brakiem Fischdick. Polki dokonały zmiany tylko w kolejności szachownic. W końcu zdecydowano się powierzyć szachownicę liderki młodej Agnieszce Brustman. W zespole angielskim nadal dowodzonym przez Miles i Jackson, znana z Salonik 21. letnia Susan Walker zagrała pod nazwiskiem Arkell. Od następnej Olimpiady do 2000 roku była już liderką zespołu w miejsce siedmiokrotnej ( ) angielskiej rakiety numer 1 Jany Miles. Przebojowe Bułgarki nie zmieniły składu, a ich liderka, już w szlifach arcymistrzowskich miała piękny ranking 2245! Ramon, Frometa i de Armas prowadziły Kubę, przy czym cała trójka legitymowała się tytułem mistrzyni międzynarodowej. Doskonale postąpiły Austriaczki, które zrezygnowały z weteranek Hausner, Horvath i Kattinger na rzecz młodziutkich Borek i Ladner, co zaowocowało sensacyjnie wysokim miejscem w finale Olimpiady! 8

9 Hiszpanki odwrotnie postawiły na doświadczone zawodniczki, Garcię Vicente, Ferrer i Marię Cuevas, znane z wielu poprzednich występów. Fatalnie wyglądała obsada ekipy USA. Liderką została, co prawda, doświadczona Rachel Crotto, ale na pozostałych grały słabiutkie szachistki. Ekipie szwajcarskiej po raz kolejny liderowała Tatiana Lemaczko. Na pierwszej szachownicy Bangladeszu można było zobaczyć silną zawodniczkę Rani Hamid, która w swoim kraju z powodzeniem walczyła również z mężczyznami. W drużynie Japonii, po raz ósmy zagrała Watai, a po raz szósty Nakagawa. Debiutantka z Salonik, Naoko Takemoto ponownie była liderką. Ekipa rumuńska w Dubaju Zdjęcie: Revista Romana de Sah numer 12/1986 r. 9

10 Lista rankingowa FIDE na dzień 1 lipca 1986 (czołówka): Nr Zawodniczka Federacja Ranking 1 Polgar Z. Węgry Cziburdanidze ZSRR Cramling Szwecja Gaprindaszwili ZSRR 2350 Lewitina ZSRR Ioseliani ZSRR Veröci Węgry Siemionowa ZSRR Aleksandryja ZSRR 2290 Achmyłowska ZSRR Gurieli ZSRR 2275 Lityńska ZSRR Miles Anglia Zajcewa ZSRR Brustman Polska 2245 Wojska Bułgaria 2245 Matwiejewa ZSRR 2245 Hund RFN Ereńska-Radzewska Polska Lemaczko Szwajcaria 2230 Marić A. Jugosławia 2230 Rubcowa T. ZSRR Wiese-Jóźwiak Polska Klimova Czechosłowacja 2220 Madl Węgry Arachamija ZSRR 2215 Muresan Rumunia Jackson S. Anglia 2205 Sachatowa ZSRR 2205 Egerland Węgry Ivanka Węgry Achszarumowa Izrael 2195 Arkell (Walker) Anglia Burchard NRD 2190 Polnarewa ZSRR 2190 Czechowa ZSRR Fischdick RFN 2185 Justo Argentyna

11 Poniżej dwa unikalne zdjęcia wykonane w czasie turnieju w Jajce w 1984 roku, gdzie możemy zobaczyć szachistki grające także w Dubaju Od lewej: Szmacińska, organizator, Ereńska-Radzewska i Gaprindaszwili Zdjęcia: Hanna Ereńska-Barlo 11

12 Jeszcze zrobimy krótki przegląd turniejów kobiecych, jakie miały miejsce w 1985 i 1986 roku. Rok 1985 W styczniu w silnym turnieju w Jajce (Jugosławia) triumfowały Ioseliani i Lewitina (obie ZSRR) po 10 p. z 13 partii. Veröci (po lewej) Ereńska-Radzewska Tabela turniejowa i zdjęcie: Hanna Ereńska-Barlo 12

13 Migawki z turnieju w Jajce 1985 Brustman (po lewej) Lewitina Ioseliani (po lewej) Wojska Zdjęcia: Hanna Ereńska-Barlo 13

14 Wielkim sukcesem federacji jugosłowiańskiej zakończyły się mistrzostwa świata dziewcząt do lat 16 w miejscowości Petach Tikva, rozegrane na przełomie marca i kwietnia. Wygrały przedstawicielki gospodarzy M. Marić oraz Bojković. Dzielone 5 6 miejsce zajęła Austriaczka Ladner, która znalazła miejsce w ekipie olimpijskiej w Dubaju! Zdobyła 6,5 punktu z 13 partii. Bułgarska Federacja Szachowa zorganizowała turniej strefowy kobiet. Z udziału tradycyjnie zrezygnowały szachistki z Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD). Do turnieju międzystrefowego awansowało 5 najlepszych zawodniczek. Kilka dniu po turnieju, rozegrano mecz uzupełniający Wiese Bojadżijewa, który wygrała Polka w stosunku 2,5 : 0,5. Sensacyjnie zakończył się męski turniej w Banja Luce (kwiecień). Wygrała mistrzyni świata Cziburdanidze z wynikiem 8,5 punktu z 13 partii bez porażki! Wyprzedziła aż ośmiu arcymistrzów! Żelaznowodsk był miejscem jednego z dwóch turniejów międzystrefowych 20 czerwca 11 lipca). Sensacyjne były niepowodzenia Gaprindaszwili i Liu Shilan! Większość tych zawodniczek zagrała w Dubaju, co świadczy o silnej obsadzie omawianej Olimpiady. Awansowały Lityńska, Wu Mingqian (autor tabeli napisał to nazwisko nieporpawnie) i Brustman. Ta ostatnia w meczu barażowym zremisowała z Zajcewą 3,0 : 3,0, co ze względu na lepszą wartościowość w turnieju, właśnie ją premiowało! Fatalnie wypadła najlepsza chińska szachistka Liu Shilan, która przegrała aż 8 partii. 14

15 Drugi turniej międzystrefowy odbył się w dniach lipca w Hawanie. Na wskutek niedopatrzenia władz Polskiego Związku Szachowego nie wzięła w nim udziału Małgorzata Wiese. Poniżej prezes Stanisław Kania usprawiedliwia zaistniałą sytuację i oczywiście tabelka turniejowa. Jednakże nie tylko Wiese nie pojawiła się w Hawanie, gdyż turniej pobił niechlubny rekord ilości zawodniczek, które zrezygnowały z udziału. Zaplanowano udział 18 szachistek. Pierwsza odmówiła gry Tatiana Lemaczko (ZSRR Bułgaria Szwajcaria), która miała prawo bać się pobytu w kraju komunistycznym, gdyż nielegalnie wyemigrowała z Bułgarii (zastąpiła ją Shterenberg). Jako druga zapowiedziała nieobecność Štadler (Jugosławia), a potem jej rodaczka Nikolić. Nie przybyły też Ribeiro (Brazylia) i Jezierska (Polska USA). 15

16 W Sztokholmie rozegrano czterokołowy uzupełniający trójmecz o jedno miejsce do turnieju kandydatek (lipiec), w którym zwyciężyła Pia Cramling (Szwecja) 5,5 p., przed Ioseliani (ZSRR) 4,5 p. i Nutu (Rumunia) 2 p. Wyniki turnieju kobiecego w Atenach (grały 24 zawodniczki: 1. Nutu (Rumunia) 9 p. z 11 partii, 2 3. Maksimović (Jugosławia) i Polihroniade (Rumunia) po 8 p., 4. Jagodzińska (Polska) 7 p., 5 8. Dahlgrün (RFN), Kondou (Grecja), Brustman (Polska) i Porubszky (Węgry) po 6,5 p., Angełowa (Bułgaria) 6 p. itd. W turnieju w Playa d Oro (XI kategoria FIDE) triumfowała Aleksandryja (ZSRR) 9 p. z 11 partii. Dalej były: 2 3. Lemaczko (Szwajcaria) i Wojska (Bułgaria) po 8 p., 4 5. Lazarević (Jugosławia) i Cuevas (Hiszpania) po 6,5 p., 6. Garcia Vicente (Hiszpania) 5,5 p., 7 9. Csonkics (Węgry), van der Mije (Holandia) i Canela (Hiszpania) po 4,5 p., Ferrer (Hiszpania) i Lebel-Arias (Francja) po 4 p. i Diaz (Hiszpania) 1 p. Sezon 1985 zakończył piękny turniej w Smederevskiej Polance w Jugosławii. 16

17 W miejscowości Dobrna, w grudniu, rozegrano mistrzostwa świata dziewcząt do lat 20. Na podium stanęły: Ketewan Arachamija złoto, Alisa Marić srebro i Ildiko Madl brąz. Oto szczegółowe wyniki: 1. Arachamija (ZSRR) 12,5 p. z 13 partii, 2 4. A. Marić (Jugosławia) 8,5 p., Madl (Węgry), Badulescu (Rumunia) i Walker (Anglia) po 8 p., Jagodzińska (Polska), Dahlgrün (RFN), Pejczewa (Bułgaria), Markov (Jugosławia), Polakova (Czechosłowacja), M. Marić (Jugosławia), Harmsen (Holandia) i Lissowska (Polska) po 7,5 p. itd. Turniej w Jajce 1985 Hanna Ereńska-Radzewska Zdjęcie: Hanna Ereńska-Barlo 17

18 Pamiątka z turnieju strefowego (Wielkie Tyrnowo 1985): Od lewej: Hanna Ereńska-Radzewska, Waldemar Jagodziński, Agnieszka Brustman, NN i Ignacy Nowak 18

19 Od lewej: Małgorzata Wiese, Ryszard Bernard i Hanna Ereńska-Radzewska Zdjęcia: Hanna Ereńska-Barlo Rok 1986 Super turniej w Jajce (11 28 stycznia) dał wyniki: 1. Cziburdanidze (ZSRR) 9,5 p. z 13 partii, 2 3. Madl i Veröci (obie Węgry) po 9 p., 4. Achmyłowska (ZSRR) 8 p., 5 6. Lemaczko (Szwajcaria) i Puljek (Jugosławia) po 7 p., 7. Wojska (Bułgaria) 6 p., Nutu (Rumunia) Štadler i Nikolin po 6 p., Maksimović i Cejlić po 5 p., Petek i Petrović (wszystkie Jugosławia) po 4,5 p. Mistrzyni Europy juniorek, 16. letnia Ildiko Madl cały czas prowadziła, ale na finiszu wyprzedziła ją mistrzyni świata. Madl wypełniła normę arcymistrzowską. W dniach 1 23 lutego rozegrano dwukołowy turniej kandydatek,: 19

20 Tabelka turnieju w Warszawie Zdjęcie: Hanna Ereńska-Barlo Turniej w Warszawie 1986 rok Zdjęcie: Hanna Ereńska-Barlo Do wielkiej sensacji doszło w 42. mistrzostwach Węgier w kategorii mężczyzn. 17. letnia Zsuzsa Polgar podzieliła 2 3 miejsce (9 p. z 15 partii) i awansowała do męskiego turnieju strefowego! 20

21 W mistrzostwach Jugosławii zwyciężyła nieoczekiwanie 16. letnia Alisa Marić 10,5 p. z 15 partii. Tuż za nią znalazły się: Marković, Petrović, Nikolin i Maksimović po 9 p. itd. Baile Herculane (Rumunia) było miejscem mistrzostw Europy juniorek do lat 20 (11 26 marca). Wyniki: 1 2. Madl (Węgry) i Matwiejewa (ZSRR) po 10 p. z 13 partii, 3. Badulescu (Rumunia) 9 p., 4 5. Markov (Jugosławia) i Strzałka (Polska) po 7,5 p., 6 8. Pejczewa (Bułgaria), Boicu (Rumunia) i Trabert (RFN) po 7 p., Polakova (Czechosłowacja) i Sziva (Węgry) po 6,5 p., 11. Nicoara (Rumunia) 6 p., 12. Drewes (Holandia) 5 p., Abraham (Szwajcaria) i Coull (Szkocja) po 1 p. Mistrzynią Europy została Madl, gdyż miała większą od Matwiejewej ilość zwycięstw. W maju Maja Cziburdanidze (2440) rozegrała mecz z silnym arcymistrzem Petarem Popoviciem (2545). Mistrzyni świata jedną partię wygrała, jedną przegrała, a sześć zremisowała kończąc spotkanie zaszczytnym remisem! W dniach maja odbyły się w Wilnie mistrzostwa świata juniorek do lat 20. Wyniki: 1. Madl (Węgry) 11 p. z 20 partii, 2 3. Prudnikowa i Baginskaite po 9 p., 4 5. Arachamija (wszystkie ZSRR) i Pejczewa (Bułgaria) po 8,5 p., 6 7. Matwiejewa i Sofijewa (obie ZSRR) po 8 p., 8 9. Amura (Argentyna) i Strzałka (Polska) po 7,5 p., Salaj (Węgry) i Abyankar (Indie) po 7 p., 12. Stroe (Rumunia) 6,5 p., Arribas (Kuba) i Markov (Jugosławia) po 6 p., Reddy (Indie), Neely (USA) i Hernandez (Wenezuela) po 5,5 p., 18. Theander (Dania) 2,5 p., 19. Powell (Jamajka) 1,5 p. i 20. Esparon (Seszele) 0 p. Turniej kobiecy w Hawanie, w ramach memoriału Capablanki (20 maja 6 czerwca): 1. Ioseliani (ZSRR) 9,5 p. z 11 partii, 2 3. Makai (Węgry) i Nutu (Rumunia) po 7,5 p., 4 5. Brustman (Polska) i Ramon (Kuba) po 7 p., 6 7. Zajcewa (ZSRR) i Frometa po 5,5 p., 8. De Armas 4,5 p., 9. T. Hernandez 4 p., Carvajal i Plao po 3,5 p., 12. Valdes (wszystkie Kuba) 1 p. Na zakończenie przeglądu mistrzostwa Polski w Koninie: 21

22 12 listopada 1986 roku, w obecności Zarządu Polskiego Związku Szachowego, odbyło się wręczenie nominacji olimpijskich. Otrzymały je: Agnieszka Brustman (4 występ) 2245, Hanna Ereńska-Radzewska (6 występ) 2240, Małgorzata Wiese-Jóźwiak (5 występ) 2225, Grażyna Szmacińska (5 występ) Kapitanem drużyny został, już po raz trzeci, Ignacy Nowak, zaś w roli trenera analityka zadebiutował Ryszard Bernard (notabene osobisty trener Agnieszki Brustman). W gronie czołowych drużyn bardzo liczyły się Polki, które zostały rozstawione z bardzo wysokim, trzecim numerem startowym! Optymizm zespołu powiększał fakt, że Agnieszka Brustman w ostatnim cyklu rozgrywek o mistrzostwo świata dotarła aż do turnieju pretendentek. Na pozostałych szachownicach grały te same szachistki, które wraz z Brustman sięgnęły po brązowy medal na pamiętnej Olimpiadzie Valletcie Uroczyste otwarcie Olimpiady Zdjęcie: dwutygodnik 64 22

23 Hanna Ereńska-Barlo i autor omawiają ostatnie szczegóły monografii Zdjęcia: Comrel 23

24 15 listopada 1986 r. Polki nie dały szans Finkom" Wyniki I rundy: ZSRR 3,0 : 0,0 Turcja Argentyna 0,0 : 3,0 Węgry Polska 3,0 : 0,0 Finlandia Japonia 0,5 : 2,5 Anglia Jugosławia 2,5 : 0,5 Szkocja Belgia 0,0 : 3,0 Rumunia RFN 2,0 : 1,0 Dominikana Nowa Zelandia 0,0 : 3,0 Bułgaria Chiny 3,0 : 0,0 Portugalia Trynidad & Tobago 0,5 : 2,5 Hiszpania Indie 2,5 : 0,5 Gwatemala Irak 0,0 : 3,0 Francja Kuba 3,0 : 0,0 Włochy Jamajka 0,0 : 3,0 Szwajcaria USA 3,0 : 0,0 Malezja Meksyk 2,5 : 0,5 Walia Brazylia 3,0 : 0,0 Nigeria Bangladesz 1,0 : 2,0 Filipiny Puerto Rico 0,0 : 3,0 Grecja Syria 0,0 : 3,0 Irlandia Indonezja 3,0 : 0,0 Zjednoczone Emiraty Arabskie Urugwaj 0,0 : 3,0 Kolumbia Panama 0,0 : 3,0 Austria Australia 3,0 : 0,0 Seszele Wenezuela 1,5 Pauza 24

25 Opowiada Ignacy Nowak. Po raz pierwszy na Olimpiadzie stosowano następujące tempo gry: 40 posunięć na 2 godziny i jeszcze 20 posunięć na 1 godzinę wszystko w jednej sześciogodzinnej sesji, po czym dopiero partie mogły być odkładane. Wyprzedzając treść opisu zawodów pragnę zwrócić uwagę na to, że oprócz plusów takiej organizacji rundy (mała liczba odłożonych partii i wiążąca się z tym faktem możliwość pełnego wypoczynku zawodniczek, bez stresu spowodowanego perspektywą dogrywki, a także ułatwienie kojarzenia w turnieju granym systemem szwajcarskim), można było podczas rozgrywek zauważyć istotny moment negatywny: otóż na imprezie takiego rozmiaru jak Olimpiada, zgromadzona licznie publiczność szczególnie żywo reaguje na wydarzenia związane z niedoczasami przed 40. posunięciem; potem następuje ogólne odprężenie na sali gry wybucha nieopisany gwar i szum, którego w żaden sposób nie byli w stanie poskromić sędziowie ani organizatorzy. W rezultacie wszyscy ci, którym przyszło kontynuować walkę po pierwszej kontroli czasu, mieli olbrzymie trudności ze skoncentrowaniem się następowały więc często grube pomyłki, a gra w tej fazie rundy powodowała ogromne wyczerpanie fizyczne i psychiczne walczących. Sytuacja była o tyle «sprawiedliwa», że dotykała wszystkich uczestników (z wyjątkiem osób o przytępionym słuchu?!), podczas gdy poziom gry po pierwszej kontroli czasu przy poprzedniej organizacji rund zależał w znacznej mierze od kwalifikacji i zaangażowania analizujących partię trenerów Nie ma to jak «gleich schacht»! Bez względu na wspomnianą tu tendencję do stopniowego wyrównywania się poziomu, spotkania w pierwszej rundzie zespołów o numerach startowych np. 1 i 25 (ZSRR Turcja) albo 9 i 33 (Chiny Portugalia), to jednak na razie mecze stuprocentowych faworytek ze zdecydowanie słabszymi przeciwniczkami. W rundzie 1 padło aż 17 wyników 3,0 : 0,0 na 24 spotkania! Również nasz zespół pokonał 3,0 : 0,0 Finlandię (grały Brustman, Ereńska-Radzewska i Wiese-Jóźwiak). Szybko uporały się ze swymi rywalkami Agnieszka Brustman i Małgosia Wiese-Jóźwiak i tylko Hania Ereńska-Radzewska odłożyła partię, co prawda w kompletnie wygranej pozycji, tak że dogrywka była formalnością. Opowiada Rimma Biłunowa. Dubaj przywitał nas trzydziestostopniowym żarem i oszałamiającym rozmachem organizacji Olimpiady. Okazało się, że całe miasto żyje szachami. Wszędzie rzucają się w oczy reklamy, wzdłuż ulic ustawiono wielkie szachowe figury. Na cześć Olimpiady skomponowano piosenkę, a kasety z jej nagraniem podarowano uczestniczkom. Wydrukowano dziesiątki różnych plakatów i mnóstwo broszur. Barwna była także ceremonia otwarcia: maszerowały orkiestry, ważni oficjele, dziecięce i artystyczne zespoły, a program zakończono fajerwerkami. Na drugi dzień po tym święcie szachów, rozpoczęły się ciężkie walki. 49 zespołów przybyło na XII Olimpiadę Kobiet. Przypomnijmy, że sowiecka ekipa nie startowała jedynie w 1976 roku. 25

26 Na cześć Olimpiady skomponowano piosenkę. Muzyka: Ibrahim Jomaa, słowa: Aref Al Khajah Zdjęcie: Hanna Ereńska-Barlo 26

27 Nowe tempo gry znacznie obniżyło liczbę dogrywek. Rundy rozpoczynały się o godzinie 15,00, a codzienne dogrywki trwały od 9,00 do 11,00 rano. Kojarzenia podawano na drugi dzień o godzinie 11,30, ale konkretne przeciwniczki można było poznać dopiero około 13,00. W pierwszej rundzie los skojarzył nas z drużyną Turcji. Wynik 3,0 : 0,0 był oczekiwany, ponieważ przeciwniczki ustępowały o klasę szachistkom sowieckim. Pierwszy punkt zdobyła dla naszej ekipy Maja Cziburdanidze. Wybiegając naprzód, powiem, że mistrzyni świata przeszła całą Olimpiadę bardzo pewnie i uzyskała na pierwszej szachownicy bardzo dobry rezultat 8 punktów z 10 partii. Niestety, to wystarczyło tylko do srebrnego medalu za wynik indywidualny, złoty medal zdobyła Tatiana Lemaczko (Szwajcaria) 9,5 punktu z 11 partii, zaś brąz przypadł Chince Liu Shilan 11 punktów z 14 partii. W pierwszej rundzie, tradycyjnie zagrałyśmy w podstawowym składzie, ale w kolejnych dniach zawodniczki tak się ustawiały, aby na przestrzeni turnieju rozegrać mniej więcej jednakową ilość partii. Przed rozpoczęciem zawodów uważałyśmy, że naszymi rywalkami do pierwszego miejsca mogą być zespoły Bułgarii, Węgier, Chin, Polski i Rumunii. W rzeczywistości okazało się, że jedynymi konkurentkami były tylko szachistki chińskie. Przebieg rundy. Jak wspomniał trener polskich szachistek Ignacy Nowak, 17 meczów zakończyło się maksymalnym wynikiem! Pewnie rozpoczęły turniej Rosjanki, które spokojnie wypunktowały Turczynki. Partie trwały po zaledwie 3 godziny i upłynęły pod znakiem dominacji szachistek sowieckich. Węgierki w meczu z Argentynkami prowadziły do pierwszej kontroli czasu 2,0 : 0,0. Partia Burijovich Veröci trwała pełne 6 godzin. W ostrej pozycji arcymistrzyni węgierska miała piona przewagi. Tuż przed końcem rundy, nastąpiły liczne uproszczenia i Veröci zrealizowała przewagę materialną. 21. letnia Liliana Burijovich zadebiutowała w Lucernie w 1982 roku. W Salonikach 1984 nie grała. W 1986 roku zdobyła mistrzostwo Argentyny i dlatego została nominowana do drużyny olimpijskiej na pierwszą szachownicę. Polskie szachistki, w składzie Brustman, Ereńska-Radzewska i Wiese- Jóźwiak, wygrały wszystkie partie z zespołem Finlandii. Brustman i Wiese- Jóźwiak szybko zwyciężyły, zaś Ereńska-Radzewska odłożyła partię, ale w pozycji, która nie budziła żadnych wątpliwości. Mecz Japonia Anglia zaczął się od szybkich zwycięstw Miles nad Takemoto i Jackson z Watai. Niespodzianka nastąpiła na trzeciej szachownicy, kiedy Hepworth straciła piona w partii z Nakagawą. Na szczęście dla Angielki zawodniczka japońska marzyła tylko o remisie. Była to jedyna Olimpiada, w której uczestniczyła 18. letnia wówczas Mandy Hepworth. 27

28 W meczu Jugosławia Szkocja, pojedynki na drugiej i trzeciej szachownicy, Milligan Marić i Maksimović McLure zakończyły się pewnymi zwycięstwami zawodniczek jugosłowiańskich. Partia liderek, Marković Giulian dotrwała do pierwszej kontroli czasu w pozycji, gdzie szachistka szkocka miała dwa piony mniej i przegraną pozycję. Gordana Marković widocznie uważała, że partia sama się wygra i nie trzeba jej dodatkowo przeanalizować, bowiem, gdy zawodniczki rozpoczęły drugi etap gry, nastąpiły istne cuda. Na początku Marković po prostu oddała piona, a potem dopuściła do ofiary gońca jej przeciwniczki za trzy kolejne piony i pozycja radykalnie zmieniła się! Król Marković musiał odpierać ataki wieży i hetmana Giulian. Ostatecznie Szkotka zadowoliła się nieustannym szachowaniem białego króla i podpisaniem remisu. Rumunki błysnęły formą w meczu z Belgijkami. Muresan i Polihroniade wygrały w miniaturkach. Nutu męczyła się do pierwszej kontroli czasu ale cały czas dominowała nad Foulon i jej zwycięstwo także było bardzo pewne. Dużo strachu najadły się Niemki w konfrontacji z Dominikankami. Zaczęło się dobrze, gdyż Hund szybko wygrała z Perez de Lücke. Jednakże w pozostałych partiach, Garcia Portes Feustel i Trabert Hazim, przeważyły zdecydowanie szachistki z Dominikany! Wiązana propozycja remisu na obu deskach uratowała szachistki niemieckie! Chinki pewnie pokonały Portugalki. Liu Shilan i Wu Mingqian już miały tytuły arcymistrzyń, ale nieudany udział w ostatnim cyklu rozgrywek o tytuł mistrzyni świata spowodował, że miały zaniżone rankingi, które na pewno nie odzwierciedlały ich rzeczywistej siły gry. Do sensacji meczowych można było zaliczyć mecze: Meksyk (numer startowy 42) Walia (17), Bangladesz (19) Filipiny (43), w których faworyzowane zespoły poniosły porażki. Niespodzianką indywidualną była porażka obytej w bojach olimpijskich Garwell (2125) z Meksykanką Martinez V. (1900). 28

29 Stan po I rundzie: 1 małe punkty, 2 Bucholtz, 3 punkty meczowe Miejsce Drużyna Australia, Kolumbia, Indonezja, Szwajcaria, Irlandia, Grecja, USA, Austria, Francja, Brazylia, Kuba, Bułgaria, Polska, Chiny, 3,0 0,0 2 Rumunia, Węgry i ZSRR Meksyk, Indie, Hiszpania, Anglia i Jugosławia 2,5 0, Filipiny i RFN 2,0 1, Wenezuela 1,5 0, Bangladesz i Dominikana 1,0 2, Trynidad & Tobago, Japonia, Gwatemala, Walia i Szkocja 0,5 2, Panama, Seszele, Nigeria, Jamajka, Puerto Rico, Syria, Portugalia, Nowa Zelandia, Malezja, Urugwaj, Irak, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Włochy, Belgia, Turcja, Argentyna i Finlandia 0 3,0 0 Maja Cziburdanidze 1986 Zdjęcie: Archiwum autora 29

30 1.Obrona Grünfelda [D74] GM Cziburdanidze (ZSRR) 2435 Arbil (Turcja) d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sf3 Gg7 4.g Gg2 d5 6.cd5 Sd c6 8.h3 Sd7 9.e4 S5f6 10.Sc3 We8 11.Gg5 h6 12.Gf4 g5 13.Ge3 e5 14.Hc2 ed4 15.Sd4 Se5 16.Wad1 He7 17.Gc1 c5 18.Sde2 g4 19.hg4 Gg4 20.f4 Sc6 21.e5 Sh5 22.Sd5 Hf8 23.Gf3 Sb4 24.Sb4 Gf3 25.Wf3 cb4 26.Hf5 Hc5 27.Ge3 Hc6 28.Hh5 i czarne poddały się. 2.Partia hiszpańska [C77] Yilmaz Gülsevil (Turcja) 1930 WGM Achmyłowska (ZSRR) e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.d3 d6 6.h3 Ge7 7.Sc b5 9.Gb3 Sa5 10.Gg5 Gb7 11.We1 Sb3 12.ab3 We8 13.Hd2 Hd7 14.Wa2 h6 15.Gh4 g5 16.Gg3 Sh5 17.Se2 f5 18.Sc3 f4 19.Gh2 g4 20.hg4 Hg4 21.He2 Kh7 22.Sd4 He2 23.Sde2 Wg8 24.Kh1 Gh4 25.g3 fg3 26.fg3 Gg3 27.Gg3 Sg3 28.Kh2 Se2 29.Se2 29 Waf8 30.Sg3 Wf2 31.Kh3 Gc8 32.Sf5 Wf3 33.Kh2 Gf5 34.ef5 Wf5 35.We3 Wf2 i białe poddały się. 30

31 Mecz ZSRR Turcja Na pierwszym planie: Cziburdanidze (po prawej) Arbil Na drugim planie: Achmyłowska (po prawej) Yilmaz Gülsevil Na trzecim planie: Gaprindaszwili (po prawej) Cinar Zdjęcie: biuletyn Olimpiady 3.Gambit hetmański [D55] GM Gaprindaszwili (ZSRR) 2350 Cinar (Turcja) d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 d5 4.Sf3 Ge7 5.Gg e3 b6 7.cd5 Sd5 8.Sd5 ed5 9.Ge7 He7 10.Hc2 Ga6 11.Ga6 Sa c5 13.dc5 Sc5 14.Wfd1 Wfd8 15.Wac1 h6 16.Sd4 Wac8 17.b4 Sa6 18.Hc8 Wc8 19.Wc8 Kh7 20.a3 Hd7 21.Wdc1 Ha4 22.W8c3 Hd7 23.h3 g5 24.Wc6 g4 25.hg4 Hg4 26.Wf6 Kg7 27.Wf5 He4 28.Wc8 Hb1 29.Kh2 He4 30.Wc6 Hd3 31.Wcf6 Ha3 32.Wf7 Kg6 33.Sf3 h5 34.Se5 Kh6 35.W5f6 i czarne poddały się. 31

32 4.Obrona sycylijska [B25] Burijovich (Argentyna) 1910 WGM Veröci (Węgry) e4 c5 2.Sc3 Sc6 3.g3 g6 4.Gg2 Gg7 5.d3 d6 6.Ge3 e6 7.f4 Sge7 8.Sf3 Sd Gf2 Sec6 11.Wb1 Wb8 12.Se2 Ha5 13.c3 Se2 14.He2 e5 15.a3 Hc7 16.fe5 Se5 17.d4 Sg4 18.Ge1 f5 19.h3 Sf6 20.Hc4 Kh8 21.e5 Se4 22.ed6 Hd6 23.dc5 Hc7 24.Kh2 b5 25.He2 Ge6 26.Sd2 Sd2 27.Hd2 Gc4 28.Wg1 Wbd8 29.Hf2 f4 30.Kh1 fg3 31.He3 Wd3 32.He4 Hc5 33.b3 We3 34.Hc6 Hc6 35.Gc6 Gd3 36.Wc1 Ge5 37.c4 bc4 38.bc4 Gf5 39.Gb4 Wc8 40.Gb7 40 We2 41.Wg2 Ge4 42.Ge4 We4 43.Gc3 Gc3 44.Wc3 Wec4 45.Wcg3 Kg7 46.Kh2 Wc3 47.Wg1 Wg3 48.Wg3 Wc2 49.Kg1 Wa2 50.Wc3 a5 51.Kh1 Kf6 52.Kg1 a4 53.h4 Kf5 54.Kf1 Ke5 55.Wg3 Ke4 56.Ke1 Wh2 57.Wg4 Ke3 58.Kd1 Wd2 59.Ke1 Wd4 60.Wg3 Kf4 61.Wc3 Kg4 i białe poddały się. 5.Obrona sycylijska [B40] WIM Madl (Węgry) 2220 Herrera (Argentyna) e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 e6 5.Sc6 bc6 6.Gd3 Sf Hc7 8.He2 d6 9.c4 e5 10.f4 Ge7 11.f5 Gb7 12.Sc3 Wb8 13.Kh1 Ga8 14.Gg5 h6 15.Ge Wac1 Hb7 17.b3 d5 18.cd5 cd5 19.Sd5 Sd5 20.ed5 Ga3 21.Wc6 Hd7 22.Wa6 e4 23.Gc4 Gd6 24.Hg4 Kh7 25.Gd4 f6 26.He4 Wfe8 27.Hg4 Ge5 28.We6 Gd4 29.Hd4 Kh8 30.Wfe1 We6 31.fe6 Hb7 32.He4 We8 33.Gd3 g5 34.Hg6 He7 35.d6 Hg7 i czarne poddały się. 32

33 6.Obrona sycylijska [B44] Rizzo (Argentyna) 1900 WGM Ivanka (Węgry) e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sc6 5.Sb5 d6 6.c4 Sf6 7.S1c3 a6 8.Sa3 Ge7 9.Ge3 b6 10.Ge Se5 12.f3 Sed7 13.Hd2 Gb7 14.Wfd1 Wc8 15.Wac1 Kh8 16.Gf1 Wg8 17.Kh1 h6 18.Gf4 Se5 19.Hf2 Sfd7 20.Ge3 Hc7 21.Sa4 Sc5 22.Sc3 Wb8 23.b3 Ga8 24.Sc2 Wgd8 25.Sb4 Hb7 26.Hg3 Sg6 27.Sd3 Gh4 28.Hh3 He7 29.Sf4 Sf4 30.Gf4 Gg5 31.Hg3 Gf4 32.Hf4 e5 33.Hd2 Se6 34.Sd5 Gd5 35.cd5 Sd4 36.Ga6 Wa8 37.Gf1 Wa3 38.Wc3 i wykonując to posunięcie białe przekroczyły czas. Po 38.Wda8 ich pozycja byłaby bardzo trudna. 7.Obrona Philidora [C41] WGM Brustman (Polska) 2245 WIM Landry (Finlandia) e4 e5 2.Sf3 d6 3.d4 ed4 4.Sd4 g6 5.Gc4 Alternatywą było 5.Sc3 i 5.c4!? 5 Gg Sf6 7.Sc Gg5 h6 9.Gh4 a6?! Silne było 9 Sc6! 10.f4 He8 11.Gf6! Gf6 12.Sd5 Gd8? Należało grać 12 Hd8 13.f5 g5 14.Hh5 c5 15.Hh6! He4 16.f6 Hg6 17.Se7 Ge7 18.Hg6 i czarne poddały się. Jedna z najciekawszych partii pierwszej rundy! 33

34 34 Polskie ekipy dzień przed pierwszą rundą Zdjęcie: Hanna Ereńska-Barlo

35 8.Obrona sycylijska [B84] Walta (Finlandia) 1900 WGM Ereńska-Radzewska (Polska) e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.f4 Sbd7 7.Ge2 a b5 9.Gf3 e5 10.Sf5 Hc7 11.Kh1 b4 12.Sd5 Sd5 13.ed5 g6 14.Sg3 f5 15.a3 ba3 16.Wa3 Gg7 17.We Wc3 Hd8 19.Wc6 e4 20.Ge2 Sb8 21.Wc4 a5 22.Wa4 Gd7 23.Wa2 Sa6 24.c3 Hb6 25.Gc4 Wfc8 26.Ge3 Hb7 27.He2 Sc7 28.Wd1 a4 29.Gd4 Gh6 30.Ge3 Sb5 31.Wda1 Gg7 32.Gb5 Gb5 33.Hd2 Wcb8 34.Wa3 Gd3 35.Wa4 Wa4 36.Wa4 Hb2 37.Hb2 Wb2 38.Wa8 Gf8 39.h4 Wb5 40.h5 Wd5 41.Kg1 Wb5 42.Wc8 Wb2 43.hg6 hg6 44.c4 Wb1 45.Kh2 Kf7 46.c5 dc5 47.Gc5 Gc5 48.Wc5 e3 49.We5 We1 50.Kh3 Kf6 51.Kh2 Gc4 52.Kh3 Ge6 53.Kh2 Ke7 54.Kh3 Kf7 55.Kh2 Gc4 56.Kh3 e2 57.Kh2 Gd3 58.We3 Gc4 59.We5 Kf6 60.Kh3 Ga6 61.Kh2 Gc4 62.Kh3 Gd3 63.We3 63 g5 64.fg5 Kg5 65.Se2 f4 i białe poddały się. Winieta tytułowa codziennego biuletynu olimpijskiego 35

36 9.Obrona sycylijska [B34] WIM Wiese-Jóźwiak (Polska) 2225 Paasikangas (Finlandia) e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 d6 5.Sc3 g6 6.Ge3 Gg7 7.Hd2 Gd7?! 8.f3 Ha Wc8 10.Kb1 Sf6 11.a4 0-0?! 12.h4 Nieregularna kolejność posunięć doprowadziła do pozycji, w której białe figury ustawione są na odpowiednich dla danego systemu polach, podczas gdy czarne mają gońca na d7 (a nie np. na e6, po wymianie na d4) i niewłaściwą wieżę na c8 co przesądza o małej dynamice czarnych figur. A w tym wariancie czarne muszą spieszyć się z kontrą! 12 a6? Jeszcze jeden ruch pozycyjnie przygotowujący kontrę. Widać, że grająca czarnymi zawodniczka nie czuje dynamiki figur w wariancie smoczym i zostaje bardzo szybko pokonana. Trudno w tej sytuacji opatrywać znakami zapytania pojedyncze, kolejne posunięcia 13.h5 Se8 14.hg6 fg6 15.Gc4 Wf7 16.Gf7 Kf7 17.Sc6 bc6 18.Wh7 Wb8 19.Gh6 Hb4 20.b3 Kg8 21.Gg7 Sg7 22.Wdh1 i czarne poddały się. Któż mógłby przypuszczać, że będzie to jedyne zwycięstwo Małgosi na tej Olimpiadzie? Uwagi: Ignacy Nowak, 1986 rok. Jana Miles (już jako Jana Bellin) Turyn 2006 rok Zdjęcie: Archiwum autora 36

37 10.Obrona sycylijska [B21] Takemoto (Japonia) 1905 WGM Miles (Anglia) e4 c5 2.f4 e6 3.Sf3 d5 4.ed5 ed5 5.Gb5 Sd Ge7 7.Sc3 Sgf6 8.Se Gd7 Gd7 10.d3 Gf5 11.Se2 d4 12.Sg3 Ge6 13.f5 Gd5 14.Gg5 We8 15.Gf4 Wc8 16.Sh5 Sh5 17.Hh5 f6 18.Sf3 Gd6 19.Sd2 Hc7 20.Gd6 Hd6 21.Wfe1 Hc6 22.Hg4 Hb5 23.Sb3 a5 24.Web1 We5 25.h3 Wce8 26.Sd2 Hb4 27.Sf3 We2 28.a3 Hb5 29.We1 29 Gf3 30.We2 Ge2 i białe poddały się. 11.Gambit hetmański [D42] WIM Jackson (Anglia) 2205 Watai (Japonia) e4 c6 2.d4 d5 3.ed5 cd5 4.c4 Sf6 5.Sc3 e6 6.Sf3 Ge7 7.Gd3 Sc cd5 Sd5 10.He2 Sf6 11.Wd1 We8 12.Gg5 Sb4 13.Gb1 Sbd5 14.Se5 Gd7 15.Hf3 Sc3 16.bc3 Hc7 17.Gf6 Gf6 18.Gh7 Kf8 19.Sd7 Hd7 20.Ge4 Wab8 21.Wab1 We7 22.Hf4 Hc8 23.Wd3 Hc7 24.Wh3 Kg8 25.Hf3 b6 26.Wh8 i czarne poddały się. 37

38 Mecz Polska Finlandia Od lewej: Wiese-Jóźwiak (z Paasikangas), Ereńska-Radzewska i Brustman Od lewej: Ereńska-Radzewska, Nowak, Szmacińska i NN Dubaj 1986 Zdjęcia: Hanna Ereńska-Barlo 38

39 12.Obrona Nimzowitscha [E38] Nakagawa (Japonia) 1905 Hepworth (Anglia) d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.Hc2 c5 5.Sf Gg5 h6 7.Gh4 b6 8.e3 Gb7 9.Ge2 d Gc3 11.Hc3 Se4 12.Hc2 Hc7 13.Sd2 Sd2 14.Hd2 Sd7 15.Wfd1 d5 16.Wac1 dc4 17.Gc4 Gc6 18.d5 ed5 19.Gd5 Sb8 20.b4 Hb7 21.bc5 Gd5 22.Hd5 Hd5 23.Wd5 Wc8 24.Ge7 Sc6 25.Gd6 Sb4 26.Wd2 Wc6 27.Kf1 Wac8 28.Ke2 Sa6 29.Wdc2 bc5 30.Ge5 Sb4 31.Wb2 Kf8 32.a3 Sd5 33.Wb5 Sb6 Teraz Japonka wygrywała grając 34.Wbc5! Wc5 35.Wc5 Wc5 36.Gd6 itd. 34.Wa5 Sd7 35.Gf4 a6 36.e4 Ke7 37.f3 Sf6 38.Wa4 Se8 39.Wac4 Sd6 40.Gd6 Kd6 41.f4 g6 42.Wd1 Ke6 i remis. 13.Obrona francuska [C02] WIM Marković (Jugosławia) 2150 Giulian (Szkocja) e4 e6 2.d4 d5 3.e5 c5 4.c3 Sc6 5.Sf3 Hb6 6.a3 c4 7.Ge2 f Gd7 9.Sbd2 Sa5 10.Wb b3 cb3 12.c4 Se7 13.Gb2 Kb8 14.Gc3 Ga4 15.c5 Hc7 16.Ga5 Ha5 17.Sb3 Hc7 18.Hd2 Sc6 19.Sc1 Ka8 20.Sd3 Sa5 21.Sf4 Gd7 22.h4 Sc6 23.Gb5 Gc8 24.Gc6 Hc6 25.Wfe1 h5 26.Hb2 Wh6 27.ef6 Wf6 28.Sh5 Wh6 29.Sf4 Ge7 30.g3 Wdh8 31.Se5 He8 32.Sg4 W6h7 33.Se6 Hd7 34.We5 g5 35.hg5 Wh1 36.Kg2 Wb1 37.Hb1 Hc6 38.He1 Gg5 39.Sg5 Gg4 40.f3 Gd7 41.Se6 Ha4 42.Hd2 Ha3 43.Sf4 Hb3 44.We1 a6 45.g4 Wg8 46.Sd3 Gg4 47.fg4 Wg4 48.Kf3 Wd4 49.We8 Ka7 50.We3 Hc4 51.Ke2 Wh4 52.Kd1 Ha4 53.Hc2 Ha1 54.Kd2 Ha5 55.Ke2 Wh2 56.Sf2 Hb5 57.Ke1 Hb4 58.Kf1 Hb5 59.We2 Wh6 60.Ke1 Hb4 i remis. 39

40 14.Obrona sycylijska [B47] Milligan (Szkocja) 1910 WFM Marić A. (Jugosławia) e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 Hc7 5.Sc3 e6 6.Ge2 a6 7.a4 Sf6 8.Ge3 Ge Sb3 b6 11.f4 d6 12.Gf3 Wd8 13.He2 Wb8 14.e5 de5 15.Hc4 e4 16.Se4 Sd5 17.Gf2 b5 18.ab5 ab5 19.He2 Sf4 20.He1 f5 21.Sec5 e5 22.Sa6 Ga6 23.Wa6 e4 24.Ge4 fe4 25.He4 He5 26.Hc6 Wbc8 27.Hf3 Se2 28.Kh1 Wf8 29.Hg4 Wc2 30.We6 Hg5 31.He4 31 Wf2 32.Ha8 Wf8 i białe poddały się. Alisa Marić Zdjęcie: en.chessbase.com 40

41 15.Gambit hetmański [D35] WIM Maksimović (Jugosławia) 2175 McLure (Szkocja) d4 e6 2.Sf3 d5 3.c4 Sf6 4.Sc3 Ge7 5.cd5 ed5 6.Gg5 h6 7.Gf4 c6 8.Hc2 Sa6 9.e3 Sc7 10.Gd h3 Se6 12.Gh2 b Gb7 14.Wfd1 Gd6 15.Se5 Hc7 16.Wac1 Wac8 17.b4 He7 18.a3 c5 19.bc5 bc5 20.Sb5 cd4 21.Hb2 Ge5 22.Ge5 Sc5 23.Gd6 Sd3 24.Wd3 Wc1 25.Hc1 Hd7 26.Gf8 Hb5 27.Gg7 Hd3 28.Gf6 de3 29.fe3 Hg6 30.Gd4 Hc6 31.He1 Hg6 32.Hb4 Hc6 33.He7 Ga6 34.Hd8 Kh7 35.Hh8 Kg6 36.Hg7 Kf5 37.Hf7 Kg5 38.h4 Kh4 39.Gf6 i czarne poddały się. Margareta Muresan Zdjęcie: Revista Romana de Sah numer 2/1986 r. 41

42 16.Debiut Larsena [A01] Caels (Belgia) 1905 WGM Muresan (Rumunia) b3 Sf6 2.Gb2 g6 3.e3 Gg7 4.c Sc3 c5 6.g3 d5 7.d4 cd4 8.ed4 Sc6 9.Gg2 dc4 10.Gc6 bc6 11.bc4 Ge6 12.c5 Sd5 13.Sge2 Wb8 14.Hd2 Ha5 15.Sd1 Ha Wfe8 17.f4 Sb4 18.Wf2 Sd3 19.Wf3 19 Sc5 20.Sc1 Se4 i białe poddały się. Daniela Nutu Zdjęcie: Revista Romana de Sah numer 8/1986 r. 42

43 17.Obrona królewsko indyjska [E90] WGM Nutu (Rumunia) 2180 Foulon (Belgia) Sf3 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.d Ge3 Sbd7 7.Sd2 e5 8.d5 Sc5 9.Ge2 a Se8 11.f3 f5 12.a3 f4 13.Gf2 Sf6 14.b4 ab4 15.ab4 Wa1 16.Ha1 Scd7 17.c5 Se8 18.Sc4 Sdf6 19.Ha5 g5 20.cd6 Sd6 21.Sd6 cd6 22.Hd8 Wd8 23.Gb6 Wf8 24.Sb5 Se8 25.Wc1 Gd7 26.Sa7 Wf7 27.Gb5 Gf8 28.Gd7 Wd7 29.Wc8 Kf7 30.Sb5 Ge7 31.Sa3 h5 32.Sc4 Gf8 33.Sa5 Ke7 Teraz wygrywało efektowne 34.Sc6!! 34.Wb8 Sc7 35.Wb7 Sa6 36.Sc6 Ke8 37.Wd7 Kd7 38.h3 Kc8 39.Kf2 Kb7 40.Gd8 i czarne poddały się. 18.Partia pionem hetmańskim [A40] Vandevoort (Belgia) 1900 WGM Polihroniade (Rumunia) d4 g6 2.Sf3 Gg7 3.e3 d6 4.Gd3 Sc6 5.c3 e5 6.de5 de5 7.e4 He Sf6 9.Sbd He2 Sh5 11.g3 Gg4 12.He3 Wad8 13.Sh4 13 Sf4 14.gf4 ef4 15.Hf4 Hh4 16.Sc4 Wd3 17.f3 b5 i białe poddały się. 43

44 19.Debiut gońca [C24] WGM Hund (RFN) 2245 Perez de Lücke (Dominikana) e4 e5 2.Gc4 Sf6 3.d3 Ge7 4.f4 Sc6 5.Sf3 d Sc3 ef4 8.Gf4 Sa5 9.Gb3 Sb3 10.ab3 Gg4 11.h3 Gh5 12.He1 Gg6 13.Sh4 Sh5 14.Sg6 fg6 15.Ge3 Gh4 16.Wf8 Kf8 17.Gf2 Gf6 18.He3 Gc3 19.bc3 a6 20.e5 de5 21.He5 Sf6 22.We1 Hd7 23.Hc5 Hd6 24.We6 Hc5 25.Gc5 Kg8 26.We7 Wc8 27.c4 b6 28.Gd4 Kf8 29.Gf6 gf6 30.Wh7 Kg8 31.Wd7 i czarne poddały się. 20.Obrona sycylijska [B48] Garcia Portes (Dominikana) 1905 WIM Feustel (RFN) e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 e6 5.Sc3 a6 6.Ge3 Hc7 7.f4 d6 8.Hf3 Sf Gd7 10.h3 Wc8 11.g4 Sd4 12.Wd4 Gc6 13.g5 Sd7 14.Wg1 b5 15.Hf2 Hb7 16.Gg2 b4 17.Se2 Sc5 18.Sg3 a5 19.Kb1 Sa4 20.f5 e5 21.Wc4 Sc5 22.f6 g6 23.Gc5 dc5 24.h4 Gb5 25.Gf1 h5 26.Gd3 Hd7 27.Hf3 Hg4 28.Hh1 He6 29.b3 Ha6 30.Hh3 Wb8 31.Wd1 Wd8 32.Hf1 Wb8 33.Hh3 Gd6 34.Kb2 a4 35.Hh1 Wa8 36.Wa1 ab3 37.ab3 Pozycja czarnych jest wygrana, ale 37 Ha1 38.Ha1 Wa1 39.Ka1 Kd7 40.Kb2 Wd8 41.Sf1 Kc6 42.Se3 Wd7 43.Sd5 Gc4 44.Gc4 Gf8 i remis. 44

45 21.Obrona sycylijska [B22] Trabert (RFN) 2085 Hazim (Dominikana) e4 c5 2.c3 d5 3.ed5 Hd5 4.d4 e6 5.Sf3 Sf6 6.Ge2 Sc Ge7 8.c4 Hd8 9.dc5 Hd1 10.Wd1 Gc5 11.Sc3 Sg4 12.Se4 Ge7 13.Sd6 Gd6 14.Wd6 Gd7 15.b Sg5 Sh6 17.Gb2 f6 18.Se6! Ge6 19.We6 Wd2 20.Gc1! 18.Se4? e5 19.Wd2 Sf7 20.Wad1 Gf5 21.Gf3 Wd2 22.Wd2 Wd8 23.Wd8 Kd8 24.Sc5 Kc7 25.Gd5 Sd6 26.a3 b6 27.Se6 Ge6 28.Ge6 Sa5 29.c5 bc5 30.Gg8 Kb6 31.Gc3 Sb5 32.Gb2 h6 33.Kf1 Sd4 34.Gd4 ed4 35.Ke2 Sc6 36.f4 Se7 37.Ge6 a5 38.Kd3 Sc6 39.Ke4 Se7 40.g4 Kc6 i remis. 22.Atak królewsko indyjski [A08] Smith V. (Nowa Zelandia) 1905 WGM Wojska (Bułgaria) e4 e6 2.d3 d5 3.Sd2 c5 4.Sgf3 Sc6 5.g3 g6 6.Gg2 Gg Sge7 8.We He2 b6 10.e5 Sf5 11.c3 a5 12.Sf1 h6 13.h4 Ga6 14.Gf4 a4 15.Hd2 Kh7 16.S1h2 b5 17.Sg4 b4 18.Se3 Ha5 19.Sf5 gf5 20.a3 bc3 21.bc3 Wab8 22.Wec1 Wb3 23.d4 Wfb8 24.Wa2 Gc4 25.Waa1 Wb2 26.Wc2 W2b3 27.Kh2 Hb5 28.Ge3 Gd3 29.Wcc1 Wb2 30.Hd1 Sa5 31.Sg5?? hg5 32.Hh5 Kg8 33.Gg5 f4 34.Gf6 fg3 35.Kg3 Gg6 36.Hg5 Hd3 i białe poddały się. 45

46 Wojska (po lewej) Brustman; Jajce 1985 Zdjęcie: Hanna Ereńska-Barlo Piękny zegar z logo Olimpiady w Dubaju Zdjęcie: Hanna Ereńska-Barlo 46

47 23.Obrona sycylijska [B46] WIM Sawowa (Bułgaria) 2120 Sievey (Nowa Zelandia) e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 a6 5.Sc3 e6 6.Ge3 Gb4 7.Sc6 bc6 8.Hd4 Gc3 9.Hc3 Sf6 10.Gd3 Gb7 11.Hb4 Hb8 12.Gc5 Gc8 13.Ha3 d5 14.Gd6 Hb6 15.e5 Sd Gb7 17.Wfe1 c5 18.b4 c4 19.Gf1 Sb8 20.Hg3 g6 21.Hh3 Hd8 22.Hh6 Kd7 23.Wad1 Sc6? 24.Gc4! Se7 25.Gc5 Wc8 26.Gb3 Gc6 27.c4 Ke8 28.Hg7 Kd7 29.cd5 ed5 30.Hf7 We8 31.Gd5 i czarne poddały się. Jedna z najciekawszych partii pierwszej rundy! Stefka Sawowa 2002 rok Zdjęcie: Chess.gr 47

48 24.Obrona sycylijska [B30] Tweddell (Nowa Zelandia) 1900 WIM Angełowa (Bułgaria) e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.Gc4 e5 4.Sc3 Ge Sf6 6.d Ge3 d6 8.Hd2 Ge6 9.Wad1 Sd4 10.Sg5 Gg4 11.f3 Gd7 12.Hf2 h6 13.f4 Sg4 14.Sf7 Wf7 15.Gf7 Kf7 16.Hg3 Se3 17.He3 Kg8 18.fe5 de5 19.Wf2 Gg5 20.He1 Gg4 21.Hf1 21 Ge3 22.Wdd2 Hg5 23.Sb1 Sf3 24.Kh1 Sd2 25.Sd2 Gd2 26.d4 cd4 27.Wf7 Ge6 28.Wb7 Wf8 29.He2 He3 30.Hd1 Gg4 31.Wg7 Kg7 32.Hg4 Hg5 33.h3 Hg4 34.hg4 Wc8 35.c3 d3 36.Kh2 Gf4 37.g3 d2 38.gf4 d1h 39.Kg3 ef4 40.Kf4 Wf8 i białe poddały się. Liu Shilan Dubaj 1986 Zdjęcie: biuletyn Olimpiady 48

49 25.Obrona Caro Kann [B18] WGM Liu Shilan (Chiny) 2110 Dos Santos (Portugalia) e4 c6 2.d4 d5 3.Sd2 de4 4.Se4 Gf5 5.Sg3 Gg6 6.Sh3 Sf6 7.Sf4 e6 8.h4 Gd6 9.h5 Gf5 10.Sf5 ef5 11.h6 He7 12.He2 g6 13.He7 Ge7 14.Gc4 Sbd7 15.a3 Wf8 16.Sh3 Se Sb6 18.Gd We1 Wd4 20.f3 Gh4 21.Ge3 Wd7 22.fe4 fe4 23.Gc5 23 ed3! 24.Gf8 Ge1 25.We1 dc2 26.Sf2 Sc4 27.Wc1 Se3 28.Kh2 b6 29.Gb4 Wd1? 30.Wc2 Sc2 31.Sd1 Sb4 32.ab4 Kd7 33.Kg3 Ke6 34.Kf4 Kf6 35.g4 g5 36.Ke4 Kg6 37.Se3 Kh6 38.Kf5 Kg7 39.Kg5 h6 40.Kf5 Kf8 41.Kf6 i czarne poddały się. 26.Partia hiszpańska [C92] Ferreira (Portugalia) 1900 WGM Wu Mingqian (Chiny) e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf Ge7 6.We1 b5 7.Gb3 d6 8.c h3 Gb7 10.Gc2 We8 11.d3 h6 12.Sbd2 Gf8 13.Sf1 d5 14.Sg3 de4 15.Se4 Se4 16.de4 Hf6 17.He2 Wad8 18.Sh2 Hh4 19.b4 Se7 20.a4 c6 21.Sg4 Sg6 22.Hf3 Gc8 23.ab5 cb5 24.Ge3 Wd6 25.Gb3 Sh8 26.Gc5 Gg4 27.hg4 Wf6 28.He3 Hg4 29.Gf8 Wf8 30.Hc5 Sg6 31.Gd1 Hh4 32.g3 Hh3 33.We3 Wd8 34.Ge2 Wd2 35.Gf1 Hg4 36.Wd3 Wd3 37.Gd3 Hf3 38.He3 He3 39.fe3 Wf3 40.Wa6 We3 41.Wa8 Kh7 42.Gb5 Wg3 43.Kf2 Wc3 44.Ge8 f6 45.Gf7 Sf4 46.b5 Wc2 47.Kf3 Wb2 48.Ge8 48 h5 49.Gd7 g5 50.Wa7 Kh6 i białe poddały się. 49

50 27.Partia katalońska [E10] WIM An Yangfeng (Chiny) 2145 Vilas Boas (Portugalia) d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 Sc6 4.a3 d5 5.e3 dc4 6.Gc4 Gd6 7.Sc3 a6 8.e4 e5 9.de5 Se5 10.Se5 Ge5 11.Hd8 Kd8 12.Gf7 Wf8 13.Gb3 Gc3 14.bc3 Se h6 16.Gb2 Gd7 17.Wad1 Kc8 18.c4 Sc5 19.Gc2 Wf7 20.Wfe1 Se6 21.Ge4 c6 22.Gg6 Wf8 23.Wd6 i czarne poddały się. Na pierwszym planie: An Yangfeng; na drugim planie: Wu Mingqian (odwrócona) Ferreira; na trzecim planie: Liu Shilan (po lewej) Santos Zdjęcie: biuletyn Olimpiady 50

51 28.Obrona Nimzowitscha [E20] Moheni (Trynidad & Tobago) 1900 WIM Garcia Vicente (Hiszpania) d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.f3 c5 5.d5 b5 6.de6 fe6 7.e4 bc4 8.Gc4 d5 9.ed5 ed5 10.Gb5 Gd7 11.Gd7 Hd7 12.Gd Sge2 d4 14.Se4 Gd2 15.Sd2 We Hb5 17.Sg3 Sc6 18.Sge4 Se4 19.Se4 Hb2 20.Sc5 We2 21.Hb3 Hb3 22.Sb3 Wd8 23.Wf2 We7 24.Wd2 Wed7 25.Wad1 Wd5 26.a3 h6 27.Kf2 W8d7 28.g3 Kf7 29.Kg2 i remis. 29.partia katalońska [E00] WFM Cuevas M. (Hiszpania) 2095 Geofroy M. (Trynidad & Tobago) d4 Sf6 2.c4 e6 3.g3 d5 4.Sf3 c6 5.Sbd2 Gb4 6.Hc2 Sbd7 7.Gg2 Se Sd2 9.Sd e4 Gd2 11.Gd2 de4 12.He4 Sf6 13.He3 We8 14.Gc3 Hc7 15.Wfd1 b6 16.He5 Hd7 17.Hg5 Ga6 18.d5 He7 19.d6 h6 20.de7 hg5 21.Gf6 gf6 22.Gc6 Wac8 23.Ge8 We8 i czarne poddały się. 51

52 30.Obrona Grünfelda [D94] Salandy (Trynidad & Tobago) 1900 Canela (Hiszpania) d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 d5 4.e3 Gg7 5.Gd Sf3 c Sc6 8.a3 cd4 9.ed4 Gg4 10.h3 Gf3 11.Hf3 Sd4 12.Hd1 dc4 13.Gc4 Wc8 14.Ha4 Sd7 15.Hb4 15 Sc2 16.Hb7 Sa1 17.Gd3 Sc5 18.Hb4 Sd3 19.He4 Hd4 20.He7 Wfe8 21.Ge3 We7 22.Gd4 Gd4 23.Sd5 Wd7 24.Wd1 Wd5 25.Wd3 Gf2 26.Kf1 Wd3 27.Kf2 Wc2 28.Kg1 Wg3 29.Kh2 Wcg2 30.Kh1 Wg1 31.Kh2 W3g2 i mat. Teresa Canela Zdjęcie: Archiwum autora 52

53 31.Obrona Alechina [B05] Thipsay (Indie) 2075 Mazariegos (Gwatemala) e4 Sf6 2.e5 Sd5 3.d4 d6 4.Sf3 Gg4 5.Ge2 g6 6.Sg5 Ge2 7.He2 e6 8.Hb5 Sd7 9.ed6 Gd6 10.Se Sd6 cd S7b6 13.c4 Sc7 14.Hb3 Hd7 15.Hd3 d5 16.c5 Sc4 17.b3 Sa5 18.Gf4 Wfc8 19.Sd2 Sc6 20.Sf3 Se8 21.a3 Sg7 22.b4 Sh5 23.Gh6 f6 24.Wfe1 We8 25.Hd2 Sd8 26.g4 Sg7 27.g5 e5 28.Kh1 Hh3 29.Sg1 Hf5 30.gf6 Hf6 31.de5 We5 32.We5 He5 33.We1 Hf5 34.Gg7 Kg7 35.We7 Sf7 36.Hd4 Kh6 37.He3 Kg7 38.Wb7 Wd8 39.Sf3 Kg8 40.Sd4 Hb1 41.Kg2 g5 42.Wa7 Hd1 43.Hf3 Hf3 44.Kf3 Se5 45.Kg2 h5 46.b5 Sd3 47.c6 Sf4 48.Kg3 Sd3 49.b6 Wf8 50.Wg7 Kg7 51.Se6 Kf7 52.Sf8 Kf8 53.b7 h4 54.Kg2 i czarne poddały się. 32.Obrona dwóch skoczków [C47] Monterroso (Gwatemala) 1900 WIM Khadilkar R. (Indie) e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gc4 Sf6 4.Sc3 Se4 5.Se4 d5 6.Gd5 Hd5 7.Sc3 Hd8 8.h3 Gd6 9.d Ge3 f5 11.He2 He Kh8 13.Wde1 Ge6 14.Gf4 ef4 15.He6 Hh5 16.He2 Wfe8 17.Hd2 Se5 18.Se5 We5 19.We5 Ge5 20.We1 Gd6 i remis. 53

54 33.Obrona Keresa [D12] Agrawal (Indie) 1900 Cuellar (Gwatemala) d4 d5 2.c4 c6 3.Sc3 Sf6 4.Sf3 Gf5 5.e3 e6 6.Ge2 Sbd Ge7 8.b Gb2 Hc7 10.Wc1 Gd6 11.h3 Se4 12.cd5 ed5 13.Sd5 Ha5 14.Sc3 Sdf6 15.Se4 Se4 16.a3 Ga3 17.Wa1 Hd5 18.Wa3 He6 19.Gc4 Hg6 20.Sh4 Hg5 21.Sf5 Hf5 22.Hc2 Sd6 23.Hf5 Sf5 24.Wfa1 a6 25.Wa5 Sd6 26.Ga3 Wfd8 27.Gd6 Wd6 28.b4 b5 29.Ge2 Wdd8 30.Wa6 Wa6 31.Wa6 Wc8 32.Gg4 Wf8 33.Wc6 h6 34.Wc8 Wc8 35.Gc8 Kf8 36.Gd7 Ke7 37.Gb5 i czarne poddały się. Julia Lebel-Arias Zdjęcie: Archiwum autora 54

55 34.Atak królewsko indyjski [A04] Fati N. (Irak) 1900 WIM Lebel-Arias (Francja) Sf3 b5 2.e4 Gb7 3.d3 e6 4.Ge2 c Sc6 6.Sbd2 Ge7 7.c4 b4 8.a3 a5 9.b3 Gf6 10.Wa2 d6 11.a4 Sge7 12.We1 Sg6 13.Sf Sg3 Gc3 15.Gd2 Sd4 16.Gc3 bc3 17.Sh5 Hb6 18.Sd4 cd4 19.f4 Wab8 20.Hb1 Ga8 21.Gd1 Hc5 22.Wf2 Gc6 23.Ha2 Gd7 24.He2 f5 25.Sg3 Wfe8 26.Sh5 26 e5 27.Hf3 fe4 28.de4 ef4 29.Sf4 Sf4 30.Hf4 Wf8 31.Hg3 d3 32.Wef1 c2 33.Gg4 Hf2 34.Hf2 Wf2 35.Kf2 d2 36.Gd7 d1h 37.Wd1 cd1h 38.Ge6 Kf8 39.Kg3 Wb3 i białe poddały się. 35.Kontrgambit Albina [D09] Flear (Francja) 2125 Hanna (Irak) d4 d5 2.c4 e5 3.de5 d4 4.Sf3 Sc6 5.g3 Sge7 6.Gg2 Sg6 7.Gf4 Gg4 8.Sbd2 Gb d3 10.ed3 Hd3 11.Hb3 Hf5 12.He Sb3 Wfe8 14.Sfd4 Sd4 15.Sd4 Hc8 16.Hb3 a5 17.Sb5 Sf4 18.gf4 Gc5 19.h3 Gh5 20.Hg3 We6 21.f5 Wh6 22.Ge4 Ge2 23.Wfc1 g6 24.Wc2 Gh5 25.Hg5 Kg7 się. 26.f6 Kf8 27.Hh6 Ke8 28.Kg2 Gg4 29.Hh7 He6 30.Sc7 i czarne poddały 55