Geomechaniczne aspekty utrzymania statecznoœci wyrobisk przygotowawczych w warunkach eksploatacji pok³adów grubych z podzia³em na warstwy
|
|
- Zbigniew Marszałek
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 GOSPODARKA SUROWCAMI MINERALNYMI Tom Zeszyt 2/3 STANIS AW DU Y* Geomechaniczne aspekty utrzymania statecznoœci wyrobisk przygotowawczych w warunkach eksploatacji pok³adów grubych z podzia³em na warstwy Wprowadzenie Pok³ad o du ej mi¹ szoœci, dla u³atwienia jego eksploatacji, mo na podzieliæ na warstwy poziome lub pochy³e. Wybór podzia³u zale y od rodzaju, wielkoœci i po³o enia z³o a w przestrzeni oraz technologii jego wybierania. Mo na je wybieraæ systemami d³ugofrontowymi (œcianowe) lub krótkofrontowymi (systemy chodnikowe, ubierkowe, zabierkowe, itp) z zawa³em stropu, podsadzk¹ such¹ lub podsadzk¹ hydrauliczn¹, warstwami z góry do do³u, z do³u do góry lub w mieszanej kolejnoœci. W ka dej z wymienionych powy ej sytuacji wyrobisko przygotowawcze zlokalizowane w kolejnej warstwie znajdowaæ siê bêdzie w bezpoœrednim s¹siedztwie zrobów (w ró nej odleg³oœci nad lub pod zrobami). Stan taki powoduje, e ocena statecznoœci wyrobiska w tych warunkach powinna uwzglêdniaæ podstawowe czynniki takie jak: odprê enie i degradacja masywu. Pod pojêciem degradacja masywu skalnego rozumie siê pogorszenie jego w³asnoœci wytrzyma³oœciowych i odkszta³ceniowych spowodowane wp³ywem dodatkowych czynników takich jak np. eksploatacja górnicza, a objawiaj¹ce siê wzrostem spêkania górotworu lub jego zniszczeniem. Stosowane powszechnie metody doboru obudowy wyrobisk korytarzowych oparte s¹ na za³o eniu, e otaczaj¹cy projektowane wyrobisko górotwór zbudowany jest ze ska³ zwiêz³ych. Takie przyjêcie nie odpowiada czêsto rzeczywistym warunkom eksploatacji pok³adu grubego z podzia³em na warstwy, a przyjmowanie w obliczeniach degradacji * Dr in., Wydzia³ Górnictwa i Geologii, Politechnika Œl¹ska w Gliwicach; stanislaw.duzy@polsl.pl
2 328 Rys. 1. Czynniki wp³ywaj¹ce na wielkoœæ odprê enia i degradacji masywu skalnego Fig. 1. Features influencing the size of decompression and degradation of rock massive masywu skalnego wyra anej obni eniem w³asnoœci wytrzyma³oœciowych ska³, uzyskuje siê znaczne przewymiarowanie obudowy. Warunki gospodarki rynkowej wymuszaj¹ na kopalni mo liwie maksymalne obni enie kosztów eksploatacji. Stan taki powoduje, e najbardziej efektywnym systemem eksploatacji pok³adów grubych jest podzia³ na warstwy równoleg³e do uwarstwienia i wybieranie ich systemem œcianowym z zawa³em stropu kolejno pocz¹wszy od warstwy najwy szej (podstropowej) do najni szej (przysp¹gowej). 1. Przyk³ady zachowania siê wyrobisk przygotowawczych w warunkach eksploatacji pok³adów grubych z podzia³em na warstwy systemem œcianowym z zawa³em stropu z góry w dó³ 1.1. Ogólna charakterystyka obudowy wyrobisk przygotowawczych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi Do obudowy wyrobisk korytarzowych zastosowano odrzwia P8/V25 o rozstawie co 1,0 m, lub P10/V25, o rozstawie co 0,75 m (Chudek i in. 1999). W trudniejszych warunkach
3 329 górniczo-geologicznych stosowano zagêszczony rozstaw odrzwi odpowiednio do 0,75 m i 0,5 m. Do po³¹czenia ³uków stropnicowych z ³ukami ociosowymi zastosowano strzemiona SDOD 25 i SDOG 25. uki ociosowe posadowiono na podk³adkach drewnianych o wymiarach min. 0,20 0,50 0,05 m. Do stabilizacji odrzwi P8/V25 zastosowano 9 rozpór, a odrzwi P10/V25 11 rozpór, rozmieszczonych w odleg³oœci nie przekraczaj¹cej 1,2 m, wœród których wystêpowa³y: 3 rozpory typu WRG, zak³adane w nastêpuj¹cy sposób: jedna w strza³ce ³uku stropnicowego, a dwie pozosta³e na ³ukach ociosowych, jako pierwsze poni ej po³¹czenia ³uku stropnicowego z ³ukiem ociosowym, 2 rozpory typu RZL1, zak³adane na ³ukach ociosowych, jako pierwsze od sp¹gu, 4 rozpory drewniane z króciaków o œrednicy min. 10 cm dla odrzwi P8/V25 lub 6 rozpór drewnianych z króciaków o œrednicy min. 10 cm dla odrzwi P10/V25. Do zabezpieczenia obrysu wyrobiska pomiêdzy odrzwiami obudowy odcinkowo zastosowano przemiennie: w stropie króciaki drewniane o œrednicy min. 8 cm, a w ociosach siatkê MM lub króciaki drewniane, lub w stropie ok³adziny elbetowe uk³adane a urowo lub siatki zgrzewane, a w ociosach ok³adziny elbetowe uk³adane a urowo lub siatki MM Zachowanie siê wyrobisk przygotowawczych przy eksploatacji z zawa³em stropu warstwami z do³u do góry Obserwacje makroskopowe przeprowadzone w kilkunastu chodnikach, wykonanych pod zrobami zawa³owymi wykazuj¹, e dobór obudowy dla tych warunków zosta³ przeprowadzony w sposób w³aœciwy. Nie stwierdzono deformacji obudowy, jak równie innych objawów œwiadcz¹cych o znacznym wytê eniu poszczególnych elementów obudowy, czy osi¹gniêciu ich noœnoœci granicznej (Chudek i in. 1999; Du y i in. 2002; Urbaœ i in. 2002). Obudowa analizowanych wyrobisk korytarzowych (zlokalizowanych w wiêkszoœci w warstwie 3) zachowuje w pe³ni kszta³t jak i wielkoœæ przekroju poprzecznego wyrobiska. Nie widaæ œladów zsuwu w z³¹czach odrzwi obudowy, czy te innych deformacji plastycznych zarówno odrzwi, jak i innych akcesoriów. Na uwagê zas³uguje fakt, e zastosowane jako ok³adziny elementy drewniane nawet w stropie wyrobiska nie wykazuj¹ œladów zgniatania. Fakty te potwierdzaj¹, i w przedmiotowych wyrobiskach obci¹ enie obudowy mimo bezpoœredniego kontaktu z stref¹ zawa³u jest ma³e. Jedynie lokalnie stwierdzono zwiêkszone ciœnienie na obudowê, objawiaj¹ce siê w przedziale pomiêdzy odrzwiami obudowy deformacjami lub z³amaniem ok³adzin drewnianych. Przeprowadzone obserwacje wykaza³y, e nawet na odcinku, w którym obudowa odrzwiowa posadowiona by³a na podsadzce hydraulicznej, a w stropie posiada³a bezpoœredni kontakt z zrobami zawa³owymi zachowywa³a statecznoœæ. Obudowa ta posadowiona by³a na podk³adach drewnianych, co w pe³ni zabezpiecza³o j¹ przed wbijaniem ³uków ociosowych w podsadzkê.
4 330 W obserwowanych chodnikach lokalnie stwierdzono wystêpowanie wycieków wody z górotworu. W rejonie wycieków nie stwierdzono natomiast objawów zwiêkszonych obci¹ eñ obudowy, co wskazuje na ma³¹ rozmakalnoœæ ska³. Przeprowadzone obserwacje makroskopowe strefy zawa³u nad obserwowanym wyrobiskiem potwierdzaj¹ zachowanie w d³ugim (nawet kilkuletnim) okresie czasu strefy zawa³u charakteru praktycznie sypkiego rumoszu skalnego o zró nicowanym uziarnieniu. W analizowanych warunkach nie obserwowano klasycznego procesu rekonsolidacji zawa³u Zachowanie siê wyrobisk przygotowawczych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi w strefie wp³ywu uskoku Stosowane powszechnie zasady doboru i wykonywania obudowy wyrobisk korytarzowych w strefach wp³ywu uskoków zalecaj¹ wzmocnienie obudowy uzasadniaj¹c to zagêszczon¹ siatk¹ spêkañ górotworu oraz oddzia³ywaniem zwiêkszonych naprê eñ. Zasada ta zastosowana by³a w zasadzie we wszystkich obserwowanych wyrobiskach (Du y i in. 2002; Urbaœ i in. 2002). Na rysunku 2 przedstawiono kszta³towanie siê pomierzonych wielkoœci zaciskania chodników zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi w rejonie uskoków o ma³ej wysokoœci zrzutów. Przeprowadzone obserwacje wykaza³y, e wybranie z zawa³em stropu Rys. 2. Kszta³towanie siê konwergencji wyrobisk przygotowawczych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi w strefie wp³ywu uskoku (Urbaœ i in. 2002) Fig. 2. The shaping of preparatory headings, localised directly under caving goveas in the area of fault influence, convergence (Urbaœ et al. 2002)
5 warstw wy ej le ¹cych spowodowa³o tak znaczne odprê enie, e trudno wydzieliæ w górotworze strefy oddzia³ywania uskoku. Szczególnie obserwowane jest to w rejonie ma³ych uskoków o zrzutach nie wiêkszych ni 3 m Zachowanie siê wyrobisk przygotowawczych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi w strefie wp³ywu czynnego frontu eksploatacyjnego Znaczne odprê enie górotworu ma równie istotny wp³yw na zachowanie siê wyrobisk przygotowawczych w strefach wp³ywu eksploatacji górniczej. Przeprowadzone obserwacje wykaza³y, e wybranie warstw wy szych powoduje sytuacje, w której trudno jest wydzieliæ te strefy na wybiegu wyrobiska. Nie obserwuje siê wystêpowania stref zwiêkszonych obci¹ eñ obudowy w przypadku dr¹ enia wyrobiska w rejonie krawêdzi eksploatacyjnej w innej warstwie pok³adu, w przypadku gdy krawêdÿ ta zosta³a odprê ona przez wybranie innej s¹siedniej warstwy. Podobne obserwacje dotycz¹ zachowania siê wyrobisk przyœcianowych w strefie wp³ywu czynnego frontu eksploatacyjnego (rys. 3). W warunkach górotworu odprê onego obserwuje siê stosunkowo niewielkie wartoœci konwergencji chodników przyœcianowych, ³agodny przyrost zaciskania wyrobiska oraz stosunkowo ma³y zasiêg oddzia³ywania czynnego frontu eksploatacyjnego. Rys. 3. Kszta³towanie siê konwergencji wyrobisk przygotowawczych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi w strefie wp³ywu czynnego frontu eksploatacyjnego (Urbaœ i in. 2002) Fig. 3. The shaping of preparatory headings, localised directly under caving goveas in the area of active working front influence, convergence (Urbaœ et al. 2002)
6 Podstawowe zasady doboru obudowy wyrobisk korytarzowych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi Zagadnienie doboru obudowy dla wyrobisk przygotowawczych zlokalizowanych w górotworze zdegradowanym mog¹ obejmowaæ nastêpuj¹ce przypadki: wyrobiska zalegaj¹ce bezpoœrednio pod zrekonsolidowanymi zrobami zawa³owymi, wyrobiska zalegaj¹ce bezpoœrednio pod niezrekonsolidowanymi zrobami zawa³owymi, wyrobisko zlokalizowane w caliÿnie poddanej odprê eniu eksploatacj¹ podbieraj¹c¹ lub nadbieraj¹c¹, wyrobiska zlokalizowane w caliÿnie pod zrobami zawa³owymi, jednak oddzielonymi od niego pó³k¹ wêglow¹. Podstawowym czynnikiem decyduj¹cym o statecznoœci wyrobiska jest dobrze zaprojektowana obudowa, a podstawowym parametrem wejœciowym do projektowania obudowy jest jej obci¹ enie. Obci¹ enie obudowy wyrobisk zale y od charakteru procesów naprê- eniowo-deformacyjnych zachodz¹cych w otoczeniu wyrobiska, które zale ¹ od szeregu czynników. Do najwa niejszych z nich zaliczyæ mo na: rodzaj i w³asnoœci ska³ buduj¹cych masyw, lokalizacja wyrobiska, wielkoœæ przekroju poprzecznego wyrobiska, rodzaj obudowy wyrobiska, technologia dr¹ enia wyrobiska. W zak³adach górniczych wydobywaj¹cych wêgiel kamienny proces doboru i projektowania obudowy wyrobisk korytarzowych objêty jest szeregiem norm, zasad lub wytycznych. Poszczególne dokumenty obowi¹zuj¹ przy doborze i projektowaniu okreœlonej konstrukcji obudowy i zawieraj¹ przepisy dotycz¹ce toku postêpowania oraz konkretne metody obliczeniowe. Poszczególne dokumenty posiadaj¹ jednak równie ograniczone zakresy stosowania, których podstawowym ograniczeniem jest wytrzyma³oœæ na œciskanie ska³ dla przyjêtego profilu. Minimaln¹ wartoœci¹ wytrzyma³oœci na œciskanie ska³ dla omawianych dokumentów jest 15 MPa. Bior¹c pod uwagê warunki geologiczno-górnicze wyrobisk zlokalizowanych w kolejnych warstwach eksploatowanego pok³adu nale y stwierdziæ, e w przypadku wyrobisk zlokalizowanych w zdegradowanym górotworze wymienione dokumenty, ze wzglêdu na przyjête modele obliczeniowe, nie powinny byæ stosowane. Dobór obudowy dla wyrobisk przygotowawczych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami mo e byæ przeprowadzony na podstawie: a) metod empirycznych opartych na doœwiadczeniach praktycznych, b) metod analitycznych opartych na modelu deformacji oœrodków rozdrobnionych lub spêkanych, c) metod modelowania numerycznego oœrodków sypkich lub oœrodków spêkanych. W praktyce projektowej w Polsce do doboru obudowy wyrobisk korytarzowych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi czêsto stosowana jest metoda opracowana w G³ównym Instytucie Górnictwa w Katowicach (Konopko 1998). Metoda prognozowania obci¹ enia obudowy wyrobisk korytarzowych oparta jest na wzorach wi¹ ¹cych wysokoœæ sklepienia ciœnieñ z wytrzyma³oœci¹ ska³ otaczaj¹cych projektowane wyrobisko i wymiarami przekroju poprzecznego wyrobiska. Potrzebn¹ do projektowania
7 wartoœæ wytrzyma³oœci na œciskanie ska³ w wymienionej powy ej pracy okreœlono na podstawie pomiarów do³owych strza³ki sklepienia ciœnieñ, w oparciu o któr¹ z zale noœci Protodiakonowa okreœlono ekwiwalentn¹ wytrzyma³oœæ ska³ stropowych tworz¹cych strefê zawa³u. W dalszej czêœci metoda ta opiera siê na pracy pt. Sposób doboru obudowy ³ukowej podatnej wyrobisk chodnikowych wykonywanych w pok³adzie wêgla i pozostaj¹cych poza wp³ywem eksploatacji górniczej (Biliñski i in. 1996). Wyrobisko korytarzowe przylegaj¹ce bezpoœrednio do zrobów znajduje siê w specyficznym uk³adzie obci¹ enia, którego nie mo na opisaæ równaniami stosowanymi dla opisu górotworu zbudowanego ze ska³ zwiêz³ych. Zroby zawa³owe czêsto nie podlegaj¹ procesowi rekonsolidacji i pozostaj¹ w stanie, który mo na opisaæ jako stan luÿny. Zasadê t¹ mo na równie odnieœæ do przypadku pozostawienia pó³ki wêglowej. Pó³ka ta przy prowadzeniu robót górniczych czêsto ulega spêkaniu prowadz¹cemu do jej zniszczenia. Z drugiej strony prowadzenie eksploatacji z³o a powoduje odprê enie górotworu Okreœlenie odprê enia górotworu pod zrobami Sytuacjê panuj¹c¹ w rejonie wyrobiska korytarzowego zlokalizowanego bezpoœrednio pod zrobami mo na przedstawiæ w sposób podany na rysunku 4. Na rysunku tym przedstawiono ideê odprê enia górotworu, które wystêpuje pod wybran¹ warstw¹ pok³adu. Uwzglêdnienie dyskretnej struktury ska³y sypkiej mo liwe jest albo przez badanie oœrodka zastêpczego, albo przez zastosowanie metod probabilistycznych. W podanych powy ej rozwi¹zaniach oœrodek traktowany jest jako statystyczny uk³ad elementów o dowolnym kszta³cie, nie powi¹zanych ze sob¹, lecz wspartych na siebie w taki sposób, e pomiêdzy nimi wystêpuj¹ si³y na stykach. Obci¹ enie zewnêtrzne przekazuje siê poprzez styki elementów w g³¹b oœrodka (Kisiel i in. 1982). W zale noœci od tego, czy oœrodek utworzony jest ze wspartych o siebie mniej lub bardziej regularnych bloków, czy te sk³ada siê ze zbioru ziaren o zwartym i regularnym kszta³cie rozró nia siê oœrodek Rys. 4. Schemat mechanizmu odprê enia górotworu pod zrobami zawa³owymi (Du y, Kleta 2001) Fig. 4. Scheme of rock massive decompression, under caving goveas, mechanism (Du y, Kleta 2001)
8 334 bezrozporowy, w którym nie powstaje rozpór pomiêdzy poszczególnymi blokami oraz oœrodek rozporowy, w którym wskutek nieregularnego kszta³tu ziaren i dowolnego po- ³o enia styków powstaj¹ tak e si³y poziome tzw. rozpór (Kandaurow 1966). Obci¹ enie dzia³aj¹ce na ziarno I przekazywane jest na dwa ziarna podpieraj¹ce na ogó³ pod dowolnymi k¹tami zale nymi od kszta³tu ziaren, sposobu podparcia i po³o enia styków. Dla dowolnego obci¹ enia q(x) roz³o onego na odcinku stropu warstwy luÿnej b b obci¹ enie sp¹gu tej warstwy wyra a siê wzorem: z b 2 K 4 K qx x z ( ) exp ( ) 2 z b 2 d (1) gdzie: z gruboœæ warstwy ska³y sypkiej, K parametr równania; wed³ug Mullera zwi¹zany jest z wspó³czynnikiem rozpierania bocznego w oœrodku sypkim (Kisiel i in. 1982): 1 K 2 8tg 45 2 (2) gdzie: k¹t tarcia wewnêtrznego oœrodka Rys. 5. Kszta³towanie siê wspó³czynnika odprê enia warstwy ni szej dla zrobów zawa³owych o wartoœci k¹ta tarcia wewnêtrznego = 25 Fig. 5. Shaping of the lower layer, for caving goveas, decompression coefficient, with the inner friction angle value of = 25
9 Uwzglêdniaj¹c fakt, i w miarê up³ywu czasu wielkoœæ i rozk³ad naprê eñ w górotworze naruszonym eksploatacj¹ górnicz¹ ulega zmianie w wyniku relaksacji naprê eñ, dla uwzglêdnienia wp³ywu czasu na wielkoœæ odprê enia górotworu mo na stosowaæ zasady stosowane w klasycznych metodach okreœlania wielkoœci i rozk³adu naprê eñ w górotworze (np. wykorzystuj¹c równania oœrodka reologicznego). Wykorzystuj¹c przedstawione powy ej zasady na rysunku 5 przedstawiono przyk³adowy wykres kszta³towania siê wspó³czynnika odprê enia warstwy ni szej dla zrobów zawa- ³owych o wartoœci k¹ta tarcia wewnêtrznego = 25. Przez wspó³czynnik odprê enia rozumie siê stosunek wartoœci sk³adowej pionowej naprê enia w warstwie ni szej z uwzglêdnieniem wybrania warstwy wy szej do sk³adowej pionowej naprê enia w tej warstwie przed eksploatacj¹ warstw wy szych Obci¹ enie obudowy wyrobiska zlokalizowanego w s¹siedztwie strefy naruszonego górotworu W wyniku wykonania wyrobiska w jego otoczeniu powstanie strefa rozluzowania ska³ w kszta³cie elipsy (rys. 6) (Ga³czyñski 1977; Chudek i in. 2000; Du y, Kleta 2001). Rys. 6. Schemat obliczania obci¹ enia obudowy w rejonie strefy naruszonego górotworu (Du y, Kleta 2001) Fig. 6. Evaluation scheme of support load, in the region of the unbalanced rock massive area (Du y, Kleta 2001) W strefie zawa³owej utworzy siê sklepienie w przypadku spe³nienia nastêpuj¹cego warunku: gdzie: K parametr obliczany z zale noœci: 2 2 2S r K ( f K) (3) w 2 K f 1 K p p x z (4) S r rozpiêtoœæ wyrobiska dla obudowy ³ukowej obliczana z zale noœci:
10 336 r S r (5) 2 r promieñ sklepienia obudowy wyrobiska, p x naprê enie poziome w górotworze nienaruszonym, p z naprê enie pionowe w górotworze nienaruszonym, h wysokoœæ wyrobiska, f wspó³czynnik tarcia górotworu okreœlany z zale noœci: f tg klog R c z (6) k¹t tarcia wewnêtrznego gruzowiska zawa³owego, k wspó³czynnik szorstkoœci (dla powierzchni bardzo szorstkich k = 20), R c wytrzyma³oœæ na jednoosiowe œciskanie ska³ stropowych przed przejœciem w stan zawa³u, z naprê enie pionowe w górotworze. W przypadku wytworzenia siê w strefie zawa³u sklepienia, obci¹ enie obudowy pochodziæ bêdzie od ciê aru ska³ zawartych w obrêbie strefy odprê onej w kszta³cie pó³elipsy. Wielkoœci pó³osi elipsy opisuj¹c¹ strefê odprê on¹ oblicza siê z zale noœci: S r 2 (7) a 1 f K K f b S r 2 1 f K K f W przypadku niespe³nienia warunku (3) wymiary strefy odprê onej okreœla siê z warunku równowagi ociosów. Rozmiary strefy odprê onej okreœla siê z zale noœci: w 2 a f K (8) 2 f w K b 2 f f 2 K Obci¹ enie obudowy na 1 mb wyrobiska oblicza siê z zale noœci:
11 337 2 Q0 S ( ar) 3 (9) Na rysunku 7 przedstawiono przyk³adowe kszta³towanie siê obci¹ enia obudowy wyrobisk korytarzowych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi w zale noœci od gabarytów wyrobiska, k¹ta tarcia wewnêtrznego ska³ stropowych oraz stosunku wytrzyma³oœci na jednoosiowe œciskanie ska³ stropowych przed przejœciem w stan zawa³u do wielkoœci naprê eñ pionowych w górotworze. Rys. 7. Kszta³towanie siê obci¹ enia obudowy wyrobisk korytarzowych w dla wyrobiska o wymiarach odpowiadaj¹cych obudowie P-8 oraz stosunkowi p x /p z =1/3 Fig. 7. Shaping of the heading support load for a heading which meets the criteria of the P-8 support and the p x /p z = 1/3 ratio Z przedstawionych na wykresach zale noœci wynika, e dok³adna znajomoœæ budowy górotworu w rejonie analizowanych wyrobisk, jak i w³asnoœci ska³ ma kluczowe znaczenie dla wielkoœci obci¹ enia obudowy. Jednym z podstawowych wielkoœci decyduj¹cych o wielkoœci obci¹ enia obudowy jest k¹t tarcia wewnêtrznego zawa³u. Przy jego okreœlaniu uwzglêdniæ nale y stopieñ rekonsolidacji zawa³u, jak równie warunki lokalne takie jak np. zawodnienie górotworu, które lokalnie mo e powodowaæ zmniejszenie wspó³czynnika tarcia górotworu, a co za tym idzie wzrost obci¹ enia obudowy wyrobiska Zasady doboru obudowy wyrobisk korytarzowych Jednym z podstawowych parametrów decyduj¹cych o statecznoœci budowli podziemnych jest noœnoœæ obudowy rozumiana jako wielkoœæ maksymalnego obci¹ enia, jakie mo e przenieœæ obudowa bez utraty statecznoœci. Noœnoœæ stalowej obudowy ³ukowej podatnej w procesie projektowania, podobnie jak w powszechnie stosowanych metodach, okreœlana jest najczêœciej przy wykorzystaniu me-
12 338 tody opartej na analizie rozk³adu i wielkoœci si³ wewnêtrznych w obudowie przy uwzglêdnieniu dwóch kryteriów, a mianowicie: kryterium wytrzyma³oœci kszta³townika, kryterium noœnoœci z³¹cz obudowy (Chudek 1986). Dobór obudowy wyrobisk korytarzowych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi realizowany powinien byæ jednak z zachowaniem dodatkowych zasad, a mianowicie: w wyrobiskach nale y stosowaæ obudowê podporow¹ (odrzwiow¹), w obudowie odrzwiowej, ze wzglêdu na nierównomiernoœæ obci¹ enia, szczególn¹ uwagê nale y zwróciæ na stabilizacjê odrzwi poprzez stosowanie na obwodzie obudowy wiêkszej liczby rozpór lub zabudowê podci¹gów, obudowa powinna os³aniaæ przestrzeñ wyrobiska przed ewentualnym opadem zruszonej ska³y do wyrobiska (opinka ci¹g³a lub nieci¹g³a z odpowiednim zabezpieczeniem), obudowa powinna posiadaæ odpowiednie posadowienie zabezpieczaj¹ce przed wbijaniem siê odrzwi obudowy w podsadzkê, obudowa powinna izolowaæ wyrobisko przed niekontrolowan¹ wymian¹ gazów, wody itp.(np. obudowa ci¹g³a pow³okowa, kombinowana). 3. G³ówne zagro enia wystêpuj¹ce w wyrobiskach przygotowawczych wykonywanych i utrzymywanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi Projektowanie, wykonywanie i u ytkowanie wyrobisk przygotowawczych zlokalizowanych w rejonie strefy zruszonego górotworu niesie w sobie wiele zagro eñ, które nale y uwzglêdniæ. Na rysunku 8 przedstawiono systematykê podstawowych zagro eñ wystêpuj¹cych w wyrobiskach przygotowawczych wykonywanych i utrzymywanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi. G³ówne zagro enia wystêpuj¹ce w wyrobiskach zlokalizowanych w górotworze naruszonym to zagro enie obwa³ami lub zawa³em spowodowane niedostatecznym zabezpieczeniem stropu. Innym zagro eniem jest mo liwoœæ wyst¹pienia zwiêkszonych obci¹ eñ obudowy spowodowane zmian¹ warunków geologiczno-górniczych takich jak np. stosunki wodne w górotworze, zmiany w³asnoœci górotworu, zmiana warunków górniczych, itp. Oprócz zagro eñ zwi¹zanych ze statecznoœci¹ wyrobisk górniczych w warunkach utrzymywania wyrobisk w górotworze zniszczonym mog¹ równie wystêpowaæ inne zagro enia utrudnienia technologiczne takie jak m.in. zagro enia wodne, gazowe, po arowe, wentylacyjne itp. Wystêpowanie w górotworze wody, jak wykazuj¹ dotychczasowe badania, mo e powodowaæ istotne, dodatkowe oddzia³ywanie na warunki utrzymania statecznoœci wyrobisk górniczych. Oddzia³ywanie to mo e wystêpowaæ w postaci: dodatkowego ciœnienia hydrostatycznego obci¹ aj¹cego obudowê wyrobiska obserwowane jest to w przypadku wyrobisk zlokalizowanych w warstwach zawod-
13 339 Rys. 8. Zagro enia wystêpuj¹ce w wyrobiskach przygotowawczych wykonywanych i utrzymywanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi Fig. 8. Dangers occurring in preparatory headings made and maintained directly under caving goveas nionych i wykonanych w obudowie ci¹g³ej, która uniemo liwia swobodny wyp³yw wody do wyrobiska; wywo³ywania zmian w³asnoœci wytrzyma³oœciowych i odkszta³ceniowych górotworu woda gromadz¹ca siê w ska³ach zwiêz³ych buduj¹cych masyw powoduje obni enie wytrzyma³oœci na œciskanie, co znalaz³o wyraz w geomechanice w definicji tzw. wskaÿnika rozmakalnoœci okreœlanego jako stosunek wytrzyma³oœci ska³ w stanie naturalnym (wilgotnym) do wytrzyma³oœci ska³ w stanie powietrzno-suchym. W przypadku ska³ sypkich zawodnienie ska³ powoduje obni enie wartoœci k¹ta tarcia wewnêtrznego, co równie obni a noœnoœæ warstwy; wyp³yw wody z górotworu mo e spowodowaæ równie wzrost szczelinowatoœci masywu poprzez wyp³ukanie z zasklepionych szczelin materia³u scalaj¹cego masyw lub spowodowaæ powstanie nowych spêkañ w masywie. W przypadku wyst¹pienia takich zjawisk w rejonie wyrobisk, mo e dojœæ do obni enia w³asnoœci wytrzyma³oœciowych masywu i w konsekwencji wzrostu obci¹ enia obudowy. O stopniu bezpieczeñstwa wyrobisk górniczych w du ym stopniu decyduje noœnoœæ obudowy, na wartoœæ której znacz¹cy wp³yw ma geometria konstrukcji. Dok³adnoœæ wykonania poszczególnych elementów obudowy, jak i ca³ej konstrukcji ma tu szczególne znaczenie. Bior¹c pod uwagê degradacjê górotworu otaczaj¹cego z regu³y wyrobiska utrzymywane w warstwie ni szej po wybraniu warstw wy szych, nale y siê liczyæ ze nierównomiernym rozk³adem obci¹ enia obudowy. W takiej sytuacji szczególnego znaczenia
14 340 nabiera stabilizacja odrzwi obudowy. Nale y zatem stosowaæ zagêszczon¹ na obwodzie odrzwi zabudowê rozpór lub zabudowê podci¹gów stabilizuj¹cych odrzwia. Wykonywanie wyrobisk górniczych wi¹ e siê z naruszeniem równowagi w górotworze. W pocz¹tkowym etapie dr¹ enia wyrobiska ods³ania siê ska³ê na obwodzie wy³omu, co powoduje utratê podparcia ska³ w strefie zruszonych ska³. Mo e to spowodowaæ wyzwolenie fali przemieszczeñ górotworu w stronê wyrobiska i wzrost obci¹ enia obudowy. Zjawisko to mo e wyst¹piæ szczególnie w przypadku nadmiernego ods³oniêcia stropu powoduj¹cego utratê podparcia na wiêkszej powierzchni górotworu. Odnosz¹c to zagro enie do warunków wystêpuj¹cych w przodku dr¹ onego wyrobiska stwierdziæ mo na, e naruszenie równowagi panuj¹cej w masywie w bezpoœrednim otoczeniu analizowanych wyrobisk mo e byæ spowodowane nastêpuj¹cymi czynnikami: zbyt du y postêp przodka powoduj¹cy utratê podparcia stropu na du ej powierzchni, zbyt ma³a podpornoœæ obudowy wykonywanej bezpoœrednio w przodku dr¹ onego wyrobiska, zbyt s³abe zabezpieczenie obudowy w strefie przyprzodkowej, utrata parametrów posadowienia odrzwi. Utrzymywanie wyrobiska w strefie zdegradowanego górotworu stwarza równie zagro enia wentylacyjne zwi¹zane z mo liwoœci¹ po³¹czenia pr¹dów œwie ego i zu ytego powietrza, przep³ywu gazów, przep³ywu powietrza do ognisk po arowych itp. (rys. 8). Podsumowanie Zagadnienie doboru obudowy wyrobisk korytarzowych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi ma istotne znaczenie dla kopalñ prowadz¹cych eksploatacjê w pok³adach grubych. Wzglêdy ekonomiczne wymagaj¹, aby minimalizowaæ koszty eksploatacji, o wysokoœci których g³ównie decyduje system eksploatacji. Prowadzenie eksploatacji systemem œcianowym z zawa³em stropu powoduje, e w warunkach eksploatacji pok³adów grubych eksploatacjê prowadzi siê z góry w dó³. Wyrobiska przygotowawcze w warstwach ni szych wykonuje siê zatem w górotworze zdegradowanym w s¹siedztwie zrobów. Na podstawie przeprowadzonych obserwacji i pomiarów do³owych oraz rozwa añ teoretycznych mo na stwierdziæ, e: wyrobiska korytarzowe dr¹ one w bezpoœrednim s¹siedztwie zrobów, pomimo bezpoœredniego kontaktu z rumowiskiem zawa³owym, zwykle nie wymagaj¹ zastosowania obudowy o wiele wiêkszej noœnoœci, przy projektowaniu i dr¹ eniu przedmiotowych wyrobisk nale y zwróciæ szczególn¹ uwagê na w³aœciwe okreœlenie odprê enia masywu oraz jego degradacji, w trakcie dr¹ enia wyrobiska wymagana jest szczególna dyscyplina w zakresie wykonawstwa oraz niedopuszczanie do nadmiernego otwarcia nieos³oniêtego stropu w czole dr¹ onych wyrobisk,
15 341 znacznie ograniczona jest potrzeba dodatkowego wzmacniania obudowy przedmiotowych wyrobisk w przypadku wystêpowania w s¹siedztwie frontu eksploatacyjnego, ma³ych uskoków itp., du e zagro enie mo e powodowaæ wystêpowanie lub niespodziewany dop³yw wody do górotworu otaczaj¹cego wyrobisko, do doboru obudowy wyrobisk zlokalizowanych w bezpoœrednim s¹siedztwie zrobów powinno stosowaæ siê metody uwzglêdniaj¹ce specyfikê oœrodka i zachodz¹cych w nim procesów. Przyjmowany model obliczeniowy zale y od lokalizacji wyrobiska wzglêdem zrobów, zasobu informacji o warunkach geologiczno-górniczych, posiadanych si³ i œrodków do realizacji zadania oraz kwalifikacji wykonawcy. Opieraj¹c siê na dotychczasowych doœwiadczeniach w zakresie projektowania, wykonywania i utrzymywania wyrobisk przygotowawczych zlokalizowanych w bezpoœrednim s¹siedztwie zrobów mo na stwierdziæ, e mo liwa jest bezpieczna i efektywna eksploatacja pok³adów grubych systemem œcianowym z zawa³em stropu. Realizowaæ to mo na poprzez podzia³ pok³adu na warstwy równoleg³e do uwarstwienia i wybieranie ich kolejno z góry w dó³ bez koniecznoœci pozostawiania w z³o u du ej czêœci zasobów. LITERATURA Biliñski A., Perek J., Sta³êga S., Chudek M., Zorychta A., Stêpieñ A., Kowina W., Malesza A., 1996 Sposób doboru obudowy ³ukowej podatnej wyrobisk chodnikowych wykonywanych w pok³adzie wêgla i pozostaj¹cych poza wp³ywem ciœnienia eksploatacyjnego. WUG-GIG, Katowice. Chudek M., 2002 Geomechanika z podstawami ochrony œrodowiska górniczego i powierzchni terenu. Wyd. Pol. Œl., Gliwice. Chudek M.,1986 Obudowawyrobiskgórniczych.Cz.I.Obudowa wyrobisk korytarzowych i komorowych. Wyd. Œl¹sk, Katowice. Chudek M., Du y S., Kleta H., 2000 Geotechniczne aspekty doboru obudowy wyrobisk korytarzowych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi. IX Miêdzynarodowe Sympozjum Geotechnika 2000, Gliwice-Ustroñ, D u y S., K l e t a H., 2001 Analiza geomechanicznych warunków utrzymania statecznoœci wyrobisk przygotowawczych zlokalizowanych w bezpoœrednim s¹siedztwie zrobów. Budownictwo Górnicze i Tunelowe, nr 1, D u y S., 2007 Ekspertyza dotycz¹ca okreœlenia mo liwych przyczyn zawa³u zaistnia³ego w dniu 23 kwietnia 2007 r w rejonie skrzy owania dowierzchni 3a z rozcink¹ œciany 01a w pok³adzie 510 w KWK Staszic ze szczególnym uwzglêdnieniem prawid³owoœci doboru obudowy do wystêpuj¹cych w przedmiotowym rejonie warunków górniczo-geologicznych. Praca Katedry Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarz¹dzania Ochron¹ Powierzchni Politechniki Œl¹skiej, Gliwice (praca niepublikowana). G a ³ c z y ñ s k i S., 1977 Ocena ciœnienia górotworu na obudowê wyrobisk chodnikowych i tunelowych metodami in ynierskimi. Zeszyty Problemowe Górnictwa,t.5,z.2,Warszawa-Kraków. K a n d a u r o w I.I., 1966 Mechanika zernistych sred i ee primenienije w stroitielstwie. Strojizdat, Leningrad Moskwa Konopko W., 1998 O projektowaniu obudowy chodników dr¹ onych pod gruzowiskiem zawa³owym. Bezpieczeñstwo Pracy i Ochrona Œrodowiska w Górnictwie, Nr 6 (46), N i e r o b i s z A., P r u s e k S., 1994 Zasady bezpiecznego prowadzenia wyrobisk korytarzowych pod zrobami zawa³owymi i podsadzkowymi. Bezpieczeñstwo Pracy i Ochrona Œrodowiska w Górnictwie nr 4 (12),
16 342 K i s i e l I., 1982 Mechanika ska³ i gruntów. Praca zbiorowa pod red. I. Kisiela. PWN, Warszawa. Chudek M.,1999 Analizadoboruobudowydlawyrobiskkorytarzowychprojektowanychwcelueksploatacji warstwy pok³adu 510 pod zrobami zawa³owymi w warunkach górniczo-geologicznych KWK Kazimierz- -Juliusz. Praca zbiorowa pod red. M. Chudka. Katowice (praca niepublikowana). D u y S., 2002 Analiza doboru obudowy dla wyrobisk korytarzowych projektowanych w kolejnej warstwie pok³adu 510 w bezpoœrednim s¹siedztwie zrobów w warunkach górniczo-geologicznych KWK Kazimierz- -Juliusz w aspekcie zwiêkszenia iloœci rozpór wieloelementowych dwustronnego dzia³ania na obrysie odrzwi obudowy. Praca zbiorowa pod red. S. Du ego. Katowice (praca niebubliowana). Urbaœ M., Cudny T., Ambro y A., Du y S., 2002 Utrzymanie wyrobisk korytarzowych wykonanych w bezpoœrednim s¹siedztwie zrobów zawa³owych warstw wy szych w œwietle obserwacji do³owych. Budownictwo Górnicze i Tunelowe, nr 4, Urbaœ M.,Cudny T.,Ambro y A.,Du y S.,2002 Doœwiadczenia w utrzymaniu wyrobisk korytarzowych wykonanych w bezpoœrednim s¹siedztwie zrobów zawa³owych warstw wy szych, w warunkach KWK Kazimierz-Juliusz. ZN Pol. Œl., Zeszyt Specjalny Wydzia³u Górnictwa i Geologii, X Jubileuszowe Miêdzynarodowe Sympozjum GEOTECHNIKA 2002, Gliwice-Ustroñ, GEOMECHANICZNE ASPEKTY UTRZYMANIA STATECZNOŒCI WYROBISK PRZYGOTOWAWCZYCH W WARUNKACH EKSPLOATACJI POK ADÓW GRUBYCH Z PODZIA EM NA WARSTWY S³owa kluczowe Górnictwo, wyrobiska przygotowawcze, statecznoœæ Streszczenie Eksploatacja pok³adów grubych z podzia³em na warstwy mo e byæ prowadzona z góry w dó³, z do³u do góry lub w sposób mieszany, a pustka poeksploatacyjna mo e byæ likwidowana poprzez zastosowanie podsadzki lub zawa³u stropu. W ka dej sytuacji wyrobisko przygotowawcze w kolejnej warstwie zlokalizowane bêdzie w bezpoœrednim s¹siedztwie zrobów. Stan taki powoduje, e ocena statecznoœci wyrobiska w tych warunkach powinna uwzglêdniaæ podstawowe czynniki takie jak: odprê enie i degradacja masywu. Na podstawie pomiarów i obserwacji w kopalniach przedstawiono przyk³ady zachowania siê wyrobisk przygotowawczych zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi. Prezentowane przyk³ady uwzglêdniaj¹ równie wp³yw czynnego frontu eksploatacyjnego oraz zaburzeñ tektonicznych. W warunkach górotworu odprê onego, obserwuje siê stosunkowo niewielkie wartoœci konwergencji wyrobisk przygotowawczych, ³agodny przyrost zaciskania wyrobisk oraz stosunkowo ma³y zasiêg oddzia³ywania czynnego frontu eksploatacyjnego. Przeprowadzone obserwacje wykaza³y równie, e wybranie z zawa³em stropu warstw wy ej le ¹cych spowodowa³o tak du e odprê enie, e trudno wydzieliæ w górotworze strefy oddzia³ywania uskoku. Dla celów doboru obudowy wyrobisk korytarzowych zdefiniowano podstawowe modele obliczeniowe wzajemnego po³o enia analizowanego wyrobiska i zrobów. Przedstawiono podstawowe zasady doboru obudowy wyrobisk korytarzowych z uwzglêdnieniem odprê enia masywu skalnego. Stopieñ odprê enia górotworu bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi okreœlono równaniami Kandaurowa. Obci¹ enie obudowy okreœlono przy za³o eniu, e w wyniku wykonania wyrobiska w jego otoczeniu powstanie strefa rozluzowania ska³ w kszta³cie elipsy. Noœnoœæ stalowej obudowy ³ukowej podatnej okreœlano przy wykorzystaniu metody opartej na analizie rozk³adu i wielkoœci si³ wewnêtrznych w obudowie przy uwzglêdnieniu dwóch kryteriów, a mianowicie kryterium wytrzyma³oœci kszta³townika oraz kryterium noœnoœci z³¹cz obudowy odrzwiowej. Wykorzystuj¹c doœwiadczenia praktyczne zdobyte w kopalniach wêgla kamiennego przedstawiono warunki utrzymania statecznoœci wyrobisk zlokalizowanych bezpoœrednio pod zrobami zawa³owymi oraz wskazano g³ówne zagro enia, jakie mog¹ wyst¹piæ w trakcie dr¹ enia i utrzymywania wyrobisk przygotowawczych. G³ówne zagro enia wystêpuj¹ce w wyrobiskach zlokalizowanych w górotworze naruszonym to:
17 343 zagro enie zawa³em spowodowane niedostatecznym zabezpieczeniem stropu, mo liwoœæ wyst¹pienia zwiêkszonych obci¹ eñ obudowy spowodowane zmian¹ warunków geologiczno- -górniczych, takich jak np. stosunki wodne w górotworze, zmiany w³aœciwoœci górotworu, zmiana warunków górniczych itp. zagro enia wodne, zagro enie gazowe, zagro enie po arowe itp. GEOMECHANICAL ASPECTS OF PREPARATORY HEADING STABILITY MAINTENANCE IN THICK SEAM EXPLOIT CONDITIONS UNDERTAKING LAYERS Key words Mining engineering, development exavations, stability Abstract Thick seam exploit undertaking layers can be conducted from downwards, upwards or in a mixed method, and the after-exploit emptiness can be eliminated through the usage of stowing or caving of the roof. In every situation the preparatory heading in the next layer will be localised in a direct neighbourhood of goveas. This evaluation of the heading stability in these conditions has to undertake basic features such as: decompression and degradation of the massive. On the basis of measurements and observations in mines, examples of preparatory headings localised directly under the caved goveas. The presented examples undertake also the influence of active exploit front and tectonic disturbance. In the conditions of decompressed rock strata, insignificant convergence values of preparatory headings, a gentle increase of heading grip and a small active front influence range are observed. Observations have also shown that mining the higher layers with the caving caused such a big decompression that it is difficult toseparate fault influence areas in the rock strata. To choose a heading support, basic calculation models of location of the analysed heading and goveas, were defined. Basic rules of heading support choice undertaking rock massive decompression, were presented. The decompression level directly under caved goveas is defined by equations of Kandaurow. The support load is defined with the assumption that the making of the heading causes the occurrence of an ellipse shaped, broken up rock area. Steel arch yielding support load capacity is defined using the method based on inner forces distribution and value analysis in the support, undertaking two criteria: shape stamina and arch support connections load capacity. Using the practical experience in collieries, conditions of heading stability maintenance localised directly under the caved goveas and main dangers, which can occur during drilling and maintaining preparatory heading stability, were shown. The main dangers occurring in headings localised in unbalanced rock strata are: the danger of caving caused by insufficient roof protection, the chance of greater support loads occurring, caused by a change of geological-mining conditions such as: water ratio in rock strata, change of rock strata properties, change of mining conditions etc., water dangers, gas dangers, fire dangers etc.
2. Deformacje odrzwi stalowej obudowy podatnej pod wpływem deformacyjnego ciśnienia górotworu w świetle przeprowadzonych pomiarów i obserwacji
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 3 2007 Stanisław Duży* ZACHOWANIE SIĘ ODRZWI STALOWEJ OBUDOWY PODATNEJ W WARUNKACH DEFORMACYJNYCH CIŚNIEŃ GÓROTWORU W ŚWIETLE OBSERWACJI DOŁOWYCH 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowo1. Wstêp. 2. Metodyka i zakres badañ WP YW DODATKÓW MODYFIKUJ CYCH NA PODSTAWOWE W AŒCIWOŒCI ZAWIESIN Z POPIO ÓW LOTNYCH Z ELEKTROWNI X
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 29 Zeszyt 4 2005 Jan Palarski*, Franciszek Plewa*, Piotr Pierzyna* WP YW DODATKÓW MODYFIKUJ CYCH NA PODSTAWOWE W AŒCIWOŒCI ZAWIESIN Z POPIO ÓW LOTNYCH Z ELEKTROWNI X 1. Wstêp
Bardziej szczegółowo3.2 Warunki meteorologiczne
Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji
Bardziej szczegółowoWP YW OBCI ENIA DYNAMICZNEGO NA PARAMETRY PRACY Z CZA CIERNEGO. 1. Wst p. Górnictwo i Geoin ynieria Rok 35 Zeszyt
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 35 Zeszyt 2 2011 Jaros aw Brodny* WP YW OBCI ENIA DYNAMICZNEGO NA PARAMETRY PRACY Z CZA CIERNEGO 1. Wst p Podstawow cz ci obudowy podatnej, szeroko stosowanej w górnictwie
Bardziej szczegółowoPOMIAR STRUMIENIA PRZEP YWU METOD ZWÊ KOW - KRYZA.
POMIAR STRUMIENIA PRZEP YWU METOD ZWÊ KOW - KRYZA. Do pomiaru strumienia przep³ywu w rurach metod¹ zwê kow¹ u ywa siê trzech typów zwê ek pomiarowych. S¹ to kryzy, dysze oraz zwê ki Venturiego. (rysunek
Bardziej szczegółowo2. Charakterystyka materia³ów u ytych do badañ
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 29 Zeszyt 4 2005 Jan Palarski*, Franciszek Plewa*, Piotr Pierzyna*, Artur Zaj¹c** W AŒCIWOŒCI ZAWIESIN Z MATERIA ÓW ODPADOWYCH Z DODATKIEM ŒRODKA WI CEGO W ASPEKCIE MO LIWOŒCI
Bardziej szczegółowoWyższy Urząd Górniczy. Zagrożenie pożarowe w drążonych wyrobiskach kamiennych przecinających pokłady węgla
Wyższy Urząd Górniczy Zagrożenie pożarowe w drążonych wyrobiskach kamiennych przecinających pokłady węgla Zagrożenie pożarowe w drążonych wyrobiskach kamiennych przecinających pokłady węgla Katowice 2011
Bardziej szczegółowoOd redaktora naukowego 2. Mapy górnicze 3. Pomiary sytuacyjne w
Spis treœci Od redaktora naukowego... 9 1. Zadania dzia³u mierniczo-geologicznego i jego miejsce w strukturze zak³adu górniczego... 11 Jan Pielok 1.1. Zadania miernictwa górniczego w œwietle przepisów
Bardziej szczegółowo1. Wstêp Charakterystyka linii napowietrznych... 20
Spis treœci Od Autora... 11 1. Wstêp... 15 Literatura... 18 2. Charakterystyka linii napowietrznych... 20 3. Równanie stanów wisz¹cego przewodu... 29 3.1. Linia zwisania przewodu... 30 3.2. Mechanizm kszta³towania
Bardziej szczegółowoOpinia geotechniczna, projekt geotechniczny
1.1. Opinia geotechniczna Opinia geotechniczna, projekt geotechniczny Kategori geotechniczn ustalono na podstawie Rozporz dzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia
Bardziej szczegółowogdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10)
5.5. Wyznaczanie zer wielomianów 79 gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10) gdzie stopieñ wielomianu p 1(x) jest mniejszy lub równy n, przy
Bardziej szczegółowoSYMULACJA STOCHASTYCZNA W ZASTOSOWANIU DO IDENTYFIKACJI FUNKCJI GÊSTOŒCI PRAWDOPODOBIEÑSTWA WYDOBYCIA
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 29 Zeszyt 4 2005 Ryszard Snopkowski* SYMULACJA STOCHASTYCZNA W ZASTOSOWANIU DO IDENTYFIKACJI FUNKCJI GÊSTOŒCI PRAWDOPODOBIEÑSTWA WYDOBYCIA 1. Wprowadzenie W monografii autora
Bardziej szczegółowoREKONSTRUKCJA USZKODZONEJ BETONOWEJ OBUDOWY SZYBU
dr inż. Henryk KLETA Katedra Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni Politechnika Śląska, Gliwice kleta@zeus.polsl.gliwice.pl 1. Wprowadzenie REKONSTRUKCJA USZKODZONEJ BETONOWEJ
Bardziej szczegółowoWpływ warunków górniczych na stan naprężenia
XV WARSZTATY GÓRNICZE 4-6 czerwca 2012r. Czarna k. Ustrzyk Dolnych - Bóbrka Wpływ warunków górniczych na stan naprężenia i przemieszczenia wokół wyrobisk korytarzowych Tadeusz Majcherczyk Zbigniew Niedbalski
Bardziej szczegółowoProjektowanie procesów logistycznych w systemach wytwarzania
GABRIELA MAZUR ZYGMUNT MAZUR MAREK DUDEK Projektowanie procesów logistycznych w systemach wytwarzania 1. Wprowadzenie Badania struktury kosztów logistycznych w wielu krajach wykaza³y, e podstawowym ich
Bardziej szczegółowo1. Wstêp... 9 Literatura... 13
Spis treœci 1. Wstêp... 9 Literatura... 13 2. Potencja³ cieplny i sposoby udostêpniania ciep³a Ziemi... 15 2.1. Parametry charakterystyczne dla potencja³u cieplnego Ziemi... 15 2.2. Rozk³ad pola temperaturowego
Bardziej szczegółowoNSDZ. Nawiewniki wirowe. ze zmienn¹ geometri¹ nawiewu
Nawiewniki wirowe ze zmienn¹ geometri¹ nawiewu NSDZ Atesty Higieniczne: HK/B/1121/02/2007 Nawiewniki NSDZ s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych. Pozwalaj¹
Bardziej szczegółowoStanis³aw Stryczek* STAN AKTUALNY I PRZYSZ OŒÆ METOD GEOIN YNIERYJNYCH**
WIERTNICTWO NAFTA GAZ TOM 22/1 2005 Stanis³aw Stryczek* STAN AKTUALNY I PRZYSZ OŒÆ METOD GEOIN YNIERYJNYCH** 1. WSTÊP Podczas prowadzenia prac górniczych, wiertniczych, jak równie w budownictwie hydrotechnicznym,
Bardziej szczegółowoL A K M A R. Rega³y DE LAKMAR
Rega³y DE LAKMAR Strona 2 I. KONSTRUKCJA REGA ÓW 7 1 2 8 3 4 1 5 6 Rys. 1. Rega³ przyœcienny: 1 noga, 2 ty³, 3 wspornik pó³ki, 4pó³ka, 5 stopka, 6 os³ona dolna, 7 zaœlepka, 8 os³ona górna 1 2 3 4 9 8 1
Bardziej szczegółowoZ1-PU7 Wydanie N1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. Nazwa przedmiotu: BUDOWNICTWO PODZIEMNE. 2. Kod przedmiotu: S I BPiOP/27
Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: BUDOWNICTWO PODZIEMNE 2. Kod przedmiotu: S I BPiOP/27 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2017/2018
Bardziej szczegółowoDWP. NOWOŒÆ: Dysza wentylacji po arowej
NOWOŒÆ: Dysza wentylacji po arowej DWP Aprobata Techniczna AT-15-550/2007 SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / 1-587 Kraków tel. +48 12 78 18 80 / fax. +48 12 78 18 88 / e-mail: info@smay.eu Przeznaczenie
Bardziej szczegółowoPROJEKT WYKONAWCZY KONSTRUKCJI
Spis treści Opis techniczny 1. Przedmiot i zakres opracowania 2. Podstawa formalna projektu 3. Podstawy merytoryczne opracowania 4. Układ konstrukcyjny obiektu 5. Zastosowane schematy konstrukcyjne 6.
Bardziej szczegółowoELEMENTY TEORII NIEZAWODNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA KONSTRUKCJI W PROJEKTOWANIU BUDOWLI PODZIEMNYCH. 1. Wprowadzenie
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 29 Zeszyt 3/1 25 Stanisław Duży* ELEMENTY TEORII NIEZAWODNOŚCI I BEZIECZEŃSTWA KONSTRUKCJI W ROJEKTOWANIU BUDOWLI ODZIEMNYCH 1. Wprowadzenie rojektowanie i dobór obudowy wyrobisk
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 172279 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 300123 Urząd Patentowy ( 2 2 ) Data zgłoszenia: 16.08.1993 Rzeczypospolitej Polskiej (51) IntCl6: E04B 5/19
Bardziej szczegółowoPrzykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik górnictwa podziemnego 311[15] Zadanie egzaminacyjne 1
Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik górnictwa podziemnego 311[15] Zadanie egzaminacyjne 1 Uwaga! Zdający rozwiązywał jedno z dwóch zadań. 1 2 3 4 5 6 Zadanie egzaminacyjne
Bardziej szczegółowoGEOTECHNICZNE PROBLEMY UTRZYMANIA WYROBISK KORYTARZOWYCH W ZŁOŻONYCH WARUNKACH GEOLOGICZNO-GÓRNICZYCH
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 29 Zeszyt 3/1 2005 Mirosław Chudek*, Stanisław Duży* GEOTECHNICZNE PROBLEMY UTRZYMANIA WYROBISK KORYTARZOWYCH W ZŁOŻONYCH WARUNKACH GEOLOGICZNO-GÓRNICZYCH 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. Nazwa przedmiotu: BUDOWNICTWO PODZIEMNE 2. Kod przedmiotu: N I BPiOP/26
Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: BUDOWNICTWO PODZIEMNE 2. Kod przedmiotu: N I BPiOP/26 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/2013
Bardziej szczegółowoSRC. Przepustnice systemu ró nicowania ciœnienia. Przeznaczenie
Przepustnice systemu ró nicowania ciœnienia SRC Przeznaczenie Przepustnica SRC-Z Przepustnice wielop³aszczyznowe SRC z ³opatkami przeciwbie nymi stosuje siê do regulacji lub zamkniêcia przep³ywu powietrza
Bardziej szczegółowo1. Wstêp AKTYWNOŒÆ SEJSMICZNA GÓROTWORU PODCZAS PROWADZENIA EKSPLOATACJI POK ADÓW T PI CYCH W KWK WESO A. Wies³aw Chy³ek*
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 29 Zeszyt 2 2005 Wies³aw Chy³ek* AKTYWNOŒÆ SEJSMICZNA GÓROTWORU PODCZAS PROWADZENIA EKSPLOATACJI POK ADÓW T PI CYCH W KWK WESO A 1. Wstêp Jednym z g³ównych czynników decyduj¹cych
Bardziej szczegółowoZawory elektromagnetyczne typu PKVD 12 20
Katalog Zawory elektromagnetyczne typu PKVD 12 20 Wprowadzenie Charakterystyka Dane techniczne Zawór elektromagnetyczny PKVD pozostaje otwarty przy ró nicy ciœnieñ równej 0 bar. Cecha ta umo liwia pracê
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1
USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1 (wybrane artykuły regulujące przepisy o cenach transferowych) Dział IIa Porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych
Bardziej szczegółowoPrzedmowa Czêœæ pierwsza. Podstawy frontalnych automatów komórkowych... 11
Spis treœci Przedmowa... 9 Czêœæ pierwsza. Podstawy frontalnych automatów komórkowych... 11 1. Wstêp... 13 1.1. Rys historyczny... 14 1.2. Klasyfikacja automatów... 18 1.3. Automaty komórkowe a modelowanie
Bardziej szczegółowoNWC. Nawiewniki wirowe. ze zmienn¹ geometri¹ nawiewu
Nawiewniki wirowe ze zmienn¹ geometri¹ nawiewu NWC Atesty Higieniczne: HK/B/1121/02/2007 Nawiewniki NWC s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych. Pozwalaj¹
Bardziej szczegółowoSpis treœci Streszczenie Summary 1. Wprowadzenie 2. Opis nieci¹g³ego masywu skalnego na potrzeby modeli geomechanicznych
Spis treœci Streszczenie... 11 Summary... 12 1. Wprowadzenie... 13 1.1. Wstêp... 13 1.2. Zawartoœæ pracy... 14 1.3. Uwagi terminologiczne... 15 2. Opis nieci¹g³ego masywu skalnego na potrzeby modeli geomechanicznych...
Bardziej szczegółowoRegulatory ciœnienia bezpoœredniego dzia³ania serii 44
Regulatory ciœnienia bezpoœredniego dzia³ania serii 44 Typ 44-0 B reduktor ciœnienia pary Zastosowanie Wartoœci zadane od 0,2 bar do 20 bar z zaworami G ½, G ¾ i G1 oraz DN 15, DN 25, DN 40 i DN 50 ciœnienie
Bardziej szczegółowoWersje zarówno przelotowe jak i k¹towe. Zabezpiecza przed przep³ywem czynnika do miejsc o najni szej temperaturze.
Zawory zwrotne, typu NRV i NRVH Wprowadzenie Zawory NRV i NRVH mog¹ byæ stosowane w instalacjach ch³odniczych i klimatyzacyjnych z fluorowcopochodnymi czynnikami ch³odniczymi na ruroci¹gach z zimnym, gor¹cym
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoN O W O Œ Æ Obudowa kana³owa do filtrów absolutnych H13
N O W O Œ Æ Obudowa kana³owa do filtrów absolutnych H13 KAF Atest Higieniczny: HK/B/1121/02/2007 Obudowy kana³owe KAF przeznaczone s¹ do monta u w ci¹gach prostok¹tnych przewodów wentylacyjnych. Montuje
Bardziej szczegółowoOgólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I.
Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I 1. 2. 3. 1. 1 Niniejsze Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I, zwane dalej OWU, stosuje siê w umowach ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I zawieranych przez
Bardziej szczegółowoKatowice, dnia 29 wrzeœnia 2006 r. Nr 15 ZARZ DZENIE PREZESA WY SZEGO URZÊDU GÓRNICZEGO
DZIENNIK URZÊDOWY WY SZEGO URZÊDU GÓRNICZEGO Katowice, dnia 29 wrzeœnia 2006 r. Nr 15 TREŒÆ: Poz.: ZARZ DZENIE PREZESA WY SZEGO URZÊDU GÓRNICZEGO 81 nr 6 z dnia 29 sierpnia 2006 r. zmieniaj¹ce zarz¹dzenie
Bardziej szczegółowo2. Korozja stalowej obudowy odrzwiowej w świetle badań dołowych
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 3 2007 Mirosław Chudek*, Stanisław Duży*, Grzegorz Dyduch*, Arkadiusz Bączek* PROBLEMY NOŚNOŚCI STALOWEJ OBUDOWY ODRZWIOWEJ WYROBISK KORYTARZOWYCH UŻYTKOWANYCH W
Bardziej szczegółowoDoœwiadczenia ze stosowania obudów podporowych i podporowo-kotwiowych w przecinkach œcianowych w kopalni Knurów-Szczyg³owice Ruch Knurów
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energi¹ Polskiej Akademii Nauk nr 82, rok 2012 Roland BOBEK*, Tomasz ŒLED *, Adam RATAJCZAK*, Bernard M KA*, Piotr G UCH** Doœwiadczenia ze
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA SERWISOWA. Wprowadzenie nowego filtra paliwa PN 874060 w silnikach ROTAX typ 912 is oraz 912 is Sport OPCJONALNY
Wprowadzenie nowego filtra paliwa PN 874060 w silnikach ROTAX typ 912 is oraz 912 is Sport ATA System: Układ paliwowy OPCJONALNY 1) Zastosowanie Aby osiągnąć zadowalające efekty, procedury zawarte w niniejszym
Bardziej szczegółowoPowszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym
Z PRAC INSTYTUTÓW Jadwiga Zarębska Warszawa, CODN Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym 2000 2001 Ö I. Powszechność nauczania języków obcych w różnych typach szkół Dane przedstawione w
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 45421000-4 ROBOTY W ZAKRESIE STOLARKI BUDOWLANEJ
SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 45421000-4 ROBOTY W ZAKRESIE STOLARKI BUDOWLANEJ 1 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP str. 3 2. MATERIAŁY str. 3 3. SPRZĘT str. 4 4.TRANSPORT str. 4 5. WYKONANIE
Bardziej szczegółowoBADANIE PRZEMIESZCZE OBUDOWY UKOWEJ ZA POMOC SYSTEMU MONSUPPORT W KWK ZIEMOWIT. 1. Wst p. Górnictwo i Geoin ynieria Rok 35 Zeszyt
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 35 Zeszyt 2 2011 Krzysztof Setlak*, Miros aw Moszko*, ukasz Siod ak* BADANIE PRZEMIESZCZE OBUDOWY UKOWEJ ZA POMOC SYSTEMU MONSUPPORT W KWK ZIEMOWIT 1. Wst p Skomplikowana
Bardziej szczegółowoNTDZ. Nawiewniki wirowe. z si³ownikiem termostatycznym
Nawiewniki wirowe z si³ownikiem termostatycznym NTDZ Atest Higieniczny: HK/B/1121/02/2007 Nawiewnik wirowy NTDZ z ruchomymi kierownicami ustawianymi automatycznie za pomoc¹ si³ownika termostatycznego.
Bardziej szczegółowoG Ł Ó W N Y I N S T Y T U T G Ó R N I C T W A
G Ł Ó W N Y I N S T Y T U T G Ó R N I C T W A ZAKŁAD TECHNOLOGII EKSPLOATACJI I OBUDÓW GÓRNICZYCH PRACOWNIA PROJEKTOWANIA OBUDOWY CHODNIKOWEJ I UTRZYMANIA WYROBISK strona 1 SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 2 1.1.
Bardziej szczegółowoPREFABRYKOWANE STUDNIE OPUSZCZANE Z ŻELBETU ŚREDNICACH NOMINALNYCH DN1500, DN2000, DN2500, DN3200 wg EN 1917 i DIN V 4034-1
PREFABRYKOWANE STUDNIE OPUSZCZANE Z ŻELBETU ŚREDNICACH NOMINALNYCH DN1500, DN2000, DN2500, DN3200 wg EN 1917 i DIN V 4034-1 DO UKŁADANIA RUROCIĄGÓW TECHNIKAMI BEZWYKOPOWYMI 1. Rodzaje konstrukcji 1.1.
Bardziej szczegółowoKVD. Regulatory sta³ego przep³ywu powietrza
Regulatory sta³ego u powietrza KVD SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / 1-587 Kraków tel. +48 12 680 20 80 / fax. +48 12 680 20 89 / e-mail: info@smay.eu Przeznaczenie Regulator KVD umo liwia utrzymanie
Bardziej szczegółowoD.01.01.01. ODTWORZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOŚCIOWYCH
D.01.01.01. ODTWORZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOŚCIOWYCH 1. WSTĘP 1.1.Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych
Bardziej szczegółowoJan Macuda*, Ludwik Zawisza* SK ADOWANIE ODPADÓW W GÓROTWORZE W ŒWIETLE KRAJOWYCH REGULACJI PRAWNYCH**
WIERTNICTWO NAFTA GAZ TOM 23/1 2006 Jan Macuda*, Ludwik Zawisza* SK ADOWANIE ODPADÓW W GÓROTWORZE W ŒWIETLE KRAJOWYCH REGULACJI PRAWNYCH** 1. KRAJOWE REGULACJE PRAWNE Dla celów sk³adowania odpadów w górotworze,
Bardziej szczegółowoPROJEKT WYKONAWCZY. Adres obiektu: 62-510 Konin, ul. Szarotki 1. Inwestor: Przedszkole Nr 16 62-510 Konin, ul. Szarotki 1
PRZEDSIĘBIORSTWO INWESTYCJI I BUDOWNICTWA *INWEST-BUD* 62-510 Konin, ul. Begoniowa 14 Tel. 063 245 05 45 PROJEKT WYKONAWCZY Obiekt: Przedszkole Nr 16 Temat: Remont tarasów Adres obiektu: 62-510 Konin,
Bardziej szczegółowoProblemy utrzymania chodników przyœcianowych w warunkach zagro eñ naturalnych w KWK Knurów-Szczyg³owice Ruch Knurów
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energi¹ Polskiej Akademii Nauk nr 86, rok 2014 Roland BOBEK*, Tomasz ŒLED *, Adam RATAJCZAK*, Piotr G UCH** Problemy utrzymania chodników przyœcianowych
Bardziej szczegółowoPA39 MIERNIK przetwornikowy MOCY
PA39 MIERNIK przetwornikowy MOCY Kompatybilnoœæ elektomagtetyczna: zastosowanie Tablicowe mierniki przetwornikowe mocy przeznaczone s¹ do pomiaru mocy czynnej i biernej w sieciach energetycznych pr¹du
Bardziej szczegółowoSWG 150. Kratki t³umi¹ce. SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / Kraków tel / fax /
Kratki t³umi¹ce SWG 150 SWG s¹ czerpniami lub wyrzutniami powietrza z funkcj¹ t³umienia ha³asu. Mog¹ byæ stosowane na zakoñczeniach instalacji wentylacyjnych. Znajduj¹ równie zastosowanie jako ekrany akustyczne
Bardziej szczegółowoULTRAFLOW Typ 65-S /65-R
Instrukcja monta u ULTRAFLOW Typ 65-S /65-R Kamstrup Sp. zo.o., ul. Borsucza 40, 02-213 Warszawa TEL.: +(22) 577 11 00 FAX.: +(22) 577 11 11 Email: biuro@kamstrup.pl WEB: www.kamstrup.pl 1. Monta W nowych
Bardziej szczegółowoMIERNIK PRZETWORNIKOWY MOCY TYPU PA39
MIERNIK PRZETWORNIKOWY MOCY TYPU PA39 PKWiU 33.20.43-30.00 ZASTOSOWANIE Tablicowe mierniki przetwornikowe mocy przeznaczone s¹ do pomiaru mocy czynnej i biernej w sieciach energetycznych pr¹du przemiennego.
Bardziej szczegółowoPROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów
I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie
Bardziej szczegółowo4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA W AGLOMERACJI GDAÑSKIEJ
4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA 4.1. Ocena jakoœci powietrza w odniesieniu do norm dyspozycyjnych O jakoœci powietrza na danym obszarze decyduje œredni poziom stê eñ zanieczyszczeñ w okresie doby, sezonu, roku.
Bardziej szczegółowoRegulator ciœnienia ssania typu KVL
Regulator ciœnienia ssania typu KVL Wprowadzenie jest montowany na przewodzie ssawnym, przed sprê ark¹. KVL zabezpiecza silnik sprê arki przed przeci¹ eniem podczas startu po d³u szym czasie postoju albo
Bardziej szczegółowoFUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA ROZWOJU REGIONU ŁÓDZKIEGO
Dotyczy projektu: Wzrost konkurencyjności firmy poprzez wdrożenie innowacyjnej technologii nestingu oraz Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013. Numer umowy o dofinansowanie: UDA-RPLD.03.02.00-00-173/12-00
Bardziej szczegółowoStandardowe tolerancje wymiarowe WWW.ALBATROS-ALUMINIUM.COM
Standardowe tolerancje wymiarowe WWW.ALBATROSALUMINIUM.COM Tolerancje standardowe gwarantowane przez Albatros Aluminium obowiązują dla wymiarów co do których nie dokonano innych uzgodnień podczas potwierdzania
Bardziej szczegółowoEKSPERTYZA TECHNICZNA
EKSPERTYZA TECHNICZNA DOTYCZĄCA MOŻLIWOŚCI PRZEBUDOWY HALI WARSZTATOWEJ I PRZEWIĄZKI INSTYTUTU MECHANIKI GÓROTWORU PAN Adres : ul. Reymonta 27, Kraków Inwestor : Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Opracowała:
Bardziej szczegółowoMIERNIK PRZETWORNIKOWY MOCY TYPU PA39
MIERNIK PRZETWORNIKOWY MOCY TYPU PA39 PKWiU 33.20.43-30.00 ZASTOSOWANIE Tablicowe mierniki przetwornikowe mocy przeznaczone s¹ do pomiaru mocy czynnej i biernej w sieciach energetycznych pr¹du przemiennego.
Bardziej szczegółowoMontowanie styropapy za pomącą łączników mechanicznych
Montowanie styropapy za pomącą łączników mechanicznych Podłoże, zarówno nowe jak i stare, trzeba dobrze oczyścić z brudu oraz usunąć istniejące nierówności. Należy pamiętać, aby przed ułożeniem styropapy
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"
Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoPRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc
PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych
Bardziej szczegółowoSystem wizyjny do wyznaczania rozp³ywnoœci lutów
AUTOMATYKA 2007 Tom 11 Zeszyt 3 Marcin B¹ka³a*, Tomasz Koszmider* System wizyjny do wyznaczania rozp³ywnoœci lutów 1. Wprowadzenie Lutownoœæ okreœla przydatnoœæ danego materia³u do lutowania i jest zwi¹zana
Bardziej szczegółowoCZUJNIKI TEMPERATURY Dane techniczne
CZUJNIKI TEMPERATURY Dane techniczne Str. 1 typ T1001 2000mm 45mm 6mm Czujnik ogólnego przeznaczenia wykonany z giêtkiego przewodu igielitowego. Os³ona elementu pomiarowego zosta³a wykonana ze stali nierdzewnej.
Bardziej szczegółowoNS8. Anemostaty wirowe. z ruchomymi kierownicami
Anemostaty wirowe z ruchomymi kierownicami NS8 NS8 s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych. Ruchome kierownice pozwalaj¹ na dowolne kszta³towanie strumienia
Bardziej szczegółowoD-01.01.01. wysokościowych
D-01.01.01 Odtworzenie nawierzchni i punktów wysokościowych 32 Spis treści 1. WSTĘP... 34 1.1. Przedmiot SST... 34 1.2. Zakres stosowania SST... 34 1.3. Zakres robót objętych SST... 34 1.4. Określenia
Bardziej szczegółowoNS4. Anemostaty wirowe. SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / Kraków tel / fax /
Anemostaty wirowe NS4 Atesty Higieniczne: HK/B/1121/02/2007 HK/B/1121/04/2007 NS4 s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych. Pozwalaj¹ na uzyskanie nawiewu
Bardziej szczegółowoZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA MONTAśU. Tunelu rozsączającego (PP) 300 litrów
INSTRUKCJA MONTAśU Tunelu rozsączającego (PP) 300 litrów 1. CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU Tunel rozsączający 300 l został specjalnie zaprojektowany do zastosowań w systemach rozsączania i częściowego retencjonowania
Bardziej szczegółowoWZORU UŻYTKOWEGO EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n)62894. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej d2)opis OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 112772 (22) Data zgłoszenia: 29.11.2001 EGZEMPLARZ ARCHIWALNY (19) PL (n)62894 (13)
Bardziej szczegółowoTAH. T³umiki akustyczne. w wykonaniu higienicznym
T³umiki akustyczne w wykonaniu higienicznym TH test Higieniczny: HK/B/0375/01/2010 T³umik akustyczny TH z wyjmowanymi kulisami. TH s¹ przeznaczone do t³umienia ha³asu przenoszonego przez przewody prostok¹tne
Bardziej szczegółowoPWIIS- Przepustnice przeciwwybuchowe odcinaj¹ce
Przepustnice przeciwwybuchowe odcinaj¹ce PWIIS- SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / 31-587 Kraków tel. +48 12 680 20 80 / fax. +48 12 680 20 89 / e-mail: info@smay.eu PWIIS-EX Przeznaczenie Przepustnice
Bardziej szczegółowoGruntowy wymiennik ciepła PROVENT- GEO
Gruntowy wymiennik ciepła PROVENT- GEO Bezprzeponowy Płytowy Gruntowy Wymiennik Ciepła PROVENT-GEO to unikatowe, oryginalne rozwiązanie umożliwiające pozyskanie zawartego gruncie chłodu latem oraz ciepła
Bardziej szczegółowoPL 211524 B1. FAKRO PP SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Nowy Sącz, PL 29.10.2007 BUP 22/07 31.05.2012 WUP 05/12. WACŁAW MAJOCH, Nowy Sącz, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 211524 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 379508 (51) Int.Cl. E06B 7/14 (2006.01) E04D 13/03 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowo1 STRONA TYTUŁOWA... 1 3 SPIS RYSUNKÓW... 3 4 DANE OGÓLNE... 4
2 SPIS TREŚCI 1 STRONA TYTUŁOWA... 1 2 SPIS TREŚCI... 2 3 SPIS RYSUNKÓW... 3 4 DANE OGÓLNE... 4 4.1 PRZEDMIOT OPRACOWANIA... 4 4.2 INWESTOR... 4 4.3 PODSTAWA OPRACOWANIA.... 4 4.4 LOKALIZACJA... 4 4.5
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA PLAN BIOZ
INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA PLAN BIOZ Temat opracowania: Oświetlenie uliczne Adres: 42-700 Rusinowice, ul. Leśna Inwestor: Urząd Gminy Koszęcin 42-286 Koszęcin, ul. Powstańców
Bardziej szczegółowo8. Zginanie ukośne. 8.1 Podstawowe wiadomości
8. 1 8. ginanie ukośne 8.1 Podstawowe wiadomości ginanie ukośne zachodzi w przypadku, gdy płaszczyzna działania obciążenia przechodzi przez środek ciężkości przekroju pręta jednak nie pokrywa się z żadną
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE MODELU STANU KRYTYCZNEGO DO OCENY ZASI GU WSPÓ PRACY BUDOWLI Z POD O EM GÓRNICZYM
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 34 Zeszyt 2 2010 Lidia Fedorowicz*, Jan Fedorowicz** ZASTOSOWANIE MODELU STANU KRYTYCZNEGO DO OCENY ZASI GU WSPÓ PRACY BUDOWLI Z POD O EM GÓRNICZYM 1. Wprowadzenie Jedynym,
Bardziej szczegółowoOPIS TECHNICZNY. Wykonanie dokumentacji projektowej budowlano wykonawczej modernizacji dróg gminnych w Sochocinie.
1. WST P 1.1. Przedmiot opracowania OPIS TECHNICZNY Wykonanie dokumentacji projektowej budowlano wykonawczej modernizacji dróg gminnych w Sochocinie. 1.2. Cel opracowania Celem opracowania jest okre lenie
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE METOD NORMATYWNYCH PROJEKTOWANIA OBUDOWY STALOWEJ ŁUKOWEJ PODATNEJ STOSOWANEJ W PODZIEMNYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH***
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 3/1 2009 Andrzej Wichur*, Kornel Frydrych**, Maciej Bober** PORÓWNANIE METOD NORMATYWNYCH PROJEKTOWANIA OBUDOWY STALOWEJ ŁUKOWEJ PODATNEJ STOSOWANEJ W PODZIEMNYCH
Bardziej szczegółowowww.unimetal.pl NIP: 7671447269
EGZ. NR 1 UNIMETAL Sp. z o.o. tel. +8 67 26 0 80 ul. Kujańska 10 tel. +8 67 26 22 71 77 00 Złotów fax +8 67 26 26 7 www.unimetal.pl NIP: 76717269 I N W E N T A R Y Z A C J A B U D O W L A N A W R A Z Z
Bardziej szczegółowo(wymiar macierzy trójk¹tnej jest równy liczbie elementów na g³ównej przek¹tnej). Z twierdzen 1 > 0. Zatem dla zale noœci
56 Za³ó my, e twierdzenie jest prawdziwe dla macierzy dodatnio okreœlonej stopnia n 1. Macierz A dodatnio okreœlon¹ stopnia n mo na zapisaæ w postaci n 1 gdzie A n 1 oznacza macierz dodatnio okreœlon¹
Bardziej szczegółowoRM699B przekaÿniki miniaturowe
54 RM699B wersja (V) Dane styków Iloœæ i rodzaj zestyków Materia³ styków Znamionowe / maks. napiêcie zestyków Maksymalne napiêcie zestyków Minimalne napiêcie zestyków Znamionowy pr¹d obci¹ enia w kategorii
Bardziej szczegółowoSST - 03 - SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE.
SST - 03 - SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE. H 03.00.00 Roboty Umocnieniowe kod CPV 45 200000-9 H 03.01.00 Układanie geowłókniny SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 148 2.MATERIAŁY 148-149 3. SPRZĘT... 149 4. TRANSPORT...149
Bardziej szczegółowoANALIZA PRACY Z CZA CIERNEGO ODRZWI OBUDOWY GÓRNICZEJ PRZY OSIOWYM CISKANIU I STATYCZNYM ZGINANIU**
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 34 Zeszyt 2 2010 Jaros aw Brodny* ANALIZA PRACY Z CZA CIERNEGO ODRZWI OBUDOWY GÓRNICZEJ PRZY OSIOWYM CISKANIU I STATYCZNYM ZGINANIU** 1. Wst p Obecnie w polskich kopalniach
Bardziej szczegółowoPodatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07
Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 2 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowo-wytwórczej) Podatek przemysłowy (lokalny podatek
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA
Powiat Wrocławski z siedzibą władz przy ul. Kościuszki 131, 50-440 Wrocław, tel/fax. 48 71 72 21 740 SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA
Bardziej szczegółowoV. PROJEKT BEZODPŁYWOWEGO SZCZELNEGO ZBIORNIKA NA ŚCIEKI
V. PROJEKT BEZODPŁYWOWEGO SZCZELNEGO ZBIORNIKA NA ŚCIEKI ADRES INWESTYCJI: Wola Wydrzyna dz. nr ewid. 75 INWESTOR: Gmina Sulmierzyce ul. Urzędowa 1 PROJEKTANT: DATA OPRACOWANIA: 07.2014 r. OPIS TECHNICZNY
Bardziej szczegółowo1. Szacowanie rynkowej wartoœci nieruchomoœci jako przedmiotu prawa w³asnoœci ograniczonej u ytkowaniem wieczystym
GEODEZJA TOM Zeszyt / 005 Jan Ruchel* SZACOANIE RYNKOEJ ARTOŒCI OGRANICZONYCH PRA DO NIERUCHOMOŒCI** Szacowanie rynkowej wartoœci nieruchomoœci jako przedmiotu prawa w³asnoœci ograniczonej u ytkowaniem
Bardziej szczegółowoProblemy w realizacji umów o dofinansowanie SPO WKP 2.3, 2.2.1, Dzia anie 4.4 PO IG
2009 Problemy w realizacji umów o dofinansowanie SPO WKP 2.3, 2.2.1, Dzia anie 4.4 PO IG Jakub Moskal Warszawa, 30 czerwca 2009 r. Kontrola realizacji wska ników produktu Wska niki produktu musz zosta
Bardziej szczegółowoJerzy Stopa*, Stanis³aw Rychlicki*, Pawe³ Wojnarowski* ZASTOSOWANIE ODWIERTÓW MULTILATERALNYCH NA Z O ACH ROPY NAFTOWEJ W PÓ NEJ FAZIE EKSPLOATACJI
WIERTNICTWO NAFTA GAZ TOM 24 ZESZYT 1 2007 Jerzy Stopa*, Stanis³aw Rychlicki*, Pawe³ Wojnarowski* ZASTOSOWANIE ODWIERTÓW MULTILATERALNYCH NA Z O ACH ROPY NAFTOWEJ W PÓ NEJ FAZIE EKSPLOATACJI 1. WPROWADZENIE
Bardziej szczegółowoPOPRAWKA do POLSKIEJ NORMY. PN-EN 1997-1:2008/Ap2. Dotyczy PN-EN 1997-1:2008 Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne Część 1: Zasady ogólne
POPRAWKA do POLSKIEJ NORMY ICS 91.010.30; 93.020 PN-EN 1997-1:2008/Ap2 wrzesień 2010 Dotyczy PN-EN 1997-1:2008 Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne Część 1: Zasady ogólne Copyright by PKN, Warszawa 2010
Bardziej szczegółowoZagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno
Zagro enia, przy których jest wymagane stosowanie œrodków ochrony indywidualnej (1) Zagro enia fizyczne Zagro enia fizyczne Zał. Nr 2 do rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych
Bardziej szczegółowoWyznaczanie statycznego i kinetycznego współczynnika tarcia przy pomocy równi pochyłej
Wyznaczanie statycznego i kinetycznego współczynnika tarcia przy pomocy równi pochyłej Równia pochyła jest przykładem maszyny prostej. Jej konstrukcja składa się z płaskiej powierzchni nachylonej pod kątem
Bardziej szczegółowo