Czynna ochrona ciep³olubnych muraw naskalnych w nieczynnym kamienio³omie Mi³ek

Transkrypt

1 Czynna ochrona ciep³olubnych muraw naskalnych w nieczynnym kamienio³omie Mi³ek Sudeckie Towarzystwo Przyrodnicze

2 Sudeckie Towarzystwo Przyrodnicze to lokalna organizacja pozarz¹dowa zajmuj¹ca siê badaniem i ochron¹ przyrody Sudetów, a tak e integracj¹ i rozwojem ludzi zainteresowanych t¹ tematyk¹. S T P. Kontakt: Sudeckie Towarzystwo Przyrodnicze Bukówka 36, Lubawka stp@stp.walbrzych.pl

3 Gdzie bêdziemy dzia³aæ? Kamienio³om Mi³ek ko³o Wojcieszowa Kamienio³om o powierzchni 3,4 ha, zlokalizowany na po³udniowych zboczach Mi³ka (596 m) na wysokoœci m n.p.m. Eksploatacja wapieni krystalicznych rozpoczê³a siê tu pod koniec XIX w. i trwa³a do po³owy lat 70-tych XX w. Jest to jeden z najbardziej urozmaiconych kamienio³omów Gór Kaczawskich pod wzglêdem struktury i ukszta³towania. W wiêkszoœci otoczony jest lasem bukowym, od po³udniowej strony s¹siaduje z dolin¹ Kaczawy i zabudowaniami Wojcieszowa. Kamienio³om posiada zró nicowan¹ strukturê i sk³ada siê z dwóch czêœci. W czêœci zachodniej wyrobisko podcina strome zbocze tworz¹c œcianê skaln¹ z pó³kami skalnymi poroœniêtymi irg¹ zwyczajn¹, tarnin¹, berberysem i dereniem. Urwiska w najwy szych miejscach siêgaj¹ 40 m wysokoœci i ci¹gn¹ siê na d³ugoœci prawie 200 m. P³askie dno tej czêœci kamienio³omu zamkniête z dwóch stron ska³ami tworzy rodzaj g³êbokiego, zacienionego w¹wozu, który w wiêkszoœci poroœniêty jest wierzbowym zagajnikiem. Druga czêœæ wyrobiska ma kszta³t owalny i przypomina amfiteatr. Poziomy wydobywcze oraz dno poroœniête s¹ tu murawami kserotermicznymi i m³odnikami wierzbowymi. Co chcemy chroniæ? Murawy kserotermiczne z istotnymi stanowiskami storczyków. To priorytetowe siedlisko przyrodnicze z Za³¹cznika I Dyrektywy Siedliskowej jest wyj¹tkowo charakterystyczne dla obszaru Gór i Pogórza Kaczawskiego. Na terenie gminy Wojcieszów wystêpuj¹ przede wszystkim ciep³olubne murawy nawapienne rozwijaj¹ce siê na eksponowanych i nas³onecznionych pó³kach skalnych nieczynnych kamienio³omów. Wœród nich wyró nia siê kilka zespo³ów roœlinnych, szczególnie te z gatunkami storczyków i innych rzadkich roœlin. W ich sk³adzie stwierdzono wystêpowanie m. in.: kruszczyka rdzawoczerwonego Epipactis atrorubens, gó³ki d³ugoostrogowej Gymnadenia conopsea, kruszczyka szerokolistnego Epipactis helleborine i podkolana bia³ego Platanthera biforia. Podobne miejsca zajmuje zespó³ GentianoKoelerietum pyramidatae, z efektownie ubarwionymi goryczkami i goryczuszkami. Dodatkowo w obrêbie nieczynnych kamienio³omów wystêpuje rzadki nawapienny zespó³ skalnicy trójpalczastej Saxifrago tridactylites-pöetum compressaae znany z Mi³ka, Po³omu, Gruszki i Starego Wapiennika ko³o Mys³owa. Z siedliskiem tym zwi¹zany jest tak e motyl powszelatek sertor wystêpuj¹cy jedynie na dwóch stanowiskach w Polsce, w kamienio³omie Mi³ek oraz w Pieninach. Nawapienne murawy ciep³olubne, poza

4 Górami Kaczawskimi, wystêpuj¹ w Sudetach tylko na pojedynczych stanowiskach w ich œrodkowej i wschodniej czêœci. Jak bêdziemy dzia³aæ? Cel: - zapobieganie negatywnym zmianom siedliska w wyniku zarastania ekspansywnymi gatunkami drzew (brzoza brodawkowata, wierzba iwa) oraz roœlinnoœci zielnej, - ochrona rzadkich i chronionych sk³adników flory m. in.: bu³awnik mieczolistny, podkolan bia³y, kruszczyk szerokolistny, gruszyczka okr¹g³olistna, goryczuszka orzêsiona, podejÿrzon ksiê ycowy, nasiêÿrza³ pospolity, orlik pospolity, o anka pierzastosieczna i in., - ochrona miejsa rozmna ania motyla powszelatka sertora. Wykonanie: - termin przeprowadzenia prac marzec-kwiecieñ 2013 r. przed rozpoczêciem sezonu wegetacyjnego roœlin chronionych, - ³¹czna powierzchnia siedliska ok. 50 arów, - powierzchnia siedliska przeznaczonego do prac ochronnych ok. 20 arów, - wycinka m³odych drzewek i usuwanie siewek zarastaj¹cych murawy przy pomocy pi³y motorowej, pi³ rêcznych i sekatorów, - wykaszanie ekspansywnej roœlinnoœci zielnej przy pomocy kosy spalinowej, - zebranie œciêtych pêdów i ga³êzi w stos na wczeœniej wyznaczonym i zabezpieczonym miejscu, spalenie œciêtych ga³êzi pod nadzorem OSP Wojcieszów, - w trakcie prowadzenia prac nagranie filmu o charakterze dokumentacyjnym i promuj¹cym czynn¹ ochronê przyrody, - poza bezpoœrednim obszarem pracy, prowadzenie zajêæ edukacyjnych dla zaproszonej m³odzie y szkolnej oraz mieszkañców Wojcieszowa, - po zakoñczeniu prac organizacja biwaku dla wolontariuszy i przyby³ych goœci. Dzia³ania dodatkowe: - opublikowanie artyku³u na temat inicjatywy na stronie internetowej STP,

5 - w sezonie wegetacyjnym przeprowadzenie inwentaryzacji przyrodniczej w celu okreœlenia stanu zerowego ods³oniêtego siedliska, stworzenie mapy rozmieszczenia istotnych gatunków roœlin z p³atami roœlin ywicielskich powszelatka sertora w³¹cznie, - po sezonie wegetacyjnym (wrzesieñ-listopad 2013 r.) wykonanie koszenia kos¹ spalinow¹ w celu usuniêcia odrostów i siewek oraz ekspansywnych gatunków roœlin g³ównie zwartych p³atów traw, - opublikowanie krótkiego artyku³u na temat podjêtej inicjatywy w lokalnej prasie, na regionalnych serwisach internetowych oraz roczniku Przyroda Sudetów, - coroczne monitorowanie stanu siedliska. Opracowanie: Kamil Struœ struslav@vp.pl Koordynator projektu

6