PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 17/16

Transkrypt

1 PL B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: (51) Int.Cl. B21D 7/08 ( ) B21D 7/16 ( ) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (54) Urządzenie do gięcia wytworów kształtowych o znacznej długości (73) Uprawniony z patentu: POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 17/16 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 03/17 (72) Twórca(y) wynalazku: MACIEJ NOWICKI, Lublin, PL KAMIL ŻELAZEK, Lublin, PL TOMASZ KLEPKA, Lublin, PL JANUSZ W. SIKORA, Dys, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Tomasz Milczek

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do gięcia wytworów kształtowych o znacznej długości, zwłaszcza wykonanych z tworzyw polimerowych posiadających co najmniej dwie warstwy. Ze zgłoszenia patentowego nr GB znane jest urządzenie do obwodowego zaginania rur zawierające rolkę gnącą z rowkiem, element podpierający lub rolki oporowe oraz urządzenia do miejscowego nagrzewania giętej rury w postaci palnika. Rowek walca gnącego ma głębokość większą od promienia rury i jest profilowany aby zapewnić przestrzeń dla materiału wypartego na zewnątrz rury przy zginaniu. Ze zgłoszenia patentowego nr US znany jest rurowy wymiennik ciepła, który posiada komorę grzewczą, narzędzie zginające, narzędzie zaciskowe oraz trzpień z tworzywa sztucznego. W katalogu firmy REMS GmbH & Co KG Innowacyjny producent maszyn i narządzi do obróbki rur, Waiblingen 2015 s przedstawione są uniwersalne, zwarte elektronarzędzia ręczne do gięcia rur na zimno metodami przeciągania do 90, 180. Oba te urządzenia nie posiadają imadła, o szerokim zastosowaniu. Są one przeznaczone do gięcia rur miedzianych i stalowych. Wszystkie przedstawione urządzenia przeznaczone są do gięcia rur metalowych. W artykule Poprawne, bez błędów, a więc szczelne. Cięcie, gięcie, kalibracja rur tworzywowych czyli o narzędziach, cz. 1, Adam Grabski, Instal Reporter e czasopismo branży instalacyjnej przedstawione zostały problemy gięcia rur wykonanych z polietylenu sieciowanego oraz jego kombinacji z innym typem materiału. Przedstawiono w nim również giętarkę ręczną do gięcia tego typu rur wyposażoną w łuk gnący, ramiona giętarki i usytuowanych na ich końcach, obrotowo kostki przytrzymujące rurę do odpowiedniej średnicy przewodu. W artykule tym omówiono gięcie rur wielowarstwowych za pomocą sprężyn do gięcia. Istotą urządzenia do gięcia wyrobów kształtowych o znacznej długości posiadającego korpus, matrycę, zamocowane do korpusu na osi ramię z rolką kształtującą, jest to, że do korpusu zamocowana jest matryca oraz oś, na której jednym końcem zamocowane jest ramię, zaś do drugiego końca ramienia zamocowana jest obrotowo rolka kształtująca wraz z rolką nagrzewającą z jednej strony ramienia. Z drugiej strony rolki kształtującej do ramienia za pomocą przegubu zamocowane jest koniec ramienia łączącego, do którego drugiego końca zamocowana jest obrotowo rolka chłodząca oraz koniec sprężyny, a drugi koniec sprężyny zamocowany jest do środkowej części ramienia. Matryca składa się z osi matrycy, na której osadzony jest obrotowo pierścień, a w osi znajduje się doprowadzający kanał doprowadzający, który połączony jest z kanałami promieniowymi znajdujących się w pierścieniu matrycy. Promieniowe kanały matrycy połączone są kanalikami z powierzchnią prowadzącego obwiedniowego rowka matrycy znajdującego się na zewnętrznej powierzchni walcowej pierścienia. Rolka kształtująca składa się z osi rolki kształtującej, na której osadzony jest obrotowo pierścień a w osi znajduje się doprowadzający kanał, który połączony jest z promieniowymi kanałami znajdującymi się w pierścieniu. Promieniowe kanały połączone są kanalikami z powierzchnią prowadzącego obwiedniowego rowka znajdującego się na zewnętrznej powierzchni walcowej pierścienia. Rolka nagrzewająca składa się z osi, na której osadzona jest obrotowo pierścień a w osi znajduje się doprowadzający kanał, który połączony jest z promieniowymi kanałami znajdujący się w pierścieniu. Promieniowe kanały połączone są kanalikami z powierzchnią prowadzącego obwiedniowego rowka znajdującego się na zewnętrznej powierzchni pierścienia. Rolka chłodząca składa się z osi, na której osadzony jest obrotowo pierścień a w osi znajduje się doprowadzający kanał, który połączony jest z promieniowymi kanałami w pierścieniu. Promieniowe kanały w pierścieniu połączone są kanalikami z powierzchnią prowadzącego obwiedniowego kształtowego rowka znajdującego się na zewnętrznej powierzchni walcowej pierścienia. W korpusie znajduje się prowadzący rowek, w którym zamocowana jest rolka podpierająca składająca się z osi, na której osadzony jest obrotowo pierścień a w osi znajduje się doprowadzający kanał, który połączony jest z promieniowymi kanałami w pierścieniu. Promieniowe kanały połączone są kanalikami z powierzchnią prowadzącego obwiedniowego kształtowego rowka znajdującego się na zewnętrznej powierzchni walcowej pierścienia kształtującego. Korzystnym skutkiem zastosowania urządzenia do gięcia wytworów kształtowych o znacznej długości jest to, że można na nim giąć różne profile kształtowe a zwłaszcza profile rurowe wykonane z tworzyw polimerowych, które w temperaturze zwykłego użytkowania są sztywne. Poprzez ich miejscowe nagrzewanie można uzyskać zagięcia na wybranych odcinkach długości. Urządzenie do gięcia wytworów kształtowych o znacznej długości wynalazku w przykładzie wykonania jest uwidoczniony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok izometryczny urządzenia,

3 PL B1 3 fig. 2 widok urządzenia z góry, fig. 3 przekrój stopniowany urządzenia wzdłuż linii A-A, fig. 4 przekrój stopniowany urządzenia wzdłuż linii B-B, fig. 5 przekrój rolki chłodzącej wzdłuż linii C-C, fig. 6 przekrój rolki podpierającej wzdłuż linii D-D. Gięcie wytworów kształtowych o znacznej długości na urządzeniu według wynalazku polega na tym, że element kształtujący, wprowadza się w prowadzący obwiedniowy rowek 7f rolki 7 chłodzącej, promieniowy obwiedniowy rowek 2f matrycy 2, prowadzący obwiedniowy rowek 5f rolki 5 kształtującej i w prowadzący obwiedniowy rowek 6f rolki 6 nagrzewającej. Następnie wprowadza się poprzez doprowadzający kanał 2c matrycy 2, promieniowe kanały 2d matrycy 2 do kanalików 2e matrycy 2 oraz doprowadzający kanału 5c rolki 5 kształtującej, promieniowe kanały 5d rolki 5 kształtującej i kanaliki 5e rolki 5 kształtującej a także doprowadzający kanał 6c rolki 6 nagrzewającej, promieniowe kanały 6d rolki 6 nagrzewającej do kanalików 6e rolki 6 nagrzewającej medium grzewczego w postaci cieczy lub gazu i nagrzewa się element kształtujący. Po nagrzaniu wytworu kształtowanego do temperatury uplastycznienia, rozpoczyna się jego wyginanie poprzez wywarcie siły na koniec ramienia 4. Na skutek nacisku wstępnego wywieranego przez rolkę 6 nagrzewającą oraz nacisku głównego wywieranego przez rolkę 5 kształtującą wyrób kształtowany jest wyginany w kierunku rolki 11, podpierającej stykając się z nią. Jednocześnie poprzez doprowadzający kanał 7c rolki chłodzącej 7, promieniowe kanały 7d rolki chłodzącej 7 i kanaliki 7e rolki chłodzącej 7 doprowadza się medium grzewcze w postaci cieczy lub gazu i nagrzewa się element kształtujący. Przy dalszym wyginaniu wytworu kształtowanego rolka 11 podpierająca przesuwa się po prowadzącym rowku 10, w kierunku kształtowania. Rolka 7 chłodząca umieszczona na końcu łączącego ramienia 8 połączonego sprężyną 9 z ramieniem 4, dociska i chłodzi ukształtowany wyrób kształtowy dostarczając do wytworów kształtowych o znacznej długości medium chłodzące w postaci 5 cieczy lub gazu poprzez doprowadzający kanał 7c rolki 7 chłodzącej, promieniowe kanały 7d rolki 7 chłodzącej i kanaliki 7e rolki 7 chłodzącej. Podczas procesu gięcia oś 2a nośna matrycy 2, oś 5a nośna rolki 5 kształtującej, oś 6a nośna i oś 11a nośna rolki 11 podpierającej są zamocowane na stałe do korpusu 1, zaś osadzone na nich obrotowo kształtujący pierścień 2b matrycy 2, pierścień 5b kształtujący rolki 5 kształtującej, pierścień 6b kształtujący oraz pierścień 11b kształtujący rolki 11 podpierającej obracają się pod wpływem siły wywieranej przez wytwór kształtowany. Wykaz oznaczeń 1 korpus 2 matryca 2a oś matrycy 2b pierścień matrycy 2c doprowadzający kanał matrycy 2d promieniowe kanały matrycy 2e kanaliki matrycy 2f prowadzący obwiedniowy rowek matrycy 3 oś 4 ramię 5 rolka kształtująca 5a oś rolki kształtującej 5b pierścień rolki kształtującej 5c doprowadzający kanał rolki kształtującej 5d promieniowy kanał rolki kształtującej 5e kanaliki rolki kształtującej 5f prowadzący obwiedniowy rowek rolki kształtującej 6 rolka nagrzewająca 6a oś rolki nagrzewającej 6b pierścień rolki nagrzewającej 6c doprowadzający kanał rolki nagrzewającej 6d promieniowe kanały rolki nagrzewającej 6e kanaliki rolki nagrzewającej 6f prowadzący obwiedniowy rowek rolki nagrzewającej 7 rolka chłodząca 7a oś rolki chłodzącej

4 4 PL B1 7b pierścień rolki chłodzącej 7c doprowadzający kanał rolki chłodzącej 7d promieniowe kanały rolki chłodzącej 7e kanaliki rolki chłodzącej 7f prowadzący obwiedniowy rowek rolki chłodzącej 8 łączące ramię 9 sprężyna 10 rowek prowadzący 11 rolka podpierająca 11a oś rolki podpierającej 11b pierścień kształtujący rolki podpierającej 11c doprowadzający kanał rolki podpierającej 11d promieniowymi kanałami rolki podpierającej 11e kanaliki rolki podpierającej 11f kształtowy rowek rolki podpierającej Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie do gięcia wyrobów kształtowych o znacznej długości posiadające korpus (1), matrycę (2), zamocowane do korpusu (1) na osi (3) ramię (4) z rolką (5) kształtującą, znamienne tym, że do korpusu (1) zamocowana jest matryca (2) oraz oś (3), na której jednym końcem zamocowane jest ramię (4), zaś do drugiego końca ramienia (4) zamocowana jest obrotowo rolka (5) kształtująca wraz z rolką (8) nagrzewającą z jednej strony ramienia (4), a z drugiej strony rolki (5) kształtującej do ramienia (4) za pomocą przegubu zamocowane jest koniec ramienia (8) łączącego, do którego drugiego końca zamocowana jest obrotowo rolka (7) chłodząca oraz koniec sprężyny (9), a drugi koniec sprężyny (9) zamocowany jest do środkowej części ramienia (4), zaś matryca (2) składa się z osi (2a) matrycy (2), na której osadzona jest obrotowo pierścień (2b), a w osi (2a) znajduje się kanał (2c) doprowadzający, który połączony jest z kanałami (2d) promieniowymi znajdujących się w pierścieniu (2b) matrycy (2), zaś promieniowe kanały (2d) matrycy połączone są kanalikami (2e) z powierzchnią prowadzącego obwiedniowego rowka (2f) matrycy (2) znajdującego się na zewnętrznej powierzchni walcowej pierścienia (2b), natomiast rolka (5) kształtująca posiada oś (5a), na której osadzony jest obrotowo pierścień (5b), a w osi (5a) znajduje się doprowadzający kanał (5c), który połączony jest z promieniowymi kanałami (5d) znajdującymi się w pierścieniu (5b) zaś promieniowe kanały (5d), połączone są kanalikami (5e) z powierzchnią prowadzącego obwiedniowego rowka (5f) znajdującego się na zewnętrznej powierzchni walcowej pierścienia (5b), z kolei rolka (6) nagrzewająca składa się z osi (6a), na której osadzony jest obrotowo pierścień (6b) a w osi (6a) znajduje się doprowadzający kanał (6c), który połączony jest z promieniowymi kanałami (6d) znajdującymi się w pierścieniu (6b), zaś promieniowe kanały (6d) połączone są kanalikami (6e) z powierzchnią prowadzącego obwiedniowego rowka (6f) znajdującego się na zewnętrznej powierzchni walcowej pierścienia (6b), natomiast rolka (7) chłodząca składa się z osi (7a), na której osadzony jest obrotowo pierścień (7b) a w osi (7a) znajduje się doprowadzający kanał (7c), który połączony jest z promieniowymi kanałami (7d) w pierścieniu (7b), zaś promieniowe kanały (7d) połączone są kanalikami (7e) z powierzchnią prowadzącego obwiedniowego kształtowego rowka (7f) znajdującego się na zewnętrznej powierzchni walcowej pierścienia (7b). 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że w korpusie (1) znajduje się prowadzący rowek (10), w którym zamocowana jest rolka (11) podpierająca składająca się z osi (11a), na której osadzony jest obrotowo pierścień (11b) a w osi (11a) znajduje się doprowadzający kanał (11c), który połączony jest z promieniowymi kanałami (11d) w pierścieniu (11b), zaś promieniowe kanały (11d) połączone są kanalikami (11e) z powierzchnią prowadzącego obwiedniowego kształtowego rowka (11f) znajdującego się na zewnętrznej powierzchni walcowej pierścienia (11b) kształtującego.

5 PL B1 5 Rysunki

6 6 PL B1

7 PL B1 7

8 8 PL B1

9 PL B1 9

10 10 PL B1 Departament Wydawnictw UPRP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)