KOMENDA GŁÓWNA POLICJI. Pełnomocnik Komendanta Głównego Policji ds. Ochrony Praw Człowieka

Transkrypt

1 KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Pełnomocnik Komendanta Głównego Policji ds. Ochrony Praw Człowieka ul. Puławska 148/150, Warszawa; tel. (22) ; kom ; fax.(22) ; L. dz. Gpc-650/15 Warszawa, dnia 26 sierpnia 2015 rok Pan Stanisław Huskowski Sekretarz Stanu Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji W nawiązaniu do pisma DWRMNiE-WMNiE z dnia 14 lipca 2015 roku w sprawie przekazania informacji niezbędnych do efektywnego przeprowadzenia obrad LI posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, uprzejmie przekazuję Panu Ministrowi informacje w zakresie działań podejmowanych przez Policję na polu walki i zapobiegania tak zwanym przestępstwom z nienawiści. Policja w swoich działaniach nie wyróżnia i nie traktuje w sposób szczególny którejkolwiek z form dyskryminacji, jak również jakiejkolwiek z grup pokrzywdzonych padających ofiarą przestępstw popełnianych na tle nienawiści. Działania oparte są na tożsamych aktach prawa, w tym tzw. prawa policyjnego. Nie dopatrzono się w Policji potrzeby opracowania odrębnych procedur, czy też instrukcji, które charakteryzowałby postępowanie wobec mniejszości narodowych i etnicznych. Wiedza na temat prowadzenia postępowań przygotowawczych uzupełniana jest systematycznie szkoleniami wielokulturowymi i antydyskryminacyjnymi. Środki podejmowane przez służbę kryminalną w celu przeciwdziałania aktom o charakterze ataków antyromskich są tożsame do podejmowanych w przypadku ataków na inne grupy lub osoby dyskryminowane ze względu na swoje cechy, oczywiście przy uwzględnieniu specyfiki konkretnego zdarzenia. Dodać należy, że Policja, mając na względzie wydźwięk ataków motywowanych nienawiścią na przedstawicieli różnych narodowości i grup społecznych, podejmuje także inne działania, zwłaszcza o charakterze operacyjno-rozpoznawczym mające na celu rozpoznanie grup lub osób dokonujących tego typu przestępstw oraz ustalenie sprawców poszczególnych czynów.

2 W okresie od stycznia do czerwca 2015 r. w jednostkach organizacyjnych Policji na terenie całego kraju wszczęto 385 postępowań przygotowawczych o czyny popełnione z pobudek rasistowskich i ksenofobicznych. Prowadzone postępowania dotyczyły różnych kwalifikacji czynów, przy czym niektóre z nich występowały samodzielnie, inne w zbiegach kumulatywnych. Najwięcej spraw dotyczyło kwalifikacji: art. 256 kk publiczne propagowanie faszystowskiego lub innego totalitarnego ustroju państwa oraz nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych i rasowych w 186 postępowaniach, art. 257 kk znieważenie, naruszenie nietykalności cielesnej osoby lub grupy osób ze względu na jej przynależność, narodową etniczną i rasową, wyznaniową albo z powodu jej bezwyznaniowości w 135 postępowaniach, art. 119 kk przemoc lub groźba bezprawna na tle narodowym, etnicznym, rasowym, wyznaniowym albo ze względu na bezwyznaniowość w 28 postępowaniach, art. 261 kk znieważenie miejsc upamiętniających osoby i zdarzenia historyczne w 9 postępowaniach, art kk niedozwolone postępowanie z materiałami propagandowymi w 7 postępowaniach, art. 196 kk - obrażanie uczuć religijnych, publiczne znieważenie przedmiotu czci religijnej lub miejsca obrzędów w 7 postępowaniach. Najwięcej postępowań przygotowawczych o czyny motywowane nienawiścią zostało wszczętych w Komendzie Stołecznej Policji postępowań, co stanowi 30% postępowań wszczętych na terenie kraju (385) Najmniej postępowań przygotowawczych wszczęto w KWP Gorzów Wlkp. - 2 postępowania co stanowi 0,5% postępowań wszczętych na terenie kraju (385). Biorąc pod uwagę dane gromadzone w zakresie przestępczości z nienawiści zauważalny jest wzrost wszczęć postępowań szczególnie popełnianych w cyberprzestrzeni. Na 385 postępowań przygotowawczych wszczętych w I połowie 2015 roku 51%, czyli 197 postępowań dotyczyło przestępstw popełnianych za pomocą sieci Internet. Motywem działania sprawców były przynależność osoby lub grupy osób do następujących grup narodowościowych, rasowych, etnicznych i wyznaniowych: Żydzi w 79 postępowaniach, Romów w 78 postępowaniach, Muzułmanów w 32 postępowaniach, osoby rasy czarnej w 17 postępowaniach, Ukraińcy w 15 postępowaniach, inne narodowości afrykańskie w 9 postępowaniach, Katolicy w 9 postępowaniach, Turcy w 8 postępowaniach, Rosjanie w 7 postępowaniach, Arabowie w 7 postępowaniach, Wietnamczycy w 4 postępowaniach, Niemcy w 2 postępowaniach oraz Ormianie w 1 postępowaniu.

3 W postępowaniach przygotowawczych o przestępstwa z nienawiści w okresie od stycznia do czerwca 2015 roku ujawniono ogółem 134 pokrzywdzonych - w tym 106 mężczyzn i 28 kobiet. Z zestawień wieku pokrzywdzonych wynika, że najczęściej ofiarami są osoby powyżej 40 roku życia, tj. 46 pokrzywdzonych oraz z przedziału wiekowego lat, tj. 38 pokrzywdzonych. Najczęściej występujące zachowania sprawców polegały na: zamieszczeniu komentarzy w sieci Internet - 44% do ogółu zachowań, naniesieniu napisów lub symboli - 19% do ogółu zachowań, znieważeniu pokrzywdzonego w kontakcie bezpośrednim - 9,1% do ogółu zachowań, groźbach w stosunku do pokrzywdzonych - 7,5% do ogółu zachowań, okrzykach, gestach, prezentowaniu flagi lub transparentów - 4% do ogółu zachowań, użyciu przemocy wobec pokrzywdzonych - 3,8% do ogółu zachowań, zniszczeniu mienia, tj. 2,7% do ogółu zachowań, naruszeniu nietykalności cielesnej pokrzywdzonych - 2% do ogółu zachowań, prezentowaniu plakatów, ulotek i wlepek - 0,9% do ogółu zachowań, publikacja artykułów - 0,9% do ogółu zachowań. inne 6,1% do ogółu zachowań. W opisywanym okresie zakończono ogółem 302 postępowania przygotowawcze o czyny motywowane nienawiścią: w tym 192 postępowania zostały umorzone (130 z powodu niewykrycia sprawcy, a 62 z powodu braku znamion przestępstwa), 5 postępowań zostało dołączonych do innej sprawy, 7 postępowań zostało przekazanych do Sądu Rodzinnego, 4 postępowania zostały zakończone warunkowym umorzeniem 31 postępowań zakończono w inny sposób, 63 postępowania zostały zakończone skierowaniem aktu oskarżenia przeciwko 122 podejrzanym. W postępowaniach przygotowawczych o przestępstwa z nienawiści w okresie od stycznia do czerwca 2015 roku przedstawiono 122 osobom zarzuty z tej kategorii przestępstw. Zastosowano wobec podejrzanych ogółem 27 środków zapobiegawczych w postaci: tymczasowego aresztowania 1 podejrzany dozoru policyjnego 16 podejrzanych

4 poręczenia majątkowego 2 podejrzanych zakazu opuszczania kraju 1 podejrzany inne 7 podejrzanych Ujęto na gorącym uczynku 19 sprawców. Od 2013 roku Biuro Służby Kryminalnej w ramach priorytetów działań określonych przez Komendanta Głównego Policji monitoruje przestępstwa motywowane nienawiścią, miedzy innymi poprzez gromadzenie i analizowanie informacji o skali zjawiska i sposobach działania sprawców. Z inicjatywy Biura Służby Kryminalnej Komendy Głównej Policji we wszystkich jednostkach w kraju zostały wyznaczone osoby, które wspierają zwalczanie przestępczości na tle nienawiści rasowej oraz ksenofobii. Koordynatorzy z Komend Wojewódzkich/Komendy Stołecznej Policji przesyłają, co miesiąc informacje o zaistniałych na ich terenie przestępstwach z nienawiści. Dane te poddawane są analizie, a na jej podstawie wdrażane są nowe rozwiązania mające na celu zwiększenie efektywności zwalczania przestępstw popełnianych z pobudek rasistowskich i ksenofobicznych. Powyższe analizy służą także ocenie potrzeb szkoleniowych funkcjonariuszy zajmujących się tym zagadnieniem. Biuro Służby Kryminalnej przeprowadziło w kwietniu 2014 r. przy współpracy ze Szkołą Policji w Pile oraz Prokuraturą Rejonową w Poznaniu warsztaty z zakresu Zwalczania przestępczości popełnianej na tle nienawiści przeznaczone dla policjantów służby kryminalnej z KMP/KRP/KP, mające na celu wymianę doświadczeń w prowadzeniu postępowań przygotowawczych o czyny motywowane nienawiścią. W maju 2014 roku wspólnie z Komendą Wojewódzką Policji w Kielcach zorganizowano konferencję pn. Specyfika zwalczania przestępstw popełnionych na tle nienawiści, podczas której wymieniono doświadczenia w tym zakresie pomiędzy wszystkimi służbami, instytucjami, a także organizacjami pozarządowymi, które zajmują się monitorowaniem przestępstw z nienawiści. W lutym 2015 r. w Centrum Szkolenia Policji w Legionowie odbyła się narada służbowa Biura Służby Kryminalnej dotycząca problematyki zwalczania przestępstw z nienawiści, w której uczestniczyli koordynatorzy z KWP/KSP, monitorujący skalę zjawiska przestępstw na tle nienawiści oraz przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Prokuratury Generalnej i Rzecznika Praw Obywatelskich. W trakcie spotkania omówiono współprace z instytucjami zajmującymi się problematyką zwalczania przestępstw z nienawiści. Ponadto dokonano jej charakterystyki oraz przedstawiono skalę i trendy występowania zjawiska mowy nienawiści na terenie kraju.

5 W marcu 2015 r. koordynatorzy zajmujący się problematyka mowy nienawiści z KWP/KSP wzięli udział w szkoleniu w formie wideokonferencji pt. Prowadzenie postępowań karnych o przestępstwa motywowane nienawiścią organizowanym przez Prokuraturę Generalną, W czerwcu 2015 r. z inicjatywy Biura Służby Kryminalnej funkcjonariusze monitorujący przestępstwa popełniane na tle nienawiści z poszczególnych garnizonów Policji uczestniczyli w szkoleniu specjalistycznym Przeciwdziałanie i zwalczanie przestępstw z nienawiści w Centrum Szkolenia Policji w Legionowie. Wydział do Walki z Cyberprzestępczością BSK KGP prowadzi bieżący monitoring sieci Internet w zakresie ujawniania mowy nienawiści, zamieszczanych na forach dyskusyjnych jak i witrynach WWW, mogących wyczerpywać znamiona czynów zabronionych stypizowanych w art. 256, 257 i 119 kk. Od 1 października 2014 roku we wszystkich Komendach Wojewódzkich Policji utworzono komórki dw. z cyberprzestępczością, które również zajmują się monitorowaniem mowy nienawiści. Dodatkowo informuję Pana Ministra, że w Centralnym Biurze Śledczym Policji prowadzone są dwa śledztwa w sprawach dotyczących przestępstw popełnionych na tle narodowym i etnicznym: - RSD - 7/14 śledztwo prowadzone pod nadzorem Prokuratury Okręgowej w Warszawie dotyczy zorganizowanej grupy przestępczej mającej na celu propagowanie ustroju faszystowskiego i nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych i rasowych, tj. o przestępstwo z art kk. i inne. W dniu r. Prokurator Okręgowy wyłączył materiały przeciwko 8 podejrzanym i sporządził wobec nich akt oskarżenia. Natomiast wobec 6 podejrzanych nadal trwają czynności. - RSD - 71/13 śledztwo prowadzone pod nadzorem Prokuratury Apelacyjnej w Białymstoku dotyczy zorganizowanej grupy przestępczej działającej na terenie Białegostoku, co najmniej od roku Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego ustalono, iż członkowie tejże grupy wywodzą się z subkultury skinhead są również aktywnymi sympatykami klubu piłkarskiego Jagiellonia organizowali jak też uczestniczyli w tzw. ustawkach z kibicami z antagonistycznych klubów piłkarskich, stali także za aktami wandalizmu jak i propagowania faszyzmu na terenie województwa podlaskiego tj. o przestępstwo z art kk. z art kk. w zw. z art. 57a 1 kk. w zw. z art kk., art kk., art kk., art kk., art kk. i inne. Na chwilę obecną w śledztwie występuje 70 podejrzanych. Liczba prowadzonych śledztw dotyczących przestępstw popełnianych na tle narodowym i etnicznym stanowi znikomą liczbę w skali wszystkich wszczętych i prowadzonych postępowań przez CBŚP. Bliższe dane znajdować się mogą w rejestrach Prokuratury Generalnej, która publikuje okresowe raporty z tej kategorii przestępczości oraz w Zespole ds. Ochrony Praw Człowieka

6 Departamentu Kontroli, Skarg i Wniosków MSW odpowiedzialnego za monitorowanie przestępstw z nienawiści. Departament ten pobiera stosowne informacje z jednostek Policjibezpośrednio. Jako, że obszar walki i zapobiegania przestępstwom z nienawiści ma charakter horyzontalny i wymagający długofalowego podejścia, pozwalam sobie Panu Ministrowi oraz Członkom Komisji Wspólnej przytoczyć najważniejsze informacje, które stanowiły o przeobrażeniach Policji działaniach na rzecz walki z tą kategorią zachowań społecznych. W 2003 r. wdrożono w Policji zarządzenie nr 805 Komendanta Głównego Policji- Zasady etyki zawodowej Policjanta, w których wprost zakazano policjantom kierowania się uprzedzeniami rasowymi, etnicznymi oraz z każdej innej przyczyny. W 2004 r. powołano do życia mechanizm profilaktyczny- policyjnych pełnomocników ds. ochrony praw człowieka. Tzw. sieć policyjnych pełnomocników ds. ochrony praw człowieka, którą tworzą: pełnomocnik Komendanta Głównego Policji, pełnomocnik Komendanta Stołecznego Policji, pełnomocnik Komendanta Centralnego Biura Śledczego Policji, pełnomocnicy komendantów wojewódzkich Policji oraz pełnomocnicy komendantów jednostek szkoleniowych w Policji- funkcjonuje do dnia dzisiejszego wypełniając rolę trenerów antydyskryminacyjnych, trenerów z zakresu walki i zapobiegania przestępstwom z nienawiści, a także wypełniania ról oficerów środowiskowych do spraw kontaktów z mniejszościami społecznymi. Od 2011 r. na obszarze całej Policji rozpoczęto wdrażanie pro- aktywnego modelu zapobiegania nieprawidłowościom w działaniach Policji nazwanego Systemem Wczesnej Interwencji. Projekt ma charakter rozwojowy i chwili obecnej oparty jest na warsztatach eksperckich dla kadry kierowniczej oraz systemie Newsletter (dystrybuowanie informacji o zidentyfikowanych w Policji nieprawidłowościach). Do chwili obecnej przeszklono w ramach ponad 200 warsztatów około 2300 funkcjonariuszy. Od 2014 roku SWI wprowadzono również w szkołach policyjnych. Szkolenie zawierają moduł poświęcony tematyce antydyskryminacyjnej. Problematyka pro- aktywnego podejścia do praw człowieka ujęto w Kierunkowej Strategii Policji w zakresie rozwoju systemu ochrony praw człowieka na lata i , gdzie w Pierwszym Kierunku Doskonalenie działań wewnętrznych mających wpływ na jakość wykonywanych przez Policję czynności w aspekcie przestrzegania praw i wolności człowieka wskazano na konieczność reagowania na zidentyfikowane potrzeby szkoleniowe oraz inspirowanie działań edukacyjnych z zakresu ochrony praw i wolności człowieka poprzez nawiązywanie kontaktów roboczych z podmiotami wewnętrznymi oraz zewnętrznymi, a także prowadzenie szkoleń na podstawie źródeł takich jak: postępowania skargowe, wyniki postępowań

7 dyscyplinarnych, prawomocne orzeczenia sądu, raporty, analizy, wyniki badań, rekomendacje, wyroki ETPCz, itp.. Narzędziem wspomagającym monitorowanie i właściwe reagowanie na przypadki niewłaściwego zachowania policjantów np. wobec mniejszości społecznych jest Model przekazywania Rzecznikowi Praw Obywatelskich informacji pozaskargowych przez Policję. Przekazaniu Rzecznikowi Praw Obywatelskich i Ministerstwu Spraw Wewnętrznych podlegają informacje o zdarzeniach, z których na podstawie wstępnie przeprowadzonych czynności wynika, że w związku z działaniem (realizacją zadań służbowych) bądź zaniechaniem działania funkcjonariusza Policji: mogła nastąpić: śmierć, próba samobójcza lub uszkodzenie ciała innej osoby; mogło dojść do naruszenia wolności seksualnej osoby (zgwałcenie, inne czynności seksualne); mogło dojść do bezzasadnego użycia środków przymusu bezpośredniego lub przemocy (groźby bezprawne, bicie, znęcanie fizyczne lub psychiczne) w stosunku do innej osoby. Zmieniono zasady doboru do Policji i dodatkowo sprawdzana jest u kandydatów potencjalna wrażliwość na drugiego człowieka, postawy i zachowania tolerancyjne, obiektywizm w podejściu do drugiego człowieka, w tym badanie potencjalnych postaw antyromskich (pytania w rozmowie kwalifikacyjnej). Opracowano specjalistyczny i wystandaryzowany materiał do edukacji społecznej pt. Pozycja ofiary w procesie karnym. Zajęcia w oparciu o ten pakiet mogą odbywać się wszędzie tam, gdzie istnieje potrzeba przybliżenia społeczeństwu praw człowieka w kontekście działań Policji. Na zajęciach społeczeństwo może pozyskiwać wiedzę o prawach i obowiązkach policjantów. Opracowano i wdrożono do realizacji program trenerskiego szkolenia specjalistycznego oraz kaskadowego pn. Przeciwdziałanie i zwalczanie przestępstw z nienawiści tzw. LEOP, w ramach którego przeszkolono ponad 70 tysięcy funkcjonariusz Policji. Opracowano i wdrożono materiał pomocniczy dla trenerów w szkołach policyjnych pn. Służyć i chronić wskazówki do procesu kształtowania pożądanych postaw i zachowań w toku szkolenia zawodowego podstawowego. Projektem to chwili obecnej objęto kilkanaście tysięcy nowo przyjętych funkcjonariuszy. Wprowadzony został we wszystkich jednostkach szkoleniowych Policji, w ramach realizacji programu szkolenia zawodowego podstawowego, podczas którego realizowane są zajęcia z problematyki antydyskryminacyjnej, zagadnień ochrony praw człowieka i tzw. przestępstw z nienawiści. Jednostki szkoleniowe, zarówno w ramach szkoleń zawodowych podstawowych czy specjalistycznych, jak i w trakcie realizacji innych przedmiotów teoretycznych oraz ćwiczeń i symulacji kształtujących postawy i umiejętności

8 praktyczne policjantów, wykorzystują przykłady, scenki oraz case studies, orzeczenia ETPC zawierające m. in. zagadnienia dyskryminacji, niewłaściwego zachowania policjantów. Opracowano i wdrożono program lokalnego doskonalenia zawodowego dla kadry kierowniczej w Policji pn. Prawa człowieka w zarządzaniu Policją. Są to opracowane centralnie zajęcia warsztatowe dla kadry kierowniczej, podczas których poruszana jest tematyka mniejszości społecznych, w tym narodowych, etnicznych, wyznaniowych. W materiale tym omawiane są szczegółowo wybrane orzecznictwa ETPC, które następnie poddawane są dyskusji. Do chwili obecnej wzięło udział w szkoleniu blisko 600 komendantów jednostek Policji. Opracowano pionierski poradnik antydyskryminacyjny dla środowiska zawodowego policjantów pn. Po pierwsze człowiek Działania antydyskryminacyjne w jednostkach Policji praktyczny poradnik. Poradnik, jako praktyczny materiał edukacyjny dla środowiska zawodowego funkcjonariuszy i pracowników cywilnych Policji przedstawia szereg informacji na temat mniejszości: narodowych, etnicznych, wyznaniowych, seksualnych oraz innych grup społecznych, które mogą być szczególnie narażone na dyskryminację. Poradnik jest przejrzystym kompendium wskazówek na temat właściwego postępowania Policji w kontaktach z przedstawicielami tych grup, postępowania, które cechować powinno zachowanie najwyższych standardów ochrony praw i wolności człowieka. Jeden z rozdziałów dotyczy Romów. Poradnik został rozdystrybuowany we wszystkich jednostkach Policji w liczbie ok egzemplarzy. Na policyjnych stronach internetowych, na bieżąco dostępna jest wersja elektroniczna poradnika do bezpłatnego pobrania w formacie pdf. Na bieżąco podpisywane są umowy partnerskie z organizacjami pozarządowymi działającymi w obszarze ochrony praw człowieka. Rozwijana jest współpraca z wieloma instytucjami i organizacjami bez wykluczania jakiegokolwiek obszaru. W ramach pilotażu projektu HERP Horyzontalna Edukacja Retrospektywna w Policji od grudnia 2014 roku przez 2 lata odbywają się warsztaty dla kadry kierowniczej w Policji pn. Zrozumieć zło. Zajęcia odbywają się m.in. na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz Birkenau dla grupy docelowej 200 komendantów. Zajęcia mają przybliżyć kwestię psychologii zła, agresji, w tym tortur oraz innych form nieludzkiego traktowania. W 2014 roku powołano na poziomie centralnym Policyjną Platformę Przeciw Nienawiści, której jednym z celów jest skupianie wysiłków administracji państwowej oraz społeczeństwa obywatelskiego- na zapobieganiu przestępczości motywowanej uprzedzeniami społecznymi. W celu propagowania tzw. dobrych praktyk, w czerwcu 2013 r., Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego KGP, pismem EP-505/13 przekazało do wszystkich komendantów wojewódzkich oraz Komendanta Stołecznego Policji, informację o powołaniu przez Wojewodę Mazowieckiego Zespołu ds. przeciwdziałania nietolerancji wobec grup mniejszościowych oraz grup zagrożonych

9 wykluczeniem, z zaleceniem rozważenia możliwości inicjowania podobnych działań w podległych garnizonach. Wspomniany Zespół jest miejscem wymiany dobrych praktyk i doświadczeń urzędów obsługujących organy zespolonej administracji i wydziałów Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego, monitorowania podejmowanych działań oraz wypracowania rozwiązań, mających na celu przeciwdziałanie nietolerancji i przełamywanie wobec niej obojętności społecznej. W ramach jego prac Pełnomocnicy Komendanta Wojewódzkiego Policji z/s w Radomiu i Komendanta Stołecznego Policji do spraw Ochrony Praw Człowieka przeprowadzili szkolenia dotyczące m.in. zagadnień związanych z zapobieganiem i zwalczaniem przestępstw z nienawiści, procedurą wyjaśniania skarg na policjantów oraz przedstawili zakres współpracy Policji z Rzecznikiem Praw Obywatelskich. Ponadto, w ramach Zespołu utworzona została Baza organizacji pozarządowych działających na terenie woj. mazowieckiego w zakresie przeciwdziałania nietolerancji wobec grup mniejszościowych oraz grup zagrożonych wykluczeniem. We współpracy z Fundacją na rzecz Różnorodności Społecznej zapoczątkowano cykl szkoleń nt. Komunikacji międzykulturowej dla różnych odbiorców, w tym policjantów, pracowników Urzędu Wojewódzkiego i Kuratorium Oświaty. Przygotowany został również Słownik wybranych pojęć, zawierający terminy z zakresu mowy nienawiści. Ponadto, Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego KGP reaguje na medialne przekazy, czy też treści zamieszczane na stronach internetowych, dotyczące mowy nienawiści, bądź szerzące rasizm i nienawiść. Przykładem tego typu działania była niezwłoczna reakcja w sierpniu 2013 r. na artykuł w Gazecie Wyborczej pt. Zło ma twarz Roma, będący odzewem na zamieszczony na Facebooku przez samozwańczy Antyromski Ruch Andrychowski apel, dotyczący wypędzenia Romów z Andrychowa, 20-tysięcznego miasta położonego w Małopolsce. Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego KGP wystosowało w tej sprawie pismo Komendanta Wojewódzkiego Policji w Krakowie, z prośbą o przekazanie szczegółowych informacji, dotyczących podłoża istniejącego konfliktu miejscowej ludności z przedstawicielami narodowości romskiej, a także podejmowanych dotychczas oraz planowanych działaniach, mających na celu poprawę sytuacji związanej z asymilacją wspomnianej grupy etnicznej z mieszkańcami Andrychowa. Przesłana informacja została poddana w BPiRD KGP szczegółowej analizie. Podobnie, Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego KGP monitorowało działania policjantów KPP w Wadowicach podejmowane na terenie gminy Andrychów w okresie od 13 czerwca do 16 września 2014 r., w związku z nasileniem konfliktu wynikłego między mniejszością romską a lokalną społecznością. W porze wieczorowo-nocnej, głównie w weekendy, dochodziło między obywatelami polskimi a przedstawicielami społeczności romskiej do bójek w miejscach publicznych, zakłóceń ładu i porządku, uszkodzeń mienia. Ponadto w pierwszej dekadzie czerwca br. na stadionie AKS Beskid ujawniono transparent o treści Stop cygańskiej samowoli. Wydarzenia te zobligowały lokalne władze oraz Policję do podjęcia zdecydowanych działań. Na podstawie polecenia

10 Komendanta Wojewódzkiego Policji w Krakowie, w okresie od 13 czerwca do 18 sierpnia br. działania na terenie Andrychowa były podejmowane w oparciu o Koncepcję zabezpieczenia porządku i bezpieczeństwa publicznego na terenie działania KP Andrychów. Biuro na bieżąco było informowane o kierowanych do służby siłach i środkach, które miały na celu niedopuszczenie do wszelkich przejawów łamania prawa, w tym popełnianiu wykroczeń i przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu oraz mieniu, a także zapobieganie zakłóceniom porządku publicznego i ochronę bezpieczeństwa mieszkańców miasta. Generalnie zwiększony udział procentowy spraw o przestępstwa z nienawiści do ogólnej liczby spraw tego rodzaju należy stwierdzić, iż na rosnącą liczbę prowadzonych postępowań przygotowawczych, w których ustalono, iż objęte nimi popełnione czyny zostały motywowane nienawiścią wpływ mają: podniesienie ogólnej świadomości społecznej, zarówno wśród obywateli pochodzenia polskiego, którzy zgłaszają tego typu zachowania wobec przedstawicieli różnego rodzaju mniejszości, jak też większa świadomość samych ofiar, do czego niewątpliwie przyczyniły się akcje i kampanie informacyjne (m.in. prowadzona przez MSW Rasizm. Walczę nie milczę ); prowadzenie szkoleń w ramach doskonalenia zawodowego policjantów, które przełożyły się na podniesienie świadomości funkcjonariuszy stykających się z przypadkami ataków na osoby będące przedstawicielami mniejszości w ramach prowadzonych przez siebie postępowań przygotowawczych oraz spraw operacyjnych, przez co czyny popełniane na szkodę przedstawicieli różnego rodzaju mniejszości, nawet skierowane przeciwko ich mieniu wykazywane są jako czyny motywowane nienawiścią, a co za tym idzie wnikliwiej nadzorowane przez przełożonych oraz prokuraturę; wnikliwe ustalanie motywu działania sprawcy, co pozwala na zakwalifikowanie danego czynu jako motywowanego nienawiścią, a tym samym przekłada się wprost na liczbę prowadzonych postępowań w tym zakresie; częstsze działania policjantów oraz zgłoszenia obywateli dotyczące ujawniania wszelkich przypadków będących naruszeniami prawa motywowanych nienawiścią, zwłaszcza w postaci napisów oraz symboli nanoszonych na murach oraz tzw. mowy nienawiści w sieci Internet. Wyrażam nadzieję, że Pan Minister oraz członkowie Komisji Wspólnej dostrzegą istotne zmiany jakie zachodzą w świadomości policjantów oraz ich bieżącym działaniu. mł. insp. Krzysztof Łaszkiewicz