USTAWA O KIERUJĄCYCH POJAZDAMI

Transkrypt

1

2 USTAWA O KIERUJĄCYCH POJAZDAMI KOMENTARZ Wojciech Kotowski Warszawa 2013

3 Spis treści SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 11 Wprowadzenie 13 Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami 17 Rozdział 1 Przepisy ogólne 19 Art. 1. [Zakres regulacji] 19 Art. 2. [Definicje określeń] 34 Rozdział 2 Osoby uprawnione do kierowania pojazdami 42 Art. 3. [Status kierującego pojazdem] 42 Art. 4. [Dokument uprawniający do kierowania] 73 Art. 5. [Dokumenty uprawniające do kierowania] 81 Art. 6. [Zakres uprawnień posiadacza prawa jazdy] 83 Art. 7. [Zakres uprawnień posiadacza pozwolenia i karty rowerowej] 88 Art. 8. [Wiek uprawniający do kierowania] 89 Art. 9. [Wstępna kwalifikacja] 91 Rozdział 3 Wydawanie praw jazdy 106 Art. 10. [Organy uprawnione do wydawania prawa jazdy] 106 Art. 11. [Warunki wydania prawa jazdy] 109 Art. 12. [Zakaz wydania prawa jazdy] 111 Art. 13. [Okres ważności prawa jazdy] 114 Art. 14. [Krajowe prawo jazdy wydane za granicą] 116 Art. 15. [Wpis do prawa jazdy] 118 5

4 Spis treści Art. 16. [Uprawniony do kierowania tramwajem] 123 Art. 17. [Warunki wydania karty rowerowej] 125 Art. 18. [Wtórnik dokumentu] 128 Art. 19. [Zasady wyboru producenta dokumentów] 129 Art. 20. [Przepis delegacyjny] 130 Rozdział 4 Szkolenie osób ubiegających się o uprawnienie do kierowania pojazdami 140 Art. 21. [Czas rozpoczęcia szkolenia] 140 Art. 22. [Warunki zakazu szkolenia] 141 Art. 23. [Forma szkolenia] 142 Art. 24. [Warunki nauki jazdy] 157 Art. 25. [Podstawowe obowiązki instruktora] 160 Art. 26. [Warunki szkolenia] 179 Art. 27. [Obowiązki kierownika ośrodka szkolenia] 182 Rozdział 5 Ośrodki szkolenia kierowców i inne podmioty prowadzące szkolenie 187 Art. 28. [Status ośrodka szkolenia kierowców] 187 Art. 29. [Podmioty uprawnione do prowadzenia szkolenia] 191 Art. 30. [Ewidencja] 195 Art. 31. [Poświadczenie wymagań] 197 Art. 32. [Przepis delegacyjny] 200 Rozdział 6 Instruktorzy i wykładowcy 216 Art. 33. [Instruktor] 216 Art. 34. [Orzeczenie lekarskie] 218 Art. 35. [Podmioty szkolące] 221 Art. 36. [Uprawnienia starosty] 224 Art. 37. [Obowiązki instruktora] 224 Art. 38. [Wykładowca] 226 Art. 39. [Egzamin instruktorski] 228 Art. 40. [Przepis delegacyjny] 232 Rozdział 7 Zajęcia dla osób ubiegających się o wydanie karty rowerowej 234 Art. 41. [Przygotowanie ucznia do uczestnictwa w ruchu drogowym] 234 6

5 Spis treści Art. 42. [Przepis delegacyjny] 235 Rozdział 8 Nadzór nad szkoleniem 237 Art. 43. [Starosta jako organ nadzorujący] 237 Art. 44. [Obowiązki kontrolne starosty] 240 Art. 45. [Uprawnienia decyzyjne starosty] 242 Art. 46. [Podstawy skreślenia instruktora lub wykładowcy z ewidencji] 245 Art. 47. [Nadzór nad szkoleniem] 249 Art. 48. [Przepis delegacyjny] 250 Rozdział 9 Sprawdzanie kwalifikacji i przeprowadzanie egzaminów państwowych 251 Art. 49. [Podmiot podlegający sprawdzeniu kwalifikacji] 251 Art. 50. [Czas i warunki przystąpienia do egzaminu] 254 Art. 51. [Egzamin państwowy] 256 Art. 52. [Warunki egzaminu praktycznego] 279 Art. 53. [Pojazdy egzaminacyjne] 280 Art. 54. [Rejestracja przebiegu egzaminu] 284 Art. 55. [Instruktor jako obserwator egzaminu] 286 Art. 56. [Organizacja egzaminu] 286 Art. 57. [Podstawy wyłączenia egzaminatora] 287 Rozdział 10 Egzaminatorzy i inne osoby dokonujące sprawdzenia kwalifikacji 289 Art. 58. [Status egzaminatora] 289 Art. 59. [Uprawnienia egzaminatora] 292 Art. 60. [Podstawa badań kandydatów na egzaminatorów] 292 Art. 61. [Kurs kwalifikacyjny dla kandydatów na egzaminatorów] 293 Art. 62. [Obowiązki i uprawnienia dyrektora WORD] 296 Art. 63. [Obowiązki egzaminatora] 297 Art. 64. [Komisja egzaminacyjna] 302 Art. 65. [Warunki egzaminu na kartę rowerową] 303 Art. 66. [Przepis delegacyjny] 304 Rozdział 11 Nadzór nad sprawdzaniem kwalifikacji 309 Art. 67. [Powinności marszałka województwa] 309 7

6 Spis treści 8 Art. 68. [Skarga] 310 Art. 69. [Obowiązki kontrolne marszałka województwa] 311 Art. 70. [Podstawy zawieszenia działalności WORD] 313 Art. 71. [Podstawy skreślenia egzaminatora z ewidencji] 314 Art. 72. [Podstawy unieważnienia egzaminu] 315 Art. 73. [Nadzór w zakresie karty rowerowej] 316 Art. 74. [Przepis delegacyjny] 317 Rozdział 12 Badanie lekarskie 318 Art. 75. [Badanie lekarskie] 318 Art. 76. [Warunki przeprowadzania badania] 321 Art. 77. [Uprawniony lekarz] 323 Art. 78. [Obowiązki osoby podlegającej badaniu] 325 Art. 79. [Uprawnienia lekarza] 326 Art. 80. [Nadzór marszałka województwa nad badaniami lekarskimi] 328 Art. 81. [Przepis delegacyjny] 329 Rozdział 13 Badanie psychologiczne 333 Art. 82. [Psychologia transportu] 333 Art. 83. [Uprawniony psycholog] 336 Art. 84. [Orzeczenie psychologiczne] 338 Art. 85. [Pracownia psychologiczna] 340 Art. 86. [Pracownia psychologiczna w wojsku] 342 Art. 87. [Psychologia transportu] 344 Art. 88. [Nadzór marszałka województwa nad badaniami psychologicznymi] 347 Art. 89. [Nadzór Ministra Obrony Narodowej] 350 Art. 90. [Przepis delegacyjny] 351 Rozdział 14 Okres próbny 354 Art. 91. [Okres próbny uprawnionego do kierowania pojazdem] 354 Art. 92. [Warunki przedłużenia okresu próby] 358 Art. 93. [Kurs dokształcający] 360 Art. 94. [Doskonalenie techniki jazdy] 361 Art. 95. [Przepis delegacyjny] 362

7 Spis treści Rozdział 15 Nadzór nad kierującym 365 Art. 96. [Nadzór nad kierowcą i posiadającym pozwolenie na kierowanie tramwajem] 365 Art. 97. [Warunki wymiany prawa jazdy] 366 Art. 98. [Punkty karne] 366 Art. 99. [Badania kontrolne] 413 Art [Kurs reedukacyjny] 417 Art [Obowiązki osoby skierowanej na kurs reedukacyjny] 419 Art [Podstawy zatrzymania prawa jazdy] 420 Art [Cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdem] 421 Art [Warunki odzyskania uprawnień do kierowania] 422 Art [Przepis delegacyjny] 423 Rozdział 16 Wymagania w stosunku do kierujących pojazdami uprzywilejowanymi lub przewożącymi wartości pieniężne 429 Art [Warunki kierowania pojazdem uprzywilejowanym] 429 Art [Kursy dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi] 432 Art [Zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym] 434 Art [Starosta uprawniony do wydania zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym] 434 Art [Warunki kierowania pojazdem przewożącym wartości] 436 Art [Przepis delegacyjny] 437 Rozdział 17 Szkolenie osób posiadających uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym 439 Art [Doskonalenie techniki jazdy] 439 Art [Podmiot uprawniony do doskonalenia techniki jazdy] 441 Art [Status ośrodka doskonalenia techniki jazdy] 442 Art [Uprawnienia wojewody] 444 Art [Szczególne uprawnienia do prowadzenia doskonalenia techniki jazdy] 448 Art [Instruktor techniki jazdy] 450 Art [Obowiązki nadzorcze wojewody] 452 Art [Egzamin z doskonalenia techniki jazdy] 455 Art [Przepis delegacyjny] 456 Art [Opłaty] 475 9

8 Spis treści Rozdział 18 Nadzór nad wykonywaniem zadań z zakresu ustawy 477 Art [Nadzór wojewody w zakresie legalności] 477 Art [Niezbywalne zadania starosty] 478 Rozdział 19 Wymiana praw jazdy 479 Art [Zasady wymiany prawa jazdy] 479 Rozdział 20 Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe 482 Art [Zmiany w prawie o ruchu drogowym] 482 Art [Zmiany w ustawie o transporcie drogowym] 500 Art [Zmiany w ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym] 502 Art [Rejestry działalności regulowanej] 503 Art [Czasowe uprawnienia przedsiębiorcy] 505 Art [Ewidencje] 505 Art [Uznanie spełnienia wymagań] 507 Art [Uznanie wyboru producenta] 508 Art [Zachowanie ważności uprawnień do kierowania] 509 Art [Kontynuacja szkolenia] 510 Art (uchylony) 510 Art [Skutki prawne według czasu popełnienia czynu] 511 Art [Zachowanie w mocy przepisów wykonawczych] 512 Art [Zastąpienie dokumentu] 513 Art [Data wejścia w życie ustawy] 514 Literatura

9 Wykaz skrótów WYKAZ SKRÓTÓW Dz. U. Dziennik Ustaw Dz. Urz. MON Dziennik Urzędowy Ministra Obrony Narodowej Dz. Urz. UE Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Dz. Urz. WE Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich k.k. ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) k.p. ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) k.p.a. ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz z późn. zm.) k.w. ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 z późn. zm.) LEX System Informacji Prawnej LEX NKPK Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego NSA Naczelny Sąd Administracyjny ONSAiWSA Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych OSNKW Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karna i Wojskowa OwSS Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych PD Paragraf na drodze. Prawne i kryminalistyczne problemy ruchu drogowego p.r.d. ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.) Prok. i Pr. Prokuratura i Prawo RRIP Rada Regionalnej Izby Psychologów 11

10 Wykaz skrótów r.z.r. rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 31 lipca 2007 r. w sprawie okresowych ograniczeń oraz zakazu ruchu niektórych rodzajów pojazdów na drogach (Dz. U. Nr 147, poz z późn. zm.) r.z.s.d. rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170, poz z późn. zm.) SKO Samorządowe Kolegium Odwoławcze SN Sąd Najwyższy u.d.p. ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.) u.j.m. ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się (Dz. U. Nr 209, poz z późn. zm.) u.k.p. ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151 z późn. zm.) u.t.d. ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874 z późn. zm.) u.u.c.p.g. ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 391 z późn. zm.) WORD wojewódzki ośrodek ruchu drogowego WPP Wojskowy Przegląd Prawniczy WSA wojewódzki sąd administracyjny 12

11 Wprowadzenie WPROWADZENIE Ustawa o kierujących pojazdami została uchwalona w dniu 5 stycznia 2011 r., a ogłoszona 10 lutego 2011 r. Miała obowiązywać od 11 lutego 2012 r., z pewnymi wyjątkami, a mianowicie: 1) art. 125 pkt 9 obowiązuje od 25 lutego 2011 r.; 2) art. 43 ust. 2 pkt 4, art. 44 ust. 1 pkt 2 lit. b i ust. 3 pkt 2, art. 67 ust. 2 pkt 2, art , art. 98, art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. c oraz pkt 4 i 5, art. 99 ust. 2 pkt 1 lit. b oraz ust. 3 i 4, art , art. 124 ust. 7, art. 125 pkt 10 lit. c e, art. 125 pkt 10 lit. g w zakresie uchylenia art. 114 p.r.d. oraz art. 125 pkt miały obowiązywać od 1 stycznia 2013 r.; 3) art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 6 lit. c oraz ust. 4, art. 8 ust. 1 pkt 1, 4 i 7 lit. a, a także art. 13 ust. 1 pkt 1 miały obowiązywać od 19 stycznia 2013 r.; 4) art. 110 miał obowiązywać od 11 lutego 2013 r. Ustawa przed wejściem w życie była już sześciokrotnie nowelizowana: 1) art. 2 ustawy z dnia 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 92, poz. 530) dokonał nowelizacji art. 3 ust. 4, art. 7 ust. 1 pkt 2, art. 8 ust. 1 pkt 11, art. 87 ust. 3 pkt 4 lit. a, art. 117 ust. 1, art. 125 pkt 8 lit. a i pkt 12, art. 135 pkt 1, art. 136 ust. 5 i art. 139 pkt 3 komentowanej ustawy; równocześnie dodano art. 129i, 129j i 129k do tej ustawy; zmiany miały obowiązywać od 21 maja 2011 r.; 2) dyspozycją art. 92 ustawy z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 106, poz. 622) zmodyfikowano treść art. 125 pkt 2 lit. b komentowanej ustawy; zmiany miały obowiązywać od 1 lipca 2011 r.; 13

12 Wprowadzenie 3) ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 227, poz. 1367) treścią art. 124 znowelizowała dyspozycję art. 125 komentowanej ustawy; zmiana miała obowiązywać od 24 października 2011 r.; 4) art. 9 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 244, poz. 1454) dokonał nowelizacji art. 125 komentowanej ustawy przez uchylenie pkt 6; zmiana miała obowiązywać od 1 stycznia 2012 r.; 5) ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1210) treścią art. 5 znowelizowała art. 87 ust. 3 pkt 4 lit. a komentowanej ustawy; zmiana miała obowiązywać od 11 lutego 2012 r.; 6) treścią art. 1 ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz ustawy Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. poz. 113) dokonano nowelizacji art. 125, 136, 137 i 139 oraz uchylono art. 135 komentowanej ustawy z mocą obowiązującą od 10 lutego 2012 r. Zaprezentowane nowelizacje są w zasadzie prawidłowe, z wyjątkiem pierwszej. Otóż ustawodawca wprowadził czytelnika w błąd przepisy, które miały obowiązywać od 11 lutego 2012 r., zostały zmienione przed ich wejściem w życie, zaś zmiana co jest legislacyjnym kuriozum miała obowiązywać od 21 maja 2011 r., a powinna obowiązywać od 11 lutego 2012 r. Powyższe decyzje, ujęte treścią art. 139 komentowanej ustawy, w tym sygnalizowany błąd, są obecnie nieaktualne, ponieważ zostały radykalnie zmienione nowelą z dnia 13 stycznia 2012 r. (Dz. U. poz. 113), w wyniku której z dniem 10 lutego 2012 r., a więc na dzień przed pierwotnym terminem wejścia w życie ustawy, zmieniono termin jej wejścia w życie na 19 stycznia 2013 r., z dwoma wyjątkami. Pierwszy dotyczy wdrażania dyrektyw Unii Europejskiej, o których mowa w art. 125 komentowanej ustawy. Zgodnie z treścią pkt 1 art. 139 od 25 lutego 2011 r. obowiązuje art. 125 ustawy. Zatem od tego dnia obowiązuje dyrektywa 1999/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie 14

13 Wprowadzenie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (Dz. Urz. WE L 187 z , s. 42). Drugi wyjątek zawarty jest w art. 139 pkt 2, który dotyczy wejścia w życie art. 110 komentowanej ustawy z dniem 11 lutego 2013 r. W myśl tego przepisu kierować pojazdem przewożącym wartości pieniężne albo inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne, o których mowa w ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 145, poz z późn. zm.), może osoba posiadająca odpowiedni stan zdrowia, kwalifikacje i umiejętności oraz zezwolenie na kierowanie pojazdem przewożącym wartości pieniężne. Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy nr 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie) (Dz. Urz. UE L 403 z , s. 18) oraz częściowo wdrożenia dyrektywy 2003/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób, zmieniającej rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 oraz dyrektywę Rady 91/439/EWG i uchylającej dyrektywę Rady 76/914/EWG (Dz. Urz. UE L 226 z , s. 4, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 7, s. 441, z późn. zm.). Komentowaną ustawą zmieniono ustawy: z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym i z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Biorąc pod uwagę ugruntowany już w praktyce system prac nowelizujących nad ustawą, nie można wykluczyć, że omawiany w dniu 30 października 2012 r. stan prawny ulegnie kolejnej zmianie przed wejściem w życie ustawy. 15

14

15 Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami 1 (Dz. U. Nr 30, poz. 151; zm.: Dz. U. z 2011 r. Nr 92, poz. 530, Nr 106, poz. 622, Nr 205, poz. 1210, Nr 227, poz. 1367, Nr 244, poz. 1454; z 2012 r. poz. 113) 1 Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy nr 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie) (Dz. Urz. UE L 403 z , s. 18) oraz częściowo dyrektywy 2003/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób, zmieniającej rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 oraz dyrektywę Rady 91/439/EWG i uchylającej dyrektywę Rady 76/914/EWG (Dz. Urz. UE L 226 z , s. 4, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 7, t. 7, s. 441, z późn. zm.).

16

17 Zakres regulacji Art. 1 Rozdział 1 PRZEPISY OGÓLNE Art. 1. [Zakres regulacji] 1. Ustawa określa: 1) osoby uprawnione do kierowania pojazdami na drogach publicznych oraz na drogach położonych w strefach zamieszkania oraz w strefach ruchu; 2) wymagania w stosunku do osób, o których mowa w pkt 1; 3) zasady uzyskiwania i cofania uprawnień do kierowania pojazdami oraz zatrzymywania dokumentów stwierdzających posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdami; 4) zasady prowadzenia działalności w zakresie uzyskiwania uprawnień i badań psychologicznych, związanych z kierowaniem pojazdami; 5) zasady wykonywania badań lekarskich i psychologicznych kierowców, instruktorów i egzaminatorów oraz kandydatów na kierowców, instruktorów i egzaminatorów; 6) zasady prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka doskonalenia techniki jazdy. 2. Zadania samorządu województwa, o których mowa w art. 10 ust. 3, art. 18 ust. 3, art. 58 ust. 2, art. 67 ust. 1, art. 69 ust. 1, art. 70 ust. 1, art. 71 ust. 1 i 2, art. 72 ust. 1 i 2, art. 77 ust. 2, art. 80 ust. 1 5, art. 85 ust. 3 i 8, art. 86 ust. 4, 5 i 7, art. 87 ust. 3, art. 88 ust. 1, 4, 6, 7 i 9, art. 96 ust. 3, art. 97 ust. 2, art. 99 ust. 5 i art. 103 ust. 6, stanowią zadania z zakresu administracji rządowej. 19

18 Art. 1 Rozdział 1. Przepisy ogólne 1. Artykuł 1 ustawy określił zakres jej regulacji w postaci sześciu kluczowych zagadnień sformułowanych jednoznacznie, a zatem jest to katalog zamknięty. Można w nich wyróżnić trzy grupy zadań, a mianowicie wymagania w stosunku do kierujących pojazdami, zakres i sposób prowadzenia badań lekarskich i psychologicznych, nie tylko kandydatów i uprawnionych do kierowania, lecz także wszystkich podmiotów, które biorą czynny udział w przygotowaniu kierowcy do uczestnictwa w ruchu, a więc instruktorów i egzaminatorów, a także sferę nie mniej ważną, którą jest doskonalenie techniki jazdy. Słusznie ustawodawca na pierwszych miejscach wymienił wymagania wobec kierujących pojazdami na drogach publicznych, w strefach zamieszkania i w strefach ruchu. Nie podlega dyskusji, że od umiejętności kierującego pojazdem i jego dojrzałości psychofizycznej zależy bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Zatem należy dołożyć najwyższej staranności w perfekcyjnym przygotowaniu go do uczestnictwa w ruchu, w docelowym kształtowaniu modelu doskonałego kierującego uczestnika ruchu drogowego, w szczególności na obszarach dotkniętych zastraszającą skutkami częstotliwością wypadków drogowych. Należy, z oczywistych względów, mieć na uwadze przede wszystkim to, że w tzw. triadzie: człowiek droga pojazd to ten pierwszy czynnik ma decydujące znaczenie dla bezpieczeństwa na drodze. 2. Oczywiste jest, że obowiązujący zakres komentowanej ustawy jest ściśle powiązany z ustawą z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), która określa status poszczególnych dróg. Jest to kwestia szczególnie istotna, jeśli wziąć pod uwagę, że od statusu drogi zależy m.in., co występuje bardzo często, pierwszeństwo przejazdu, o czym stanowi ustawa Prawo o ruchu drogowym (tekst. jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.). 3. Drogą publiczną zgodnie z treścią art. 1 u.d.p. jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych. Tymi przepisami szczególnymi są m.in. art. 173 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) oraz przepisy komentowanej ustawy. 20

19 Zakres regulacji Art Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Ulice leżące w ciągu tych dróg należą do tej samej kategorii co te drogi. Drogi publiczne ze względów funkcjonalno-technicznych dzielą się na klasy określone w warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi i ich usytuowanie. Kwestię tę reguluje rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. (Dz. U. Nr 43, poz. 430 z późn. zm.), wydane na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz z późn. zm.). W celu określenia wymagań technicznych i użytkowych wprowadzono następujące klasy dróg: autostrady (A), ekspresowe (S), główne ruchu przyspieszonego (GP), główne (G), zbiorcze (Z), lokalne (L), dojazdowe (D). Drogi zaliczone do jednej z kategorii w rozumieniu przepisów o drogach publicznych powinny mieć parametry techniczne i użytkowe odpowiadające następującym klasom dróg: drogi krajowe klasy A, S, GP i wyjątkowo klasy G; drogi wojewódzkie klasy G, Z i wyjątkowo klasy GP; drogi powiatowe klasy G, Z i wyjątkowo klasy L; drogi gminne klasy L, D i wyjątkowo klasy Z. Warunki techniczne przy zachowaniu przepisów prawa budowlanego, przepisów o drogach publicznych oraz przepisów odrębnych, a także ustaleń Polskich Norm zapewniają spełnienie wymagań podstawowych dotyczących bezpieczeństwa użytkowania, nośności i stateczności konstrukcji, bezpieczeństwa ze względu na możliwość wystąpienia pożaru lub innego miejscowego zagrożenia, ochrony środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony przed nadmiernym hałasem, wibracjami, zanieczyszczeniami powietrza, wody i gleb. Ponadto gwarantują odpowiednie warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem drogi publicznej oraz niezbędne warunki do korzystania z niej przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich. Przepisy rozporządzenia stosuje się przy projektowaniu, wykonywaniu dróg publicznych i związanych z nimi urządzeń budowlanych, a także ich odbudowie, rozbudowie, przebudowie oraz przy remontach objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę. Rozporządzenie (a ściślej jego załączniki) określa m.in. szczegółowe wymiary, schematy skrajni dróg, warunki widoczności na skrzyżowaniach, zjazdach i wjazdach z pasmem włączania, sposób 21

20