STAŁE INSTALACJE GAŚNICZE WODNE W OBIEKTACH ZAKRES STOSOWANIA, WYMAGANIA PRZEPISÓW I NORM

Transkrypt

1 STAŁE INSTALACJE GAŚNICZE WODNE W OBIEKTACH ZAKRES STOSOWANIA, WYMAGANIA PRZEPISÓW I NORM mgr inż. Tomasz Szyszka Rzeczoznawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych

2 PN-EN 12845: Stałe urządzenia gaśnicze. Automatyczne urządzenia tryskaczowe. Projektowanie, instalowanie i konserwacja. PN-EN A1:2010 Stałe urządzenia gaśnicze. Urządzenia pianowe - Część 1: Wymagania i metody badań dla podzespołów. PN-EN :2008 Stałe urządzenia gaśnicze - Urządzenia gaśnicze gazowe - Część 1: Ogólne wymagania dotyczące projektowania i instalowania. PN-EN A2:2007 Stałe urządzenia gaśnicze - Urządzenia proszkowe - Część 1: Wymagania i metody badań podzespołów. Specyfikacja Techniczna CEN/TS 14972:2008 Fixed Firefighting systems - Watermist system Design and installations. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 2

3 Źródło: Sowa T., Analiza porównawcza stałych urządzeń gaśniczych cz. I, Kwartalnik CNBOP Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza 2010 r., nr 1; Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 3

4 Obowiązek obligatoryjnego stosowania stałych urządzeń Stosowanie stałych urządzeń gaśniczych związanych na stałe z obiektem, zawierających zapas środka gaśniczego i uruchamianych samoczynnie we wczesnej fazie rozwoju pożaru, jest wymagane w: archiwach wyznaczonych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych; muzeach oraz zabytkach budowlanych, wyznaczonych przez Generalnego Konserwatora Zabytków w uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej; ośrodkach elektronicznego przetwarzania danych o znaczeniu krajowym. Stosowanie stałych samoczynnych urządzeń gaśniczych wodnych jest wymagane w: budynkach handlowych lub wystawowych: - jednokondygnacyjnych, w strefie pożarowej zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I o powierzchni powyżej m 2, - wielokondygnacyjnych, w strefie pożarowej zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I o powierzchni powyżej m 2 ; w budynkach o liczbie miejsc służących celom gastronomicznym powyżej 600; budynkach użyteczności publicznej wysokościowych; budynkach zamieszkania zbiorowego wysokościowych. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 4

5 Zgodnie z zapisami Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (J. t. Dz. U. z 2015 roku poz. 1422) stosowanie Stałych samoczynnych urządzeń gaśniczych wodnych /SUG/ i Stałych urządzeń gaśniczych tryskaczowych pozwala na: Obniżenie klasy odporności pożarowej o jedną w stosunku do wymaganej - za wyjątkiem ZL II i wielokondygnacyjnych wysokich i wysokościowych; Przyjęcie klasy E odporności pożarowej dla budynku jednokondygnacyjnego - za wyjątkiem ZL II; Zwiększenie o 100% powierzchni strefy pożarowej w ZL za wyjątkiem wielokondygnacyjnych budynków wysokich i wysokościowych; Zwiększenie o 100% powierzchni strefy pożarowej w PM, dot. również garaży; W jednokondygnacyjnym PM samoczynne stałe urządzenie gaśnicze i samoczynne urządzenia oddymiające - wielkość strefy nieograniczona; Zwiększenie o 50% dopuszczalnej wielkości przejścia ewakuacyjnego; Zwiększenie o 50% dopuszczalnej wielkości dojścia ewakuacyjnego; Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 5

6 Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 poz. 719); PN-EN 671-1: Stałe urządzenia gaśnicze - Hydranty wewnętrzne - Część 1: Hydranty wewnętrzne z wężem półsztywnym; PN-EN 671-2: Stałe urządzenia gaśnicze - Hydranty wewnętrzne - Część 2: Hydranty wewnętrzne z wężem płasko składanym; PN-EN 671-3: Stałe urządzenia gaśnicze - Hydranty wewnętrzne - Część 3: Konserwacja hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym i hydrantów wewnętrznych z wężem płasko składanym; Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 6

7 Rodzaje stosowanych punktów poboru wody Instalacji wodociągowej przeciwpożarowej: Hydranty wewnętrzne z wężem półsztywnym o nominalnej średnicy węża 25 mm i 33 mm; Hydranty wewnętrzne z wężem płasko składanym o nominalnej średnicy węża 52 mm; Zawór hydrantowy. Hydranty wewnętrzne 25 muszą być stosowane w strefach pożarowych zakwalifikowanych do kategorii zagrożenia ludzi ZL: na każdej kondygnacji budynku wysokiego i wysokościowego, z wyjątkiem kondygnacji obejmującej wyłącznie strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV; na każdej kondygnacji budynku innego niż tymczasowy, niskiego i średniowysokiego: a) w strefie pożarowej o powierzchni przekraczającej 200 m 2, zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II lub ZL V, b) w strefie pożarowej zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL III: o powierzchni przekraczającej 200 m 2 w budynku średniowysokim, przy czym jeżeli jest to strefa pożarowa obejmująca tylko pierwszą kondygnację nadziemną, a nad nią znajdują się wyłącznie strefy pożarowe ZL IV, jedynie wtedy, gdy powierzchnia tej strefy pożarowej przekracza m 2, o powierzchni przekraczającej m 2 w budynku niskim. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 7

8 Hydranty wewnętrzne 33 muszą być stosowane w garażu: jednokondygnacyjnym zamkniętym o więcej niż 10 stanowiskach postojowych; wielokondygnacyjnym. Hydranty 52 muszą być stosowane: w strefie pożarowej produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500 MJ/m 2 i powierzchni przekraczającej 200 m 2 ; w strefie pożarowej produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego nieprzekraczającej 500 MJ/m 2, w której znajduje się pomieszczenie o powierzchni przekraczającej 100 m 2 i gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej MJ/m 2 ; przy wejściu do pomieszczeń magazynowych lub technicznych o powierzchni przekraczającej 200 m 2 i gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500 MJ/m 2, usytuowanych w strefie pożarowej zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V, znajdującej się w budynku niskim albo średniowysokim. W strefach pożarowych, o których mowa pkt 1, i przy wejściu do pomieszczeń magazynowych lub technicznych, o których mowa pkt 3, dopuszcza się stosowanie hydrantów 33, jeżeli gęstość obciążenia ogniowego w tych strefach i tych pomieszczeniach magazynowych lub technicznych nie przekracza MJ/m 2. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 8

9 Interpretacja nr 296 ze zbioru interpretacji zamieszczonych w kwartalniku Ochrona Przeciwpożarowa W przypadku występowania w budynku w jednej strefie pożarowej części PM oraz powiązanych z nimi funkcjonalnie części zaliczanych do ZL, co jest dopuszczalne w świetle ustaleń 212 ust. 8 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.), do ochrony każdej z tych części powinny być zastosowane hydranty wewnętrzne odpowiednie do ich kwalifikacji, tzn. hydranty 52 w częściach zaliczanych do PM i hydranty 25 w częściach zakwalifikowanych do kategorii zagrożenia ludzi ZL, odpowiednio do zasad określonych w 19 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 109, poz. 719). Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 9

10 Rozwiązania zamienne W przypadkach szczególnie uzasadnionych uwarunkowaniami lokalnymi, wskazanymi w ekspertyzie technicznej rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, dopuszcza się, w uzgodnieniu z właściwym miejscowo komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej, stosowanie rozwiązań zamiennych w stosunku do wymienionych w 19 zapewniających niepogorszenie warunków ochrony przeciwpożarowej obiektu. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 10

11 PROCEDURY organizacyjno-techniczne w sprawie spełnienia wymagań w zakresie bezpieczeństwa pożarowego w inny sposób niż to określono w przepisach techniczno-budowlanych, w przypadkach wskazanych w tych przepisach, oraz stosowania rozwiązań zamiennych, zapewniających niepogorszenie warunków ochrony przeciwpożarowej, w przypadkach wskazanych w przepisach przeciwpożarowych Załącznik nr 2 Tematyczny zakres ekspertyzy w sprawie stosowania Hydrantów i zaworów hydrantowych w budynkach oraz zasilania w wodę wewnętrznej instalacji przeciwpożarowej Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 11

12 Rozmieszczenie hydrantów Hydranty wewnętrzne oraz zawory 52 powinny być umieszczane przy drogach komunikacji ogólnej, w szczególności: przy wejściach do budynku i klatek schodowych na każdej kondygnacji budynku, przy czym w budynkach wysokich i wysokościowych zaleca się lokalizację zaworów 52 w przedsionkach przeciwpożarowych, a dopuszcza na klatkach schodowych; w przejściach i na korytarzach, w tym w holach i na korytarzach poszczególnych kondygnacji budynków wysokich i wysokościowych; przy wejściach na poddasza; przy wyjściach na przestrzeń otwartą lub przy wyjściach ewakuacyjnych z pomieszczeń produkcyjnych i magazynowych, w szczególności zagrożonych wybuchem. Zasięg hydrantów wewnętrznych w poziomie powinien obejmować całą powierzchnię chronionego budynku, strefy pożarowej lub pomieszczenia. W przypadku pomieszczeń i stref pożarowych produkcyjnych i magazynowych, do zabezpieczenia miejsc, z których odległość do najbliższego wyjścia ewakuacyjnego lub innego wyjścia na przestrzeń otwartą przekracza 30 m, dopuszcza się wyposażenie hydrantu 52 w dodatkowy wąż. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 12

13 Interpretacja nr 327 ze zbioru interpretacji zamieszczonych w kwartalniku Ochrona Przeciwpożarowa W odpowiedzi na pismo w sprawie wyjaśnień do stosowania dopuszczenia, o którym mowa w 20 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 109 poz. 719), informuje się, że w przypadku obiektów wielokubaturowych, jeżeli hydrant wewnętrzny 52, zlokalizowany przy wyjściu ewakuacyjnym lub wyjściu na zewnątrz z takiego obiektu przemysłowomagazynowego, wyposażony w dodatkowy wąż, nie zapewnia zasięgu niezbędnego do objęcia ochroną całej powierzchni obiektu, to konieczne jest zastosowanie dodatkowych hydrantów 52 rozmieszczonych na zasadzie pokrycia ochroną całej powierzchni, ale przy założeniu stosowania jednego odcinka węża długości 20 m (zasięg 30 m, w tym 10 m zakładana długość rzutu strumienia wody). Wynika to z faktu, iż hydranty 52 przeznaczone są do użytku przez przeszkolonych pracowników i w przypadku pożaru powinni oni w możliwie krótkim czasie przystąpić do gaszenia pożaru, nawet w przypadku wyposażenia budynku w stałe urządzenie gaśnicze tryskaczowe. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 13

14 Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 14

15 Zawory 52 i zawory odcinające hydrantów wewnętrznych muszą być umieszczone na wysokości 1,35±0,1 m od poziomu podłogi. Zawory 52 oraz zawory odcinające w hydrantach 52 powinny posiadać nasady tłoczne skierowane do dołu, usytuowane wraz z pokrętłem zaworu względem ścian lub obudowy w sposób umożliwiający łatwe przyłączanie węża tłocznego oraz otwieranie i zamykanie jego zaworu. Przed hydrantem wewnętrznym lub zaworem 52 zapewnia się dostateczną przestrzeń do rozwinięcia linii gaśniczej Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 15

16 Minimalna wydajność poboru wody mierzona na wylocie prądownicy wynosi: dla hydrantu 25-1,0 dm 3 /s; dla hydrantu 33-1,5 dm 3 /s; dla hydrantu 52-2,5 dm 3 /s; dla zaworu 52-2,5 dm 3 /s. Ciśnienie na zaworze odcinającym hydrantu wewnętrznego powinno zapewniać wydajność określoną powyżej dla danego rodzaju hydrantu wewnętrznego, z uwzględnieniem zastosowanej średnicy dyszy prądownicy, i być nie mniejsze niż 0,2 Mpa. Maksymalne ciśnienie robocze w instalacji wodociągowej przeciwpożarowej na zaworze odcinającym nie powinno przekraczać 1,2 MPa, przy czym na zaworze 52 i zaworach odcinających hydrantów 33 oraz hydrantów 52 nie powinno przekraczać 0,7 Mpa. Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z Polską Normą dotyczącą konserwacji hydrantów wewnętrznych. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 16

17 Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa powinna zapewniać możliwość jednoczesnego poboru wody na jednej kondygnacji budynku lub w jednej strefie pożarowej z: jednego hydrantu wewnętrznego - w budynku niskim lub średniowysokim, jeżeli powierzchnia strefy pożarowej nie przekracza 500 m 2 ; dwóch sąsiednich hydrantów wewnętrznych lub dwóch sąsiednich zaworów 52 w budynkach innych niż wymienione powyżej i poniżej oraz w budynku wysokim z jedną klatką schodową; czterech sąsiednich hydrantów wewnętrznych lub zaworów 52: - w budynku wysokim i wysokościowym na kondygnacjach podziemnych i kondygnacjach położonych na wysokości powyżej 25 m, - w strefie pożarowej produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500 MJ/m 2 i powierzchni przekraczającej m 2. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 17

18 Interpretacja nr 191 ze zbioru interpretacji zamieszczonych w kwartalniku Ochrona Przeciwpożarowa W odpowiedzi na pismo w sprawie zakresu prób potwierdzających spełnienie wymagań 23 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 109, poz. 719) dotyczących zapewnienia możliwości jednoczesnego poboru wody z hydrantów na instalacji wodociągowej przeciwpożarowej na jednej kondygnacji budynku lub w jednej strefie pożarowej, uprzejmie informuję, że w ramach wymaganych, zgodnie z ustaleniami 3 ust. 3 tego rozporządzenia, corocznych przeglądów technicznych i konserwacyjnych, zdaniem tut. Komendy powinna być m.in. sprawdzona możliwość jednoczesnego zasilenia wymaganej liczby hydrantów. Badanie w tym zakresie powinno być przeprowadzone dla najniekorzystniej położonych hydrantów ze względu na wysokość i opory hydrauliczne, dla sprawdzenia parametrów zasilania instalacji wodociągowej przeciwpożarowej. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 18

19 Przewody zasilające instalacji wodociągowej przeciwpożarowej muszą być wykonane: jako piony w klatkach schodowych lub przy klatkach schodowych; jako przewody rozprowadzające w budynkach jednokondygnacyjnych oraz, jeżeli zachodzi taka potrzeba, na kondygnacjach budynków wielokondygnacyjnych. Przewody instalacji, z której pobiera się wodę do gaszenia pożaru, wykonane z materiałów palnych, powinny być obudowane ze wszystkich stron osłonami o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 60. Warunek ten nie dotyczy pionów prowadzonych w klatkach schodowych wydzielonych ścianami i zamkniętych drzwiami o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 30. W budynkach wysokich i wysokościowych o dwu lub więcej klatkach schodowych nawodnione piony powinny być połączone ze sobą na najwyższej kondygnacji przewodem o średnicy nominalnej (DN) co najmniej DN 80. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 19

20 Średnice nominalne przewodów zasilających, w milimetrach, na których instaluje się hydranty wewnętrzne i zawory 52, powinny wynosić co najmniej: DN 25 - dla hydrantów 25; DN 50 - dla hydrantów 33 i 52; DN 80 - dla zaworów 52 na nawodnionych pionach w budynkach wysokich i wysokościowych. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 20

21 Interpretacja nr 285 ze zbioru interpretacji zamieszczonych w kwartalniku Ochrona Przeciwpożarowa Wymaganie zawarte w 25 ust. 4 pkt 3 ww. rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, określające dla przewodów zasilających, na których instaluje się zawory 52, ich średnicę nominalną co najmniej DN 80, dotyczy nawodnionych pionów, których stosowanie jest wymagane w budynkach wysokich i wysokościowych. Z punktu widzenia technicznego przy wykonywaniu odejścia (odgałęzienia) od takiego pionu do zasilania pojedynczego zaworu 52, średnica takiej rury może wynosić DN 50, jak dla przewodów zasilających hydranty 52. Przy montażu na odgałęzieniu dwóch zaworów 52 w przypadkach, o których mowa w 20 ust. 2 ww. rozporządzenia MSWiA, tj. na kondygnacji podziemnej i na kondygnacjach położonych na wysokości powyżej 25 m, konieczne jest zachowanie średnicy co najmniej DN 80 dla przewodów zasilających. Jednocześnie informuję, że przy projektowaniu instalacji wodociągowej przeciwpożarowej z zaworami 52 należy uwzględnić wymagania 22 ust. 1 pkt 4 i ust. 3 ww. rozporządzenia MSWiA, dotyczące wymaganych parametrów wydajności i ciśnienia dla zaworów położonych najniekorzystniej ze względu na wysokość i opory hydrauliczne. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 21

22 W nieogrzewanych budynkach lub w ich częściach przewody zasilające instalacji wodociągowej przeciwpożarowej należy zabezpieczyć przed możliwością zamarznięcia. W tym przypadku można stosować instalację suchą, pod warunkiem zastosowania rozwiązań umożliwiających jej nawadnianie w sposób ręczny i/lub automatyczny Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 22

23 Interpretacja nr 256 ze zbioru interpretacji zamieszczonych w kwartalniku Ochrona Przeciwpożarowa Odpowiadając na pismo dotyczące określenia maksymalnego czasu napełnienia wodą oraz warunków działania suchej instalacji wodociągowej przeciwpożarowej informuję, że przepisem regulującym tą kwestię jest przepis 25 ust. 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719), który dopuszcza, w nieogrzewanych budynkach lub ich częściach, stosowanie instalacji suchych, pod warunkiem zastosowania rozwiązań umożliwiających ich nawadnianie w sposób ręczny i/lub automatyczny. Spełnienie powyższego warunku możliwe jest między innymi poprzez zastosowanie zaworu wzbudzającego, stosowanego w instalacjach zraszaczowych, bądź innych urządzeń o podobnym działaniu. W takim przypadku zawór wzbudzający stanowi element oddzielający nawodnioną część instalacji od części suchej, przy czym urządzenie pozostaje w ciągłej gotowości i może zostać wyzwolone w jeden z trzech sposobów aktywacja hydrauliczna, pneumatyczna lub elektryczna. W opinii tutejszej Komendy w takim przypadku należy stosować zasady wiedzy technicznej, w tym wytyczne do projektowania i instalowania urządzeń tryskaczowych i zraszaczowych, które w sposób kompleksowy określają sposób doboru urządzeń, stawiają wymagania w zakresie ich parametrów działania, jak również określają sposoby zabezpieczenia i konserwacji tych urządzeń. Ponadto, w odpowiedzi na pytanie dotyczące maksymalnego dopuszczalnego czasu napełnienia instalacji, tj. czasu od otwarcia armatury zamykającej (np. zaworu hydrantowego), zlokalizowanej w najbardziej niekorzystnie położonym hydraulicznie punkcie instalacji, dostępne wytyczne projektowe określają na 60 sek. lub 90 sek., w zależności od zagrożenia pożarowego chronionej tym urządzeniem przestrzeni, przy czym warto zaznaczyć, że Polska Norma będąca odpowiednikiem normy europejskiej PN-EN Stałe urządzenia gaśnicze. Automatyczne urządzenia tryskaczowe. Projektowanie, instalowanie i konserwacja. ograniczają ten czas do 60 sek. niezależnie od rodzaju chronionej przestrzeni. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 23

24 Interpretacja nr 278 ze zbioru interpretacji zamieszczonych w kwartalniku Ochrona Przeciwpożarowa W odpowiedzi na pismo dotyczące prośby o doprecyzowanie wyrażenia dopuszczalny czas napełnienia instalacji w kontekście określenia maksymalnego czasu napełnienia wodą oraz warunków działania suchej instalacji wodociągowej przeciwpożarowej informuję, że określony czasookres napełnienia wodą instalacji wodociągowej przeciwpożarowej, tj. maksymalnie 90 sek., oznacza czas, w którym zostaną osiągnięte minimalne parametry określone przepisem 22 ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 109, poz. 719). Zgodnie z tym przepisem ciśnienie na zaworze odcinającym hydrantu wewnętrznego powinno zapewniać wydajność określoną w ust. 1 dla danego rodzaju hydrantu wewnętrznego, z uwzględnieniem zastosowanej średnicy dyszy prądownicy, i być nie mniejsze niż 0,2 MPa. Niezależnie od powyższego, odnosząc się do istoty problemu, tj. trudności z osiągnięciem w danym obiekcie, wspomnianego powyżej czasu napełnienia wodą instalacji wodociągowej przeciwpożarowej informuję, że próbę jego rozwiązania można podjąć w ramach procedury przewidzianej w 1 ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719), dotyczącej rozwiązań zamiennych,. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 24

25 Przewody zasilające instalacji wodociągowej przeciwpożarowej muszą być wykonane jako obwodowe zapewniające doprowadzenie wody co najmniej z dwóch stron, w przypadku gdy: liczba pionów w budynku, zasilanych z jednego przewodu, jest większa niż 3; na przewodach rozprowadzających zainstalowano więcej niż 5 hydrantów wewnętrznych. Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa musi być zasilana z zewnętrznej sieci wodociągowej przeciwpożarowej lub ze zbiorników o odpowiednim zapasie wody do celów przeciwpożarowych, bezpośrednio albo za pomocą pompowni przeciwpożarowej, w sposób zapewniający spełnienie wymagań dotyczących wydajności i ciśnienia wody w hydrantach wewnętrznych. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 25

26 Interpretacja nr 340 ze zbioru interpretacji zamieszczonych w kwartalniku Ochrona Przeciwpożarowa Ad. 2. Obowiązek wykonania przewodów zasilających instalacji wodociągowej przeciwpożarowej, w przypadkach określonych w 25 ust. 6 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 109, poz. 719), jako obwodowych (pętli), zapewniających doprowadzenie wody do każdego z hydrantów wewnętrznych z dwóch stron, nie oznacza konieczności wykonywania podwójnego zasilania dla tej instalacji. Ideą tego zapisu jest stworzenie takich warunków, aby woda dopływająca do punktów jej poboru (hydranty na przewodach obwodowych, piony hydrantowe), w przypadku większej ich liczby, miała możliwość napływu z dwóch stron, co zapewni zarówno zmniejszenie oporów hydraulicznych przy przepływie wody, jak też możliwość odłączenia odcinków instalacji wodociągowej w przypadku awarii lub prowadzenia prac konserwacyjnych. Niezależnie od tych wymagań zasilanie instalacji wodociągowej przeciwpożarowej może być realizowane z jednego źródła. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 26

27 Interpretacja nr 360 ze zbioru interpretacji zamieszczonych w kwartalniku Ochrona Przeciwpożarowa W odniesieniu do wymagań 25 ust. 6 ww. rozporządzenia oba wymienione tam warunki powinny być spełnione niezależnie od siebie. Odpowiednio w przypadku przewodu zasilającego instalację wodociągową przeciwpożarową, z którego zasilane są więcej niż 3 piony w budynku, powinien on być wykonany jako obwodowy (zamknięty w pętlę), przy zasilaniu z jednego źródła z pompowni, hydroforu, bądź bezpośrednio z sieci wodociągowej przeciwpożarowej. Analogicznie przy instalowaniu na przewodzie rozprowadzającym prowadzonym z pionu więcej niż 5 hydrantów wewnętrznych, przewód taki powinien być zamknięty w pętlę. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 27

28 Należy zapewnić możliwość odłączania zasuwami lub zaworami tych części przewodów zasilających instalację wodociągową przeciwpożarową, które znajdują się pomiędzy doprowadzeniami, o których mowa powyżej. Dopuszcza się przyłączanie do przewodów zasilających instalacji wodociągowej przeciwpożarowej przyborów sanitarnych, pod warunkiem że w przypadku ich uszkodzenia nie spowoduje to niekontrolowanego wypływu wody z instalacji. Konsekwencją jest konieczność stosowania tzw. zaworów pierwszeństwa montowanych na odgałęzieniach instalacji bytowo-gospodarczej ograniczającej lub odcinającej dopływ wody na wypadek wystąpienia pożaru i poboru wody z instalacji wodociągowej przeciwpożarowej. Przyjęcie takiego rozwiązania przy dużym spadku ciśnienia w instalacji bez względu na rodzaj zastosowanego zabezpieczenia (typu zaworu i sposobu działania) gwarantuje możliwość poboru wody jedynie z instalacji wodociągowej przeciwpożarowej. Możliwość poboru wody do celów przeciwpożarowych o wymaganych parametrach ciśnienia i wydajności w budynku musi być zapewniona niezależnie od stanu pracy innych systemów bądź urządzeń. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 28

29 Zgodnie z definicją zawartą w Rozporządzeniu MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające oraz hydranty wewnętrzne i zawory hydrantowe są urządzeniami przeciwpożarowymi i w związku z tym powinny być wykonane zgodnie z projektem uzgodnionym przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenia do ich użytkowania jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań, potwierdzających prawidłowość ich działania. Urządzenia przeciwpożarowe powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym, zgodnie z zasadami i w sposób określony w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w dokumentacji techniczno-ruchowej oraz w instrukcjach obsługi, opracowanych przez ich producentów. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach ustalonych przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 29

30 Zgodnie z zapisami Rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r Właściciele, zarządcy lub użytkownicy budynków oraz placów składowych i wiat, z wyjątkiem budynków mieszkalnych jednorodzinnych: KONSERWACJA 1) utrzymują urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej;. 4) oznakowują znakami zgodnymi z Polskimi Normami:. b) miejsca usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, d) miejsca usytuowania nasady umożliwiającej zasilanie instalacji wodociągowej przeciwpożarowej, kurków głównych instalacji gazowej oraz materiałów niebezpiecznych pożarowo. Źródło: Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 30

31 6.1. Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów bądź ich części stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich, zapewniają i wdrażają instrukcję bezpieczeństwa pożarowego, zawierającą:. określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym; plany obiektów, obejmujące także ich usytuowanie, oraz terenu przyległego, z uwzględnieniem graficznych danych dotyczących w szczególności: miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, kurków głównych instalacji gazowej, materiałów niebezpiecznych pożarowo oraz miejsc usytuowania elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi - Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 31

32 PN-EN 671-3:2009 Stałe urządzenia gaśnicze - Hydranty wewnętrzne - Część 3: Konserwacja hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym i hydrantów wewnętrznych z wężem płasko składanym konserwacja zespół wszystkich technicznych i administracyjnych przedsięwzięć przewidzianych do utrzymania lub odtworzenia stanu, w którym urządzenie może spełniać swoją funkcję, do której jest przeznaczone. osoba odpowiedzialna Osoba(y) odpowiedzialna(e) za zapewnienie efektywnej kontroli nad wymaganym zabezpieczeniem przeciwpożarowym posesji lub budynku. osoba kompetentna osoba z niezbędnym przeszkoleniem i doświadczeniem oraz dostępem do wymaganych narzędzi, wyposażenia, informacji, instrukcji i wiedzy o procedurach zalecanych przez producentów, zdolna do wykonania konserwacji i napraw zgodnie z niniejszą normą. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 32

33 Kontrola rutynowa przez osoby odpowiedzialne Odpowiedzialna osoba lub jej reprezentant powinna prowadzić regularną kontrolę wszystkich zaworów hydrantowych i hydrantów w odstępach czasu zależnych od warunków otoczenia oraz ryzyka (zagrożenia) pożarowego w celu upewnienia się, że hydranty i wyposażenie: są na swoim miejscu, są nie zastawione, widoczne, mają czytelne oznakowanie i instrukcję, nie mają widocznych uszkodzeń, korozji lub wycieków. Osoba odpowiedzialna powinna podjąć niezwłoczne działania w celu usunięcia zauważonych nieprawidłowości. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 33

34 Doroczne przeglądy i konserwacje Przeglądy i naprawy powinny być przeprowadzane przez kompetentny personel. Hydrant powinien być zamknięty (zakręcony) i pod ciśnieniem. Należy sprawdzić czy: urządzenia są nie zastawione, nie uszkodzone, elementy nie są skorodowane, nie ma przecieków, instrukcja obsługi jest czysta i czytelna, miejsce umieszczenia jest oznakowane, mocowania do ściany są odpowiednie, nie są obruszone i trzymają pewnie, wypływ wody jest równomierny i dostateczny (wskazane jest użycie wskaźnika wypływu oraz miernika ciśnienia), miernik ciśnienia (jeżeli jest zastosowany) pracuje prawidłowo i w swoim zakresie pomiarowym, wąż na całej długości nie wykazuje uszkodzeń, zniekształceń, zużycia czy pęknięć. Jeżeli wąż wykazuje jakieś uszkodzenia powinien być wymieniony na nowy lub poddany próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zaciski lub taśmowanie węża jest prawidłowe i właściwie zaciśnięte, Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 34

35 bęben węża obraca się lekko w obu kierunkach, dla bębnów z wahliwym zamocowanie sprawdzić czy oś (zamocowanie) obraca się łatwo i czy bęben obraca się o 180, przy bębnach ręcznych sprawdzić czy zawór odcinający jest właściwego typu i czy działa łatwo i prawidłowo, przy bębnach automatycznych sprawdzić pracę zaworu automatycznego oraz sprawdzić właściwą pracę serwisowego zaworu odcinającego, sprawdzić stan przewodów zasilających w wodę (rurociągów), szczególną uwagę zwrócić na odcinki elastyczne czy nie wykazują oznak zużycia lub zniszczenia, jeżeli jest skrzynka hydrantowa (obudowa) sprawdzić, czy nie jest uszkodzona i czy drzwiczki łatwo się zamykają, sprawdzić, czy prądownica jest właściwego typu i czy prawidłowo pracuje, sprawdzić pracę prowadnic węża, upewnić się, że są właściwie i pewnie zamocowane, pozostawić hydranty i instalację w stanie gotowym do natychmiastowego użycia. Jeżeli konieczne są poważniejsze naprawy zawór hydrantowy lub hydrant powinien być oznakowany "NIECZYNNY" i kompetentna osoba powinna powiadomić o tym użytkownika/właściciela. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 35

36 Okresowe przeglądy i konserwacje instalacji Co 5 lat wszystkie węże i hydranty powinny być poddane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze instalacji zgodnie z EN i EN Dokumentowanie przeglądów i konserwacji Po przeglądzie i przeprowadzeniu niezbędnych prac konserwacyjnych hydranty i instalacja powinny być przez kompetentne osoby oznakowane "SPRAWDZONE". Osoby odpowiedzialne powinny przechowywać zapisy o wszystkich przeglądach instalacji. Książka kontroli powinna zawierać: datę (miesiąc i rok) przeglądu i testów, zapis wyników testów, wykaz i data zainstalowania części zamiennych, data (miesiąc i rok) następnego przeglądu i testów, wykaz wszystkich hydrantów i zaworów hydrantowych. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 36

37 KSIĄŻKA PRZEGLĄDÓW I KONSERWACJI URZĄDZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO Data założenia Opracował Zatwierdził Kontrola codzienna/tygodniowa w miesiącu 2017 r. Rodzaj czynności Data wykonania Imię i nazwisko wykonawcy Podpis wykonawcy Stwierdzone nieprawidłowości Uwagi osoby nadzorującej Zakres zgodny z rozdziałem V Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego Kontrola półroczna/roczna Rodzaj czynności Data wykonania Imię i nazwisko wykonawcy Podpis wykonawcy Stwierdzone nieprawidłowości Uwagi osoby nadzorującej Zakres zgodny z rozdziałem V Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego I półrocze II półrocze Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 37

38 Roczny harmonogram konserwacji i przeglądów urządzeń przeciwpożarowych i instalacji użytkowych Rodzaj instalacji Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień System sygnalizacji pożaru Stałe urządzenie gaśnicze gazowe Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne Przeciwpożarowa instalacja wodociągowa wewnętrzna Przeciwpożarowa instalacja wodociągowa zewnętrzna Przeciwpożarowy wyłącznik prądu Gaśnice przenośne Instalacja elektryczna Instalacja odgromowa Instalacja gazowa Urządzenie sygnalizacyjno-odcinające gaz do budynku *wypełnia użytkownik Legenda: T (pt) kontrola tygodniowa np. w każdy piątek; M (II pt) kontrola miesięczna np. w drugi piątek miesiąca; P kontrola półroczna; R kontrola roczna. K kontrola kwartalna; Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 38

39 Zabezpieczenie przeciwpożarowe w czasie kontroli i konserwacji Ponieważ przegląd i konserwacja mogą okresowo zmniejszyć efektywność zabezpieczenia przeciwpożarowego należy: zależnie od przewidywanego zagrożenia pożarowego, tylko określona liczba (ograniczona część) zaworów (hydrantów) powinna podlegać równocześnie remontowi na danej powierzchni, należy zapewnić dodatkowe (zastępcze) przedsięwzięcia zabezpieczające oraz przeprowadzić dodatkowy instruktaż na czas remontu oraz na okres braku zasilania w wodę. Konserwacja i przegląd powinny być zapisane na wywieszce (naklejce), która nie może zakrywać żadnych oznaczeń producenta. Na każdym hydrancie należy umieścić: słowo "SPRAWDZONE, nazwę i adres dostawcy urządzenia (zgodnie z definicją zawarta w normie), jednoznaczna identyfikacja osoby kompetentnej (konserwatora), datę (miesiąc i rok) ważności przeglądu. Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 39

40 INSTALACJE GAŚNICZE W PRAKTYCE Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 40

41 Dziękuję za uwagę Kudowa Zdrój, dnia 25 maja 2017 r. 41