Źródła cząstek o wysokich energiach
|
|
- Alicja Adamska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Źródła cząstek o wysokich energiach II Promieniowanie kosmiczne. Akceleratory. Ograniczenia na energię maksymalną. Parametry wiązek. Świetlność LHC Cyklotron Prometeus Synchrotron SOLARIS 1
2 Źródła cząstek o wysokich energiach I. PROMIENOWANIE KOSMICZNE Naturalne źródło wysokoenergetycznych cząstek (do lat jedyne źródło). T.Wulf umieścił na szczycie wieży Eiffla detektory i zauważył, że na górze promieniowanie jest większe niż na dole. W 1912 r. V.F. Hess loty balonowe promieniowanie z kosmosu, W ciągu godziny przelatuje przez nas ok.100 tys róznego promieniowania pochodzenia kosmicznego. ~18 km 2
3 Promieniowanie kosmiczne Strumień promieniowania docierający do powierzchni Ziemi jest wynikiem oddziaływania pierwotnego promieniowania kosmicznego z atmosferą. Bardzo szerokie widmo energetyczne do ev (100 EeV), (różne pochodzenie) Ale bardzo słaby strumień 1 cząstka/m 2 /100 lat. 3
4 Pierwotne promieniowanie kosmiczne Pierwotne promieniowanie kosmiczne: - pochodzi spoza heliosfery, są to: pozostałości po Big-Bangu, nukleosyntezie. - pochodzi ze Słońca (wiatr słoneczny modyfikowany przez pole magnetyczne Ziemi). - promieniowanie o najwyższych energiach pochodzi z wybuchów supernowych Hipotetyczne źródła: przyspieszanie stopniowe w dużych obiektach np.: radiogalaktyki, zderzenia galaktyk, gromady galaktyk silne pola elektromagnetyczne wokół zwartych obiektów np.: pulsary (magnetary!) źródła błysków gamma (relatywistyczne fale uderzeniowe) źródła egzotyczne: defekty topologiczne, cząstki reliktowe, itp. np. hipotetyczne cząstki X kwarki, leptony promienie kosmiczne 4
5 Pierwotne promieniowanie kosmiczne Atmosfera ziemska zapewnia dodatkową osłonę przed promieniowaniem, równoważną blokowi metalu o grubości 1m. Podróże do innych planet są obecnie niemożliwe ze względu na otrzymanie śmiertelnej dawki promieniowania (podróż na Marsa 520 dni, 1 Sv).* * dzienna dawka naturalna 0.1 msv Do Ziemi ~1000 cz/(m 2 s), miony Wiekszość uszkodzeń satelitów (w tym tel. Hubbla) spowodowana była promieniowaniem 5
6 Wtórne promieniowanie Do górnej warstwy atmosfery dociera: 85% protonów, 12% cząstek alfa, 1% ciężkich jąder (nukleosynteza) i 2% elektronów oraz niskoenergetyczne promieniowanie ze Słońca. Cząstki pierwotne penetrując atmosferę i oddziałując silnie, dają początek kaskadom hadronów i leptonów (promieniowanie wtórne). Powstają głównie piony i kaony. Gdy energii hadronów jest za mało, strumień maleje, cząstki ulegają rozpadowi. Do Ziemi dociera składowa miękka (1932 rok) (elektrony, fotony 25 %) i twarda (miony 70%), trzecią składową stanowią neutrina oraz nukleony i piony (3%). Do Ziemi dociera ok. 180 mionów/m 2 /s Obserwatorium Pierre Auger w Argentynie ma 3000 km 2. Obserwacje kosmiki o energii GeV 6
7 Dawki promieniowania H.Wilczyński 7
8 Wtórne promieniowanie kosmiczne-obserwacja H.Wilczyński 8
9 Wtórne promieniowanie kosmiczne-obserwacja H.Wilczyński 9
10 Akceleratory Urządzenia służące do przyspieszania trwałych cząstek naładowanych: elektronów, protonów, ciężkich jąder LINIOWE kondensatory ustawione liniowo, U = const, rury dryfowe, źródła zmiennego napięcia KOŁOWE (cykliczne) cząstki przechodzą wielokrotnie przez te same źródła napięć oscylujących z radiową częstotliwością współczesne zespoły przyspieszające składają się z obydwóch typów, przy czym liniaki stanowią układy przyspieszania wstępnego U max ~10 MeV E n = n q U 10
11 Akceleratory Naładowana cząstka w polu elektrycznym (stałym lub zmiennym). przyspieszanie pole elektryczne, zmiana kierunku (utrzymanie na orbicie) pole magnetyczne. Akceleratory elektrostatyczne DC- maksymalizacja uzyskiwanej różnicy potencjałów, cząstki pokonują ją tylko jeden raz (kaskadowy, van der Graaffa, tandem Cockcrofta-Waltona). Akceleratory liniowe AC- cząstki przyspieszane są wzdłuż całej drogi, o długości akceleratora i maksymalnej osiąganej energii cząstek decyduje uzyskany gradient napięcia na metr długości akceleratora. - o napięciu przyspieszającym wysokiej częstotliwości (liniowy z falą bieżącą, liniowy z falą stojącą). Akceleratory cykliczne - cząstki wielokrotnie przechodzą przez te same wnęki przyspieszające, każdorazowo uzyskując dodatkową energię, ograniczenie stanowi osiągane natężenie pola magnetycznego w magnesach zakrzywiających cząstki w akceleratorze, a w przypadku przyspieszania elektronów i pozytonów może nim być energia tracona na skutek promieniowania synchrotronowego. 11
12 Akceleratory liniowe Obecnie do przyspieszania stosuje się wnęki rezonansowe, również nadprzewodzące (ILC) cavity Wewnątrz wnęki wytwarzana jest fala elektromagnetyczna. częstotliwości rzędu 1 GHz mikrofale, tak dobrane, aby prędkość fazowa pola była równa prędkości cząstek, które są stale przyspieszane (elektrony) natężenia pola ok. 10 MV/m (nadprzewodzące), do uzyskania energii wiązki 1 GeV potrzeba 100m akceleratora 12
13 Akceleratory kołowe Siła Lorentza w polu magnetycznym: cyklotron czyli: p=0.3 R B GeV/c, gdy [R]=m, [B]=T okres obiegu: częstość kołowa: zmienia się ze wzrostem prędkości cząstek! co się tutaj dzieje? wraz ze wzrostem pędu, wzrasta promień v<<c B R = p/q ω = q m B Częstość nie zależy od pędu, ale im większy pęd olbrzymi magnes 13
14 Akceleratory kołowe SYNCHROTRONY: przyspieszane cząstki przechodzą wielokrotnie przez te same elementy: wnęki przyspieszające, magnesy zakrzywiające i układy ogniskujące rozdzielenie elementów. Cząstki (e,p) poruszają się po stałych orbitach w rosnącym polu magnetycznym i przy zmiennej częstości napięcia przyspieszającego, praca impulsowa, silne ogniskowanie wiązki, pole i częstość synchronizowane są ze wzrostem prędkości cząstki, powstają dyskretne paczki cząstek 14
15 Akceleratory kołowe do zakrzywiania toru cząstek magnes dipolowy, B < 1.5T cewki ciepłe B < 9T cewki nadprzewodzące silne ogniskowanie za pomocą magnesów kwadrupolowych i sekstupolowych 15
16 Ograniczenia na energie Podstawowym parametrem akceleratora jest maksymalna energia. Akceleratory elektrostatyczne - po przekroczeniu pewnej wartości gradientu pola następuje przebicie elektryczne. Obecnie generatory Van de Graffa osiągają MV i są używane jako pierwszy stopień przyspieszający np. ciężkich jonów. Akceleratory liniowe dodając kolejne km wnęk rezonansowych można osiągnąć coraz wyższe energie, ale zawsze decyduje tu koszt urządzenia, bowiem: E max L średnie pole el. Dla przyspieszaczy kołowych: protony wymagają coraz większego pola magnetycznego, które musi je utrzymać wewnątrz rury. Maks pole, to ok. 8 T. Prototypy maja już pole ponad 11 T! Ogranicza to dostępne energie do E max = e c RB max (magnesy nadprzewodzące). Po przekroczeniu E max, protony uciekną z akceleratora. 16
17 Energia elektronów Elektrony krążące po orbicie tracą energię na promieniowanie synchrotronowe. Średnia energia tracona na obieg: a energia dostarczana: maksymalna osiągana energia: był to ostatni akcelerator kołowy elektronów, LEP: przy R= m, E = 45 GeV E- = 84 MeV/obieg przy E = 100 GeV E- = GeV/obieg planuje się budowę ILC (International Linear Collider) z energiami wiązek elektron pozyton po 500 GeV Ale promieniowanie synchrotronowe jest używane do badań z zakresu FCS, biologii, medycyny.. -> SOLARIS 17
18 Zderzenia Po osiągnięciu nominalnej (zaplanowanej) energii, cząstki są kierowane do miejsca zderzenia. zderzenia wiązek przeciwbieżnych zderzenia ze stałą tarczą gdy te same energie wiązek, dostępna energia: część energii padającej cząstki zamieniona jest na energię kinetyczną cząstek tarczy E CMS = 2 E cała energia przyspieszanych cząstek wykorzystana jest do produkcji nowych stanów Ale oprócz maksymalnej energii, przy zderzeniach równie ważnie prawdopodobieństwo, że zderzane cząstki trafia na siebie (jakby zderzane były chmury gazów). O liczbie możliwych do rejestracji zdarzeń decyduje cecha akceleratora, zwana ŚWIETLNOSCIĄ 18
19 ŚWIETLNOŚĆ ŚWIETLNOŚĆ (LUMINOSITY): jest parametrem charakteryzującym jakość wiązek i liczbę zderzanych cząstek zależy od geometrii wiązki, liczby paczek, częstości zderzania. dla wiązek przeciwbieżnych: tarczą: dla zderzeń z N 1 2 l Najwyższe świetlności można osiągnąć zwiększając liczbę cząstek w wiązkach i zmniejszając jej rozmiary. LEP : rok roboczy ok s: L 300 fb 1 /rok LHC : L= cm 2 s 1 Wiązka protonów zderzana z tarczą wodorową o grubości 1m L= cm 2 s 1 Problem dla liniaków - po jednym przecięciu wiązka jest tracona. 19
20 Akceleratory - świetlność Z punktu widzenia eksperymentów, jest to współczynnik proporcjonalności pomiędzy liczbą zarejestrowanych zdarzeń pewnego procesu fizycznego a jego przekrojem czynnym. liczba zachodzących reakcji w jednostce czasu (częstość zdarzeń): Świetlność sumujemy przez rok (10 7 s) i mamy świetlność scałkowaną: L dt = N ; Ldt = cm 2 Im wyższa świetlność, tym rzadsze procesy można zmierzyć przez okres działania akceleratora (typowo 10 lat), gdy przekrój czynny jest rzędu fb potrzeba świetlności fb -1, aby zaobserwować pojedyncze przypadki (np.higgs) Na zderzaczach elektronowych świetlność mierzy się eksperymentalnie wykorzystując reakcję, która jest bardzo dobrze policzona teoretycznie i bardzo dobrze mierzona, np rozpraszanie Z relacji: wyznacza się świetlność L. Obecnie na LHC mierzy się parametry wiązek stosując specjalne układy i dane. (przykład) 20
21 Akceleratory Wiązki program KEK Japonia SLAC US LHC ILC (???) e GeV e GeV fabryki b Nowa Fizyka e - 9 GeV e + 3 GeV fabryki b Nowa Fizyka p p 7 (3,5) GeV Pb Pb Bozon Higgsa supersymetria ciężkie kwarki Nowa Fizyka e - e (500) GeV Higgs, Nowa Fizyka zakończone LEP HERA RHIC Tevatron e - e GeV e 30 GeV p 92 GeV pp Au Au Cu Cu p antyp 980 GeV 21
22 LHC Wielki Zderzacz Hadronów Zespół akceleratorów protonów, zbudowany pod Genewą, w ośrodku CERN Największy pierścień ma 27 km obwodu, urządzenia zbudowane są w tunelu, na głębokości do 100 metrów. 22
23 LHC krótka historia ukończona budowa 4 detektorów i LHC 19 września 2008 przy podnoszeniu energii do 5 TeV awaria jednego z połączeń elektrycznych wybuch i wyciek helu z systemu chłodzenia, zniszczone ok. 40 magnesów, 20 października 2009 LHC przyspiesza protony do 3.5 TeV, 28 września 2012 LHC działa, energia wiązek 4 TeV, najwyższe energie osiagane w ziemskich laboratoriach. 14 lutego 2013 koniec zbierania danych, zaczyna się 18-miesięczna przerwa na modernizację konieczna do osiagnięcia 7TeV. Kwiecień Drugi okres zbierania danych. 23
24 LHC Wielki Zderzacz Hadronów Do zakrzywienia toru protonów konieczne jest pole magnetyczne. Im większy pęd, tym pola musi być większe. Pole magnetyczne wytwarzane jest przez prąd żeby utrzymać 4 TeV-owe protony na orbicie indukcja pola musi być ponad 8 Tesli, a natężenie prądu ponad Amperów! NADPRZEWODZĄCE cewki magnesu 24
25 In synchrotrons: LHC Wielki Zderzacz Hadronów magnetic field to turn the particles so they circulate, electric field to accelerate the particles are carefully synchronised with the travelling particle beam. As the particle gain energy fields are varied and the path is held constant. Usually some straight sections and the bending magnets are used. If the momentum increases magnetic field must be stronger - superconducting dipole magnets (1 600 each 27 tons) keep the beams on their circular path B=8.4 T I= 280 ka, P=GW (technical limit) Approximately 96 tonnes of liquid helium is needed to keep the magnets at their operating temperature of 1.9 K ( C), making the LHC the largest cryogenic facility in the world at liquid helium temperature. 25
26
27 LHC Wielki Zderzacz Hadronów 27
28
29 High Lumi LHC zadecydowano, że po zebraniu danych z najwyższymi energiami, przeprowadzona będzie modernizacja zwiększająca świetlność LHC, conajmniej dwukrotnie. Planowane uruchomienie 2020 r Pole magnetyczne ma dochodzić do 13T, planowany jest zwiekszony prąd, zmiejszone przekroje wiązek, poprawiona optyka, itp.. Świetlność ma wynosić 250 fb -1 na rok. n N N f 1 2 * 4 Technologia jeszcze nie została wybrana, ale są już prototypy magnesów ze stopen niob-cyna (przy 1.9 K osiągnięto prąd 11.2 ka i 10.4 T) L b n rev 29
30 High Energy LHC Constr. PhysicsUpgr. Design, LHC Proto. Constr. Physics R&D HL-LHC Design, R&D Constr. Physics runs in parallel to HL-LHC; tight R&D schedule follows HL-LHC; R&D & protot. time < for LHC DesignConstr. Physic, s R&D Design, HE-LHC Constr. R&D Physics LHeC Source: L. Rossi. LMC 2011 (modified)
31 Podsumowanie 1. Źródłem cząstek o wysokich energiach jest promieniowanie kosmiczne ale strumień cząstek jest bardzo słaby. 2. Do produkcji ciężkich stanów budowane są zespoły akceleratorów i duże systemy detekcyjne rejestrujące produkty zderzeń. 3. Ograniczenia na energię dostępną akceleratora- liniowego długość i gradient pola, kołowego promieniowanie synchrotronowe (elektrony), pole magnetyczne (protony). 4. Podstawowe parametry akceleratorów: energia nominalna, świetlność. 31
Źródła cząstek o wysokich energiach. Promieniowanie kosmiczne. Akceleratory. Ograniczenia na energię maksymalną. Parametry wiązek.
Źródła cząstek o wysokich energiach II Promieniowanie kosmiczne. Akceleratory. Ograniczenia na energię maksymalną. Parametry wiązek. Świetlność LHC 1 Źródła cząstek o wysokich energiach I. PROMIENOWANIE
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 25.11.2011
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 25.11.2011 Współczesne eksperymenty Wprowadzenie Akceleratory Zderzacze Detektory LHC Mapa drogowa Współczesne
Bardziej szczegółowoElementy fizyki czastek elementarnych
Źródła czastek Elementy fizyki czastek elementarnych Wykład II Naturalne źródła czastek Źródła promieniotwórcze Promieniowanie kosmiczne Akceleratory czastek Akceleratory elektrostatyczne, liniowe i kołowe
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 1 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 2.12. 2009 Współczesne eksperymenty-wprowadzenie Detektory Akceleratory Zderzacze LHC Mapa drogowa Tevatron-
Bardziej szczegółowoWybrane zagadnienia fizyki jądrowej i cząstek elementarnych. Seweryn Kowalski
Wybrane zagadnienia fizyki jądrowej i cząstek elementarnych Seweryn Kowalski Listopad 2007 Akceleratory Co to jest akcelerator Każde urządzenie zdolne do przyspieszania cząstek, jonów naładowanych do wysokich
Bardziej szczegółowoAkceleratory. Urządzenia do wytwarzania strumieni cząstek o znacznej energii kinetycznej
Akceleratory Urządzenia do wytwarzania strumieni cząstek o znacznej energii kinetycznej Przegląd ważniejszych typów akceleratorów: akceleratory elektrostatyczne, akceleratory liniowe ze zmiennym polem
Bardziej szczegółowoŹródła cząstek. Naturalne: Sztuczne. Promieniowanie kosmiczne Różne źródła neutrin. Akceleratory Reaktory. D. Kiełczewska wykład 2
Źródła cząstek Naturalne: Promieniowanie kosmiczne Różne źródła neutrin Sztuczne Akceleratory Reaktory Promieniowanie kosmiczne Na początku XX wieku Theodore Wulf umieścił na szczycie wieży Eiffla detektory
Bardziej szczegółowoAkceleratory (Å roda, 16 marzec 2005) - Dodał wtorek
Akceleratory (Å roda, 16 marzec 2005) - Dodał wtorek Definicja: Urządzenie do przyspieszania cząstek naładowanych, tj. zwiększania ich energii. Akceleratory można sklasyfikować ze względu na: kształt toru
Bardziej szczegółowoŹródła cząstek. Naturalne: Sztuczne. Promieniowanie kosmiczne Różne źródła neutrin. Akceleratory Reaktory. D. Kiełczewska wykład 2 1
Źródła cząstek Naturalne: Promieniowanie kosmiczne Różne źródła neutrin Sztuczne Akceleratory Reaktory D. Kiełczewska wykład 2 1 Promieniowanie kosmiczne Na początku XX wieku Theodore Wulf umieścił na
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych
Wykład III Metody doświadczalne fizyki cząstek elementarnych I Źródła cząstek elementarnych Elektrony, protony i neutrony tworzą otaczającą nas materię. Aby eksperymentować z elektronami wystarczy zjonizować
Bardziej szczegółowoAkceleratory. Instytut Fizyki Jądrowej PAN 1
Akceleratory fizyka cząstek elementarnych fizyka wysokich energii ruch cząstki w polu magnetycznym i elektrycznym akceleratory elektrostatyczne akcelaratory liniowe akcelaratory kołowe (cykliczne): - cyklotron
Bardziej szczegółowoJak fizycy przyśpieszają cząstki?
Jak fizycy przyśpieszają cząstki? Mariusz Sapiński (mariusz.sapinski@cern.ch) CERN, Departament Wiązek 10 października 2011 Definicja Akcelerator cząstek: urządzenie produkujące wiązkę cząstek (jonów lub
Bardziej szczegółowoTheory Polish (Poland)
Q3-1 Wielki Zderzacz Hadronów (10 points) Przeczytaj Ogólne instrukcje znajdujące się w osobnej kopercie zanim zaczniesz rozwiązywać to zadanie. W tym zadaniu będą rozpatrywane zagadnienia fizyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoWstęp do fizyki akceleratorów
Wstęp do fizyki akceleratorów Mariusz Sapiński (mariusz.sapinski@cern.ch) CERN, Departament Wiązek 3 września 2013 Definicja Akcelerator cząstek: urządzenie produkujące wiązkę cząstek (jonów lub cząstek
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych. Tadeusz Lesiak
Fizyka cząstek elementarnych Tadeusz Lesiak 1 WYKŁAD IV Akceleratory T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 2 Cykl pracy eksperymentu fizyki cząstek elementarnych AKCELERATOR DETEKTOR SUROWE DANE SYMULACJE
Bardziej szczegółowoWstęp do Akceleratorów wykład dla uczniów. Mariusz Sapiński CERN, Departament Instrumentacji Wiązki 22 marca 2010
Wstęp do Akceleratorów wykład dla uczniów Mariusz Sapiński CERN, Departament Instrumentacji Wiązki 22 marca 2010 Definicja Akcelerator cząstek: urządzenie produkujące wiązkę cząstek (jonów lub cząstek
Bardziej szczegółowoŹródła czastek. Wszechświat Czastek Elementarnych. Wykład 7. prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki
Źródła czastek prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Wszechświat Czastek Elementarnych Wykład 7 Wprowadzenie Naturalne źródła czastek Źródła promieniotwórcze, promieniowanie kosmiczne Akceleratory czastek
Bardziej szczegółowoWstęp do Akceleratorów wykład dla nauczycieli. Mariusz Sapiński CERN, Departament Wiązek 12 kwietnia 2010
Wstęp do Akceleratorów wykład dla nauczycieli Mariusz Sapiński CERN, Departament Wiązek 12 kwietnia 2010 Definicja Akcelerator cząstek: urządzenie produkujące wiązkę cząstek (jonów lub cząstek subatomowych)
Bardziej szczegółowoWstęp do akceleratorów
Wstęp do akceleratorów Mariusz Sapinski BE/BI CERN/Czerwiec 2009 Spis treści Co to jest przyśpieszenie Po co przyśpieszać? Jak przyśpieszać? Jak przyśpiesza natura: mechanizm Fermiego Metody przyśpieszania
Bardziej szczegółowoWstęp do Akceleratorów. Mariusz Sapiński CERN BE/BI 24 listopada 2009
Wstęp do Akceleratorów Mariusz Sapiński CERN BE/BI 24 listopada 2009 Definicja Akcelerator cząstek (wg. Encyclopedia Brittanica): każde urządzenie produkujące wiązkę szybkich, naładowanych cząstek (jonów
Bardziej szczegółowoElementy fizyki czastek elementarnych
Elementy fizyki czastek elementarnych dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD Plan wykładu: Świat czastek elementarnych czastki, jednostki, kinematyka relatywistyczna Akceleratory
Bardziej szczegółowoŹródła czastek. Wszechświat Czastek Elementarnych. Wykład 4. prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki
Źródła czastek prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Wszechświat Czastek Elementarnych Wykład 4 Wprowadzenie Naturalne źródła czastek Źródła promieniotwórcze, promieniowanie kosmiczne Akceleratory czastek
Bardziej szczegółowoElementy fizyki czastek elementarnych
Elementy fizyki czastek elementarnych dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD Plan wykładu: Świat czastek elementarnych czastki, jednostki, kinematyka relatywistyczna Akceleratory
Bardziej szczegółowoEksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa
Eksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa CERN i LHC Jezioro Genewskie Lotnisko w Genewie tunel LHC (długość 27 km, ok.100m pod powierzchnią ziemi) CERN/Meyrin Gdzie to jest? ok. 100m Tu!!! LHC w schematycznym
Bardziej szczegółowoŹródła czastek. Wszechświat Czastek Elementarnych. Wykład 8. prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki
Źródła czastek prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Wszechświat Czastek Elementarnych Wykład 8 Wprowadzenie Pole elektryczne i magnetyczne, jednostki Naturalne źródła czastek Źródła promieniotwórcze,
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI FIZYKI Z WYKORZYSTANIEM FILMU PĘDZĄCE CZĄSTKI.
SCENARIUSZ LEKCJI FIZYKI Z WYKORZYSTANIEM FILMU PĘDZĄCE CZĄSTKI. SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy. 1. Karta
Bardziej szczegółowoVI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki
r. akad. 005/ 006 VI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki 1. Fale materii. Rozpraszanie cząstek wysokich energii mikroskopią na bardzo małych odległościach.. Akceleratory elektronów i protonów.
Bardziej szczegółowoWSTĘP DO FIZYKI JADRA ATOMOWEGOO Wykład 12. IV ROK FIZYKI - semestr zimowy Janusz Braziewicz - Zakład Fizyki Atomowej IF AŚ
WSTĘP DO FIZYKI JADRA ATOMOWEGOO Wykład 12 IV ROK FIZYKI - semestr zimowy Janusz Braziewicz - Zakład Fizyki Atomowej IF AŚ 1 Metody przyspieszania cząstek - akceleratory cząstek Akcelerator urządzenie
Bardziej szczegółowoAkceleratory Cząstek
M. Trzebiński Akceleratory cząstek 1/30 Akceleratory Cząstek Maciej Trzebiński Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauki Praktyki studenckie na LHC IFJ PAN, 23 sierpnia 2016 Obserwacje w makroświecie
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne z głębin kosmosu
Cząstki elementarne z głębin kosmosu Grzegorz Brona Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych, Uniwersytet Warszawski 24.09.2005 IX Festiwal Nauki Co widzimy na niebie? - gwiazdy - planety - galaktyki
Bardziej szczegółowoPoszukiwany: bozon Higgsa
Poszukiwany: bozon Higgsa Higgs widoczny w świetle kolajdera liniowego Fizyka Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych: TESLA & ZEUS Poszukiwane: czastki sypersymetryczne (SUSY) Fizyka Czastek i Oddziaływań
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU
UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU WYDZIAŁ FIZYKI, ASTRONOMII I INFORMATYKI STOSOWANEJ PRACA INŻYNIERSKA TOMOGRAFIA ANIHILACJI POZYTONÓW Imię i nazwisko: Anna Kozłowska Nr indeksu: 210588 Kierunek:
Bardziej szczegółowoWiązka elektronów: produkcja i transport. Sławomir Wronka
Wiązka elektronów: produkcja i transport Szkoła Fizyki Akceleratorów Medycznych, Świerk 2007 Ruch cząstki w polu elektrycznym 2 Pole elektryczne powoduje zmianę energii kinetycznej mv 2 mv02 = q U 2 2
Bardziej szczegółowoIV.4.4 Ruch w polach elektrycznym i magnetycznym. Siła Lorentza. Spektrometry magnetyczne
r. akad. 005/ 006 IV.4.4 Ruch w polach elektrycznym i magnetycznym. Siła Lorentza. Spektrometry magnetyczne Jan Królikowski Fizyka IBC 1 r. akad. 005/ 006 Pole elektryczne i magnetyczne Pole elektryczne
Bardziej szczegółowoZderzenia relatywistyczne
Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XVIII: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia nieelastyczne Zderzenia elastyczne - czastki
Bardziej szczegółowoPerspektywy fizyki czastek elementarnych
Perspektywy fizyki czastek elementarnych Wykład XIII Nowe projekty akceleratorowe: CLIC ( VLHC ( Photon Collider zderzenia ) Elementy fizyki czastek elementarnych ) fabryki neutrin Astro-cz astki?!...
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki kwantowej i budowy materii
Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wykład 14 23 stycznia 2017 A.F.Żarnecki Podstawy
Bardziej szczegółowoJak działają detektory. Julia Hoffman
Jak działają detektory Julia Hoffman wielki Hadronowy zderzacz Wiązka to pociąg ok. 2800 wagonów - paczek protonowych Każdy wagon wiezie ok.100 mln protonów Energia chemiczna: 80 kg TNT lub 16 kg czekolady
Bardziej szczegółowoSławomir Wronka, r
Introduction to accelerators Wstęp do fizyki akceleratorów Sławomir Wronka, 01.04.09r Pojęcia podstawowe Prędkość światła Energia Pęd c = 2.99792458 10 E = mc 2 = m γ c p = mv = m0γ β c 0 2 8 msec v 1
Bardziej szczegółowoSłowniczek pojęć fizyki jądrowej
Słowniczek pojęć fizyki jądrowej atom - najmniejsza ilość pierwiastka jaka może istnieć. Atomy składają się z małego, gęstego jądra, zbudowanego z protonów i neutronów (nazywanych inaczej nukleonami),
Bardziej szczegółowoW jaki sposób dokonujemy odkryć w fizyce cząstek elementarnych? Maciej Trzebiński
W jaki sposób dokonujemy odkryć w fizyce cząstek elementarnych? Maciej Trzebiński Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk Gimli Glider Boeing 767-233 lot: Air Canada
Bardziej szczegółowoRuch cząstek naładowanych w polach elektrycznym i magnetycznym. Równania ruchu cząstek i ich rozwiązania. Ireneusz Mańkowski
Ruch cząstek naładowanych w polach elektrycznym i magnetycznym. Równania ruchu cząstek i ich rozwiązania. I LO im. Stefana Żeromskiego w Lęborku 2 kwietnia 2012 Ruch ładunku równolegle do linii pola Ruch
Bardziej szczegółowoWszechświat czastek elementarnych
Wszechświat czastek elementarnych Wykład 9: Współczesne eksperymenty prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wszechświat czastek elementarnych Wykład
Bardziej szczegółowoOddziaływanie promieniowania jonizującego z materią
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Plan Promieniowanie ( particle radiation ) Źródła (szybkich) elektronów Ciężkie cząstki naładowane Promieniowanie elektromagnetyczne (fotony) Neutrony
Bardziej szczegółowoMetody i narzędzia. Tydzień 2
Metody i narzędzia Znaczną większość informacji o obiektach subatomowych uzyskujemy zasadniczo dzięki: 1) zderzeniom (reakcji) między nimi, w wyniku których zachodzi rozproszenie (zmiana kierunku) lub
Bardziej szczegółowoZderzenia relatywistyczne
Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XIX: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia elastyczne 2 2 Czastki rozproszone takie same jak
Bardziej szczegółowoElementy fizyki czastek elementarnych
Elementy fizyki czastek elementarnych dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD Plan wykładu: Świat czastek elementarnych czastki, jednostki, kinematyka relatywistyczna Akceleratory
Bardziej szczegółowoEpiphany Wykład II: wprowadzenie
Epiphany 2008 LEP, 2: opady deszczu LHC This morning I visited the place where the street-cleaners dump the rubbish. My God, it was beautiful - Van Gogh 20 krajów europejskich należy do CERN Kraje
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych warsztaty popularnonaukowe
Fizyka cząstek elementarnych warsztaty popularnonaukowe Spotkanie 3 Porównanie modeli rozpraszania do pomiarów na Wielkim Zderzaczu Hadronów LHC i przyszłość fizyki cząstek Rafał Staszewski Maciej Trzebiński
Bardziej szczegółowoRamka z prądem w jednorodnym polu magnetycznym
Ramka z prądem w jednorodnym polu magnetycznym Siła wypadkowa = 0 Wypadkowy moment siły: τ = w F + w ( ) F ( ) = 2 w F w τ = 2wF sinθ = IBl 2 sinθ = θ=90 o IBl 2 θ to kąt między wektorem w i wektorem F
Bardziej szczegółowoJak działają detektory. Julia Hoffman# Southern Methodist University# Instytut Problemów Jądrowych
Jak działają detektory Julia Hoffman# Southern Methodist University# Instytut Problemów Jądrowych LHC# Wiązka to pociąg ok. 2800 paczek protonowych Każda paczka składa się. z ok. 100 mln protonów 160km/h
Bardziej szczegółowoczastki elementarne Czastki elementarne
czastki elementarne "zwykła" materia, w warunkach które znamy na Ziemi, które panuja w ekstremalnych warunkach na Słońcu: protony, neutrony, elektrony. mówiliśmy również o neutrinach - czastki, które nie
Bardziej szczegółowoLHC: program fizyczny
LHC: program fizyczny Piotr Traczyk CERN Detektory przy LHC Planowane są 4(+2) eksperymenty na LHC ATLAS ALICE CMS LHCb 2 Program fizyczny LHC Model Standardowy i Cząstka Higgsa Poza Model Standardowy:
Bardziej szczegółowoJak działają detektory. Julia Hoffman
Jak działają detektory Julia Hoffman wielki Hadronowy zderzacz Wiązka to pociąg ok. 2800 wagonów - paczek protonowych Każdy wagon wiezie ok.100 mln protonów Energia chemiczna: 80 kg TNT lub 16 kg czekolady
Bardziej szczegółowoWykład FIZYKA II. 3. Magnetostatyka. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak
Wykład FIZYKA II 3. Magnetostatyka Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/ POLE MAGNETYCZNE Elektryczność zaobserwowana została
Bardziej szczegółowoII prawo Kirchhoffa Obwód RC Obwód RC Obwód RC
II prawo Kirchhoffa algebraiczna suma zmian potencjału napotykanych przy pełnym obejściu dowolnego oczka jest równa zeru klucz zwarty w punkcie a - ładowanie kondensatora równanie ładowania Fizyka ogólna
Bardziej szczegółowoMetody liniowe wielkiej częstotliwości
Metody liniowe wielkiej częstotliwości Streszczenie Artykuł ten przedstawia trzy najważniejsze metody liniowe wielkiej częstotliwości do przyśpieszania cząstek. Uwzględniono w nim budowę układów przyśpieszających,
Bardziej szczegółowoObserwacja Nowej Cząstki o Masie 125 GeV
Obserwacja Nowej Cząstki o Masie 125 GeV Eksperyment CMS, CERN 4 lipca 2012 Streszczenie Na wspólnym seminarium w CERN i na konferencji ICHEP 2012 [1] odbywającej się w Melbourne, naukowcy pracujący przy
Bardziej szczegółowoOddziaływania podstawowe
Oddziaływania podstawowe grawitacyjne silne elektromagnetyczne słabe 1 Uwięzienie kwarków (quark confinement). Przykład działania mechanizmu uwięzienia: Próba oderwania kwarka d od neutronu (trzy kwarki
Bardziej szczegółowodr inż. Zbigniew Szklarski
Wykład 13: Pole magnetyczne dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Wektor indukcji pola magnetycznego, siła Lorentza v v L Jeżeli na dodatni ładunek q poruszający
Bardziej szczegółowoAKCELERATORY I DETEKTORY WOKÓŁ NAS
AKCELERATORY I DETEKTORY WOKÓŁ NAS AKCELERATOR W CERN Chociaż akceleratory zostały wynalezione dla fizyki cząstek elementarnych, to tysięcy z nich używa się w innych gałęziach nauki, a także w przemyśle
Bardziej szczegółowoWitamy w CERNie. Bolesław Pietrzyk LAPP Annecy (F) Wykład przygotowany przez polskich fizyków w CERNie.
Witamy w CERNie Bolesław Pietrzyk LAPP Annecy (F) Wykład przygotowany przez polskich fizyków w CERNie bolek.pietrzyk@cern.ch 4 lipca 2012 Joe Incandela (CMS) Fabiola Gianotti (ATLAS) Première rencontre
Bardziej szczegółowoSylwa czyli silva rerum na temat fizyki cz astek elementarnych
Sylwa czyli silva rerum na temat fizyki cz astek elementarnych Barbara Badełek Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Uppsalski Nauczyciele fizyki w CERN 20 26 maja 2007 B. Badełek (Warsaw and Uppsala) Silva
Bardziej szczegółowocz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski
Wykład 14: Pole magnetyczne cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Wektor indukcji pola magnetycznego, siła Lorentza v F L Jeżeli na dodatni ładunek
Bardziej szczegółowoOddziaływania elektrosłabe
Oddziaływania elektrosłabe X ODDZIAŁYWANIA ELEKTROSŁABE Fizyka elektrosłaba na LEPie Liczba pokoleń. Bardzo precyzyjne pomiary. Obserwacja przypadków. Uniwersalność leptonów. Mieszanie kwarków. Macierz
Bardziej szczegółowoWielki Wybuch czyli podróż do początku wszechświata. Czy może się to zdarzyć na Ziemi?
Wielki Wybuch czyli podróż do początku wszechświata Czy może się to zdarzyć na Ziemi? Świat pod lupą materia: 10-4 m kryształ: 10-9 m ρ=2 3 g/cm 3 atom: 10-10 m jądro: 10-14 m nukleon: 10-15 m (1fm) ρ=10
Bardziej szczegółowoGrzegorz Wrochna Narodowe Centrum Badań Jądrowych Z czego składa się Wszechświat?
Narodowe Centrum Badań Jądrowych www.ncbj.gov.pl Z czego składa się Wszechświat? 1 Budowa materii ~ cała otaczająca nas materia składa się z atomów pierwiastek chemiczny = = zbiór jednakowych atomów Znamy
Bardziej szczegółowo1. Wcześniejsze eksperymenty 2. Podstawowe pojęcia 3. Przypomnienie budowy detektora ATLAS 4. Rozpady bozonów W i Z 5. Tło 6. Detekcja sygnału 7.
Weronika Biela 1. Wcześniejsze eksperymenty 2. Podstawowe pojęcia 3. Przypomnienie budowy detektora ATLAS 4. Rozpady bozonów W i Z 5. Tło 6. Detekcja sygnału 7. Obliczenie przekroju czynnego 8. Porównanie
Bardziej szczegółowoWykład monograficzny 0 1
Fizyka zderzeń relatywistycznych ciężkich jonów Wykład 0: LHC okno na Mikroświat Wykład 1: AA: Motywacja, cele fizyczne, akceleratory, eksperymenty Wykład 2: Plazma kwarkowo-gluonowa Wykład 3: Geometria
Bardziej szczegółowoPromieniowanie kosmiczne składa się głównie z protonów, z niewielką. domieszką cięższych jąder. Przechodząc przez atmosferę cząstki
Odkrycie hiperjąder Hiperjądra to struktury jądrowe w skład których, poza protonami I neutronami, wchodzą hiperony. Odkrycie hiperjąder miało miejsce w 1952 roku, 60 lat temu, w Warszawie. Wówczas nie
Bardziej szczegółowoRelatywistyczne zderzenia ciężkich jonów jako narzędzie w badaniu diagramu fazowego silnie oddziałującej materii
Relatywistyczne zderzenia ciężkich jonów jako narzędzie w badaniu diagramu fazowego silnie oddziałującej materii Katarzyna Grebieszkow 5 lutego 2016 Streszczenie W dokumencie pokazane są podstawowe cele
Bardziej szczegółowoJÜLICH ELECTRIC DIPOLE INVESTIGATIONS MEASUREMENT WITH STORAGE RING
JÜLICH ELECTRIC DIPOLE INVESTIGATIONS MEASUREMENT WITH STORAGE RING testowe pomiary i demonstracja iż proponowana metoda pracuje są wykonywane na działającym akceleratorze COSY pierwszy pomiar z precyzją
Bardziej szczegółowoOddziaływanie cząstek z materią
Oddziaływanie cząstek z materią Trzy główne typy mechanizmów reprezentowane przez Ciężkie cząstki naładowane (cięższe od elektronów) Elektrony Kwanty gamma Ciężkie cząstki naładowane (miony, p, cząstki
Bardziej szczegółowoFrialit -Degussit Ceramika tlenkowa Komora próżniowa
Frialit -Degussit Ceramika tlenkowa Komora próżniowa Zastosowanie: Zaginanie toru cząstki w akceleratorze Materiał: Tlenek glinu FRIALIT F99.7 L = 1350 mm D = 320 mm Produkcja Friatec Na całym świecie
Bardziej szczegółowoKwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne.
Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne. DUALIZM ŚWIATŁA fala interferencja, dyfrakcja, polaryzacja,... kwant, foton promieniowanie ciała doskonale
Bardziej szczegółowoMAGNETYZM. PRĄD PRZEMIENNY
Włodzimierz Wolczyński 47 POWTÓRKA 9 MAGNETYZM. PRĄD PRZEMIENNY Zadanie 1 W dwóch przewodnikach prostoliniowych nieskończenie długich umieszczonych w próżni, oddalonych od siebie o r = cm, płynie prąd.
Bardziej szczegółowoJanusz Gluza. Instytut Fizyki UŚ Zakład Teorii Pola i Cząstek Elementarnych
Akceleratory czyli największe mikroskopy świata Janusz Gluza Instytut Fizyki UŚ http://fizyka.us.edu.pl/ Zakład Teorii Pola i Cząstek Elementarnych http://www.us.edu.pl/~ztpce/ http://www.us.edu.pl/~gluza
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki subatomowej. 3 kwietnia 2019 r.
Podstawy fizyki subatomowej Wykład 7 3 kwietnia 2019 r. Atomy, nuklidy, jądra atomowe Atomy obiekt zbudowany z jądra atomowego, w którym skupiona jest prawie cała masa i krążących wokół niego elektronów.
Bardziej szczegółowoSkad się bierze masa Festiwal Nauki, Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 A.F.Żarnecki p.1/39
Skad się bierze masa Festiwal Nauki Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Skad się bierze masa Festiwal Nauki,
Bardziej szczegółowoCompact Muon Solenoid
Compact Muon Solenoid (po co i jak) Piotr Traczyk CERN Compact ATLAS CMS 2 Muon Detektor CMS był projektowany pod kątem optymalnej detekcji mionów Miony stanowią stosunkowo czysty sygnał Pojawiają się
Bardziej szczegółowoWSTĘP DO FIZYKI CZĄSTEK. Julia Hoffman (NCU)
WSTĘP DO FIZYKI CZĄSTEK Julia Hoffman (NCU) WSTĘP DO WSTĘPU W wykładzie zostały bardzo ogólnie przedstawione tylko niektóre zagadnienia z zakresu fizyki cząstek elementarnych. Sugestie, pytania, uwagi:
Bardziej szczegółowo2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424
2008/2009 seweryn.kowalski@us.edu.pl Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 Plan wykładu Wstęp, podstawowe jednostki fizyki jądrowej, Własności jądra atomowego, Metody wyznaczania własności jądra atomowego, Wyznaczanie
Bardziej szczegółowoBadanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów.
Badanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów. prof. dr hab. Marta Kicińska-Habior Wydział Fizyki UW Zakład Fizyki Jądra Atomowego e-mail: Marta.Kicinska-Habior@fuw.edu.pl
Bardziej szczegółowoZderzenia relatywistyczna
Zderzenia relatywistyczna Dynamika relatywistyczna Zasady zachowania Relatywistyczne wyrażenie na pęd cząstki: gdzie Relatywistyczne wyrażenia na energię cząstki: energia kinetyczna: energia spoczynkowa:
Bardziej szczegółowoSeminarium. -rozpad α -oddziaływanie promienowania z materią -liczniki scyntylacyjne. Konrad Tudyka
Seminarium -rozpad α -oddziaływanie promienowania z materią -liczniki scyntylacyjne Konrad Tudyka 1 W 1908r. Rutheford zatopił niewielka ilość 86 Rn w szklanym naczyniu o ciękich sciankach (przenikliwych
Bardziej szczegółowoJądra o wysokich energiach wzbudzenia
Jądra o wysokich energiach wzbudzenia 1. Utworzenie i rozpad jądra złożonego a) model statystyczny 2. Gigantyczny rezonans dipolowy (GDR) a) w jądrach w stanie podstawowym b) w jądrach w stanie wzbudzonym
Bardziej szczegółowoNa tropach czastki Higgsa
Na tropach czastki Higgsa Wykład inauguracyjny 2004/2005 A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Na tropach czastki Higgsa Wykład inauguracyjny 2004/2005
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne wprowadzenie. Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski
Cząstki elementarne wprowadzenie Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Historia badania struktury materii XVII w.: ruch gwiazd i planet, zasady dynamiki, teoria grawitacji, masa jako
Bardziej szczegółowoWszechświat czastek elementarnych
Wszechświat czastek elementarnych Wykład 8: Współczesne eksperymenty prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wszechświat czastek elementarnych Wykład
Bardziej szczegółowoAtmosfera ziemska w obserwacjach promieni kosmicznych najwyższych energii. Jan Pękala Instytut Fizyki Jądrowej PAN
Atmosfera ziemska w obserwacjach promieni kosmicznych najwyższych energii Jan Pękala Instytut Fizyki Jądrowej PAN Promienie kosmiczne najwyższych energii Widmo promieniowania kosmicznego rozciąga się na
Bardziej szczegółowoEDUKACYJNE ZASOBY CERN
EDUKACYJNE ZASOBY CERN Prezentację przygotowały: Bożena Kania, Gimnazjum nr 9 w Lublinie Ewa Pilorz, Gimnazjum nr 15 w Lublinie Joanna Russa-Resztak, IX Liceum Ogólnokształcące w Lublinie po szkoleniu
Bardziej szczegółowoAtomowa budowa materii
Atomowa budowa materii Wszystkie obiekty materialne zbudowane są z tych samych elementów cząstek elementarnych Cząstki elementarne oddziałują tylko kilkoma sposobami oddziaływania wymieniając kwanty pól
Bardziej szczegółowoLHC i po co nam On. Piotr Traczyk CERN
LHC i po co nam On Piotr Traczyk CERN LHC: po co nam On Piotr Traczyk CERN Detektory przy LHC Planowane są 4(+2) eksperymenty na LHC ATLAS ALICE CMS LHCb 5 Program fizyczny LHC 6 Program fizyczny LHC
Bardziej szczegółowoFrialit -Degussit Ceramika tlenkowa Jednostka akceleratora cząstek
Frialit -Degussit Ceramika tlenkowa Jednostka akceleratora cząstek Zastosowanie: Akceleratory wysokiego napięcia Materiał: Tlenek glinu FRIALIT F99.7 Pierścienie miedziane L = 560 mm D = 350 mm Produkcja
Bardziej szczegółowoFIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 11 Zastosowania fizyki jądrowej w medycynie Medycyna nuklearna Medycyna nuklearna - dział medycyny zajmujący się bezpiecznym zastosowaniem izotopów
Bardziej szczegółowo2.2. Wiązki promieniowania jonizującego
2.2. Wiązki promieniowania jonizującego Rys. 2.2.1 Akcelerator elektronów w Instytucie Chemii i Techniki Jądrowej Źródła promieniotwórcze emitują cząstki, których energia nie przekracza kilku megaelektronowoltów.
Bardziej szczegółowo41P6 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - V POZIOM PODSTAWOWY
41P6 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - V Optyka fizyczna POZIOM PODSTAWOWY Dualizm korpuskularno-falowy Atom wodoru. Widma Fizyka jądrowa Teoria względności Rozwiązanie zadań należy
Bardziej szczegółowoWszechświat czastek elementarnych
Wykład 2: prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wykład 2: Detekcja Czastek 27 lutego 2008 p.1/36 Wprowadzenie Istota obserwacji w świecie czastek
Bardziej szczegółowoPoszukiwanie cząstek ciemnej materii w laboratoriach na Ziemi
4 Materia i materia ciemna Poszukiwanie cząstek ciemnej materii w laboratoriach na Ziemi Paweł Moskal Instytut Fizyki UJ Materia, z której jesteśmy zbudowani i która stanowi znany nam świat, składa się
Bardziej szczegółowo