System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej

Transkrypt

1 System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej Załącznik nr 1 Analiza przygotowanej dokumentacji pod kątem założeń finansowych, ekonomicznych (popytu i podaży), prawnych, technicznych i technologicznych;

2 Tytuł projektu: Zamawiający: Wykonawca: System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o. ul. Jabłoniowa 55, Gdańsk Konsorcjum firm doradczych: BBF Sp z o.o. ul. Dąbrowskiego Poznań Ipopema Securities Sp. z o.o. ul. Próżna Warszawa z udziałem: Kancelarii Drania I Partnerzy - Spółka Adwokacko Radcowska ul. Świętojańska Gdynia Strona 2

3 Spis treści 1 Wstęp Cel dokumentu Opis istniejącego systemu odpadowego Analizowane dokumenty Opis proponowany przez Wykonawców w poszczególnych analizowanych opracowaniach Ocena metodyki zastosowanej przez wykonawców poszczególnych opracowań Ryzyka zidentyfikowane na obecnym etapie związane z realizacją obecnie przyjętych rozwiązań Plan kolejnych działań niezbędnych do osiągnięcia wymaganego stopnia przygotowania inwestycji a analizowanym obszarze Analiza prognoz popytu Analizowane dokumenty Opis prognoz wskazanych w poszczególnych analizowanych opracowaniach Ocena metodyki zastosowanej przez wykonawców poszczególnych opracowań Ocena ogólna rozwiązania zaproponowanego do realizacji Ryzyka zidentyfikowane na obecnym etapie związane z realizacją obecnie przyjętych rozwiązań Plan kolejnych działań niezbędnych do osiągnięcia wymaganego stopnia przygotowania inwestycji w zakresie zdefiniowania podaży Analiza opcji Analiza opcji lokalizacyjnych Analizowane dokumenty Opis proponowanej lokalizacji Ocena metodyki zastosowanej przez wykonawców poszczególnych opracowań Ocena ogólna rozwiązania zaproponowanego do realizacji Ryzyka zidentyfikowane na obecnym etapie związane z realizacją obecnie przyjętych rozwiązań Plan kolejnych działań niezbędnych do osiągnięcia wymaganego stopnia przygotowania inwestycji a analizowanym obszarze Analiza instytucjonalna przedsięwzięcia Analizowane dokumenty Podsumowanie stanu faktycznego Uwagi do analizowanego dokumentu Wnioski Opis Projektu Analizowane Dokumenty Hierarchia Celów JST: Oczekiwania inwestorów i instytucji finansujących w zakresie Technologi Strona 3

4 6.4 Opis rozwiązań proponowane przez Wykonawców w poszczególnych analizowanych opracowaniach Lokalizacja Zakładu Zakres rzeczowy Materiały eksploatacyjne Pozostałości poprocesowe Nakłady inwestycyjne Koszty operacyjne Ocena metodyki zastosowanej przez wykonawców poszczególnych opracowań Ocena ogólna rozwiązania zaproponowanego do realizacji Technologia spalania Układ kogeneracyjny System oczyszczania spalin Ryzyka zidentyfikowane na obecnym etapie związane z realizacją obecnie przyjętych rozwiązań Plan kolejnych działań niezbędnych do osiągnięcia wymaganego stopnia przygotowania inwestycji w analizowanym obszarze Harmonogram dalszych prac na etapie przygotowawczym związanych z warunkami odprowadzenia Ciepła: Analiza oddziaływania na środowisko Opis rozwiązań proponowane przez Wykonawców w poszczególnych analizowanych opracowaniach Ocena metodyki zastosowanej przez wykonawców poszczególnych opracowań Ryzyka zidentyfikowane na obecnym etapie związane z realizacją obecnie przyjętych rozwiązań Plan kolejnych działań niezbędnych do osiągnięcia wymaganego stopnia przygotowania inwestycji a analizowanym obszarze Plan wdrożenia i funkcjonowania projektu Analizowane dokumenty Opis rozwiązań proponowane przez Wykonawców w poszczególnych analizowanych opracowaniach Organizacyja zarządzania realizacja projektu Koszty zarządzania realizacja projektu Proponowany podział pracy - zakres kontraktów Ocena metodyki zastosowanej przez wykonawców poszczególnych opracowań Ocena ogólna rozwiązania zaproponowanego do realizacji Ryzyka zidentyfikowane na obecnym etapie związane z realizacją obecnie przyjętych rozwiązań Plan kolejnych działań niezbędnych do osiągnięcia wymaganego stopnia przygotowania inwestycji a analizowanym obszarze Analiza finansowa oraz plan finansowania Analizowane dokumenty Strona 4

5 9.2 Podsumowanie stanu faktycznego Uwagi do analizowanego dokumentu oraz wnioski Analiza społeczno-ekonomiczna Analizowany dokument Podsumowanie stanu faktycznego Uwagi do analizowanego dokumentu Wnioski Analiza wrażliwości i ryzyka Analizowane dokumenty Podsumowanie stanu faktycznego Uwagi do analizowanego dokumentu Wnioski Strona 5

6 1 Wstęp Niniejszy dokument został przygotowany w ramach Etapu I umowy nr 1106/2014 z dnia 27 lutego 2014 r. dotyczącej świadczenia usług doradztwa prawnego, technicznego i finansowo-ekonomicznego w przygotowaniu i realizacji procesu wyboru partnera prywatnego dla projektu System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej (dalej: Umowa doradcza). 1.1 Cel dokumentu Celem dokumentu jest analiza przygotowanej dokumentacji pod kątem założeń finansowych, ekonomicznych (popytu i podaży), prawnych, technicznych i technologicznych, zgodnie z pkt 2.2 Opisu Przedmiotu Zamówienia, Etap I Analizy wstępne oraz określenie modelu realizacji projektu, tiret 1. Raport w szczególności odnosi się do następujących dokumentów, zawierających założenia finansowe, ekonomiczne, prawne, techniczne i technologiczne Projektu: 1. Studium Wykonalności dla przedsięwzięcia System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej Wydanie VI z marca 2012 roku, 2. Raport o oddziaływaniu na środowisko dla przedsięwzięcia Budowa instalacji termicznego zagospodarowania frakcji energetycznej odpadów komunalnych na terenie Zakładu Utylizacyjnego Sp. z o.o. w Gdańsku z marca 2011 r., 3. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji, pn. Budowa instalacji termicznego przekształcania frakcji energetycznej odpadów komunalnych na terenie Zakładu Utylizacyjnego Sp. z o.o. w Gdańsku, która stała się ostateczna dnia 3 lutego 2012 r., 4. Raport z badania składu morfologicznego odpadów komunalnych z marca 2011 r., 5. Umowa o współpracy zawarta w dniu 16 listopada 2012 r. na potrzebę realizacji fazy przygotowawczej projektu POIS /12, zawarta pomiędzy 5 ZZO z terenu woj. pomorskiego, 6. Wariantowe studium lokalizacyjne i prawno-ekonomiczne Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Gdańsku z dnia 10 stycznia 2012 r., 7. Wielokryterialna analiza możliwości lokalizacji na terenie województwa pomorskiego regionalnej instalacji do termicznego przekształcania energetycznej frakcji odpadów z czerwca 2008 r. (stan na marzec 2009), 8. Dokumentacja geotechniczna ocena miąższości osadów organiczno-gliniastych oraz warunków gruntowowodnych w miejscu przewidzianej zabudowy spalarni odpadów na terenie Zakładu Utylizacyjnego w Gdańsku Gdynia 2011 rok, 9. Dokumentacja techniczno-prawna do opracowania wpływu elektrociepłowni, będącej zakładem termicznego przekształcania odpadów komunalnych w Zakładzie Utylizacyjnym Sp. z o.o. w Gdańsku Szadółkach na istniejący system ciepłowniczy GPEC Gdańsk Gdańsk r., 10. Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego Umowa o dofinansowanie fazy przygotowawczej projektu zawarta z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nr POIS /12 z dnia 21 grudnia 2012 r., 12. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia publicznego (SIWZ) na projektowanie i budowę zakładu termicznego przekształcania odpadów z października 2011 r., 13. Specyfikację istotnych warunków zamówienia publicznego (SIWZ) na usługę Public Relations wraz z edukacją ekologiczną z sierpnia 2011r., 14. Raport z przeprowadzonych konsultacji społecznych z września 2010 roku, 15. Raport z przeprowadzonych działań PR z grudnia 2011 r. Należy zaznaczyć, że ww. dokumenty przygotowywane były w różnym okresie, dla różnych celów, niekoniecznie związanych bezpośrednio z przygotowaniem i realizacją Projektu. Wykonawca odniósł się do ww. dokumentów w takim zakresie, w jakim założenia w nich przyjęte lub zastosowana metodyka ma wpływ na przygotowanie i realizację Projektu w obecnych uwarunkowaniach prawnych, finansowych, technicznych i komercyjnych, w tym w zakresie oczekiwań inwestorów i instytucji finansujących, zwłaszcza w zakresie: Strona 6

7 technologii, modelu realizacji projektu, podziału ryzyk, mechanizmu wynagradzania operatora ZTPO, dostępności finansowania, warunków brzegowych finansowania projektu ZTPO. Wnioski i uwagi zawarte w niniejszym dokumencie zostały wykorzystane w raporcie stanowiącym podsumowanie analiz wykonanych w ramach etapu I niniejszego zamówienia. Raport podsumowujący określa również dalszą droga postępowania dla Zamawiającego, jako rekomendacja dla dalszych działań związanych z realizacją przedmiotowego Projektu, którego celem jest doprowadzenie do wyboru partnera prywatnego, który zaprojektuje, wybuduje i będzie eksploatował przez okres partnerstwa publiczno-prywatnego Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów w Gdańsku. Strona 7

8 2 Opis istniejącego systemu odpadowego 2.1 Analizowane dokumenty Studium Wykonalności, rozdział Opis istniejącego systemu odpadowego Wariantowe studium lokalizacyjne i prawno-ekonomiczne Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Gdańsku z dnia 10 stycznia 2012 r., rozdział Analiza rynku spalarnianego Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego Opis proponowany przez Wykonawców w poszczególnych analizowanych opracowaniach. Przedsięwzięcie System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej" ma na celu dopełnienie lokalnych (gminnych i/lub międzygminnych) systemów gospodarki odpadami w formę kompleksowego systemu zagospodarowania odpadów komunalnych województwa pomorskiego, poprzez budowę zakładu termicznego przekształcania frakcji energetycznej odpadów komunalnych. Zgodnie z ustawą o odpadach z 14 grudnia 2012 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 21) podstawowym założeniem funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi jest system rozwiązań regionalnych. Zgodnie z art. 35 ust. 5 region gospodarki to obszar liczący co najmniej 150 tys. mieszkańców, obsługiwany przez regionalną instalację do przetwarzania odpadów komunalnych o mocy przerobowej wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez co najmniej 120 tys. mieszkańców, spełniający wymagania najlepszej dostępnej techniki lub technologii. Regiony gospodarki odpadami Zgodnie z Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018 w województwie pomorskim wyznaczono 7 regionów gospodarki odpadami komunalnymi, z których najmniejszy, region południowozachodni liczy mieszkańców, natomiast największy, region Szadółki zamieszkuje osób. W porównaniu z Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2010 zmniejszyła się docelowa ilość regionów gospodarki odpadami z planowanych 9 na 7.: Region Szadółki Region Eko Dolina Region Północny Region Południowy Region Południowo- Zachodni Region Północno- Zachodni Region Wschodni Strona 8

9 Ryc. 1 Regiony gospodarki odpadami wraz z lokalizacją RIPOK w woj. pomorskim Źródło: Opracowanie własne Strona 9

10 Instalacje związane z gospodarką odpadami w woj. pomorskim Regiony gospodarki odpadami w województwie pomorskim są obsługiwane przez regionalne lub zastępcze instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych. Przyjęte technologie są oparte na mechaniczno biologicznym przetwarzaniu odpadów komunalnych. Tab. 1 Wykaz regionalnych instalacji zastępczych do przetwarzania odpadów komunalnych wyznaczonych na wypadek awarii RIPOK Lp. Instalacja, w której nastąpiła awaria Instalacja zastępcza w przypadku awarii 1 RIPOK Szadółki RIPOK Eko Dolina; RIPOK Czarnówko; RIPOK Stary Las 2 RIPOK Eko Dolina RIPOK Szadółki; RIPOK Czarnówko; RIPOK Stary Las 3 RIPOK Czarnówko RIPOK Bierkowo; RIPOK Eko Dolina; RIPOK Sierzno 4 RIPOK Bierkowo RIPOK Sierzno; RIPOK Czarnówko; RIPOK Eko Dolina 5 RIPOK Sierzno RIPOK Bierkowo; RIPOK Czarnówko; RIPOK Stary Las 6 RIPOK Stary Las RIPOK Gilwa Mała; RIPOK Szadółki; RIPOK Sierzno 7 RIPOK Gilwa Mała RIPOK Stary Las; RIPOK Szadółki 8 RIPOK Swarzewo RIPOK Czarnówko 9 RIPOK Kommunalservice Vornkahl Polska RIPOK Stary Las; RIPOK Szadółki; RIPOK Gilwa Mała 10 RIPOK Przechlewo RIPOK Sierżno 11 RIPOK Gostomie RIPOK Stary Las Źródło: opracowano na podstawie Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018 Strona 10

11 Ryc. 2 Lokalizacja instalacji związanych z gospodarką odpadami w woj. pomorskim Źródło: opracowanie własne Strona 11

12 Składowiskach odpadów Zgodnie z Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018 unieszkodliwianie odpadów komunalnych w województwie polega na deponowaniu ich na składowiskach odpadów. Spośród 37 składowisk 7 funkcjonuje jako regionalne obiekty, w ramach zakładów zagospodarowania odpadów: Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o. w Gdańsku Szadółkach Przedsiębiorstwo Składowania i Przerobu Odpadów Sp. z o.o. w Czarnówku oddany do eksploatacji po rozbudowie w 2009 r. Zakład Zagospodarowania Odpadów Sierzno Sp. z o.o. Zakład Utylizacji Odpadów w Gilwie Małej- oddany do eksploatacji w 2006 r. Zakład Unieszkodliwiania Odpadów w Bierkowie - oddany do eksploatacji w 2004 r. Zakład Zagospodarowania Odpadów "Eko Dolina" w Łężycach - w 2010 r. oddano do eksploatacji II etap budowy zakładu Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych "Stary Las" Sp. z o.o. 2.3 Ocena metodyki zastosowanej przez wykonawców poszczególnych opracowań Pod względem metodycznym wszystkie przeanalizowane przez Wykonawców opracowania są poprawne, jednak z uwagi na zmiany we wcześniej obowiązującym prawie (m.in. nowelizacja ustawy o odpadach, ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz zmiana Planu gospodarki odpadami dla województwa pomorskiego), konieczne jest przeprowadzenie aktualizacji założeń i prognoz. 2.4 Ryzyka zidentyfikowane na obecnym etapie związane z realizacją obecnie przyjętych rozwiązań 1. Podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych stosowaną w województwie pomorskim jest ich składowanie. 2. Funkcjonujące instalacje przetwarzania odpadów nie wypełnią kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania. 3. Koniecznym jest dopełnienie systemu gospodarki odpadami komunalnymi instalacją odzysku wybranych frakcji odpadów w procesach termicznych 4. Istotne jest zagwarantowanie odpowiedniego strumienia odpadów dla zakładu, który doprowadzi do poprawnego funkcjonowania planowanego systemu gospodarki odpadami. 5. Istnieje jednak ryzyko, że ilość prognozowanej frakcji która miałaby być zagospodarowana może ulec istotnemu ograniczeniu ze względu na konkurencje sąsiadujących ZTPOK 2.5 Plan kolejnych działań niezbędnych do osiągnięcia wymaganego stopnia przygotowania inwestycji a analizowanym obszarze. Pozyskanie aktualnych informacji na temat wydajności, zdolności produkcyjnych poszczególnych zakładów na potrzeby nowej prognozy podaży. Strona 12

13 3 Analiza prognoz popytu 3.1 Analizowane dokumenty a) Studium Wykonalności, rozdział Analiza i prognoza popytu b) Wariantowe studium lokalizacyjne i prawno-ekonomiczne Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Gdańsku z dnia 10 stycznia 2012 r., rozdział Analiza rynku spalarnianego; c) Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018 d) Raport z badania składu morfologicznego odpadów komunalnych z marca 2011 r., 3.2 Opis prognoz wskazanych w poszczególnych analizowanych opracowaniach. Dotychczasowe prognozy dotyczące kształtowania się ilości wytwarzanych w gospodarstwach domowych odpadów z uwzględnieniem ich składu morfologicznego, dla obszaru całego województwa zaprezentowano w poniższych tabelach. Tab. 2 Projekcje ilości odpadów komunalnych od gospodarstw domowych wg składu morfologicznego Lp. Kategoria ODPADY 1. Organika Drewno Papier i tektura Tworzywa sztuczne Szkło Tekstylia Metale Odpady niebezpieczne Kompozyty Inertne (obojętne) Inne kategorie Odpady drobne Razem [Mg] Źródło: opracowanie- Studium Wykonalności, rozdział Analiza i prognoza popytu Tab. 3 Zmieszane odpady komunalne zebrane w latach w województwie pomorskim ogółem z gospodarstw domowych województwo pomorskie , , , , , ,6 gminy miejskie , , , , , ,3 gminy miejskowiejskie , , , , , ,4 gminy wiejskie , , , , , ,0 miasto , , , , , ,6 wieś , , , , , ,0 Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS Strona 13

14 Tab. 4 Zmieszane odpady komunalne zebrane w latach w województwie pomorskim WPGO Lp Rok Ilość odpadów komunalnych (Mg) miasto wieś razem Źródło: opracowanie własne na podstawie WPGO Projekcje ilości odpadów komunalnych od gospodarstw domowych w Studium Wykonalności znacznie odbiegają od odpowiadającym im prognozom z PGO. Na przykład dla roku 2015 jest to różnica blisko 30% między Mg/rok (SW) a Mg/rok (PGO) Dodatkowo dla porównania przedstawiono w kolejnych tabelach dane GUS za lata 2010 do 2012, z które wskazywały by na fakt, iż nie dość że ilość odpadów komunalnych nie wzrasta to na dodatek nieznacznie maleje. Zaznaczyć należy, że przedmiotowe dane GUS pochodzą z lat poprzedzających tzw. reform śmieciową, która weszła w życie 1 lipca 2013 roku wiec opisują zupełnie inne realia i mechanizmy rządzące gospodarka odpadami. Dla prognozy podaży frakcji energetycznej przyjęto w Studium Wykonalności następujące założenia: Definicja frakcji energetycznej (SW) - Poprzez frakcję energetyczną odpadów należy rozumieć wydzielony ze strumienia zmieszanych odpadów komunalnych surowiec o podwyższonej w stosunku do odpadów zmieszanych wartości opałowej i składzie materiałowym ograniczonym w znacznej mierze do udziału: papieru i tektury, tworzyw sztucznych, tekstyliów, drewna i kompozytów, o kodach i Dla obliczenia ilości frakcji energetycznej na potrzeby planowanego do realizacji zakładu termicznego przekształcania frakcji energetycznej odpadów posłużono się następującymi założeniami: Ilość odpadów wchodzących w skład frakcji energetycznej na lata tj. począwszy od momentu dopuszczenia instalacji termicznej do eksploatacji określono na podstawie danych zawartych w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2010 oraz zweryfikowano je o dane z zakładów prowadzących sortownie. W oparciu o zapisy ww. Planu założono wzrost poziomu selektywnej zbiórki odpadów do 17,5 % w roku 2016 co oznacza wzrost o ok. 15% w stosunku do roku 2005 oraz do 20% w roku Przyjęto na podstawie dotychczasowych doświadczeń z prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów na obszarze projektu ilość zanieczyszczeń w odpadach zbieranych selektywnie na poziomie 30% ich zawartości. Przyjęto że 20% odpadów z parków i cmentarzy zbieranych na terenie województwa zostanie odzyskana jako frakcja. Przyjęto że 20% odpadów papieru i 20% tworzyw sztucznych zawartych w odpadach zmieszanych zostanie odzyskane w procesie sortowania. Przyjęto iż 100% odpadów wielomateriałowych zostanie wykorzystana jako frakcja energetyczna. Strona 14

15 Przyjęto iż 100% odpadów odzieży i tekstyliów zostanie wykorzystana jako frakcja energetyczna. Przyjęto iż 100% odpadów drewna zostanie wykorzystana jako frakcja energetyczna. Przyjęto że 50% odpadów wielkogabarytowych zbieranych na terenie województwa zostanie poddanych procesowi termicznego przekształcania. Średnią wartość opałową frakcji energetycznej na potrzeby opracowania parametrów technologicznych zakładu przyjęto na podstawie danych uzyskanych z poszczególnych zakładów zagospodarowania odpadów. Poniżej w tabelach przedstawiono szacunki dotyczące ilości frakcji energetycznej w latach w oparciu o Studium Wykonalności dla przedsięwzięcia. Tab. 5 Prognoza ilości frakcji energetycznej Studium Wykonalności Lp. Kategoria Odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie Odpady zielone z ogrodów i parków w tym z cmentarzy Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne* Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone Papier i tektura Odpady wielomateriałowe Tworzywa sztuczne Szkło Metale Odzież i tekstylia Drewno Odpady niebezpieczne Odpady mineralne w tym frakcja popiołowa Odpady z targowisk Odpady z czyszczenia ulic i placów Odpady wielkogabarytowe (bez sprzętu el. i elektron.) Razem % Odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie % Odpady zielone z ogrodów i parków w tym z cmentarzy % Papier i tektura % Tworzywa sztuczne Odpady wielomateriałowe Odzież i tekstylia Drewno % Odpady wielkogabarytowe (bez sprzętu el. i elektron.) Razem Źródło: opracowanie- Studium Wykonalności, rozdział Analiza i prognoza popytu Strona 15

16 3.3 Ocena metodyki zastosowanej przez wykonawców poszczególnych opracowań Podstawową wątpliwość budzi definicja frakcji energetycznej o ściśle określonej wartości ok. 14 MJ/kg oraz sposób jej prognozowania oderwana obowiązków i ograniczeń nałożonych na JST przepisami prawa. W opinii Wykonawcy Ilość frakcji energetycznej będzie kształtowana w świetle konieczności realizacji, wynikających z przepisów prawa i przyjętych w KPGO, celów dla gospodarki odpadami komunalnymi: objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych wszystkich mieszkańców najpóźniej do 2013 r., objęcie wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów najpóźniej do 2015 r., zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów, aby nie było składowanych: o w 2013 r. więcej niż 50%, o w 2020 r. więcej niż 35% masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r., zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do max. 60% wytworzonych odpadów do końca 2014 r., przygotowanie do ponownego wykorzystania i recykling materiałów odpadowych, przynajmniej takich jak papier, metal, tworzywa sztuczne i szkło z gospodarstw domowych i w miarę możliwości odpadów innego pochodzenia podobnych do odpadów z gospodarstw domowych na poziomie minimum 50 % ich masy do 2020 roku. Jeśli chodzi o definicję frakcji energetycznej to przyjmuje się, że do auto-termicznego spalania średnia wartość opałowa odpadów musi być co najmniej 6 MJ/kg we wszystkich porach roku. Średnia roczna wartość opałowa nie powinna być mniejsza niż 7 MJ/kg. Charakterystykę energetyczną odpadów ilustruje trójkąt Tannera, który dla zawartości popiołu 60%, wilgotności odpadów 50% i substancji palnych (Węgla) 25% wykreśla obszar auto-termicznego spalania. Trójkąt Tannera. Źródło: WORLD BANK TECHNICAL GUIDANCE REPORT; Municipal Solid Waste Incineration; Washington, D.C Strona 16

17 W związku z tym można przyjąć hipotetycznie, iż frakcja energetyczna zaczyna się od frakcji, której wartość opałowa jest większa niż 6 MJ/kg. Przyjęcie takiej tezy jest spójne z założeniami Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 7 września 2005 w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania do składowania odpadów na składowisku danego typu. W powyższym rozporządzeniu zawarto zakaz składowania przetworzonych odpadów komunalnych o cieple spalania co najmniej 6 MJ/kg. Zakaz ten obowiązywać będzie od początku roku Przedmiotowy zakaz został uwzględniony Jednocześnie, zgodnie z zapisami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach założono, iż do ZTPO będzie trafiała frakcja o kaloryczności z przedziału 11-16MJ/kg. W świetle przedmiotowych zakazów odnośnie składowania przetworzonych odpadów komunalnych o cieple spalania co najmniej 6 MJ/kg założono, że w perspektywie 2016 roku istniejące ZZO będą w stanie wysortować frakcję energetyczną o kaloryczności MJ/kg oraz balast o cieple spalania poniżej 6 MJ/kg. Zważyć należy, że w przypadku wartości opalowej na poziomie 11 MJ/kg zgodnie z założonym wykresem spalania przepustowość ZTPO wzrośnie do ok Mg/rok. Gdyby jednak w świetle analizy układów technologicznych ZZO oraz morfologii odpadów trafiających do ZZO okazało się, że frakcja energetyczna ma mniejszą wartość kaloryczną od zakładanej, konieczna będzie weryfikacja założeń projektowych ZTPO. Dodatkowo na trudność oceny metodyki zastosowanej przez wykonawców wpływa brak dostępu do modelu matematycznego, którym posłużono się w celu wykonania stosownych obliczeń. Jednocześnie dla pełnego obrazu podaży frakcji organicznej powinno uwzględnić się uwarunkowania rynkowe, do których należy istnienie instalacji termicznego przekształcania odpadów, które mogłyby ekonomicznie konkurować z ZTPO w Gdańsku. 3.4 Ocena ogólna rozwiązania zaproponowanego do realizacji W świetle powyższego można uznać iż prognozy przedstawione w analizowanych materiałach: pokazują iż możliwe jest wystąpienie kilku scenariuszy rozwoju podaży frakcji energetycznej na terenie województwa. wymagają dalszych weryfikacji w oparciu o efektywność funkcjonujących systemów gospodarki odpadami poszczególnych ZZO Efektywność działających ZZO wskazuje na konieczność uwzględnienia w prognozach istniejących ograniczeń technologicznych. W związku z tym istniejące prognozy wymagają weryfikacji. Robocze scenariusze prognozy w zakresie potencjalnej podaży frakcji energetycznej do zagospodarowania w ZTPO w Gdańsku przedstawiono w raporcie głównym. 3.5 Ryzyka zidentyfikowane na obecnym etapie związane z realizacją obecnie przyjętych rozwiązań Prognozy podaży są kluczowe dla optymalizacji docelowego modelu budowy ZTPO. Wielkość i jakość strumienia odpadów planowanych do unieszkodliwienia w ZTPO ich skład morfologiczny oraz parametry fizykochemiczne stanowią podstawowe zmienne projektowe instalacji. W związku z tym ryzyko dla sukcesu przedsięwzięcia wynikające z podaży strumienia odpadów jest kluczowe. W szczególność należy uprawdopodobnić prognozy w oparciu o bieżącą sprawozdawczość zadań z zakresu gospodarowania odpadami 3.6 Plan kolejnych działań niezbędnych do osiągnięcia wymaganego stopnia przygotowania inwestycji w zakresie zdefiniowania podaży. W świetle powyższych uwag w celu ostatecznego ustalenia Strona 17

18 1. Uwzględnienie w dalszych prognozach wyników badań pn. Badania składu morfologicznego frakcji energetycznej odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem tendencji przyszłych zmian w jej strukturze (Zamawiający wyłonił Wykonawcę tj: Instytut Ekologii i Terenów Uprzemysłowionych; Katowice, ul. Kossutha 6). 2. Analiza podaży frakcji energetycznej w oparciu o badania morfologii odpadów oraz możliwości technologiczne ZZO. 3. Analiz ekonomiczna scenariuszy zagospodarowania frakcji energetycznej w celu ustalanie granicy ekonomicznej zasadności funkcjonowania ZTPO w Gdańsku w odniesieniu do potrzeb gmin 4. Przedstawienie gminom oferty współpracy w ramach porozumień międzygminnych w celu wspólnej budowy ZTPO. 5. Opracowanie modelu rozliczeń i kalkulacji dotacji celowej przekazywanej do Gdańska na zagospodarowanie zdefiniowanej frakcji. 6. Podpisanie porozumień międzygminnych 7. Ustalenie docelowego strumienia jakościowo ilościowego odpadów unieszkodliwianych w spalarni 8. Ustalenie docelowej przepustowości ZTPO. Strona 18

19 4 Analiza opcji 4.1 Analiza opcji lokalizacyjnych Analizowane dokumenty Analiza lokalizacji ZTPOK prowadzona była w 3 niżej wymienionych opracowaniach: Wielokryterialna analiza możliwości lokalizacji na terenie województwa pomorskiego regionalnej instalacji do termicznego przekształcania energetycznej frakcji odpadów autorstwa SOCOTEC wersja marzec 2009 roku- opracowanie [1]; Studium Wykonalności dla Przedsięwzięcia System Gospodarki Odpadami dla Metropolii Trójmiejskiej autorstwa Konsorcjum - EKO-KONSULTING-PROJEKT CONSEKO-BBM-DESIGN S.A. i - DRO-KONSULT Sp. z o.o. wersja marzec opracowanie [2]. Wariantowe studium lokalizacyjne i Prawno ekonomiczne ZTPOK w Gdańsku autorstwa Gdańska Agencja Rozwoju Gospodarczego wersja styczeń opracowanie [3]; Opis proponowanej lokalizacji. W wyniku przeprowadzonych analiz wybrano lokalizację na terenie Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o. w Gdańsku Stan prawny lokalizacji Tab. 6 Stan prawny oznaczenie nieruchomości w ewidencji gruntów oraz badanie Księgi Wieczystej GD1G/ /1 Położenie nieruchomości przy ul. Jabłoniowej 55 (na terenie ZUT/ZZO Szadółki) Obręb ewidencyjny 0048 Oznaczenie nieruchomości 242 Obszar 25,13 ha (w tym fragment działki o pow. 2,28 ha; niewydzielony geodezyjnie pod spalarnię) Sposób korzystania (dział II KW) LzV; LzVI; dr; N; Tr Użytkownik wieczysty ZUT (do r.) Ciężary i ograniczenia wolny od wpisów Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Uchwała RMG Nr XXVIII/819/00 z dn r. (numer planu 2307) Karta terenu nr 006 Strefa 53 funkcje wydzielone uciążliwe: składowisko odpadów komunalnych, łącznie z lokalizacją obiektów do intensywnej utylizacji odpadów (sortownie, kompostownie, pryzmy energetyczne i inne) Strona 19

20 Charakterystyka wybranej lokalizacji Ryc. 5 Lokalizacja planowanej inwestycji Ryc. 5 Mapa geodezyjna Ryc. 5 Mapa MPZP Dodatkowe uwarunkowania wybranej lokalizacji przedstawiono na poniższych rysunku Stan prawny nieruchomości przeznaczonej pod budowę zakładu termicznego przekształcania odpadów jest uregulowany. Działka o numerze ewidencyjnym 242 obręb 48 Szadółki położona na terenie Gdańska stanowi własność Gminy Miasta Gdańska i znajduje się w użytkowaniu wieczystym Zakładu Utylizacyjnego Sp. z Planowane przedsięwzięcie zlokalizowane jest w centralnej części województwa pomorskiego, w granicach administracyjnych miasta Gdańsk. Lokalizacja obejmuje tereny ok. 200 m na zachód od obwodnicy trójmiejskiej, tuż przy dzielnicy Szadółki. Planowany zakład zostanie zlokalizowany na działce nr 242 obręb 48 Szadółki, w jej południowo-wschodniej części, w obrębie rezerwy terenu oznaczonej numerem 800/3 położonej na Zgodnie z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego MPZP 2307 Szadółki - Zachód w rejonie ul. Przywidzkiej, Jabłoniowej i Lubowidzkiej, zatwierdzonego uchwałą Rady Miasta Gdańska nr XXVIII/819 z dnia 26 października 2000 r. planowana lokalizacja zakładu znajduje się na obszarze o symbolu funkcje wydzielone uciążliwe: Składowisko odpadów komunalnych, łącznie z lokalizacją obiektów do intensywnego unieszkodliwiania odpadów (sortownie, kompostownie, pryzmy energetyczne i inne). Zgodnie Strona z 20

21 Nieruchomość położona na obszarze składowiska odpadów należącego do ZUT Szadółki Zachód to osiedle wchodzące w skład dzielnicy Jasień (Gdańsk-Południe), najszybciej rozwijającej się części Gdańska Lokalizacja obejmuje tereny ok. 200m na Zachód od obwodnicy trójmiejskiej, w dzielnicy Szadółki Odległość drogowa od centrum Gdańska około 9km Obecnie w Szadółkach, na powierzchni ok. 71 ha, znajduje się składowisko odpadów dla Miasta Gdańska oraz gmin Pruszcz Gdański, Żukowo, Kolbudy, Somonino, Kartuzy i Przodkowo, jak i nowoczesna sortownia odpadów komunalnych Położenie bezpośrednio przy źródle surowca Woda: własne ujęcie wód podziemnych lub z wodociągu miejskiego Bliskie i bezpośrednie położenie obwodnicy pozwala na łatwą komunikację samochodową z różnymi częściami Metropolii Gdańskiej Odległość od najbliższych zabudowań mieszkalnych: 850 m (dzielnica Szadółki) Gaz dostępny poprzez urządzenia bezprzewodowe lub gaz ziemny Łączna powierzchnia działek w Szadółkach przeznaczona pod budowę spalarni to 2.28ha Strona 21

22 Warunki hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierską W podłożu terenu przeznaczonego pod budowę spalarni odpadów, do głębokości wykonanych wierceń (Wyniki badań gruntowo-wodnych), stwierdzono występowanie: osadów antropogenicznych o znacznej kilkunastometrowej miąższości czwartorzędowych (plejstoceńskich) osadów lodowcowych czwartorzędowych (plejstoceńskich) osadów wodnolodowcowych. Obliczona objętość zgromadzonych nasypów organiczno-mineralnych, które wymagać będą usunięcia wynosi ogółem m 3. W podłożu dokumentowanego terenu, do głębokości metrów stwierdzono zaleganie przypowierzchniowych warstw wodonośnych oznaczonych symbolem QI 10 i QI 2. Pierwsza przypowierzchniowa warstwa wodonośna warstwa QI 10, w podłożu dokumentowanego terenu występuje w formie sączeń. Miąższość osadów wodonośnych nie przekracza 1m. Druga warstwa wodonośna poziomu górnego warstwa QI 2, zalega w piaskach pylastych drobno- i średnioziarnistych o miąższości dochodzącej do 10 m. W części zachodniej zwierciadło posiada charakter napięty, we wschodniej swobodny Dostepność infrastruktury Dostępność komunikacyjna analizowanej lokalizacji Dojazd do instalacji będzie realizowany drogami wewnętrznymi Zakładu Utylizacyjnego Sp. z o.o. w Gdańsku. Wjazd na teren zakładu będzie się odbywał w sposób istniejący, tj. z ulicy Jabłoniowej Dostępność infrastruktury wodociągowej W świetle lokalizacji instalacji przy istniejącym zakładzie najprawdopodobniej będzie istniała możliwość przyłączenia się do istniejącej na terenie Zakład Utylizacyjnego sieci Dostępność infrastruktury kanalizacyjnej W świetle lokalizacji instalacji przy istniejącym zakładzie najprawdopodobniej będzie istniała możliwość przyłączenia się do istniejącej na terenie Zakład Utylizacyjnego sieci Dostępność infrastruktury sieci energetycznej Przyłączenie do sieci energetycznej będzie wymagało budowy stacji transformatorowej 110/15 kv oraz budowy linii 110 kv od jednej z istniejących linii 110 kv zlokalizowanych w rejonie przedmiotowej inwestycji do zasilania ww. stacji transformatorowej 110/15 kv. W celu uzyskania warunków przyłączeniowych istnieje konieczność wystąpienia do ENERGA-OPERATOR SA. z wnioskiem o określenie przedmiotowych warunków, wraz odpowiednimi załącznikami oraz uiścić zaliczkę na poczet opłaty za przyłączenie, w wysokości określonej w ustawie Prawo Energetyczne Dostępność infrastruktury w zakresie sieci ciepłowniczej W zakresie przyłączenia do sieci ciepłowniczej Gdańskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. przedstawiło wstępne warunki przyłączenia: Strona 22

23 Parametry czynnika grzewczego; Temperatura zasilania/powrotu Zima: 120/70 Lato: 60-70/50 Dodatkowo jako warunek przyłączenia wskazało konieczność wykonania następujących prac: Budowa magistrali przesyłowej DN 700 z planowanej lokalizacji zakładu do istniejącej infrastruktury przesyłowej GPEC w okolicy ul. Guderskiego Budowa magistrali przesyłowej DN 600 wzdłuż ulicy Jabłoniowej Budowa magistrali przesyłowej DN 600 od. Ul. Warszawskiej do osiedla Morena Budowa magistrali przesyłowej DN 600 przy osiedlu Morena Zainstalowanie w źródle pomp obiegowych o mocy 300 kw i wysokości pompowania 600 kpa Budowa stacji podnoszenia ciśnień o mocy ok. 400 kw i wysokości pompowania 550 kpa Modernizacja przepompowni Kartuska i Wileńska Ocena metodyki zastosowanej przez wykonawców poszczególnych opracowań Dotychczas wykonano analizy dotyczące lokalizacji zarówno w ujęciu regionalnym jak i lokalnym. Zastosowano różne metody heurystyczne mające cechy analiz wielokryterialnych SWOT z elementami ekonomicznymi. Użyte narzędzie są nieporównywalne, co utrudnia ocenę osiągniętych wyników. Z godnie z analizowanymi dokumentami Wykonawcy analizowali 9 potencjalnych lokalizacji. Główne konkluzje z poszczególnych raportów wraz ze stanowiskiem Wykonawcy przedstawiono poniżej. 1. Wielokryterialna analiza możliwości lokalizacji na terenie województwa pomorskiego regionalnej instalacji do termicznego przekształcania energetycznej frakcji odpadów autorstwa SOCOTEC wersja marzec 2009 roku C Przedstawiona poniżej tabela ze str. 147 przedmiotowego opracowania nie wskazuje jednoznacznie, która lokalizacja jest lepsza. Również komentarz wykonawcy jest relatywnie ogólny cyt.: Podstawowym wnioskiem jaki się nasuwa z analizy wyników, jest fakt, że żadna z pośród omawianych lokalizacji nie spełnia w maksymalnym stopniu wszystkich określonych kryteriów. Sprawą poza jakąkolwiek dyskusją jest fakt, że takich lokalizacji nie ma. Dlatego dąży się do wskazania najlepszej z pośród dostępnych. Jako lokalizację posiadającą najmniej ograniczeń dla lokalizacji instalacji jest lokalizacja przy oczyszczalni ścieków Gdańsk Wschód. W praktyce za prawie równorzędny należałoby uznać wariant lokalizacji przy ZU Szadółki. Strona 23

24 Źródło: Wielokryterialna analiza możliwości lokalizacji na terenie województwa pomorskiego regionalnej instalacji do termicznego przekształcania energetycznej frakcji odpadów autorstwa SOCOTEC wersja marzec 2009 roku 2. Analizując powyższa tabelę i komentarz wykonawcy można stwierdzić, że lokalizacje ZU Szadółki i OŚ Wschód są równoważne. Obie lokalizacje zostały uznane przez wykonawcę za wyraźnie korzystniejsze od lokalizacji EC Gdańsk i Eko DolinaStudium Wykonalności Eko-Konsulting-Projekt Conseko-BBM--Design S.A. - marzec 2012: W opracowaniu autorzy na stronie 108 wskazują wyniki analiz lokalizacyjnych cyt: Wyniki analizy przedstawiają się jak poniżej: Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o. w Gdańsku 749,79 pkt, teren przy Oczyszczalni Ścieków "Wschód" w Gdańsku 514,21 pkt, International Paper - Kwidzyn Sp. z o.o 724,95 pkt. Otrzymane wyniki wskazują na wysoką przewagę analizowanych wariantów lokalizacji przy ZUT Szadółki i International Paper Kwidzyn Sp. z o.o. nad wariantem lokalizacji przy Oczyszczalni Ścieków Wschód w Gdańsku. 3. Wariantowe studium lokalizacyjne i prawno-ekonomiczne, InvestGda styczeń 2012 r. Autorzy opracowania na stronie 35 wskazują na następujący ranking 1. Port Północny II +4 pkt 2. Port Północny I +2 pkt 3. Szadółki Zachód -0 pkt Dodatkowo na tej samej stronie Autorzy wyjaśniają cyt.: Pomimo uzyskania w klasyfikacji przedstawionej obok większej ilości punktów przez lokalizację PP-I w stosunku do Szadółek, zasadnicze ryzyko utraty kontroli nad Projektem ze strony GMG zaważa nad ostatecznym odrzuceniem terenów PP-I w niniejszym studium lokalizacyjny. Jednocześnie na str. 9 przedmiotowego opracowania Autorzy wskazują lokalizację Port Północny II jako preferowaną a Szadółki Zachód jako alternatywną. Podsumowując, należy wskazać, że obecnie planowana lokalizacja została wskazana jako rekomendowana w 2 z 3 przeprowadzonych analiz Ocena ogólna rozwiązania zaproponowanego do realizacji W świetle analizowanych opcji należy uznać iż: Wykonane analizy lokalizacyjne potwierdzają zasadność wyboru ZTPOK w Gdańsku w bezpośrednim sąsiedztwie ZZO Szadółki. Wskazana lokalizacja nie charakteryzuje się wystąpieniem mankamentów istotnie wpływających na procesy inwestycyjne. Wskazana lokalizacja charakteryzuje się brakiem syndromu NIMBY co w przypadku tego typu inwestycji może przeważać w tym kontekście Ryzyka zidentyfikowane na obecnym etapie związane z realizacją obecnie przyjętych rozwiązań Poniżej opis najważniejszych obszarów ryzyka związanych z przedmiotowa lokalizacją: Strona 24

25 Zastosowanie nieporównywalnych metod mi kryteriów w opracowaniach nr [1] i nr [2] posługiwano się zupełnie inną metodą wyboru niż w opracowaniu nr [3]; a dodatkowo w opracowaniach nr [1] i nr [2] ograniczają możliwość porówna wyników; Brak analiz spójności macierzy - we wszystkich 3 opracowaniach autorzy nie podają źródłowych danych na podstawie których dokonywali przypisywania wag i ocen poszczególnych kryteriów, dlatego też nie można zweryfikować wiarygodności przeprowadzonych ocen. Nie znaczy to, że można kwestionować wyniki ale jedynie wątpliwość budzi poprawność wykonanych analiz brak weryfikowalnych wycen kosztów budowy przyłączeń infrastruktury woda, gaz energia elektryczna i ciepło Teren zbudowany jest z tzw. niekontrolowanych nasypów naniesionych podczas prac budowlanych (15m głębokości); Grunt ten nie posiada dobrych właściwości geotechnicznych do zabudowy ponieważ brak mu odpowiednich parametrów m.in. skośności, plastyczności i nośności; Plan kolejnych działań niezbędnych do osiągnięcia wymaganego stopnia przygotowania inwestycji a analizowanym obszarze. Wystąpienie o wstępne warunki w zakresie przyłączenia do infrastruktury energetycznej, wodociągowej, kanalizacyjnej gazowej itp. Przeprowadzenie wstępnego due diligence pod katem zanieczyszczenia terenu tj. wykonanie przez Zamawiającego wstępnego (nie bazowego) sprawozdania dotyczącego ochrony gleby i wód podziemnych (w oparciu o Dyrektywę IED). Wykonanie przez Zamawiającego uzupełniających badan hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich uzgodnionych z firmami biorącymi udział w negocjacjach oraz badań zanieczyszczenia gruntów i wód rejonu przedsieziecia. Strona 25

26 5 Analiza instytucjonalna przedsięwzięcia 5.1 Analizowane dokumenty W niniejszej części raportu Wykonawca odniósł się do następujących dokumentów: a) Wariantowe studium lokalizacyjne i prawno-ekonomiczne Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Gdańsku z dnia 10 stycznia 2012 r., Analiza formalno-prawna Projektu b) Studium Wykonalności dla przedsięwzięcia System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej, Wydanie VI, marzec 2012 rok, rozdział Analiza instytucjonalna 5.2 Podsumowanie stanu faktycznego W analizowanych dokumentach przyjęto następujące założenia: Analizy instytucjonalne zawarte w weryfikowanych dokumentach oparte były o różne założenia, związane z różnymi celami przygotowywanych dokumentów. Analiza instytucjonalna w Studium Wykonalności oparta została o kwestie związane z realizacją Projektu w ramach POIiŚ , w tym dwa kluczowe kryteria: o podział zadań w całym cyklu życia projektu (zadania beneficjenta i operatora ZTPO połączone w ramach jednej jednostki lub rozdzielone); o formę prawną beneficjenta oraz jego relacje z innymi gminami oraz zakładami zagospodarowania odpadów z regionu objętego projektem (ZZO). Analizie poddano 7 wariantów instytucjonalnych: 1. Spółka komunalna utworzona przez Gminy podmiot będący zarówno beneficjentem, jak i operatorem; 2. Spółka utworzona przez dotychczas istniejące spółki komunalne podmiot będący zarówno beneficjentem jak i operatorem; 3. Związek międzygminny - beneficjent, spółka komunalna operator; 4. Istniejąca Spółka komunalna podmiot będący zarówno beneficjentem jak i operatorem; 5. Spółka komunalna utworzona przez Gminę Gdańsk podmiot będący zarówno beneficjentem jak i operatorem; 6. Istniejąca spółka komunalna i partner prywatny (beneficjent i operator w konstrukcji przewidzianej w ustawie o partnerstwie publiczno-prywatnym); 7. Istniejąca spółka komunalna i partner prywatny w konstrukcji przewidzianej w ustawie o koncesjach na roboty budowlane lub usługi. Dla każdego wariantu opisano strukturę właścicielską, relacje z pozostałymi ZZO działającymi w regionie projektu oraz ewentualnym partnerem prywatnym/koncesjonariuszem, jak również sposób zarządzania majątkiem obecnej spółki oraz wytworzonym w ramach projektu. Opisane warianty poddano analizie SWOT. Autor SW rekomendował wybór wariantu 4 (opartego o istniejącą spółkę pełniąca funkcję zarówno beneficjenta, jak i operatora), ze względu na brak konieczności powołania nowego podmiotu, potencjał kadrowy ZUT oraz prostą strukturę wdrożenia projektu. Wariantowe studium zawiera opis kilku modeli ppp (BOT, DBFO, BTL, BOR, BOO) oraz ogólny opis podstawowych barier i problemów we wdrażaniu projektów hybrydowych, jak również korzyści i zagrożenia płynące z realizacji tego typu inwestycji. Dokument ten zawiera szerszy opis dwóch wariantów zinstytucjonalizowanego PPP (w oparciu o ustawę o ppp) oraz kontraktowego modelu DBFO (w oparciu o ustawę o koncesji na roboty budowlane lub usługi). Oba warianty zostały poddane analizie SWOT (bardziej szczegółowej niż w przypadku Studium Wykonalności). Analizie nie poddano wariantów opisywanych w Strona 26

27 SW. Wariantowe studium rekomenduje ostatecznie wybór wariantu I (powołanie SPV w oparciu o ustawę o ppp) głównie ze względu na rzekomo większą kontrolę nad działalnością operacyjną ZTPO. 5.3 Uwagi do analizowanego dokumentu W opinii Wykonawcy w celu przygotowania optymalnego modelu realizacji Projektu, uwzględniającego aktualne uwarunkowania prawne, ekonomiczne, finansowe oraz rynkowe, a także aktualne oczekiwania partnerów prywatnych i instytucji finansowych, możliwe byłoby uszczegółowienie analiz zawartych w dotychczasowych dokumentach w następującym zakresie: Organizacji systemu gospodarki odpadami w regionie (w tym poprzez określenie (i) ról poszczególnych podmiotów w systemie gospodarowania odpadami, (ii) możliwości zapewnienia długoterminowej gwarancji dostaw frakcji energetycznej do ZTPO oraz (iii) możliwości zapewnienia finansowania systemu. Optymalizacji podziału zadań i ryzyk między strony umowy ppp w celu osiągnięcia jak największej wartości dodanej z partnerstwa publiczno-prywatnego (tzw. tzw. value-for-money). 5.4 Wnioski Biorąc pod uwagę powyższe Wykonawca przyjął następujące założenia do analizy różnych scenariuszy realizacji Projektu: W celu potwierdzenia uzasadnienia ekonomicznego dla realizacji Projektu niezbędne jest zapewnienie narzędzi prawnych umożliwiających wykorzystanie instalacji w maksymalnym zakresie, poprzez skierowanie do ZTPO frakcji energetycznej z odpadów komunalnych wytwarzanej na obszarze województwa. W tym celu należy dokonać oceny i przypisania ról poszczególnym podmiotom w systemie gospodarowania odpadami dla całego województwa pomorskiego, aby stworzyć odpowiedni i zintegrowany system gospodarowania odpadami komunalnymi umożliwiający realizację celów prawa ochrony środowiska, a przy jednoczesnym zapewnieniu opłacalności ekonomicznej. Analiza powinna dotyczyć możliwości wypracowania długoterminowego modelu gwarancji dostaw frakcji energetycznej do ZTPO oraz sposobów zapewnienia finansowania systemu. W celu zapewnienia optymalnego podziału zadań i ryzyka między strony umowy ppp Wykonawca przeanalizował następujące możliwe modele współpracy Podmiotu Publicznego z Partnerem Prywatnym dotyczące realizacji projektu budowy ZTPO: o DBO zaprojektuj, wybuduj i eksploatuj; o DBFO zaprojektuj, wybuduj, sfinansuj i eksploatuj; o D&O + B zaprojektuj, nadzoruj budowę i eksploatuj. Każdy z ww. modeli został poddany przez Wykonawcę uszczegółowionej analizie w następującym zakresie: o Finansowym (możliwe źródła finansowania, koszty finansowe, szacowana opłata na bramie na podstawie projekcji finansowych); o Ekonomicznym (potencjalne konsekwencje różnego podziału zadań i ryzyka związanego z realizacją projektu); o Funduszowym (kwalifikowalność projektu, kwalifikowalność beneficjenta, konsekwencje dla kwalifikowalności wydatków, podział zadań związanych z rozliczeniem dotacji UE, możliwość wystąpienia pomocy publicznej, konsekwencje dla zasady zachowania trwałości projektu); o Podatkowo-księgowym; o Organizacyjnym (wpływ różnych modeli na harmonogram przygotowania Projektu oraz działania podejmowane przez Zamawiającego); o Formalno-prawnym (tryb wyboru wykonawcy/partnera prywatnego, wpływ na dług publiczny) Strona 27

28 6 Opis Projektu 6.1 Analizowane Dokumenty 1) STUDIUM WYKONALNOŚCI DLA PRZEDSIĘWZIĘCIA System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej Wydanie VI marzec 2012 rok - EKO-KONSULTING-PROJEKT CONSEKO-BBM-DESIGN S.A. i DRO-KONSULT Sp. z o.o. 2) PROGRAM FUNKCJONALNO-UŻYTKOWY: Projektowanie i budowa zakładu termicznego przekształcania frakcji energetycznej odpadów komunalnych dla regionu województwa pomorskiego wraz z dostawą sprzętu i wyposażenia - EKO-KONSULTING-PROJEKT CONSEKO-BBM-DESIGN S.A. i DRO-KONSULT Sp. z o.o. 3) Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach Data ostatecznej wykonalności 3 luty 2012 data wydania 30 grudnia 2011 (Prezydent Miasta Gdańska) 4) Wielokryterialna analiza możliwości lokalizacji na terenie województwa pomorskiego regionalnej instalacji do termicznego przekształcania energetycznej frakcji odpadów z czerwca 2008 r. (stan na marzec 2009), SOCOTEC Polska Sp. z o.o. 5) Wariantowe studium lokalizacyjne i prawno-ekonomiczne; AKTUALIZACJA RAPORTU KOŃCOWEGO Z DNIA r.; Opracowane przez zespół InvestGDA 6.2 Hierarchia Celów JST: Planując przedmiotowe przedsięwzięcie JST realizuje strategię związaną z konicznością zapewnienia usług odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych powstających na jego obszarze. Obowiązek ten nałożony został na JST w Ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach a zoperacjonalizowany w Planie Gospodarki Odpadami.. Celem strategicznym JST jest: Osiągniecie określonych przepisami prawa wskaźników recyklingu oraz poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w wymaganych terminach. Zapewnienia budowy, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych Celem operacyjnym jest zapewnienie do 2020 optymalnej ekonomicznie infrastruktury gospodarki odpadami, która stworzy możliwości do zagospodarowania komunalnych odpadów zmieszanych zgodnie z przepisami prawa. W świetle przeprowadzonych analiz wskazano, iż budowa optymalnego ekonomicznie Zakładu Termicznej Utylizacji Odpadów, który uzupełni obecny system instalacji o instalacje zagospodarowania resztkowej frakcji energetycznej jest najlepsza metodą realizacji ww. celu. Optymalizując wybór konfigurację i wydajność instalacji JST oczekuje wybudowania instalacji, która zostanie skonfigurowana zgodnie z jego hierarchią kryteriów wyboru optymalnych rozwiązań techniczno-logistycznych dla realizacji projektu. Przykładową hierarchię kryteriów Inwestora przedstawiono na Rys 1. Strona 28

29 Rysunek 1 - Hierarchia kryteriów wyboru optymalnych rozwiązań techniczno-logistycznych dla realizacji projektu Maksymalna efektywność ekonomiczna zagospodarowania pre-rdf Zmienne krytyczne (podaż pre-rdf i własciwosci Fiz-Chem; popyt na EC i EE) Oddziaływanie na środowiska w granicach norm dozwolonych prawem Minimalizacja kosztów inwestycyjnych Minimalizacja kosztów operacyjnych Maksymalizacja przychodow z działalnosci poz podstawiwej Lokalizacja - Koszty Fundamentów - Koszty przyłączenia do infrastruktury Lokalizacja - Koszty transportu - prerdf - Koszty transporu produktow /odpadów Popyt na EC Popyt na EE Popyt na inne surowce Technologia Technologia; Liczba linii Technologia Technologia; Liczba linii Wyżej omówiona hierarchia została zapisana w PFU wskazując iż Zamawiającego JST: wymaga, aby zaprojektowany i zrealizowany Zakład termicznego przekształcania frakcji energetycznej odpadów komunalnych był zgodny z zaleceniami najlepszej dostępnej techniki BAT (Best Available Technique), zawartymi w dokumencie referencyjnym Komisji Europejskiej opracowanym dla spalania odpadów (tzw. BREF) oraz spełniał wszystkie wymagania z zakresu ochrony środowiska, wymaga zaprojektowania i wykonania rozwiązań zapewniających prostą, niezawodną eksploatację Zakładu w długim okresie czasu po najniższych kosztach eksploatacji, z zachowaniem wymaganych wskaźników efektywności energetycznej oraz wysokosprawnej kogeneracji. Strona 29

30 6.3 Oczekiwania inwestorów i instytucji finansujących w zakresie Technologii. W wyniku przeprowadzonego przez Zamawiającego Dialogu Technicznego oraz przeprowadzonymi przez Wykonawcę konsultacji z potencjalnymi inwestorami i dostawcami technologii określono poniżej stanowiska ww. firm odnośnie zaproponowanego zakresu rzeczowego. W tym miejscu zaznaczyć należy, że tylko firmy DOOSAN LENTJES, Termomeccanica Ecologia S.p.A., i CNIM to typowi dostawcy rozwiązań technologicznych pozostałe firmy były przedstawicielami operatorów, którzy stosownie do konfiguracji dobierają sobie dostawców technologii. Wszystkie firmy deklarują gotowość wybudowania instalacji zgodnie z zapisami w DŚ. Pięć firm spośród tych biorących udział w dialogu technicznym uważa, że szczegółowe zapisy w DŚ ograniczają możliwość zastosowania nowych i lepszych rozwiązań technologicznych lub że ograniczają konkurencję oraz, że poziom szczegółowości tych zapisów może doprowadzić do konieczności zmiany DŚ Trzy firmy są zdania, że konieczne jest uzyskania opinii od organu wydającego DŚ z zaznaczeniem, zmiany których parametrów nie wpływają na konieczność uzyskiwania nowej DŚ (np. zmniejszenie ilości paliwa, zmniejszenie kaloryczności, zmiana technologii na lepszą zgodną z BAT, etc.) Jedna firma uważa, że zapisy w DŚ są wykonalne, ale zważywszy na tendencje zmian w gospodarce odpadami (m.in. zmiany prawne, przyzwyczajenia mieszkańców) należy rozważyć dopuszczenie spalania odpadów zmieszanych w DŚ Urządzenia powinny być zaprojektowane i eksploatowane na 100% obciążenia. Wysokość komina nie jest bezpośrednio związana ze standardami emisji, z technicznego punktu widzenia, wysokość komina może wynosić zaledwie metrów co może zmniejszyć koszty inwestycyjne. Partnerzy zwracali uwagę na potencjalne korzyści dla Projektu poprzez zapewnienie odpowiedniej elastyczności w zakresie technologii: o o budowa 1 linii technologicznej w wystarczającym stopniu zapewnia ciągłość produkcji energii przy zmniejszonych o 20-25% nakładach inwestycyjnych; zastosowanie odmiennej niż w decyzji środowiskowej technologii rusztowej - np. ruszt walcowy zamiast rusztu posuwisto-zwrotnego (WTI). Strona 30

31 6.4 Opis rozwiązań proponowane przez Wykonawców w poszczególnych analizowanych opracowaniach Wykonawcy dotychczasowych opracowań zarekomendowali technologię Termicznego przekształcanie w kotłach z paleniskiem rusztowym uzupełnioną o półsuchy system oczyszczania spalin oraz turbinę upustowokondensacyjną Lokalizacja Zakładu Istniejący Zakład Utylizacyjny położony jest w okolicy granic administracyjnych miasta Gdańska, w jego południowo-zachodniej części, przy granicy z gminą Kolbudy. Od północy teren Zakładu zamyka ul. Jabłoniowa, a od wschodu obwodnica trójmiejska. Od strony zachodniej i południa Zakład sąsiaduje z gruntami rolnymi i nieużytkami położonymi na terenie gminy Kolbudy. W odległości średnio ok. 400 m na zachód od Zakładu przebiega granica Otomińskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Obszary źródliskowe Potoku Oruńskiego znajdują się w rejonie Szadółek. Fragment obszaru źródliskowego występuje przy zachodniej granicy istniejącego składowiska odpadów, tworząc obecnie tzw. Zalew Kozacki. W wyniku zamknięcia wlotu potoku Kozackiego do podziemnego kanału, wybudowanego jeszcze przed uruchomieniem składowiska odpadów, przy zachodnim obwałowaniu składowiska powstał powierzchniowo bezodpływowy Zalew Kozacki. Obecnie Potok Kozacki ma początek przy wschodniej granicy składowiska, zbierając wody opadowe i przypowierzchniowe. Rysunek 2 - Planowana lokalizacja przedsięwzięcia zgodnie z Koncepcją Planu zagospodarowania terenu Strona 31

32 6.4.2 Zakres rzeczowy W ramach przedsięwzięcia planuje się zaprojektowanie oraz budowę zakładu termicznego przekształcania frakcji energetycznej odpadów uprzednio wydzielonej ze strumienia odpadów zmieszanych w zakładach zagospodarowania odpadów zlokalizowanych na terenie województwa pomorskiego, wraz z niezbędnym specjalistycznym sprzętem pomocniczym. Zakres przedsięwzięcia obejmuje także kontrakty usługowe związane z wdrażaniem, tj. nadzór Inżyniera Kontraktu oraz działania informacyjno-promocyjne, a także funkcjonowanie Jednostki Realizującej Projekt. Planowana jest instalacja termicznego przekształcania odpadów składająca się z dwóch linii o łącznej wydajności około Mg/rok odpadów. Instalację będzie obejmowała następujące elementy: Wyceną objęto następujące węzły: Rozładunek odpadów i przygotowanie odpadów Spalanie i wytwarzanie pary (palenisko/ruszt wraz z kotłem) Oczyszczanie spalin Węzeł energetyczny turbogeneratora Instalacje elektryczne Instalacje ochrony pożarowej Instalacje pomocnicze Portiernię Warsztat Magazyn zaplecza Budynek biurowy Sterownię i zaplecze socjalne Wagę samochodową wewnętrzną Infrastrukturę terenu (drogi, place, sieci, stację transformatorową, ogrodzenie i oświetlenie terenu) Każda z linii wyposażona będzie w: palenisko osiowe z dwutorowym rusztem posuwisto-zwrotnym kocioł w układzie czterociągowym z czwartym ciągiem poziomym układ oczyszczania spalin, oparty będzie na metodzie półsuchej usuwania zanieczyszczeń kwaśnych oraz niekatalitycznej redukcji tlenków azotu SNCR. zespół turbinowo-prądnicowy z zastosowanie turbiny upustowo-kondensacyjna z upustem regulowanym Podstawowe parametry instalacji Przepustowość: Mg odpadów/rok Przepustowość 1 linii: 16 Mg/h Liczba linii: 2 Czas pracy: min h/rok Nominalna wartość opałowa: około 14 GJ/Mg Moc cieplna paleniska: 2 x 226,8 GJ/h (2x63MW) Strona 32

33 Stężenie O2 w spalinach: 8,0 % obj. such. Powietrze do spalania razem Nm 3 /h Ilość powietrza wtórnego %, regulowana Czas zatrzymania spalin po ostatniej dawce powietrza: > 2 s w temp. > 850 C Zawartość całkowitego węgla organicznego (TOC) w popiele suchym i kotłowym: < 3 % wag. Produkowana energia cieplna wykorzystywana będzie na potrzeby własne zakładu oraz sprzedawana do zewnętrznej sieci ciepłowniczej. Wyprodukowana energia elektryczna również częściowo będzie wykorzystywana na potrzeby własne zakładu, a częściowo sprzedawana. Wymagane parametry kotła odzyskowego Ciśnienie na wyjściu z przegrzewacza pary: min. 40 bar Temperatura na wyjściu z przegrzewacza: min. 400 C Wielkość strumienia pary (nominalna): min. 74,3 Mg/h Temperatura wody zasilającej min. 130 C Wymagane parametry pary: Ciśnienie: min. 39 bar Temperatura: min. 400 C Ilość wytwarzanej pary: min. 2 x 74,34 Mg/h Produkcja energii elektrycznej brutto: min. 33,8 MW Zużycie własne energii elektrycznej: ok. 4,2 MW Produkcja energii elektrycznej netto: min. 29,6 MW Parametry pary: Ciśnienie: 40 bar Temperatura: 400 C Ilość wytwarzanej pary: 2 x 74,34 Mg/h Produkcja energii elektrycznej brutto: 33,8 MW Zużycie własne energii elektrycznej: 4,2 MW Produkcja energii elektrycznej netto: 29,6 MW Zaproponowana technika termicznego przekształcania odpadów jest zgodna z zaleceniami BAT (Best Available Technique) zawartymi w dokumencie referencyjnym Komisji Europejskiej opracowanym dla spalania odpadów (tzw. BREF). Orientacyjne parametry frakcji energetycznej odpadów przyjęte przez Wykonawców do obliczeń: Nominalna wartość opałowa 14,175 GJ/Mg Składniki % mas. (w stanie wilgotnym) Woda 20,80 Popiół 19,95 C 31,30 H 5,85 O 20,50 N 0,40 Cl 0,95 S 0,25 Strona 33

34 Energia brutto z odpadów [MW] Na poniższym rysunku przedstawiono schemat instalacji termicznego przekształcania odpadów w kotle z paleniskiem rusztowym. Rysunek 6.3 Przekrój wzdłużny przykładowej instalacji termicznego przekształcania odpadów z kotłem z paleniskiem rusztowym Źródło: Program Funkcjonalno-Użytkowy Na poniższym rysunku przedstawiono wykres wydajności spalania Rysunek 6.4 Wykres wydajności spalania MJ/kg 14 MJ/kg 11 MJ/kg 10 MJ/ kg , , ,5 25 Przepustowość [Mg/godz.] Źródło: Program Funkcjonalno-Użytkowy Strona 34

35 Zaproponowana technika termicznego przekształcania odpadów jest zgodna z zaleceniami BAT zawartymi w dokumencie referencyjnym Komisji Europejskiej opracowanym dla spalania odpadów (tzw. BREF). Poniżej w tabeli zestawiono zalecenia BAT w odniesieniu do kluczowych elementów planowanej instalacji. Tabela 6.1 Sposób realizacji zaleceń BAT w odniesieniu do planowanej instalacji Zalecenia BAT Planowane rozwiązania Kontrola jakości dostarczanych odpadów, transport i załadunek odpadów dostarczanych do zakładu Komunikacja z dostawcami odpadów w celu poprawy kontroli jakości dostarczanych odpadów do zakładu ich termicznego przekształcania Kontrola jakości załadunku odpadów na terenie zakładu w celu zapewnienia ich efektywnego spalania, poprawy odzysku energetycznego oraz procesu oczyszczania spalin, a także ograniczenia zanieczyszczenia bunkra zasypowego poprzez redukcję emisji pyłów Kontrola dostarczanych odpadów i pobór próbek Przyjęte rozwiązania w ramach planowanej instalacji polegające na termicznym przekształceniu frakcji energetycznej odpadów dostarczanej z zakładów zagospodarowania odpadów zlokalizowanych na obszarze województwa pomorskiego, nie zaś bezpośrednio od wytwórców odpadów przyczyni się do odpowiedniej kontroli ich jakości zgodnie z przyjętymi założeniami projektowymi. Dostarczane do zakładu odpady, niezależnie od faktu ich odpowiedniego,uprzedniego przygotowania w zakładach zagospodarowania odpadów, będą dodatkowo homogenizowane i ułożone w stosy w bunkrze zasypowym przed dostarczeniem ich do lejów zasypowych za pomocą suwnic wyposażonych w wielołupinowe chwytaki. Otwory zrzutowe będą zamykane hermetycznymi klapami z napędem hydraulicznym. Ponadto w przypadku zatrzymania obu linii spalania odpadów, włączy się odpowietrzanie postojowe. Powietrze odlotowe zostanie wtłoczone do komina przez przewód wentylacyjny z odpylaczem. Obszar załadunku i przechowywania odpadów będzie monitorowny poprzez system monitoringu wizualnego. Obraz przekazywany będzie do nastawni oraz kabiny operatorów suwnic. Samochody przywożące odpady do zakładu przed rozładunkiem odpadów będą ważone, prowadzona będzie dokumentacja dotycząca jakości i ilości odpadów dostarczonych do procesu ich termicznego przekształcenia w postaci ewidencji odpadów. Ponadto okresowo prowadzone będą badania udziału energii chemicznej frakcji biodegradowalnych w energii chemicznej całej masy odpadów kierowanych do termicznego przekształcenia, na podstawie obowiązującej metodyki badań. Odpowiednia wielkość miejsca przechowywania Planowany bunkier zasypowy odpadów będzie Strona 35

36 Zalecenia BAT odpadów. Odpowiednie zabezpieczenie miejsca przechowywania odpadów w urządzenia przeciwpożarowe. Ograniczony czas przechowywania odpadów (4-10 dni w przypadku odpadów komunalnych). Planowane rozwiązania posiadał powierzchnię ok m³ umożliwiającą przechowywanie odpadów przez okres 5 dni. Bunkier zostanie oddzielony od budynku spalarni ognioodporną ścianą i będzie wyposażony w zaawansowane urządzenia przeciwpożarowe. Proces spalania odpadów Wybór optymalnej techniki spalania w odniesieniu do rodzaju odpadów Zapewnienie ciągłej pracy instalacji w celu poprawy wydajności energetycznej instalacji Zastosowanie odpowiedniego systemu kontroli procesu spalania i jego parametrów Optymalizacja dostarczania powietrza pierwotnego i wtórnego do procesu spalania W ramach planowanego zakładu rekomenduje się zastosowanie rusztu posuwisto-zwrotnego dwutorowego, chłodzonego wodą, który zgodnie z zaleceniami BAT jest jednym z rozwiązań stosowanych dla odpadów o wyższej wartości opałowej (10 20 GJ/Mg) w przypadku rekomendowanej instalacji zakres wartości opałowej wynosi GJ/Mg, dostarczanych do zakładu w ilości 1-50 Mg/godz./linia w przypadku rekomendowanej instalacji mamy do czynienia z ilością 16 Mg/godz. w odniesieniu do całej instalacji, jest to więc ilość mieszcząca się w ww. przedziale. Instalacja pracować będzie w systemie 3-zmianowym, min h/rok. Planowana wielkość bunkra zasypowego zapewni zapas odpadów na 5 dni pracy instalacji. Zastosowany system sterujący procesem spalania gwarantuje optymalny pod względem technicznym przebieg procesu technologicznego.instalacja będzie w całości obsługiwana z poziomu nastawni. W tym celu zostaną w niej ustawione trzy stanowiska obsługi, z których każde otrzyma dwa monitory.wszystkie funkcje bezpieczeństwa i ochronne, związane z pracą instalacji, będą przebiegały automatycznie. Zastosowany w rekomendowanej instalacji układ napowietrzający obejmuje powietrze pierwotne i wtórne wraz z wentylatorami czerpiącymi i rozprowadzającymi powietrze, a także klapy regulujące jego przepływ. Całkowita ilość powietrza pierwotnego i wtórnego zależy od regulacji prędkości obrotowej wentylatorów. Do tłoczenia powietrza przewidziano dmuchawy promieniowe.całkowitą ilość powietrza pierwotnego poda układ regulacji paleniska, a samą nastawę umożliwi wentylator. W przypadku instalacji rusztowej, opór powietrza może Strona 36

37 Zalecenia BAT Planowane rozwiązania podlegać ciągłym zmianom w zależności od stopnia pokrycia rusztu i gęstości paliwa. Aby skompensować te wahania, pojedyncze strumienie powietrza w poszczególnych strefach będą automatycznie sterowane za pomocą specjalnych klap wyposażonych w napęd silnikowy. Kanały doprowadzające powietrze zostaną wyposażone w dmuchomierze. Długość ognia na ruszcie zależy od zmiany rozkładu strumienia powietrza pierwotnego wzdłuż rusztu za pomocą układu regulacji paleniska. Powietrze pierwotne będzie odsysane z bunkra. Dzięki temu w bunkrze wytworzy się podciśnienie, uniemożliwiając emisję odorów na zewnątrz. Do zasysania powietrza wtórnego pod sklepieniem kotła przewidziano wentylator o zmiennej prędkości obrotowej; powietrze to będzie następnie z dużą siłą wtłaczane przez dysze umieszczone w strefie przejściowej pomiędzy komorą paleniskową, a pierwszym ciągiem kotła odzyskowego. Zastosowanie palników pomocniczych w celu wspomagania rozruchu i zatrzymania instalacji Ustalenie wartości opałowej odpadów w celu optymalizacji parametrów wydajności spalania W ramach planowanej instalacji rozruch i zatrzymanie instalacji zapewnią palniki zapłonowo-podtrzymujące. W przeciwległych ścianach komory paleniskowej zostaną zainstalowano dwa palniki na olej opałowy. W czasie normalnej eksploatacji instalacji palniki nie będą pracować. W czasie postoju palniki będą chronione przed działaniem ciepła i zanieczyszczeniami chłodnym powietrzem, generowanym przez specjalną dmuchawę. Wartość opałowa dostarczanych odpadów będzie określona w porozumieniach/umowach zawartych z dostawcami frakcji energetycznej - zakładami unieszkodliwiania odpadów. Ponadto przewiduje się przeprowadzanie okresowych badań odpadów w celu ustalenia ww. wartości. Odzysk energii Optymalizacja wydajności energetycznej i odzysku energii Redukcja strat energii Planowana instalacja wyposażona będzie w urządzenia do odzysku energii kocioł odzyskowy, turbinę odbiorczo-kondensacyjną, generator i wymiennik ciepła. Wytworzona w procesie termicznego przekształcania frakcji energetycznej odpadów energia cieplna i elektryczna po zaspokojeniu własnych potrzeb skierowana zostanie do sieci zewnętrznych. W planowanej instalacji decydujące znaczenie dla Strona 37

38 Zalecenia BAT Planowane rozwiązania optymalnego spalania, a co za tym idzie i ograniczenia strat energii będzie miało napowietrzanie. Powietrze musi być równomiernie rozprowadzone po złożu paliwowym, przy czym prędkość tłoczenia powietrza przez dysze powinna być możliwie najniższa, żeby uniknąć wysokiej temperatury i jak najmniej obciążyć spaliny lotnym popiołem. Redukcja zapotrzebowania na energię W celu redukcji zapotrzebowania na energię instalacji planuje się zastosowanie miedzy innymi wymienników ciepła, a także działań optymalizujących pracę całej instalacji nie zaś poszczególnych jej elementów. Oczyszczanie spalin Optymalizacja wyboru systemu oczyszczania spalin W ramach planowanej instalacji zaproponowano półsuchą metodę oczyszczania spalin. Na układ oczyszczania spalin składają się następujące elementy główne: - absorber natryskowy (rozpyłowy) do chłodzenia i kondycjonowania spalin przy jednoczesnym oddzielaniu kwaśnych substancji szkodliwych poprzez wtryskiwanie mleka wapiennego, - dozownik koksu piecowego (HOK) do oddzielania lotnych metali ciężkich (zwłaszcza rtęci) oraz toksycznych związków organicznych w reaktorze, -dozownik wodorotlenku wapnia do wyłapywania gazu surowego i precoatingu filtra tkaninowego, Poprawa wypalenia popiołu paleniskowego Źródło: Studium Wykonalności -filtr tkaninowy do oddzielania cząstek zawartych w spalinach. Powyższe rozwiązanie zapewnia skuteczne oczyszczanie spalin przy jednoczesnym obniżeniu kosztów eksploatacyjnych i zapewnieniu bezściekowej pracy całego systemu. Sposób przygotowania odpadów (homogenizacja) przed ich podaniem do komory paleniskowej oraz planowany system sterowania procesem spalania zapewni optymalizację parametrów spalania tak aby zminimalizować zawartość całkowitego węgla organicznego (TOC< 3%) w popiele paleniskowym. Strona 38

39 Poniżej na rysunku przedstawiono schemat obiegu pary wodnej Rysunek 6.5 Obieg parowo-wodny Źródło: Program Funkcjonalno-Użytkowy Produkcja energii elektrycznej i ciepła dla ogrzewania miasta Maksymalna produkcja energii elektrycznej dla nominalnej ilości pary i temperatury zewn. 15 C: ok. 33,8 MWel (moc na zaciskach generatora) Do sieci ciepłowniczej można przesłać maksymalnie ok. 95 MW ciepła. Wyprodukowana energia elektryczna wystarcza w tym wypadku na bezpieczne pokrycie własnego zapotrzebowania instalacji na energię elektryczną (ok.4,5 MW). W praktyce zakładana jest maksymalna produkcja ciepła możliwa do oddania na potrzeby własne Zakładu Utylizacyjnego i do miejskiej sieci ciepłowniczej oraz produkcja energii elektrycznej w ilości możliwej do wyprodukowania na potrzeby własne Zakładu Utylizacyjnego z zastosowaniem wysokosprawnej kogeneracji. W układzie normalnej pracy, zapewniającej efektywne wykorzystanie energii cieplnej i elektrycznej na potrzeby własne i do miejskiej sieci ciepłowniczej, możliwa do wyprowadzenia ilość ciepła i energii elektrycznej: w sezonie grzewczym przy temperaturach zewnętrznych minus 16 st. C łączna średnia moc wyprowadzanego ciepła 58 MWt, moc wyprodukowanej energii elektrycznej 23 MWel (sprzedaż na poziomie 18,5 MWel). w sezonie grzewczym przy temperaturach od minus 5 st. C do plus 5 st. C łączna średnia moc wyprowadzanego ciepła 65 MWt, moc wyprodukowanej energii elektrycznej 22 MWel (sprzedaż na poziomie 17,5 MWel). Strona 39

40 w sezonie letnim łączna średnia moc wyprowadzanego ciepła 55 MWt, moc wyprodukowanej energii elektrycznej 24 MWel (sprzedaż na poziomie 19,5 MWel). Ilość wody obiegowej niezbędnej do wyprowadzenia ciepła ok m3 na godzinę. Niezbędne będzie wybudowanie przez GPEC odcinków ok. 3 km rurociągu fi 700 oraz 3 km rurociągu fi 500 umożliwiających włączenie zakładu termicznego przekształcania odpadów do miejskiej sieci ciepłowniczej. W zakładzie termicznego przekształcania odpadów konieczna będzie budowa czterech pomp obiegowych, 3 pracujące i 1 rezerwowa, umożliwiających pompowanie wody grzewczej do miasta, o łącznej mocy 640 kw oraz wydajności 690 m 3 /h i wysokości podnoszenia 50 m słupa wody każda. Powyższe rozwiązanie jest bardziej ekonomiczne w eksploatacji i pozwala na wyeliminowanie nagłych uderzeń hydraulicznych. Przy awarii jednej pompy pracują 3 pozostałe co powoduje, koszt wymiany pompy jest mniejszy. Każda instalacja obejmująca spalanie lub współspalanie z odzyskiem energii musi spełniać warunek, że odzyskiwanie energii ma się odbywać przy wysokim poziomie efektywności energetycznej. Dla nowopowstających instalacji efektywność energetyczna musi być równa lub większa niż: 0,65. Osiągnięcie wymaganego progu efektywności energetycznej będzie zagwarantowane poprzez wpisanie go jako obligatoryjnego parametru instalacji do decyzji środowiskowej. Zgodnie z szacunkowymi obliczeniami, średnia wartość wskaźnika będzie się utrzymywała na poziomie ok. 0,68, a więc powyżej minimalnej wartości wymaganej. Układ oczyszczania spalin Opis oczyszczania spalin w oparciu o metodę pół-suchą Na każdy układ oczyszczania spalin składają się następujące elementy główne: absorber natryskowy (rozpyłowy) do chłodzenia i kondycjonowania spalin przy jednoczesnym oddzielaniu kwaśnych substancji szkodliwych poprzez wtryskiwanie mleka wapiennego, reaktor dozownik koksu piecowego (HOK) do oddzielania lotnych metali ciężkich (zwłaszcza rtęci) oraz toksycznych związków organicznych w reaktorze, dozownik wodorotlenku wapnia do wyłapywania gazu surowego i precoatingu filtra tkaninowego, filtr tkaninowy do oddzielania cząstek zawartych w spalinach (pyłu lotnego, soli reakcyjnych, naładowanego absorbentu), wentylator ciągu do usuwania strat ciśnienia i transportu spalin w instalacji, tłumik akustyczny do minimalizacji emisji hałasu, komin odprowadzający oczyszczone spaliny. Poniżej przedstawiono schemat oczyszczania spalin Strona 40

41 Rysunek 6.6 Oczyszczanie spalin Źródło: Program Funkcjonalno-Użytkowy Stacja transformatorowa 15/110kV Przed wprowadzeniem do sieci energetycznej wyprodukowana energia elektryczna musi zostać przekształcona do napięcia 110kV, co będzie realizowane za pomocą stacji transformatorowej 15/110kV, zlokalizowanej w pobliżu głównej instalacji termicznego przekształcania frakcji energetycznej odpadów komunalnych. Szczegółowe rozwiązania techniczne stacji transformatorowej jak i samego wyprowadzenia linii energetycznej 110kV, są uzależnione od Technicznych warunków przyłączenia, określanych przez gestora publicznej sieci energetycznej. Powoduje to, iż na obecnym etapie szczegóły te nie są znane, a tym bardziej nie jest znany przebieg linii energetycznej 110kV. Poza terenem zakładu, jeżeli zajdzie taka potrzeba, zostanie zrealizowana napowietrzna linia WN o napięciu roboczym 110kV. Linia ta będzie realizowana w ramach odrębnego zadania inwestycyjnego i zostanie objęta odrębnym postępowaniem w sprawie określenia środowiskowych uwarunkowań realizacji inwestycji. Zarówno punkt wyprowadzenia wewnętrznej linii kablowej jak i przebieg zewnętrznej linii napowietrznej nie jest obecnie znany i zostanie określony przez gestora sieci energetycznej w ramach Technicznych warunków przyłączenia Materiały eksploatacyjne Podstawę do oszacowania wielkości zużycia i ilości pozostałości stanowi eksploatacja instalacji w warunkach nominalnego obciążenia, zakładając użycie paliwa o odpowiednim składzie oraz strumień objętości spalin, a także zawartość substancji szkodliwych odpowiednio do wartości nominalnych na wejściu do układu oczyszczania spalin. Strona 41

42 Woda Spodziewane zużycie: ok. 11 m³/h Spodziewane zużycie w ciągu 1 roku eksploatacji: ok m³/rok Tlenek wapnia Spodziewane zużycie: ok. 770 kg/h Spodziewane zużycie w ciągu 1 roku (7.800 h) eksploatacji: ok Mg/rok Wodorotlenek wapnia Spodziewane zużycie w ciągu 1 roku (7.800 h) eksploatacji: ok. 500 Mg/rok Koks piecowy Spodziewane zużycie: ok. 37 kg/h Spodziewane zużycie w ciągu 1 roku (7.800 h) eksploatacji: ok. 290 Mg/rok Woda amoniakalna Spodziewane zużycie: ok. 187 kg/h Spodziewane zużycie w ciągu 1 roku (7.800 h) eksploatacji: ok Mg/rok Prąd Spodziewane zapotrzebowanie: ok. 4,2 MW Pozostałości poprocesowe Żużel i popiół paleniskowy Ilość wg analizy odpadów: ok. 5,75 Mg/h (w stanie suchym) Spodziewana ilość w ciągu 1 roku (7.800 h) eksploatacji: Mg/rok (w stanie suchym) Spodziewana ilość w ciągu 1 roku (7.800 h) eksploatacji: Mg/rok (w stanie wilgotnym) Pozostałości z oczyszczania spalin i popiół kotłowy Spodziewana ilość: kg/h Spodziewana ilość w ciągu 1 roku (7.800 h) eksploatacji: ok Mg/rok Nakłady inwestycyjne Nakłady na realizacje inwestycji W Studium Wykonalności nakłady na środki trwale założono na poziomie 565 mln PLN Strona 42

43 Tabela 6.2 Koszty prac budowlano-montażowych w podziale na lata realizacji [zł] L.p. Kategoria Jedn. RAZEM Stawki Amortyzacji Przekazanie placu budowy PLN Waga samochodowa PLN Budynek socjalny PLN Budynek administracyjny PLN Magazyn PLN Warsztat PLN Drogi, parkingi, chodniki, zagospodarowanie terenu PLN Uzbrojenie terenu- kanal. Sanit. + woda pitna + sieci pary i gazu PLN Sprzęt specjalistyczny ruchomy PLN Zasilanie elektryczne i telekomunikacyjne PLN Roboty budowlane i dostawy części kotłowej i oczyszczania spalin wraz z turbogeneratorem - fundamenty Roboty budowlane i dostawy części kotłowej i oczyszczania spalin wraz z turbogeneratorem - komin Roboty budowlane i dostawy części kotłowej i oczyszczania spalin wraz z turbogeneratorem - dostawy 4,0% 4,0% 4,0% 4,0% 4,0% 2,5% 2,5% 10,0% 4,0% PLN ,5% PLN ,5% PLN ,0% Roboty budowlane - turbinownia PLN Dostawy części kotłowej i oczyszczania spalin wraz z turbogeneratorem - turbinownia Roboty budowlane i dostawy części kotłowej i oczyszczania spalin wraz z turbogeneratorem - zasobnik odpadów Roboty budowlane i dostawy części kotłowej i oczyszczania spalin wraz z turbogeneratorem - sterownia + inne pom. Roboty budowlane i dostawy części kotłowej i oczyszczania spalin wraz z turbogeneratorem - instalacje elektrycznie i akp. Roboty budowlane i dostawy części kotłowej i oczyszczania spalin wraz z turbogeneratorem - estakady i inne konstrukcje 10,0% PLN ,0% PLN ,0% PLN ,0% PLN ,0% PLN ,0% Instalacja przeciwpożarowa - roboty budowlane PLN Instalacja przeciwpożarowa - roboty instalacyjne PLN Instalacja przeciwpożarowa - roboty elektryczne PLN ,0% 23 Zasilanie woda + kanalizacja + pompy ciepłownicze PLN Rozruch, dopuszczenie do eksploatacji, dokumentacja PLN ,0% 24 powykonawcza, inżynier oprogramowania 25 RAZEM PLN Źródło: [1]Studium Wykonalności i [5] Wariantowe studium lokalizacyjne i prawno-ekonomiczne 4,0% 4,0% 4,0% Strona 43

44 inwestycje odtworzeniowe Założono, iż inwestycje odtworzeniowe będą dokonywane w następujących okresach i wysokościach: dla majątku amortyzowanego wg stawki 10% - w latach w wysokości 7,5% wartości początkowej majątku, w latach w wysokości 10% wartości początkowej majątku dla majątku amortyzowanego wg stawki 4% - w latach w wysokości 4% wartości początkowej majątku dla majątku amortyzowanego wg stawki 2,5% - w latach w wysokości 4% wartości początkowej majątku Koszty operacyjne Zużycie materiałów i energii Koszty zmienne materiałów stanowią przede wszystkim chemikalia niezbędne do przeprowadzenia procesu spalania frakcji (Ca(OH)2, CaO, woda amoniakalna, koks piecowy, oleje i smary oraz pozostałe chemikalia). Koszty obliczono na podstawie wyliczeń technologicznych zapotrzebowania mnożąc przez ceny jednostkowe. Koszty stałe materiałów to głównie koszty pozostałych materiałów eksploatacyjnych i pomocniczych oraz środków pracy. Koszty będą także generowane przez zapotrzebowanie na wodę procesową oraz wodę pitną. W analizie ujęto też koszty energii związane z rozruchem instalacji (w późniejszym okresie instalacja korzysta z wytworzonej przez siebie energii), a także oleju opałowego) Usługi obce Koszty stałe związane z konserwacją i bieżącymi naprawami oraz utrzymaniem systemu, a także koszty ubezpieczenia, inne koszty administrowania i koszty zagospodarowania odpadów podprocesowych. W przypadku żużlu założono, iż będzie on oddawany zainteresowanym odbiorcom z dopłatą w wysokości podwójnej opłaty środowiskowej za składowanie. W przypadku popiołu kotłowego i odpadów z procesu oczyszczania spalin założono ich wywóz do zlokalizowanych w Niemczech, wyspecjalizowanych w świadczeniu tego typu usług kopalni soli co opisano szczegółowo w rozdziale 6. W analizie ujęto zarówno koszt przewozu, jak i koszt składowania w wysokości ok. 400 zł za Mg. Ponadto, z punktu widzenia spółek dostarczycieli frakcji energetycznej, założono, iż będą one ponosić koszty transportu frakcji do Zakładu Utylizacyjnego Opłaty za korzystanie ze środowiska Koszty zmienne - wynikają z przepisów prawa w tym zakresie oraz emisji szkodliwych substancji do środowiska. Funkcjonowanie spalarni jest związane z emisja szkodliwych substancji do powietrza atmosferycznego, takich jak pyły, substancje organiczne, HCI, HF, SO2, tlenek węgla, NO2, kadm, rtęć, arsen, ołów, chrom, kobalt, mangan, nikiel i dwutlenek węgla. Dla każdej z tych emisji założono jednostkowe stawki opłat środowiskowych na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Strona 44

45 Pozostałe podatki i opłaty Pozostałe podatki i opłaty stanowi podatek od nieruchomości, którego metodologie oszacowania zaprezentowano poniżej w tabeli Wynagrodzenia Koszty stałe - koszty wynagrodzeń składają się koszty wynagrodzeń z tytułu umowy o pracę, koszty wynagrodzeń z tytułu umów zlecenia oraz umów o dzieło, a także dodatkowe roczne wynagrodzenia, stanowią one koszty stałe. Założono utworzenie 48 nowych etatów po zrealizowaniu przedsięwzięcia. Planuje się utworzenie następujących miejsc pracy: Administracja: 8 etatów Pracownicy w systemie 24h: 24 etaty Pracownicy w sytemie 16h: 12 etatów Kierownictwo techniczne: 4 etaty Amortyzacja Praktyka funkcjonujących w Europie Zachodniej spalarni odpadów wskazuje na stosunkowo długi okres życia podobnych instalacji, dlatego tez w analizie posłużono się następującymi założeniami dotyczącymi poziomu oszacowania amortyzacji majątku:. Drogi, parkingi, uzbrojenie terenu itp. 2,5 % wartości brutto majątku w skali roku Budynki, magazyny i inne budowle 4,0% w skali roku Wyposażenie technologiczne i sprzęt ruchomy 10% w skali roku Zgodnie z dokumentem Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Wytyczne w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód, okres amortyzacji dla każdego typu aktywa powinien odzwierciedlać jego faktyczny okres użytkowania, a nie minimalny okres amortyzacji wynikający z właściwych przepisów prawnych. Wiąże się to z faktem, iż okres amortyzacji (i wynikająca z niego wartość amortyzacji) brany jest pod uwagę przy ustalaniu poziomu opłat w oparciu o zasadę dostępności cenowej jak również przy ustalaniu wartości rezydualnej. Założone okresy amortyzacji umożliwią wygenerowanie nadwyżki gotówkowej pozwalającej pokryć wszelkie zobowiązania kredytowe Beneficjenta, a także dokonać niezbędnych nakładów odtworzeniowym majątku, w celu utrzymania w całym okresie eksploatacji środków trwałych poziomu usług komunalnych na odpowiednim poziomie. Strona 45

46 6.5 Ocena metodyki zastosowanej przez wykonawców poszczególnych opracowań Podkreślić należy, iż w zakresie wyboru układu technologicznego ograniczono się jedynie do ekonomicznej analizy opcji między technologia fluidalną i technologia rusztową. Pomimo faktu, iż metodyka nie do końca uwzględniała wszystkich kryteria wyboru podanej poniżej to konkluzja odnośnie wyboru technologii rusztowej jest jak najbardziej uzasadniona. tj. Kryteria Wyboru Technologii BAT -Spełniają wymogi ochrony środowiska i najlepszych dostępnych technik (BAT) Dojrzałość technologii (Maturity) Technologia powszechnie stosowana. Wiarygodności (Reliability - commercially proven) Wiele działających instalacji dla które potwierdziły swoją skuteczność operacyjną. Dostępność technologii Jest wielu sprawdzonych i wiarygodnych dostawców technologii. Elastyczność w zakresie paliwa możliwość wykorzystania technologii do różnych paliw tak pod katem składu jak i wartości kalorycznej. Elastyczność w zakresie przepustowości możliwość dostosowania instalacji do przewidywanego strumienia paliwa tak pod kątem ilościowym jaki i układu technologicznego tj. jednego ciągu technologicznego lub wielu ciągów. Efektywność konwersji energetyczna sprawność technologii w zakresie konwersji energii chemicznej w paliwie do energii cieplnej lub elektrycznej. Efektywność konwersji masowa redukcja masy wkładu do pozostałości po procesowych Kosztochłonność inwestycyjna nakłady inwestycje (bezpośrednie i odtworzeniowe) na jednostkę wydajności w ramach Cyklu Życia Instalacji.. Kosztochłonność eksploatacyjna koszty eksploatacyjne Obok powyższych kryteriów na ostateczną przepustowość i konfigurację instalacji ZTPO wpływają założenia projektowe, które schematycznie przedstawiono na poniższym rysunku. Strona 46

47 Strategia zbytu energi (Energia Cieplna i Elektryczna) Parametry Paliwa (ilość i jakość) Wymagania środowiskowe Konfiguracja ZTPO Reasumując stwierdzić należy, że wybór technologii jest uzasadniony, aczkolwiek w celu zoptymalizowania ostatecznie wybudowanej instalacji pod katem technicznym i eksploatacyjnym należy docelowo pozostawić wykonawcy pewną przestrzeń w zakresie właściwej konfiguracji instalacji. 6.6 Ocena ogólna rozwiązania zaproponowanego do realizacji Technologia spalania Oceniając zaproponowane we wcześniejszych opracowaniach rozwiązania należy stwierdzić iż kocioł z paleniskiem rusztowym jest zgodny z BAT. Technologia ta spełnia również ww. kryteria i jest powszechnie znana i komercyjnie stosowana co potwierdza Rysunek 14. Technologie stosowane w Europie Kotły fluidalne 4,65% Piroliza 0,44% Zgazowanie 0,44% Kotły z paleniskiem rusztowym 94,47% Rysunek 7 - Technologie termicznego przekształcania zastosowane w europejskich spalarniach odpadów. Źródło: ISWA, 2012 Strona 47

48 Według praktyki inżynierskiej większość zakładów termicznego przekształcania odpadów projektowanych jest na 30 lat eksploatacji. Z doświadczeń europejskich wynika, że dzięki dobrze prowadzonej eksploatacji i modernizacjom znaczna część tych instalacji może być eksploatowana dłużej. W związku z tym opisując kryteria wyboru i definiując warunki graniczne należy stworzyć przestrzeń firmom technologicznym na wprowadzenie innowacji. W opinii wykonawców należy dopuścić również ruszt chłodzony powietrzem gdyż zgodnie z BAT, ale i opiniami firm biorących udział w badaniach rynku może one jak najbardziej pracować w zakładanych reżimach odnośnie kaloryczności wsadu Układ kogeneracyjny Zaproponowane rozwiązania bazujące na zastosowaniu turbiny-upustowo kondensacyjnej należy uznać za optymalne przy przyjętej w Studium Strategii w zakresie sprzedaży energii elektrycznej i cieplnej. Jednocześnie schemat obiegu wodno-parowego, który również opisuje schemat wyprowadzenia energii cieplnej do systemu ciepłowniczego na tym etapie można uznać za poprawny System oczyszczania spalin Stwierdzić należy, iż konfiguracja systemu oczyszczania spalin spełnia wymagania BAT oraz zapewnia osiągnięcie wymaganych przepisami prawa dopuszczalnych emisji stężeń zanieczyszczeń. Jednocześnie istotnym jest by nie ograniczać dostawców technologii w zakresie wyboru systemu. W szczególności powinna być możliwość stosowania systemu suchego lub pół-suchego z zastosowanie SNCR ale o dowolnej konfiguracji. Umożliwi to firmom zoptymalizowania procesu pod katem optymalizacji kosztów inwestycyjnych i operacyjnych. Trzeba pamiętać że większe koszty inwestycyjne związane z budową instalacji mogą w efekcie skutkować niższymi kosztami zagospodarowania prerdf w związku z: Mniejszymi kosztami utrzymania majątku: o Inwestycyjnymi (odtworzenia, remonty) o Operacyjnymi (przeglądy i naprawy) Większymi przychodami z tytułu zwiększonej sprawności i dostępności instalacji Jednocześnie zwrócić należy uwagę na fakt iż w ciągu ostatnich 10 lat trendy technologii oczyszczania spalin orientują się na: Zmniejszenie wpływu na środowisko Kompleksu Przetwarzania Odpadów Zmniejszenie zużycia wody Eliminację Emisji z oczyszczania spalin Wzrost niezawodności i dostępności Kompleksu Przetwarzania Odpadów W świetle tendencji światowych oraz ewentualnych korzyści w opinii Wykonawcy należy rozważyć umożliwienie firmom konkurencyjnym zaproponowanie również suchych systemów oczyszczania spalin w tym w oparciu o wykorzystanie wodorowęglanu sodu (NaHCO 3 ) lub wysoce reaktywnego wapna. Dzięki wysokiej reaktywności NaHCO 3 lub wapna możliwe do osiągnięcia dzięki temu systemowi limity emisyjne są znacznie poniżej limitów emisyjnych narzuconych przez UE. Efektywność energetyczna ZTPO zostaje zwiększona, ponieważ w procesie oczyszczania spalin woda nie jest odparowywana. Budowa i działanie urządzeń oczyszczania spalin ulega uproszczeniu w porównaniu do systemów półsuchej technologii oczyszczania spalin. Strona 48

49 Udział w rynku spalarni obiektów z różnymi systemami oczyszczania spalin w Źródło: ISWA, rok 2002: dane na podstawie 300 zakładów Udział w rynku spalarni obiektów z różnymi systemami oczyszczania spalin wybudowanych w latach Źródło: studio Vaccani, Zweig & Associates. Analiza 60 zakładów (prezentacja Wykonawcy dla ProNatura Sp. z o.o.) Strona 49