Prof. dr hab. Marek Koter

Transkrypt

1 Prof. dr hab. Marek Koter Profesor dr hab. Marek Koter związany jest z Uniwersytetem Łódzkim od początku swojej pracy zawodowej, tj. od 1959 r. do przejścia na emeryturę w 2007 r. Od 1981 r. kierował Zakładem, a następnie od 1992 r., Katedrą Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych. W swej działalności badawczej koncentrował się głównie na dwóch dyscyplinach naukowych geografii historyczno-urbanistycznej, w tym w szczególności morfologii miast, oraz geografii politycznej. Przez wiele lat głównym przedmiotem jego badań była geneza, rozwój urbanistyczny oraz struktura morfogenetyczna miast, a polem tych badań była przede wszystkim Łódź, a także miasta regionu łódzkiego (Łask, Piotrków, Zgierz, Uniejów). W następnych latach tę problematykę badawczą łączył z badaniami z zakresu geografii politycznej. W tej dziedzinie przedmiotem jego zainteresowań badawczych były przede wszystkim: granice polityczne i pogranicza, mniejszości narodowe i religijne, regiony historyczne i polityczne oraz zmiany wewnętrznej struktury terytorialnej państw. Profesor M. Koter jest autorem ponad 120 prac naukowych, z których ponad 30 poświęcone są Łodzi, a 20 dalszych regionowi łódzkiemu. Prace o Łodzi w ogromnej większości dotyczą zagadnień historycznourbanistycznych rekonstrukcji układu przestrzennego tzw. Łodzi rolniczej, genezy układu przestrzennego Łodzi przemysłowej, rozwoju urbanistycznego Łodzi w XIX i XX w., współczesnej struktury morfogenetycznej miasta oraz reliktów wiejskich układów osadniczych w planie dzisiejszej Łodzi. Cykl jego prac układa się w najbardziej całościowe, w pełni oryginalne, ujęcie dziejów urbanistycznych Łodzi od najstarszej osady wsi Łodzia po obecną aglomerację łódzką. Jego prace są powszechnie cytowane, a opracowane przez niego mapy i plany rekonstrukcyjne powielane w większości publikacji dotyczących dziejów Łodzi. M E D A L U N I V E R S I T A S L O D Z I E N S I S M E R E N T I B U S / S t r o n a 1

2 Profesor M. Koter, we współpracy z prof. S. Liszewskim i prof. A. Suliborskim zajęli się też opracowaniem koncepcji programu kształcenia regionalnego, a także wydali pierwszy i jak dotąd jedyny podręcznik wiedzy o regionie łódzkim na potrzeby nauczania na poziomie licealnym. Profesor M.Koter uznawany jest za najwybitniejszego polskiego morfologa miast. Znany jest także i ceniony za granicą. Jest członkiem międzynarodowych organizacji urbomorfologicznych Urban Morphology Research Group oraz International Seminars on Urban Form. W cyklu swoich prac stworzył solidne podstawy teoretyczne morfologii miast. Prowadził z tej dziedziny wyklady w: University of Birmingham, Strathclyde University, University of Glasgow, University of Utrecht, Université d Angers. Drugą dyscypliną naukową, w której profesor Marek Koter uzyskał osiągnięcia na skalę międzynarodową jest geografia polityczna. Dotyczy to w szczególności jego prac teoretycznych dotyczących problematyki granic i pograniczy, klasyfikacji mniejszości narodowych oraz istoty i właściwości regionów historycznych i politycznych. Niezależnie od publikowania własnych prac, profesor M. Koter był też redaktorem szeregu wydawnictw stałych oraz różnych pojedynczych monografii. Od 1994 r. był redaktorem wydawanego we współpracy z Instytutem Śląskim w Opolu, angielskojęzycznego periodyku z zakresu geografii politycznej i studiów regionalnych pt. Region and Regionalizm; w latach redaktorem Acta Universitatis Lodziensis Folia Geographica Socio-Oeconomica a od 2000 r. jest członkiem Rady Redakcyjnej czasopisma Europa XXI wydawanego przez Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk. Wyniki swoich badań prof. M. Koter wielokrotnie prezentował na konferencjach krajowych i międzynarodowych, w tym: za granicą w: Madrycie (Hiszpania), Kolmar (Francja), Bazylei (Szwajcaria), Florencji i Gorizii (Włochy), Ljubljanie (Słowenia), Rotterdamie (Holandia), Kolonii i Berlinie (Niemcy), Jurmali (Łotwa), Tbilisi (Gruzja), Preszowie i Bańskiej Bystrzycy (Słowacja), Birmingham i Glasgow (Wielka Brytania), Kaliningradzie (Rosja) oraz Cincinnati (USA). Prof. M. Koter był też organizatorem lub współorganizatorem kilkunastu konferencji międzynarodowych oraz ważnych zjazdów i konferencji ogólnopolskich. Począwszy od 1988 r. organizował, w cyklu dwuletnim, znane już i cenione międzynarodowe Łódzkie konferencje z geografii politycznej, które gromadzą naukowców z całego świata; od kilku lat organizowane są one we współpracy z innymi ośrodkami (Instytutem Śląskim w Opolu, Uniwersytetem w Ostrawie, Uniwersytetem w Bańskiej Bystrzycy, Uniwersytetem w Gdańsku, Uniwersytetem w Lipsku). W 1993 r. był współorganizatorem VII międzynarodowego kongresu AESOP (Stowarzyszenia Europejskich Szkół Planowania). W latach 1989 i 1991 był współorganizatorem M E D A L U N I V E R S I T A S L O D Z I E N S I S M E R E N T I B U S / S t r o n a 2

3 dwóch geograficznych sympozjów polsko-słowackich, w 1975 i 1999 r. ogólnopolskich zjazdów Polskiego Towarzystwa Geograficznego, a w 1994 r. pierwszej po wielu latach przerwy konferencji z geografii historycznej osadnictwa. Prof. M. Koter odbył naukowe staże na uczelniach zagranicznych w: Giessen (RFN), Moskwie, Pradze, Bratysławie, Birmingham i Glasgow (Wielka Brytania) oraz Atenach. Były one zwykle połączone z prezentacją wyników własnych prac, w tym bardzo często poświęconych Łodzi. Prof. M. Koter od wielu lat współpracuje z licznymi uczelniami zagranicznymi i bywał tam wielokrotnie zapraszany na wykłady i seminaria. Wykładał m.in. na uniwersytetach w: Angers, Aix-Marseille II, Grenoble, Paris I Sorbonne i Paris X Nanterre we Francji, Groningen, Delft, Rotterdamie i Utrechcie w Holandii, Birmingham, Glasgow i Strathclyde w Wielkiej Brytanii, Bremie, Hamburgu, Giessen i Osnabrück w Niemczech, Bratysławie, Bańskiej Bystrzycy i Preszowie w Słowacji oraz Tbilisi w Gruzji. W latach prowadził corocznie stały cykl wykładów o Polsce na Uniwersytecie w Karlstadzie w Szwecji, organizował wtedy również wymiennie ćwiczenia terenowe studentów szwedzkich w Polsce i polskich w Szwecji. Wiele z tych wykładów poświęconych było problematyce łódzkiej fenomenowi rozwoju przemysłowego Łodzi, ewolucji układu przestrzennego i morfologii naszego miasta, zjawisku wielokulturowości i in. Prof. M. Koter jest członkiem międzynarodowych stowarzyszeń naukowych zarówno w dziedzinie morfologii miast, jak i geografii politycznej, m.in. Urban Morphology Research Group oraz International Studies on Urban Forms, a także Commission on World Political Map oraz Ethnic Studies Network. Prof. M. Koter był w 1981 r. organizatorem pierwszego wówczas w całym bloku wschodnim Zakładu Geografii Politycznej, przekształconego w 1993 r. w Katedrę Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych. W latach był prodziekanem Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UŁ, a w latach zastępcą dyrektora Instytutu Geografii Ekonomicznej i Organizacji Przestrzeni. Przez cztery kadencje w latach oraz i od 1996 r. do przejścia na emeryturę, był członkiem Senatu Uniwersytetu Łódzkiego oraz członkiem Senackiej Komisji Statutowej. Od 1999 r. był członkiem Komitetu Nauk Geograficznych oraz Uczelnianej Komisji Akredytacyjnej akredytował Uniwersytety Mikołaja Kopernika, Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Uniwersytet Wrocławski. Był również członkiem Komisji Geografii Historycznej PAN. Prof. M. Koter przez wiele lat prowadził seminaria magisterskie na studiach dziennych i zaocznych, a także seminaria doktorskie. W swej karierze nauczyciela akademickiego wypromował ponad 100 magistrów geografii, był też promotorem pięciu prac doktorskich, a trzech adiunktów i starszych wykładowców z jego Katedry obroniło pod jego opieką prace habilitacyjne. Był też recenzentem kilkunastu rozpraw doktorskich, habilitacyjnych M E D A L U N I V E R S I T A S L O D Z I E N S I S M E R E N T I B U S / S t r o n a 3

4 i w przewodach profesorskich. Oprócz działalności dydaktycznej na własnej uczelni, bardzo wysoko ocenionej przez studentów w corocznych ankietach oceniających, prof. M. Koter prowadził też szeroką działalność edukacyjną na zewnątrz. Od początku istnienia Uniwersytetu Trzeciego Wieku wygłosił w nim ponad 100 wykładów i prelekcji. Prowadził też prelekcje fakultatywne dla licealistów w Zduńskiej Woli, w Sieradzu, oraz w Łodzi. Wygłosił też kilkadziesiąt odczytów w różnych instytucjach kulturalnych i edukacyjnych. W latach był stałym konsultantem europejskiego programu edukacyjnego SMART i współautorem syllabusa z geografii do nowej matury. Profesor Marek Koter od początku swej pracy w Uniwersytecie Łódzkim był i jest nadal bardzo zaangażowany w działalność na rzecz Łodzi i regionu łódzkiego. Był wieloletnim członkiem Rady Naukowej przy Prezydencie Miasta Łodzi (od 1968 r. aż do jej rozwiązania w 1990 r.), a także Rady Muzealnej przy Muzeum Historii Miasta Łodzi ( ), oraz członkiem Rady Regionalnej przy Wojewodzie Łódzkim. Wielokrotnie powoływany był przez kolejnych prezydentów oraz władze miasta w charakterze eksperta do spraw rozwoju urbanistycznego oraz organizacji terytorialnej Łodzi. Był m.in. konsultantem Komisji Gospodarki Przestrzennej Rady Miejskiej oraz Wydziału Polityki Regionalnej Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi. W 1991 r. opracował, wraz ze swym zespołem, Koncepcję podziału m. Łodzi na jednostki samorządowe, która weszła w życie w formie jednostek pomocniczych i obowiązywała aż do 2000 r. W tymże 2000 r. przedstawił opracowanie Ocena mapy jednostek pomocniczych zaproponowanej przez Zarząd Miasta Łodzi. W 1998 r. brał udział w opracowaniu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Łodzi. Profesor Marek Koter wykazał się szczególną aktywnością na rzecz regionu łódzkiego w okresie kształtowania koncepcji nowego podziału terytorialnego Polski. Pełniąc w latach funkcję eksperta Unii Metropolii Polskich, której przewodniczył wówczas Prezydent Miasta Łodzi, brał czynny udział w pracach komisji rządowo-samorządowej i sejmowosamorządowej do spraw samorządu terytorialnego publikując serię artykułów poświęconych podstawom teoretycznym i tradycji historycznej, a także współczesnym zasadom działania struktur regionalnych w Polsce i Europie. Wyniki swoich badań nad podziałami terytorialnymi Polski, ze szczególnym uwzględnieniem regionu łódzkiego, prof. Koter kilkakrotnie prezentował na posiedzeniach Rady Miejskiej oraz obradach Zgromadzenia Związku Gmin Regionu Łódzkiego. Za prace badawcze i edukacyjne poświęcone Łodzi i regionowi łódzkiemu, a także za działalność na rzecz naszego miasta, prof. M. Koter otrzymał od władz Łodzi kilka nagród i odznaczeń: honorową Odznakę Miasta Łodzi (1984), Odznakę za Zasługi dla Miasta Łodzi (1995), nagrodę zespołową Prezydenta Miasta Łodzi (1997) oraz honorową nagrodę zespołową M E D A L U N I V E R S I T A S L O D Z I E N S I S M E R E N T I B U S / S t r o n a 4

5 Związku Gmin Regionu Łódzkiego (1997) i nagrodę zespołową Prezydenta Miasta Łodzi za podręcznik Łódź i region Polski Środkowej (2001). Za całokształt swojej działalności naukowej, edukacyjnej i organizacyjnej prof. Koter otrzymał następujące odznaczenia państwowe: Złoty Krzyż Zasługi (1980), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1989), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1990) oraz Krzyż Oficerski Odrodzenia Polski (2005). Opracował: prof. dr hab. Mariusz Kulesza M E D A L U N I V E R S I T A S L O D Z I E N S I S M E R E N T I B U S / S t r o n a 5