IZOTOPOWA OCENA WZBOGACALNOŚCI ZŁOTA W Z.G. POLKOWICE

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "IZOTOPOWA OCENA WZBOGACALNOŚCI ZŁOTA W Z.G. POLKOWICE"

Transkrypt

1 IZOTOPOWA OCENA WZBOGACALNOŚCI ZŁOTA W Z.G. POLKOWICE Leszek Petryka, Wiesław Mączka, Jerzy Kicki AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA, al. Mickiewicza 30, Kraków 1. Wstęp Ruda przerabiana w Z.G. POLKOWICE- SIEROSZOWICE zawiera znaczące ilości metali szlachetnych. Dotychczasowy proces przeróbki, nastawiony głównie na odzyskiwanie miedzi, nie gwarantuje osiągnięcia odpowiednio wysokiego uzysku złota, zwłaszcza, że zawartości tego metalu w rudzie dostarczanej z kopalń podlegają znacznym wahaniom, co wynika z przyjętej technologii eksploatacji złoża. Dla sporządzenia faktycznego bilansu złota w ZWR POLKOWICE, w dniach kwietnia 1997 roku przeprowadzona została kontrolowana przeróbka około ton rudy zawierającej według danych kopalni 1,36 ppm złota. W czasie tego eksperymentu oprócz tradycyjnego opróbowania wykorzystane zostały metody radioizotopowe określania bilansu złota, opracowane w ostatnich latach na Wydziale Fizyki i Techniki Jądrowej AGH. Referat prezentuje niezależne od tradycyjnego opróbowania, wyliczenie bilansu złota dwiema metodami. Pierwsza realizowana jest na podstawie pomiarów radioznacznikowych rozdziału złota między główne produkty procesu, a druga na podstawie analizy aktywacyjnej pobranych próbek. Uzyskane wyniki rzucają nowe światło na faktyczny stan wzbogacania rudy zawierającej podwyższone zawartości metali szlachetnych. 2. Zasada pomiaru W prezentowanej pracy wykorzystano dwie metody: - -radioznacznikową, której zaletą jest wysoka wykrywalność znaczników promieniotwórczych w przepływających strumieniach materiałowych, - analizę aktywacyjną pobieranych próbek, której zaletą jest duża dokładność oznaczeń bilansowanych metali. Połączenie obydwu tych metod umożliwia szybkie i stosunkowo dokładne sporządzenie niezależnych bilansów tak trudnego składnika przerabianej rudy, jakim jest rozproszone złoto. Metoda znacznikowa wykorzystuje radioaktywny izotop 198 Au, który można otrzymać po naświetleniu złota strumieniem neutronów termicznych. Dzięki temu znacznik może być 1

2 wytwarzany zarówno w naturalnej rudzie zawierającej domieszki złota, jak i w metalu nanoszonym na ziarna rudy. Pierwszy sposób umożliwia zaznaczenie wszystkich naturalnych wtrąceń złota występujących w próbkach przerabianej rudy, ale wówczas aktywowane są również inne jej składniki. Niezbędna staje się wówczas dokładna analiza spektrometryczna rejestrowanego promieniowania. Do drugiego sposobu niezbędne było opracowanie specjalnej metodyki osadzania radioaktywnego złota w przerabianej rudzie i sprawdzenia czy tak osadzony metal ma odpowiednią postać i zachowuje się identycznie jak naturalny. Wyniki tych prac były przedstawione na poprzedniej IV Międzynarodowej Konferencji Przeróbki Rud Metali Nieżelaznych w Polanicy [1]. Izotop 198 Au dobrze nadaje się do znakowania złota gdyż ma czas połowicznego rozpadu równy 2,7 dnia. Jego zaletą jest również emisja promieniowania o energii 410 kev, które może z łatwością przechodzić przez stalowe rurociągi i obudowy maszyn oraz wypełniającą je zawiesinę. Dzięki temu nawet bardzo niskie stężenia znacznika mogą być w sposób ciągły rejestrowane przy pomocy detektorów jądrowych umieszczonych poza badanymi strumieniami. Kalibracja używanych do tego celu sond dokonywana jest przy pomocy pomiaru aktywności próbek pobieranych z tych samych miejsc w określonym czasie. Niska zawartość złota w przerabianej rudzie oraz jego rozproszenie sprawia, że sposób prowadzenia badań znacznikowych wyraźnie odbiega od metod opracowanych wcześniej w AGH dla analizy zachowania się miedzi w procesie wzbogacania [2]. Doświadczenia uzyskane w czasie pomiarów prowadzonych w kopalni złota PONGKOR w Indonezji pozwalają stwierdzić, że pomiary znacznikowe muszą opierać się na połączeniu rejestracji ciągłej przy pomocy sond umieszczonych poza analizowanymi strumieniami oraz odpowiednio częstego pobierania próbek i analizowania emitowanego przez nie promieniowania na wydzielonym stanowisku, przy pomocy detektora półprzewodnikowego [3]. Po impulsowym wprowadzeniu znacznika do analizowanego procesu, jego masa w wybranym produkcie może być obliczona z następującego równania: gdzie 0 q(t) - natężenie przepływu masowego C(t) - stężenie znacznika w przepływającej rudzie M z q( t) C( t) dt ( 1) 2

3 W celu przyspieszenia badań, aby wyniki można było obserwować już w czasie trwania eksperymentu, zdecydowano się na analizę ilościową pobranych próbek bez czasochłonnego suszenia. Bezpośrednio po pobraniu (o określonej porze) każda próbka była umieszczana w plastikowej folii i zakładana na detektor półprzewodnikowy (Ge-Li). Wartość natężenia promieniowania emitowanego przez izotop 198 Au była następnie porównywana z promieniowaniem emitowanym przez próbki wzorcowe i na tej podstawie określano stężenie znacznika C(t) w zawiesinie. Przy stałym natężeniu przepływu, masa znacznika w analizowanym strumieniu: q gdzie Δt - czas próbkowania n d - liczba pobranych próbek z danego miejsca M z t C( t) dt q t k n d 0 1 C i ( 2 ) Te same próbki po rozpadzie znacznika zostały wykorzystane do analizy aktywacyjnej. Polega ona na wydzieleniu reprezentatywnej masy pobranej próbki (100 mg) i umieszczeniu jej wraz ze znanymi wzorcami w reaktorze jądrowym. Porównanie następnie rozkładu energetycznego promieniowania emitowanego przez każdą próbkę z promieniowaniem wzorców pozwala na ilościowe określenie zawartości takich pierwiastków jak: Au, Ag, Cu, Co, As, Zn, Fe, Se, Sc i innych. Błędy oznaczania ich zawartości nie przekraczają przy tym 5 ppb [4]. 3. Badania znacznikowe W czasie badań rozmieszczono na pierwszym ciągu ZWR POLKOWICE sondy pomiarowe w miejscach pokazanych na rys. 1 (liczby 1 10). Detektory scyntylacyjne tych sond, dzięki ołowiowym kolimatorom, umożliwiały pomiar promieniowania emitowanego przez przepływający znacznik [5]. Promieniowanie to było rejestrowane w sposób ciągły przez 6 zmian trwania eksperymentu. W tych samych miejscach (litery A I), przynajmniej co godzinę pobierane były litrowe próbki przepływającej zawiesiny oraz ważone z dokładnością do 0.1 g. Dzięki temu możliwe było przyjęcie, że próbki o identycznych masach, przy zachowaniu tej samej geometrii pomiaru oraz uwzględnieniu promieniowania tła, będą dawały częstości zliczeń proporcjonalne do stężenia radioaktywnego złota. 3

4 q = 4,47 q Cu = 10,5 MKA q = 1,49 q Cu = 3,49 ε = 100 I 1 Przelew KZ Wylew q = 2,40 q Cu = 4,94 ε = 149 A 2 Z 3 Przelew H-C 500 Wylew C 4 D 5 q = 1,41 q Cu = 2,42 ε = 66 q = 0,99 q Cu = 2,51 ε = 83 Nitka 2 i 3 q = 0,063 q Cu = 2,79 Q = 2,04 q Cu = 3,48 ε = 103 G 8 MKB Konc. SK Odpad F 7 E 6 q = 0,021 q Cu = 0,93 ε = 3 q = 0,97 q Cu = 1,58 ε = 49 Koncentrat ze skimera q = 0,081 q Cu = 4,95 Konc. FC II Odpad q = 0,027 q Cu = 1,65 ε = 40 Nitka 2 i 3 J 9 Koncentrat Konc. Wydatek rudy - q [t/min] Wydatek Cu - q Cu [kg/min] Uzysk Au ε [%] FW Odpad Przelew H-C 350 Wylew MK Konc. FG Odpad Konc. FC I Odpad q = 1,44 q Cu = 0,75 ε = 57 q = 4,33 q Cu = 2,26 H 10 Odpad RYS. 1. Schemat rozdziału 4 złota na podstawie badań znacznikowych Nitka 2 i 3

5 MASA ZNACZNIKA [mg] MASA ZNACZNIKA [mg] STĘŻENIE ZNACZNIKA [ppm] STĘŻENIE ZNACZNIKA [ppm] STĘŻENIE [ppm] W dniu 12 kwietnia o godzinie roku wrzucono do nadawy klasyfikatora zwojowego 70 g rudy, zawierającej 8.32 mg radioaktywnego złota. Druga iniekcja miała miejsce w dniu 13 kwietnia o godzinie Wrzucono wówczas w tym samym miejscu 140 g rudy zawierającej mg radioaktywnego złota. Na rys. 1 podano średnie natężenia przepływu rudy (q [t/min]) oraz miedzi (q Cu [kg/min]), otrzymane z analizy aktywacyjnej pobranych próbek. Przytoczono również średni rozdział procentowy radioaktywnego złota ( [%]) między poszczególne strumienie, uzyskany z pomiarów radioznacznikowych. Cytowane dane te oparto na wyliczeniach pokazanych w tabelach 1 5. KONCENTRAT kalibracja koncentratu KALIBRACJA SYGNAŁÓW ODPAD 0,0012 0, ,0010 ST y = 4,918E-7x ĘŻ ENI0,0008 E [pp m] 0,0006 Próbki Sonda 0,0004 0,0002 0, , , , , , ,00002 y = 1,077E-6x Próbki Sonda 0, ZLICZENIA [cps] KONCENTRAT FLOTACYJNY 0,0012 0, ZLICZENIA ODPAD [cps] STĘŻENIE 198 Au 0, ,0010 0,0008 0,0006 0,0004 Próbki Sonda 0, ,00008 Próbki Sonda 0,0002 0, , CZAS [min] 0, CZAS [min] WYCHÓD 198 Au Odpad (H) CZAS [min] CZAS [min] Rys. 2. Przykładowe wyniki uzyskane w drugiej iniekcji znacznika: 5

6 Sposób prowadzenia obliczeń ilustruje rys. 2. Pokazano na nim wyniki zarejestrowane w strumieniach wypływających do koncentratu flotacyjnego (kolumna lewa) i do odpadów (kolumna prawa) w drugiej iniekcji znacznika. Przytoczone równania kalibracyjne uzyskano przez porównanie wartości natężenia promieniowania zarejestrowanego przez sondy 9 i 10 pokazane na rys. 1, ze stężeniem oznaczonym w próbkach pobranych z punktów J i H. Ponieważ wyniki uzyskane w obydwu iniekcjach były bardzo podobne, więc na rys. 1 i w tabeli 4, podano wartości uśrednione z obydwu pomiarów znacznikowych. Uzyskane wyniki umożliwiły wyliczenie rozkładów stężenia znacznika pokazanych na środkowych wykresach. Rozkłady te po scałkowaniu i pomnożeniu przez natężenia przepływu rudy (q) dają krzywe wychodu radioaktywnego złota z analizowanego procesu na podstawie równania (2). Analiza próbek przepływającej zawiesiny pociągała za sobą konieczność pomiaru gęstości i natężeń przepływu strumieni wejściowych oraz produktów procesu przeróbki, natomiast wszystkie wewnętrzne strumienie i zawroty mogły być wyliczone z równań bilansowych. Tabela 1 pokazuje wyliczone w powyższy sposób przepływy w obrębie pierwszej nitki, a tabela 2 analogiczne przepływy dla całego ciągu. Wychód procentowy suchej rudy podano w tabeli 3. Tabela 1. NATĘŻENIA PRZEPŁYWU W PIERWSZEJ NITCE TECHNOLOGICZNEJ (M121) Strumień Sucha ruda Woda Mieszanina Przepływ Gęstość Masa całkowita Mg/min m 3 /min Mg/min m 3 /min Mg/m 3 Mg Nadawa na KZ 1,49 1,03 2,52 1,58 1, Przelew KZ 2,40 3,43 5,83 4,32 1, Nadawa na HC 500 2,40 4,87 7,27 5,76 1, Przelew H-C 500 1,41 4,03 5,44 4,56 1, Wylew H-C 500 0,99 0,83 1,82 1,20 1, Odpad ze skimera 0,97 0,58 1,55 0,94 1, Koncentrat ze skimera 0,021 0,015 0,036 0,0225 1,59 60 Wylew KZ 1,13 1,03 2,15 1,44 1, Wylew MKB 2,04 0,95 2,99 1,71 1, Koncentrat 0,027 0,043 0,312 0,29 1,06 80 Odpad 1,44 2,78 5,88 5,01 1, W przytoczonych danych zaskakuje stosunkowo duże natężenie wypływu koncentratu ze skimerów, przyjęte na podstawie danych dostarczonych przez technologów. Dla zachowania bilansu i uzyskania zgodności z wynikami badań znacznikowych konieczne było przyjęcie dla tego strumienia gęstości równej 1.59 Mg/m 3. Przy następnych badaniach obydwie te wielkości powinny być osobno mierzone. 6

7 Tabela 2. NATĘŻENIA PRZEPŁYWU W PIERWSZYM CIĄGU ZWR "POLKOWICE" Strumień Sucha ruda Woda Mieszanina Przepływ Gęstość Masa całkowita Mg/min m 3 /min Mg/min m 3 /min Mg/m 3 Mg Nadawa na KZ 4,47 3,08 7,55 4,73 1, Przelew KZ 7,20 10,3 17,50 13,0 1, Nadawa na HC 500 7,20 14,6 21,80 17,3 1, Przelew H-C 500 4,23 12,1 16,33 13,7 1, Wylew H-C 500 2,97 2,50 5,47 3,60 1, Odpad ze skimera 2,91 1,74 4,65 2,82 1, Koncentrat ze skimera 0,06 0,04 0,11 0,07 1, Wylew KZ 3,38 3,08 6,46 4,33 1, Wylew MKB 6,11 2,86 8,97 5,13 1, Koncentrat 0,08 0,13 0,94 0,88 1, Odpad 4,33 8,33 17,7 14,9 1, Tabela 3. ROZDZIAŁ RUDY W PIERWSZYM CIĄGU ZWR "POLKOWICE" Strumień Sucha ruda Wychód Mg/min % Nadawa na KZ 4, Przelew KZ 7, Nadawa na HC 500 7, Przelew H-C 500 4,23 95 Wylew H-C 500 2,97 66 Odpad ze skimera 2,91 65 Koncentrat ze skimera 0,06 1,4 Wylew KZ 3,38 76 Wylew MKB 6, Koncentrat 0,08 1,8 Odpad 4,33 96,8 4. Analiza aktywacyjna próbek Po osuszeniu pobrane próbki były odpowiednio dzielone, aby uzyskać z każdej porcję o masie 100 mg. Porcje te były następnie pakowane w pakiety po 50 próbek wraz z zakupionymi w Kanadzie wzorcami. Uzyskano dzięki temu możliwość ilościowego oznaczenia zawartości bilansowanych pierwiastków. Po naświetlaniu neutronami termicznymi i odpowiednim wystudzeniu, każda z próbek była kilkukrotnie mierzona, aby możliwe było oznakowanie zawartości izotopów krótkożyciowych (Cu-64), dłużej żyjących (Au i As) oraz najtrwalszych (Ag, Co, Zn, Fe, Se, Sc, Ir) i pierwiastków ziem rzadkich) [6]. 7

8 Sam pomiar sprowadzał się w tej sytuacji do porównania intensywności promieniowania fotonów o określonych energiach przez każdą z próbek, z odpowiadającym mu promieniowaniem emitowanym przez wzorce o dokładnie znanym składzie. Wyniki tych analiz wykorzystane zostały do obliczenia bilansów poszczególnych metali, niezależnie od badań znacznikowych. 5. Bilans znacznika Scałkowanie rozkłady stężenia 198 Au zarejestrowane w każdym z punktów pomiarowych oraz wyliczone w poprzednim rozdziale natężenia przepływu mieszaniny rudy i wody, umożliwiły obliczenie uzysku iniekowanego złota oraz jego rozdział między poszczególne strumienie technologiczne, a także wyliczenie natężeń jego przepływu w strumieniach wewnętrznych. Wyniki te pokazano na rys. 1 i w tabeli 4. Należy przy tym podkreślić dobrą powtarzalność rezultatów uzyskanych w pomiarach znacznikowych prowadzonych w czasie pierwszych trzech zmian i w ostatnim dniu całego eksperymentu. Na podstawie badań mineralogicznych można przyjąć, że otrzymany w tych badaniach uzysk złota w produktach odnosi się do złota metalicznego znajdującego się w przerabianej rudzie. Tabela 4. UZYSK RADIOAKTYWNEGO ZŁOTA W PIERWSZEJ NITCE (M121) Strumień Sucha ruda Gęstość Mieszanina Au Mg/min Mg/m 3 Mg/min % Nadawa na KZ 1,49 1,59 2, Przelew KZ 2,40 1,35 5, Nadawa na HC 500 2,40 1,26 7, Przelew H-C 500 1,41 1,19 5,44 66 Wylew H-C 500 0,99 1,52 1,82 83 Odpad ze skimera 0,97 1,65 1,55 49 Koncentrat ze skimera 0,02 1,59 0,04 3 Wylew KZ 1,13 1,49 2,15 54 Wylew MKB 2,04 1,75 2, Koncentrat 0,03 1,06 0,31 40 Odpad 1,44 1,18 5, Bilans miedzi na podstawie analizy aktywacyjnej Na podstawie uśrednionych zawartości miedzi w próbkach poddanych analizie aktywacyjnej możliwe było obliczenie bilansu tego metalu w badanym ciągu, jak pokazuje to tabela 5. Uzyskane wyniki są zgodne z analizami dostarczonymi przez Couriera oraz z wyliczeniami technologów. 8

9 7. Bilans złota na podstawie analizy aktywacyjnej W sposób podobny jak dla miedzi wyliczony został uzysk złota w poszczególnych strumieniach technologicznych. Jednak ze względu na znaczne rozproszenie i duże wahania zawartości złota, nie uzyskano pełnego bilansu na podstawie średnich arytmetycznych z ponad 200 próbek. Jednak po odrzuceniu zawartości znacznie odbiegających od średnich i opierając się na zawartości bilansowej złota wyznaczonej po opróbowaniu rudy na hałdzie przez Kopalnie (1,36 ppm), wyliczono uzysk złota przedstawiony w tabeli 6. Tabela 5. BILANS MIEDZI OTRZYMANY Z ANALIZY AKTYWACYJNEJ Strumień Sucha ruda Wydatek Cu Zawartość Cu Cu Mg/min kg/min % % Nadawa na KZ 4,47 10,46 0, Przelew KZ 7,20 14,81 0, Nadawa na HC 500 7,20 14,81 0, Przelew H-C 500 4,23 7,26 0,52 72 Wylew H-C 500 2,97 7,52 0,76 75 Odpad ze Skimera 2,91 4,73 0,49 47 Koncentrat ze Skimera 0,06 2,79 13,28 28 Wylew KZ 3,38 5,73 0,51 57 Wylew MKB 6,11 10,45 0, Koncentrat 0,08 4,95 18,34 49 Suma koncentratów 0,14 7,74 16,12 77 Odpad 4,33 2,26 0,16 23 Tabela 6. UZYSK ZŁOTA OBLICZONY NA PODSTAWIE ANALIZY AKTYWACYJNEJ, PO PRZYJĘCIU 1.36 ppm Au W NADAWIE Strumień Sucha ruda Wydatek Au Zawartość Au Au Mg/min [g/min] [ppm] % Nadawa na KZ 4,47 6,08 1, Przelew KZ 7,20 9,12 1, Nadawa na HC 500 7,20 9,12 1, Przelew H-C 500 4,23 3,82 0,90 63 Wylew H-C 500 2,97 5,30 1,79 87 Odpad ze skimera 2,91 3,03 1,04 50 Koncentrat ze skimera 0,06 2,26 35,89 37 Wylew KZ 3,38 1,09 0,03 18 Wylew MKB 6,11 4,12 0,68 68 Koncentrat 0,08 1,57 19,44 26 Suma koncentratów 0,14 3,84 26,64 63 Odpad 4,33 0,42 0,10 7 9

10 Łatwo zauważyć, że w produktach finalnych procesu (koncentratach i odpadach) brakuje wówczas 30% złota wprowadzanego z nadawą. Ze względu na charakter występowania złota, najmniej wiarygodne są zawartości tego metalu w nadawie i odpadach. Tam więc można szukać brakującego złota i ten fakt uzasadnia postawienie następujących hipotez: Brakujący metal trafiał do odpadów, ale nie znalazł się w pobieranych próbkach, W rzeczywistości średnia zawartość złota w nadawie była niższa niż 1.36 ppm.. Dla sprawdzenia obydwu hipotez policzono niezależne bilanse złota w badanym procesie. W tabeli 7 podano bilans oparty na pierwszej hipotezie. Zawartość złota w odpadach musiała być podniesiona do 0.52 ppm. Za takim rozwiązaniem przemawiają odrzucone poprzednio dwie próbki odpadów o zawartości złota przekraczającej 1 ppm. Otrzymane wyniki są zbliżone do bilansu otrzymanego z pomiarów znacznikowych i mogą odnosić się do wszystkich form występowania złota w przerabianej rudzie. Tabela 7. PRZEWIDYWANY BILANS PO PRZYJĘCIU 1.36 ppm ZŁOTA W NADAWIE Strumień Sucha ruda Wydatek Au Zawartość Au Au Mg/min [g/min] [ppm] % Nadawa na KZ 4,47 6,08 1, Przelew KZ 7,20 9,12 1, Nadawa na HC 500 7,20 9,12 1, Przelew H-C 500 4,23 3,82 0,90 63 Wylew H-C 500 2,97 5,30 1,79 87 Odpad ze skimera 2,91 3,03 1,04 50 Koncentrat ze skimera 0,06 2,26 35,9 37 Wylew KZ 3,38 1,09 0,03 18 Wylew MKB 6,11 4,12 0,68 68 Koncentrat 0,08 1,57 19,4 26 Suma koncentratów 0,14 3,84 2,66 63 Odpad 4,33 0,42 0,52 37 Do sporządzenia bilansu zgodnie z drugą hipotezą, konieczne było przyjęcie średniej zawartości złota w nadawie na poziomie 0.95 ppm. Wówczas uzysk tego metalu w koncentracie wzrasta do 90%. Otrzymane jednak tą drogą wyniki znacznie różnią się od rezultatów obydwu pomiaru znacznikowego jak ilustruje to porównanie Tabel 8 i 4. Niezależnej oceny obydwu hipotez można dokonać na podstawie porównania wskaźników technologicznych uzyskanych dla miedzi i złota podczas wzbogacania oraz udziału złota metalicznego w nadawie [7]. Autorzy niestety nie dysponują pełną analizą form 10

11 Tabela 8. PRZEWIDYWANY BILANS PO PRZYJĘCIU 0.95 ppm ZŁOTA W NADAWIE Strumień Sucha ruda Wydatek Au Zawartość Au Au Mg/min [g/min] [ppm] % Nadawa na KZ 4,47 1,42 0, Przelew KZ 7,20 2,13 0, Nadawa na HC 500 7,20 2,13 0, Przelew H-C 500 4,23 0,66 0,47 47 Wylew H-C 500 2,97 1,46 1, Odpad ze Skimera 2,91 0,71 0,73 50 Koncentrat ze Skimera 0,06 0,75 35,9 53 Wylew KZ 3,38 0,67 0,06 47 Wylew MKB 6,11 1,37 0,68 97 Koncentrat 0,08 0,52 19,4 37 Suma koncentratów 0,14 1,28 26,6 90 Odpad 4,33 0,14 0,10 10 występowania złota w nadawie, ale zaniżenie zawartości tego metalu w przerabianej rudzie do 0.95 ppm przy zmierzonych średnich zawartościach złota w koncentratach, pokazuje stopień wzbogacania i uzysk metalu znacznie przewyższające wartości osiąganych dla miedzi. Tabela 9. PORÓWNANIE WSKAŹNIKÓW TECHNOLOGICZNYCH Metal Stopień Uzysk metalu wzbogacenia % Miedź (0.7% w rudzie) 23,0 74 Au (1.36 ppm w rudzie) 19,6 63 Au (0.95 ppm w rudzie) 28,0 90 Pomocna przy rozwiązaniu tego problemu może okazać się analiza rozkładów czasowych zawartości złota w badanych strumieniach. Można na jej podstawie zauważyć okresy, gdy zawartość złota w nadawie przekraczała 2 ppm, a nawet chwilowo osiągała wartość 20 ppm, by potem spadać poniżej 1 ppm. Te bogate partie nadawy powodowały wzrost zawartości złota we wszystkich produktach. Można przy tym spodziewać się, że metaliczne złoto zachowywało się tak jak pokazuje pomiar znacznikowy, a pozostałe formy złota poprawiają uzysk tego metalu w procesie wzbogacania do wartości otrzymanej z bilansu. 8. Wnioski Prezentowana praca pokazuje możliwości wykorzystania metod radioizotopowych do oceny wzbogacalności złota w skali przemysłowej. Dokładna rejestracja stężeń znaczników, w powiązaniu z analizą aktywacyjną pobranych próbek, daje możliwość opisu zachowania się 11

12 wszystkich metali w procesie przeróbki rudy. W szczególności zaproponowane badania mogą wyjaśnić uzysk różnych pod względem wielkości ziaren złota rodzimego oraz wzbogacalność rudy o różnej zawartości tego metalu. Ponadto dzięki wprowadzonym ulepszeniom, opracowana metoda może być wykorzystana do sporządzenia pełnych bilansów poszczególnych metali oraz wskazania strumieni, w których następuje ich koncentracja. Pozwala także na ustalenie przyczyn ich strat w odpadach czy analizowanie wpływu zmian reżimu technologicznego (na przykład odczynników flotacyjnych lub modyfikacji schematów technologicznych) na wskaźniki wzbogacania. Ponadto metoda radioizotopowa daje możliwość opisu kinetyki flotacji każdego z metali oraz ich rozdziału w poszczególnych węzłach. Szybkie dostarczanie wyników badań może pozwolić na bieżącą ocenę aktualnego stanu procesu oraz efektów wprowadzanych zmian technologicznych. Może to w konsekwencji przynieść znaczną obniżkę kosztów prowadzonych badań i zapewnić wcześniejsze wprowadzenie korzystnych zmian do stosowanego procesu. Uzyskane wyniki uzasadniają przeprowadzenie następnych badań procesu przeróbki zarówno samej rudy zawierającej złoto jak i zachowania się złota w rudzie. Uzasadnione jest wykorzystanie do takich badań zarówno metod zaprezentowanych w niniejszej publikacji jak i wykorzystanie naturalnej rudy w charakterze znacznika oraz prowadzenie niezależnych pomiarów gęstości i natężeń przepływu analizowanych strumieni. Można się spodziewać, że tak przeprowadzone badania ostatecznie rozstrzygną o poziomie strat metali szlachetnych w procesie wzbogacania oraz wyjaśnią przyczyny ich powstawania i ułatwią znalezienie optymalnego sposobu wzbogacania rudy o podwyższonej zawartości złota. 9. Literatura 1. Petryka L., Mączka W., Kicki J. - Izotopowa metoda oceny wzbogacalności złota i innych metali szlachetnych, Materiały Konferencyjne IV Międzynarodowej Konferencji Przeróbki Rud Metali Nieżelaznych, Polanica, październik 1997, str Petryka L., Furman L., Przewłocki K., Stęgowski Z., Tora B. Wykorzystanie atomów znaczonych do badania przeróbki rud miedzi w ZG-Lubin, International Conference on Copper Ore Processing, Świeradów Zdrój, Petryka L.: Implementation of Radioisotopes in Indonesian Mineral Industry. The End-of- Mission Report, RAS/8/ , Isotopes and Radiation for Technology and Environment Sustainable Development, Tracers in Gold Processing, IAEA, 1996,Vienna. 12

13 4. Janczyszyn J., Wyszomirski P.: Determination of Trace Elements in Allite from the Lublin Coal Basin (Poland) by Instrumental Neutron Activation Analysis. Nucl.Geophys. Vol.3, No 3, pp , 1989 Int.J.Radiat.Appl.Instrum. Part E 5. Stęgowski Z., Przewłocki K., Petryka L., Furman L., Wieniewski A.: Radioznacznikowe badania efektywności wzbogacania rudy w rożnych konstrukcjach maszyn flotacyjnych. Rudy i Metale Nieżelazne. R 40, 1995 nr 8, pp Janczyszyn J., Loska L., Mayer W., Piestrzyński A., Domańska G.: Badanie łupków miedzionośnych metodą neutronowej analizy aktywacyjnej ze szczególnym uwzględnieniem metali szlachetnych, pierwiastków ziem rzadkich oraz uranu i toru. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, Tom 2, Zeszyt 3-4, Łuszczkiewicz A.: Informacja prywatna 10. Podziękowania Autorzy składają niniejszym podziękowania Instytutowi Metali Nieżelaznych w Gliwicach za sfinansowanie prezentowanych badań oraz pracownikom ZWR POLKOWICE i Zespołowi ZAKŁADU DOŚWIADCZALNEGO, Spółka z o.o. w Lubinie, kierowanemu przez Panią mgr inż. Marię Kowalską za pomoc w ich przeprowadzeniu. Same badania przemysłowe zostały natomiast wykonane przez Zespół pod kierunkiem prof. dr hab. Kazimierza Przewłockiego, w którym oprócz autorów wzięły udział następujące osoby: dr inż. Zdzisław Stęgowski, dr inż. Leszek Furman. dr inż. Stefan Kalita, inż. Andrzej Ochoński, inż. Adam Wierzbicki, Jan Jerzykowski, mgr inż. Piotr Ptak. Radioaktywne złoto na przerabianej rudzie zostało osadzone przez prof. dr hab. Jolantę Gilewicz-Wolter i inż. Andrzeja Ochońskiego, natomiast analiza aktywacyjna została wykonana przez Zespół kierowany przez prof. dr hab. Jerzego Janczyszyna, z udziałem dr inż. Grażyny Domańskiej i mgr inż. Władysława Pohoreckiego. Ponadto do wykonania niniejszych badań wykorzystana została aparatura zakupiona w ramach Pracy Badawczej (Research Contract No. 9326/RO) dofinansowanej przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej w Wiedniu. 13

BADANIA PROCESÓW WZBOGACANIA RUD MIEDZI

BADANIA PROCESÓW WZBOGACANIA RUD MIEDZI BADANIA PROCESÓW WZBOGACANIA RUD MIEDZI Zdzisław Stęgowski Wydział Fizyki i Techniki Jądrowej, Akademia Górniczo-Hutnicza, 30-059 Kraków, AL Mickiewicza 30 PL0100789 Celem tej prezentacji jest przedstawienie,

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Prowadzenie procesu przeróbki kopalin stałych Oznaczenie kwalifikacji: M.35 Numer

Bardziej szczegółowo

SYMULACJA EFEKTÓW PRACY UKŁADÓW TECHNOLOGICZNYCH PRZERÓBKI RUD MIEDZI Z WYKORZYSTANIEM KRYTERIÓW TECHNOLOGICZNYCH I EKONOMICZNYCH**

SYMULACJA EFEKTÓW PRACY UKŁADÓW TECHNOLOGICZNYCH PRZERÓBKI RUD MIEDZI Z WYKORZYSTANIEM KRYTERIÓW TECHNOLOGICZNYCH I EKONOMICZNYCH** Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 4 2007 Daniel Saramak* SYMULACJA EFEKTÓW PRACY UKŁADÓW TECHNOLOGICZNYCH PRZERÓBKI RUD MIEDZI Z WYKORZYSTANIEM KRYTERIÓW TECHNOLOGICZNYCH I EKONOMICZNYCH** 1. Wstęp

Bardziej szczegółowo

NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA

NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI WYKŁAD 3 NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA - PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA REAKCJE JĄDROWE Rozpad promieniotwórczy: A B + y + ΔE

Bardziej szczegółowo

WPŁYW GĘSTOŚCI SUROWCA NA BILANSOWANIE PRODUKTÓW KLASYFIKACJI HYDRAULICZNEJ W HYDROCYKLONACH W OPARCIU O WYNIKI LASEROWYCH ANALIZ UZIARNIENIA**

WPŁYW GĘSTOŚCI SUROWCA NA BILANSOWANIE PRODUKTÓW KLASYFIKACJI HYDRAULICZNEJ W HYDROCYKLONACH W OPARCIU O WYNIKI LASEROWYCH ANALIZ UZIARNIENIA** Górnictwo i Geoinżynieria Rok 34 Zeszyt 4/1 2010 Damian Krawczykowski*, Aldona Krawczykowska* WPŁYW GĘSTOŚCI SUROWCA NA BILANSOWANIE PRODUKTÓW KLASYFIKACJI HYDRAULICZNEJ W HYDROCYKLONACH W OPARCIU O WYNIKI

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3++ Spektrometria promieniowania gamma z licznikiem półprzewodnikowym Ge(Li) kalibracja energetyczna i wydajnościowa

Ćwiczenie 3++ Spektrometria promieniowania gamma z licznikiem półprzewodnikowym Ge(Li) kalibracja energetyczna i wydajnościowa Ćwiczenie 3++ Spektrometria promieniowania gamma z licznikiem półprzewodnikowym Ge(Li) kalibracja energetyczna i wydajnościowa Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się - z metodyką pomiaru aktywności

Bardziej szczegółowo

PRZYDATNOŚĆ LASEROWYCH ANALIZ UZIARNIENIA DO BILANSOWANIA PRODUKTÓW KLASYFIKACJI W HYDROCYKLONIE**

PRZYDATNOŚĆ LASEROWYCH ANALIZ UZIARNIENIA DO BILANSOWANIA PRODUKTÓW KLASYFIKACJI W HYDROCYKLONIE** Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 4 2009 Damian Krawczykowski*, Kazimierz Trybalski* PRZYDATNOŚĆ LASEROWYCH ANALIZ UZIARNIENIA DO BILANSOWANIA PRODUKTÓW KLASYFIKACJI W HYDROCYKLONIE** 1. Wstęp Istnieje

Bardziej szczegółowo

Analiza aktywacyjna składu chemicznego na przykładzie zawartości Mn w stali.

Analiza aktywacyjna składu chemicznego na przykładzie zawartości Mn w stali. Analiza aktywacyjna składu chemicznego na przykładzie zawartości Mn w stali. Projekt ćwiczenia w Laboratorium Fizyki i Techniki Jądrowej na Wydziale Fizyki Politechniki Warszawskiej. dr Julian Srebrny

Bardziej szczegółowo

metoda analityczna, która polega na pobudzaniu (aktywacji) próbki w strumieniu neutronów - w roku 1936 Hevesy i Levi wykazali, że metoda ta może być

metoda analityczna, która polega na pobudzaniu (aktywacji) próbki w strumieniu neutronów - w roku 1936 Hevesy i Levi wykazali, że metoda ta może być KTYWCJ NEUTRONOW Neutron ctivation nalysis - Instrumental Neutron ctivation nalysis metoda analityczna, która polega na pobudzaniu (aktywacji) próbki w strumieniu neutronów - w roku 936 Hevesy i Levi wykazali,

Bardziej szczegółowo

Bezodpadowe technologie przeróbki rud metali nieżelaznych

Bezodpadowe technologie przeróbki rud metali nieżelaznych Bezodpadowe technologie przeróbki rud metali nieżelaznych Barbara Tora Polityka surowcowa w perspektywie nowych inicjatyw i programów KGHM Cuprum, Wrocław, 29.10.2015 r. PROGRAM GEKON GENERATOR KONCEPCJI

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE ZAWARTOŚCI POTASU

WYZNACZANIE ZAWARTOŚCI POTASU POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMERÓW obowiązuje w r. akad. 2017 / 2018 WYZNACZANIE ZAWARTOŚCI POTASU W STAŁEJ PRÓBCE SOLI Opiekun ćwiczenia: Miejsce ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 2. BADANIE CHARAKTERYSTYK SOND PROMIENIOWANIA γ

ĆWICZENIE 2. BADANIE CHARAKTERYSTYK SOND PROMIENIOWANIA γ ĆWICZENIE 2 BADANIE CHARAKTERYSTYK SOND PROMIENIOWANIA γ CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest wyznaczenie następujących charakterystyk sond promieniowania γ: wydajności detektora w funkcji odległości detektora

Bardziej szczegółowo

Ocena możliwości wydzielania łupka miedzionośnego z odpadów flotacyjnych z bieżącej produkcji KGHM

Ocena możliwości wydzielania łupka miedzionośnego z odpadów flotacyjnych z bieżącej produkcji KGHM Łupek miedzionośny II, Kowalczuk P.B., Drzymała J. (red.), WGGG PWr, Wrocław, 2016, 216 221 Ocena możliwości wydzielania łupka miedzionośnego z odpadów flotacyjnych z bieżącej produkcji KGHM Krystian Stadnicki,

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY DATOWANIA RADIOWĘGLOWEGO

PODSTAWY DATOWANIA RADIOWĘGLOWEGO Dni Otwarte Wydziału Chemii 2008 PODSTAWY DATOWANIA RADIOWĘGLOWEGO Andrzej Komosa Zakład Radiochemii i Chemii Koloidów UMCS 1 Nagroda Nobla z chemii w roku 1960 Willard Frank Libby 1908-1980 Książka: Radiocarbon

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 08 Nazwa kwalifikacji: Prowadzenie procesu przeróbki kopalin stałych Oznaczenie kwalifikacji: M.5 Numer zadania:

Bardziej szczegółowo

PRZERÓBKA KOPALIN I ODPADÓW PODSTAWY MINERALURGII. Wprowadzenie

PRZERÓBKA KOPALIN I ODPADÓW PODSTAWY MINERALURGII. Wprowadzenie Przedmiot: PRZERÓBKA KOPALIN I OPAÓW POSTAWY MINERALURII Ćwiczenie: PRZESIEWANIE Opracowanie: Żaklina Konopacka, Jan rzymała Wprowadzenie Przesiewanie, zwane także klasyfikacją mechaniczną, jest jedną

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Prowadzenie procesu przeróbki kopalin stałych Oznaczenie kwalifikacji: M.35 Numer

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Prowadzenie procesu przeróbki kopalin stałych Oznaczenie kwalifikacji: M.35 Numer

Bardziej szczegółowo

pobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego - - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura

pobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego -  - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura 14. Fizyka jądrowa zadania z arkusza I 14.10 14.1 14.2 14.11 14.3 14.12 14.4 14.5 14.6 14.13 14.7 14.8 14.14 14.9 14. Fizyka jądrowa - 1 - 14.15 14.23 14.16 14.17 14.24 14.18 14.25 14.19 14.26 14.27 14.20

Bardziej szczegółowo

C5: BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β W POWIETRZU oraz w ABSORBERACH

C5: BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β W POWIETRZU oraz w ABSORBERACH C5: BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β W POWIETRZU oraz w ABSORBERACH CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest: zbadanie pochłaniania promieniowania β w różnych materiałach i wyznaczenie zasięgu promieniowania

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE MODELI SIECI NEURONOWYCH DO IDENTYFIKACJI SKŁADU LITOLOGICZNEGO RUDY MIEDZI**

WYKORZYSTANIE MODELI SIECI NEURONOWYCH DO IDENTYFIKACJI SKŁADU LITOLOGICZNEGO RUDY MIEDZI** Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 4 2009 Aldona Krawczykowska*, Kazimierz Trybalski*, Damian Krawczykowski* WYKORZYSTANIE MODELI SIECI NEURONOWYCH DO IDENTYFIKACJI SKŁADU LITOLOGICZNEGO RUDY MIEDZI**

Bardziej szczegółowo

Pomiar energii wiązania deuteronu. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu

Pomiar energii wiązania deuteronu. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu J1 Pomiar energii wiązania deuteronu Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu Przygotowanie: 1) Model deuteronu. Własności deuteronu jako źródło informacji o siłach jądrowych [4] ) Oddziaływanie

Bardziej szczegółowo

Instytut Metali NieŜelaznych GLIWICE, PAŹDZIERNIK

Instytut Metali NieŜelaznych GLIWICE, PAŹDZIERNIK Instytut Metali NieŜelaznych GLIWICE, PAŹDZIERNIK - 2011 Zbigniew Śmieszek - IMN Gliwice Krystian Cichy - IMN Gliwice Andrzej Wieniewski - IMN Gliwice Bogusław Ochab - ZGH Bolesław S.A. Cezary Reguła -

Bardziej szczegółowo

ZIARNA HYDROFILOWE W PRZEMYSŁOWYM PROCESIE FLOTACJI WĘGLI O RÓŻNYM STOPNIU UWĘGLENIA

ZIARNA HYDROFILOWE W PRZEMYSŁOWYM PROCESIE FLOTACJI WĘGLI O RÓŻNYM STOPNIU UWĘGLENIA Górnictwo i Geoinżynieria Rok 30 Zeszyt 3/1 2006 Marek Lenartowicz*, Jerzy Sablik** ZIARNA HYDROFILOWE W PRZEMYSŁOWYM PROCESIE FLOTACJI WĘGLI O RÓŻNYM STOPNIU UWĘGLENIA 1. Wstęp W wyniku zmechanizowania

Bardziej szczegółowo

przyziemnych warstwach atmosfery.

przyziemnych warstwach atmosfery. Źródła a promieniowania jądrowego j w przyziemnych warstwach atmosfery. Pomiar radioaktywności w powietrzu w Lublinie. Jan Wawryszczuk Radosław Zaleski Lokalizacja monitora skażeń promieniotwórczych rczych

Bardziej szczegółowo

BADANIA PROCESU FLOTACJI WIELOSTRUMIENIOWEJ WĘGLA** 1. Wprowadzenie. Jolanta Marciniak-Kowalska*, Edyta Wójcik-Osip*

BADANIA PROCESU FLOTACJI WIELOSTRUMIENIOWEJ WĘGLA** 1. Wprowadzenie. Jolanta Marciniak-Kowalska*, Edyta Wójcik-Osip* Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 4 2009 Jolanta Marciniak-Kowalska*, Edyta Wójcik-Osip* BADANIA PROCESU FLOTACJI WIELOSTRUMIENIOWEJ WĘGLA** 1. Wprowadzenie Flotacja jest jedną z metod wzbogacania

Bardziej szczegółowo

KOOF Szczecin: www.of.szc.pl

KOOF Szczecin: www.of.szc.pl Źródło: LI OLIMPIADA FIZYCZNA (1/2). Stopień III, zadanie doświadczalne - D Nazwa zadania: Działy: Słowa kluczowe: Komitet Główny Olimpiady Fizycznej; Andrzej Wysmołek, kierownik ds. zadań dośw. plik;

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ROZDRABNIANIA WARSTWOWEGO NA PODSTAWIE EFEKTÓW ROZDRABNIANIA POJEDYNCZYCH ZIAREN

ANALIZA ROZDRABNIANIA WARSTWOWEGO NA PODSTAWIE EFEKTÓW ROZDRABNIANIA POJEDYNCZYCH ZIAREN Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Inżynierii Środowiska i Przeróbki Surowców Rozprawa doktorska ANALIZA ROZDRABNIANIA WARSTWOWEGO NA PODSTAWIE

Bardziej szczegółowo

SPEKTROMETRIA IRMS. (Isotope Ratio Mass Spectrometry) Pomiar stosunków izotopowych (R) pierwiastków lekkich (H, C, O, N, S)

SPEKTROMETRIA IRMS. (Isotope Ratio Mass Spectrometry) Pomiar stosunków izotopowych (R) pierwiastków lekkich (H, C, O, N, S) SPEKTROMETRIA IRMS (Isotope Ratio Mass Spectrometry) Pomiar stosunków izotopowych (R) pierwiastków lekkich (H, C, O, N, S) R = 2 H/ 1 H; 13 C/ 12 C; 15 N/ 14 N; 18 O/ 16 O ( 17 O/ 16 O), 34 S/ 32 S Konstrukcja

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2016 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2016 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Organizacja procesu przeróbki kopalin stałych Oznaczenie kwalifikacji: M.36 Numer

Bardziej szczegółowo

Badanie schematu rozpadu jodu 128 I

Badanie schematu rozpadu jodu 128 I J8 Badanie schematu rozpadu jodu 128 I Celem doświadczenie jest wyznaczenie schematu rozpadu jodu 128 I Wiadomości ogólne 1. Oddziaływanie kwantów γ z materią [1,3] a) efekt fotoelektryczny b) efekt Comptona

Bardziej szczegółowo

Najnowsze rozwiązania stosowane w konstrukcji wirówek odwadniających flotokoncentrat i ich wpływ na osiągane parametry technologiczne

Najnowsze rozwiązania stosowane w konstrukcji wirówek odwadniających flotokoncentrat i ich wpływ na osiągane parametry technologiczne Najnowsze rozwiązania stosowane w konstrukcji wirówek odwadniających flotokoncentrat i ich wpływ na osiągane parametry technologiczne Piotr Myszkowski PRO-INDUSTRY Sp. z o.o. ul. Bacówka 15 43-300 Bielsko-Biała

Bardziej szczegółowo

Wpływ wybranych spieniaczy na proces wzbogacania łupka miedzionośnego metodą flotacji

Wpływ wybranych spieniaczy na proces wzbogacania łupka miedzionośnego metodą flotacji Łupek miedzionośny II, Kowalczuk P.B., Drzymała J. (red.), WGGG PWr, Wrocław, 2016, 156 160 Wpływ wybranych spieniaczy na proces wzbogacania łupka miedzionośnego metodą flotacji Paulina Kaczmarska, Milena

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Organizacja procesu przeróbki kopalin stałych Oznaczenie kwalifikacji: M.36 Numer

Bardziej szczegółowo

Wstępne wyniki produkcyjne i sprzedażowe Grupy KGHM Polska Miedź S.A. za maj 2019 r.

Wstępne wyniki produkcyjne i sprzedażowe Grupy KGHM Polska Miedź S.A. za maj 2019 r. Lubin, 25 czerwca Wstępne wyniki produkcyjne i sprzedażowe Grupy KGHM Polska Miedź S.A. za Niniejszy raport zawiera miesięczne dane wstępne ostateczne kwartalne wyniki produkcyjne i sprzedażowe zostaną

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie LP1. Jacek Grela, Łukasz Marciniak 22 listopada 2009

Ćwiczenie LP1. Jacek Grela, Łukasz Marciniak 22 listopada 2009 Ćwiczenie LP1 Jacek Grela, Łukasz Marciniak 22 listopada 2009 1 Wstęp teoretyczny 1.1 Energetyczna zdolność rozdzielcza Energetyczna zdolność rozdzielcza to wielkość opisująca dokładność detekcji energii

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 3. BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β w ABSORBERACH

ĆWICZENIE 3. BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β w ABSORBERACH ĆWICZENIE 3 BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β w ABSORBERACH CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest wyznaczenie: zbadanie pochłaniania promieniowania β w różnych materiałach i wyznaczenie zasięgu w

Bardziej szczegółowo

Badanie schematu rozpadu jodu 128 J

Badanie schematu rozpadu jodu 128 J J8A Badanie schematu rozpadu jodu 128 J Celem doświadczenie jest wyznaczenie schematu rozpadu jodu 128 J Wiadomości ogólne 1. Oddziaływanie kwantów γ z materią (1,3) a/ efekt fotoelektryczny b/ efekt Comptona

Bardziej szczegółowo

Walidacja metod analitycznych Raport z walidacji

Walidacja metod analitycznych Raport z walidacji Walidacja metod analitycznych Raport z walidacji Małgorzata Jakubowska Katedra Chemii Analitycznej WIMiC AGH Walidacja metod analitycznych (według ISO) to proces ustalania parametrów charakteryzujących

Bardziej szczegółowo

J7 - Badanie zawartości manganu w stali metodą analizy aktywacyjnej

J7 - Badanie zawartości manganu w stali metodą analizy aktywacyjnej J7 - Badanie zawartości manganu w stali metodą analizy aktywacyjnej Celem doświadczenie jest wyznaczenie zawartości manganu w stalowym przedmiocie. Przedmiot ten, razem z próbką zawierającą czysty mangan,

Bardziej szczegółowo

Technologia chemiczna. Zajęcia 2

Technologia chemiczna. Zajęcia 2 Technologia chemiczna Zajęcia 2 Podstawą wszystkich obliczeń w technologii chemicznej jest bilans materiałowy. Od jego wykonania rozpoczyna się projektowanie i rachunek ekonomiczny planowanego lub istniejącego

Bardziej szczegółowo

DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM. Procedura szacowania niepewności

DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM. Procedura szacowania niepewności DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM Procedura szacowania niepewności Szacowanie niepewności oznaczania / pomiaru zawartości... metodą... Data Imię i Nazwisko Podpis Opracował Sprawdził Zatwierdził

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ OZNACZANIE OKRESU PÓŁROZPADU DLA NUKLIDU 40 K WSTĘP Naturalny potas stanowi mieszaninę trzech nuklidów: 39 K (93.08%), 40 K (0.012%) oraz 41 K (6.91%). Nuklid 40 K jest izotopem promieniotwórczym, którego

Bardziej szczegółowo

Wstępne wyniki produkcyjne i sprzedażowe Grupy KGHM Polska Miedź S.A. za styczeń 2019 r.

Wstępne wyniki produkcyjne i sprzedażowe Grupy KGHM Polska Miedź S.A. za styczeń 2019 r. Lubin, 22 lutego Wstępne wyniki produkcyjne i sprzedażowe Grupy KGHM Polska Miedź S.A. za Niniejszy raport zawiera miesięczne dane wstępne ostateczne kwartalne wyniki produkcyjne i sprzedażowe zostaną

Bardziej szczegółowo

J8 - Badanie schematu rozpadu jodu 128 I

J8 - Badanie schematu rozpadu jodu 128 I J8 - Badanie schematu rozpadu jodu 128 I Celem doświadczenie jest wytworzenie izotopu 128 I poprzez aktywację w źródle neutronów próbki zawierającej 127 I, a następnie badanie schematu rozpadu tego nuklidu

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Fizyki

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Fizyki POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Fizyki Pomiar skażeń wewnętrznych izotopami promieniotwórczymi metodami in vivo oraz szacowanie pochodzącej od nich dawki obciążającej Instrukcja wykonania ćwiczenia Opracował:

Bardziej szczegółowo

Katedra Fizyki Jądrowej i Bezpieczeństwa Radiacyjnego PRACOWNIA JĄDROWA ĆWICZENIE 6. Wyznaczanie krzywej aktywacji

Katedra Fizyki Jądrowej i Bezpieczeństwa Radiacyjnego PRACOWNIA JĄDROWA ĆWICZENIE 6. Wyznaczanie krzywej aktywacji Katedra Fizyki Jądrowej i Bezpieczeństwa Radiacyjnego PRACOWNIA JĄDROWA ĆWICZENIE 6 Wyznaczanie krzywej aktywacji Łódź 2017 I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie kształtu krzywej zależności

Bardziej szczegółowo

MODUŁ 3. WYMAGANIA EGZAMINACYJNE Z PRZYKŁADAMI ZADAŃ

MODUŁ 3. WYMAGANIA EGZAMINACYJNE Z PRZYKŁADAMI ZADAŃ MODUŁ 3. WYMAGANIA EGZAMINACYJNE Z PRZYKŁADAMI ZADAŃ Kwalifikacja M.35 Organizacja procesów przeróbki kopalin stałych Zadanie praktyczne W zakładzie przeróbki miedzi wzbogaca się 10 440 Mg rudy na dobę.

Bardziej szczegółowo

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki, Politechnika Częstochowska, Częstochowa **

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki, Politechnika Częstochowska, Częstochowa ** Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 4 2007 Jolanta Marciniak-Kowalska*, Edyta Wójcik-Osip* BADANIA MOŻLIWOŚCI STOSOWANIA WE FLOTACJI PAKIETÓW WKŁADÓW LAMELOWYCH** 1. Wprowadzenie Niniejszy artykuł

Bardziej szczegółowo

I. Technologie przeróbki surowców mineralnych

I. Technologie przeróbki surowców mineralnych Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Kierunek studiów: Górnictwo i Geologia Rodzaj studiów: stacjonarne i niestacjonarne II stopnia Specjalność: Przeróbka Surowców Mineralnych Przedmiot kierunkowy: Technologie

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE

WPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 4 2009 Stanisław Cierpisz*, Daniel Kowol* WPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE 1. Wstęp Zasadniczym

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr Agata Wiśniewska PRZYKŁADOWE SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIEJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A)

Opracowała: mgr Agata Wiśniewska PRZYKŁADOWE SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIEJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A) PRZYKŁADOW SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A) 1. nuklid A. Zbiór atomów o tej samej wartości liczby atomowej. B. Nazwa elektrycznie obojętnej cząstki składowej

Bardziej szczegółowo

Zagrożenia naturalnymi źródłami promieniowania jonizującego w przemyśle wydobywczym. Praca zbiorowa pod redakcją Jana Skowronka

Zagrożenia naturalnymi źródłami promieniowania jonizującego w przemyśle wydobywczym. Praca zbiorowa pod redakcją Jana Skowronka Zagrożenia naturalnymi źródłami promieniowania jonizującego w przemyśle wydobywczym Praca zbiorowa pod redakcją Jana Skowronka GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA Katowice 2007 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE (J. SKOWRONEK)...

Bardziej szczegółowo

Zadanie 3. (2 pkt) Uzupełnij zapis, podając liczbę masową i atomową produktu przemiany oraz jego symbol chemiczny. Th... + α

Zadanie 3. (2 pkt) Uzupełnij zapis, podając liczbę masową i atomową produktu przemiany oraz jego symbol chemiczny. Th... + α Zadanie: 1 (2 pkt) Określ liczbę atomową pierwiastka powstającego w wyniku rozpadów promieniotwórczych izotopu radu 223 88Ra, w czasie których emitowane są 4 cząstki α i 2 cząstki β. Podaj symbol tego

Bardziej szczegółowo

rcze w diagnostyce obiegów w chłodz w energetyce zawodowej Skorzęcin, czerwiec 2014 r.

rcze w diagnostyce obiegów w chłodz w energetyce zawodowej Skorzęcin, czerwiec 2014 r. Otwarte źródła a promieniotwórcze rcze w diagnostyce obiegów w chłodz odzących w energetyce zawodowej Skorzęcin, czerwiec 2014 r. Plan prezentacji Obieg wody chłodz odzącej w energetyce zawodowej Omówienie

Bardziej szczegółowo

I ,11-1, 1, C, , 1, C

I ,11-1, 1, C, , 1, C Materiał powtórzeniowy - budowa atomu - cząstki elementarne, izotopy, promieniotwórczość naturalna, okres półtrwania, średnia masa atomowa z przykładowymi zadaniami I. Cząstki elementarne atomu 1. Elektrony

Bardziej szczegółowo

Procedura szacowania niepewności

Procedura szacowania niepewności DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM Procedura szacowania niepewności Stron 7 Załączniki Nr 1 Nr Nr 3 Stron Symbol procedury PN//xyz Data Imię i Nazwisko Podpis Opracował Sprawdził Zatwierdził

Bardziej szczegółowo

γ6 Liniowy Model Pozytonowego Tomografu Emisyjnego

γ6 Liniowy Model Pozytonowego Tomografu Emisyjnego γ6 Liniowy Model Pozytonowego Tomografu Emisyjnego Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaprezentowanie zasady działania pozytonowego tomografu emisyjnego. W doświadczeniu użyjemy detektory scyntylacyjne

Bardziej szczegółowo

Spektrometr XRF THICK 800A

Spektrometr XRF THICK 800A Spektrometr XRF THICK 800A DO POMIARU GRUBOŚCI POWŁOK GALWANIZNYCH THICK 800A spektrometr XRF do szybkich, nieniszczących pomiarów grubości powłok i ich składu. Zaprojektowany do pomiaru grubości warstw

Bardziej szczegółowo

C5: BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β W POWIETRZU oraz w ABSORBERACH

C5: BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β W POWIETRZU oraz w ABSORBERACH C5: BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β W POWIETRZU oraz w ABSORBERACH CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest obserwacja pochłaniania cząstek alfa w powietrzu wyznaczenie zasięgu w aluminium promieniowania

Bardziej szczegółowo

APARATURA DO BADAŃ ZNACZNIKOWYCH

APARATURA DO BADAŃ ZNACZNIKOWYCH APARATURA DO BADAŃ ZNACZNIKOWYCH Leszek Furman Wydział Fizyki i Techniki Jądrowej, Akademia Górniczo-Hutnicza, 30-059 Kraków, AL Mickiewicza 30 1-WSTĘP PLÓ100795 Szeroko obecnie stosowane, przemysłowe

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6)

LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6) LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6) Posiadane uprawnienia: ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO NR AB 120 wydany przez Polskie Centrum Akredytacji Wydanie nr 5 z 18 lipca 2007 r. Kierownik

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie LP2. Jacek Grela, Łukasz Marciniak 25 października 2009

Ćwiczenie LP2. Jacek Grela, Łukasz Marciniak 25 października 2009 Ćwiczenie LP2 Jacek Grela, Łukasz Marciniak 25 października 2009 1 Wstęp teoretyczny 1.1 Energetyczna zdolność rozdzielcza Energetyczna zdolność rozdzielcza to wielkość opisująca dokładność detekcji energii

Bardziej szczegółowo

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 96: Dozymetria promieniowania gamma

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 96: Dozymetria promieniowania gamma Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 96: Dozymetria promieniowania gamma Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z podstawami dozymetrii promieniowania jonizującego. Porównanie własności absorpcyjnych promieniowania

Bardziej szczegółowo

Moduły kształcenia. Efekty kształcenia dla programu kształcenia (kierunku) MK_06 Krystalochemia. MK_01 Chemia fizyczna i jądrowa

Moduły kształcenia. Efekty kształcenia dla programu kształcenia (kierunku) MK_06 Krystalochemia. MK_01 Chemia fizyczna i jądrowa Matryca efektów kształcenia określa relacje między efektami kształcenia zdefiniowanymi dla programu kształcenia (efektami kierunkowymi) i efektami kształcenia zdefiniowanymi dla poszczególnych modułów

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie profilu wiązki promieniowania używanego do cechowania tomografu PET

Wyznaczanie profilu wiązki promieniowania używanego do cechowania tomografu PET 18 Wyznaczanie profilu wiązki promieniowania używanego do cechowania tomografu PET Ines Moskal Studentka, Instytut Fizyki UJ Na Uniwersytecie Jagiellońskim prowadzone są badania dotyczące usprawnienia

Bardziej szczegółowo

Teoria błędów. Wszystkie wartości wielkości fizycznych obarczone są pewnym błędem.

Teoria błędów. Wszystkie wartości wielkości fizycznych obarczone są pewnym błędem. Teoria błędów Wskutek niedoskonałości przyrządów, jak również niedoskonałości organów zmysłów wszystkie pomiary są dokonywane z określonym stopniem dokładności. Nie otrzymujemy prawidłowych wartości mierzonej

Bardziej szczegółowo

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014 VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:

Bardziej szczegółowo

Nazwy pierwiastków: A +Fe 2(SO 4) 3. Wzory związków: A B D. Równania reakcji:

Nazwy pierwiastków: A +Fe 2(SO 4) 3. Wzory związków: A B D. Równania reakcji: Zadanie 1. [0-3 pkt] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Suma protonów i elektronów anionu X 2- jest równa 34. II. Stosunek masowy

Bardziej szczegółowo

Wstępne wyniki produkcyjne i sprzedażowe Grupy KGHM Polska Miedź S.A. za luty 2019 r.

Wstępne wyniki produkcyjne i sprzedażowe Grupy KGHM Polska Miedź S.A. za luty 2019 r. Lubin, 22 marca Wstępne wyniki produkcyjne i sprzedażowe Grupy KGHM Polska Miedź S.A. za Niniejszy raport zawiera miesięczne dane wstępne ostateczne kwartalne wyniki produkcyjne i sprzedażowe zostaną opublikowane

Bardziej szczegółowo

OCENA EFEKTYWNOŚCI WZBOGACANIA WĘGLA ENERGETYCZNEGO W CYKLONACH WZBOGACAJĄCYCH Z RECYRKULACJĄ PRODUKTU PRZEJŚCIOWEGO

OCENA EFEKTYWNOŚCI WZBOGACANIA WĘGLA ENERGETYCZNEGO W CYKLONACH WZBOGACAJĄCYCH Z RECYRKULACJĄ PRODUKTU PRZEJŚCIOWEGO Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 4 2007 Joachim Pielot* OCENA EFEKTYWNOŚCI WZBOGACANIA WĘGLA ENERGETYCZNEGO W CYKLONACH WZBOGACAJĄCYCH Z RECYRKULACJĄ PRODUKTU PRZEJŚCIOWEGO 1. Wstęp W zakładach

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Fizyki

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Fizyki POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Fizyki Pomiar skażeń wewnętrznych izotopami promieniotwórczymi metodami in vivo oraz szacowanie pochodzącej od nich dawki obciążającej Instrukcja wykonania ćwiczenia 1.

Bardziej szczegółowo

KINETYKA FLOTACJI ŁUPKA MIEDZIONOŚNEGO ZA POMOCĄ ETERU BUTYLO- TRÓJPROPYLENOGLIKOLOWEGO (C 4 P 3 )

KINETYKA FLOTACJI ŁUPKA MIEDZIONOŚNEGO ZA POMOCĄ ETERU BUTYLO- TRÓJPROPYLENOGLIKOLOWEGO (C 4 P 3 ) Łupek miedzionośny, Drzymała J., Kowalczuk P.B. (red.), WGGG PWr, Wrocław, 214, 65-69 KINETYKA FLOTACJI ŁUPKA MIEDZIONOŚNEGO ZA POMOCĄ ETERU BUTYLO- TRÓJPROPYLENOGLIKOLOWEGO (C 4 P 3 ) Danuta SZYSZKA,

Bardziej szczegółowo

Budowa atomu. Izotopy

Budowa atomu. Izotopy Budowa atomu. Izotopy Zadanie. atomu lub jonu Fe 3+ atomowa Z 9 masowa A Liczba protonów elektronów neutronów 64 35 35 36 Konfiguracja elektronowa Zadanie 2. Atom pewnego pierwiastka chemicznego o masie

Bardziej szczegółowo

Pomiary transportu rumowiska wleczonego

Pomiary transportu rumowiska wleczonego Slajd 1 Akademia Rolnicza w Krakowie WIŚiG Katedra Inżynierii Wodnej dr inż. Leszek Książek Pomiary transportu rumowiska wleczonego wersja 1.2 SMU Inżynieria Środowiska, marzec 2009 Slajd 2 Plan prezentacji:

Bardziej szczegółowo

2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424

2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 2008/2009 seweryn.kowalski@us.edu.pl Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 Plan wykładu Wstęp, podstawowe jednostki fizyki jądrowej, Własności jądra atomowego, Metody wyznaczania własności jądra atomowego, Wyznaczanie

Bardziej szczegółowo

II PRACOWNIA FIZYCZNA część Pracownia Jądrowa. Ćwiczenie nr 6

II PRACOWNIA FIZYCZNA część Pracownia Jądrowa. Ćwiczenie nr 6 II PRACOWNIA FIZYCZNA część Pracownia Jądrowa Ćwiczenie nr 6 Aktywacja neutronowa. Wyznaczanie krzywej aktywacji i półokresu rozpadu izotopów promieniotwórczych srebra Ag W substancji umieszczonej w strumieniu

Bardziej szczegółowo

Narodowe Centrum Badań Jądrowych Dział Edukacji i Szkoleń ul. Andrzeja Sołtana 7, Otwock-Świerk

Narodowe Centrum Badań Jądrowych Dział Edukacji i Szkoleń ul. Andrzeja Sołtana 7, Otwock-Świerk Narodowe Centrum Badań Jądrowych Dział Edukacji i Szkoleń ul. Andrzeja Sołtana 7, 05-400 Otwock-Świerk ĆWICZENIE L A B O R A T O R I U M F I Z Y K I A T O M O W E J I J Ą D R O W E J Zastosowanie pojęć

Bardziej szczegółowo

(54) Układ automatycznej kontroli procesu wzbogacania węgla

(54) Układ automatycznej kontroli procesu wzbogacania węgla RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 184138 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia. 321770 (22) Data zgłoszenia. 22.08.1997 (51) IntCl7 B03B 13/00 (54)

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA JĄDROWA ĆWICZENIE 4. Badanie rozkładu gęstości strumienia kwantów γ oraz mocy dawki w funkcji odległości od źródła punktowego

PRACOWNIA JĄDROWA ĆWICZENIE 4. Badanie rozkładu gęstości strumienia kwantów γ oraz mocy dawki w funkcji odległości od źródła punktowego Katedra Fizyki Jądrowej i Bezpieczeństwa Radiacyjnego PRACOWNIA JĄDROWA ĆWICZENIE 4 Badanie rozkładu gęstości strumienia kwantów γ oraz mocy dawki w funkcji odległości od źródła punktowego Łódź 017 I.

Bardziej szczegółowo

THICK 800A DO POMIARU GRUBOŚCI POWŁOK. THICK 800A spektrometr XRF do szybkich, nieniszczących pomiarów grubości powłok i ich składu.

THICK 800A DO POMIARU GRUBOŚCI POWŁOK. THICK 800A spektrometr XRF do szybkich, nieniszczących pomiarów grubości powłok i ich składu. THICK 800A DO POMIARU GRUBOŚCI POWŁOK THICK 800A spektrometr XRF do szybkich, nieniszczących pomiarów grubości powłok i ich składu. Zoptymalizowany do pomiaru grubości warstw Detektor Si-PIN o rozdzielczości

Bardziej szczegółowo

Próba wzbogacenia łupka miedziowego za pomocą separatora elektrycznego

Próba wzbogacenia łupka miedziowego za pomocą separatora elektrycznego Łupek miedzionośny II, Kowalczuk P.B., Drzymała J. (red.), WGGG PWr, Wrocław, 2016, 91 96 Próba wzbogacenia łupka miedziowego za pomocą separatora elektrycznego Adam Tyrlicz, Jan Drzymała Politechnika

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PROMIENIOWANIE w MEDYCYNIE

LABORATORIUM PROMIENIOWANIE w MEDYCYNIE LABORATORIUM PROMIEIOWAIE w MEDYCYIE Ćw nr STATYSTYKA ZLICZEŃ PROMIEIOWAIA JOIZUJACEGO azwisko i Imię: data: ocena (teoria) Grupa Zespół ocena końcowa Cel ćwiczenia Rozpad izotopu promieniotwórczego wysyłającego

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do statystyki dla. chemików testowanie hipotez

Wprowadzenie do statystyki dla. chemików testowanie hipotez chemików testowanie hipotez Michał Daszykowski, Ivana Stanimirova Instytut Chemii Uniwersytet Śląski w Katowicach Ul. Szkolna 9 40-006 Katowice E-mail: www: mdaszyk@us.edu.pl istanimi@us.edu.pl http://www.sites.google.com/site/chemomlab/

Bardziej szczegółowo

1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH

1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1.1. przygotowanie 20 g 20% roztworu KSCN w wodzie destylowanej 1.1.1. odważenie 4 g stałego KSCN w stożkowej kolbie ze szlifem 1.1.2. odważenie 16 g wody destylowanej

Bardziej szczegółowo

Karta zgłoszenia tematu pracy dyplomowej

Karta zgłoszenia tematu pracy dyplomowej Dzienne magisterskie Dzienne inżynierskie dr hab. inż. Andrzej Bluszcz, prof. Pol. Śl. opiekun pracy: dr inż. Jarosław Sikorski Określenie szybkości sedymentacji osadów metodą ołowiu 210 Pb z wykorzystaniem

Bardziej szczegółowo

3. Zależność energii kwantów γ od kąta rozproszenia w zjawisku Comptona

3. Zależność energii kwantów γ od kąta rozproszenia w zjawisku Comptona 3. Zależność energii kwantów γ od kąta rozproszenia w zjawisku Comptona I. Przedmiotem zadania zjawisko Comptona. II. Celem zadania jest doświadczalne sprawdzenie zależności energii kwantów γ od kąta rozproszenia

Bardziej szczegółowo

Szkoła z przyszłością. Zastosowanie pojęć analizy statystycznej do opracowania pomiarów promieniowania jonizującego

Szkoła z przyszłością. Zastosowanie pojęć analizy statystycznej do opracowania pomiarów promieniowania jonizującego Szkoła z przyszłością szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Narodowe Centrum Badań Jądrowych, ul. Andrzeja Sołtana 7, 05-400 Otwock-Świerk ĆWICZENIE

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY OZNACZANIE AKTYWNOŚCI, OKRESU PÓŁTRWANIA I MAKSYMALNEJ ENERGII PROMIENIOWANIA

POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY OZNACZANIE AKTYWNOŚCI, OKRESU PÓŁTRWANIA I MAKSYMALNEJ ENERGII PROMIENIOWANIA POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMERÓW OZNACZANIE AKTYWNOŚCI, OKRESU PÓŁTRWANIA I MAKSYMALNEJ ENERGII PROMIENIOWANIA Opiekun ćwiczenia: Jerzy Żak Miejsce ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

Pomiar średniego ciepła właściwego i wyznaczanie temperatury Debye a

Pomiar średniego ciepła właściwego i wyznaczanie temperatury Debye a Pomiar średniego ciepła właściwego i wyznaczanie temperatury Debye a Cel ćwiczenia Wyznaczanie temperatury Debye a na podstawie pomiaru masy ciekłego azotu, potrzebnej do ochłodzenia badanej substancji

Bardziej szczegółowo

ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA

ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA Ćwiczenie 1. Badanie wpływu warunków pomiaru na absorbancję oznaczanego pierwiastka Ustalenie składu gazów płomienia i położenia palnika Do dwóch kolbek miarowych o pojemności

Bardziej szczegółowo

J6 - Pomiar absorpcji promieniowania γ

J6 - Pomiar absorpcji promieniowania γ J6 - Pomiar absorpcji promieniowania γ Celem ćwiczenia jest pomiar współczynnika osłabienia promieniowania γ w różnych absorbentach przy użyciu detektora scyntylacyjnego. Materiał, który należy opanować

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Prowadzenie procesu przeróbki kopalin stałych Oznaczenie kwalifikacji: M.35 Numer

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 25 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

BADANIE PROCESU ROZDRABNIANIA MATERIAŁÓW ZIARNISTYCH 1/8 PROCESY MECHANICZNE I URZĄDZENIA. Ćwiczenie L6

BADANIE PROCESU ROZDRABNIANIA MATERIAŁÓW ZIARNISTYCH 1/8 PROCESY MECHANICZNE I URZĄDZENIA. Ćwiczenie L6 BADANIE PROCESU ROZDRABNIANIA MATERIAŁÓW ZIARNISTYCH /8 PROCESY MECHANICZNE I URZĄDZENIA Ćwiczenie L6 Temat: BADANIE PROCESU ROZDRABNIANIA MATERIAŁÓW ZIARNISTYCH Cel ćwiczenia: Poznanie metod pomiaru wielkości

Bardziej szczegółowo

Urządzenie i sposób pomiaru skuteczności filtracji powietrza.

Urządzenie i sposób pomiaru skuteczności filtracji powietrza. Urządzenie i sposób pomiaru skuteczności filtracji powietrza. dr inż. Stanisław Kamiński, mgr Dorota Kamińska WSTĘP Obecnie nie może istnieć żaden zakład przerabiający sproszkowane materiały masowe bez

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW. Eliminacje rejonowe II stopień

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW. Eliminacje rejonowe II stopień POUFNE Pieczątka szkoły 28 stycznia 2016 r. Kod ucznia (wypełnia uczeń) Imię i nazwisko (wypełnia komisja) Czas pracy 90 minut KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 Eliminacje rejonowe

Bardziej szczegółowo

SPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA

SPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA SPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA Metoda detekcji promieniowania jądrowego (α, β, γ) Konwersja energii promieniowania jądrowego na promieniowanie w zakresie widzialnym. Zalety metody: Geometria 4π Duża

Bardziej szczegółowo

Badanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie stałym

Badanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie stałym PROJEKT NR: POIG.1.3.1--1/ Badania i rozwój nowoczesnej technologii tworzyw odlewniczych odpornych na zmęczenie cieplne Badanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie

Bardziej szczegółowo