INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE PLASTYK (kod ) Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny. 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy. 3) Prognozy dla rynku pracy Barometr zawodów. 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie. 5) Informacje dodatkowe. 6) Możliwości zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej. ANEKS STATYSTYCZNY 1

2 1) ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY. Plastyk to jeden z 2455 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. 2014, Poz z późn zm.) opatrzony kodem Zawód plastyk obejmuje następujące specjalności i specjalizacje: 1) specjalizacje w specjalności aranżacja przestrzeni: a) aranżacja wnętrz, b) projektowanie przestrzeni wystawienniczej; 2) specjalizacje w specjalności fotografia i film: a) animacja filmowa, b) fotografia artystyczna, c) realizacja obrazu filmowego, d) realizacje intermedialne; 3) specjalizacje w specjalności formy rzeźbiarskie: a) ceramika artystyczna, b) kamieniarstwo artystyczne i sztukatorstwo, c) kowalstwo artystyczne i metaloplastyka, d) snycerstwo, e) szkło artystyczne, f) techniki rzeźbiarskie; 4) specjalizacje w specjalności formy użytkowe wzornictwo: a) projektowanie wyrobów artystycznych, b) lutnictwo artystyczne, c) meblarstwo artystyczne, d) projektowanie ubioru, e) projektowanie zabawek, f) tkanina artystyczna, g) jubilerstwo; 5) specjalizacje w specjalności techniki graficzne: a) projektowanie graficzne, b) publikacje multimedialne, c) techniki druku artystycznego; 6) specjalizacje w specjalności techniki malarskie: a) tradycyjne techniki malarskie i pozłotnicze, b) mural, c) witraż; 7) specjalizacje w specjalności techniki renowacyjne, specjalizacje: a) renowacja elementów architektury, b) renowacja mebli i wyrobów snycerskich; 8) specjalizacje w specjalności techniki scenograficzne, specjalizacje: a) charakteryzacja i wizaż, b) modelatorstwo i dekoratorstwo, c) stylizacja kostiumu i kreacja wizerunku. EFEKTY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE PLASTYK PO ZAKOŃCZENIU NAUKI W SZKOLE PLASTYCZNEJ Uczeń: 1) twórczo realizuje prace plastyczne, posługując się odpowiednimi środkami wyrazu, wyraża własną osobowość artystyczną; 2) wykonuje prace projektowe, wykorzystując w praktyce wiedzę i umiejętności warsztatowe w zakresie obowiązkowych przedmiotów, zwłaszcza w zakresie nauczanej specjalności; 3) korzysta z różnych źródeł informacji dotyczących sztuk plastycznych, szczególnie w zakresie swojej specjalności; 4) umiejętnie i racjonalnie organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi zasadami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; 5) stosuje przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; 6) stosuje w praktyce zasady techniczne i technologiczne związane z wykonywaniem zawodu plastyka w zakresie swojej specjalności; 7) stosuje terminy i pojęcia z zakresu sztuk plastycznych; 8) sporządza dokumentację projektową i wykonawczą w zakresie swojej specjalności; 2

3 9) dokumentuje i prezentuje własne dokonania twórcze; 10) umiejętnie i racjonalnie organizuje własny warsztat pracy, analizuje swoje dokonania twórcze i warsztatowe oraz świadomie dokonuje zmian; 11) uczestniczy w wystawach i innych wydarzeniach artystycznych; 12) podejmuje wyzwania, biorąc udział w różnych konkursach i przeglądach; 13) dokonuje chronologicznego przeglądu dziejów sztuki oraz charakterystyki poszczególnych epok, stylów, tendencji i kierunków, a także twórczości poszczególnych artystów; 14) na podstawie analizy formalnej i treściowej dokonuje świadomej oceny wartości artystycznych, estetycznych oraz technicznych dzieł sztuk plastycznych; formułuje własne sądy i opinie; 15) dba o własny rozwój, podnosi kwalifikacje i dąży do dalszego kształcenia, zdobywając wyższe umiejętności zawodowe; 16) zna podstawowe zasady regulujące gospodarkę rynkową, w szczególności w zakresie możliwości prowadzenia własnej działalności artystycznej; 17) wymienia i rozróżnia instytucje kultury oraz przedsiębiorstwa związane ze swoim zawodem; 18) potrafi zainicjować i poprowadzić własną działalność artystyczną, a także planuje i podejmuje działania marketingowe z tym związane. 1 PROFIL KOMPETENCYJNY 2 dla grupy Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny (grupa duża 3 34) Przykładowe zawody dla grupy Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny: animator kultury / pedagog animacji kulturalnej, plastyk, detektyw prywatny, sekretarka notarialna, asystent osoby niepełnosprawnej, opiekun osoby starszej, opiekun w domu pomocy społecznej, opiekunka środowiskowa, instruktor sportu, instruktor fitness, fotograf, fototechnik, florysta, szef kuchni, akrobata, aktor scen muzycznych, itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. 1 Rozporządzenie Ministra Kultury I Dziedzictwa Narodowego z dnia r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego w publicznych szkołach artystycznych Dz.U. z 2016 r. poz NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa

4 Dla grupy Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny określono 4 kompetencje tj.: Kompetencja 1 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 2 Otwartość na innych: to pozytywne nastawienie i traktowanie innych oraz okazywanie chęci ich zrozumienia. Kompetencja 3 Sprawność motoryczna: Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). Kompetencja 4 Komunikacja interpersonalna: to przekazywanie konkretnych informacji w sposób zrozumiały dla innych. Przystępne wyjaśnianie skomplikowanych, specjalistycznych kwestii. Przekazywanie najważniejszych zagadnień i sprawdzanie, czy rozmówca rozumie komunikat. Dostosowanie stylu wypowiedzi do odbiorcy. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2) SYTUACJA NA RYNKU PRACY 5 Od 2013 liczba noworejestrowanych w zawodzie plastyk spada. Od 2012 roku malała liczba bezrobotnych pozostających w rejestracji na koniec roku, natomiast liczba zgłoszonych miejsc pracy pozostaje na podobnym, niskim poziomie (najwięcej 5 ofert zgłoszono w 2015r.). 5 Żródło: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko pomorskim w latach: Raporty z lat znajdują się na stronach internetowych WUP: oraz 4

5 Wykres 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej dla zawodu Plastyk w latach w woj. kujawsko-pomorskim Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w latach zawód ten został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy 6, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych 7. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup, ponieważ żaden ze wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. W latach 2016 i 2015 zawód plastyk pozostawał w grupie zawodów nieokreślonych. 6 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi powyżej 0,9. 7 Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu. Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 5

6 Wykres 2. Liczba bezrobotnych do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki w zawodzie Plastyk w latach w woj. kujawsko-pomorskim Liczba osób zarejestrowanych jako bezrobotny do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki od 2012 do 2015 r. systematycznie zwiększała się. Natomiast w 2016 r. nastąpił spadek w tej kategorii zarejestrowanych. 3) PROGNOZY DLA RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW. Z badania pt. Barometr zawodów 8, prognozującego zapotrzebowanie na zawody w województwie wynika, że ze względu na brak danych zapotrzebowanie na zawód plastyk ujęty w grupie barometrowej Plastycy i dekoratorzy wnętrz jest trudne do ustalenia. 8 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2017 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2016 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. 6

7 Zawody deficytowe to te, w których w najbliższym roku nie powinno być trudności ze znalezieniem pracy, gdyż zapotrzebowanie pracodawców będzie w ich przypadku duże, a podaż pracowników chętnych do podjęcia zatrudnienia i mających odpowiednie kwalifikacje niewielka. 7

8 Zawody zrównoważone to te, w których liczba ofert pracy będzie zbliżona do liczby osób zdolnych i chętnych do podjęcia zatrudnienia w danym zawodzie (podaż i popyt zrównoważą się). Zawody nadwyżkowe to te, w których znalezienie pracy może być trudniejsze ze względu na małe zapotrzebowanie oraz wielu kandydatów chętnych do podjęcia pracy i spełniających wymagania pracodawców. 4) KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE. Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej w województwie kujawskopomorskim zawód ten można zdobyć w 7 szkołach ponadgimnazjalnych - 5 szkołach publicznych, 2 niepublicznych. Wykres 3. Absolwenci i uczniowie w zawodzie Plastyk woj. kujawsko-pomorskim w latach Liczba uczniów kształcących się w zawodzie od 2012 r. utrzymuje się na podobnym poziomie. Do 2014 r. liczba absolwentów rosła, natomiast od 2015 r. maleje. Kształcenie w zawodzie regulują: - Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku o systemie oświaty (Dz. U. 2017, poz. 59), - Rozporządzenie Ministra Kultury I Dziedzictwa Narodowego z dnia r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego w publicznych szkołach artystycznych Dz.U. z 2016 r. poz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowej (Dz. U. 2017, poz.622) określa, że zawód plastyk można będzie zdobyć wyłącznie w ogólnokształcącej szkole sztuk pięknych lub liceum plastycznym oraz w 2-letniej szkole policealnej szkole plastycznej. 8

9 6) INFORMACJE DODATKOWE. POMOCNE ADRESY strona dedykowana plastykom ZWIĄZEK PLASTYKÓW ARTYSTÓW RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ Opracowanie: Wiesława Janaszek doradca zawodowy CIiPKZ Bydgoszcz Akceptacja: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ Bydgoszcz 9

10 6) MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie plastyk w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako plastyk w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód plastyk jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: Obecnie krajach EOG zawód plastyk nie jest regulowany. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): Zapotrzebowanie na osoby z zawodem plastyk wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 113 ofert pracy z 14 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla plastyka znajduje się w Wielkiej Brytanii (41 ofert), Niemczech (20 ofert), Grecjii (10 ofert) i Republice Czeskiej (10 ofert) - dane wg stanu na dzień r. Pierwszym i najważniejszym wymogiem, którego spełnienie otwiera drogę do wykonywania zawodu plastyka jest ukończenie jednego z kierunków sztuk wizualnych, prowadzonych na akademii sztuk pięknych. Oczywiście podobnie jak w przypadku muzyka, wyższe wykształcenie nie czyni jego posiadacza artystą z prawdziwego zdarzenia. Artystą plastykiem jest osoba o ponadprzeciętnych zdolnościach plastycznych, posiadająca zmysł artystyczny, umiejętność obserwacji otaczającego świata i czerpania z niego inspiracji, osoba kreatywna, posiadająca wykształcony zmysł estetyczny. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika posiadania zdolności plastycznych oraz znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Opracował: Jacek Paśniewski pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 10

11 ANEKS Tabela 1. BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE PLASTYK W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej Ogółem W tym subsydiowane Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu , , , Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych oraz statystyk WUP za lata r. Liczba kandydatów na 1 ofertę pracy (w zaokrągleniu) Tabela 2. ABSOLWENCI I UCZNIOWIE KSZTAŁCĄCY SIĘ W ZAWODZIE PLASTYK W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM w latach Stan na dzień Uczniowie kontynuujący Absolwenci osoby naukę w zawodzie kończące naukę w zawodzie 30 września września września września września

12 Mapka 1. PROGNOZA DLA ZAWODU PLASTYK W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM NA 2016 Relacja pomiędzy dostępną siłą roboczą a zapotrzebowaniem na pracowników Mapka 2. PROGNOZA DLA ZAWODU PLASTYK W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM NA 2016 Zmiana zapotrzebowania na pracowników 12

13 SZKOŁY OFERUJĄCE KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE PLASTYK (kod ) W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM Powiat bydgoski PAŃSTWOWA OGÓLNOKSZTAŁCĄCA SZKOŁA SZTUK PIĘKNYCH Status szkoły: publiczna Adres: Konarskiego 2, Bydgoszcz Strona www: sekretariat@plastyk.bydgoszcz.pl zspbydgoszcz@poczta.fm Telefon/fax: , PAŃSTWOWE LICEUM PLASTYCZNE Status szkoły: publiczna Typ: Czteroletnie liceum plastyczne Adres: Konarskiego 2, Bydgoszcz Strona www: sekretariat@plastyk.bydgoszcz.pl zspbydgoszcz@poczta.fm Telefon/fax: / POLICEALNA SZKOŁA SZTUK PIĘKNYCH W BYDGOSZCZY Status szkoły: niepubliczna bez uprawnień szkoły publicznej Typ: Policealna szkoła artystyczna Adres: Świecka 8, Bydgoszcz Strona www: psspart@gmail.com Telefon: Powiat golubsko-dobrzyński ZESPÓŁ SZKÓŁ MIEJSKICH OGÓLNOKSZTAŁCĄCA SZKOŁA SZTUK PIĘKNYCH Status placówki: publiczna Typ: Sześcioletnia ogólnokształcąca szkoła sztuk pięknych Adres: Stefana Żeromskiego 11, Golub-Dobrzyń Telefon/fax: / Powiat rypiński LICEUM PLASTYCZNE Status szkoły: publiczna Typ: Czteroletnie liceum plastyczne Adres: Sportowa 24, Rypin Strona www: zsm-rypin.edupage.org gmrpp@poczta.onet.pl ; zsm@rypin.eu Telefon/fax: /

14 Powiat grudziądzki LICEUM PLASTYCZNE 4-LETNIE Status placówki: publiczna Typ: Czteroletnie liceum plastyczne Adres: Czarnieckiego 9, Grudziądz Strona www: Telefon/fax: / Powiat włocławski PRYWATNA OGÓLNOKSZTAŁCĄCA SZKOŁA SZTUK PIĘKNYCH Status placówki: niepubliczna z uprawnieniami publicznej Adres: Zapiecek 4, Włocławek Strona www: possp@possp.pl Telefon/fax: /