Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe

Transkrypt

1 Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (Dz. U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601, zm. Dz. U. z 2001 r. Nr 125, poz. 1371, Dz. U. z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 130, poz. 1112, Dz. U. z 2003 r. Nr 149, poz i Nr 211, poz. 2049, Dz. U. z 2004 r. Nr 97, poz. 962, Nr 160, poz. 1678, Nr 281, poz oraz Dz. U. z 2006 r. Nr 133, poz. 935) Rozdział 1 Przepisy ogólne Art Ustawa reguluje przewóz osób i rzeczy, wykonywany odpłatnie na podstawie umowy, przez uprawnionych do tego przewozników, z wyjatkiem transportu morskiego, lotniczego i konnego. 2. Przepisy ustawy stosuje sie odpowiednio do przewozu nieodpłatnego wykonywanego przez przewoznika. 3. Przepisy ustawy stosuje sie do przewozów miedzynarodowych, jezeli umowa miedzynarodowa nie stanowi inaczej. Art Przewoznik jest obowiazany podac do publicznej wiadomosci zakres swojego działania, a w szczególnosci adresy punktów odprawy i sposób zawierania umowy przewozu. 2. Przewoznik wykonujacy regularne przewozy osób jest obowiazany w szczególnosci podac do publicznej wiadomosci rozkład jazdy srodków transportowych przez zamieszczenie informacji na wszystkich dworcach i przystankach wymienionych w rozkładzie jazdy. 3. Przewoznicy wykonujacy regularne przewozy osób sa obowiazani do okresowej aktualizacji i publikowania informacji o wykonywanej komunikacji. Art W zakresie podanym do wiadomosci publicznej przewoznik jest obowiazany do przewozu osób i rzeczy. 2. Przewoznik jest obowiazany uzyc srodków transportowych odpowiednich do danego przewozu. Art. 4. Przewoznik moze wydawac regulaminy okreslajace warunki obsługi podróznych, odprawy oraz przewozu osób i rzeczy. Art. 5. Przewoznik moze powierzac wykonanie przewozu innym przewoznikom na całej przestrzeni przewozu lub jej czesci, jednakze ponosi odpowiedzialnosc za ich czynnosci jak za swoje własne. Art Przewóz moze byc wykonywany przez kilku przewozników tej samej lub róznej gałezi transportu na podstawie jednej umowy przewozu i jednego dokumentu przewozowego; odpowiedzialnosc przewozników jest solidarna. 2. W sprawach nie uregulowanych odrebnie stosuje sie przepisy obowiazujace przewoznika na

2 przestrzeni wykonywanego przez niego przewozu. 3. Przewoznik, który zapłacił odszkodowanie, ma roszczenie zwrotne do przewoznika ponoszacego odpowiedzialnosc za okolicznosci, z których szkoda wynikła. Jezeli okolicznosci tych ustalic nie mozna, odpowiedzialnosc ponosza wszyscy przewoznicy stosownie do wysokosci przypadajacego im przewoznego; od odpowiedzialnosci jest wolny przewoznik, który udowodni, ze szkoda nie powstała w czasie wykonywania przez niego przewozu. Art. 7. Przewoznik jest zwolniony od obowiazku przewozu, jezeli: 1) zachodza uniemozliwiajace przewóz okolicznosci, których przewoznik nie mógł uniknac ani zapobiec ich skutkom, 2) klient nie zastosował sie do przepisów przewozowych, 3) ze wzgledu na przedmiot przewozu nie ma mozliwosci jego wykonania przy uzyciu posiadanych srodków i urzadzen transportowych. Art Obowiazek przewozu moze byc ograniczony przez: 1) ministra własciwego do spraw transportu, a w odniesieniu do wojewódzkiego, powiatowego albo gminnego transportu zbiorowego odpowiednio przez wojewode, staroste, wójta albo burmistrza (prezydenta miasta) - ze wzgledu na potrzeby obronnosci lub bezpieczenstwa panstwa badz w wypadku kleski zywiołowej, 2) przewoznika - w razie kleski zywiołowej, przerwy w eksploatacji, szczególnych trudnosci spowodowanych przez klienta, z przyczyn ekonomicznych, których przewoznik nie mógł przewidziec, jak równiez z uwagi na bezpieczenstwo ruchu za zgoda i na warunkach ustalonych przez: a) ministra własciwego do spraw transportu albo wojewode - w odniesieniu do przewozników, wobec których odpowiednio minister albo wojewoda pełni funkcje organu załozycielskiego, b) ministra własciwego do spraw Skarbu Panstwa - w odniesieniu do przewozników, wobec których minister pełni funkcje organu załozycielskiego albo wykonuje uprawnienia z akcji lub udziałów, c) marszałka województwa albo staroste - w odniesieniu do przewozników, wobec których odpowiednio zarzad województwa albo powiatu wykonuje uprawnienia z akcji lub udziałów, d) organ wykonawczy gminy lub powiatu - w odniesieniu do odpowiednio gminnego lub powiatowego transportu zbiorowego. Zgoda nie jest wymagana, jezeli ograniczenie obowiazku przewozu nastepuje na okres nie dłuzszy niz 7 dni. 2. Ograniczenia moga polegac na całkowitym lub czesciowym zawieszeniu przewozu, wyłaczeniu z przewozu okreslonych kategorii przesyłek, relacji przewozowych lub punktów odprawy, zawieszeniu przewozu we wskazanych dniach albo uzaleznieniu przewozu od spełnienia okreslonych warunków. 3. Ograniczenia przewozu podaje sie do wiadomosci publicznej w sposób zwyczajowo przyjety. Art Minister własciwy do spraw transportu moze nałozyc na przewoznika obowiazek zawarcia umowy o wykonanie zadania przewozowego, jezeli jest to niezbedne ze wzgledu na potrzeby obronnosci

3 lub bezpieczenstwa panstwa badz w przypadku kleski zywiołowej. 2. W przypadku klesk zywiołowych obowiazek, o którym mowa w ust. 1, moze nałozyc odpowiednio wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa. 3. W wypadkach okreslonych w ust. 1 i 2 organ nakładajacy obowiazek zapewnia przewoznikowi srodki finansowe niezbedne do wykonania nałozonego zadania lub wskazuje podmiot, który na podstawie umowy z przewoznikiem zapewni srodki finansowe na wykonanie tego zadania. Art. 9a. W przypadku wystapienia powaznych zakłócen na rynku usług przewozowych w zegludze sródladowej, w tym nadmiernej podazy usług przewozowych, minister własciwy do spraw transportu moze, w drodze rozporzadzenia, wprowadzic ograniczenia w przewozie rzeczy w zegludze sródladowej, okreslajac czas ich obowiazywania oraz zakres przedmiotowy lub terytorialny ich stosowania, biorac pod uwage srodki podjete przez Komisje Europejska na podstawie własciwych przepisów Unii Europejskiej. Art. 10. (skreslony). Art Przewoznik jest obowiazany podac do publicznej wiadomosci, w sposób zwyczajowo przyjety, ustalone lub stosowane przez niego taryfy lub cenniki. 2. Przewoznik zapewnia zainteresowanym bezpłatny wglad do obowiazujacych go przepisów przewozowych. Art. 11a. 1. Przewoznik wykonujacy regularne przewozy miedzynarodowe w transporcie kolejowym lub drogowym jest obowiazany do uzgadniania z własciwym miejscowo organem celnym rozkładów jazdy srodków przewozowych, a zwłaszcza czasu i miejsca przekroczenia przez te srodki granicy panstwowej oraz czasu ich postoju w przejsciach granicznych. 2. W miedzynarodowej zegludze sródladowej obowiazek, o którym mowa w ust. 1, ciazy na podmiotach zarzadzajacych granicznymi przejsciami rzecznymi. 3. W miedzynarodowej zegludze sródladowej oraz miedzynarodowym transporcie kolejowym podmioty wymienione w ust. 1 i 2 obowiazane sa do niezwłocznego powiadomienia własciwych miejscowo organów celnych o wszystkich wypadkach przekraczania granicy przez srodki przewozowe poza rozkładem jazdy. Art. 12. (uchylony). Rozdział 2 Przewóz osób i przesyłek bagazowych Art. 13. (skreslony). Art Przewoznik jest obowiazany do zapewnienia podróznym odpowiednich warunków bezpieczenstwa i higieny oraz wygody i nalezytej obsługi. 2. Przewoznik powinien podejmowac działania ułatwiajace korzystanie ze srodków transportowych, punktów odprawy, przystanków i peronów osobom niepełnosprawnym, w tym równiez

4 poruszajacym sie na wózkach inwalidzkich. Art Podrózny jest obowiazany do przestrzegania przepisów porzadkowych obowiazujacych w transporcie. 2. Osoby zagrazajace bezpieczenstwu lub porzadkowi w transporcie moga byc nie dopuszczone do przewozu lub usuniete ze srodka transportowego. 3. Osoby uciazliwe dla podróznych lub odmawiajace zapłacenia naleznosci za przewóz moga byc usuniete ze srodka transportowego, chyba ze naruszałoby to zasady współzycia społecznego. 4. Minister własciwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem własciwym do spraw administracji publicznej moze okreslic, w drodze rozporzadzenia, przepisy porzadkowe zwiazane z przewozem osób i bagazu srodkami transportu publicznego, z zastrzezeniem ust. 5 i W odniesieniu do gminnego transportu zbiorowego oraz przewozów osób i bagazu taksówkami przepisy porzadkowe okresla rada gminy, a na terenie miasta stołecznego Warszawy - Rada miasta stołecznego Warszawy. 6. W odniesieniu do powiatowego transportu zbiorowego przepisy porzadkowe okresla rada powiatu, a w odniesieniu do wojewódzkiego transportu zbiorowego - sejmik województwa. 7. Rada gminy (Rada miasta stołecznego Warszawy) moze wprowadzic obowiazek stosowania dodatkowych oznaczen i dodatkowego wyposazenia technicznego w odniesieniu do taksówek. Art Umowe przewozu zawiera sie przez nabycie biletu na przejazd lub spełnienie innych okreslonych przez przewoznika warunków dostepu do srodka transportowego, a w razie ich nieustalenia - przez samo zajecie miejsca w srodku transportowym. 2. W bilecie na przejazd okresla sie wysokosc naleznosci za przejazd oraz dane potrzebne do ustalenia zakresu uprawnien podróznego. Art Podrózny moze zmienic umowe przewozu lub odstapic od niej przed rozpoczeciem podrózy albo w miejscu zatrzymania srodka transportowego na drodze przewozu. 2. Zmiana umowy przewozu moze dotyczyc: 1) terminu odjazdu, 2) miejscowosci przeznaczenia, 3) klasy srodka transportowego. 3. W celu dokonania zmian, o których mowa w ust. 2, podrózny powinien uzyskac od przewoznika odpowiednie poswiadczenie oraz ewentualnie otrzymac zwrot lub dopłacic róznice naleznosci. 4. Podróznemu, który odstapił od umowy przewozu albo którego na podstawie art. 15 nie dopuszczono do przewozu lub usunieto ze srodka transportowego, przysługuje zwrot naleznosci stosowny do

5 nie wykorzystanego swiadczenia przewozowego po potraceniu czesci naleznosci (odstepnego). Potracenia nie stosuje sie, jezeli podrózny odstapi od umowy przewozu z przyczyn wystepujacych po stronie przewoznika. 5. Przepisy ust. 1-4 nie dotycza komunikacji komunalnej. Art Jezeli przed rozpoczeciem przewozu lub w czasie jego wykonywania zaistnieja okolicznosci uniemozliwiajace jego wykonanie zgodnie z trescia umowy, przewoznik jest obowiazany niezwłocznie powiadomic o tym podróznych oraz zapewnic im bez dodatkowej opłaty przewóz do miejsca przeznaczenia przy uzyciu własnych lub obcych srodków transportowych (przewóz zastepczy). 2. W razie przerwy w ruchu lub utraty połaczenia przewidzianego w rozkładzie jazdy, podróznemu przysługuje zwrot naleznosci za cały przerwany przejazd, a ponadto moze on bezpłatnie powrócic do miejsca wyjazdu, chyba ze przewoznik nie ma mozliwosci zorganizowania takiego przewozu. 3. Przepisu ust. 2 nie stosuje sie do przejazdów odbywanych na podstawie biletów uprawniajacych do przejazdów wielokrotnych oraz w zbiorowej komunikacji komunalnej. Art. 19. Umowe grupowego przewozu osób zawiera z przewoznikiem organizator takiego przewozu, zwany dalej "organizatorem". Art. 20. (skreslony). Art. 21. W grupowym przewozie osób do obowiazków organizatora nalezy nadzór nad przestrzeganiem przez uczestników przewozu grupowego przepisów porzadkowych; organizator i uczestnik ponosza odpowiedzialnosc solidarna za wyrzadzone szkody w mieniu przewoznika, chyba ze strony umówia sie inaczej. Art. 22. Do grupowego przewozu osób stosuje sie odpowiednio przepisy art. 17 i 18. Art Podrózny moze zabrac ze soba do srodka transportowego rzeczy, jak równiez oddac je do przewozu jako przesyłke bagazowa. 2. Z przewozu okreslonego w ust. 1 sa wyłaczone: 1) rzeczy, których przewóz jest zabroniony na podstawie odrebnych przepisów, 2) rzeczy niebezpieczne lub mogace wyrzadzic szkode osobom lub mieniu, 3) zwłoki i szczatki zwłok ludzkich. 3. W razie uzasadnionego podejrzenia, przewoznik moze sprawdzic, czy zawartosc przesyłki bagazowej nie narusza przepisu ust. 2; jezeli podrózny nie zgłosi sie do uczestnictwa w sprawdzeniu lub nie mozna go odszukac, sprawdzenia dokonuje sie w obecnosci osób zaproszonych do tej czynnosci przez przewoznika. 4. W razie ujawnienia naruszenia przepisu ust. 2 koszty zwiazane ze sprawdzeniem przesyłki ponosi

6 podrózny. Art Przewoznik przyjmuje przesyłki bagazowe w punktach odprawy podanych do wiadomosci publicznej lub bezposrednio w srodku transportowym, którym przesyłka ma byc przewieziona. 2. Przewoznik ustala mase i liczbe sztuk przesyłki oraz przypadajace do zapłaty naleznosci przewozowe i w dowód przyjecia przesyłki do przewozu oraz opłacenia naleznosci wydaje podróznemu kwit bagazowy. 3. Przy nadaniu przesyłki bagazowej bezposrednio do srodka transportowego masa przesyłki moze byc dla celów taryfowych okreslona szacunkowo. 4. Przewoznik moze odmówic przyjecia jako przesyłki bagazowej rzeczy, które ze wzgledu na ich stan lub własciwosci moga ulec w czasie przewozu uszkodzeniu lub zniszczeniu, jezeli ich opakowanie jest niewystarczajace, albo przy których brak wymaganego opakowania. W razie przyjecia takich rzeczy do przewozu przewoznik zamieszcza o tym odpowiednia wzmianke w kwicie bagazowym. Art Kwit bagazowy powinien zawierac dane niezbedne do ustalenia tozsamosci przesyłki oraz wysokosc naleznosci przewozowych. 2. Umowe przewozu przesyłki bagazowej uwaza sie za zawarta z chwila przekazania przesyłki przewoznikowi i przyjecia przez podróznego kwitu bagazowego. Art. 26. Przewoznik jest obowiazany do wykonania czynnosci ładunkowych w wyznaczonych punktach odprawy (art. 24 ust. 1), chyba ze przesyłka bagazowa jest nadawana bezposrednio do srodka transportowego lub z niego wydawana. Art Podrózny moze zadeklarowac wartosc całej przesyłki bagazowej lub kazdej jej sztuki oddzielnie; deklarowana wartosc nie powinna przewyzszac rzeczywistej wartosci przesyłki. 2. Przewoznik moze sprawdzic zgodnosc deklarowanej wartosci z rzeczywista i w wypadku zastrzezen zaznaczyc to w kwicie bagazowym. 3. W razie sporu co do wysokosci deklarowanej wartosci przesyłki, podrózny moze zazadac, aby jej wartosc okreslił rzeczoznawca. Jezeli deklarowana wartosc przewyzsza wiecej niz o dwadziescia procent wartosc ustalona przez rzeczoznawce, koszty ekspertyzy ponosi podrózny. Art Przewoznik jest obowiazany ogłosic w rozkładach jazdy lub w inny odpowiedni sposób ograniczenia mozliwosci przewozu przesyłek bagazowych w poszczególnych kursach srodków transportowych przeznaczonych do przewozu osób. 2. Podrózny moze wskazac kurs lub kursy srodków transportowych, którymi przesyłka bagazowa ma byc przewieziona; w przeciwnym razie przewozu dokonuje sie w pierwszym mozliwym kursie. 3. Przewoznik moze odmówic przyjecia przesyłki bagazowej na wskazany przez podróznego kurs srodka

7 transportowego, jezeli załadowanie jej mogłoby opóznic odjazd tego srodka. 4. (skreslony). 5. Jezeli przeszkoda w przewozie powstała z przyczyn wystepujacych po stronie przewoznika, podrózny moze zadac: 1) zwrotu przesyłki do miejsca nadania lub wydania przesyłki w miejscu powstania przeszkody; w takich wypadkach przepis art. 18 ust. 2 stosuje sie odpowiednio, 2) przewozu przesyłki do miejsca przeznaczenia inna droga; w takim wypadku przewoznikowi nie przysługuja dodatkowe naleznosci. W razie braku mozliwosci zawiadomienia podróznego o przeszkodzie w przewozie lub nieotrzymania od niego odpowiedniego polecenia, przewozu dokonuje sie zgodnie z przepisem pkt 2. Art Termin przewozu przesyłki bagazowej okresla sie według rozkładu jazdy srodka transportowego, którym przesyłka ma byc przewieziona, a dla przesyłek wydawanych w punktach odprawy - z doliczeniem czasu niezbednego na przygotowanie przesyłki do wydania, nie wiecej jednak niz 1 godziny. 2. Termin przewozu przesyłki bagazowej przedłuza sie, jezeli przewoznik nie ponosi winy, o okres jej zatrzymania wskutek: 1) sprawdzenia przesyłki stosownie do przepisu art. 23 ust. 3, gdy stwierdzono w niej rzeczy wyłaczone z przewozu, 2) wykonywania czynnosci wymaganych w przepisach szczególnych, 3) zmiany umowy przewozu lub przeszkody w przewozie, 4) ograniczen wprowadzonych na podstawie przepisu art Opóznienie w dostarczeniu przesyłki bagazowej liczy sie od zgłoszenia zadania jej wydania po upływie terminu okreslonego w ust. 1, z uwzglednieniem okresów zatrzymania okreslonych w ust. 2. Art Przewoznik wydaje przesyłke bagazowa posiadaczowi kwitu bagazowego za jego zwrotem i nie jest obowiazany do sprawdzenia, czy osoba zgłaszajaca sie z kwitem bagazowym jest uprawniona do odbioru przesyłki. 2. Przewoznik moze wydac przesyłke bagazowa osobie, która nie moze okazac kwitu bagazowego, lecz udowodni swoje uprawnienia do odbioru; w razie watpliwosci przewoznik moze zadac odpowiedniego zabezpieczenia. 3. W razie opóznienia w przewozie przesyłki bagazowej przewoznik jest obowiazany, na zadanie posiadacza kwitu bagazowego, odnotowac w tym dokumencie date i godzine zadania wydania przesyłki, a nastepnie zawiadomic go o nadejsciu przesyłki. Art. 31. Do odstapienia podróznego od umowy przewozu przesyłki bagazowej stosuje sie odpowiednio przepisy art. 17. Art. 32. Do przesyłek bagazowych nadawanych przez organizatora przewozu grupowego stosuje sie odpowiednio przepisy art , z wyjatkiem przepisu art. 25 ust. 2.

8 Art. 33. Przesyłke bagazowa, która nie nadeszła do miejsca przeznaczenia w ciagu 14 dni po upływie terminu przewozu, uwaza sie za utracona. Art. 33a. 1. Przewoznik lub osoba przez niego upowazniona, legitymujac sie identyfikatorem umieszczonym w widocznym miejscu, moze dokonywac kontroli dokumentów przewozu osób lub bagazu. 2. Identyfikator, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierac co najmniej nastepujace informacje: 1) nazwe przewoznika, 2) numer identyfikacyjny osoby dokonujacej kontroli dokumentów przewozu osób lub bagazu, 3) zdjecie kontrolujacego, 4) zakres upowaznienia, 5) okres waznosci, 6) pieczec i podpis wystawcy (przewoznika). 3. W razie stwierdzenia braku odpowiedniego dokumentu przewozu przewoznik lub osoba przez niego upowazniona pobieraja własciwa naleznosc za przewóz i opłate dodatkowa albo wystawiaja wezwanie do zapłaty. 3a. W razie stwierdzenia braku waznego dokumentu poswiadczajacego uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu przewoznik lub osoba przez niego upowazniona pobieraja własciwa naleznosc za przewóz i opłate dodatkowa albo wystawiaja wezwanie do zapłaty. Pobrana naleznosc za przewóz i opłata dodatkowa, po uiszczeniu opłaty manipulacyjnej odpowiadajacej kosztom poniesionym przez przewoznika, podlegaja zwrotowi, a w przypadku wezwania do zapłaty - umorzeniu, w przypadku udokumentowania przez podróznego, nie pózniej niz w terminie 7 dni od dnia przewozu, uprawnien do bezpłatnego lub ulgowego przejazdu. 3b. W razie posiadania przez podróznego waznego dokumentu przewozu, którego nie miał podczas przejazdu, do zwrotu i umarzania naleznosci za przewóz i opłaty dodatkowej stosuje sie przepis ust. 3a zdanie drugie. 3c. Przewoznik moze okreslic w regulaminie przewozu lub taryfie obnizenie wysokosci opłaty dodatkowej w razie natychmiastowego jej uiszczenia lub w terminie wyznaczonym w wezwaniu do zapłaty. 4. Przewoznik lub osoba przez niego upowazniona ma prawo: 1) w razie odmowy zapłacenia naleznosci - zadac okazania dokumentu umozliwiajacego stwierdzenie tozsamosci podróznego, 2) w razie odmowy zapłacenia naleznosci i niemoznosci ustalenia tozsamosci podróznego - zwrócic sie do funkcjonariusza Policji i innych organów porzadkowych, które maja, zgodnie z przepisami prawa, uprawnienia do ustalania tozsamosci osób, o podjecie czynnosci zmierzajacych do ustalenia tozsamosci podróznego, 3) w razie uzasadnionego podejrzenia, ze dokument przewozu albo dokument uprawniajacy

9 do przejazdu bezpłatnego lub ulgowego jest podrobiony lub przerobiony - zatrzymac dokument za pokwitowaniem oraz przesłac go prokuratorowi lub Policji, z powiadomieniem wystawcy dokumentu. Art. 34. Minister własciwy do spraw transportu okresli, w drodze rozporzadzenia, tresc rozkładów jazdy, sposób i terminy ich ogłaszania oraz aktualizacji, jak równiez warunki ponoszenia kosztów zwiazanych z zamieszczaniem informacji dotyczacych rozkładów jazdy oraz podawaniem rozkładów jazdy do publicznej wiadomosci, majac na uwadze zróznicowanie wysokosci kosztów przewozników w zaleznosci od ich udziału w przewozach. Art. 34a. 1. Minister własciwy do spraw transportu okresli, w drodze rozporzadzenia: 2) sposób ustalania wysokosci opłat dodatkowych pobieranych w razie: a) braku odpowiedniego dokumentu przewozu, b) braku waznego dokumentu poswiadczajacego uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu, c) niezapłacenia naleznosci za zabrane ze soba do srodka przewozu rzeczy lub zwierzeta albo naruszenia przepisów o ich przewozie, d) spowodowania, bez uzasadnionej przyczyny, zatrzymania lub zmiany trasy srodka transportu - majac na uwadze zróznicowanie wysokosci opłat dodatkowych w zaleznosci od strat poniesionych przez przewoznika i powodu nałozenia opłaty dodatkowej; 3) sposób ustalania wysokosci przysługujacej przewoznikowi opłaty manipulacyjnej, majac na uwadze ponoszone koszty czynnosci zwiazanych ze zwrotem lub umorzeniem opłaty dodatkowej. 2. W odniesieniu do transportu zbiorowego, gminnego, powiatowego i wojewódzkiego, przepisy, o których mowa w ust. 1, okreslaja odpowiednio rada gminy, rada powiatu albo sejmik województwa, a w miescie stołecznym Warszawie - Rada miasta stołecznego Warszawy. Rozdział 3 Przewóz przesyłek towarowych Art Przesyłke towarowa stanowia rzeczy przyjete do przewozu na podstawie jednego listu przewozowego lub innego dokumentu przewozowego, zwanego dalej takze "listem przewozowym". 2. Rodzaje przesyłek w zaleznosci od masy lub objetosci oraz ze wzgledu na termin przewozu okresla taryfa lub cennik. Art Z przewozu sa wyłaczone rzeczy: 1) których przewóz jest zabroniony na podstawie odrebnych przepisów, 2) które z powodu swoich rozmiarów, masy lub innych własciwosci albo ze wzgledu na urzadzenia przewoznika lub warunki drogowe danej gałezi transportu nie nadaja sie do przewozu srodkami transportowymi, 3) niebezpieczne w rozumieniu odrebnych przepisów, chyba ze zostały dopuszczone do przewozu na warunkach szczególnych. 2. Minister własciwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem własciwym do spraw wewnetrznych, ministrem własciwym do spraw zdrowia oraz ministrem własciwym do spraw rolnictwa, w

10 drodze rozporzadzenia, moze okreslac szczególne warunki przewozu: 1) rzeczy łatwo psujacych sie, 2) zwłok i szczatków zwłok ludzkich, 3) zywych zwierzat - majac na wzgledzie zapewnienie bezpieczenstwa przewozu, wymaganych warunków przewozu oraz warunków sanitarnych dla zapewnienia ochrony zdrowia i srodowiska. Art. 37. (skreslony) Art Nadawca składa przewoznikowi na przesyłke towarowa list przewozowy, a jezeli przy danym rodzaju przewozu jest to powszechnie przyjete, w inny sposób dostarcza informacji niezbednych do prawidłowego wykonania przewozu. 2. W liscie przewozowym nadawca zamieszcza: 1) nazwe i adres nadawcy, jego podpis oraz okreslenie placówki przewoznika zawierajacej umowe, 2) miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwe i adres odbiorcy, 3) okreslenie rzeczy, masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia, 4) inne wskazania i oswiadczenia, wymagane albo dopuszczone zgodnie z przepisami ze wzgledu na warunki danej umowy lub sposób rozliczen. Art Nadawca dołacza do listu przewozowego dokumenty wymagane w przepisach szczególnych, a w razie niemoznosci ich dołaczenia dostarcza je w odpowiednim czasie w miejscu załatwiania wymaganych czynnosci, zamieszczajac w liscie przewozowym odpowiednia wzmianke o dołaczeniu dokumentów lub miejscu ich złozenia. 2. Czynnosci wymagane w przepisach szczególnych jest obowiazany załatwic: 1) nadawca przesyłki - w miejscu nadania, 2) przewoznik - w czasie przewozu, 3) odbiorca - w miejscu przeznaczenia. Art Jezeli wartosc przewozonych rzeczy nie wynika z rachunku sprzedawcy lub dostawcy ani z obowiazujacego cennika, nadawca moze zadeklarowac ich wartosc w liscie przewozowym. 2. W razie deklarowania wartosci przesyłki towarowej maja odpowiednie zastosowanie przepisy art. 27 ust. 2 i 3. Art Nadawca jest obowiazany oddac przewoznikowi rzeczy w stanie umozliwiajacym ich prawidłowy przewóz i wydanie bez ubytku i uszkodzenia. 2. Rzeczy, które ze wzgledu na ich własciwosci wymagaja opakowania, nadawca jest obowiazany oddac przewoznikowi w opakowaniu okreslonym w przepisach o normalizacji, a w razie braku przepisów w tym zakresie - w sposób okreslony przez ministra własciwego do spraw transportu. Art Przewoznik moze odmówic przyjecia do przewozu rzeczy, których stan jest wadliwy lub opakowanie niedostateczne albo nie majacych wymaganego opakowania. 2. Przewoznik moze uzaleznic przyjecie do przewozu rzeczy, których opakowanie nie

11 odpowiada warunkom okreslonym w art. 41 lub ze sladami uszkodzenia, od zamieszczenia przez nadawce w liscie przewozowym odpowiedniego oswiadczenia o stanie przesyłki. Art. 43. Jezeli umowa lub przepis szczególny nie stanowia inaczej, czynnosci ładunkowe naleza odpowiednio do obowiazków nadawcy lub odbiorcy. Art. 44. Nadawca i odbiorca sa obowiazani doprowadzic do czystosci i porzadku teren oraz srodek transportowy przewoznika zanieczyszczony w zwiazku z czynnosciami ładunkowymi. Taki sam obowiazek ciazy na przewozniku, jezeli dokonuje on czynnosci ładunkowych na terenie nadawcy lub odbiorcy przesyłki. Art. 45. (skreslony). Art Droge przewozu przesyłki ustala przewoznik, uwzgledniajac w miare mozliwosci zadania nadawcy. 2. Przewozne oblicza sie według odległosci najkrótszej dostepnej drogi przewozu, a jezeli uwzgledniono zadanie nadawcy co do drogi dłuzszej albo zaszła koniecznosc przewozu droga dłuzsza ze wzgledu na własciwosci przesyłki - według rzeczywistej drogi przewozu. Art (skreslony). 2. Osobe, która oddaje przewoznikowi przesyłke do przewozu, uwaza sie za upowazniona przez nadawce do wykonywania wszelkich czynnosci zwiazanych z zawarciem umowy przewozu. 3. Dowodem zawarcia umowy przewozu jest potwierdzony przez przewoznika list przewozowy, którym moze byc takze przekaz elektroniczny, wydruk komputerowy lub inny dokument zawierajacy dane okreslone w art. 38. Jeden egzemplarz dokumentu otrzymuje nadawca. 4. (skreslony). Art Przewoznik moze sprawdzic, czy przesyłka odpowiada oswiadczeniom nadawcy zawartym w liscie przewozowym oraz czy zachowane zostały przepisy dotyczace rzeczy dopuszczonych do przewozu na warunkach szczególnych. 2. Sprawdzenia dokonuje sie w obecnosci nadawcy, a jezeli wezwanie go nie jest mozliwe albo gdy nie zgłosi sie w wyznaczonym terminie, przewoznik dokonuje sprawdzenia w obecnosci osób zaproszonych przez siebie do tej czynnosci. 3. Wynik sprawdzenia zamieszcza sie w liscie przewozowym albo dołaczonym do niego protokole. 4. W razie stwierdzenia niezgodnosci oswiadczen zawartych w liscie przewozowym ze stanem rzeczywistym przesyłki, koszty sprawdzenia obciazaja przesyłke. 5. W razie ujawnienia rzeczy wyłaczonych z przewozu albo niezachowania przepisów dotyczacych rzeczy

12 dopuszczonych do przewozu na warunkach szczególnych, stosuje sie odpowiednio przepisy art. 55. Art Przewoznik jest obowiazany przewiezc przesyłke w oznaczonym terminie. 2. Jezeli nie zachodzi wina przewoznika, termin przewozu przesyłki przedłuza sie o okres jej zatrzymania z powodu: 1) sprawdzenia, w którego wyniku stwierdzono niezgodnosc z danymi z listu przewozowego, albo niezachowania przepisów dotyczacych rzeczy dopuszczonych do przewozu na warunkach szczególnych, 2) wykonywania czynnosci wymaganych w przepisach szczególnych, 3) zmiany umowy przewozu albo przeszkody w przewozie lub wydaniu przesyłki, 4) przeładowania lub koniecznosci poprawienia załadowania, 5) wykonywania szczególnych czynnosci dotyczacych przesyłki, 6) ograniczen wprowadzonych na podstawie art Jezeli przewoznik nie wykonuje przewozów w dni wolne od pracy, bieg terminu przewozu zawiesza sie na te dni. 4. Przyczyne i czas przedłuzenia oraz zawieszenia biegu terminu przewozu przewoznik jest obowiazany wskazac w liscie przewozowym. 5. Jezeli termin przewozu upływa w godzinach, w których punkt odprawy przewoznika nie jest otwarty dla czynnosci ekspedycyjnych, zakonczenie terminu nastepuje po upływie dwóch godzin od najblizszego otwarcia punktu dla tych czynnosci. 6. Jezeli termin przewozu upływa w dniu ustawowo wolnym od pracy, zakonczenie terminu nastepuje o tej samej godzinie najblizszego dnia roboczego, chyba ze przewoznik dokonuje czynnosci ekspedycyjnych równiez w dniu ustawowo wolnym od pracy. 7. Termin przewozu przesyłki jest zachowany, jezeli przed jego upływem przewoznik: 1) zawiadomił odbiorce o nadejsciu przesyłki, która ma byc wydana w punkcie odprawy, i przygotował ja do odbioru badz tylko przygotował ja do odbioru, jezeli nie był obowiazany do zawiadomienia, 2) postawił do rozporzadzenia odbiorcy przesyłke, która ma byc wydana poza punktem odprawy. 8. (skreslony). Art O nadejsciu przesyłki do miejsca przeznaczenia przewoznik jest obowiazany niezwłocznie zawiadomic odbiorce (awizacja), chyba ze przesyłke dostarczył do lokalu odbiorcy lub na jego bocznice badz odbiorca zrzekł sie na pismie zawiadomienia. W zawiadomieniu okresla sie date i godzine przygotowania przesyłki do odbioru. 2. Na zadanie odbiorcy przewoznik moze dokonac wstepnego zawiadomienia o spodziewanym terminie dostarczenia przesyłki (przed awizacja). 3. (skreslony). Art Przez przyjecie przesyłki i listu przewozowego odbiorca zobowiazuje sie do zapłaty naleznosci

13 ciazacych na przesyłce. 2. Za równoznaczne z wydaniem przesyłki odbiorcy uwaza sie oddanie jej organowi panstwowemu dokonujacemu zajecia lub konfiskaty na podstawie odpowiedniego tytułu prawnego; organ ten uiszcza naleznosci obciazajace przesyłke. Art. 52. Przesyłke, która nie nadeszła do miejsca przeznaczenia wskazanego w liscie przewozowym w ciagu 30 dni od upływu terminu przewozu, uwaza sie za utracona. Art Nadawca moze odstapic od umowy przewozu lub wprowadzic do niej zmiany zadajac, aby przewoznik: 1) zwrócił mu przesyłke w miejscu nadania, 2) wydał przesyłke w innym miejscu niz miejsce wskazane w liscie przewozowym, 3) wydał przesyłke innej osobie niz odbiorca wskazany w liscie przewozowym. 2. Odbiorca jest uprawniony do rozporzadzania przesyłka w sposób okreslony w ust. 1 pkt 2 i 3, jezeli nadawca nie zastrzegł inaczej w liscie przewozowym. Zmiane okreslona w ust. 1 pkt 2 odbiorca moze wprowadzic tylko przed nadejsciem przesyłki do miejsca przeznaczenia wskazanego w liscie przewozowym. 3. Nadawca lub odbiorca rozporzadzaja przesyłka po przedstawieniu otrzymanego egzemplarza listu przewozowego, składajac odpowiednie oswiadczenie pisemne. 4. Uprawnienie nadawcy do rozporzadzania przesyłka wygasa, gdy odbiorca wprowadził zmiane umowy przewozu, przyjał list przewozowy albo odebrał przesyłke. Art Przewoznik jest obowiazany do wykonania polecen nadawcy albo odbiorcy w zakresie zmiany umowy przewozu, chyba ze: 1) polecenie jest niewykonalne, 2) wykonanie polecenia spowodowałoby zakłócenia w eksploatacji, 3) wykonanie polecenia naruszałoby obowiazujace przepisy, 4) nie zachowano szczególnych warunków obowiazujacych w tym zakresie. 2. O niemoznosci wykonania polecenia przewoznik jest obowiazany niezwłocznie zawiadomic uprawnionego. 3. Naleznosci wynikłe wskutek zmiany umowy przewozu ponosi odpowiednio nadawca lub odbiorca zaleznie od tego, który z nich wprowadza zmiany. Art Nadawca moze zamiescic w liscie przewozowym wskazówki co do postepowania z przesyłka na wypadek: 1) przeszkody w przewozie powodujacej niemoznosc wykonania umowy zgodnie z warunkami okreslonymi w liscie przewozowym, 2) przeszkody w wydaniu powodujacej niemoznosc wydania przesyłki w miejscu przeznaczenia odbiorcy okreslonemu w liscie przewozowym. Jezeli w liscie przewozowym brak takich wskazówek, przewoznik zwraca sie o nie do nadawcy. 2. W razie zmiany drogi przewozu przewoznik moze pobrac przewozne za rzeczywista droge

14 przewozu i obowiazuje go odpowiadajacy tej drodze termin przewozu, chyba ze przeszkody w przewozie sa zawinione przez przewoznika. 3. W razie usuniecia przeszkody przed otrzymaniem wskazówek od nadawcy, przewoznik kieruje przesyłke do miejsca przeznaczenia lub wydaje ja odbiorcy, zawiadamiajac o tym nadawce. 4. Przepis art. 54 ust. 3 stosuje sie odpowiednio, chyba ze przeszkody w przewozie lub wydaniu przesyłki nastapiły z winy przewoznika. Art. 56. Minister własciwy do spraw transportu okresli, w drodze rozporzadzenia, rodzaj oraz warunki przewozu rzeczy, które ze wzgledu na kształt, rozmiar lub mase albo droge przewozu moga powodowac trudnosci transportowe przy przewozie koleja, majac na uwadze zapewnienie bezpieczenstwa ruchu kolejowego oraz mozliwosci eksploatacyjne. Rozdział 4 Zabezpieczenie roszczen i likwidacja przesyłek Art Przewoznikowi przysługuje prawo zastawu na przesyłce w celu zabezpieczenia roszczen wynikajacych z umowy przewozu, z wyjatkiem przesyłek organów władzy i administracji panstwowej oraz organów wymiaru sprawiedliwosci i scigania. 2. Prawo zastawu moze byc wykonywane, dopóki przesyłka znajduje sie u przewoznika lub u osoby, która ja dzierzy w jego imieniu, albo dopóki moze nia rozporzadzac na podstawie dokumentów. 3. (skreslony). Art Przewoznik likwiduje przesyłke w razie: 1) braku wykonalnych wskazówek do usuniecia przeszkody w przewozie lub wydaniu przesyłki, 2) zaginiecia dokumentów przewozowych i braku mozliwosci ustalenia osoby uprawnionej do rozporzadzania przesyłka. 2. Likwidacji przesyłki dokonuje sie w drodze: 1) sprzedazy, 2) nieodpłatnego przekazania własciwej jednostce organizacyjnej, 3) zniszczenia. 3. Przewoznik przystepuje do likwidacji: 1) niezwłocznie po upływie terminu odbioru zywych zwierzat, rzeczy niebezpiecznych lub łatwo ulegajacych zepsuciu, 2) w pozostałych wypadkach - po upływie 30 dni od terminu odbioru przesyłki, nie wczesniej jednak niz po upływie 10 dni od dnia zawiadomienia uprawnionego o zamierzonej likwidacji przesyłki. 4. Jezeli nie ma mozliwosci przechowania przesyłki albo przechowanie pociaga za soba koszty zbyt wysokie w stosunku do wartosci przesyłki, przewoznik moze przystapic do likwidacji przesyłki przed upływem terminów okreslonych w ust. 3 pkt Jezeli przesyłke sprzedano, uzyskana kwote oddaje sie uprawnionemu po potraceniu naleznosci

15 przewoznika. Jezeli naleznosci przewoznika przewyzszaja kwote uzyskana, róznice pokrywa uprawniony. Przy obliczaniu róznicy nie uwzglednia sie naleznosci powstałych z przyczyn niezaleznych od uprawnionego. 6. Sposób likwidacji i wartosc przesyłki ustala komisja powołana przez przewoznika. Jezeli nie ustalono ceny badz gdy przesyłka zawiera rzeczy niepełnowartosciowe, komisja ustala wartosc likwidowanej przesyłki w sposób szacunkowy, w razie potrzeby przy udziale rzeczoznawcy. 7. Do likwidacji przesyłek maja odpowiednie zastosowanie przepisy o rzeczach znalezionych. Rozdział 5 (skreslony) Rozdział 6 Odpowiedzialnosc przewoznika z tytułu niewykonania lub nienalezytego wykonania umowy przewozu osób Art Przewoznik odpowiada za szkode, jaka podrózny poniósł wskutek przedwczesnego odjazdu srodka transportowego. 2. Przewoznik odpowiada za szkode, jaka poniósł podrózny wskutek opóznionego przyjazdu lub odwołania regularnie kursujacego srodka transportowego, jezeli szkoda wynikła z winy umyslnej lub razacego niedbalstwa przewoznika. Art Za rzeczy, które podrózny przewozi ze soba pod własnym nadzorem, przewoznik ponosi odpowiedzialnosc, jezeli szkoda powstała z jego winy. 2. Przewoznik odpowiada za przewozone przez podróznego rzeczy jak za przesyłke, jezeli podrózny umiesci je, bez mozliwosci sprawowania nad nimi stałego nadzoru, w miejscu wskazanym przez przewoznika lub na ten cel przeznaczonym. 3. Prowadzacy przedsiebiorstwo eksploatujace srodki transportowe z pomieszczeniami przeznaczonymi do spania ponosi odpowiedzialnosc okreslona w ust. 2 za rzeczy zazwyczaj wnoszone do takich pomieszczen. Za inne rzeczy odpowiedzialnosc prowadzacego przedsiebiorstwo ogranicza sie do wypadku, gdy przyjał je na przechowanie albo gdy szkoda wynikła z winy umyslnej lub razacego niedbalstwa jego lub osoby u niego zatrudnionej. 4. Wysokosc odszkodowania naleznego od przewoznika albo prowadzacego przedsiebiorstwo eksploatujace srodki transportowe z pomieszczeniami przeznaczonymi do spania za utrate, ubytek lub uszkodzenie rzeczy wymienionych w ust. 1-3 nie moze przewyzszac zwykłej wartosci rzeczy. 5. Przewoznik albo prowadzacy przedsiebiorstwo eksploatujace srodki transportowe z pomieszczeniami przeznaczonymi do spania nie ponosi odpowiedzialnosci za utrate lub uszkodzenie pieniedzy, papierów wartosciowych i cennych przedmiotów, w szczególnosci kosztownosci albo przedmiotów majacych

16 wartosc naukowa lub artystyczna, chyba ze rzeczy te przyjał na przechowanie albo szkoda wynikła z winy umyslnej lub razacego niedbalstwa jego lub osoby u niego zatrudnionej. Art. 64. W grupowych przewozach osób przewoznik ponosi odpowiedzialnosc wobec uczestników na zasadach okreslonych w art. 63, a wobec organizatora - na zasadach okreslonych w art. 62. Rozdział 7 Odpowiedzialnosc przewoznika z tytułu niewykonania lub nienalezytego wykonania umowy Art Przewoznik ponosi odpowiedzialnosc za utrate, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjecia jej do przewozu az do jej wydania oraz za opóznienie w przewozie przesyłki. 2. Przewoznik nie ponosi odpowiedzialnosci okreslonej w ust. 1, jezeli utrata, ubytek lub uszkodzenie albo opóznienie w przewozie przesyłki powstały z przyczyn wystepujacych po stronie nadawcy lub odbiorcy, nie wywołanych wina przewoznika, z własciwosci towaru albo wskutek siły wyzszej. Dowód, ze szkoda lub przekroczenie terminu przewozu przesyłki wynikło z jednej z wymienionych okolicznosci, ciazy na przewozniku. 3. Przewoznik jest zwolniony od odpowiedzialnosci okreslonej w ust. 1, jezeli utrata, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstały co najmniej z jednej z nastepujacych przyczyn: 1) nadania pod nazwa niezgodna z rzeczywistoscia, niescisła lub niedostateczna rzeczy wyłaczonych z przewozu lub przyjmowanych do przewozu na warunkach szczególnych albo niezachowania przez nadawce tych warunków, 2) braku, niedostatecznosci lub wadliwosci opakowania rzeczy, narazonych w tych warunkach na szkode wskutek ich naturalnych własciwosci, 3) szczególnej podatnosci rzeczy na szkode wskutek wad lub naturalnych własciwosci, 4) ładowania, rozmieszczenia lub wyładowywania rzeczy przez nadawce lub odbiorce, 5) przewozu przesyłek, które zgodnie z przepisami lub umowa powinny byc dozorowane, jezeli szkoda wynikła z przyczyn, którym miał zapobiec dozorca. 4. Jezeli przewoznik na podstawie okolicznosci danego wypadku wykaze, ze utrata, ubytek lub uszkodzenie mogły powstac wskutek co najmniej jednej z przyczyn okreslonych w ust. 3, domniemywa sie, ze szkoda z nich wynikła. Art Przewoznik nie odpowiada za ubytek przesyłki, której masy i liczby sztuk nie sprawdził przy nadaniu, jezeli dostarczy ja bez sladu naruszenia, a w razie przewozu w zamknietym srodku transportowym - równiez z nie naruszonymi plombami nadawcy, chyba ze osoba uprawniona udowodni, ze szkoda powstała w czasie od przyjecia przesyłki do przewozu az do jej wydania. 2. Jezeli przesyłka nadeszła do miejsca przeznaczenia w pojemniku transportowym, nie naruszonym, zamknietym przez nadawce i z nie naruszonymi, załozonymi przez niego plombami, domniemywa sie, ze szkoda nie nastapiła w czasie przewozu. Art Przy przesyłkach, które z powodu swoich własciwosci traca na masie, przewoznik odpowiada

17 tylko za te czesc ubytku, która przewyzsza normy ubytków ustalone zgodnie z obowiazujacymi przepisami lub zwyczajowo przyjete, chyba ze szkoda nie wynikła z przyczyn uzasadniajacych zastosowanie norm dopuszczalnego ubytku. 2. Minister własciwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem własciwym do spraw gospodarki oraz ministrem własciwym do spraw rolnictwa moze okreslic, w drodze rozporzadzenia, normy ubytków, o których mowa w ust. 1, majac na uwadze własciwosc przewozonych rzeczy oraz rodzaj srodków transportu. Art. 68. Jezeli szkoda powstała tylko czesciowo wskutek okolicznosci, za które przewoznik odpowiada, odpowiedzialnosc jego ogranicza sie do zakresu, w jakim okolicznosci te przyczyniły sie do powstania szkody. Art Na zadanie uprawnionego przewoznik stwierdza w liscie przewozowym niemoznosc wydania przesyłki po upływie terminu okreslonego w art. 52, chyba ze wczesniej stwierdzono nieodwracalny charakter utraty. 2. Jezeli przesyłka zostanie odnaleziona w ciagu roku od wypłaty odszkodowania, przewoznik powinien niezwłocznie zawiadomic o tym uprawnionego. 3. W terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, uprawniony moze zadac, aby wydano mu odnaleziona przesyłke w jednym z punktów odprawy przesyłek za zwrotem otrzymanego od przewoznika odszkodowania. W takim wypadku uprawniony zachowuje roszczenia z tytułu zwłoki w przewozie. 4. Jezeli odnalezienie nastapiło po upływie roku albo uprawniony nie zgłosił sie w terminie okreslonym w ust. 3, przesyłka ulega likwidacji. Art. 70. Przewoznik ponosi odpowiedzialnosc za szkody wynikłe wskutek niewykonania lub nienalezytego wykonania polecenia zmiany umowy przewozu, chyba ze zachodza okolicznosci wymienione w art. 54 ust. 1 i 2. Rozdział 8 Odpowiedzialnosc z innych tytułów Art. 71. Przewoznik odpowiada za szkode wynikła z utraty, niewykorzystania lub nienalezytego wykorzystania dokumentów wymienionych w liscie przewozowym i do tego listu dołaczonych albo złozonych u przewoznika, chyba ze nie ponosi winy. Art Nadawca ponosi odpowiedzialnosc za szkode wynikła z: 1) podania w liscie przewozowym lub w innej formie wskazan i oswiadczen niezgodnych z rzeczywistoscia i niescisłych, niedostatecznych lub wpisanych w niewłasciwym miejscu,

18 a takze za brak, niekompletnosc lub nieprawidłowosc dokumentów wymaganych w przepisach szczególnych, 2) wadliwego stanu przesyłki, braku lub niewłasciwego opakowania albo nienalezytego wykonania czynnosci ładunkowych. 2. Nadawca przesyłki w transporcie drogowym rzeczy odpowiada za wszelkie koszty, jakie mógłby poniesc przewoznik na skutek niescisłosci lub niedostatecznosci danych, o których mowa w ust. 1 pkt Nadawca ponosi takze koszty zwiazane z przeładunkiem przesyłki w przypadku, gdy dane dotyczace masy przesyłki, zawarte w liscie przewozowym, sa niezgodne ze stanem faktycznym. Art. 73. Za uszkodzenie mienia przewoznika spowodowane czynnosciami ładunkowymi ponosi odpowiedzialnosc odpowiednio nadawca lub odbiorca. Rozdział 9 Ustalenie stanu przesyłki, dochodzenie roszczen Art Jezeli przed wydaniem przesyłki okaze sie, ze doznała ona ubytku lub uszkodzenia, przewoznik ustala niezwłocznie protokolarnie stan przesyłki oraz okolicznosci powstania szkody. Przewoznik wykonuje te czynnosci takze na zadanie uprawnionego, jezeli twierdzi on, ze przesyłka jest naruszona. 2. Ustalenia protokolarne powinny byc dokonane w obecnosci uprawnionego, a jezeli wezwanie go nie jest mozliwe albo nie zgłosi sie on w wyznaczonym terminie, przewoznik dokonuje ustalen w obecnosci osób zaproszonych przez siebie do tej czynnosci. 3. Jezeli po wydaniu przesyłki ujawniono ubytek lub uszkodzenie nie dajace sie z zewnatrz zauwazyc przy odbiorze, przewoznik ustala stan przesyłki na zadanie uprawnionego zgłoszone niezwłocznie po ujawnieniu szkody, nie pózniej jednak niz w ciagu 7 dni od dnia odbioru przesyłki. 4. Protokół podpisuja osoby uczestniczace w ustaleniu stanu przesyłki. Jezeli uprawniony nie zgadza sie z trescia protokołu, moze zamiescic w nim zastrzezenie z uzasadnieniem; w razie odmowy podpisania protokołu przez uprawnionego przewoznik stwierdza w nim fakt i przyczyny odmowy. Uprawniony otrzymuje bezpłatnie egzemplarz protokołu. 5. Jezeli ustalenia protokolarne, podjete na zadanie uprawnionego, nie wykaza szkody w przesyłce albo wykaza jedynie szkode stwierdzona juz uprzednio przez przewoznika, uprawniony ponosi opłaty okreslone w taryfie. 6. W razie trudnosci w ustaleniu danych dotyczacych czasu, rodzaju, rozmiarów lub przyczyny szkody, dane te okresla rzeczoznawca powołany przez przewoznika w porozumieniu z uprawnionym. Art Dochodzenie roszczen w postepowaniu sadowym na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przysługuje uprawnionemu po bezskutecznym wyczerpaniu drogi

19 reklamacji, przewoznikowi zas - po bezskutecznym wezwaniu zobowiazanego do zapłaty. 2. Reklamacje lub wezwanie do zapłaty uwaza sie za bezskuteczne, jezeli dłuznik nie zapłacił dochodzonych naleznosci w terminie 3 miesiecy od dnia doreczenia reklamacji lub wezwania do zapłaty. 3. Roszczenia przeciwko przewoznikowi przysługuja: 1) z tytułu umowy przewozu osób, zabieranych przez nie rzeczy oraz z tytułu umowy przewozu przesyłek bagazowych - podróznemu, a przy przewozie grupowym - organizatorowi i uczestnikom, z tym ze: a) organizator jest uprawniony do dochodzenia roszczen z tytułu niewykonania lub nienalezytego wykonania umowy przewozu grupowego, umowy o przewóz przesyłki bagazowej (art. 32), jak równiez roszczen o róznice naleznosci, z wyjatkiem roszczen przysługujacych uczestnikowi (lit. b), b) uczestnik jest uprawniony do dochodzenia roszczen z tytułu szkód, róznicy naleznosci w zwiazku z przewozem zabranych przez siebie rzeczy oraz indywidualnie zawartej umowy przewozu przesyłki bagazowej, 2) z tytułu umowy przewozu przesyłek towarowych: a) o zwrot naleznosci lub jej czesci - nadawcy lub odbiorcy zaleznie od tego, który z nich dokonał zapłaty, b) o inne roszczenia z tytułu umowy przewozu - nadawcy lub odbiorcy zaleznie od tego, któremu z nich przysługuje prawo rozporzadzania przesyłka, 3) z tytułu innych stosunków prawnych okreslonych w ustawie lub przepisach wydanych w jej wykonaniu - podmiotowi takiego stosunku. Art. 76. Przyjecie przesyłki przez uprawnionego bez zastrzezen powoduje wygasniecie roszczen z tytułu ubytku lub uszkodzenia, chyba ze: 1) szkode stwierdzono protokolarnie przed przyjeciem przesyłki przez uprawnionego, 2) zaniechano takiego stwierdzenia z winy przewoznika, 3) ubytek lub uszkodzenie wynikło z winy umyslnej lub razacego niedbalstwa przewoznika, 4) szkode nie dajaca sie z zewnatrz zauwazyc uprawniony stwierdził po przyjeciu przesyłki i w terminie 7 dni zazadał ustalenia jej stanu oraz udowodnił, ze szkoda powstała w czasie miedzy przyjeciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem. Art Z zastrzezeniem ust. 2 oraz art. 78 roszczenia dochodzone na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przedawniaja sie z upływem roku. 2. Roszczenia z tytułu zwłoki w przewozie, która nie spowodowała ubytku lub uszkodzenia przesyłki, przedawniaja sie z upływem 2 miesiecy od dnia wydania przesyłki. 3. Przedawnienie biegnie dla roszczen z tytułu: 1) utraty przesyłki - od dnia, w którym uprawniony mógł uznac przesyłke za utracona, 2) ubytku, uszkodzenia lub zwłoki w dostarczeniu - od dnia wydania przesyłki, 3) szkód nie dajacych sie z zewnatrz zauwazyc - od dnia protokolarnego ustalenia szkody, 4) zapłaty lub zwrotu naleznosci - od dnia zapłaty, a gdy jej nie było - od dnia, w którym powinna była nastapic, 5) niedoboru lub nadwyzki przy likwidacji przesyłek - od dnia dokonania likwidacji, 6) innych zdarzen prawnych - od dnia, w którym roszczenie stało sie wymagalne. 4. Bieg przedawnienia zawiesza sie na okres od dnia wniesienia reklamacji lub wezwania do zapłaty do dnia udzielenia odpowiedzi na reklamacje lub wezwania do zapłaty i zwrócenia załaczonych

20 dokumentów, najwyzej jednak na okres przewidziany do załatwienia reklamacji lub wezwania do zapłaty. Art Roszczenia przysługujace przewoznikowi przeciwko innym przewoznikom (art. 5 i 6) przedawniaja sie z upływem 6 miesiecy od dnia, w którym przewoznik naprawił szkode, albo od dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu powództwo. 2. Do roszczen okreslonych w ust. 1 przepisu art. 75 ust. 1 nie stosuje sie. Art. 79. Minister własciwy do spraw transportu okresli, w drodze rozporzadzenia: 1) szczegółowy tryb i sposób ustalania stanu przesyłek, 2) warunki, jakim powinny odpowiadac reklamacje i wezwania do zapłaty z tytułu przewozu osób i przesyłek oraz tryb postepowania reklamacyjnego - majac na uwadze zapewnienie sprawnego i terminowego dochodzenia roszczen. Rozdział 10 Odszkodowania Art Wysokosc odszkodowania za utrate lub ubytek przesyłki nie moze przewyzszac wartosci, która ustala sie na podstawie i w nastepujacej kolejnosci: 1) ceny wskazanej w rachunku dostawcy lub sprzedawcy albo 2) ceny wynikajacej z cennika obowiazujacego w dniu nadania przesyłki do przewozu badz 3) wartosci rzeczy tego samego rodzaju i gatunku w miejscu i czasie ich nadania. 2. W razie niemoznosci ustalenia wysokosci odszkodowania w sposób okreslony w ust. 1, wysokosc te ustala rzeczoznawca. 3. W razie utraty przesyłki z deklarowana wartoscia nalezy sie odszkodowanie w wysokosci deklarowanej, a w razie ubytku - w odpowiedniej czesci, chyba ze przewoznik udowodni, ze wartosc deklarowana przewyzsza wartosc ustalona w sposób okreslony w ust. 1. Art W razie uszkodzenia przesyłki odszkodowanie ustala sie w wysokosci odpowiadajacej procentowemu zmniejszeniu sie wartosci. 2. Wysokosc odszkodowania, o którym mowa w ust. 1, nie moze jednak przewyzszac kwoty odszkodowania przysługujacego za: 1) utrate całej przesyłki, jezeli doznała ona obnizenia wartosci wskutek uszkodzenia, 2) ubytek tej czesci przesyłki, która doznała obnizenia wartosci wskutek uszkodzenia. Art. 82. Oprócz odszkodowan okreslonych w art. 80 i 81 przewoznik jest obowiazany zwrócic przewozne i inne koszty zwiazane z przewozem przesyłki: 1) w razie utraty - w pełnej wysokosci, 2) w razie ubytku - w odpowiedniej czesci, 3) w razie uszkodzenia - w wysokosci odpowiadajacej procentowi obnizenia wartosci przesyłki wskutek uszkodzenia. Art Jezeli wskutek zwłoki w przewozie powstała szkoda inna niz w przesyłce, przewoznik jest obowiazany do zapłacenia odszkodowania do wysokosci podwójnej kwoty przewoznego. 2. Jezeli wskutek zwłoki w przewozie powstała równiez szkoda w przesyłce, odszkodowanie ustalone według przepisów art. 81 przysługuje niezaleznie od odszkodowania okreslonego w ust. 1. Art. 84. Odszkodowanie za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienalezytym