Przysłowia łacińskie (środa, 16 listopada 2005) - Napisał plusz.pl - Zmieniony ()

Transkrypt

1 Przysłowia łacińskie (środa, 16 listopada 2005) - Napisał plusz.pl - Zmieniony () - Actum ne ages! -Nie rób tego, co zostało już zrobione! - Áurea praxis, stérilis theória. -Złota jest praktyka, bezpłodna teoria. - Bis dat, qui cito dat - dwa razy daje, kto szybko daje. - Cogito, ergo sum - myślę, więc jestem - Carpe diem - chwytaj dzień - Errare humanum est - błądzić jest rzeczą ludzką i wiele innych... A Absens carens - nieobecny traci, nieobecny sam sobie szkodzi Ab urbe condita - od założenia miasta Ad futurum rei memoriam - na przyszłą rzeczy pamiątkę Amor omnia vincit - miłość zwycięża wszystko Ars longa, vita brevis - sztuka długotrwała, a życie krótkie Asinus asinorum - osioł nad osłami Audaces fortuna iuvat - śmiałym szczęście sprzyja Ab equis ad asinos - z koni na osły (z pieca na łeb, z deszczu pod rynnę). Ab ovo usque ad mala - od początku do końca (od jaj do jabłek). Absens carens - nieobecny sam sobie szkodzi. Absentem laedit, qui cum ebrio litigat - kto spiera się z pijanym, jakby się kłócił z nieobecnym. Aequo pulsat pede - śmierć puka jednako (do drzwi bogatych i biednych). Alea iacta est - kości zostały rzucone.

2 Aliena nobis, nostra plus aliis placent - cudze bardziej podoba się nam, nasze innym. Amicus certus in re incerta cernitur - pewnego przyjaciela poznasz w sytuacji niepewnej (prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie). Amor vincit omnia - miłość wszystko zwycięża. Ars longa, vita brevis - sztuka długa, życie krótkie. A tuo lare íncipe. Zaczynaj od siebie. Absentem qui rodit amicum, qui non defendit álio culpante, solutos qui cápiat risus hóminum famamque dicacis, fíngere qui non visa potest, commissa tacere qui nequit, hic niger est, hunc tu, Romane, caveto! - Kto obmawia przyjaciela, kto go nie broni wobec oskarżeń innych, kto cieszy się z wyśmiewań ludzkich i łowi plotki gadułów, kto potrafi zmyślać rzeczy niewidziane, a nie potrafi zmilczeć zawierzonej tajemnicy, jest czarnym charakterem; tego wystrzegaj się, Rzymianinie! (Horatius) Accípere praestat quam inferre iniúriam.- Lepiej doznawać krzywd, niż je wyrządzać. Accípere praestat quam inferre iniúriam. -Lepiej doznawać krzywd, niż je wyrządzać. Actum ne ages! -Nie rób tego, co zostało już zrobione! Ádeo familiáriter est homínibus ómnia sibi ignóscere, nihil áliis remíttere. -Jest rzeczą ludzką po przyjacielsku wszystko sobie wzajemnie wybaczać, nie pozostawiając nic innym [w tej sprawie] (Velleius Paterculus) Ad impossibília nemo obligatur. -Nikt nie jest zobowiązany do rzeczy niemożliwych. Ad quas res aptíssimi érimus, in iis potíssimum elaborábimus. Najwięcej dokonamy w tym, do czego będziemy najbardziej uzdolnieni. Adversas res leviores facit amicítia pártiens communicansque. -Przyjaźń przez współczucie i współudział łagodzi nieszczęście. Aequum est peccatis veniam poscentem reddere rursus.-słusznie jest wybaczać winy proszącemu o wybaczenie. (Horatius)

3 Afflictátio facit religiosos. -Utrapienia czynią ludzi religijnymi. Aliena vítia in óculis habemus, a tergo nostra sunt. -Czudze błędy mamy na oku, nasze poza nami. (Seneca) Alienum aes hómini ingénuo acerba est sérvitus. -Dla człowieka zacnego dług jest gorzką niewolą. Áliter cum tyranno, áliter cum amico vívitur. -Inaczej żyje się z tyranem, inaczej z przyjacielem. Áliud est fácere, áliud est dícere. -Co innego dotrzymać słowa, co innego obiecać. Altari sérviens de altari vívere debet. -Kto służy ołtarzowi, powinien żyć z ołtarza. Alterius non sit, qui suus esse potest. -Niechaj nie należy do innego ten, kto może należeć do siebie. Álteri vivas oportet, si tibi vis vívere. -Trzeba, żebyś żył dla innych, jeżeli chcesz żyć dla siebie. (Seneca) Amare simul et sapere ipsi Iovi non datur. -Kochać i zachować rozsądek to nie jest dane nawet Jowiszowi. Amici fures témporum. -Przyjaciele to złodzieje czasu. Amici mores nóveris, non óderis. -Poznaj obyczaje przyjaciela, a nie będzie nienawiści. Amicítia nisi inter pócula contracta plerumque vítrea est. -Przyjaźń zawarta przy kielichu jest zwykle szklana (krucha). Amicus Plato, amicus Sócrates, sed magis amica véritas. -Drogi mi Platon, drogi Sokrates, ale jeszcze droższa mi prawda. (Arystoteles) Amor vincit ómnia. -Miłość wszystko zwycięża. An nescis, mi fili, quantilla prudéntia mundus regatur? -Czyż nie wiesz, mój synu, jak mało trzeba rozumu do rządzenia światem? (Axel Oxenstierna) Antiqua, quae nunc sunt, fuérunt olim nova. -To, co jest dziś stare, było kiedyś nowe.

4 Antiquus amor cancer est. -Stara miłość jest jak rak. (Petronius) Áquila non cápit muscas. -Orzeł nie zajmuje się łapaniem much. Aristóteles non semper Aristóteles. -Arystoteles nie zawsze jest Arystotelesem. - Nawet mędrzec może się mylić. Ásinus ásino pulcherrimus. -Osioł wydaje się osłowi najpiękniejszy. Áudi, vide, tace si vis vívere in pace. -Słuchaj, patrz, milcz, jeśli chcesz żyć w spokoju. Áurea praxis, stérilis theória. -Złota jest praktyka, bezpłodna teoria. Aut ne tentaris aut pérfice. -Albo nie próbuj, albo dokonuj. Aut odit, aut amat múlier, nihil est tértium. -Kobieta albo kocha, albo nienawidzi, trzeciej ewentualności nie ma. Ad impossibilia nemo obligatur-( nikt nie jest zobowiązany do rzeczy niemożliwych) Adversus stimulum calcitrare-(wierzgać przeciw ościeniowi) Aequam memento rebus in arduis ser vare mentem non secus in bonis-(pamiętaj o zachowaniu spokoju umysłu tak w nieszczęściu jak i w powodzeniu) Aequo pulsat pede-(jednako bije takt - w znaczeniu, że każdemu jednakowo czas jest odmierzany) Aliena nobis, nostra plus aliis placent (Publiliusz)-(Cudze nam bardziej się podoba, nasze zaś innym) Aliquando bonum dormitat Homerus (Horacy)-(Czasem zdrzemnie się i dobry Homer) Aliud est facere, aliud dicere- (Co innego zrobić, co innego mówić) Altari serviens de altari vivere debet-kto służy ołtarzowi, powinien żyć z ołtarza. Kto służy ołtarzowi, z ołtarza żyje Alteri vivas oportet, si tibi vis vivere (Seneka)-Trzeba żyć dla innych, jeśli chcesz żyć dla siebie. Amantes amentes (Plaut)-zakochani są szaleni, bez rozumu

5 Amicus Plato, amicus Socrates, sed magis amica veritas (Arystoteles)-Przyjacielem Platon, przyjacielem Sokrates, lecz większą przyjaciółką mi prawda Aquila non capit muscas-orzeł nie łapie much Audentes fortuna iuvat decoratque corona- śmiałym los sprzyja i zdobi wieńcem Avaritia et arogantia precipua validiorum vitia (Tacyt)-chciwość i bezczelność to główne wady możnych. AMOR TUSSISQUE NON CELANTUR-Miłości i kaszlu nie da się ukryć B Bis dat, qui cito dat - dwa razy daje, kto szybko daje. Bonus animus in re mala dimidium est mali - dobra myśl w nieszczęściu - złego połowa. Barba non facit philosóphum. -Broda nie czyni nikogo filozofem. Bene mori praestat, quam túrpiter vívere. -Lepiej dobrze umrzeć, niż haniebnie żyć. Bene vertat, quod agis! -Oby na dobre wyszło to, co robisz. Bis dat, qui cito dat. -Dwa razy daje, kto prędko daje.(publilius Syrus) Bono ánimo es! -Bądź dobrej myśli. Bene bonis, male malis- Dobrze dziać się powinno dobrym, źle złym Bonus ánimus in re mala dimídium est mali. -Dobra myśl w nieszczęściu - złego połowa. (Publilius Syrus) Breve tempus aetatis satis longum est ad bene honestumque vivendum. -Krótki okres życia jest dostatecznie długi, by żyć dobrze i uczciwie. BENE VERTAT, QUOD AGIS! -Oby na dobre wyszło to, co robisz

6 C Caeca invidia est - zazdrość jest ślepa Carpe diem - chwytaj dzień Cogito, ergo sum - myślę, więc jestem Cognosce te ipsum - poznaj samego siebie Consensus facit legem - zgoda tworzy prawo Cui bono? - na czyją korzyść? Cum debita reverentia - z należnym poważaniem, szacunkiem Cum tacent, clamant - milczenie jest wymowniejsze od mowy Corruptissima respublica plurimae leges (Tacyt)- Państwo jest w największym nierządzie, gdy ma wiele praw. D Dictum acerbum - gorzkie słowa, gorzka prawda Dictum sapienti sat - mądrej głowie, dość dwie słowie Disce puer - ucz się chłopcze Divide et impera - dziel i rządź Docendo discimus - ucząc innych, sami się uczymy Dum spiro, spero - nie tracę nadziei, dopóki żyję Duobus litigantibus tertius gaudet - gdzie dwóch się kłóci, tam trzeci korzysta

7 Dura lex, sed lex - twarde prawo, ale prawo Daemoni etiam vera dicenti non est credendum-(św. Jan Chryzostom)- Diabłu, nawet gdy mówi prawdę, nie należy wierzyć E Errare humanum est - błądzić jest rzeczą ludzką Est modus in rebus - są granice, których nie należy przekraczać Festina lente - spiesz się powoli F Finis coronat opus - koniec wieńczy dzieło Falsum etiam est verum, quod constituit superior-(publiliusz Syryjczyk)-Fałsz jest również prawdą, którą ustanowił potężniejszy FELICITAS MULTOS HABET AMICOS- (Szczęście ma wielu przyjaciół) Fata prementia longos efficiunt, celeres fata benigna dies-zły los dni wydłuża, a pomyślny je skraca. G Gloria victis - chwała zwyciężonym Gloria virtuti resonat - sława jest echem cnoty H

8 Hodie mihi, cras tubi - dziś mnie, jutro tobie Hominem quero - szukam człowieka Hominem te (esse) memento - pamiętaj, że jesteś tylko człowiekiem Homo homini lupus est - człowiek, człowiekowi wilkiem Homo sum, humani nihil a me alienum puto - jestem człowiekiem i nic co ludzkie nie jest mi obce Humana non sunt turpia - co ludzkie, nie hańbi HANC PERSONAM INDUISTI, AGENDA EST-Wziąłeś na siebie tę rolę, trzeba więc ją grać. Homo, qui homine calamitoso est misericors, meminit sui-(publilius Syrus)-Człowiek, który okazuje miłosierdzie wobec człowieka nieszczęśliwego, sam o sobie pamięta I Ignavis semper feriae - lenie zawsze mają święto Impos animi - słaby na umyśle (głupiec) In perpetuam rei memoriam - na wieczną rzeczy pamiątkę In vino veritas - (dosł. w winie prawda), wino rozwiązuje języki L Labor omnia vincit - praca wszystko zwycięża (Wergiliusz) Littera scripta manet - słowo zapisane pozostaje Laudamus veteres, sed nostris utimus annis (Owidiusz) (Chwalimy dawne lata, lecz żyjemy w naszych)

9 M Mamnus manum lavat - ręka rękę myje (Seneka) Medicus, cura te ipsum - lekarzu, ulecz samego siebie Madio tutissimus ibis - najbezpieczniej jest chodzić środkiem (Owidiusz) Memento mori - pamiętaj o śmierci Mens sana in corpore sano - w zdrowym ciele, zdrowy duch N Nemo sapiens nisi patiens - nie jest mądry, kto nie jest cierpliwy Ne puero galdium - nie dawaj dziecku miecza Nil desperandum - nie trzeba tracić nadziei (Horacy) Nil novi sub sole - nic nowego pod słoncem Nolens volens - chcąc nie chcąc Non omnis moria - nie wszystek umrę Non scholae, sed vitae discimus - uczymy się nie dla szkoły, lecz życia Nosce te ipsum - poznaj samego siebie Nuda veritas - naga prawda Nulla dies sine linea - ani jeden dzień bez owocnej pracy

10 NE CAESAR QUIDEM SUPRA GRAMMATICOS- Nawet Cezar nie jest nad gramatykami NESCIT VOX MISSA REVERTI-Słowo, które raz wyleciało, nie umie powrócić) Non fert ullum ictum illaesa felicitas (Seneka)- Nieprzerwane powodzenie nie wytrzyma żadnego ciosu. Non omnia possumus omnes (Wirgiliusz)-Nie wszyscy możemy wszystko O Omne ignotum pro magni fico - wszystko co nieznane, wydaje się niezwykłe Omnia vincit Amor est nos cedamus Amori - miłość wszystko zwycięża - i my ulegnijmy miłości (Wergiliusz) O tempora! O mores! - o czasy! O obyczaje! Obsequium amicos, vetitas odium parit (Terencjusz)-Usłużność stwarza przyjaciół, prawda rodzi nienawiść OMNE IGNOTUM PRO MAGNIFICO EST-Wszystko, co nieznane, uchodzi za wielkie Q Quam quisque novit artem, in hac se exerceat!-niech każdy zajmuje tą sztuką, którą zna QUID ROMAE FACIAM? MENTIRI NESCIO-(Co będę robił w Rzymie? Kłamać nie umiem) P Pecunia non olet - pieniądze nie śmierdzą Per aspera ad astra - przez cierpienia do sukcesu Per pedes - pieszo

11 Primus inter pares - pierwszy wśród równych Principis obsta - niszcz zło w zarodku Pecunia non olet (Cyceron)-(Pieniądze nie śmierdzą ) Prima pars est aequitatis (Seneka)-Równość to pierwsza zasada sprawiedliwości Par super parem potestatem non habet-równy nad równym nie ma władzy Populus vult decipi-(lud chce być oszukiwanym) R Releta refero - powtarzam, co słyszalem Rem tene, verba sequentur - opanuj treść, a słowa się znajdą Repetitio est mater studiorum - powtarzanie jest matką wiedzy Res severa (est) verum gaudium - prawdziwa radość jest rzeczą poważną S Sapere aude - odważ się być mądrym (Horacy) Satis verborum - dość słów Sursum corda - nie traćcie ducha, odwagi Sustine et abstine - znoś i powstrzymuj się SUUM CUIQUE (Katon)-Każdemu, co mu się należy SALUS POPULI SUPREMA LEX-(Dobro ludu najwyższym prawem)

12 Supra nos fortuna negotia curat-(ponad nami los sprawy załatwia) T Tarde mutantur et nos mutamur in illis - kto późno przychodzi, sam sobie szkodzi Tertius gaudens - gdzie dwóch się kłóci, tam trzeci korzysta U Ubi tu Gaius, ibi ego Gaia - gdzie ty, Gajusie, tam i ja, Gaja Utile dulci miscere - łączyć przyjemne z pożytecznym Utinam falsus vates sim - obym był fałszywym prorokiem V Vanitas vanitatum et omnia vanitas - marność nad marnościami i wszystko marność Variatio delectat - odmiana bawi Verba veritatis - słowa prawdy Volenti nihil difficile - dla chcącego nic trudnego Vox populi (vox Dei) - głos ludu (jest głosem Boga) VENTER CARET AURIBUS (Seneka)-Brzuch nie ma uszu VIVE MEMOR, QUAM SIS AEVI BREVIS (Horacy)-Żyj pamiętając, jak krótkie jest twe życie Vive valeque (Horacy.) Żyj i bądź zdrów. VINCIT MALOS PERTINAX BONITAS (Seneka)-Zwycięża złych nieustanna dobroć

13 Veritas in omnem partem sui eadem est (Seneka)-Prawda jest z każdej swej strony taka sama źródło: ściąga.pl