Lp łacina polski 1 A casu ad casum od przypadku do przypadku 2 A verbis ad verbera od słów do rękoczynów 3 Ab ovo usque ad mala od początku do kooca

Transkrypt

1 Lp łacina polski 1 A casu ad casum od przypadku do przypadku 2 A verbis ad verbera od słów do rękoczynów 3 Ab ovo usque ad mala od początku do kooca (od jaj do jabłek) 4 Absens carens nieobecny sam sobie szkodzi 5 Absit dicto invidia! niech słowo wolne będzie od nienawiści 6 Acta haec res est stało się, przegrałem 7 Ad impossibilia nemo obligatur nikt nie jest obowiązany do rzeczy niemożliwych 8 Ad perpetuam rei memoriam na wieczną rzeczy pamiatkę 9 Adulescentia est tempus discendi, sed nulla aetas sera est ad discendum młodośd jest czasem nauki, ale żaden wiek nie jest zbyt późny do podjęcia nauki 10 Alea iacta est kości zostały rzucone 11 Alit aemulatio ingenia współzawodnictwo wzmacnia talent 12 Amantes amentes zakochani są jak szaleni 13 Amantium irae amoris integratio est gniewy kochanków-odnowa miłości 14 Amemus patriam,pareamus legibus kochajmy ojczyznę, bądźmy posłuszni prawom 15 Amici, diem perdidi przyjaciele, straciłem dzieo 16 Amicus certus in re incerta cernitur pewnego przyjaciela poznajesz w sytuacji niepewnej 17 Amicus verus rara avis est prawdziwy przyjaciel jest jak rzadki ptak 18 Amor omnia vincit miłośd wszystko zwycięża 19 Ardua prima via est najtrudniejszy pierwszy krok (pierwsza droga jest stroma) 20 Argumenta non numeranda, sed ponderanda sunt dowody należy nie liczyd, ale ważyd 21 Ars longa, vita brevis sztuka trwa długo, życie krótko 22 Audaces fortuna iuvat śmiałym szczęście sprzyja 23 Audi multa, dic pauca słuchaj dużo, mów niewiele 24 Audiatur et altera pars trzeba wysłuchad i drugiej strony 25 Ave, Caesar, morituri te salutant witaj, Cezarze, idący na śmierd pozdrawiają cię 26 Barba non facit philosophum broda nie czyni nikogo fiolzofem 27 Beate vivere est honeste vivere żyd szczęśliwie znaczy życ uczciwie 28 Bella res est morte sua mori jest rzeczą piękną, umrzed własną śmiercią 29 Bellum nec timendum nec provocandum nie trzeba się bad wojny ani jej wywoływad 30 Bene dignoscitur, bene curatur dobre rozpoznanie, dobre leczenie 31 Bis dat,qui cito dat dwa razy daje, kto szybko daje 32 Boni semper beati dobrzy (ludzie) zawsze szczęśliwi 33 Canis mortuus non mordet zdechły pies nie kąsa 34 Caritas patriae omnium omnes caritates supergredi solet miłośd do ojczyzny przewyższa zwykle wszelką inna miłośd 35 Carpe diem quam minimum credula postero używaj życia jak najmniej ufając przyszłości 36 Carum est, quod rarum est drogie jest to, co rzadkie 37 Casus ubique valet przypadek wszędzie ma znaczenie 38 Cave me domine ab amico, ab inimico vero me ipse cavebo strzeż mnie panie przed przyjaciółmi, z wrogami poradzę sobie sam 39 Charta non erubescit papier jest cierpliwy

2 40 Cibi condimentum est fames głód jest przyprawa potrawy 41 Cogito ergo sum myślę, więc jestem 42 Concordia civium murus urbium, zgoda obywateli to mur obronny miasta 43 Concordia res parvae crescunt, discordia maximae dilabuntur w zgodzie małe sprawy rosną, w niezgodzie największe upadają 44 Consuetudo est altera natura przyzwyczajenie jest drugą naturą 45 Contra spem spero wbrew nadziei mam nadzieję 46 Corvus oculum corvi non eruet kruk krukowi oka nie wykole 47 Damnant, quod non intelligunt potępiają, ponieważ nie rozumieją 48 De fumo in flammam z dymu w ogieo, z deszczu pod rynnę 49 De gustibus non est disputandum o gustach się nie dyskutuje 50 De mortuis aut bene, aut nihil o zmarłych należy mówid dobrze, albo wcale 51 Deliberandum est saepe, statuendum semel rozważad trzeba wiele razy, postanowid raz 52 Dicere non est facere mówid to nie znaczy działad 53 Dictum sapienti sat słowo mądremu wystarczy 54 Dies diem docet z każdym dniem jesteśmy mądrzejsi 55 Dimidium facti, qui coepit, habet połowę dzieła wykonał ten, kto je zaczął 56 Docendo discimus ucząc innych, sami się uczymy 57 Doctrina multiplex, veritas una nauk jest wiele, prawda jedna 58 Donec eris felix, multos numerabis amicos, tempora si fuerint nubila, solus eris dopóki będziesz szczęśliwy, wielu będziesz miał przyjaciół, gdy los cię opuści, będziesz sam 59 Dum spiro, spero nie tracę nadziei, dopóki oddycham 60 Duobus litigantibus tertius gaudet gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta 61 Dura lex, sed lex surowe prawo, ale prawo 62 E fructu arbor cognoscitur po owocu poznaje się drzewo 63 E tenui saepe vir magnus exit z małej chaty wychodzi często człowiek wielki 64 Edimus ut vivamus, non vivimus, ut edamus jemy po to by żyd, a nie żyjemy po to by jeśd 65 Errare humanum est mylid się jest rzeczą ludzką 66 Est modus in rebus są granice, których nie należy przekraczad 67 Ex malis eligere minima oportet (należy) wybierad mniejsze zło 68 Exceptio confirmat regulam wyjątek potwierdza regułę 69 Faber est quisque suae fortunae każdy jest kowalem swojego losu 70 Facile dictu, difficile factu łatwo powiedzied, trudniej zrobid 71 Falsus utinam vates sim obym był fałszywym prorokiem 72 Fama candida rosa dulcior niesplamiona sława słodsza od róży 73 Fama crescit eundo plotka po drodze rośnie 74 Fama nihil est celerius nic szybszego nad plotkę 75 Fames est optimus coquus głód jest najlepszym kucharzem 76 Felicitas multos habet amicos szczęście ma wielu przyjaciół 77 Festina lente! śpiesz się powoli 78 Fide, sed cui vide ufaj, ale patrz komu

3 79 Finis coronat opus koniec wieoczy dzieło 80 Fortuna caeca est los jest ślepy 81 Gaudium in litteris est radośd jest w nauce 82 Gratia gratiam parit uprzejmośd rodzi uprzejmośd 83 Graviora manent najcięższe jeszcze przed nami 84 Gutta cavat lapidem non vi, sed saepe cadendo kropla drąży kamieo nie siłą, lecz częstym spadaniem 85 Habent sua fata libelli książki mają swój los 86 Hannibal ante portas hannibal u bram/niebezpieczeostwo jest blisko/ 87 Hic mortui vivunt, hic muti loquuntur tu/w książkach/ żyją martwi, mówią niemi 88 Historia est magista vitae historia jest nauczycielką życia 89 Hodie mihi, cras tibi dziś mnie, jutro tobie 90 Hominem te esse memento! pamiętaj, że jesteś człowiekiem! 91 Homo est animal mortale człowiek jest istotą śmiertelną 92 Homo homini lupus est człowiek człowiekowi wilkiem 93 Homo locum ornat, non hominem locus człowiek zdobi rangę, nie ranga człowieka 94 Homo res sacra homini człowiek rzeczą świętą dla człowieka 95 Homo sum, humani nihil, a me alienum esse puto jestem człowiekiem i sądzę, że nic co ludzkie nie jest mi obce 96 Honores mutant mores godności/zaszczyty/ zmieniają obyczaje 97 Hosti pectus, cor amico dla wroga pierś, dla przyjaciela serce 98 Hygiena amica valetudinis higiena przyjaciółką zdrowia 99 Ibi victoria, ubi concordia tam zwycięstwo, gdzie zgoda 100 Ignavis semper feriae lenie zawsze mają święto 101 Ignis, mare, mulier - tria mala ogieo, morze, kobieta - trzy nieszczęścia 102 Ignorantia iuris nocet nieznajomośd prawa szkodzi 103 Impares nascimur, pares morimur rodzimy się nierówni, umieramy równi 104 Imperare sibi maximum est imperium panowad nad sobą, to najwyższa władza 105 In corpore sano mens sana w zdrowym ciele zdrowy duch 106 In duabus sellis sedere siedzied na dwóch stołkach 107 In dubio pro reo w wątpliwości na korzyśd oskarżonego 108 In labore virtus et vita w pracy męstwo i życie 109 In vino veritas, in aqua sanitas w winie prawda, w wodzie zdrowie 110 Insipientis est in errore perseverare rzeczą głupców jest trwad w błędzie 111 Inter arma silent leges w czasie wojny milczą prawa 112 Inter arma silent musae podczas wojny milczą muzy 113 Invidia gloriae umbra est zazdrośd jest cieniem chwały 114 Ira odium generat, concordia nutrit amorem gniew rodzi nienawiśd, zgoda żywi miłośd 115 Ira sine viribus vana est gniew nie poparty siłą jest próżny 116 Labor omnia vincit ustawiczna praca wszystko zwycięża 117 Laudant, quod non intellegunt chwalą to, czego nie rozumieją 118 Libri amici, libri magistri książki przyjaciółmi, książki nauczycielami

4 119 Littera docet, littera nocet słowo uczy, słowo szkodzi 120 Littera scripta manet słowo pisane zostaje 121 Lupo ovem commisisti oddałeś wilkowi w opiekę owcę 122 Magnus ope minorum wielki dzięki pomocy mniejszych 123 Mala herba cito crescit złe ziele szybko rośnie 124 Male parta male dilabuntur źle zdobyte nie służy 125 Malum vas non frangitur nieużytecznie naczynia nie tłuką się 126 Manifesta non egent probatione oczywiste nie wymaga dowodu 127 Manus manum lavat ręka rękę myje 128 Maternis precibus nihil fortius nic silniejszego ponad prośby matki 129 Medice, sana te ipsum lekarzu, ulecz się sam 130 Mens sana in corpore sano zdrowy duch w zdrowym ciele 131 Natura hominum novitatis avida semper est natura ludzka łaknie nowości 132 Naturam mutare difficile est trudno jest zmienid naturę ludzką 133 Nemo sapiens, nisi patiens nie nabędzie mądrości, kto nie ma cierpliwości 134 Nemo sine vitiis est nikt nie jest bez wad 135 Nil homini certum est dla człowieka nie ma nic pewnego 136 Nil nisi bene mów dobrze lub wcale 137 Nihil novi sub sole nic nowego pod słoocem 138 Non multa, sed multum nie dużo, ale gruntownie /umied/ 139 Non omnia possumus omnes nie wszystko wszyscy możemy 140 Non scholae sed vitae discimus uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia 141 Non tam praeclarum est scire Latine quam turpe nescire kto nie umiał po łacinie, musiał pasać świnie 142 Nulla dies sine linea ani jeden dzieo bez kreski /bez postępu w pracy/ 143 Nulla est medicina sine lingua Latina bez łaciny nie ma medycyny 144 Omnia mea mecum porto wszystko co posiadam, noszę ze sobą 145 Oscitande uno deinde oscitat et alter kto z kim przestaje, takim sam się staje 146 Otium post negotium odpoczynek po pracy 147 Pacta sunt servanda umów należy dotrzymywad 148 Parieti loqueris mówisz do ściany 149 Pecuniae imperare oportet non servire pieniądzom należy rozkazywad, nie służyd 150 Per aspera ad astra przez trudy do gwiazd 151 Post factum nullum consilium po czynie na nic rada 152 Praeclarum est latinae scire chwalebnie jest znad łacinę 153 Praeteritum tempus nunquam revertitur czas miniony nigdy nie wraca 154 Primum non nocere po pierwsze nie szkodzid 155 Pro fide, rege et lege za wiernośd, króla i prawo 156 Probitas laudatur et alget uczciwośd zbiera pochwały i umiera z zimna 157 Pulvis et umbra sumus jesteśmy pyłem i cieniem 158 Quae fuerant vitia, mores sunt co dawniej było przywarą, obecnie weszło w zwyczaj

5 159 Quale pretium, tale sacrificium jaka opłata, takie nabożeostwo 160 Qualis mater, talis filia jaka matka, taka córka 161 Qualis vita et mors ita jakie życie, taka śmierd 162 Quam parva sapientia regitur mundus! jak niewiele trzeba mądrości, aby rządzid światem 163 Quem di diligunt, adulescens moritur kogo bogowie ukochają, ten umiera młodo 164 Qui nimis propere, minus prospere co nagle, to po diable 165 Qui non laborat, non manducat kto nie pracuje, nie je 166 Qui plura loquitur, is ineptus esse dicitur kto dużo mówi, uchodzi za głupca 167 Quidquid agis, prudenter agas et respice finem cokolwiek czynisz, czyo rozważnie i patrz na skutki 168 Quisque praesumitur bonus, donec probetur contrarium każdy dopóty uchodzi za prawego, dopóki nie udowodni mu się czegoś przeciwnego 169 Quot capita, tot sententiae ile głów, tyle opinii 170 Rem actam agis robisz to, co zostało już zrobione (musztarda po obiedzie) 171 Res amicos inveniet majątek ściągnie przyjaciół 172 Salus populi suprema lex esto dobro ludu niechaj będzie najwyższym prawem 173 Sapere aude, incipe! odważ się byd mądrym, zacznij! 174 Sapiens mortem non timet mądry nie boi się śmierci 175 Sapientis est mutare consilium człowiek rozumny nie waha się zmienid zdania 176 Satis est satius lepsze jest wrogiem dobrego 177 Scientiae radices amarae, fructus dulces wiedzy korzenie niemiłe, owoc słodki 178 Sero venientes male sedentes spóźnialscy zajmują kiepskie miejsca (kto późno przychodzi, ten sam sobie szkodzi) 179 Si curatur, natura laudatur, si non curatur, medicus accusatur jeśli się zdrowieje, chwali się naturę, jeśli nie - oskarża się lekarza 180 Si vis amari, ama jeśli chcesz byd kochanym, kochaj 181 Si vis pacem, para iustitiam jeśli chcesz pokoju, stosuj sprawiedliwośd 182 Sine amicis vita tristis esset bez przyjaciół życie byłoby smutne 183 Sol omnibus lucet słooce przyświeca wszystkim 184 Spei permultum, sed rei nihil nadziei bardzo dużo, ale realnego nic 185 Suo quisque metu pericula metitur każdy mierzy niebezpieczeostwo skalą własnego strachu 186 Tempora mutantur et nos mutamur in illis czasy się zmieniają i my wraz z nimi 187 Tempus fugit czas ucieka 188 Ubi societas, ibi ius gdzie społeczeostwo, tam musi byd i prawo 189 Ultra posse nemo obligatur nikt nie jest zobowiązany uczynid więcej, niż może 190 Unus pro omnibus et omnes pro uno jeden za wszystkich, wszyscy za jednego 191 Usus magister est optimus doświadczenie jest najlepszym nauczycielem 192 Ut sementem feceris, ita metes jak posiejesz, tak zbierzesz 193 Varium et mutabile semper femina niewiasta jest zawsze istotą niestałą, zmienną 194 Veni, vidi, vici przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem 195 Vitae sal amicitia przyjaźo jest solą życia 196 Vitia erunt, donec homines wady będą, dopóki ludzie będą 197 Vivere est cogitare żyd znaczy myśled 198 Vivitur parvo bene małym żyje się dobrze

6 199 Voluntario nihil difficile dla chcącego nic trudnego 200 Vultus animi index twarz odbiciem duszy

7

8

9

10

11