Doświadczenia z eksploatacji oczyszczalni Lemna w gminie Świerklaniec

Transkrypt

1 szenie objętości osadów i ich higienizację, oczyszczalnia zostanie wyposażona w agregaty prądotwórcze zasilane biogazem. W trakcie tej samej inwestycji komory fermentacyjne przejdą gruntowną przebudowę w zakresie zmiany sposobu ogrzewania i mieszania osadów. Stacja mechanicznego zagęszczania osadu czynnego nadmiernego zostanie wyposażona w drugą zagęszczarkę. Po zakończeniu tej inwestycji i bliższym rozpoznaniu składu odcieków technologicznych z istniejących i nowopowstałych obiektów, rozważamy budowę podczyszczalni przed wprowadzeniem ich do głównego nurtu oczyszczalni. Podsumowanie Oczyszczalnie ścieków, które powstały przed wprowadzeniem obowiązujących obecnie przepisów, muszą być dostosowywane do zmieniających się wymagań. Dobrze jest, jak ma to miejsce w naszym przypadku, że dysponujemy wystarczającą kubaturą obiektów technologicznych. Wykorzystując ją optymalnie znacząco obniżamy koszty modernizacyjne. Wnikliwie przygotowane, opierające się na odpowiedniej bazie analitycznej, koncepcje oraz projekty wykonawcze stanowią klucz do optymalnych rozwiązań. Doświadczenia z eksploatacji oczyszczalni Lemna w gminie Świerklaniec Krzysztof Barbusiński, Helena Kościelniak, Jan Gajda, Józef Domogała* ) Poza technicznie zaawansowanymi procesami oczyszczania ścieków istnieje wiele innych metod, częściowo naśladujących procesy zachodzące w naturalnych ekosystemach. Znane są one jako stawy ściekowe beztlenowe, tlenowe i fakultatywne do oczyszczania ścieków surowych lub jako stawy doczyszczające [1]. Lansowane są też tzw. oczyszczalnie hydrofitowe. Jednym z tego typu rozwiązań są oczyszczalnie Lemna, składające się z dwóch stawów tlenowego oraz doczyszczającego z rzęsą wodną (Lemna minor), która jest hydrofitem pływającym na powierzchni wody [3]. Rzęsa rozmnaża się w temperaturze 5 30 C w sposób wegetatywny, a jej masa podwaja się co 1 3 dni. O tym, czy jest zdolna do utrzymania się na powierzchni wody, decyduje amplituda temperatur [5], [8]. Na powierzchni stawu rzęsa tworzy tzw. kożuch roślinny, stanowiący swoisty rodzaj bariery. Bariera ta powoduje utworzenie trzech stref w kolumnie wodnej stawu: 1. Strefa natleniona powstała przy powierzchni na skutek produkcji tlenu przez samą rzęsę. W strefie tej uzyskuje się biologiczny rozkład zanieczyszczeń organicznych oraz warunki do nitryfikacji ścieków. 2. Strefa anoksyczna tworząca się w wyniku kontaktu stref tlenowej i beztlenowej. Bakterie fakultatywne oraz tlenowe prowadzą proces biodegradacji związków organicznych, natomiast bakterie denitryfikujące redukują azotany do azotu gazowego. * ) Dr hab. inż. Krzysztof Barbusiński, dr inż. Helena Kościelniak Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki, Politechnika Śląska, Gliwice, ul. Konarskiego 18, tel. (032) ; dr inż. Jan Gajda Urząd Gminy Świerklaniec; Józef Domogała Zakład Wodociągów i Kanalizacji Świerklaniec 3. Strefa beztlenowa powstała na skutek przebiegu rozkładu zanieczyszczeń organicznych przy deficycie tlenu. Strefa ta jest przeważająca i obejmuje około 70% stawu. Staw z rzęsą wodną zaopatrzony jest w pływające bariery, które uniemożliwiają zdmuchiwanie rzęsy przez wiatr. Bardzo istotnym faktem jest utrzymanie odpowiedniej gęstości rzęsy i jej okresowy zbiór. Ważną cechą oczyszczalni typu Lemna (zakładaną przez projektantów) jest bardzo powolny przyrost osadów ściekowych, który wynika z faktu prawie całkowitej mineralizacji tlenowej osadu w obydwu stawach. Roczny przyrost osadu wynosi 1,5 2,5 cm, co przy rezerwie głębokości stawów około 50 cm sprawia, że konieczność jego usuwania powinna występować co lat [3], [4]. W artykule przedstawiono doświadczenia z kilkuletniej pracy oczyszczalni typu Lemna w Gminie Świerklaniec, obejmujące wyniki oczyszczania ścieków oraz problemy eksploatacyjne. W dalszej części zaprezentowano propozycję modernizacji i poprawy efektywności działania oczyszczalni (szczególnie w okresie zimowym) przy zwiększeniu jej przepustowości do RLM. Charakterystyka istniejącej oczyszczalni Lemna W oczyszczalni ścieków Lemna w Świerklańcu oczyszczanie ścieków bazuje na wykorzystaniu układu stawów (napowietrzanego oraz doczyszczającego) z rzęsą wodną. Projekt technologiczny oczyszczalni opracowany został przez HYDROLEM NA S.A. JV w Kielcach w 1996 r. Inwestycję skierowano do rozruchu w grudniu 1999 roku, który zakończono w kwietniu 2000 r. Eksploatację prowadzi Zakład Wodociągów i Kanalizacji, Gospodarstwo Pomocnicze przy Urzędzie Gminy w Świerklańcu. Ścieki komunalne, dopływające do oczyszczalni, przepływają kolejno przez kratę gęstą koszową oraz piaskownik 18 GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA LIPIECSIERPIEŃ 2006

2 szczelinowy. Następnie zostają przepompowane do stawu napowietrzanego, w którym przez dyfuzorowy system napowietrzania dostarczany jest tlen dla przebiegu procesu biodegradacji zanieczyszczeń. Po stawie napowietrzanym ścieki kierowane są do strefy (komory) nitryfikacji, gdzie na zatopionym, napowietrzanym złożu biologicznym zachodzi proces nitryfikacji. Następnie ścieki trafiają do komory koagulacji, do której, głównie zimą, wprowadza się siarczan glinu w celu chemicznego strącenia fosforu ze ścieków [2]. Tak oczyszczone ścieki wpływają do stawu doczyszczającego z rzęsą wodną, gdzie następują procesy o charakterze beztlenowym, a w strefie przyzwierciadlanej tlenowe procesy biokumulacji zanieczyszczeń. Rzęsa wodna stanowi końcowy element łańcucha pokarmowego podczas oczyszczania ścieków. Przy takim rozwiązaniu w oczyszczalni nie prowadzi się stałej gospodarki osadowej. Przyrastający osad nadmierny gromadzi się głównie w stawie napowietrzanym, w którym według projektanta, w zależności od obciążenia ładunkiem zanieczyszczeń, kinetyka odkładania się warstwy osadu nie powinna przekraczać 2 cm na rok w dnie stawu. W stawie doczyszczającym przyrost jest znikomy. Powstający osad ma charakter mineralny i może być wykorzystany rolniczo. Usuwanie osadu może odbywać się hydraulicznie lub ręcznie. Do tej pory osad nie był usuwany. Firma projektująca twierdziła, że konieczność usuwania osadu nastąpi nie wcześniej niż po 10 latach eksploatacji, jednak z praktyki eksploatacyjnej i specjalistycznej ekspertyzy wynika, że staw napowietrzany w Świerklańcu jest już zapełniony osadem ściekowym. Po stawie doczyszczającym oczyszczone ścieki odprowadza się do rowu opaskowego zbiornika Kozłowa Góra, a następnie do rzeki Brynicy. Schemat poglądowy oczyszczania ścieków przedstawia rys. 1. Oczyszczalnia Lemna ma aktualne pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie oczyszczonych ścieków (w ilości Q 922 m 3 /d) do rzeki Brynicy [2]. Wskaźniki zanieczyszczeń ścieków oczyszczonych powinny odpowiadać wartościom przedstawionym poniżej (jak dla oczyszczalni o RLM ): odczyn 6,59,0 ph BZT 5 25 lub 90% redukcji BZT 5 ChZT 125 lub 75% redukcji ChZT zawiesina 35 g lub 90% redukcji zawiesiny Dla oczyszczalni o takiej wartości RLM nie ma obowiązku usuwania azotu i fosforu ze ścieków odprowadzanych do wód płynących. W najbliższych latach w wyniku rozwoju Gminy Świerklaniec przewiduje się jednak przekroczenie RLM, w związku z czym wystąpi konieczność usuwania związków biogennych ze ścieków i zmiana pozwolenia wodnoprawnego. Dlatego przy ocenie działania oczyszczalni uwzględniono również wyniki oznaczania azotu i fosforu w ściekach uzyskane w 2003 r. Ocena działania oczyszczalni Lemna Oczyszczalnia ścieków w Świerklańcu zaprojektowana została dla następujących ilości ścieków i zanieczyszczeń: Q (przepływ) 922 m 3 /d BZT 5 367,4 Zawiesina ogólna 367,8 g Azot ogólny 61,4 Azot amonowy 39,5 Fosfor ogólny 13,0 g P Tymczasem średni przepływ ścieków w okresie kwiecień wrzesień 2003 roku wynosił zaledwie 103,6 m 3 /d. Jednak Tabela 1 Analiza ścieków surowych i oczyszczonych dla oczyszczalni Lemna, wykonana przez Laboratorium Ośrodka Badań i Kontroli Środowiska w Katowicach w dniu r. Wskaźnik Jednostka Ścieki surowe Ścieki oczyszczone Rys. 1. Schemat poglądowy oczyszczalni ścieków Lemna w gminie Świerklaniec Odczyn BZT 5 ChZT Zawiesina ogólna Azot ogólny Azot amonowy Azot azotynowy Azot azotanowy Azot Kieldahla Fosfor ogólny ph g g P 8, ,7 204,9 188,4 121,4 0,026 0,2 188,2 13,1 7,8 3,5 43,1 <10 28,4 4,4 1,289 20,85 6,27 5,41 GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA LIPIECSIERPIEŃ

3 Tabela 2 Przykładowe analizy ścieków oczyszczonych w oczyszczalni ścieków Lemna w Świerklańcu w 2003 roku, wykonywane przez laboratorium Widuch Hydro S.A. w Kielcach i laboratorium w Kozłowej Górze Wskaźnik Jednostka Odczyn ph BZT 5 ChZT Zawiesina ogólna g Azot ogólny Azot amonowy Azot azotanowy Azot Kieldahla Fosfor ogólny g P Data Wartość ,3 38,5 17,5 5,38 4,32 3,37 8,2 53,1 36,5 24,6 2,01 5,91 21,6 92,8 31,8 9,4 5,48 7,7 3,8 28,7 4,2 13,3 14,7 3,4 7,1 12,8 74,0 0 52,4 11,7 36,7 15,7 4,48 Tabela 3 Analiza ścieków surowych i oczyszczonych dla oczyszczalni Lemna wykonana przez Laboratorium ZPW Kozłowa Góra dla 2005 roku Ścieki surowe, g Ścieki oczyszczone, g BZT 5 ChZT Zawiesina BZT 5 ChZT Zawiesina ,4 3,4 3,0 11,0 83,7 74,2 78,4 83,2 13,2 13,6 14,4 12,0 w gminie prowadzi się na dużą skalę budowę kanalizacji, co prowadzi do szybkiego zwiększenia objętości ścieków dopływających do oczyszczalni. Jakość ścieków surowych często odbiegała od wartości projektowych, co nie wpływało dobrze na pracę oczyszczalni. Przykładowo w tab. 1 zamieszczono analizę ścieków surowych i oczyszczonych z oczyszczalni Lemna, wykonaną przez Laboratorium Ośrodka Badań i Kontroli Środowiska w Katowicach w dniu r. Można zauważyć, że przy zawartościach BZT 5 i fosforu zbliżonych do wielkości projektowych, w ściekach surowych występowało ponad trzykrotnie większe od zakładanego stężenie azotu ogólnego. Świadczy to o niekontrolowanym zrzucie ścieków o bardzo dużym ładunku azotu bezpośrednio do kanalizacji lub w postaci ścieków dowożonych. Przykładowe efekty oczyszczania ścieków obrazują tab. 1, 2 i 3. W analizowanych próbkach ścieków oczyszczonych stwierdzono, że odczyn, BZT 5, ChZT i stężenie zawiesiny ogólnej były zgodne z wartościami pozwolenia wodnoprawnego. Natomiast po chemicznym strącaniu zawartość fosforu wahała się w zakresie 3,37 5,91 g P, a więc była znacznie większa niż pozwalają przepisy dla oczyszczalni powyżej RLM (2 g P ). Takiej wartości RLM należy bowiem się spodziewać w najbliższych latach. Równie duży problem może stanowić usunięcie azotu ogólnego, którego zawartość w ściekach oczyszczonych zmieniała się w granicach od 17,5 do 52,4, przy stężeniu azotu amonowego 4,4 24,6. W tab. 3 przedstawiono wyniki analiz ścieków surowych i oczyszczonych w 2005 roku. Zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym wykonywano tylko kontrolę BZT 5, ChZT i zawiesiny ogólnej w ściekach (bez oznaczania biogenów). W tym zakresie oczyszczalnia uzyskiwała dobre efekty oczyszczania. Do oczyszczania ścieków przyczynia się głównie staw napowietrzany z filtrem do nitryfikacji i chemicznym strącaniem fosforu. Staw ten jest jednak przepełniony osadem ściekowym, a warstwa ścieków znajdująca się nad nim jest niska. Wymaga zatem usunięcia nagromadzonego osadu, który będzie powodował wtórne zanieczyszczenie ścieków produktami metabolizmu organizmów żyjących w warstwie osadowej oraz samym osadem. Niekorzystne również było zaprojektowanie w tym stawie dyfuzorów usytuowanych w jednym miejscu, co sprzyja tworzeniu się martwych stref beztlenowych i potęgowaniu procesów fermentacyjnych osadów. Podobny problem wtórnego zanieczyszczenia oczyszczonych ścieków wystąpił w stawie doczyszczającym Lemna. Folia wyścielająca staw uległa uszkodzeniu, w wyniku czego przedostał się pod nią osad ściekowy, który ulega fermentacji i powoduje nieprzyjemne zapachy. Staw doczyszczający Lemna nie sprawdził się w działaniu. Jak sama nazwa wskazuje, w stawie tym na powierzchni powinna rozwinąć się rzęsa wodna, która bierze udział w doczyszczaniu ścieków. Z obserwacji działania stawu widać, że na przestrzeni kilku lat pracy oczyszczalni rzęsa wodna nie rozwinęła się w odpowiedniej ilości. Rośliny powinny już być wielokrotnie usuwane ze środowiska za pomocą specjalnych żniwiarek i po odpowiednim przygotowaniu użytkowane rolniczo. Maksymalną biomasę rzęsa osiąga zwykle w lipcu lub sierpniu. W warunkach klimatycznych Polski w ciągu sezonu wegetacyjnego można by zebrać 1,5 tony suchej masy rzęsy drobnej, stosując trzy pokosy [8]. Pośrednie oddziaływanie rzęsy polega dodatkowo na eliminowaniu glonów planktonowych, ograniczeniu emisji lotnych związków ze ścieków i rozwoju komarów oraz na wytworzeniu stratyfikacji tlenowej toni wodnej stawu. Zimą bezpośrednia funkcja rzęsy w oczyszczaniu ścieków ustaje w tym okresie rzęsa leży na dnie stawu. Przyczyny niskiej efektywności pracy oczyszczalni Lemna i celowość jej modernizacji Oprócz wymienionych wcześniej czynników, przyczyny niskiej efektywności pracy oczyszczalni, to: 1. Wypłycenie stawu napowietrzanego, co powoduje znaczne przeciążenie stawu ładunkiem BZT 5. Istnieje również możliwość wtórnego zanieczyszczenia ścieków produktami metabolizmu nagromadzonego osadu. 2. Umieszczenie w jednej linii urządzeń napowietrzających, co powoduje, że nie mieszają i nie napowietrzają odpowiednio całej zawartości stawu, powodując tworzenie się stref martwych, wtórnie zanieczyszczających zbiornik. 3. Występowanie niskich temperatur, szczególnie zimą, co obniża efekty oczyszczania ścieków i powoduje obmarzanie urządzeń. 4. Wpływ urządzeń zastosowanych w pierwszym stawie (nitryfikator, komora koagulacji) na funkcjonowanie stawu doczyszczającego i trudności z wyhodowaniem rzęsy wodnej, co powoduje zmniejszenie efektywności działania tego stawu. 5. Zastosowanie w części mechanicznej kraty o rozstawie 10 mm, co w pewnym stopniu przyczyniło się do przepełnienia stawu napowietrzanego osadem ściekowym. Lepszym 20 GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA LIPIECSIERPIEŃ 2006

4 rozwiązaniem byłyby np. sita obrotowe o średnicy oczek 1 mm. 6. Niekontrolowane zrzuty bardzo stężonych ścieków bezpośrednio do kanalizacji lub ścieków dowożonych. Źródłem azotu mogły też być procesy beztlenowe zachodzące w osadzie nagromadzonym w pierwszym stawie ściekowym. 7. Brak możliwości sterowania przez obsługę procesem oczyszczania ścieków w oczyszczalni Lemna. 8. Oczyszczalnia typu Lemna nie ma rozwiązanej gospodarki osadowej. Nie miało to większego znaczenia w początkowym okresie pracy stawu napowietrzanego, gdy ilość osadu w zbiorniku była mała. Po czterech latach pracy okazało się, że staw jest przepełniony osadem. Według założeń projektowych pojemność stawu dla osadu ściekowego miała wystarczyć na okres 10 lat. Staw należy wyłączyć z eksploatacji i przystąpić do jego czyszczenia. 9. W obecnej sytuacji źródłem wtórnego zanieczyszczenia oczyszczonych ścieków może być również staw doczyszczający (ze względu na procesy zachodzące pod uszkodzoną folią). Należy stwierdzić, że dalsze oczyszczanie ścieków w istniejącej oczyszczalni typu Lemna, przy planowanym wzroście ilości ścieków i ładunku zanieczyszczeń jest niemożliwe. Oczyszczalnia wymaga generalnego remontu i wcale nie gwarantuje uzyskania odpowiednich efektów oczyszczania (usuwanie biogenów), szczególnie w okresach niskich temperatur. Po kilku latach eksploatacji problemy związane z gospodarką osadową znów powrócą. W otoczeniu oczyszczalni mogą okresowo pojawiać się odory i skażenia środowiska. Występuje zatem potrzeba przebudowy oczyszczalni Lemna i zastąpienia jej oczyszczalnią o bardziej efektywnej technologii oczyszczania, umożliwiającej w przyszłości uzyskanie wymaganego stopnia usunięcia związków biogennych. Konieczne jest odpowiednie rozwiązanie gospodarki osadowej. Ważne jest również, aby nowa oczyszczalnia dała się odpowiednio wkomponować w krajobraz oraz mogła przynajmniej częściowo wykorzystać elementy istniejącej oczyszczalni Lemna. Takie wymogi spełnia technologia osadu czynnego według systemu BIO LAK VOX. Rozwiązanie części biologicznej oczyszczalni może powstać na bazie pierwszego stawu oczyszczalni Lemna i nie naruszy walorów krajobrazowych okolicy. Opis technologii BIOLAK VOX BIOLAK VOX jest technologią niskoobciążonego osadu czynnego i wywodzi się z idei stawów napowietrzanych [2],[6]. Proces oczyszczania realizowany jest w wielkogabarytowym reaktorze, wykonanym w formie zbiornika ziemnego, uszczelnionego folią i podzielonego przegrodami na poszczególne komory. Do napowietrzania i mieszania osadu czynnego w komorze tlenowej wykorzystuje się system ruchomych dyfuzorów typu FRIOX, nie związanych na stałe z konstrukcją komór i zawieszonych na odpowiednich łańcuchach podczepionych do pływaków. Na skutek wahadłowego ruchu tych dyfuzorów znajdujących się blisko dna komory osadu czynnego (rys. 2), powstają w niej warunki do symultanicznej nitryfikacji i denitryfikacji przez okresowe wytwarzanie stref tlenowych i beztlenowych. Sposób ten stanowi bardzo ekonomiczny układ, zapewniający intensywne procesy nitryfikacji i denitryfikacji przy niskim poziomie stężenia tlenu rzędu nawet 0,2 0,3, a także możliwość sterowania tymi procesami zarówno przez pomiar stężenia tlenu, jak i potencjału Redox. Niskie obciążenie i długi wiek (rzędu dób) skutkują niewielkim przyrostem osadu czynnego, a osad nadmierny jest w znacznym stopniu ustabilizowany tlenowo. Dodatkową zaletą jest możliwość łatwego czyszczenia lub wymiany poszczególnych dyfuzorów, Rys. 2. Idea napowietrzania osadu czynnego w systemie BIO LAK VOX Rys. 3. Oczyszczanie ścieków w systemie BIOLAK VOX GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA LIPIECSIERPIEŃ

5 Rys. 4. Przykład oczyszczalni ścieków wg systemu BIOLAK VOX bez konieczności wyłączania komory osadu czynnego z eksploatacji. Fosfor usuwany jest na drodze biologicznej defosfatacji z możliwością wspomagania chemicznym strącaniem. Reaktor wyposażony jest w zintegrowany osadnik (tzw. Integral), oddzielający osad czynny od oczyszczonych ścieków i umożliwiający odprowadzanie osadu nadmiernego. Ponadto po osadniku (w ramach jednego reaktora) mogą być zastosowane dodatkowe komory, w których realizowane są procesy doczyszczania, jak np. końcowe napowietrzanie i filtracja ścieków. Na rys. 3 i 4 przedstawiono przykładowe rozwiązanie oczyszczania ścieków w systemie BIOLAK VOX. W praktyce możliwe są różne modyfikacje przedstawionego schematu. Wnioski 1. W pierwszych latach działania (przy małej ilości ścieków) oczyszczalnia Lemna w Świerklańcu spełniła swoje zadania. 2. W wyniku systematycznego wzrostu obciążenia hydraulicznego i ładunku zanieczyszczeń w ściekach surowych, przy narastaniu ilości osadów ściekowych w stawie napowietrzanym i trudnościach w wyhodowaniu rzęsy wodnej w stawie doczyszczającym, pojawiły się zastrzeżenia odnośnie dalszej eksploatacji oczyszczalni w tym układzie. 3. Proces Lemna trudny i ryzykowny w eksploatacji, szczególnie w niskich temperaturach, dawał efekty końcowe będące wypadkową przypadkowych zjawisk w procesie oczyszczania. Technologia ta praktycznie nie ma możliwości sterowania procesem oczyszczania. 4. Przy spodziewanym w najbliższych latach w Świerklańcu wzroście RLM powyżej i ponownej konieczności usuwania ze ścieków związków biogennych, proponuje się zmianę technologii oczyszczania na sterowalny proces osadu czynnego w systemie BIOLAK VOX, z wykorzystaniem części urządzeń oczyszczalni Lemna. 5. Powierzchnia zajmowana przez system BIOLAK VOX będzie wielokrotnie mniejsza od porównywalnej technologii Lemna. 6. Jakość ścieków oczyszczonych według technologii BIO LAK VOX umożliwi zawsze dotrzymanie wymogów w zakresie niezbędnego stopnia oczyszczania, szczególnie usuwania biogenów. PIŚMIENNICTWO [1] Hartmann L.: Biologiczne oczyszczanie ścieków. Wyd. Instalator Polski, Warszawa [2] Koncepcja modernizacji oczyszczalni ścieków Lemna, praca zbiorowa pod kierunkiem Barbusińskiego K., Gliwice [3] Kowal A. L.: Systemy oczyszczania ścieków LEMNA. Mat. VII Sem. Eksploatacja Oczyszczalni Ścieków, KielceSielpia [4] Kowal A. L., Widuch A.: Modyfikacje i sprawność oczyszczalni ścieków systemu LEMNA. Mat. VIII Sem. Eksploatacja Oczyszczalni Ścieków, KielceSielpia [5] Kufel I., Brynda C.: Wykorzystanie rzęsy wodnej w oczyszczalni ścieków bytowych. Mat. III Sem. Biotechnologia Środowiskowa, UstrońJaszowiec [6] Materiały reklamowe BIOLAK, von Nordenskjöld Venfanrenstechnik GMB, Niemcy. [7] Ozimek T., Renman G.: Wykorzystanie makrofitów w niekonwencjonalnych oczyszczalniach ścieków, Wiadomości Ekologiczne XLI (4), Nadawanie tytułu rzeczoznawcy budowlanego Nadawanie tytułu rzeczoznawcy budowlanego należy do kompetencji Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej działającej przy Polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa. Komisja ta, po wstępnym zaopiniowaniu wniosku przez Okręgową Komisję Kwalifikacyjną wydaje decyzję o nadaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego w trybie art. 15 ust. 1. Prawa Budowlanego. Na podstawie ostatniej nowelizacji Prawa Budowlanego dokonanej przepisami ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o zmianie ustawy Prawo Budowlane oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 163 poz. 1364), która weszła w życie 26 września 2005 roku wprowadzono istotne zmiany w zakresie nadawania tytułu rzeczoznawcy budowlanego, które ułatwiają dostęp do tego tytułu. Powyższe zmiany polegają na: rezygnacji z konieczności przedstawiania opinii dwóch osób wprowadzających rzeczoznawców budowlanych, które stanowiły odpowiedniego do wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w tym zakresie, wprowadzenie konieczności udokumentowania praktyki zawodowej w zakresie objętym rzeczoznawstwem. Jednak najistotniejsze zmiany wprowadzone zostały przepisem art. 15 ust. 3 Prawa Budowlanego, zgodnie z którym rzeczoznawcą może być osoba, która nie posiada tytułu magistra inżyniera, magistra inżyniera architekta, inżyniera lub inżyniera architekta oraz uprawnień budowlanych bez ograniczeń, ale posiada szczególną wiedzę i doświadczenie w zakresie nieobjętym uprawnieniami budowlanymi. W wyniku wprowadzonej nowelizacji zostało sformułowane pojęcie rzeczoznawcy, który nie musi posiadać wyższego wykształcenia oraz uprawnień budowlanych, ale powinien wykazać szczególny dorobek i znaczące osiągnięcia w zakresie nieobjętym uprawnieniami budowlanymi. Przedmiotowa inicjatywa nie była konsultowana z Krajową Komisją Kwalifikacyjną. 22 GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA LIPIECSIERPIEŃ 2006