Studia i Materiały Nr

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Studia i Materiały Nr"

Transkrypt

1 Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 49 Politechniki Wrocławskiej Nr 49 Studia i Materiały Nr Arkadiusz BIERNACKI*, Aleksander ZIELONKA* diagnostyka, generator, modernizacja EWOLUCJA BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH GENERATORÓW 200 MW Firma ABB ALSTOM POWER Generators Sp. z o.o. znana była do niedawna jako ABB Dolmel Ltd., a wcześniej jako DZWME DOLMEL. Firma prowadzi działalność w zakresie produkcji i sprzedaży generatorów dla energetyki zawodowej i przemysłowej. Zakład Produkcji Generatorów należy obecnie do Segmentu Manufacturing Grupy ABB ALSTOM POWER. Segment ten zajmuje się produkcją kompletnych elektrowni i ich komponentów. Efektem 40-letniej pracy firmy jest wyprodukowanie generatorów o łącznej mocy ponad MVA, które pracują w elektrowniach na całym świecie. Badaniami generatorów w firmie zajmują się specjaliści Stacji Prób. Bazą działania jest system diagnozy ABB oparty na bogatym doświadczeniu koncernu oraz aparaturze badawczej wykonanej według najnowocześniejszych technologii z uwzględnieniem komputerowych systemów do pomiarów i analizy uzyskanych wyników. 1. WPROWADZENIE Postęp techniczny powoduje, że podczas procesu produkcji generatorów kontrolą obejmowany jest coraz większy zestaw parametrów technicznych, a prowadzone pomiary muszą odznaczać się coraz większą wiarygodnością i dokładnością. Konsekwencją tego postępu jest ciągła modernizacja bazy instrumentalnej. Wielokanałowe zestawy pomiarowe wspomagane najnowocześniejszą techniką komputerową umożliwiają gromadzenie bogatego zestawu informacji specjalistycznych, ułatwiających ocenę stanu generatora. Kompleksowa kontrola maszyn elektrycznych obejmuje m.in.: analizę stanu dynamicznego, badania izolacji uzwojenia stojana i wirnika, wibroakustykę, zakłócenia radioelektryczne, systemy cieplno-wentylacyjne oraz analizę parametrów pracy generatora. W związku z rozwojem krajowego rynku energetycznego zaistniała potrzeba modernizacji eksploatowanych generatorów i kompleksowej modernizacji generatorów 200 MW. Znaczącym osiągnięciem stało się przedstawienie opartej na nowoczesnej myśli technicznej i wieloletnich doświadczeniach w produkcji i eksploatacji oferty modernizacyjnej generatora 200 MW umożliwiającej zwiększenie mocy generatora z 200 na 230 MW. Zmiany konstrukcyjne w stojanie obejmowały m.in. wprowadzenie układu izolacyjnego Micadur, zmianę sposobu klinowania prętów uzwojenia, zmieniony system mocowania czół uzwojenia i zastosowanie nowych układów pomocniczych. * ABB ALSTOM POWER Generators Sp. z o.o., ul. Fabryczna 10, Wrocław.

2 Doceniając niewątpliwy sukces w zakresie modernizacji generatorów, koncern ABB przyznał spółce w 1993 roku tytuł Centrum Wiodące Modernizacji Generatorów 200 MW w koncernie ABB, a w 1995 roku ABB Power Generation z Baden w Szwajcarii został pierwszym nabywcą licencji na modernizację i retrofity generatorów 200 MW z myślą o rynkach hinduskim i chińskim, gdzie pracują setki tego typu jednostek BADANIA IZOLACJI UZWOJENIA STOJANA 2.1. POMIAR WYŁADOWAŃ NIEZUPEŁNYCH 100% POPULACJI PRĘTÓW Wyładowania niezupełne (PD) są zjawiskiem występującym w izolacji badanego obiektu, szczególnie w miejscach występowania znacznych gradientów pola elektrycznego. Pomiary PD wykonuje się w celu wykrycia defektów w izolacji, powstałych w procesie produkcyjnym prętów uzwojenia stojana. Pręty oprócz pomiarów PD poddawane są próbie napięciowej oraz pomiarom współczynnika strat dielektrycznych tgδ. Ocena pomiaru wynika z analizy obrazu PD oraz wartości parametrów wyładowań niezupełnych. Rys. 1. Zależności między wynikami PD prętów Fig. 1. Relationship between PD activity in stator bars Q FACTOR FRACTAL DIMENSION Rys. 2. Wynik analizy obrazów PD 100% populacji prętów Fig. 2. Result of fractal analysis of PD acitvity on 100% stator bars

3 74 Specjalne oprogramowanie umożliwia dokładną weryfikację danych pomiarowych. Na podstawie analizy statystycznej ocenia się poziom wyładowań niezupełnych badanych prętów. System umożliwia klasyfikację obrazu wyładowań niezupełnych, opartą na analizie fingerprint (rys. 1) i banku laboratoryjnie zamodelowanych defektów izolacji oraz analizie obrazów PD BADANIA ELEKTRYCZNE STOJANA UZWOJONEGO Pomiary elektryczne izolacji uzwojenia stojana pozwalają określić właściwości elektryczne nowo wytworzonego układu izolacyjnego. W ramach prób międzyoperacyjnych i końcowych prowadzone są pomiary rezystancji izolacji, prądów upływu, współczynnika strat dielektrycznych i poziomu wyładowań niezupełnych. Wytrzymałość dielektryczna kontrolowana jest przez stopniowane próby napięciowe napięciem przemiennym. Wyładowania mogą występować bezpośrednio przy jednej z elektrod lub wewnątrz dielektryku i są przyczyną starzenia się izolacji uzwojeń maszyn wysokonapięciowych. Pomiary PD wykonuje się w celu wykrycia jej uszkodzeń, powstałych w procesie produkcji. Detekcję impulsów prądowych odpowiadających wyładowaniom w izolacji umożliwia wysokonapięciowy kondensator sprzęgający, z którego sygnały PD zbierane są przez wysokoczęstotliwościowy przekładnik prądowy i przekazywane do jednostki centralnej. W trakcie pomiaru rejestruje się parametry PD, takie jak maksymalny ładunek pozorny Q max, intensywność wyładowań q s, pracę jaką wykonują wyładowania na uzwojeniu p, maksymalną energię pojedynczego wyładowania E max, parametr D, który określa dominację wyładowań o wysokim ładunku pozornym oraz napięcie zapłonu U inc. Na podstawie doświadczeń zgromadzonych podczas pomiarów na różnych typach maszyn elektrycznych oraz wymagań przyjętych przez różnych producentów generatorów można określić aktywność wyładowań w uzwojeniu. Rys. 3. Porównanie wyników pomiarów wyładowań niezupełnych poszczególnych faz do banku defektów Fig. 3. Comparison of PD measurement results on each phase to insulation defect data bank Wykorzystując dodatkowe oprogramowanie, utworzono bank danych referencyjnych opierając się na wynikach przeprowadzonych pomiarów na rzeczywistych obiektach z wykrytymi defektami izolacji. Bank danych jest narzędziem umożliwiającym porównanie

4 wyników pomiarów do typowych obrazów PD. Na rysunku 3 przedstawiono graficzny obraz zależności wyników pomiarów w oparciu o analizę fingerprint. Na podstawie rysunku można stwierdzić, że uzwojenie badanego generatora wykazuje cechy charakterystyczne dla poprawnego stanu izolacji ANALIZA DRGAŃ ELEMENTÓW GENERATORA 3.1. RDZEŃ STOJANA Występowanie nadmiernych drgań rdzeni stojanów 30-żłobkowych generatorów o mocy 200 MW stanowiło częstą przyczynę ich uszkodzeń. W związku z tym jedną z ważniejszych przesłanek przy opracowaniu zmian modernizacyjnych było zwiększenie zwartości rdzenia stojana i ograniczenie poziomu jego drgań. Celowi temu służy wibracyjne prasowanie rdzenia, elastyczne zawieszenie rdzenia w kadłubie (rys. 4) oraz zwiększenie sztywności pierścieni i palców dociskowych rdzenia stojana. Rys. 4. Elastyczne zawieszenie rdzenia w kadłubie Fig. 4. Elastic core suspension Dzięki wprowadzeniu rozwiązań modernizacyjnych otrzymujemy silnie i jednorodnie sprasowany pakiet, elastycznie zawieszony w kadłubie stojana, dzięki czemu drgania w mniejszym stopniu przenoszą się między innymi na kadłub i chłodnice wodoru. Na pytanie, jaka jest rzeczywista skuteczność powyżej przedstawionych rozwiązań daje odpowiedź diagnostyka. Na rysunku 5 przedstawiono poziom drgań kadłuba generatora w zależności od prądu wzbudzenia. Przed pracami modernizacyjnymi drgania kadłuba przekraczały poziom dopuszczalny, powszechnie przyjęty dla tego typu generatorów. Po pracach modernizacyjnych stwierdzono znaczny, ponad dwukrotny spadek wibracji kadłuba. W całym zakresie obciążeń poziom drgań nie przekraczał granicy stanu dobrego. Również analiza widmowa kadłuba generatora potwierdza zasadność przeprowadzonych prac. Dominują w widmie drgań składowe 100 i 200 Hz odpowiadające częstotliwości wymuszeń, brak jest natomiast wyższych składowych, które mogłyby świadczyć o luzach w zawieszeniu rdzenia. Podczas zmian obciążenia czynnego i biernego generatora zmieniały się także siły naciągu magnetycznego, siły od momentu czynnego, temperatury uzwojenia, żelaza i czyn-

5 DRGANIA BECZKI STOJANA [mm/s RMS] POZIOM DRGAN BECZKI STOJANA PRZYJETY JAKO NIEDOPUSZCZALNY POZIOM DRGAN BECZKI STOJANA PRZYJETY JAKO DOPUSZCZALNY I I PRAD WZBUDZENIA [ A ] Rys. 5. Poziom drgań kadłuba stojana generatora w zależności od prądu wzbudzenia Fig. 5. Stator casing vibration level depends on excitation current Rys. 6. Widmo drgań kadłuba stojana przy zmianach obciążenia generatora Fig. 6. Spectrum analysis of stator casing vibrations during load changes ników chłodzących. Jak widać na rys. 6, nie miało to wpływu na postać widma drgań kadłuba. Można więc twierdzić, że zawieszenie rdzenia stojana jest trwałe i podczas zmieniających się warunków eksploatacyjnych nie powstają szczeliny ani dodatkowe naprężenia w węzłach zawieszenia rdzenia POŁĄCZENIA CZOŁOWE UZWOJENIA STOJANA Opracowanie planów modernizacyjnych generatora 200 MW wiązało się nie tylko z wdrożeniem nowoczesnych rozwiązań i technologii koncernu ABB, lecz również z przeprowadzonymi wieloma badaniami i próbami. Ważną sprawą, szczególnie po przeprowadzonych pracach w obszarze czół prętów uzwojenia stojana dużych turbogeneratorów, jest sprawdzenie, czy rezonans drgań własnych czół nie występuje w niebezpiecznej strefie 100 Hz, co mogłoby być powodem przyspieszonej degradacji izolacji prętów. Analiza charakterystyk widmowych drgań czół przeprowadzana jest w ramach prób typu. Rys. 7. Schemat rozwiązania mocowania połączeń czołowych generatora przed i po modernizacji Fig. 7. End-winding suspension design before and after modernization

6 Jako przykład niech posłuży zmiana konstrukcji wsporczej części czołowej uzwojenia stojana. Celem takiej zmiany było uzyskanie węzła konstrukcyjnego, który pozwalałby na swobodny przesuw uzwojenia pod wpływem wydłużeń termicznych. Części czołowe uzwojenia wraz z mocującymi je pierścieniami nie są przytwierdzone do wsporników. Tak zmieniona konstrukcja nie powoduje podczas pracy maszyny odciągania pierścieni dociskowych od rdzenia, a więc nie zmniejsza jego zwartości. Na rysunku 7 przedstawiono stare i zmodernizowane rozwiązanie mocowania połączeń czołowych uzwojenia stojana. W starym rozwiązaniu wydłużenia termiczne uzwojenia poprzez wspornik odciągają pierścień dociskowy, zmniejszając nacisk na pakiet. Dzięki nowemu rozwiązaniu otrzymano konstrukcję nie tylko nie powodującą obniżania zwartości rdzenia stojana, ale także odstrojoną od strefy rezonansowej, co potwierdziły pomiary. Na połączenia prętów uzwojenia stojana podczas pracy generatora działają zmienne siły elektromagnetyczne o częstotliwości 100 Hz. W celu zapewnienia długotrwałej i poprawnej pracy generatora jego elementy nie mogą pracować w strefie rezonansowej. Na rysunku 8 przedstawiono porównanie wyników pomiarów drgań własnych połączeń czołowych uzwojenia stojana generatora TWW przed i po pracach modernizacyjnych. Jak widać, stare rozwiązanie mocowania połączeń czołowych pracowało bardzo blisko rezonansu. Wiąże się to z mniejszą sztywnością tej konstrukcji w porównaniu do nowych rozwiązań oraz z luzowaniem się mocowań prętów podczas wieloletniej eksploatacji. Zmodernizowane połączenia czołowe charakteryzują się dobrym odstrojeniem od obszaru rezonansowego. 77 Rys. 8. Wyniki pomiarów częstotliwości drgań własnych mocowania połączeń czołowych generatora TWW przed i po pracach modernizacyjnych Fig. 8. Measurement results of end-winding proper frequencies of TWW generator before and after modernization

7 78 4. BADANIA WEWNĘTRZNEJ POWIERZCHNI RDZENIA STOJANA Zakres działalności diagnostycznej producenta generatorów został podzielony na dziewięć pakietów, z których każdy dotyczy innego aspektu konstrukcji czy eksploatacji generatora. Pakiet GD04 Badanie wewnętrznej powierzchni rdzenia stojana obejmuje pomiary prowadzone w celu określenia jakości zaklinowania prętów uzwojenia stojana, stanu izolacji blach pakietu oraz stopnia zwartości rdzenia BADANIE RDZENIA PRZY NISKIEJ INDUKCJI W energetyce stosowana jest powszechnie wysokoprądowa metoda badania rdzenia generatora strumieniem magnetycznym o indukcji ok. 1 T, pozwalająca wykryć zwarcia między blachami pakietu przez pomiar temperatury na powierzchni rdzenia. Przyjęcie temperatury jako jedynego kryterium nie jest idealnym rozwiązaniem w przypadku zwarć blach pakietu. Ocena stanu blach pakietu bazująca tylko na temperaturze nie pozwala na wykrycie zwarć o bardzo niskiej rezystancji przejścia, które mogą stać się niebezpieczne po pewnym czasie eksploatacji maszyny. Jest to także metoda kłopotliwa, wymagająca zastosowania transformatora znacznej mocy i kamery termowizyjnej. Badanie rdzenia przy niskiej indukcji opiera się na pomiarze magnetycznego pola rozproszenia wytworzonego przez prąd płynący przez zwarte blachy. Do kontroli potrzebne jest wytworzenie w rdzeniu niewielkiego pola magnetycznego, co w dużym stopniu ogranicza koszty i czas kontroli w porównaniu z metodą tradycyjną. Przy zastosowaniu tej metody wykrywane są wszystkie zwarcia, również te, które nie mogą zostać wykryte podczas próby grzania. Co więcej, dzięki zaawansowanej konstrukcji systemu pomiarowego i analizie sygnału system zapewnia dużą pewność wyników, co pozwala uniknąć kosztów niepotrzebnych napraw. Metoda umożliwia również rozróżnienie między zwarciami powierzchniowymi, które mogą być naprawione bez wybudowania prętów uzwojenia stojana ze żłobków oraz zwarciami leżącymi pod powierzchnią klinów, dla usunięcia których konieczne jest wybudowanie odpowiednich prętów. Rys. 9. Usterka na wewnętrznej powierzchni rdzenia stojana powodująca zamknięcie się obwodu Fig. 9. Defect on inner surface of stator core causes current flow in shorted loop Rys. 10. Zniszczenia spowodowane pożarem żelaza Fig. 10. Damages caused by iron fire

8 Kontrola rdzenia może być przeprowadzona na generatorach podczas remontów i przeglądów przy wybudowanym wirniku ze stojana w ciągu jednego dnia. Możliwy jest także w przypadku dużych generatorów pomiar z wirnikiem zabudowanym w stojanie. W tym przypadku konieczne jest dodatkowe, kosztowne oprzyrządowanie, specyficzne dla każdego typu generatora. Podczas kontroli w rdzeniu stojana wzbudzana jest indukcja 0,1 T. W przypadku gdy wirnik wybudowany jest ze stojana, realizuje się to przy użyciu wielozwojowego uzwojenia przechodzącego przez otwór rdzenia. Przy kontroli z wirnikiem zabudowanym obwód magnetyzujący zamyka się przez wał wirnika, przy czym konieczne jest, aby wał był elektrycznie izolowany od ziemi przynajmniej na jednym końcu, co jest zapewnione przez konstrukcję łożysk generatora. Prąd płynący przez wał nie przekracza 150 A. Czujniki pomiarowe są zamontowane na samojezdnym wózku umożliwiającym ich wzdłużny i obwodowy przesuw. Ruch czujników kontrolowany jest przez jednostkę centralną, która także zapewnia wstępną obróbkę sygnału pomiarowego przed zapisaniem go w pamięci komputera. Wstępne wyniki są wyświetlane bezpośrednio na ekranie komputera. Użytkownik generatora otrzymuje kompletną dokumentację z przeprowadzonych pomiarów, co umożliwia mu porównanie uzyskanych wyników oraz analizę Dodatkowe trendu. korzyści płyną z wysokiej powtarzalności pomiarów, praktycznie niezależnych od strumienia magnetycznego w stojanie. Wyniki pomiarów są więc cechą charakterystyczną i jednostkową badanego rdzenia i stanowią odcisk palca (fingerprint). 79 Rys. 11. Samojezdny wózek z cewką pomiarową Fig. 11. Self-driven unit with Rogowski coil Wysoka powtarzalność wyników pomiarów umożliwia ocenę stanu technicznego rdzenia przez porównanie odległych w czasie wyników i analizę trendu. W przypadku wykrycia zwarć pakietu, które nie mogą być łatwo usunięte, a nie zagrażają bezpośrednio pracy maszyny, najlepszym rozwiązaniem jest okresowa kontrola tych miejsc. Można w ten sposób dogodnie przesunąć termin naprawy, np. na okres remontu głównego. Jeśli zwarcie nie pogłębia się, a jego usunięcie wymagałoby np. wybudowania prętów uzwojenia stojana, możliwe jest odstąpienie od naprawy usterki.

9 KOMPUTEROWA ANALIZA STANU ZAKLINOWANIA Podobna komputerowa aparatura aczkolwiek działająca na innej zasadzie wykorzystywana jest do oceny zaklinowania prętów uzwojenia stojana. Samojezdny wózek poruszający się wzdłuż żłobków transportuje elektromagnetyczny młotek uderzający w kliny z częstotliwością 50 Hz oraz czujnik drgań. Pomiar wymuszonych drgań poszczególnych klinów żłobkowych i rejestracja wyników odbywa się automatycznie. Oprogramowanie pozwala na szybką obróbkę sygnału i wygenerowanie protokołu pomiarowego w dogodnej formie (rys. 12). Rys. 12. Przebieg pomiarowy podczas kontroli zaklinowania Fig. 12. Measurement results of wedging quality check Dzięki precyzyjnemu zapisowi wyników pomiarów na dyskietce można również śledzić tendencje rozwoju jakości zaklinowania w następnych pomiarach. Właściwe zaklinowanie części żłobkowej prętów uzwojenia stojana ma znaczny wpływ na stan izolacji, gdyż zabezpiecza pręty przed promieniowym i osiowym przemieszczaniem, eliminuje naprężenia izolacji czół, a także uniemożliwia ścieranie zewnętrznej ochrony przeciwjarzeniowej prętów, co mogłoby być powodem wzrostu poziomu wyładowań niezupełnych i przyspieszonej degradacji warstwy izolacyjnej. Z tego względu okresowo powtarzane pomiary pozwalają wykryć poluzowane kliny i w czasie najbliższego remontu poprawić jakość zaklinowania KONTROLA ZWARTOŚCI RDZENIA Ocena zwartości rdzenia stojana odbywa się poprzez pomiar prędkości fali dźwiękowej rozchodzącej się wzdłuż rdzenia. Prędkość dźwięku w danym ośrodku zależy od jego gęstości i modułu Younga. Moduł sprężystości spakietowanego rdzenia zależy od średniej wartości ciśnienia w rdzeniu. Możliwe jest więc określenie stopnia spakietowania rdzenia i ocena zwartości rdzenia eksploatowanego na podstawie pomiaru prędkości rozchodzenia się fali. Duży wpływ na prędkość rozchodzenia się fali ma liczba, rozmiar i kształt kanałów wentylacyjnych w rdzeniu stojana poprzecznych do osi generatora. Wpływ tych wielkości na wynik pomiaru należy ocenić doświadczalnie. Parametr sztywności rdzenia ψ określa proporcje między sztywnością rdzenia a sztywnością idealnie sprasowanego pakietu. Przy założeniu, że poprawnie spakietowany nowy rdzeń jest wibracyjnie prasowany pod ciśnieniem ok. 1,5 MPa oraz że naprężenia

10 rozciągające podczas eksploatacji maszyny osiągają od 15% do 80% tej wartości, można przyjąć odpowiednie wartości graniczne stanów dobry/dopuszczalny/niedopuszczalny. Przebadano stojany generatorów nowych i eksploatowanych. Były to jednostki o chłodzeniu powietrznym, wodorowym i wodorowo-wodnym o różnej konstrukcji rdzenia i pierścieni dociskowych. Wyniki pomiarów przedstawiono na rys. 13. Na podstawie wykresu można stwierdzić, że już po kilkunastoletniej eksploatacji maszyny mogą się pojawić problemy związane z nadmiernymi drganiami rdzenia DOBRY DOPUSZCZALNY NIEDOPUSZCZALNY LATA Rys. 13. Wyniki pomiarów zwartości rdzenia Fig. 13. Core tightness measurement results W przypadku niektórych projektów istniała możliwość przeprowadzenia pomiarów zwartości rdzenia i drgań kadłuba stojana podczas eksploatacji. Stwierdzono dużą zgodność między wynikami obu pomiarów (badane maszyny były klasyfikowane w tej samej grupie). Do tej pory brak jest obiektywnej metody oceny zwartości rdzenia. Kontrolę zwartości za pomocą noża trudno uznać za obiektywną, a poza tym jest to ocena określonych miejsc na pakiecie, a nie rdzenia jako całości. Ocena zwartości rdzenia przez pomiar prędkości rozchodzenia się fal umożliwia: ocenę nowo wytwarzanych rdzeni, określenie efektów modernizacji w zakresie sprasowania rdzenia, szybką ocenę jakości eksploatowanego rdzenia, określenie czasu, po którym konieczne będzie poprawienie zwartości rdzenia lub przepakietowanie, w przypadku prac wykonywanych na miejscu u klienta jest to jedyna możliwość określenia efektów remontu. 5. OCENA IZOLACJI MIĘDZYZWOJOWEJ UZWOJENIA WIRNIKA Kontrola izolacji uzwojeń wirników generatorów metodą impulsową umożliwia szybką i pewną ocenę diagnostyczną. Możliwa jest dzięki tej metodzie szczegółowa ocena izolacji przy różnych prędkościach wirowania wirnika oraz na postoju bez potrzeby

11 82 wybudowania wirnika ze stojana. Prace przygotowawcze do pomiaru ograniczają się tylko do rozłączenia układu wzbudzenia od uzwojenia wirnika (zazwyczaj przez podniesienie szczotek urządzenia szczotkowego), a sam pomiar zajmuje dla danej prędkości obrotowej kilka minut. Sprawdzenie izolacji wirnika przy prędkości znamionowej odwzorowuje warunki pracy maszyny. Dzięki temu możliwe jest wykrycie zwarć powstających przez względne przemieszczenia elementów układu izolacyjnego wirnika spowodowane siłami odśrodkowymi. W efekcie wprowadzenia impulsu do uzwojenia otrzymujemy obraz fali odbitej od końca uzwojenia. Obecność usterki w uzwojeniu powoduje, że na normalny obraz nakłada się dodatkowy, spowodowany odbiciem wiązki fal o częstotliwościach podkrytycznych o miejsce usterki. To dodatkowe odbicie wynika ze zmienionej charakterystyki elektrycznej układu i można je zaobserwować przed powrotem fali odbitej od końca uzwojenia. Metoda oparta jest na rejestracji na oscyloskopie przebiegów impulsów napięciowych dostarczanych do pierścieni ślizgowych wirnika o symetrycznym uzwojeniu. Podczas pomiaru generator jest odwzbudzony, a układ wzbudzenia elektrycznie odłączony (podniesione szczotki). Uzwojenie wirnika jest całkowicie elektrycznie izolowane. Rys. 14. Schemat układu pomiarowego Fig. 14. Diagram of the measuring system Do rejestracji obrazu odbicia fali wymagany jest generator impulsów DIRIS. Przyrząd ten ma starannie dobraną impedancję wejściową i wyjściową oraz pozwala na wstrzyknięcie impulsu napięciowego o danej amplitudzie i bardzo dużej stromości narastania napięcia. W przypadku wadliwej izolacji zarejestrowane przebiegi sygnałów różnią się od siebie. Możliwa jest również przybliżona lokalizacja miejsca zwarcia. Prawidłowy pomiar jest możliwy przy odpowiednim połączeniu układu pomiarowego (precyzyjne uziemienie wirującego wirnika) i odpowiednim dobraniu poziomu rezystancji wstępnej R v na generatorze impulsów oraz nastaw amplitudy, czasu i parametrów wyzwalania na oscyloskopie. W obecności usterki w uzwojeniu przebiegi sygnałów z pierścieni SR1 i SR2 wykazują odchylenia. Na rysunku 15 przedstawiono przykładowe przebiegi sygnałów z wirnika ze zwarciem w uzwojeniu, natomiast na rys. 16 ze zwarciem doziemnym.

12 83 Rys. 15. Przebieg pomiarowy dla zwarcia międzyzwojowego Fig. 15. Example of interturn short circuit Rys. 16. Przebieg pomiarowy dla zwarcia doziemnego Fig. 16. Example of ground short circuit Wdrożona kontrola izolacji uzwojeń wirników metodą impulsową umożliwia pewną ocenę zarówno w fazie produkcji, jak i eksploatacji generatora. Możliwe jest wykrycie zwarć na postoju oraz zwarć spowodowanych siłami odśrodkowymi. Kontrolę izolacji uzwojenia wirnika zaleca się podczas: procesu zwojenia wirników nowych i remontowanych, okresowego remontu w ramach kompleksowej diagnostyki generatora, eksploatacji maszyny, gdy pojawiają się problemy drganiowe, a podejrzenia są skierowane na wirnik generatora. 6. BADANIA CIEPLNE Generatory TWW-200 były produkowane w Dolmelu na bazie dokumentacji zakładu Elektrosiła z Leningradu. Opracowany program modernizacji tych generatorów uwzględnia postęp techniczny w dziedzinie konstrukcji, materiałów izolacyjnych, a także wiedzę fachowców zgromadzoną w ciągu ostatnich lat. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów stwierdzono, że zmodernizowane wirniki nie tylko spełniają wymagania stawiane dla klasy izolacji F, lecz również nie przekraczają zgodnie z deklaracją producenta dopuszczalnej temperatury dla klasy izolacji B. Kryteria oceny bazują na normie PN-IEC Generator 200 MW ma bezpośrednie chłodzenie uzwojenia wirnika i stojana, przy czym czynnikiem chłodzącym uzwojenie wirnika jest wodór, natomiast stojana destylat. Dla chłodzenia bezpośredniego norma ogranicza nie przyrost temperatury, lecz wprost temperaturę. Dopuszczalna temperatura dla chłodzenia bezpośredniego, z jakim mamy do czynienia w wirniku, uzależniona jest od liczby stref chłodzących. Zmodernizowany wirnik generatora ma 6 stref wylotowych. Dla tej liczby stref i klasy izolacji B dopuszczalna temperatura wynosi 110 C. Z wykresu na rys. 17 widać, że przyrost temperatury dla znamionowego prądu wzbudzenia wynosi 62 K (dla mocy 200 MW) oraz 66 K (dla mocy 230 MW), a więc nie przekracza wartości dopuszczalnej wynoszącej 70 K.

13 84 Wyniki pomiarów cieplnych przed modernizacją wirnika wykazały znaczne przekroczenie wartości dopuszczalnych K Przyrost temperatury [K] DOPUSZCZALNY PRZYROST TEMPERATURY UZWOJENIA WIRNIKA DLA KLASY IZOLACJI B I TEMP. WODORU 40 C stan poprzedni wirnik stary 65K stan obecny wirnik zmodernizowany 200 MW 230 MW Moc tracona [kw] Rys. 17. Przyrost temperatury uzwojenia wirnika w funkcji strat mocy Fig. 17. Temperature increment of rotor winding in power loss function Celem wykonania pomiarów cieplnych jest wyznaczanie charakterystyk nagrzewania się uzwojenia stojana i wirnika generatora przed i po modernizacji. Pomiary wykonuje się przy różnych obciążeniach mocą czynną i bierną, co pozwala na sporządzenie wykresów i ekstrapolowanie ich do warunków znamionowych. LITERATURA [1] BIERNACKI A., ZIELONKA A., Metody diagnozowania stanu izolacji silników elektrycznych wysokiego napięcia, 3SPE [2] GULSKI E., ZIELONKA A., ANDRZEJEWSKI K., KEHL L., Partial discharge analysis of generator stator insulation using the teas-d technique, CIGRE [3] WOLF G., Kompleksowa diagnostyka generatorów, nowe wyroby i modernizacje, SME [4] BIERNACKI A., JARZĄBEK J., Metody diagnozowania modernizowanych generatorów 200 MW, KDT EVOLUTION OF 200 MW GENERATORS DIAGNOSTIC MEASUREMENTS ABB ALSTOM POWER Generators Sp. z o.o. until recently was known as ABB Dolmel Ltd. and still befora as DZWME DOLMEL. Now is a part of the world-wide ABB ALSTOM POWER Group operating in the Manufacturing Segment. The company has 45 years of experience in turbogenerator and hydrogenerator production for industrial power plants and power utilities, in production of generators for water power plants and slow speed Diesel driven generators. The company provides a full range of comprehensive services for generators and related equipment, such as modernizations and diagnostics.

14 In modern diagnostic measurement Running Test Station specialists are engaged. A base of this activity is ABB Diagnostic System which covers all aspects concerning generator. The modest, computer aided equipment helps to collect, store and analyse high quality measurement results. 85

SYSTEM OCENY STANU TECHNICZNEGO ELEMENTÓW STOJANA TURBOGENERATORA

SYSTEM OCENY STANU TECHNICZNEGO ELEMENTÓW STOJANA TURBOGENERATORA SYSTEM OCENY STANU TECHNICZNEGO ELEMENTÓW STOJANA TURBOGENERATORA Wytwórca systemu: Instytut Energetyki; ul. Mory 8, 01-330 Warszawa Kontakt: tel./fax.: (22)3451256 / (22)8368115 e-mail: andrzej.bytnar@ien.com.pl

Bardziej szczegółowo

Urządzenie do monitoringu wibracji i diagnostyki stanu technicznego (w trybie online) elementów stojana turbogeneratora

Urządzenie do monitoringu wibracji i diagnostyki stanu technicznego (w trybie online) elementów stojana turbogeneratora Urządzenie do monitoringu wibracji i diagnostyki stanu technicznego (w trybie online) elementów stojana turbogeneratora Wytwórca urządzenia: Instytut Energetyki; Zespół Ekspertów ul. Mory 8, 01-330 Warszawa

Bardziej szczegółowo

SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY

SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY 1. Budowa i zasada działania silników indukcyjnych Zasadniczymi częściami składowymi silnika indukcyjnego są nieruchomy stojan i obracający się wirnik. Wewnętrzną stronę stojana

Bardziej szczegółowo

BADANIE WŁAŚCIWOŚCI DYNAMICZNYCH RDZENIA STOJANA GENERATORA DUŻEJ MOCY 1. WSTĘP

BADANIE WŁAŚCIWOŚCI DYNAMICZNYCH RDZENIA STOJANA GENERATORA DUŻEJ MOCY 1. WSTĘP Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 49 Politechniki Wrocławskiej Nr 49 Studia i Materiały Nr 21 2000 Eugeniusz ŚWITOŃSKI*, Jarosław KACZMARCZYK*, Arkadiusz MĘŻYK* wartości

Bardziej szczegółowo

PREDYKCJA CZASU ŻYCIA TURBOGENERATORA NA PODSTAWIE OBSERWACJI TRENDU ZMIAN POZIOMU WIBRACJI

PREDYKCJA CZASU ŻYCIA TURBOGENERATORA NA PODSTAWIE OBSERWACJI TRENDU ZMIAN POZIOMU WIBRACJI Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 66 Politechniki Wrocławskiej Nr 66 Studia i Materiały Nr 32 2012 Sławomir WRÓBLEWSKI*, Andrzej BYTNAR**, Przemysław JUSZKIEWICZ* diagnostyka,

Bardziej szczegółowo

Rdzeń stojana umieszcza się w kadłubie maszyny, natomiast rdzeń wirnika w maszynach małej mocy bezpośrednio na wale, a w dużych na piaście.

Rdzeń stojana umieszcza się w kadłubie maszyny, natomiast rdzeń wirnika w maszynach małej mocy bezpośrednio na wale, a w dużych na piaście. Temat: Typowe uzwojenia maszyn indukcyjnych. Budowa maszyn indukcyjnych Zasadę budowy maszyny indukcyjnej przedstawiono na rys. 6.1. Część nieruchoma stojan ma kształt wydrążonego wewnątrz walca. W wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

Wykład 2 Silniki indukcyjne asynchroniczne

Wykład 2 Silniki indukcyjne asynchroniczne Wykład 2 Silniki indukcyjne asynchroniczne Katedra Sterowania i InŜynierii Systemów 1 Budowa silnika inukcyjnego Katedra Sterowania i InŜynierii Systemów 2 Budowa silnika inukcyjnego Tabliczka znamionowa

Bardziej szczegółowo

I. Podstawowe wiadomości dotyczące maszyn elektrycznych

I. Podstawowe wiadomości dotyczące maszyn elektrycznych 3 I. Podstawowe wiadomości dotyczące maszyn elektrycznych 1.1 Rodzaje i klasyfikacja maszyn elektrycznych... 10 1.2 Rodzaje pracy... 12 1.3 Temperatura otoczenia i przyrost temperatury... 15 1.4 Zabezpieczenia

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Silnik indukcyjny"

Ćwiczenie: Silnik indukcyjny Ćwiczenie: "Silnik indukcyjny" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: Zasada

Bardziej szczegółowo

W stojanie (zwanym twornikiem) jest umieszczone uzwojenie prądu przemiennego jednofazowego lub znacznie częściej trójfazowe (rys. 7.2).

W stojanie (zwanym twornikiem) jest umieszczone uzwojenie prądu przemiennego jednofazowego lub znacznie częściej trójfazowe (rys. 7.2). Temat: Rodzaje maszyn synchronicznych. 1. Co to jest maszyna synchroniczna. Maszyną synchroniczną nazywamy się maszyną prądu przemiennego, której wirnik w stanie ustalonym obraca się z taką samą prędkością,

Bardziej szczegółowo

PRODUKCJA GENERATORÓW W ABB DOLMEL LTD - NOWE WYROBY I DIAGNOSTYKA GENERATOR MANUFACTURING IN ABB DOLMEL LTD - NEW PRODUCTS AND DIAGNOSTICS

PRODUKCJA GENERATORÓW W ABB DOLMEL LTD - NOWE WYROBY I DIAGNOSTYKA GENERATOR MANUFACTURING IN ABB DOLMEL LTD - NEW PRODUCTS AND DIAGNOSTICS ZESZYTYNAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Sena: ELEKTRYKA z. 155 1996 Nr kol. 1328 Aleksander ZIELONKA ABB Dolmel Ltd PRODUKCJA GENERATORÓW W ABB DOLMEL LTD - NOWE WYROBY I DIAGNOSTYKA Streszczenie. W artykule

Bardziej szczegółowo

Termowizja prawdę ci powie

Termowizja prawdę ci powie Termowizja prawdę ci powie Autorzy: Krzysztof Patschek, ZPBE ENERGOPOMIAR-ELEKTRYKA Sp. z o.o. Gliwice Antoni Szopa, ZPBE ENERGOPOMIAR-ELEKTRYKA Sp. z o.o. Gliwice Artykuł został opublikowany w magazynie

Bardziej szczegółowo

Temat: ŹRÓDŁA ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO

Temat: ŹRÓDŁA ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO Temat: ŹRÓDŁA ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO 1 Źródła energii elektrycznej prądu przemiennego: 1. prądnice synchroniczne 2. prądnice asynchroniczne Surowce energetyczne: węgiel kamienny i brunatny

Bardziej szczegółowo

ZJAWISKA W OBWODACH TŁUMIĄCYCH PODCZAS ZAKŁÓCEŃ PRACY TURBOGENERATORA

ZJAWISKA W OBWODACH TŁUMIĄCYCH PODCZAS ZAKŁÓCEŃ PRACY TURBOGENERATORA Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 66 Politechniki Wrocławskiej Nr 66 Studia i Materiały Nr 32 212 Piotr KISIELEWSKI*, Ludwik ANTAL* maszyny synchroniczne, turbogeneratory,

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE SKOSU STOJANA W JEDNOFAZOWYM SILNIKU SYNCHRONICZNYM Z MAGNESAMI TRWAŁYMI

ZASTOSOWANIE SKOSU STOJANA W JEDNOFAZOWYM SILNIKU SYNCHRONICZNYM Z MAGNESAMI TRWAŁYMI Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe Nr 3/2016 (111) 29 Maciej Gwoździewicz, Mariusz Mikołajczak Politechnika Wrocławska, Wrocław ZASTOSOWANIE SKOSU STOJANA W JEDNOFAZOWYM SILNIKU SYNCHRONICZNYM Z

Bardziej szczegółowo

NIP REGON

NIP REGON ENEA Wytwarzanie sp. z o.o. 26-900 Kozienice, Świerże Górne tel. +48 / 48 614 24 14 faks +48 / 48 614 35 16 NIP 812 00 05 470 REGON 670908367 www.enea-wytwarzanie.pl Świerże Górne, 03.03.2017 KZP-PT.2103.1.2017

Bardziej szczegółowo

Projektowanie systemów pomiarowych

Projektowanie systemów pomiarowych Projektowanie systemów pomiarowych 03 Konstrukcja mierników analogowych Zasada działania mierników cyfrowych Przetworniki pomiarowe wielkości elektrycznych 1 Analogowe przyrządy pomiarowe Podział ze względu

Bardziej szczegółowo

Maszyny elektryczne. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego.

Maszyny elektryczne. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Maszyny elektryczne Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Podział maszyn elektrycznych Transformatory - energia prądu przemiennego jest zamieniana w

Bardziej szczegółowo

POLOWO - OBWODOWY MODEL BEZSZCZOTKOWEJ WZBUDNICY GENERATORA SYNCHRONICZNEGO

POLOWO - OBWODOWY MODEL BEZSZCZOTKOWEJ WZBUDNICY GENERATORA SYNCHRONICZNEGO Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 60 Politechniki Wrocławskiej Nr 60 Studia i Materiały Nr 27 2007 maszyny synchroniczne,wzbudnice, modelowanie polowo-obwodowe Piotr KISIELEWSKI

Bardziej szczegółowo

transformatora jednofazowego.

transformatora jednofazowego. Badanie transformatora jednofazowego. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową, zasadami działania oraz podstawowymi właściwościami transformatora jednofazowego pracującego w stanie jałowym, zwarcia

Bardziej szczegółowo

SILNIK SYNCHRONICZNY ŚREDNIEJ MOCY Z MAGNESAMI TRWAŁYMI ZASILANY Z FALOWNIKA

SILNIK SYNCHRONICZNY ŚREDNIEJ MOCY Z MAGNESAMI TRWAŁYMI ZASILANY Z FALOWNIKA Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 65 Politechniki Wrocławskiej Nr 65 Studia i Materiały Nr 31 2011 Piotr KISIELEWSKI* silnik synchroniczny, magnesy trwałe silnik zasilany

Bardziej szczegółowo

PRZYPADKI KOMPLEKSOWEJ OCENY STANU TECHNICZNEGO IZOLACJI METODAMI PRĄDU STAŁEGO. Artur Polak BOBRME Komel

PRZYPADKI KOMPLEKSOWEJ OCENY STANU TECHNICZNEGO IZOLACJI METODAMI PRĄDU STAŁEGO. Artur Polak BOBRME Komel PRZYPADKI KOMPLEKSOWEJ OCENY STANU TECHNICZNEGO IZOLACJI METODAMI PRĄDU STAŁEGO Artur Polak BOBRME Komel W celu oceny stanu technicznego izolacji maszyn opracowano kompleksową i jednolitą metodę diagnozowania

Bardziej szczegółowo

PL 219046 B1. INSTYTUT NAPĘDÓW I MASZYN ELEKTRYCZNYCH KOMEL, Katowice, PL 27.02.2012 BUP 05/12

PL 219046 B1. INSTYTUT NAPĘDÓW I MASZYN ELEKTRYCZNYCH KOMEL, Katowice, PL 27.02.2012 BUP 05/12 PL 219046 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 219046 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 392136 (51) Int.Cl. H02K 3/12 (2006.01) H02K 1/26 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

BADANIA SKUTKÓW CIEPLNYCH ZWARĆ ZWOJOWYCH W UZWOJENIACH STOJANA SILNIKA INDUKCYJNEGO

BADANIA SKUTKÓW CIEPLNYCH ZWARĆ ZWOJOWYCH W UZWOJENIACH STOJANA SILNIKA INDUKCYJNEGO Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 66 Politechniki Wrocławskiej Nr 66 Studia i Materiały Nr 32 2012 Ludwik ANTAL*, Maciej GWOŹDZIEWICZ*, Tomasz MARCINIAK*, Maciej ANTAL**

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PRZETWORNIKÓW ELEKTROMECHANICZNYCH

LABORATORIUM PRZETWORNIKÓW ELEKTROMECHANICZNYCH -CEL- LABORATORIUM PRZETWORNIKÓW ELEKTROMECHANICZNYCH PODSTAWOWE CHARAKTERYSTYKI I PARAMETRY SILNIKA RELUKTANCYJNEGO Z KLATKĄ ROZRUCHOWĄ (REL) Zapoznanie się z konstrukcją silników reluktancyjnych. Wyznaczenie

Bardziej szczegółowo

Struktura układu pomiarowego drgań mechanicznych

Struktura układu pomiarowego drgań mechanicznych Wstęp Diagnostyka eksploatacyjna maszyn opiera się na obserwacji oraz analizie sygnału uzyskiwanego za pomocą systemu pomiarowego. Pomiar sygnału jest więc ważnym, integralnym jej elementem. Struktura

Bardziej szczegółowo

Maszyny elektryczne. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej.

Maszyny elektryczne. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej. Maszyny elektryczne Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej. Podział maszyn elektrycznych Transformatory - energia prądu przemiennego jest zamieniana w energię

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Obwody ze sprzężeniami magnetycznymi"

Ćwiczenie: Obwody ze sprzężeniami magnetycznymi Ćwiczenie: "Obwody ze sprzężeniami magnetycznymi" Opracowane w ramach projektu: "Informatyka mój sposób na poznanie i opisanie świata realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

Detekcja asymetrii szczeliny powietrznej w generatorze ze wzbudzeniem od magnesów trwałych, bazująca na analizie częstotliwościowej prądu

Detekcja asymetrii szczeliny powietrznej w generatorze ze wzbudzeniem od magnesów trwałych, bazująca na analizie częstotliwościowej prądu Detekcja asymetrii szczeliny powietrznej w generatorze ze wzbudzeniem od magnesów trwałych, bazująca na analizie częstotliwościowej Marcin Barański 1. Wstęp szczeliny powietrznej w maszynie elektrycznej

Bardziej szczegółowo

WIROWYCH. Ćwiczenie: ĆWICZENIE BADANIE PRĄDÓW ZAKŁ AD ELEKTROENERGETYKI. Opracował: mgr inż. Edward SKIEPKO. Warszawa 2000

WIROWYCH. Ćwiczenie: ĆWICZENIE BADANIE PRĄDÓW ZAKŁ AD ELEKTROENERGETYKI. Opracował: mgr inż. Edward SKIEPKO. Warszawa 2000 SZKOŁA GŁÓWNA SŁUŻBY POŻARNICZEJ KATEDRA TECHNIKI POŻARNICZEJ ZAKŁ AD ELEKTROENERGETYKI Ćwiczenie: ĆWICZENIE BADANIE PRĄDÓW WIROWYCH Opracował: mgr inż. Edward SKIEPKO Warszawa 000 Wersja 1.0 www.labenergetyki.prv.pl

Bardziej szczegółowo

SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY

SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY. Budowa i zasada działania silników indukcyjnych Zasadniczymi częściami składowymi silnika indukcyjnego są nieruchomy stojan i obracający się wirnik. Wewnętrzną stronę stojana

Bardziej szczegółowo

ANALIZA STANU TECHNICZNEGO ZAWIESZENIA RDZENIA W KORPUSIE STOJANA TURBOGENERATORA

ANALIZA STANU TECHNICZNEGO ZAWIESZENIA RDZENIA W KORPUSIE STOJANA TURBOGENERATORA Zeszyty problemowe Maszyny Elektryczne Nr / cz. II 9 Sławomir Wróblewski Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechniki Łódzkiej Andrzej Bytnar Instytut Energetyki w Warszawie ANALIZA

Bardziej szczegółowo

TRANSFORMATORY. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

TRANSFORMATORY. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego TRANSFORMATORY Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Maszyny elektryczne Przemiana energii za pośrednictwem pola magnetycznego i prądu elektrycznego

Bardziej szczegółowo

POLOWO OBWODOWY MODEL DWUBIEGOWEGO SILNIKA SYNCHRONICZNEGO WERYFIKACJA POMIAROWA

POLOWO OBWODOWY MODEL DWUBIEGOWEGO SILNIKA SYNCHRONICZNEGO WERYFIKACJA POMIAROWA Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 56 Politechniki Wrocławskiej Nr 56 Studia i Materiały Nr 24 2004 Janusz BIALIK *, Jan ZAWILAK * elektrotechnika, maszyny elektryczne,

Bardziej szczegółowo

Artykuł techniczny. Harmoniczne żłobkowe. w systemach wytwarzania prądu elektrycznego. Wprowadzenie

Artykuł techniczny. Harmoniczne żłobkowe. w systemach wytwarzania prądu elektrycznego. Wprowadzenie Technologia zapewniająca wydajność energetyczną www.circutor.com Artykuł techniczny Harmoniczne żłobkowe w systemach wytwarzania prądu elektrycznego Wprowadzenie Technicy i inżynierowie spotykają się dość

Bardziej szczegółowo

Z powyższej zależności wynikają prędkości synchroniczne n 0 podane niżej dla kilku wybranych wartości liczby par biegunów:

Z powyższej zależności wynikają prędkości synchroniczne n 0 podane niżej dla kilku wybranych wartości liczby par biegunów: Bugaj Piotr, Chwałek Kamil Temat pracy: ANALIZA GENERATORA SYNCHRONICZNEGO Z MAGNESAMI TRWAŁYMI Z POMOCĄ PROGRAMU FLUX 2D. Opiekun naukowy: dr hab. inż. Wiesław Jażdżyński, prof. AGH Maszyna synchrocznina

Bardziej szczegółowo

Najlepsze praktyki pomiarów przy wyszukiwaniu oraz usuwaniu awarii silników i sterowników

Najlepsze praktyki pomiarów przy wyszukiwaniu oraz usuwaniu awarii silników i sterowników Najlepsze praktyki pomiarów przy wyszukiwaniu oraz usuwaniu awarii silników i sterowników Wstęp Silniki są często najistotniejszym elementem danego procesu. Silniki zużywają ponad połowę dostarczanej energii.

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 1 ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 15.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych właściwości wzmacniaczy mocy małej częstotliwości oraz przyswojenie umiejętności

Bardziej szczegółowo

Silniki indukcyjne. Ze względu na budowę wirnika maszyny indukcyjne dzieli się na: -Maszyny indukcyjne pierścieniowe. -Maszyny indukcyjne klatkowe.

Silniki indukcyjne. Ze względu na budowę wirnika maszyny indukcyjne dzieli się na: -Maszyny indukcyjne pierścieniowe. -Maszyny indukcyjne klatkowe. Silniki indukcyjne Ze względu na budowę wirnika maszyny indukcyjne dzieli się na: -Maszyny indukcyjne pierścieniowe. -Maszyny indukcyjne klatkowe. Silniki pierścieniowe to takie silniki indukcyjne, w których

Bardziej szczegółowo

W tym krótkim artykule spróbujemy odpowiedzieć na powyższe pytania.

W tym krótkim artykule spróbujemy odpowiedzieć na powyższe pytania. Odkształcenia harmoniczne - skutki, pomiary, analiza Obciążenie przewodów przekracza parametry znamionowe? Zabezpieczenia nadprądowe wyzwalają się i nie wiesz dlaczego? Twój silnik przegrzewa się i wykrywasz

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR.6. Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych

ĆWICZENIE NR.6. Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych ĆWICZENIE NR.6 Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych 1. Wstęp W nowoczesnych przekładniach zębatych dąży się do uzyskania małych gabarytów w stosunku do

Bardziej szczegółowo

Technika wysokich napięć : podstawy teoretyczne i laboratorium / Barbara Florkowska, Jakub Furgał. Kraków, Spis treści.

Technika wysokich napięć : podstawy teoretyczne i laboratorium / Barbara Florkowska, Jakub Furgał. Kraków, Spis treści. Technika wysokich napięć : podstawy teoretyczne i laboratorium / Barbara Florkowska, Jakub Furgał. Kraków, 2017 Spis treści Wstęp 13 ROZDZIAŁ 1 Laboratorium Wysokich Napięć. Organizacja i zasady bezpiecznej

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie strat w uzwojeniu bezrdzeniowych maszyn elektrycznych

Wyznaczanie strat w uzwojeniu bezrdzeniowych maszyn elektrycznych Wyznaczanie strat w uzwojeniu bezrdzeniowych maszyn elektrycznych Zakres ćwiczenia 1) Pomiar napięć indukowanych. 2) Pomiar ustalonej temperatury czół zezwojów. 3) Badania obciążeniowe. Badania należy

Bardziej szczegółowo

BADANIE JEDNOFAZOWEGO SILNIKA ASYNCHRONICZNEGO Strona 1/5

BADANIE JEDNOFAZOWEGO SILNIKA ASYNCHRONICZNEGO Strona 1/5 BADANIE JEDNOFAZOWEGO SILNIKA ASYNCHRONICZNEGO Strona 1/5 BADANIE JEDNOFAZOWEGO SILNIKA ASYNCHRONICZNEGO 1. Wiadomości wstępne Silniki asynchroniczne jednofazowe są szeroko stosowane wszędzie tam, gdzie

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL BUP 10/16. JAROSŁAW GUZIŃSKI, Gdańsk, PL PATRYK STRANKOWSKI, Kościerzyna, PL

PL B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL BUP 10/16. JAROSŁAW GUZIŃSKI, Gdańsk, PL PATRYK STRANKOWSKI, Kościerzyna, PL PL 226485 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 226485 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 409952 (51) Int.Cl. H02J 3/01 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

POPRAWA EFEKTYWNOŚCI EKSPLOATACJI MASZYN

POPRAWA EFEKTYWNOŚCI EKSPLOATACJI MASZYN POPRAWA EFEKTYWNOŚCI EKSPLOATACJI MASZYN AGENDA 1. O NAS 2. IDEA ELMODIS 3. SYSTEM ELMODIS 4. KORZYŚCI ELMODIS 5. ZASTOSOWANIE ELMODIS O NAS ELMODIS TO ZESPÓŁ INŻYNIERÓW I SPECJALISTÓW Z DŁUGOLETNIM DOŚWIADCZENIEM

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA

OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2008 Seria: TRANSPORT z. 64 Nr kol. 1803 Rafał SROKA OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA Streszczenie. W

Bardziej szczegółowo

PRZEGLĄD KONSTRUKCJI JEDNOFAZOWYCH SILNIKÓW SYNCHRONICZNYCH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM

PRZEGLĄD KONSTRUKCJI JEDNOFAZOWYCH SILNIKÓW SYNCHRONICZNYCH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM 51 Maciej Gwoździewicz, Jan Zawilak Politechnika Wrocławska, Wrocław PRZEGLĄD KONSTRUKCJI JEDNOFAZOWYCH SILNIKÓW SYNCHRONICZNYCH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM REVIEW OF SINGLE-PHASE LINE

Bardziej szczegółowo

BADANIA DIAGNOSTYCZNE WIRNIKÓW GENERATORÓW SYNCHRONICZNYCH

BADANIA DIAGNOSTYCZNE WIRNIKÓW GENERATORÓW SYNCHRONICZNYCH Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 62 Politechniki Wrocławskiej Nr 62 Studia i Materiały Nr 28 2008 badania diagnostyczne, wirniki, wyważanie dynamiczne,maszyna krytyczna,

Bardziej szczegółowo

Rozwój sterowania prędkością silnika indukcyjnego trójfazowego

Rozwój sterowania prędkością silnika indukcyjnego trójfazowego Rozwój sterowania prędkością silnika indukcyjnego trójfazowego 50Hz Maszyna robocza Rotor 1. Prawie stała prędkość automatyka Załącz- Wyłącz metod a prymitywna w pierwszym etapie -mechanizacja AC silnik

Bardziej szczegółowo

Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki

Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Na podstawie instrukcji Wtórniki Napięcia,, Laboratorium układów Elektronicznych Opis badanych układów Spis Treści 1. CEL ĆWICZENIA... 2 2.

Bardziej szczegółowo

Laboratorium POMIAR DRGAŃ MASZYN W ZASTOSOWANIU DO OCENY OGÓLNEGO STANU DYNAMICZNEGO

Laboratorium POMIAR DRGAŃ MASZYN W ZASTOSOWANIU DO OCENY OGÓLNEGO STANU DYNAMICZNEGO INSTYTUT KONSTRUKCJI MASZYN Laboratorium POMIAR DRGAŃ MASZYN W ZASTOSOWANIU DO OCENY OGÓLNEGO STANU DYNAMICZNEGO Measurement of vibrations in assessment of dynamic state of the machine Zakres ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

Pomiar pojemności i rezystancji izolacji międzyzwojowej uzwojeń transformatorów determinujące niezawodność

Pomiar pojemności i rezystancji izolacji międzyzwojowej uzwojeń transformatorów determinujące niezawodność Pomiar pojemności i rezystancji izolacji międzyzwojowej uzwojeń transformatorów determinujące niezawodność Tadeusz Glinka Jakub Bernatt Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL TRANSFORMER 17 6 11

Bardziej szczegółowo

Alternator. Elektrotechnika w środkach transportu 125

Alternator. Elektrotechnika w środkach transportu 125 y Elektrotechnika w środkach transportu 125 Elektrotechnika w środkach transportu 126 Zadania alternatora: Dostarczanie energii elektrycznej o określonej wartości napięcia (ogranicznik napięcia) Zapewnienie

Bardziej szczegółowo

LUZS-12 LISTWOWY UNIWERSALNY ZASILACZ SIECIOWY DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA. Wrocław, kwiecień 1999 r.

LUZS-12 LISTWOWY UNIWERSALNY ZASILACZ SIECIOWY DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA. Wrocław, kwiecień 1999 r. LISTWOWY UNIWERSALNY ZASILACZ SIECIOWY DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA Wrocław, kwiecień 1999 r. 50-305 WROCŁAW TEL./FAX (+71) 373-52-27 ul. S. Jaracza 57-57a TEL. 602-62-32-71 str.2 SPIS TREŚCI 1.OPIS

Bardziej szczegółowo

WYKRYWANIE ZWARĆ MIĘDZYZWOJOWYCH W WIRNIKACH GENERATORÓW SYNCHRONICZNYCH DOŚWIADCZENIA WŁASNE

WYKRYWANIE ZWARĆ MIĘDZYZWOJOWYCH W WIRNIKACH GENERATORÓW SYNCHRONICZNYCH DOŚWIADCZENIA WŁASNE Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe Nr 2/2015 (106) 275 Paweł Rydlik EthosEnergy Poland S.A. Lubliniec WYKRYWANIE ZWARĆ MIĘDZYZWOJOWYCH W WIRNIKACH GENERATORÓW SYNCHRONICZNYCH DOŚWIADCZENIA WŁASNE

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU

Bardziej szczegółowo

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Laboratorium z Elektrotechniki z Napędami Elektrycznymi

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Laboratorium z Elektrotechniki z Napędami Elektrycznymi Wydział: EAIiE kierunek: AiR, rok II Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Laboratorium z Elektrotechniki z Napędami Elektrycznymi Grupa laboratoryjna: A Czwartek 13:15 Paweł Górka

Bardziej szczegółowo

LIV OLIMPIADA FIZYCZNA 2004/2005 Zawody II stopnia

LIV OLIMPIADA FIZYCZNA 2004/2005 Zawody II stopnia LIV OLIMPIADA FIZYCZNA 004/005 Zawody II stopnia Zadanie doświadczalne Masz do dyspozycji: cienki drut z niemagnetycznego metalu, silny magnes stały, ciężarek o masie m=(100,0±0,5) g, statyw, pręty stalowe,

Bardziej szczegółowo

ZWARTE PRĘTY ROZRUCHOWE W SILNIKU SYNCHRONICZNYM Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM

ZWARTE PRĘTY ROZRUCHOWE W SILNIKU SYNCHRONICZNYM Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM ` Maszyny Elektryczne Zeszyty Problemowe Nr 3/2015 (107) 145 Maciej Gwoździewicz Wydział Elektryczny, Politechnika Wrocławska ZWARTE PRĘTY ROZRUCHOWE W SILNIKU SYNCHRONICZNYM Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. Spis skrótów... 9. Spis oznaczeñ... 11. Wstêp... 15

Spis treœci. Spis skrótów... 9. Spis oznaczeñ... 11. Wstêp... 15 Spis treœci Spis skrótów... 9 Spis oznaczeñ... 11 Wstêp... 15 ROZDZIA 1 Strategie w diagnostyce urz¹dzeñ elektroenergetycznych... 17 1.1. Strategie zarz¹dzania eksploatacj¹ urz¹dzeñ elektroenergetycznych...

Bardziej szczegółowo

Modernizacja wirnika generatora GTHW-360

Modernizacja wirnika generatora GTHW-360 Jan ADAMEK 1, Jan KAPINOS 6, Damian KARDAS 3, Roman KROK 5, Rafał MANIARA 4, Stefan SIERADZKI 2 (1),(2),(3),(4),EthosEnergy Poland S.A. (5),(6),Politechnika Śląska, Instytut Elektrotechniki i Informatyki

Bardziej szczegółowo

MMB Drives 40 Elektrownie wiatrowe

MMB Drives 40 Elektrownie wiatrowe Elektrownie wiatrowe MMB Drives Zbigniew Krzemiński, Prezes Zarządu Elektrownie wiatrowe produkowane przez MMB Drives zostały tak zaprojektowane, aby osiągać wysoki poziom produkcji energii elektrycznej

Bardziej szczegółowo

3.8. Typowe uszkodzenia transformatorów 93

3.8. Typowe uszkodzenia transformatorów 93 Montaż, uruchamianie i konserwacja instalacji, maszyn i urządzeń elektrycznych : podręcznik do nauki zawodu technik elektryk, elektryk. Cz. 1, EE.05 / Artur Bielawski, Wacław Kuźma. Warszawa, 2017 Spis

Bardziej szczegółowo

Oddziaływanie wirnika

Oddziaływanie wirnika Oddziaływanie wirnika W każdej maszynie prądu stałego, pracującej jako prądnica lub silnik, może wystąpić taki szczególny stan pracy, że prąd wirnika jest równy zeru. Jedynym przepływem jest wówczas przepływ

Bardziej szczegółowo

PL B1. PRZEDSIĘBIORSTWO HAK SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Wrocław, PL BUP 20/14. JACEK RADOMSKI, Wrocław, PL

PL B1. PRZEDSIĘBIORSTWO HAK SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Wrocław, PL BUP 20/14. JACEK RADOMSKI, Wrocław, PL PL 224252 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 224252 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 403166 (51) Int.Cl. B66C 13/08 (2006.01) H02K 7/14 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 5. Analiza pracy oraz zasada działania silników asynchronicznych

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 5. Analiza pracy oraz zasada działania silników asynchronicznych ĆWCZENE 5 Analiza pracy oraz zasada działania silników asynchronicznych 1. CEL ĆWCZENA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi układami elektrycznego sterowania silnikiem trójfazowym asynchronicznym

Bardziej szczegółowo

15. UKŁADY POŁĄCZEŃ PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH I NAPIĘCIOWYCH

15. UKŁADY POŁĄCZEŃ PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH I NAPIĘCIOWYCH 15. UKŁDY POŁĄCZEŃ PRZEKŁDNIKÓW PRĄDOWYCH I NPIĘCIOWYCH 15.1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z najczęściej spotykanymi układami połączeń przekładników prądowych i napięciowych

Bardziej szczegółowo

WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO

WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO Mirosław KAŹMIERSKI Okręgowy Urząd Miar w Łodzi 90-132 Łódź, ul. Narutowicza 75 oum.lodz.w3@gum.gov.pl WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO 1. Wstęp Konieczność

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MODERNIZACJI WENTYLATORÓW OSIOWYCH NA WZROST MOCY TURBOGENERATORÓW

WPŁYW MODERNIZACJI WENTYLATORÓW OSIOWYCH NA WZROST MOCY TURBOGENERATORÓW Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 88/2010 195 Stefan Sieradzki*, Jan Adamek*, Roman Krok**, Jan Kapinos** *TurboCare Poland S.A., Lubliniec *Politechnika Śląska, Gliwice WPŁYW MODERNIZACJI WENTYLATORÓW

Bardziej szczegółowo

Usługi kontrolno pomiarowe

Usługi kontrolno pomiarowe Usługi kontrolno pomiarowe Detekcja wyładowań niezupełnych z pomocą kamery w sieciach o napięciu pow. 6kV Wyładowaniom niezupełnym towarzyszą liczne zjawiska fizyczne w tym również emisja promieniowania

Bardziej szczegółowo

Zmiany wnoszone do wymagań dotyczących badań i konstrukcji transformatorów suchych przez normę IEC :2018

Zmiany wnoszone do wymagań dotyczących badań i konstrukcji transformatorów suchych przez normę IEC :2018 Zmiany wnoszone do wymagań dotyczących badań i konstrukcji transformatorów suchych przez normę IEC 60076-11:2018 Anna Krajewska Instytut Energetyki W ubiegłym roku wprowadzono nową drugą edycję normy IEC

Bardziej szczegółowo

MOMENT ORAZ SIŁY POCHODZENIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO W DWUBIEGOWYM SILNIKU SYNCHRONICZNYM

MOMENT ORAZ SIŁY POCHODZENIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO W DWUBIEGOWYM SILNIKU SYNCHRONICZNYM Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 59 Politechniki Wrocławskiej Nr 59 Studia i Materiały Nr 26 2006 Janusz BIALIKF *F, Jan ZAWILAK * elektrotechnika, maszyny elektryczne,

Bardziej szczegółowo

WYKRYWANIE USZKODZEŃ W LITYCH ELEMENTACH ŁĄCZĄCYCH WAŁY

WYKRYWANIE USZKODZEŃ W LITYCH ELEMENTACH ŁĄCZĄCYCH WAŁY ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK LI NR 4 (183) 2010 Radosł aw Pakowski Mirosł aw Trzpil Politechnika Warszawska WYKRYWANIE USZKODZEŃ W LITYCH ELEMENTACH ŁĄCZĄCYCH WAŁY STRESZCZENIE W artykule

Bardziej szczegółowo

URZĄDZEŃ ROZDZIELCZYCH i ELEMENTÓW STACJI ELEKTROENERGETYCZNYCH

URZĄDZEŃ ROZDZIELCZYCH i ELEMENTÓW STACJI ELEKTROENERGETYCZNYCH Laboratorium dydaktyczne z zakresu URZĄDZEŃ ROZDZIELCZYCH i ELEMENTÓW STACJI ELEKTROENERGETYCZNYCH Informacje ogólne Sala 2.2 w budynku Zakładu Aparatów i Urządzeń Rozdzielczych 1. Zajęcia wprowadzające

Bardziej szczegółowo

Słowa kluczowe: rewitalizacja bloków, transformacja elektroenergetyki, projektowanie turbogeneratorów.

Słowa kluczowe: rewitalizacja bloków, transformacja elektroenergetyki, projektowanie turbogeneratorów. REWITALIZACJA TURBOGENERATORÓW KLASY 200 MW w aspekcie transformacji polskiej elektroenergetyki Krok R. * Wprowadzenie: Konieczna transformacja polskiego systemu elektroenergetycznego wymaga określenia

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WPŁYWU NIESYMETRII NAPIĘCIA SIECI NA OBCIĄŻALNOŚĆ TRÓJFAZOWYCH SILNIKÓW INDUKCYJNYCH

ANALIZA WPŁYWU NIESYMETRII NAPIĘCIA SIECI NA OBCIĄŻALNOŚĆ TRÓJFAZOWYCH SILNIKÓW INDUKCYJNYCH POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 8 Electrical Engineering 05 Ryszard NAWROWSKI* Zbigniew STEIN* Maria ZIELIŃSKA* ANALIZA WPŁYWU NIESYMETRII NAPIĘCIA SIECI NA OBCIĄŻALNOŚĆ TRÓJFAZOWYCH

Bardziej szczegółowo

Jeżeli zwój znajdujący się w polu magnetycznym o indukcji B obracamy z prędkością v, to w jego bokach o długości l indukuje się sem o wartości:

Jeżeli zwój znajdujący się w polu magnetycznym o indukcji B obracamy z prędkością v, to w jego bokach o długości l indukuje się sem o wartości: Temat: Podział maszyn prądu stałego i ich zastosowanie. 1. Maszyny prądu stałego mogą mieć zastosowanie jako prądnice i jako silniki. Silniki prądu stałego wykazują dobre właściwości regulacyjne. Umożliwiają

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1 Badanie układów przekładników prądowych stosowanych w sieciach trójfazowych

Ćwiczenie 1 Badanie układów przekładników prądowych stosowanych w sieciach trójfazowych Ćwiczenie 1 Badanie układów przekładników prądowych stosowanych w sieciach trójfazowych 1. Wiadomości podstawowe Przekładniki, czyli transformator mierniczy, jest to urządzenie elektryczne przekształcające

Bardziej szczegółowo

Sposób analizy zjawisk i właściwości ruchowych maszyn synchronicznych zależą od dwóch czynników:

Sposób analizy zjawisk i właściwości ruchowych maszyn synchronicznych zależą od dwóch czynników: Temat: Analiza pracy i właściwości ruchowych maszyn synchronicznych Sposób analizy zjawisk i właściwości ruchowych maszyn synchronicznych zależą od dwóch czynników: budowy wirnika stanu nasycenia rdzenia

Bardziej szczegółowo

Wydział Elektryczny. Katedra Automatyki i Elektroniki. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu:

Wydział Elektryczny. Katedra Automatyki i Elektroniki. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA W POJAZDACH SAMOCHODOWYCH UKŁAD ZAPŁONOWY

Bardziej szczegółowo

Temat: Silniki komutatorowe jednofazowe: silnik szeregowy, bocznikowy, repulsyjny.

Temat: Silniki komutatorowe jednofazowe: silnik szeregowy, bocznikowy, repulsyjny. Temat: Silniki komutatorowe jednofazowe: silnik szeregowy, bocznikowy, repulsyjny. 1. Silnik komutatorowy jednofazowy szeregowy (silniki uniwersalne). silniki komutatorowe jednofazowe szeregowe maja budowę

Bardziej szczegółowo

BEZCZUJNIKOWA DIAGNOSTYKA WIBRACYJNA MASZYN Z MAGNESAMI TRWAŁYMI BAZUJĄCA NA SYGNAŁACH WŁASNYCH

BEZCZUJNIKOWA DIAGNOSTYKA WIBRACYJNA MASZYN Z MAGNESAMI TRWAŁYMI BAZUJĄCA NA SYGNAŁACH WŁASNYCH Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe Nr 2/6 () Marcin Barański Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL, Katowice BEZCZUJNIKOWA DIAGNOSTYKA WIBRACYJNA MASZYN Z MAGNESAMI TRWAŁYMI BAZUJĄCA NA SYGNAŁACH

Bardziej szczegółowo

PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI:

PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI: PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI: Pracy w trybie regulacji współczynnika mocy wydanie pierwsze z dnia 27.04.2019 roku T +48 58 778 82 00 F +48 58 347 60 69 Regon 190275904 NIP 583-000-11-90

Bardziej szczegółowo

POMIARY CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ IMPEDANCJI ELEMENTÓW R L C

POMIARY CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ IMPEDANCJI ELEMENTÓW R L C ĆWICZENIE 4EMC POMIARY CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ IMPEDANCJI ELEMENTÓW R L C Cel ćwiczenia Pomiar parametrów elementów R, L i C stosowanych w urządzeniach elektronicznych w obwodach prądu zmiennego.

Bardziej szczegółowo

Silniki prądu stałego z komutacją bezstykową (elektroniczną)

Silniki prądu stałego z komutacją bezstykową (elektroniczną) Silniki prądu stałego z komutacją bezstykową (elektroniczną) Silnik bezkomutatorowy z fototranzystorami Schemat układu przekształtnikowego zasilającego trójpasmowy silnik bezszczotkowy Pojedynczy cykl

Bardziej szczegółowo

Karta danych materiałowych. DIN EN ISO 527-3/5/100* minimalna wartość DIN obciążenie 10 N, powierzchnia dolna Współczynik tarcia (stal)

Karta danych materiałowych. DIN EN ISO 527-3/5/100* minimalna wartość DIN obciążenie 10 N, powierzchnia dolna Współczynik tarcia (stal) Materiał: Zamknięty komórkowy poliuretan Kolor: Fioletowy Sylodyn typoszereg Standardowe wymiary dostawy Grubość:, mm, oznaczenie: Sylodyn NF mm, oznaczenie: Sylodyn NF Rolka:, m szer. m długość Pasy:

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka rozruchowa silnika repulsyjnego

Charakterystyka rozruchowa silnika repulsyjnego Silnik repulsyjny Schemat połączeń silnika repulsyjnego Silnik tego typu budowany jest na małe moce i używany niekiedy tam, gdzie zachodzi potrzeba regulacji prędkości. Układ połączeń silnika repulsyjnego

Bardziej szczegółowo

Karta danych materiałowych. DIN EN ISO 527-3/5/100* minimalna wartość DIN obciążenie 10 N, powierzchnia dolna Współczynik tarcia (stal)

Karta danych materiałowych. DIN EN ISO 527-3/5/100* minimalna wartość DIN obciążenie 10 N, powierzchnia dolna Współczynik tarcia (stal) Materiał: Zamknięty komórkowy poliuretan Kolor: Nieieski Sylodyn typoszereg Standardowe wymiary dostawy Grubość:, mm, oznaczenie: Sylodyn NE mm, oznaczenie: Sylodyn NE Rolka:, m. szer. m długość Pasy:

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKI EKSPLOATACYJNE SILNIKA INDUKCYJNEGO Z USZKODZONĄ KLATKĄ WIRNIKA

CHARAKTERYSTYKI EKSPLOATACYJNE SILNIKA INDUKCYJNEGO Z USZKODZONĄ KLATKĄ WIRNIKA Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 6 Politechniki Wrocławskiej Nr 6 Studia i Materiały Nr 24 24 Maciej ANTAL *, Ludwik ANTAL *, Jan ZAWILAK * Silnik indukcyjny, klatkowy,

Bardziej szczegółowo

APLISENS DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA PRZETWORNIK CIŚNIENIA TYP AS DTR.AS.01 PRODUKCJA PRZETWORNIKÓW CIŚNIENIA I APARATURY POMIAROWEJ

APLISENS DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA PRZETWORNIK CIŚNIENIA TYP AS DTR.AS.01 PRODUKCJA PRZETWORNIKÓW CIŚNIENIA I APARATURY POMIAROWEJ DTR.AS.01 APLISENS PRODUKCJA PRZETWORNIKÓW CIŚNIENIA I APARATURY POMIAROWEJ DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA PRZETWORNIK CIŚNIENIA TYP AS WARSZAWA, LUTY 2004r 1 DTR.AS.01 SPIS TREŚCI 1. PRZEZNACZENIE. CECHY

Bardziej szczegółowo

Parametry częstotliwościowe przetworników prądowych wykonanych w technologii PCB 1 HDI 2

Parametry częstotliwościowe przetworników prądowych wykonanych w technologii PCB 1 HDI 2 dr inż. ALEKSANDER LISOWIEC dr hab. inż. ANDRZEJ NOWAKOWSKI Instytut Tele- i Radiotechniczny Parametry częstotliwościowe przetworników prądowych wykonanych w technologii PCB 1 HDI 2 W artykule przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Termocert: Badanie rozdzielni elektrycznych

Termocert: Badanie rozdzielni elektrycznych Termocert: Badanie rozdzielni elektrycznych Badanie rozdzielni elektrycznych z wykorzystaniem termowizji jest doskonałą metodą diagnostyczną, która pozwala "on-line" - a więc podczas normalnej pracy i

Bardziej szczegółowo

Maszyna indukcyjna jest prądnicą, jeżeli prędkość wirnika jest większa od prędkości synchronicznej, czyli n > n 1 (s < 0).

Maszyna indukcyjna jest prądnicą, jeżeli prędkość wirnika jest większa od prędkości synchronicznej, czyli n > n 1 (s < 0). Temat: Wielkości charakteryzujące pracę silnika indukcyjnego. 1. Praca silnikowa. Maszyna indukcyjna jest silnikiem przy prędkościach 0 < n < n 1, co odpowiada zakresowi poślizgów 1 > s > 0. Moc pobierana

Bardziej szczegółowo

Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia. Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych

Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia. Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia Ćwiczenie 1 Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych budowa i zasada działania przyrządów analogowych magnetoelektrycznych

Bardziej szczegółowo

W3 Identyfikacja parametrów maszyny synchronicznej. Program ćwiczenia:

W3 Identyfikacja parametrów maszyny synchronicznej. Program ćwiczenia: W3 Identyfikacja parametrów maszyny synchronicznej Program ćwiczenia: I. Część pomiarowa 1. Rejestracja przebiegów prądów i napięć generatora synchronicznego przy jego trójfazowym, symetrycznym zwarciu

Bardziej szczegółowo

STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA

STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA oprac. dr inż. Jarosław Filipiak Cel ćwiczenia 1. Zapoznanie się ze sposobem przeprowadzania statycznej

Bardziej szczegółowo

KOOF Szczecin: www.of.szc.pl

KOOF Szczecin: www.of.szc.pl 3OF_III_D KOOF Szczecin: www.of.szc.pl XXXII OLIMPIADA FIZYCZNA (198/1983). Stopień III, zadanie doświadczalne D Źródło: Nazwa zadania: Działy: Słowa kluczowe: Komitet Główny Olimpiady Fizycznej; Waldemar

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie wielkości zwarciowych według norm

Wyznaczanie wielkości zwarciowych według norm Zasady obliczeń wielkości zwarciowych nie ulegają zmianom od lat trzydziestych ubiegłego wieku i są dobrze opisane w literaturze. Szczegółowe zasady takich obliczeń są podawane w postaci norm począwszy

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA LABORATORIUM ELEKTROTECHNIKI BADANIE TRANSFORMATORA. Autor: Grzegorz Lenc, Strona 1/11

INSTRUKCJA LABORATORIUM ELEKTROTECHNIKI BADANIE TRANSFORMATORA. Autor: Grzegorz Lenc, Strona 1/11 NSTRKCJA LABORATORM ELEKTROTECHNK BADANE TRANSFORMATORA Autor: Grzegorz Lenc, Strona / Badanie transformatora Celem ćwiczenia jest poznanie zasady działania transformatora oraz wyznaczenie parametrów schematu

Bardziej szczegółowo