IV WOJEWÓDZKI KONKURS GEOGRAFICZNY

Transkrypt

1 IV WOJEWÓDZKI KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH I ETAP 3 listopada 2005 roku ZIEMIA PLANETĄ ŻYCIA Nr kodowy Suma punktów Zadanie 1. Zakreśl zdania prawdziwe. Układ Słoneczny tworzą: a) Słońce, planety i ich księżyce, planetoidy, komety i materia planetarna. b) Ziemia i jej księżyc, Słońce. c) Słońce, galaktyki, planety i ich księżyce. d) Ziemia i jej księżyc, planety i ich księżyce, planetoidy, komety. Zadanie 2. Podaj wymiary: a) Połowy osi ziemskiej... b) Obwodu równika... c) Powierzchni kuli ziemskiej... d) Długości 1 o mierzonego po południku... e) Promienia równikowego Ziemi... f) Średniego promienia Ziemi... Zadanie 3. Odczytaj z mapy współrzędne geograficzne punktów A, B, C, D A... B... C... D...

2 Zadanie 4. Przyporządkuj ruchom Ziemi właściwe konsekwencje. Konsekwencje w przyrodzie i w życiu człowieka A. Ruchu obrotowego Ziemi B. Ruchu obiegowego Ziemi a) Spłaszczenie Ziemi na biegunach. b) Pory roku. c) Następstwo dnia i nocy. d) Rachuba czasu. e) Dni i noce polarne. f) Białe noce. g) Rok astronomiczny. h) Widoczna wędrówka Słońca po sklepieniu. i) Strefy oświetlenia Ziemi. j) Działanie siły Coriolisa. k) Zmiana dobowa rytmu życia człowieka i świata organicznego. l) Zmiana długości trwania dni i nocy na Ziemi. m) Zmiana wysokości Słońca nad horyzontem. Zadanie 5. Oblicz, ile kilometrów w głąb lądu (licząc od cieśniny Ormuz do Kuwejtu) mogą przebyć statki płynące po Zatoce Perskiej. Rozwiązując zadanie, wypełniaj kolejne rubryki w tabeli. Skala liczbowa mapy Skala mianowana mapy w km 1: 1cm - Długość trasy statku na mapie Obliczona długość rzeczywista w km Zadanie 6. Podkreśl właściwą odpowiedź. Mekong przepływa przez następujące państwa: a) Bangladesz, Indie, Nepal, Wietnam b) Chiny, Laos, Kambodża, Wietnam c) Pakistan, Afganistan, Indie, Bhutan d) Nepal, Bhutan, Tajlandia, Malezja

3 Zadanie 7. Wyjaśnij, co oznacza generalizacja mapy i na czym ona polega.. Zadanie 8. Uzupełnij zadania. Mapy są opracowywane w różnych skalach. Wyróżniamy mapy: a) Wielkoskalowe o skali większej niż 1:... b) Średnioskalowe o skali między 1:... a 1:... c) Małoskalowe o skali mniejszej niż 1:... Zadanie 9. Zakreśl dwa z poniższych elementów, które charakteryzują mapę: a) Siatka geograficzna b) Skala c) Siatka kartograficzna d) Równoczesna zgodność kątów, odległości, powierzchni. Zadanie p W tabeli podano wartości średniej miesięcznej temperatury powietrza oraz miesięcznych sum opadów atmosferycznych dla Suwałk. Temperatury ( o C) Opady (mm) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII -5,3-5,1-1,3 5,5 11,6 15,8 16,9 16,3 11,9 6,6 1,7-2, Oblicz i przedstaw tok rozumowania: a) średnią roczną temperaturę powietrza.... b) roczną sumę opadów... c) roczną amplitudę temperatury powietrza... d) jakie dane byłyby Ci potrzebne, gdybyś chciał(a) obliczyć amplitudę miesięczną temperatury powietrza....

4 Zadanie 11. Wyjaśnij, na czym polega oddziaływanie następujących czynników na temperaturę powietrza na Ziemi. a) Szerokość geograficzna..... b) Wysokość bezwzględna... c) Prądy morskie... Zadanie 12. Przeczytaj uważnie poniższy tekst dotyczący klimatu Polski i wpisz obok zdań prawdziwych literę P, a przy fałszywych literę F. a) Na zachodzie kraju temperatury zimą są wyższe niż na wschodzie... b) Najcieplejszym miesiącem jest sierpień... c) Najchłodniejsze latem są obszary górskie... d) Okres wegetacyjny wydłuża się z zachodu na wschód... Zadanie p W Warszawie (52 o N, 21 o E) w dniu 30 czerwca jest godzina 9 00 czasu słonecznego. Podaj datę oraz oblicz, która jest wtedy godzina czasu słonecznego w: a) Los Angeles (35 o N, 118 o W) b) Kairze (30 o N, 31 o E)

5 Zadanie 14. Poniższym krainom geograficznym przyporządkuj właściwą strefę i typ klimatu. Lp. Kraina geograficzna Strefa klimatyczna Typ klimatu 1 Nizina Gangesu 2 Wielki Basen Artezyjski 3 Kotlina Kongo 4 Nizina Mezopotamii 5 Wyżyna Gujańska Zadanie 15. Wyjaśnij, kiedy i dlaczego rzeki półkuli północnej należące do zlewiska Oceanu Indyjskiego mają wysokie stany wód i powodują katastrofalne powodzie. Kiedy?... Dlaczego?... Zadanie 16. Odpowiedz na pytania: a) Jak nazywają się wody występujące na niewielkich głębokościach, zwykle w zagłębieniach terenu oraz w dolinach rzek? Poziom tych wód kształtowany jest przez warunki pogodowe.... b) Jak nazywają się wody zalegające poniżej warstw wodonośnych wód gruntowych?... Zadanie 17. Bałtyk jest morzem mało zasolonym. Zasolenie wód powierzchniowych zmienia się w poszczególnych porach roku. Podaj trzy przyczyny małego zasolenia wody w tym morzu. a)... b)... c)... Zadanie 18. Wpisz w odpowiednie miejsca podane formy: jaskinia, morena czołowa, wydma, lejek krasowy, stożek piargowy, grzyb skalny, dolina polodowcowa, sandr.

6 a) formy powstałe wskutek działania procesów niszczących... b) formy powstałe wskutek działania procesów budujących... Zadanie 19. a) Podkreśl nazwy obszarów, na których występują zarówno trzęsienia ziemi, jak i wybuchy wulkanów: Aleuty, Filipiny, Grenlandia, Kuryle, Madagaskar, Nowa Zelandia, Wyspy Riukiu, Kamczatka, Labrador, Floryda, Andy, Małe Antyle, Tasmania, Jawa. b) Jak nazywamy obszary częstych i silnych trzęsień ziemi... Zadanie 20. Uporządkuj wymienione zjawiska tak, by tworzyły opisy powstawania procesów: kwaśnych opadów, dziury ozonowej i efektu cieplarnianego. Zachowaj porządek przyczynowo-skutkowy. Uzupełnij schemat: we właściwe pola wpisz numery od 1 do 4 w podpunktach A, B, C wpisz nazwę procesu. 1. topnienie lodowców 2. zatrzymanie przy powierzchni Ziemi energii, którą Ziemia otrzymuje od Słońca; 3. zwiększenie się temperatury powietrza; 4. zwiększenie zawartości CO 2 w atmosferze; A rozbijanie cząstek ozonu; 2. uwalnianie freonów do atmosfery; 3. przenikanie przez atmosferę zwiększonej dawki promieni ultrafioletowych; 4. zmniejszenie się grubości warstwy ozonowej; B niszczenie flory i fauny; 2. emisja SO 2 i NO do atmosfery; 3. wsiąkanie opadów do gleby; 4. absorpcja SO 2 i NO przez wodę opadową; C...