Poza przedstawionymi tutaj obserwacjami planet (Jowisza, Saturna) oraz Księżyca, zachęcamy również do obserwowania plam na Słońcu.

Transkrypt

1 Zachęcamy do eksperymentowania z amatorską fotografią nieba. W przygotowaniu się do obserwacji ciekawych zjawisk może pomóc darmowy program Stellarium oraz strony internetowe na przykład spaceweather.com czy cybermoon.pl/kalendarze.html. Oprócz aparatu fotograficznego bardzo pomocny jest statyw. Wystarczy nawet najprostszy za 30 zł. Oczywiście taki statyw spełni swoją funkcję jedynie przy bezwietrznej pogodzie. Przy powiększeniach ok. 20x nawet lekki wiatr powoduje wyraźne drgania obrazu. Co więcej, okazuje się, że nawet huśtanie się zawieszonego na sznureczku dekielka do obiektywu też destabilizuje obraz. Aby zminimalizować drgania aparatu wygodnie jest posłużyć się opcją robienia zdjęcia (zdjęć) ze zwłoką. Dziesięć sekund od naciśnięcia przycisku do zrobienia zdjęcia wystarcza do wygaszenia drgań statywu. Poza przedstawionymi tutaj obserwacjami planet (Jowisza, Saturna) oraz Księżyca, zachęcamy również do obserwowania plam na Słońcu. Jowisz i księżyce galileuszowe Cztery księżyce tak zwane galileuszowe są widoczne już przez małą lornetkę, np. 8x30 (powiększenie 8 razy przy średnicy obiektywów 30 mm). Lornetkę warto albo zamocować na statywie (jeśli jest taka możliwość), albo oprzeć chociażby o kij od miotły. Ponieważ okres obiegu księżyców wokół Jowisza liczy się w dniach, warto przeprowadzić systematyczne obserwacje i szkicować położenie księżyców kilka razy w nocy, przez kilka dni. Poniżej zamieszczamy zdjęcie Jowisza i czterech jego księżyców z , wykonane aparatem Panasonic DMC-FZ45, zamocowanym na prostym statywie. Użyto zoomu 24x (ogniskowa 108 mm, ekwiwalent dla 35 mm 624 mm), przesłony 5.2, ISO400 i czasu naświetlania 1/4 s. Przedstawione zdjęcie jest wynikiem uśrednienia (tzw. stackowania) 9 1 / 10

2 kolejno wykonanych zdjęć. Zabieg ten pozwolił na zredukowanie widocznego na zdjęciach szumu. Stackowanie przeprowadzono w darmowym programie Registax. Księżyce są widoczne jako rozmyte plamki. Jest to spowodowane drganiami atmosfery, ale przede wszystkim fundamentalnym dyfrakcyjnym ograniczeniem fizycznym. Rozmiar kątowy największego z księżyców (Ganimedesa) wynosił bowiem 1.8'' (sekundy łuku), podczas gdy teoretyczny najmniejszy kąt między rozróżnialnymi obiektami dla tego aparatu to około 3.9'', a więc ponad 2 razy więcej. Oszacowania tego kąta dokonano standardowo, licząc kąt β pierwszego minimum dyfrakcyjnego dla przesłony kołowej o średnicy d, dla światła żółtego o długości λ ze wzoru β = 1.22 λ/ d. Saturn 2 / 10

3 Zastosowanie zoomu 24x oraz (dla wygody obserwacji) zoomu cyfrowego 4x pozwala na zaobserwowanie zarysu pierścieni Saturna. Poniżej przedstawiamy zdjęcie Saturna z , wykonane aparatem Panasonic DMC-FZ45, zamocowanym na statywie. Użyto przesłony 5.6, ISO100 i czasu naświetlania 1/10 s. Przedstawione zdjęcie jest wynikiem uśrednienia 3 kolejno wykonanych zdjęć. Podobnie jak dla Jowisza, dyfrakcja uniemożliwia zobaczenie większej liczby szczegółów. Wenus i jej fazy Proponujemy obserwacje faz Wenus przy użyciu aparatu amatorskiego bez teleskopu i specjalistycznego sprzętu. 3 / 10

4 Wenus jest tak zwaną planetą dolną, czyli porusza się wokół Słońca bliżej niż Ziemia. W zależności od wzajemnego położenia Ziemi i Wenus, obserwator na Ziemi widzi zatem tarczę planety oświetloną w różnym stopniu przez Słońce. Zjawisko to jest nazywane fazą Wenus analogicznie jak dla Księżyca. Poniżej przedstawiamy trzy zdjęcia Wenus wykonane w grudniu 2013 roku. Aparat to jak zwykle amatorski Lumix FZ45. Zdjęcie po lewej: średnia z 15 zdjęć, ekspozycja 1/125 s, przesłona 5.2, ISO 400, zoom optyczny 24x, zoom cyfrowy 4x, ze statywu, 15:15 UTC. Zdjęcie środkowe: średnia z 12 zdjęć, ekspozycja 1/640 s, przesłona 5.2, ISO 100, zoom optyczny 24x, zoom cyfrowy 4x, ze statywu, 15:15 UTC. Zdjęcie po prawej: średnia z 16 zdjęć, ekspozycja 1/1300 s, przesłona 5.2, ISO 100, zoom optyczny 24x, zoom cyfrowy 4x, z ręki, 14:30 UTC. Księżyc 4 / 10

5 Obecność terminatora granicy między oświetloną i nieoświetloną częścią Księżyca ułatwia obserwację szczegółów jego powierzchni. Poniżej zamieszczone są zdjęcia wykonane aparatem Panasonic DMC-FZ45, zamocowanym na statywie. Użyto zoomu optycznego 24x. 5 / 10

6 kliknij na zdjęciu aby powiększyć , przesłona 5.6, ISO400, czas naświetlania 1/320 s, średnia z 6 zdjęć kliknij na zdjęciu aby powiększyć , przesłona 8.0, ISO100, czas naświetlania 1/100 s, średnia z 30 zdjęć 6 / 10

7 kliknij Księżyc na oświetlony zdjęciu aby światłem powiększyć odbitym od Ziemi. Ze względu na relatywnie długi czas naświetlania (4 s) i 7 / 10

8 , kliknij , na zdjęciu przesłona aby powiększyć 8.0, 5.2, ISO100, ISO80, czas naświetlania 1/100 s, s, średnia z z 2628 zdjęć Mgławica Mimo niektórych dobry kliknij bardzo obiekt na zdjęciu M42 obiektów na dużego początek, aby mgławicowych. powiększyć zanieczyszczenia gdyż na ciemnym Wielka nieba Mgławica niebie miejskim jest w widoczna światłem, Orionie (M42 gołym możliwe w katalogu okiem. jest zaobserwowanie Messiera) to 8 / 10

9 Gwiazdozbiór kliknij Miecz Oriona, zdjęciu Oriona, czas aby naświetlania powiększyć czas naświetlania 1 s, średnia 3.2 s, z średnia 16 zdjęć z ( ) 7 zdjęć ( ) kliknij Kometa Na dozie Wielka miejskim, cierpliwości na Mgławica jednopojawieniowa zdjęciu krakowskim aby dało w Orionie, powiększyć się niebie ją sfotografować czas C/2014 kometa naświetlania Q2 była (Lovejoy) amatorskim słabo 1 s, widoczna średnia aparatem: z w 16 lornetce zdjęć ( ) 15x70. Przy pewnej 9 / 10

10 kliknij (c) >>> na zdjęciu powrót Tomasz aby do powiększyć Kawalec spisu prezentacji i eksperymentów <<< 10 / 10