Budowa i funkcjonowanie kompleksowej instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych. Soczewka, maj 2013 r.

Transkrypt

1 Budowa i funkcjonowanie kompleksowej instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych Soczewka, maj 2013 r.

2 Lokalizacja Woj. mazowieckie Powiat płoński Gmina Płońsk Miejscowość Poświętne 2

3 Opis wdrożonego rozwiązania (1) W skład nowoczesnego Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Płońsku Poświętnem, pobudowanego przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Płońsku Sp. z o.o. wchodzą trzy obiekty: Sortownia odpadów zmieszanych oraz zbieranych selektywnie Kompostownia odpadów biodegradowalnych wydzielonych ze strumienia odpadów zmieszanych oraz odpadów biodegradowalnych zbieranych selektywnie i odpadów zielonych Składowisko balastu pozostałego po sortowaniu odpadów. Takie rozwiązanie pozwala kompleksowo i skutecznie zagospodarować odpady dowożone w każdej formie (zmieszane, selektywnie zbierane, zielone) poprzez wydzielenie frakcji w dużym zakresie rodzajowym i czystości wymaganych przez odbiorcę przemysłowego (ze względu na szeroki asortyment w praktyce nie do osiągnięcia podczas selekcji domowej), unieszkodliwienie odpadów biodegradowalnych i zielonych oraz składowanie balastu w sposób zabezpieczający środowisko naturalne oraz minimalizujący negatywny wpływ na okolicznych mieszkańców, głównie poprzez pozbawienie składowanych odpadów odorów. Taki sposób zagospodarowania odpadów odpowiada polityce Państwa Polskiego, która oprócz ograniczania powstawania odpadów, przewiduje ich gospodarcze wykorzystanie. 3

4 Opis wdrożonego rozwiązania (2) Cele, jakie wyznaczyła sobie Spółka budując ten Zakład były następujące: wydzielanie z odpadów zmieszanych frakcji nadających się do wykorzystania przemysłowego dosegregowanie odpadów zbieranych selektywnie z dostosowaniem ich rodzaju i jakości do wymagań odbiorcy przemysłowego wydzielanie z pozostałych odpadów frakcji energetycznej do produkcji paliwa alternatywnego RDF kompostowanie całej frakcji biodegradowalnej wydzielonej z odpadów zmieszanych oraz dowożonych oddzielnie odpadów zielonych, wykorzystanie w całości kompostu do rekultywacji zamkniętej kwatery składowiska jako warstwy żyznej układanej na warstwie gliny, a pod warstwą gruntu rodzimego składowanie pozostałych odpadów niekwalifikujących się do wykorzystania lub kompostowania balastu na nowoczesnym składowisku z oczyszczaniem odcieków zbieranych przez zainstalowany na dnie system drenażowy w oczyszczalni ścieków oraz wykorzystaniem odsysanego przez system studni gazu składowiskowego do napędu agregatu prądotwórczego i sprzedażą produkowanej energii elektrycznej do sieci energetyki zawodowej jako tzw. zielona energia. Zrealizowany przez Spółkę Zakład w pełni osiąga cele założone. 4

5 Charakterystyka instalacji (1) Wybudowanie Zakładu Zagospodarowania Odpadów wymagało uwzględnienia poniższych warunków: 1. Kompleksowości przedsięwzięcia. 2. Możliwości technicznych oraz finansowych Spółki. 3. Wysokiej efektywności technicznej i ekonomicznej eksploatacji zbudowanego Zakładu. Aby spełnić powyższe warunki, zdecydowaliśmy się na: budowę zakładu wyposażonego w najnowocześniejsze w czasie realizacji zadania urządzenia sortownicze, budowę zakładu z maksymalnym wykorzystaniem terenów i obiektów, które posiadała Spółka, spełniających niezbędne warunki, pozwalające na zaadaptowanie do nowych potrzeb, budowę zakładu o zdolności przerobowej zapewniające minimum 2-zmianową pracę, przy wydzielaniu z odpadów maksymalnie dużej ilości frakcji odpowiadających warunkom wymaganym dla ich wtórnego wykorzystania w przemyśle. 5

6 Charakterystyka instalacji (2) Udało nam się to osiągnąć dzięki zastosowaniu nowatorskich rozwiązań technicznych oraz organizacyjnych procesu inwestycyjnego. Wysoki stopień odzysku surowców wtórnych z masy odpadów uzyskaliśmy poprzez zastosowanie automatów sortowniczych (po raz pierwszy w Polsce zamontowano 3 sortery optopneumatyczne do wstępnego wydzielenia tworzyw sztucznych z pominięciem PVC, końcowym wydzielaniu papieru oraz frakcji energetycznej o dużym stopniu czystości gwarantującym ich odbiór do wykorzystania przemysłowego) Wysoką sprawność kompostowania potwierdzoną wynikami badań AT4 przy zdecydowanie mniejszych kosztach budowy oraz eksploatacji uzyskaliśmy decydując się na budowę, po raz pierwszy w Polsce, komorowego systemu kompostowania odpadów w systemie BIODEGMA. 6

7 Charakterystyka instalacji (3) Obniżenie kosztów budowy uzyskaliśmy poprzez: - wykorzystanie w maksymalnym stopniu istniejącej infrastruktury technicznej poprzez jej adaptację do nowych potrzeb: stację TRAFO, drogi dojazdowe, kanalizację i sieć wodociągowa, niewykorzystywane dotychczas budynki Warsztatu i część budynku administracyjnego, - odstąpienie od metody realizacji inwestycji pod klucz, dzięki czemu do realizacji dopuściliśmy wiele mniejszych i tańszych firm. Obniżenie jednostkowych kosztów eksploatacji uzyskaliśmy również dzięki budowie zakładu zdolnego do przyjęcia ton odpadów rocznie ( ton na jednej zmianie) i uruchamiając Zakład w systemie pracy dwuzmianowej. Dzięki temu możemy obsługiwać ok. 200 tys. mieszkańców będąc Spółką gminy liczącej 23 tys. mieszkańców, a budowę zrealizowaliśmy bez udziału środków budżetowych obsługiwanych gmin ( w tym miasta Płońska) oraz pomocowych środków unijnych. Dzisiaj, po uchwaleniu nowej Ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach oraz Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami nasz Zakład Zagospodarowania Odpadów został zakwalifikowany jako Regionalna Instalacja Przerobu Odpadów Komunalnych do obsługi Regionu Płockiego. Jest to potwierdzenie słuszności podjętej przez nas decyzji o jego budowie, chociaż dla wielu nie była ona wcale oczywista. 7

8 Opis ciągu technologicznego (1) Odpady dowożone do sortowni trafiają na rampę rozładowczą, skąd za pomocą ładowarki przegubowej są przenoszone na przenośnik podający je do kabiny sortowniczej wstępne. W kabinie tej wybierana jest ta część odpadów, która nie powinna trafiać na sito. Są to: gruz, butelki, odpady gabarytowe itp. Z kabiny wstępnej odpady trafiają do sita obrotowego o średnicy 3m i długości 12m. Sito jest podzielone na 3 sekcje: 80mm, 240mm i 300mm. Frakcja 80mm jest odwożona jako frakcja biodegradowalna do komorowej kompostowni zlokalizowanej na terenie Zakładu. Frakcja 240 i 300mm jest kierowana do separatora metali żelaznych. Odpady metalowe, głównie puszki są dodatkowo doczyszczane ręcznie w kabinie sortowniczej. Z separatora metali odpady kierowane są do separatora optopneumatycznego, który wydziela ze strumienia odpadów odpady plastikowe i tetrapaki, które kierowane są do kabiny sortowniczej, w której następuje wydzielenie odpadów rodzajowych: PET z podziałem na kolory, tertrapaki, folie z podziałem na kolory, opakowania chemii gospodarczej. Odpady te są cyklicznie kierowane do sprasowania, skąd trafiają do magazynu surowców wtórnych. Odpady nie wybrane w kabinie trafiają jako tzw. frakcja energetyczna, która po sprasowaniu jest odwożona do zakładu produkcji paliwa alternatywnego tzw. RDF. 8

9 Opis ciągu technologicznego (2) Odpady nie wybrane przez pierwszy separator optopneumatyczny kierowane są do drugiego separatora optopneumatycznego, który jest ustawiony na wydzielanie papieru. Wydzielony papier trafia do kabiny doczyszczania ręcznego a następnie na prasę i do magazynu surowców wtórnych. Odpady, które nie zostały wybrane przez drugi separator trafiają do trzeciego separatora optopneumatycznego, który jest ustawiony na wydzielanie frakcji energetycznej. Wybrana frakcja jest dodatkowo doczyszczania ręcznie w kabinie sortowniczej i kierowana na prasę. Odpady pozostałe z pierwszego ciągu sortowniczego trafiają do kabiny sortowania ręcznego, w której pracownik wybiera puszki aluminiowe oraz pozostałe opakowania PET. Pozostałość jako tzw. balast łączy się z pozostałością z kabiny sortowniczej drugiego ciągu sortowniczego, trafia do prasokontenerów i jest odwożony jako tzw. balast na Składowisko w Dalanówku. Drugi ciąg sortowniczy obsługuje odpady, które nie zostały odsiane w sicie tzn. o gabarytach ponad 300mm. Te odpady trafiają do kabiny sortowania ręcznego, gdzie następuje wydzielenie: kartonów, papieru gazetowego i czasopism, folii LDPE bezbarwnej, folii PE kolorowej, pozostałych opakowań PET oraz na końcu wybierana jest ręcznie frakcja energetyczna, która podobnie jak wybierana w innym miejscu Sortowni, jest prasowana i trafia do produkcji RDF. Dodatkowo w Sortowni wydzielane są odpady gabarytowe, opony, odpady niebezpieczne itp. 9

10 Opis ciągu technologicznego (3) Zakład przyjmuje również odpady AGD, komputery, monitory, telewizory itp. Frakcja biodegradowalna ( 80mm) jest kierowana do 6 komór kompostowniczych wyposażonych w system nawiewu powietrza, odprowadzania odcieków, pomiaru temperatury oraz regulacji wilgotności. Proces kompostowania w zamkniętych komorach trwa 3 tygodnie i jest kontrolowany przez system komputerowy (sygnał z komór do komputera jest przesyłany światłowodem). Po 3 tygodniach odpady są wyjmowane z komór i układane w pryzmach do tzw. leżakowania-dojrzewania w ciągu 4 tygodni. Po tym czasie kompost jest przesiewany na sicie 20mm. Frakcja podsitowa jest kierowana do rekultywacji składowiska w Dalanówku i okładania skarp, a frakcja nadsitowa do wykonywania przewarstwień w kwaterze głównej składowiska. Składowisko odpadów odpowiada wszystkim wymaganiom jakie obecnie obowiązują przy ich budowie. Jest wyfoliowane, posiada warstwę ochrony z materiału słabo przepuszczalnego (gliny), posiada system drenażu oraz jest na bieżąco odgazowywane. Odciski zbierane przez drenaż są gromadzone w szczelnym zbiorniku, skąd trafiają do oczyszczenia w Oczyszczalni Spółki. Odgazowywane jest nie tylko eksploatowane składowisko, ale również kwatera zamknięta. 56 studni odbiera gaz wysypiskowy, który po oczyszczeniu trafia do agregatu wytwarzającego energię elektryczną, sprzedawaną do sieci energetyki zawodowej. Początkowo pracował agregat o mocy 1150kW obecnie 500kW, gdyż składowisko produkuje już znacznie mniej gazu, co wynika również z tego, że do nowej kwatery nie trafia już część biodegradowalna, ale ustabilizowany biologicznie kompost. 10

11 Efekty wdrożonego rozwiązania Efektami wdrożonego rozwiązania są; Zagospodarowanie odpadów wytwarzanych przez mieszkańców z kilkudziesięciu gmin na najwyższym dostępnym technicznie i akceptowanym cenowo poziomie, przy zachowaniu wymagań odzysku surowców wtórnych, ograniczeniu masy odpadów biodergradowalnych składowanych na składowiskach oraz zminimalizowanie uciążliwości, jakie te obiekty stwarzają dla okolicznych mieszkańców. Zawracanie do przemysłu kilkunastu rodzajów surowców wtórnych wysegregowanych z odpadów: szkło i opakowania PET z podziałem na kolory, opakowania tzw. chemii gospodarczej, opakowania TETRA PAK, folia z podziałem na rodzaje i kolory, tektura, papier gazetowy, papier pozostały, puszki i inne opakowania metali żelaznych, puszki aluminiowe, opakowania z tworzyw sztucznych tzw. gabarytowe, odpady niebezpieczne, zużyty sprzęt AGD, baterie i świetlówki, akumulatory, wydzielone ze strumienia odpadów opony, paliwo RDF, kompost do rekultywacji składowiska. Produkcja energii elektrycznej z gazu wysypiskowego - jest to rozwiązanie efektywne ekonomicznie, oraz służy ochronie środowiska naturalnego. Stworzenie nowych miejsc pracy dla ponad 100 pracowników, w tym dużej części kobiet, szczególnie odczuwających skutki bezrobocia, jakie ma miejsce w Płońsku i okolicach. 11

12 Porady, wskazówki, uwagi... (1) Wybudowana przez nas instalacja zagospodarowania odpadów zajęła pierwsze miejsce w kategorii miast średnich w ogólnopolskim Konkursie Samorządowy Lider Zarządzania w 2012r. Została nagrodzona Zielonym Laurem 2012r. w VII ogólnopolskim konkursie Zielony Laur przez Polską Izbę Gospodarczą EKOROZWÓJ. Myślę, że naszym Zakładem możemy pochwalić się również z innych powodów. 1. Został wybudowany przy poniesieniu stosunkowo małych nakładów finansowych dzięki bardzo gospodarskiemu podejściu do inwestycji, które powinno cechować wszystkie inwestycje samorządowe. 2. Stał się wzorem rozwiązań technicznych i realizacyjnych dla wielu instalacji powstałych w późniejszym okresie w Polsce. 3. Jest przykładem, jak problem dotyczący niewielkiej zbiorowości, jakim jest gmina miasto Płońsk, został rozwiązany z udostępnieniem instalacji dla wielu innych gmin bez konieczności zawiązywania związków międzygminnych. 4. Pokazuje, że jednostki samorządowe - spółki gminne - mogą samodzielnie realizować zadania poza obszarem tzw. monopolu naturalnego i być konkurencyjne dla biznesu prywatnego. 12

13 Porady, wskazówki, uwagi... (2) Należy przy tym pamiętać, że nawet najlepiej rozwinięta segregacja odpadów u źródła nie rozwiąże problemów zagospodarowania odpadów bez instalacji dodatkowych, jakimi muszą być przy braku spalarni odpadów, sortownie i kompostownie, które ograniczają ilość oraz minimalizują uciążliwość nie nadających się do wykorzystania opadów składowanych na bezpiecznych i gospodarczo wykorzystywanych składowiskach. Niestety, pomimo obowiązywania od 1 stycznia b.r. nowej ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach oraz Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami w gospodarce odpadami niewiele się zmieniło. Wynika to moim zdaniem z kilku powodów: 1. Niektóre instalacje zakwalifikowane jako RIPOKI w Wojewódzkich Planach nie posiadają możliwości pełnego zagospodarowania odpadów. Ponieważ są uznane za instalacje spełniające wymagania, nie muszą nic robić, aby zwiększyć skuteczność zagospodarowania odpadów. Za to są konkurencyjne cenowo. 2. Brak kontroli przestrzegania prawa powoduje jego nagminne łamanie poprzez wywożenie odpadów bezpośrednio na składowiska, poza regiony, z pominięciem RIPOK MBP, a także manipulowanie kodami oraz ilościami odpadów. 3. Nie są weryfikowane decyzje wydane na zagospodarowanie odpadów poprzez rekultywacje terenów zdegradowanych, które często jeszcze tę degradację pogłębiają. 4. Brak skutecznych przepisów, które już na etapie przetargów eliminowałyby firmy, które nie są w stanie zagospodarować właściwie odpadów za ceny oferowane w przetargach. Jeżeli ta praktyka będzie kontynuowana po 1 lipca, a wiele na to wskazuje, że tak będzie, to nowe przepisy w gospodarce odpadami w Polsce okażą się wielką klapą. 13

14 Sortownia (1) 14

15 Sortownia (2) 15

16 Sortownia (3) 16

17 Sortownia (4) 17

18 Kompostownia 18

19 Składowisko 19

20 ---Dziękuję za uwagę -- 20