SCENARIUSZ ZAJĘĆ. Irena Starykiewicz, Tadeusz Starykiewicz

Transkrypt

1 Irena Starykiewicz, Tadeusz Starykiewicz SCENARIUSZ ZAJĘĆ Typ szkoły: podstawowa Etap kształcenia: II, klasa IV lub V Rodzaj zajęć: język polski Temat zajęć: Na wakacjach z Fryckiem Chopinem w Szafarni Cele kształcenia: 1. Cel ogólny: zapoznanie uczniów z epizodem z młodości Fryderyka Chopina oraz zaprezentowanie niektórych jego utworów. 2. Cele szczegółowe: Uczeń: zna fakty z życia kompozytora dotyczące jego pobytu w Szafarni, rozpoznaje niektóre utwory tego muzyka, określa nastrój słuchanych utworów, tworzy własny tekst, porządkuje i selekcjonuje zdobyte wiadomości, współdziała w grupie, skutecznie komunikuje się w grupie i z całą klasą. Metody kształcenia: zabawy dydaktyczne puzzle, rebus, praca z tekstem źródłowym, impresyjne (przeżywanie), ekspresyjne (wyrażanie) Formy pracy: grupowa, zbiorowa, indywidualna Środki dydaktyczne i materiały: odtwarzacz CD, nagrania utworów Fryderyka Chopina: Walc cis-moll op. 64 nr 2, Polonez A-dur op. 53, Mazurek a-moll op. 17 nr 4, laptop, ekran, projektor, załączniki 1 11, kolorowe karteczki samoprzylepne Czas trwania zajęć: 45 minut

2 Czynności nauczyciela Czynności ucznia FAZA PRZYGOTOWAWCZA (5 MINUT) Nawiązuje do trwającego Roku Siedzą w kręgu. Chopinowskiego i przedstawia im cele lekcji, a następnie zachęca wszystkich do ułożenia puzzli (załącznik 1). Wspólnie układają 24-elementowy zestaw puzzli przedstawiających dwór w Szafarni. FAZA REALIZACYJNA (35 MINUT) Opowiada uczestnikom lekcji o Szafarni, Dominiku Dziewanowskim i wakacjach młodego kompozytora oraz podaje temat lekcji: Na wakacjach z Fryckiem Chopinem w Szafarni. Dzieli uczniów na pięć grup, wykorzystując fotografie z pomnikami kompozytora z różnych miejsc na świecie (załącznik 2), i rozdaje grupom fragmenty listów Chopina do rodziny wysyłanych z Szafarni (załącznik 3). Poleca, aby pracując w grupach, spróbowali sobie wyobrazić jeden dzień pobytu Chopina w tym majątku i ułożyli plan takiego dnia. Informuje, że listy Chopin redagował na wzór ówczesnej gazety, Kuriera Warszawskiego, i tak je tytułował, oraz przekazuje grupom do rozwiązania rebus (załącznik 4). Zapisują temat lekcji. Pracują w grupach i układają plan jednego dnia pobytu w Szafarni, dbając o właściwą formę. Ich pracy towarzyszy Walc cis-moll op. 64 nr 2. Gdy uczniowie skończą, liderzy odczytują plany. Pracują nad łamigłówką i podają jej

3 rozwiązanie: Kurier Szafarski. Podkreśla, że ważne z punktu widzenia twórczości Fryderyka Chopina było zainteresowanie kompozytora muzyką i obyczajami okolicy, w której przebywał. Informuje, że właśnie w Szafarni powstał jego pierwszy mazurek, który potocznie nazwano: Żydek. Prosi uczniów o wysłuchanie tego mazurka i określenie jego nastroju z wykorzystaniem liter nazwiska kompozytora w ten sposób, by każdy z wyrazów zawierał jedną z tych liter (załącznik 5). Słuchają nagrania Mazurka a-moll op. 17 nr 4 i wypełniają indywidualnie otrzymane materiały, wpisując na zasadzie skojarzeń cechy mazurka związane z jego nastrojem. Następnie wklejają swoje prace do zeszytów. Zaprasza uczniów do zabawy, w której wyobrażą sobie, że wspólnie z młodym Fryckiem redagują Kurier Szafarski. Ich zadaniem jest ułożenie w grupach ogłoszenia informującego o tym, że we dworze w Szafarni odbędzie się koncert młodego Chopina. Przypomina uczniom, że młody Chopin podpisywał się w Kurierze Szafarskim pseudonimem Pichon, który powstał z liter jego nazwiska. Rozdaje każdemu kartoniki z Redagują w grupach ogłoszenie do Kuriera Szafarskiego, a następnie odczytują je. Podczas pracy towarzyszy im Polonez A-dur op. 40.

4 literami (załącznik 6) i poleca, aby uczniowie zapisali treść zadania domowego: Ułóż z liter nazwiska kompozytora inne propozycje pseudonimu artysty. Pamiętaj, że musisz wykorzystać wszystkie litery. Możesz rozdzielać dwuznak ch. Zapisz wszystkie możliwe warianty odpowiedzi. Zapisują w zeszytach pracę domową. FAZA PODSUMOWUJĄCA (5 MINUT) Prosi, aby każdy uczeń dokończył zdanie: Szafarnia była ważnym miejscem w życiu młodego Chopina, ponieważ Kończąc podane zdanie, podsumowują swoją wiedzę o kompozytorze zdobytą podczas lekcji. Zachęca uczniów do uczestnictwa w konkursie plastycznym pod hasłem Muzyka Fryderyka Chopina, którego regulamin zawiesza w klasie w widocznym miejscu (załączniki 7 i 8). Prosi także, aby ocenili lekcję, w której brali udział, przy użyciu kolorowych karteczek Udzielają informacji zwrotnej na temat samoprzylepnych i plakatów ewaluacyjnych lekcji. Wszyscy ci, którym podobała się (załączniki 9 i 10). lekcja, przyklejają karteczki samoprzylepne ze swoimi imionami na plakacie z napisem: Jadę dyliżansem do Szafarni, a ci, którym zajęcia nie przypadły do gustu do plakatu z napisem Zostaję. MATERIAŁ REZERWOWY Prezentacja Bliscy i przyjaciele Chopina (załącznik nr 11)

5 Bibliografia Bissinger-Ćwierz U., Hofman Z., Aktywne działania przez sztukę, Klanza, Lublin Cieśla P., Polska Chopina, Warszawa Czartkowski A., Jeżewska Z., Fryderyk Chopin, Warszawa Habela J., Słowniczek muzyczny, Warszawa Jeżewska Z., Fryderyk Chopin, Warszawa Mayzner T., Chopin, Warszawa Taraszkiewicz M., Jak uczyć lepiej? Czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Warszawa Weber B., Chopin, Wrocław Wierzbicki P., Chopin portret muzyczny, Warszawa Zieliński T.A., Chopin. Życie i droga twórcza, Warszawa

6

7 Załącznik 3 10 Sierpnia 1824 r. Jestem zdrów z łaski Pana Boga i najprzyjemniej zawsze czas mi schodzi. Nie czytam, nie piszę, ale gram, rysuję, biegam, używam świeżego powietrza 19 Sierpnia 1824 r. Na zgromadzeniu muzycznym w Szafarni złożonym z kilkunastu osób i półosóbek, popisywał się JP Pichon, grał koncert [Fryderyka] Kalkbrennera, który nie tyle zrobił wrażenia, szczególniej na małych figurkach, ile Żydek, grany przez tegoż pana Pichon. 24 Sierpnia 1824 r. W Obrowie było okrężne. Cała wieś zgromadzona przede dworem szczerze się weseliła, szczególniej po wódce, a dziewczyny piskliwym, semitoniczno-fałszywym wyśpiewywały głosem: Przede dworem kaczki w błocie, nasza pani w samym złocie. 27 Sierpnia 1824 r. Dnia 25 m. i r. b. JPan Pichon doznaje wielkich przykrości z powodu kuzynów, których w Szafami bardzo wiele zastał. Gryzą go, jak mogą, dobrze jednak, że nie w nos, boby miał jeszcze większy, aniżeli ma.

8 29 Sierpnia 1825 r. J. Pan Pichon, przejeżdżając przez Nieszawę, usłyszał na płocie siedzącą Catalani, która coś całą gębą śpiewała. Zajęło go to mocno, a lubo usłyszał arię i głos, niekontent jednak z tego, starał się wiersze usłyszeć. Po dwakroć przechodził koło płotu, ale na próżno. ( ) Długo się kręciła, krzywiła i wymawiała, lecz zachęcona trzema groszami zaczęła śpiewać mazureczka ( ): Patsajze tam za gulami, za gulami, jak to wilk tańcuje, a wsakzeć on nie ma żony, bo się tak frasuje. 1 września 1825 r. Właśnie J. Pan Pichon grał Żydka, gdy pan Dziewanowski zawoławszy pakciarza Żyda prosił go o zdanie o żydowskim wirtuozie. Opinia wypadła pozytywnie: Gdyby Pan Pichon chciał grać na żydowskim weselu, zarobiłby sobie co najmniej dziesięć talarów. ( ) Takież oświadczenie zachęciło Pana Pichona do sztuderowania, ile możności, tego rodzaju muzyki i kto wie, czy z czasem nie odda się zupełnie tak korzystnej harmonii.

9

10 Załącznik 7 KONKURS PLASTYCZNY dla uczniów szkoły podstawowej pod hasłem Muzyka Fryderyka Chopina Celem konkursu jest: zapoznanie uczestników z twórczością Fryderyka Chopina, uświadomienie wpływu muzyki na kształtowanie wrażliwości na piękno, doskonalenie umiejętności wyrażania emocji, jakie niesie ze sobą muzyka, rozwijanie twórczej aktywności przez połączenie muzyki i plastyki, odkrywanie młodych talentów oraz stworzenie im możliwości publicznego zaprezentowania się.

11 Regulamin konkursu 1. Tematem konkursu jest muzyka Fryderyka Chopina. 2. Zadaniem uczestników konkursu jest plastyczna wizualizacja przeżyć i emocji, jakie w słuchaczach uczniach wywołują utwory tego kompozytora i pianisty. 3. W konkursie mogą wziąć udział uczniowie szkoły podstawowej. 4. Każdy z uczestników powinien w ramach konkursu wykonać jedną pracę o formacie A3, wykonaną dowolną techniką plastyczną. 5. Plastyczne wizualizacje przeżyć i emocji powinny być opatrzone informacją zawierającą następujące dane: imię i nazwisko autora, klasa, do której uczęszcza, tytuł utworu Fryderyka Chopina, który stał się inspiracją do powstania pracy konkursowej. 6. Prace należy złożyć do w sekretariacie 7. Zgłoszone prace będą rozpatrywane w dwóch grupach wiekowych: uczniowie szkoły podstawowej z klas I III, uczniowie szkoły podstawowej IV VI. 8. Ocena prac przez jury powołane przez organizatorów konkursu nastąpi do końca marca 2010 roku. 9. Prace konkursowe będą oceniane wg następujących kryteriów: atrakcyjność ujęcia tematu, walory plastyczne, ogólny wyraz artystyczny. 10. Autorom najlepszych prac zostaną przyznane nagrody i wyróżnienia. 11. Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymają okolicznościowe dyplomy. 12. Uroczyste rozstrzygnięcie konkursu oraz wręczenie nagród, wyróżnień i dyplomów nastąpi podczas szkolnych obchodów Roku Chopinowskiego.