1999: doktor nauk biologicznych, Uniwersytet Śląski w Katowicach, specjalizacja cytogenetyka

Transkrypt

1 Data i miejsce urodzenia 14 lutego 1970, Zabrze Wykształcenie i stopnie naukowe 2012: profesor nauk biologicznych 2006: doktor habilitowany nauk biologicznych, Uniwersytet Śląski w Katowicach, specjalizacja - cytogenetyka molekularna Tytuł rozprawy (zbiór publikacji naukowych): "Analiza cytogenetyczna genomu Brachypodium distachyon organizmu modelowego dla zbóż i traw użytkowych strefy umiarkowanej" 1999: doktor nauk biologicznych, Uniwersytet Śląski w Katowicach, specjalizacja cytogenetyka Tytuł rozprawy: "Analiza cytogenetyczna wybranych gatunków rodzaju Brassica". Promotor: prof. dr hab. Jolanta Małuszyńska 1994: magister biologii, Uniwersytet Śląski w Katowicach, specjalizacja histologia i embriologia zwierząt Tytuł pracy: "Badania histologiczne kompleksu szyszynkowego padalca zwyczajnego Anguis fragilis L. w eksperymentalnym zakłócaniu naturalnego fotoperiodu". Promotor: prof. dr hab. Kazimierz Czechowicz Przebieg pracy zawodowej 2010-nadal: kierownik Katedry Anatomii i Cytologii Roślin na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 2009-nadal: profesor nadzwyczajny w Uniwersytecie Śląskim : postdoc w Cell Genetics Group, Institute of Biological Sciences, University of Wales Aberystwyth, Wielka Brytania : adiunkt w Katedrze Anatomii i Cytologii Roślin, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Śląski w Katowicach : asystent w Katedrze Anatomii i Cytologii Roślin, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Śląski w Katowicach 1

2 Zainteresowania naukowe - Cytogenetyka i cytogenetyka molekularna roślin - Organizacja roślinnego genomu jądrowego na poziomie chromosomowym, analizowana z wykorzystaniem organizmów modelowych z rodzaju Brachypodium, szczególnie zaś: - Porównawcze badania struktury i ewolucji kariotypów traw - Analiza rozmieszczenia i asocjacji terytoriów chromosomowych w roślinnym jądrze interfazowym - Kompleksowe badania przebiegu procesu mejotycznego u rośliny o małym genomie jądrowym - Analizy epigenetyczne w genomach wybranych gatunków Brachypodium (przykładowo dominacja jąderkowa, odpowiedź epigenetyczna genomu na stres abiotyczny i biotyczny) - Badania stabilności genomu jądrowego B. distachyon poddanego działaniu fizycznych i chemicznych czynników mutagennych Najważniejsze osiągnięcia naukowe oraz naukowo-organizacyjne : uczestnictwo w międzynarodowym projekcie sekwencjonowania genomu jądrowego B. distachyon 2006-nadal: współzałożenie i działalność w International Brachypodium Initiative 2005: wykonanie pierwszych bibliotek dużych wstawek jądrowego DNA w klonach BAC oraz pierwszej mapy cytogenetycznej dla B. distachyon 2004: zaproponowanie koncepcji, że cytotypy B. diastachyon o liczbie chromosomów 20 oraz 30 w rzeczywistości stanowią odrębne gatunki. Gatunki te zostały oficjalnie zatwierdzone, jako nowe dla nauki, w roku : opracowanie pierwszych markerów specyficznych chromosomowo, opartych o sekwencje 5S rdna oraz 25S rdna, dla wybranych gatunków rodzaju Brassica. Zaproponowanie modelu rearanżacji loci niosących te sekwencje 2000-nadal: zainicjowanie i animacja badań cytomolekularnych na gatunkach rodzaju Brachypodium, w tym B. distachyon - organizmie referencyjnym dla zbóż i traw użytkowych strefy klimatu umiarkowanego Podsumowanie dorobku naukowego - współautor 52 artykułów naukowych opublikowanych w języku angielskim w czasopismach z listy JCR, m. in. Nature, Nature Protocols, Trends in Plant Science, Plant Physiology, New Phytologist, Journal of Experimental Botany, Genetics, Chromosoma, Annals of Botany, Frontiers in Plant Science o łącznym 5-Year IF >205. Liczba cytowań w/w prac (dane w oparciu o bazę Elsevier Scopus, stan na dzień , samocytowania uwzględnione / samocytowania nieuwzględnione): 2142 / Indeks H = 20 (Scopus), 21 (Web of Science), indeks i10 = 30 (Scopus, Web of Science) - współautor 12 rozdziałów w monografiach i skryptach w języku angielskim 2

3 - autor lub współautor ponad 40 referatów na międzynarodowych i krajowych konferencjach naukowych oraz licznych wykładów na zaproszenie uczelni i instytutów naukowo-badawczych - autor lub współautor ponad 70 posterów na międzynarodowych i krajowych konferencjach naukowych - kierownik w 7 (jeden projekt Maestro, dwa projekty Harmonia, 4 projekty Opus/własne) i wykonawca w 4 projektach badawczych finansowanych przez NCN/MNiSW - kierownik lub wykonawca w 4 projektach badawczych finansowanych ze środków zagranicznych (NATO, BBSRC, The Royal Society, Einar and Inga Nillsons Foundation) - uczestnik licznych staży naukowych w ośrodkach w Wielkiej Brytanii (Aberystwyth University), Szwecji (Swedish University of Agricultural Sciences, Alnarp) i Turcji (Namik Kemal University, Tekirdag) - promotor w 5 zakończonych przewodach doktorskich 25 najważniejszych publikacji naukowych THE INTERNATIONAL BRACHYPODIUM INITIATIVE (2010) Genome sequencing and analysis of the model grass Brachypodium distachyon. Nature 463: CATALAN P, CHALHOUB B, CHOCHOIS V, GARVIN D, HASTEROK R, MANZANEDA A, MUR L, PECCHIONI N, RASMUSSEN S, VOGEL J, VOXEUR A (2014) Update on the genomics and basic biology of Brachypodium. Trends in Plant Science 19: DRAPER J, MUR LAJ, JENKINS G, GHOSH-BISWAS GC, BABLAK P, HASTEROK R, ROUTLEDGE APM (2001) Brachypodium distachyon: A new model system for functional genomics in grasses. Plant Physiology 127: GARVIN DF, GU Y-Q, HASTEROK R, HAZEN, SP, JENKINS G, MOCKLER TC, MUR LAJ, VOGEL JP (2008) Development of genetic and genomic research resources for Brachypodium distachyon, a new model system for grass crop research. Crop Science - The Plant Genome 48(S1): S-69-S-84 HASTEROK R, JENKINS G, LANGDON T, JONES RN, MALUSZYNSKA J (2001) Ribosomal DNA is an effective marker of Brassica chromosomes. Theoretical and Applied Genetics 103: HASTEROK R, MARASEK A, DONNISON IS, ARMSTEAD I, THOMAS A, KING IP, WOLNY E, IDZIAK D, DRAPER J, JENKINS G (2006) Alignment of the genomes of Brachypodium distachyon and temperate cereals and grasses using bacterial artificial chromosome landing with fluorescence in situ hybridization. Genetics 173: MUR LAJ, ALLAINGUILLAUME J, CATALAN P, HASTEROK R, JENKINS G, LESNIEWSKA K, THOMAS I, VOGEL J (2011) Exploiting the Brachypodium tool box in cereal and grass research. New Phytologist 191: HASTEROK R, WOLNY E, HOSIAWA M, KOWALCZYK M, KULAK S, KSIAZCZYK T, HENEEN WK, MALUSZYNSKA J (2006) Comparative analysis of rdna sites distribution in chromosomes of various species of Brassicaceae. Annals of Botany 97(2):

4 HASTEROK R, DRAPER J, JENKINS G (2004) Laying the cytotaxonomic foundations of a new model grass, Brachypodium distachyon (L.) Beauv. Chromosome Research 12: CATALAN P, MULLER J, HASTEROK R, JENKINS G, MUR LAJ, LANGDON T, BETEKHTIN A, SIWINSKA D, PIMENTEL M, LOPEZ-ALVAREZ D (2012) Evolution and taxonomic split of the model grass Brachypodium distachyon (L.) P. Beauv. (Poaceae). Annals of Botany 109: MALUSZYNSKA J, HASTEROK R (2005) Identification of chromosomes and parental genomes in Brassica juncea using GISH and FISH. Cytogenetic and Genome Research 109: HASTEROK R, MALUSZYNSKA J (2000) Nucleolar dominance does not occur in root tip cells of allotetraploid Brassica species. Genome 43: HASTEROK R, WOLNY E, KULAK S, ZDZIECHIEWICZ A, MALUSZYNSKA J, HENEEN WK (2005) Molecular cytogenetic analysis of Brassica rapa-oleracea var. alboglabra monosomic addition lines. Theoretical and Applied Genetics 111: JENKINS G, HASTEROK R (2007) BAC landing on chromosomes of Brachypodium distachyon for comparative genome alignment. Nature Protocols 2: WOLNY E, HASTEROK R (2009) Comparative cytogenetic analysis of the genomes of the model grass Brachypodium distachyon and its close relatives. Annals of Botany 104: IDZIAK D, ROBASZKIEWICZ E, HASTEROK R (2015) Spatial distribution of centromeres and telomeres at interphase varies among Brachypodium species. Journal of Experimental Botany 66: TKACZ MA, CHROMINSKI K, IDZIAK-HELMCKE D, ROBASZKIEWICZ E, HASTEROK R (2016) Chromosome territory modeller and viewer. PLOS ONE 11: e ROBASZKIEWICZ E, IDZIAK-HELMCKE D, TKACZ MA, CHROMINSKI K, HASTEROK R (2016) The arrangement of Brachypodium distachyon chromosomes in interphase nuclei. Journal of Experimental Botany 67: BETEKHTIN A, JENKINS G, HASTEROK R (2014) Reconstructing the evolution of Brachypodium genomes using comparative chromosome painting. PLOS ONE 9: e WOLNY E, BRASZEWSKA-ZALEWSKA A, HASTEROK R (2014) Spatial distribution of epigenetic modifications in Brachypodium distachyon embryos during seed maturation and germination. PLOS ONE 9: e IDZIAK D, HAZUKA I, POLIWCZAK B, WISZYNSKA A, WOLNY E, HASTEROK R (2014) Insight into the karyotype evolution of Brachypodium species using comparative chromosome barcoding. PLOS ONE 9: e93505 BRASZEWSKA-ZALEWSKA A, WOLNY E, SMIALEK L, HASTEROK R (2013) Tissue-specific modifications in root apical meristem cells of Hordeum vulgare. PLOS ONE 8: e69204 BOROWSKA-ZUCHOWSKA N, KWASNIEWSKI M, HASTEROK R (2016) Cytomolecular analysis of ribosomal DNA evolution in a natural allotetraploid Brachypodium hybridum and its putative ancestors dissecting complex repetitive structure 4

5 of intergenic spacers. Frontiers in Plant Science 7:1499 (provisional / doi: /fpls ) SUSEK K, BIELSKI WK, HASTEROK R, NAGANOWSKA B, WOLKO B (2016) A first glimpse of wild lupin karyotype variation as revealed by comparative cytogenetic mapping. Frontiers in Plant Science 7:1152 HASTEROK R, BETEKHTIN A, BOROWSKA-ZUCHOWSKA N, BRASZEWSKA- ZALEWSKA A, IDZIAK-HELMCKE D, ROBASZKIEWICZ E, WOLNY E (2015) Molecular cytogenetics in the genus Brachypodium. In: Plant Genetics and Genomics: Crops and Models. JP Vogel (ed.), Springer, pp: 1-16 Projekty badawcze : Zmienność genetyczna i epigenetyczna w naturalnych populacjach modelowej trawy Brachypodium distachyon, a adaptacja do zróżnicowanych warunków środowiska; źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, projekt Harmonia-7 nr 2015/18/M/NZ2/00394 (kierownik) : CDKG/Ph1: czy istnieje uniwersalny mechanizm regulujący stabilność genomu u traw?; źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, projekt Harmonia-6 nr 2014/14/M/NZ2/00519 (kierownik) : Struktura, dynamika i ewolucja roślinnego genomu jądrowego z perspektywy badań cytomolekularnych; źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, projekt Maestro-2 nr 2012/04/A/NZ3/00572 (kierownik) : Cytomolekularny wgląd w genomy Lupinus; źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, projekt Opus-2 nr 2011/03/B/NZ2/01420 (wykonawca) : Cytomolekularna analiza modyfikacji epigenetycznych w genomach traw; źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, projekt Opus-1 nr 2011/01/B/NZ3/00177 (kierownik) : Cytomolekularne badania genomu jądrowego Brachypodium distachyon i gatunków pokrewnych; źródło finansowania: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, projekt własny nr N N (kierownik) : Organizacja elementów ruchomych w genomie a ewolucja traw i zbóż; źródło finansowania: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, projekt własny nr N N (główny wykonawca) : Badania cytogenetyczne i molekularne nad strukturą kompleksów Rennera w rodzaju Rhoeo (Commelinaceae); źródło finansowania: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, projekt własny nr N /4008 (główny wykonawca) : Cytogenetyczno-molekularna analiza genomu Brachypodium distachyon - organizmu modelowego dla zbóż i traw użytkowych strefy umiarkowanej; źródło finansowania: Ministerstwo Edukacji i Nauki, projekt własny nr 2 PO4C (kierownik) 5

6 : Comparative genomics in a new model grass; in collaboration with Institute of Biological Sciences, University of Wales Aberystwyth, United Kingdom; source of funding: BBSRC/UWA/IGER (główny wykonawca) : Mutagenesis and physical mapping of genes in crops with small chromosomes; source of funding: International Atomic Energy Agency (wykonawca) : Wykorzystanie cytogenetyki molekularnej w badaniach struktury genomu gatunków z rodzaju Brassica; source of funding: źródło finansowania: Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, projekt własny nr 3 PO4C (kierownik) : Chromosome mapping in a model grass; in collaboration with Cell Genetics Group, University of Wales Aberystwyth, United Kingdom; source of funding: Royal Society Joint Project/UWA (główny wykonawca) : Restructuring the genome of rye; in collaboration with Cell Genetics Group, University of Wales Aberystwyth, United Kingdom; source of funding: NATO/Royal Society (postdoc, główny wykonawca) : Wykorzystanie cytogenetyki molekularnej w badaniach genomu wybranych gatunków z rodziny Brassicaceae; źródło finansowania: Komitet Badań Naukowych, projekt własny nr 6 P04C (główny wykonawca) Redakcja pism naukowych 2007-nadal: Hereditas (Lund, Szwecja; członek redakcyjnej rady naukowej w dziedzinie cytogenetyki roślin i cytogenetyki molekularnej) 2010-nadal: Frontiers in Plant Genetics and Genomics (Lozanna, Szwajcaria; członek redakcyjnej rady naukowej w dziedzinie cytogenetyki roślin i cytogenetyki molekularnej) Recenzje naukowe i wydawnicze - 2* recenzje w postępowaniu o nadanie tytułu naukowego profesora (*w tym jedna w postępowaniu zagranicznym Uniwersytet w Aberystwyth, Wielka Brytania) - 3 recenzje w przewodach habilitacyjnych - 5* recenzji w przewodach doktorskich (*w tym jedna w przewodzie zagranicznym Uniwersytet Marcina Lutra w Halle i Wittenberdze, Niemcy) - recenzje projektów naukowych (ekspert Narodowego Centrum Nauki w konkursach Maestro i Sonata-Bis, Austrian Science Fund, ERA-NET Plant Genomics, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, Czech Science Foundation) - około 100 recenzji wydawniczych dla redakcji czasopism naukowych o zasięgu międzynarodowym 6

7 Ważniejsze funkcje organizacyjno-administracyjne poza jednostką macierzystą : członek Rady Naukowej Instytutu Genetyki Roślin Polskiej Akademii Nauk Polskiej Akademii Nauk, Poznań 2013: członek zespołu ekspertów Narodowego Centrum Nauki w dziale Nauk o życiu w konkursach Maestro i Sonata Bis : członek Komitetu Cytobiologii, Wydział II Nauk Biologicznych i Rolniczych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa Ważniejsze staże i wizyty na zaproszenie w ośrodkach zagranicznych 2005-nadal: kilkanaście krótkoterminowych lub średnioterminowych wizyt naukowych i dydaktycznych w Institute of Biological, Environmental and Rural Sciences, Aberystwyth University, Wielka Brytania (granty jednostki zapraszającej, LLP Erasmus) : cztery krótkoterminowe wizyty naukowe i dydaktyczne w Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Namik Kemal Űniversitesi, Tekirdag, Turcja (granty TUBITAK, LLP Erasmus) 2015: krótkoterminowa wizyta naukowa i dydaktyczna w Kazan Institute of Biochemistry and Biophysics, Russian Academy of Sciences & Kazan (Volga Region) Federal University, Kazan, Rosja (grant jednostki zapraszającej) : dwie krótkoterminowe wizyty naukowe i dydaktyczne w Departamento de Agricultura y Economia Agraria, Escuela Politecnica Superior de Huesca, Universidad de Zaragoza, Huesca, Hiszpania (LLP Erasmus) : trzy krótkoterminowe wizyty naukowe i dydaktyczne w Agricultural Research Institute of Hungarian Academy of Sciences, Martonvasar, Węgry : sześć krótkoterminowych lub średnioterminowych wizyt naukowych w Department of Crop Science, Swedish University of Agricultural Sciences Alnarp, Szwecja (granty jednostki zapraszajacej, Einar and Inga Nillsons Foundation Grant, (Royal Swedish Academy of Agriculture and Forestry Grant) : średnioterminowy pobyt naukowy w Plant Cell Signalling, Genetics and Metabolomics Group, Institute of Biological Sciences, University of Wales Aberystwyth / Cell Biology Department, Institute of Grassland and Environmental Research, Plas Gogerddan, United Kingdom (ISIS International Fellowships Scheme, Biotechnology and Biological Sciences Research Council Project) : średnioterminowy pobyt naukowy w Plant Cell Signalling, Genetics and Metabolomics Group, Institute of Biological Sciences, University of Wales Aberystwyth / Cell Biology Department, Institute of Grassland and 7

8 Environmental Research, Plas Gogerddan, United Kingdom (Royal Society Joint Project) : długoterminowy pobyt naukowy (staż podoktorski) w Cell Genetics Group, University of Wales Aberystwyth, IBS, United Kingdom (NATO/Royal Society Postdoctoral Fellowship) Ważniejsza bieżąca współpraca z zagranicą 1998-nadal: Aberystwyth University (Wielka Brytania): Prof. Neil Jones, Prof. Glyn Jenkins, Prof. John Doonan, Prof. Luis Mur, Prof. John Draper, Dr Tim Langdon: w ramach badań nad strukturą i ewolucją genomu B. distachyon 2006-nadal: USDA-ARS (USA): Dr John Vogel, Dr David Garvin: w ramach badań nad strukturą i ewolucją genomu B. distachyon 2011-nadal: Namik Kemal University, Turcja: Prof. Metin Tuna: w ramach badań nad filogenezą genomów gatunków rodzaju Brachypodium i innych gatunków traw 2011-nadal: Universidad de Zaragoza, Huesca, Hiszpania: Prof. Pilar Catalan: w ramach badań nad filogenezą genomów gatunków rodzaju Brachypodium i innych gatunków traw 2014-nadal: Institute of Molecular Biology and Genetics of National Academy of Science of Ukraine, Kiev, Ukraine: Prof. Viktor Kunakh: analiza gemomu jądrowego Deschampsia antarctica 2015-nadal: Kazan Institute of Biochemistry and Biophysics, Russian Academy of Sciences & Kazan (Volga Region) Federal University, Kazan, Rosja: Dr Natalya Rumyantseva: w ramach badań nad organizacją genomu Fagopyrum tataricum w warunkach kultury in vitro Nagrody i wyróżnienia krajowe : Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego indywidualna II stopnia za osiągnięcia naukowe : Nagroda indywidualna I stopnia im. Stefana Barbackiego Instytutu Genetyki Roślin PAN w Poznaniu za wyróżniającą pracę doktorską Adres strony domowej WWW: 8